Beleidsregel voor de toepassing van de Wet Bibob ’s-Hertogenbosch 2019

De definities in artikel 1, eerste lid van de Wet Bibob zijn van overeenkomstige toepassing op deze beleidslijn;

In deze beleidslijn wordt verstaan onder:

• .

  aanbesteding: het zoeken van een opdrachtnemer voor het uitvoeren van een overheidsopdracht door middel van een selectieprocedure waarbij iedere marktpartij kan meedingen naar de kans op gunning van een overheidsopdracht;

• .

  aanvraag: de aanvraag om een beschikking als bedoeld in artikel 1 van de wet;

• .

  beschikkingen: alle besluiten waarop de wet kan worden toegepast;

• .

  Besluit Bibob: de algemene maatregel van bestuur met betrekking tot de uitvoering van de wet;

• .

  bestuursorgaan: de burgemeester onderscheidenlijk het college van burgemeester en wethouders;

• .

  Bureau: Landelijk Bureau Bibob

• .

  college: het college van burgemeester en wethouders;

• .

  overheidsinstanties: rechtspersonen die krachtens publiekrecht zijn ingesteld;

• .

  semi - overheidsinstanties: rechtspersonen die met enig openbaar gezag zijn bekleed voor zover de aanvraag om een beschikking wordt ingediend in de uitoefening van hun publiekrechtelijke bevoegdheden;

• .

  RIEC: het Regionaal informatie- en expertisecentrum;

• .

  wet: de Wet bevordering integriteitsbeoordelingen door het openbaar bestuur.

1.1 Inleiding

Een van de conclusies die de Parlementaire Enquête Commissie Van Traa in 1996 trok was dat de ernst van georganiseerde criminaliteit vooral was gelegen in het grote financiële gewin en de economische macht die daaruit voortvloeit. Die economische macht beperkt zich niet tot de onderwereld, maar dringt in allerlei gedaanten in de bovenwereld door, aldus de commissie. Criminele personen kunnen met al dat geld infiltreren in het economische leven door onder meer gebruik te maken van bestuurlijke faciliteiten, zoals vergunningen, subsidies en overheidsopdrachten. Dit heeft een aantasting van de integriteit van de overheid tot gevolg.

1.2 De Wet Bibob

De integriteit van het overheidsorgaan wordt aangetast als bij een verleende of te verlenen beschikking (vergunning, subsidie), overheidsopdracht of vastgoedtransactie, sprake is van het aanwenden door betrokkene van financieel voordeel uit (reeds gepleegde) criminele activiteiten dan wel het plegen van strafbare feiten.

Ter bescherming van hun integriteitsrisico, hebben bestuursorganen er sinds 1 juni 2003 een instrument bij gekregen: de Wet Bevordering Integriteitbeoordelingen door het Openbaar Bestuur (Wet Bibob). Deze wet dient primair ter bescherming van het integriteitsrisico van overheidsorganen. Dit is dus niet het instrument om criminele gedragingen van personen/organisaties te bestrijden.

De toepassing van dit instrument is beperkt tot de gevallen, die zijn opgenomen in de Wet Bibob en het Besluit Bibob. Na uitvoerige evaluatie van deze regelgeving, is er per 1 juli 2013 een aantal aanvullingen/wijzingen doorgevoerd op het toepassingsbereik.

1.3 Waarom een beleidsregel?

Gemeenten zijn verantwoordelijk voor de tenuitvoerlegging van de Wet Bibob. Het betreft een facultatieve wet, waarbij het bestuursorgaan zelf de bevoegdheid heeft om te bepalen in welke van de door de wet geboden mogelijkheden, zij dit instrument daadwerkelijk zal toepassen.

Door het vaststellen en implementeren van een beleidsregel biedt het bestuursorgaan meer structuur en zekerheid in haar werkwijze aan zowel de ambtenaren als aan de burgers. In de beleidsregel staat aangegeven in welke gevallen de toetsing zoals bedoeld in artikel 3 van de wet (hierna de Bibob toets) zal plaatsvinden.

Voor de burger wordt door de beleidsregel voorkomen, dat er sprake is van willekeur in de toepassing van beleid. Voor de gemeentelijke overheid wordt door de beleidsregel een nadrukkelijk signaal voor de bescherming van haar integriteit afgegeven en kan daaruit een preventieve werking het gevolg zijn.

In de Beleidsregel voor de toepassing van de Wet Bibob ’s-Hertogenbosch 2019 is rekening gehouden met de uitbreiding op de toepassingsmogelijkheden zoals vermeld in de Evaluatie- en uitbreidingswet Bibob 2013. Dit betekent dat zowel de publiekrechtelijke als de privaatrechtelijke toepassingsmogelijkheden aan bod zullen komen. Voor de toepassing van het Bibob instrumentarium op subsidies zal op een later moment een voorstel worden gedaan.

2.1 Subsidiariteit en proportionaliteit

In de wet zijn deze beginselen belangrijke uitgangspunten.

De Bibob toets geldt als ultimum remedium. Dit betekent dat het bestuursorgaan eerst de toepasbaarheid van haar bevoegdheden uit de Algemene wet bestuursrecht (hierna Awb) en de reguliere weigerings- en intrekkingsgronden uit de onderliggende wet- en regelgeving dient te onderzoeken. Van belang hierbij is bijvoorbeeld de eis "niet in enig opzicht van slecht levensgedrag te zijn".

Daarnaast moet het toepassen van het Bibob instrument proportioneel zijn en in verhouding staan tot het belang van de gevraagde beslissing. Er moet een juiste balans zijn tussen de inbreuk op de persoonlijke levenssfeer en de bescherming van het openbaar belang.

Indien een Bibob toets toch noodzakelijk blijkt, zal de nadruk in eerste aanleg gelegd worden op het z.g. "eigen onderzoek". Dit kan in een aantal gevallen al leiden tot een zelfstandige beslissing van het bestuursorgaan zonder het inwinnen van advies bij het landelijk Bureau Bibob.

Vanuit de risicoprofielen van de verschillende sectoren, waarop de Bibob wetgeving van toepassing kan worden verklaard, is voorts zoveel mogelijk gekozen voor een meer risicogerichte inzet van het Bibob instrumentarium. Dit betekent dat er enerzijds nog sprake is van een generieke toepassing (bijvoorbeeld bij de horecasector) maar er in andere sectoren gekozen wordt voor een nadere beperking van de toepassing vanuit specifiek geformuleerde risicofactoren.

2.2 Administratieve lasten

Het toepassen van de Bibob toets zorgt voor een lastenverzwaring bij de betrokkene. Deze zal namelijk meer gegevens moeten overleggen. Voor het opvragen van deze gegevens zijn landelijk Bibob vragenformulieren vastgesteld. Echter deze worden niet gebruikt omdat ze erg omvangrijk zijn. Om de administratieve lasten voor de aanvrager en voor het bestuursorgaan te beperken worden op dit moment de door het RIEC aangeboden Bibob vragenformulieren gebruikt. Op korte termijn zullen deze formulieren opnieuw worden herzien om te kijken of de administratieve lasten nog verder kunnen worden verlaagd.

Een verdere beperking van de administratieve lasten is in de beleidsregel ingevoerd door bij bepaalde onderdelen de Bibob toets enkel uit te voeren wanneer deze valt onder één van de aangewezen risicocategorieën. Bijvoorbeeld bij de omgevingsvergunning bouwactiviteit. Daar komt vervolgens nog bij dat de bouwsom boven de € 50.000,-- moet zijn gelegen (zie in hoofdstuk 8).

2.3 Eenduidig Bibob beleid

De kracht van het Bibob instrumentarium neemt nadrukkelijk toe als de toepassing door zoveel mogelijk bestuursorganen gebeurt en de onderliggende toepassingscriteria binnen de bestuursorganen zo veel mogelijk eenduidig zijn. Om deze reden is een aantal jaren geleden een modelbeleidsregel opgesteld binnen de regio zodat er meer eenduidigheid van Bibob beleid van de bestuursorganen binnen de omgeving van de politie-eenheid Oost Brabant ontstaat. Er is, zonder het belang van lokaal maatwerk uit het oog te verliezen, zo veel mogelijk aansluiting gezocht bij deze modelbeleidsregel.

Er kan onderscheid gemaakt worden tussen publiekrechtelijke en privaatrechtelijke toepassingsmogelijkheden van de wet. Vergunningen en subsidies vallen onder het publiekrecht en overheidsopdrachten en vastgoedtransacties onder het privaatrecht. De gemeente acteert in deze laatste gevallen in een andere hoedanigheid.

De gevolgen van een Bibob toets voor de publiekrechtelijke beschikkingen zijn geregeld in artikel 3 van de wet. Echter de gevolgen voor de privaatrechtelijke transacties zijn daar niet geregeld. De gemeente kan de onderhandelingen afbreken of voorwaarden opnemen in de overeenkomst. Anders dan het weigeren of intrekken van een beschikking, is het niet aangaan of beëindigen van een overeenkomst ten aanzien van een overheidsopdracht dan wel een vastgoedtransactie geen besluit in de zin van de Algemene wet bestuursrecht. De betrokkene kan daardoor geen bezwaar of beroep bij het bestuursorgaan instellen, maar kan zich tot de civiele rechter wenden.

3.1 Publiekrechtelijke beschikkingen

In welke gevallen en in hoeverre het bestuursorgaan de Bibob toets toepast op de vergunningen staat vermeld in de hoofdstukken 5,8 en 9. Zoals aangegeven in de inleiding van hoofdstuk 2 zal voor het onderdeel subsidies op een later moment een voorstel worden gedaan.

3.2 Privaatrechtelijke transacties

Overheidsopdrachten en vastgoedtransacties komen tot stand op basis van het civiele recht. Hierbij staat het uitgangspunt van contractsvrijheid voorop. Dit betekent dat partijen vrij zijn met elkaar in onderhandeling te treden en ook om die onderhandelingen weer af te breken. Die vrijheid is echter niet onbeperkt. De gemeente is gebonden aan de algemene beginselen van behoorlijk bestuur. Het afbreken van de onderhandelingen kan bijvoorbeeld als onaanvaardbaar worden beschouwd indien de wederpartij het gerechtvaardigd vertrouwen mocht hebben dat de overeenkomst inzake een overheidsopdracht of een vastgoedtransactie tot stand zou komen. In hoeverre onderhandelingen als gevolg van een Bibob toets kunnen worden afgebroken, hangt af van de concrete omstandigheden van het geval waarbij onder meer van belang is of de wederpartij ervan op de hoogte is gesteld dat de mogelijkheid aanwezig is dat een Bibob toets kan worden uitgevoerd.

Anderzijds brengt de contractsvrijheid met zich mee dat onderhandelingen ook kunnen worden afgebroken indien geen sprake is van een ernstig gevaar zoals bedoeld in de wet, maar er naar het oordeel van de gemeente wel sprake is van een integriteitsrisico.

In welke gevallen en in hoeverre de Bibob toets wordt toepast op vastgoedtransacties staat vermeld in hoofdstuk 6 en voor overheidsopdrachten staat dit vermeld in hoofdstuk 7.

4.1 Eigen onderzoek

De Bibob toets start met een eigen onderzoek door middel van het uitreiken van het Bibob vragenformulier. In het geval dat de aanvraag betrekking heeft op een nieuwe beschikking, maken de Bibob vragenformulieren en alle daarin gevraagde (kopieën van) documenten onderdeel uit van de aanvraag. Betrokkene dient het Bibob vragenformulier ingevuld en ondertekend in te leveren samen met de documenten en bewijsstukken die in het Bibob vragenformulier worden gevraagd.

Alvorens het eigen onderzoek naar het zich voordoen van weigeringsgronden als bedoeld in artikel 3 van de wet wordt gestart, zal een aanvraag eerst beoordeeld worden conform de bepalingen van de Algemene wet bestuursrecht en de reguliere weigeringsgronden vanuit de onderliggende regelgeving van de desbetreffende vergunning.

Als het bestuursorgaan op basis van het eigen onderzoek in het kader van de wet genoeg aanwijzingen heeft om in redelijkheid te kunnen aantonen dat er sprake is van een 'ernstig gevaar' als bedoeld in de wet, kan het de vergunning weigeren of intrekken.

Aanvullend op de controle en analyse van de (extra) verstrekte informatie als hiervoor genoemd, kan zoals vermeld in artikel 9 van de wet, ook nog een advies bij het Bureau worden gevraagd. Bij de uitvoering van het eigen onderzoek kan ondersteuning gevraagd worden aan het RIEC. Dit kan vanaf de start van de aanvraag tot en met de uiteindelijke beslissing op de aanvraag.

Bij een weigering om de Bibob vragenformulieren volledig ingevuld te retourneren, zullen allereerst de daartoe gestelde regels van de Algemene wet bestuursrecht toegepast worden. Bij volharding zal de weigering, overeenkomstig het bepaalde in artikel 4 van de wet, worden beschouwd als een ernstig gevaar als genoemd in artikel 3 van de wet. De aangevraagde vergunning zal als gevolg daarvan niet worden verleend en de verleende vergunning worden ingetrokken.

4.2 Informatieplicht

Het bestuursorgaan informeert betrokkene schriftelijk over een adviesaanvraag aan het Bureau. Betrokkene wordt daarbij schriftelijk gewezen op de opschorting van de beslistermijn als bedoeld in de wet. Een afschrift van deze brief wordt gevoegd bij het adviesverzoek aan het Bureau.

In het geval dat een van het Bureau ontvangen advies leidt tot het voornemen om een gevraagde beschikking te weigeren, een eerder verleende beschikking in te trekken, dan wel aan een vergunning aanvullende voorwaarden te verbinden, dan wel niet mee te werken aan een transactie of geen overheidsopdracht te verstrekken, wordt aan betrokkene een kopie van het adviesrapport verstrekt. Betrokkene wordt daarbij door het bestuursorgaan gewezen op zijn geheimhoudingsplicht als bedoeld in artikel 28 van de wet.

4.3 Adviestermijn

Indien het bestuursorgaan een advies aanvraagt bij het Bureau, wordt op grond van artikel 31 van de wet, de wettelijke termijn waarbinnen de beschikking dient te worden gegeven, opgeschort voor de duur van de periode die begint met de dag waarop het advies door het Bureau in behandeling wordt genomen en eindigt met de dag waarop het advies is ontvangen. Deze opschorting duurt niet langer dan acht weken met een eenmalige mogelijkheid tot verlenging van 4 weken. Het bestuursorgaan informeert betrokkene onverwijld over een verlenging zoals hiervoor genoemd.

De verlenging van de adviestermijn van het Bureau met 4 weken en eventuele tijdelijke opschorting van de adviestermijn van het Bureau in de gevallen zoals bedoeld in artikel 15 lid 2 van de wet (verzoek om aanvullende informatie door het Bureau) kan leiden tot verdere opschorting van de wettelijke beslistermijn op de beschikking.

De conclusie van het advies van het Bureau levert drie mogelijke uitkomsten op, te weten geen gevaar, mindere mate van gevaar of ernstig gevaar. Het bestuursorgaan mag, gelet op de deskundigheid van het Bureau, in beginsel van het advies uitgaan. Het bestuursorgaan dient zich er wel van te vergewissen dat het advies en het daartoe ingestelde onderzoek naar de feiten op zorgvuldige wijze tot stand is gekomen en dat de feiten de conclusies kunnen dragen.

Het bestuursorgaan dat een advies van het Bureau ontvangt, kan dit advies, conform artikel 29 van de wet, gedurende twee jaar gebruiken in relatie tot andere beslissingen.

4.4 Gevolgen Bibob toets

De mogelijke conclusies van de Bibob toets (geen gevaar, mindere mate van gevaar, ernstig gevaar) zijn voor zowel de publiekrechtelijke als privaatrechtelijke onderdelen hetzelfde. Dit geldt ook voor het in de gelegenheid stellen van de betrokkene tot het indienen van een zienswijze naar aanleiding van het voorgenomen besluit op grond van artikel 33 van de wet. De gevolgen van een Bibob toets kunnen echter behoorlijk van elkaar afwijken. Hieronder wordt dit nader toegelicht.

Gevolgen ten aanzien van publiekrechtelijke onderdelen

Indien uit het eigen onderzoek en/of het advies van het Bureau blijkt dat er sprake is van ernstig gevaar als bedoeld in artikel 3 van de wet kan dit leiden tot een negatief besluit op de aanvraag om een beschikking of de intrekking van een beschikking. Naar aanleiding van het voorgenomen besluit wordt de betrokkene in de gelegenheid gesteld een zienswijze naar voren te brengen. Tegen een voor de betrokkene negatief besluit kan vervolgens bezwaar en beroep worden ingesteld.

Bij de conclusie 'een mindere mate van gevaar' kunnen aan een beschikking voorwaarden worden verbonden. Deze voorschriften dienen te zijn gericht op het wegnemen of beperken van het gevaar.

Bij de conclusie 'geen gevaar' kan de beschikking worden verleend.

Gevolgen ten aanzien van privaatrechtelijke onderdelen

De gevolgen voor de privaatrechtelijke onderdelen, overheidsopdrachten en vastgoedtransacties, zijn niet geregeld in de wet. Hiervoor moet worden teruggevallen op het privaatrecht. Anders dan het weigeren of intrekken van een beschikking, is het niet aangaan of beëindigen van een overeenkomst ten aanzien van een overheidsopdracht dan wel een vastgoedtransactie geen besluit in de zin van de Algemene wet bestuursrecht. In dit kader spreken we dan ook liever van een beslissing. De betrokkene kan daardoor geen bezwaar of beroep bij het bestuursorgaan instellen, maar kan zich tot de civiele rechter wenden. Het naar voren brengen van een zienswijze tegen de voorgenomen beslissing is wel mogelijk. Het daadwerkelijke gevolg voor de overheidsopdracht en de vastgoedtransactie is afhankelijk van de contractsvrijheid, het gerechtvaardigd vertrouwen en de algemene beginselen van behoorlijk bestuur zoals beschreven in hoofdstuk 3. De contractsvrijheid brengt bijvoorbeeld met zich mee dat onderhandelingen ook kunnen worden afgebroken indien geen sprake is van een ernstig gevaar zoals bedoeld in de wet, maar er naar het oordeel van de gemeente wel sprake is van een integriteitsrisico of andere omstandigheden op basis waarvan de gemeente geen overeenkomst wenst aan te gaan. Een civiele rechter moet oordelen over de gevolgen ten aanzien van de privaatrechtelijke onderdelen.

Het bestuursorgaan verbindt de volgende gevolgen aan de mogelijke conclusies van het advies van het Bureau:

5.1 Toepassing Bibob toets bij een aanvraag

Het bestuursorgaan voert, met inachtneming van hetgeen in deze beleidsnotitie daarover is bepaald, een Bibob toets uit met betrekking tot elke aanvraag om een beschikking zoals vermeld in:

• .

  Artikel 3 van de Drank- en Horecawet (drank- en horecawetvergunning), tenzij sprake is van wijziging van leidinggevende, niet zijnde de exploitant zelf, paracommerciële inrichtingen waarvan de horeca-inrichting in eigen beheer van de rechtspersoon is en niet is verpacht aan een derde en slijterijen;

• .

  Artikel 2.1 van de Horecaverordening (exploitatievergunning horeca), tenzij sprake is van wijziging van leidinggevende;

• .

  Artikel 30b van de Wet op de Kansspelen (aanwezigheidsvergunning voor speelautomaten);

• .

  Artikel 2.1 van de Verordening op de speelautomatenhallen ’s-Hertogenbosch 2018 (exploitatievergunning voor een speelautomatenhal);

• .

  Artikel 3:4 van de Algemene Plaatselijke Verordening ’s-Hertogenbosch 2016 (exploitatievergunning voor seksinrichting en escortbedrijf);

• .

  Artikel 2.10 van de Algemene Plaatselijke Verordening ’s-Hertogenbosch 2016, indien dit een vechtsportevenement of erotische beurs betreft;

• .

  Artikel 2.2 van de Taxiverordening Gemeente ’s-Hertogenbosch 2015 (Taxivergunning).

Daarnaast zal wanneer daartoe aanleiding is vanuit:

• .

  informatie verkregen van politie/ justitie;

• .

  informatie verkregen van het Bureau;

• .

  informatie verkregen van één van de partners binnen het samenwerkingsverband RIEC;

• .

  informatie verkregen van het Openbaar Ministerie als bedoeld in artikel 26 van de wet of

• .

  (eigen) ambtelijke informatie,

een Bibob toets worden uitgevoerd met betrekking tot een aanvraag om een beschikking, zoals hieronder vermeld:

• .

  melding wijziging leidinggevende drank- en horecawetvergunning;

• .

  melding wijziging leidinggevende exploitatievergunning horeca;

• .

  drank- en horecawet vergunning, ingediend door een paracommerciële rechtspersoon als bedoeld in artikel 1 van de Drank- en horecawet en waarvan de horeca-inrichting in eigen beheer van de rechtspersoon is en niet is verpacht aan een derde;

• .

  drank- en horecawet vergunning voor een slijterij;

• .

  evenementenvergunning, niet zijnde voor een vechtsportevenement of erotische beurs.

5.2 Toepassing Bibob toets bij verleende vergunningen

Wanneer daartoe aanleiding is vanuit:

• .

  informatie verkregen van politie/ justitie;

• .

  informatie verkregen van het Bureau;

• .

  informatie verkregen van één van de partners binnen het samenwerkingsverband RIEC;

• .

  informatie verkregen van het Openbaar Ministerie als bedoeld in artikel 26 van de wet of

• .

  (eigen) ambtelijke informatie,

voert het bestuursorgaan, met inachtneming van hetgeen in deze beleidsnotitie daarover is bepaald, een BIBOB toets uit met betrekking tot een verleende vergunning, zoals onder punt 5.1 vermeld,

5.3 Toelichting

Onder 5.1 zijn de beschikkingen opgenomen, waarbij het wenselijk is om bij elke aanvraag een Bibob toets uit te voeren. De keuze hiertoe is ingegeven door ervaringen in de achterliggende jaren, waarbij gebleken is, dat de betreffende bedrijfsmatige activiteiten middels deze beschikkingen gekenmerkt worden door onder meer:

• a.

  zeer laagdrempelig door de geringe functie-eisen voor de onderhavige ondernemingen;

• b.

  grootschalig gebruik van z.g. cash-geld, waardoor zij extra bevattelijk zijn voor invloeden vanuit criminele organisaties voor z.g. "witwaspraktijken";

• c.

  bedrijfsmatige activiteiten die minder locatie/plaatsgebonden zijn, waardoor het z.g. "waterbedeffect" zich hier nadrukkelijk kan voordoen;

• d.

  betrokkenheid vanuit criminele organisaties in de voorbereiding en uitvoering van de activiteit.

In de praktijk is gebleken dat de meerwaarde van een BIBOB toets bij een aanvraag voor een slijterij, een wijziging van de leidinggevende drank- en horecawetvergunning en als het een paracommerciële inrichting betreft niet of nauwelijks aanwezig is. De reden hiervoor is dat een wijziging van leidinggevende over het algemeen niet leidt tot een wijziging in de bestuurlijke of financiële situatie. Met betrekking tot paracommerciële instellingen en slijterijen is geen informatie bekend dat deze branches met behulp van de horecavergunning criminele activiteiten ondernemen. Zij behoren niet tot de risicogroep. Vandaar dat is opgenomen dat in deze gevallen een Bibob toets enkel zal worden uitgevoerd wanneer daar aanleiding toe is vanuit een signaal. Dit is ook van toepassing op verleende beschikkingen.

In de wet is onder artikel 1 sub 0 opgenomen wat wordt verstaan onder een vastgoedtransactie, namelijk:

Overeenkomsten of andere rechtshandelingen met betrekking tot een onroerende zaak met als doel:

• 1.

  het verwerven of vervreemden van een recht op eigendom of het vestigen, vervreemden of wijzigen van een zakelijk recht (bijvoorbeeld gronduitgifte in erfpacht, opstalrechten, appartementsrechten of combinaties hiervan);

• 2.

  huur of verhuur;

• 3.

  het verlenen van een gebruikrecht;

• 4.

  de deelname aan een rechtspersoon, een commanditaire vennootschap of een vennootschap onder firma die het recht op eigendom of een zakelijk recht met betrekking tot die onroerende zaak heeft of die onroerende zaak huurt of verhuurt;

6.1 Het sluiten van een vastgoedtransactie

Voor het sluiten van een vastgoedtransactie heeft de gemeente contractsvrijheid. De gemeente heeft het daaruit voortvloeiende recht om:

• a.

  geen transactie met een betrokkene aan te gaan, mede of uitsluitend op basis van het feit dat de gemeente van oordeel is dat ten aanzien van die betrokkene een integriteitsrisico bestaat.

  Er bestaat een integriteitsrisico als uit de Bibob toets blijkt dat er sprake is van gevaar. Ook gedragingen en omstandigheden van aan de betrokkene gelieerde partijen of personen kunnen bij de beoordeling van de vraag of er sprake is van een integriteitsrisico worden betrokken.

  Onder gelieerde partijen worden in ieder geval verstaan personen of partijen die:

  - direct of indirect leiding aan betrokkene geven of hebben gegeven;

  - bij de vastgoedtransactie een belangrijke rol vervullen of hebben vervuld;

  - over betrokkene zeggenschap hebben of hebben gehad;

  - aan betrokkene vermogen verschaffen of hebben verschaft;

  - onderdeel zijn of zijn geweest van dezelfde groep als bedoeld in artikel 2:24b Burgerlijk Wetboek;

  - in een zakelijk samenwerkingsverband tot betrokkene staan of hebben gestaan;

  - op betrokkene anderszins direct of indirect invloed uitoefenen of hebben uitgeoefend.

• b.

  op basis van de uitkomst van een eigen onderzoek in de vastgoedtransactie nadere, al dan niet ontbindende, voorwaarden op te nemen.

6.2 Toepassing Bibob toets

Tijdens de onderhandelingen over het aangaan van een vastgoedtransactie stelt de gemeente tijdig de wederpartij ervan in kennis dat een Bibob toets kan worden uitgevoerd om te kunnen bepalen of er sprake is van een integriteitsrisico, zoals hierboven vermeld.

In geval van een vastgoedtransactie als bedoeld in artikel 1 onder o, sub 1˚, 2˚ en 3˚ van de wet vindt een Bibob toets plaats wanneer deze betrekking heeft op de volgende risico categorieën:

• .

  Horeca-, escort- en prostitutiebedrijven en speelautomatenhallen (inclusief coffeeshops, hotels, darkrooms, seksbioscopen, sekswinkels, massagesalons);

• .

  Niet geregistreerde uitzendbureaus;

• .

  Handhavingsknelpunten (1) ;

• .

  Afvalbewerkings- en verwerkingsbedrijven;

• .

  Autohandel- en sloopbedrijven;

• .

  Dienstverleners, zoals bv kapsalons, belwinkels en internetcafé’s;

• .

  Sportscholen;

• .

  Beauty-, welness- en saunabedrijven;

• .

  Categorieën die een sterke relatie hebben met de hiervoor genoemde;

(1) Handhavingsknelpunten zijn als zodanig aangewezen personen of een groep personen, gebied of branche, waarover de gemeente signalen bereiken dat de vigerende regelgeving structureel niet wordt nageleefd, hetgeen mogelijk leidt tot een maatschappij ondermijnende situatie, bestaand uit bestuursrechtelijk of strafrechtelijk te sanctioneren gedragingen.

Uitzonderingen:

Er zal geen Bibob toets worden uitgevoerd wanneer:

• .

  de vastgoedtransactie plaatsvindt met een rechtspersoon met een overheidstaak of terrein beherende organisatie (bijvoorbeeld Staatsbosbeheer, Natuurmonumenten en Brabants Landschap);

• .

  het een vastgoedtransactie betreft met als doel huur of verhuur en deze tijdelijk of naar aard van korte duur is;

• .

  het een vastgoedtransactie betreft met als doel verhuur van onroerende zaken voor educatieve, maatschappelijke, sportieve en culturele doeleinden;

• .

  de vastgoedtransactie korte pacht betreft (maximaal voor 1 jaar).

In aanvulling op hetgeen eerder in deze paragraaf vermeld is, zal wanneer daartoe aanleiding is vanuit:

• .

  informatie verkregen van politie/ justitie;

• .

  informatie verkregen van het Bureau;

• .

  informatie verkregen van één van de partners binnen het samenwerkingsverband RIEC;

• .

  informatie verkregen van het Openbaar Ministerie als bedoeld in artikel 26 van de wet of

• .

  (eigen) ambtelijke informatie,

een Bibob toets worden uitgevoerd bij een vastgoedtransactie.

De weigering van de onderaannemer of de natuurlijke persoon of rechtspersoon met wie een vastgoedtransactie is aangegaan, om een formulier als bedoeld in artikel 30, vijfde lid, volledig in te vullen indien onderzoek wordt gedaan met het oog op een beslissing ter zake van ontbinding van een overeenkomst of de beëindiging van een rechtshandeling inzake een vastgoedtransactie wordt aangemerkt als ernstig gevaar als bedoeld in artikel 3 eerste lid van de wet.

6.3 Toelichting

Uitgaande van enerzijds het doel van de wet, het tegengaan van het faciliteren van criminaliteit en daarmee het niet aangaan van vastgoedtransacties c.q. het beëindigen van overeenkomsten waarbij een bepaalde mate van criminele beïnvloeding te verwachten valt en anderzijds een meer risico-gestuurde toepassing van het Bibob instrumentarium, is gekozen voor een differentiatie in toetsing.

Een belangrijk uitgangspunt van de gemeente is om de administratieve lasten, de extra werkzaamheden en de duur van de procedures voor de partijen én voor de gemeente zelf te beperken. Vanwege het proportionaliteitsbeginsel is een risicogerichte aanpak wenselijk. Het Bibob instrument is immers een zwaar middel dat ingrijpt in de privacy van de betrokkene. Uitgaande van een risico gestuurde aanpak hoeft de partij niet bij iedere vastgoedtransactie een Bibob vragenformulier in te vullen en bescheiden te overleggen.

Daarnaast zijn onder 6.2 een aantal gevallen in beginsel uitgezonderd van een Bibob toets, omdat het verwachte risico op criminele beïnvloeding bij dergelijke vastgoedtransacties en overeenkomsten klein is.

Omdat er ook een integriteitsrisico kan ontstaan nadat de vastgoedtransactie is aangegaan wordt een clausule opgenomen in de overeenkomst die bepaalt dat de beleidsregels Bibob van toepassing zijn.

De gemeente kan in de transactie nadere, al dan niet ontbindende, voorwaarden opnemen wanneer bijvoorbeeld sprake is van de volgende gevallen:

• a.

  de gemeente heeft het eigen onderzoek nog niet of niet volledig afgerond op het moment van het sluiten van de overeenkomst;

• b.

  het eigen onderzoek van de gemeente heeft geleid tot het aanvragen van een advies bij het Bureau, maar dit advies is nog niet ontvangen of de procedure tot het verwerken van het advies is door de gemeente nog niet afgerond;

• c.

  er zijn aanwijzingen dat de betrokkene waarmee de overeenkomst wordt of is aangegaan geheel of ten dele in handen komt van een andere eigenaar.

7.1 Het aangaan en beëindigen van een overheidsopdracht

Voor het aangaan van een overeenkomst op basis van een overheidsopdracht heeft de gemeente contractsvrijheid. De gemeente heeft het daaruit voortvloeiende recht om geen overeenkomst met een betrokkene aan te gaan, mede of uitsluitend op basis van het feit dat de gemeente van oordeel is dat ten aanzien van die betrokkene een integriteitsrisico bestaat.

Er bestaat een integriteitsrisico met betrekking tot aanbestedingen indien er sprake is van een:

• .

  situatie als genoemd in artikel 2.86 Aanbestedingswet 2012,

• .

  ernstige fout in de uitoefening van het beroep als bedoeld in artikel 2.87 lid 1 aanhef en c Aanbestedingswet 2012.

Er kan sprake zijn van een integriteitsrisico met betrekking tot aanbestedingen indien er een situatie is als genoemd in artikel 2.87 Aanbestedingswet 2012.

In aanvulling op artikel 2.86 lid 3 Aanbestedingswet 2012 kunnen gedragingen en omstandigheden van aan de betrokkene gelieerde partijen of personen bij de beoordeling van de vraag of er sprake is van een integriteitsrisico worden betrokken.

Onder gelieerde partijen worden in ieder geval verstaan personen of partijen die:

• .

  direct of indirect leiding aan betrokkene geven of hebben gegeven;

• .

  bij de uitvoering van de overheidsopdracht een belangrijke rol vervullen of hebben vervuld;

• .

  over betrokkene zeggenschap hebben of hebben gehad;

• .

  aan betrokkene vermogen verschaffen of hebben verschaft;

• .

  onderdeel zijn of zijn geweest van dezelfde groep als bedoeld in artikel 2:24b Burgerlijk Wetboek;

• .

  in een zakelijk samenwerkingsverband tot betrokkene staan of hebben gestaan;

• .

  op betrokkene anderszins direct of indirect invloed uitoefenen of hebben uitgeoefend.

Onder ernstige fout in de uitoefening van het beroep als bedoeld in artikel 2.87 lid 1 aanhef en onder c Aanbestedingswet 2012 verstaat de gemeente in ieder geval het in de uitoefening van het beroep of bedrijf:

• .

  handelen of nalaten waardoor de lichamelijke integriteit van werknemers of andere personen ernstig in gevaar wordt gebracht;

• .

  begaan van overtredingen op het gebied van milieuwetgeving;

• .

  als gevolg van grove nalatigheid, opzet of bewuste roekeloosheid onrechtmatig handelen waardoor ernstige schade is of kan ontstaan;

• .

  begaan van gedragingen in strijd met voor het beroep of bedrijf van betrokkene relevante wet- en regelgeving, mededingingsrecht, tuchtregels, toezichtregels, gedagsregels of gedragscodes;

• .

  het verrichten van werkzaamheden die in strijd zijn met de openbare orde;

• .

  alle andere delicten en gedragingen of omstandigheden die naar hun aard zijn aan te merken als ernstige fout in de uitoefening van het beroep.

Daarnaast acht de gemeente een ernstige fout in de uitoefening van het beroep aanwezig indien er, al dan niet blijkend uit een Bibob toets, gevaar bestaat dat een overheidsopdracht door de betrokkene mede zal worden gebruikt om uit gepleegde strafbare feiten verkregen of te verkrijgen, op geld waardeerbare voordelen te benutten, strafbare feiten te plegen of dat teneinde een overheidsopdracht te sluiten een strafbaar feit is gepleegd.

7.2 Toepassing Bibob toets

Wanneer daartoe aanleiding is vanuit:

• .

  informatie verkregen van politie/ justitie,

• .

  informatie verkregen van het Bureau,

• .

  informatie verkregen van één van de partners binnen het samenwerkingsverband RIEC,

• .

  informatie verkregen van het Openbaar Ministerie als bedoeld in artikel 26 van de wet of

• .

  (eigen) ambtelijke informatie

zal worden overgegaan tot een Bibob toets bij gunning van een overheidsopdracht of na het aangaan van de overheidsopdracht voor zover deze overheidsopdracht valt binnen de sector bouw, informatie- en communicatietechnologie (ICT) of milieu.

De weigering van de natuurlijke persoon of rechtspersoon aan wie een overheidsopdracht is gegund, om een formulier als bedoeld in artikel 30, vijfde lid, volledig in te vullen indien onderzoek wordt gedaan met het oog op een beslissing ter zake van de ontbinding van een overeenkomst inzake een overheidsopdracht wordt aangemerkt als ernstig gevaar als bedoeld in artikel 3 eerste lid van de wet.

7.3 Gevolgen eigen onderzoek

De uitkomst van eigen onderzoek bij de gunning van een overheidsopdracht kan voor de gemeente aanleiding zijn om:

• .

  een betrokkene van een opdracht uit te sluiten;

• .

  in de overeenkomst inzake de gunning van een overheidsopdracht nadere, al dan niet ontbindende voorwaarden op te nemen;

• .

  als voorwaarde op te nemen dat onderaannemers niet zonder toestemming van de gemeente worden gecontracteerd.

Daarnaast is het ook mogelijk om ook voorwaarden in de overeenkomst op te nemen als:

• .

  het eigen onderzoek nog niet of nog niet volledig is afgerond op het moment van het sluiten van de overeenkomst;

• .

  het eigen onderzoek heeft geleid tot het aanvragen van een advies bij het LBB, maar dit advies is nog niet ontvangen of de procedure tot het verwerken van het advies is door de gemeente nog niet afgerond;

• .

  er aanwijzingen zijn dat de betrokkene waarmee de overeenkomst wordt of is aangegaan binnen de looptijd van de overheidsopdracht geheel of ten dele in handen komt van een andere eigenaar.

7.4 Afweging

Bij de beslissing om met een betrokkene vanwege het bestaan van een integriteitsrisico

• .

  een betrokkene uit te sluiten van de kans op gunning van een overheidsopdracht of

• .

  een reeds gesloten overheidsopdracht te beëindigen,

maakt de gemeente altijd een afweging tussen het integriteitsrisico en de maatregel.

Bij deze afweging worden de volgende aspecten betrokken:

• .

  de maatregelen die een betrokkene heeft getroffen om herhaling van het integriteitsrisico te voorkomen;

• .

  de zwaarte van het integriteitsrisico in kwestie;

• .

  het totale aantal integriteitsrisico’s of onderliggende delicten of kwesties;

• .

  de verstreken tijd sinds het zich voordoen van het integriteitsrisico;

• .

  de vraag of er reeds een (passende) sanctie is opgelegd naar aanleiding van het integriteitsrisico in kwestie;

• .

  de mate van betrokkenheid van leidinggevenden of sleutelpersoneel bij het integriteitsrisico.

7.5 Toelichting

Door de wijze waarop het begrip ‘aanbestedingen’ geformuleerd is bij de begripsomschrijvingen is dit beleid van toepassing op alle aanbestedingen van de gemeente. Dit geldt dus ook voor de niet Europees aanbestede overheidsopdrachten.

Op basis van signalen die uit de eigen organisatie of van partners kunnen komen, wordt een Bibob toets uitgevoerd wanneer de overheidsopdracht valt binnen de sector bouw, informatie- en communicatietechnologie (ICT) of milieu. Aangezien in de voorfase van het aangaan van een overheidsopdracht én in de Aanbestedingswet al uitgebreid aandacht wordt besteed aan de integriteit van de betrokkene, is ervoor gekozen om op basis van signalen de Bibob toets uit te voeren.

Om bij de aanbestedingsprocedure gebruik te kunnen maken van de wet zal dit vermeld moeten worden in de aanbestedingstukken.

8.1 Toepassing Bibob toets

Het bestuursorgaan zal, met inachtneming van hetgeen in deze beleidsnotitie daarover is bepaald, een Bibob toets uitvoeren met betrekking tot elke aanvraag om een beschikking zoals vermeld in artikel 2.1, eerste lid, aanhef en onder a van de Wet Algemene bepalingen omgevingsrecht wanneer deze valt onder één van de hieronder vermelde risicocategorieën. Echter enkel in die gevallen dat de bouwsom meer bedraagt dan € 50.000,--.

Risicocategorieën:

• .

  Inrichtingen waarin bedrijfsmatig, in een omvang alsof zij bedrijfsmatig was of anders dan om niet:

• .

  logies wordt verstrekt (waaronder hotels, kamerverhuurbedrijven, pensions),

• .

  dranken voor directe consumptie worden geschonken (waaronder horecabedrijven), of

• .

  rookwaren of spijzen voor directe consumptie worden verstrekt (waaronder coffeeshops);

• .

  Inrichtingen die in het maatschappelijk verkeer worden aangeduid als smartshops, headshops of growshops;

• .

  Inrichtingen die zijn bestemd om het publiek de gelegenheid te geven een spel door middel van speelautomaten te beoefenen als bedoeld in artikel 30c, eerste lid, onderdeel b, van de Wet op de kansspelen (waaronder speelautomatenhallen en gamecenters);

• .

  Afvalbewerkings- en verwerkingsbedrijven;

• .

  Dienstverlenende bedrijven, zoals bedoeld in het bestemmingsplan en/ of Kamer van Koophandel;

• .

  Autohandel;

• .

  Sloopbedrijven.

Daarnaast wordt ook als risicocategorie aangemerkt:

• .

  Sportscholen;

• .

  Kappers, massagesalons, belwinkels en nagelstudio’s, wanneer deze beroepen niet aan huis worden uitgeoefend.

In deze gevallen wordt sowieso getoetst aan de wet. Hierbij wordt geen drempelbedrag aangehouden.

Eveneens zal, wanneer daartoe aanleiding is vanuit:

• .

  informatie verkregen van politie/ justitie,

• .

  informatie verkregen van het Bureau,

• .

  informatie verkregen van één van de partners binnen het samenwerkingsverband RIEC,

• .

  informatie verkregen van het Openbaar Ministerie als bedoeld in artikel 26 van de wet of

• .

  (eigen) ambtelijke informatie,

worden overgegaan tot een Bibob toets met betrekking tot:

• .

  een aanvraag om een beschikking of

• .

  een verleende vergunning,

zoals bedoeld in artikel 2.1 eerste lid, aanhef en onder a van de Wet Algemene bepalingen omgevingsrecht.

8.2 Uitzonderingen

Er wordt geen Bibob toets toegepast indien de aanvraag afkomstig is van:

• .

  overheidsinstanties;

• .

  semi- overheidsinstanties;

• .

  door de Minister van Volkshuisvesting conform het Woningbesluit 1932 middels een daartoe verstrekte vergunning toegelaten woning(bouw)corporaties of

• .

  door het college van burgemeester en wethouders bij specifiek besluit aangewezen aanvragers, zoals Publiek-Private Samenwerkingsconstructies van particuliere ondernemingen en overheid in bijvoorbeeld de ontwikkeling van een schouwburg of een winkelcentrum.

8.3 Toelichting

Uitgangspunt bij de omgevingsvergunning bouwactiviteit is dat een Bibob toets niet bij elke aanvraag plaats hoeft te vinden. De toepassing blijft beperkt tot de gevallen waarin sprake is van een financiële investering van redelijke omvang en het betrokken bouwwerk daarbij op enigerlei wijze een faciliterende rol kan vervullen in bedrijfsmatige activiteiten die een vergroot risico in zich hebben voor criminele invloeden (benoemde risico categorieën).

Bij sportscholen en bij kappers, massagesalons, belwinkels en nagelstudio’s, wanneer deze beroepen niet aan huis worden uitgeoefend, wordt geen drempelbedrag aangehouden. Hiervoor is gekozen omdat bij deze categorieën meestal sprake is van lage investeringsbedragen.

Er wordt geen Bibob toets uitgevoerd als de aanvragen afkomstig zijn van overheidsinstanties, semi-overheidsinstanties, woningcorporaties en PPS-constructies. De semi-overheid is een particulier opgezette onderneming waarin de overheid met kapitaal en als garant deelneemt. Kenmerken van semi-overheid zijn dat sprake is van wettelijke taken en/of het dienen van een uitgesproken publiek belang, en dat ze (grotendeels) worden gefinancierd door de overheid. Door deze financiële afhankelijkheid kan de overheid in grote mate toezicht houden en invloed uitoefenen op de instellingen.

9.1 Toepassing Bibob toets

Het bestuursorgaan zal, met inachtneming van hetgeen in deze beleidsnotitie daarover is bepaald, een BIBOB toets uitvoeren met betrekking tot elke aanvraag om/ wijziging van een beschikking zoals vermeld in:

• .

  artikel 2.1 eerste lid, aanhef en onder e van de Wet Algemene bepalingen omgevingsrecht, voor zover dat onderdeel betrekking heeft op een inrichting als bedoeld in artikel 1.1, eerste lid van die wet (omgevingsvergunning inrichtingen Wet Milieubeheer).

• .

  artikel 2.1 eerste lid, aanhef en onder i van de Wet Algemene bepalingen omgevingsrecht, voor zover dat onderdeel betrekking heeft op een activiteit waarvoor bij algemene maatregel van bestuur op grond van artikel 2.17 van die wet is bepaald, dat de beschikking in het geval en onder de voorwaarden, bedoeld in artikel 3 van de wet kan worden geweigerd (omgevingsvergunning beperkte milieutoets)

wanneer het inrichtingen betreft die behoren tot de risicocategorie:

• .

  afval

• .

  automobielbranche

alsmede inrichtingen:

• .

  waar bewerking, verwerking of recycling van afval of reststoffen een belangrijk onderdeel is van het productieproces.

• .

  voor het vervaardigen, bewerken, verwerken, opslaan of overslaan van metalen, metalen voorwerpen of schroot dan wel behandelen van de oppervlakte van metalen of metalen voorwerpen.

• .

  verwerken en overslaan van dierlijke of overige organische meststoffen van derden.

• .

  het vervaardigen, bewerken, opslaan of overslaan van anorganische nitraat houdende meststoffen.

Eveneens zal, wanneer daartoe aanleiding is vanuit:

• .

  informatie verkregen van politie/ justitie,

• .

  informatie verkregen van het Bureau,

• .

  informatie verkregen van één van de partners binnen het samenwerkingsverband RIEC,

• .

  informatie verkregen van het Openbaar Ministerie als bedoeld in artikel 26 van de wet of

• .

  (eigen) ambtelijke informatie,

worden overgegaan tot een Bibob toets met betrekking tot:

• .

  een aanvraag om/ wijziging van een beschikking of

• .

  een verleende vergunning,

zoals bedoeld in artikel 2.1 eerste lid, aanhef en onder e van de Wet Algemene bepalingen omgevingsrecht voor zover dat onderdeel betrekking heeft op een inrichting als bedoeld in artikel 1.1, eerste lid van die wet (omgevingsvergunning inrichtingen Wet Milieubeheer).

9.2 Uitzonderingen

Er wordt geen BIBOB toets toegepast indien de aanvraag afkomstig is van overheidsinstanties of semi- overheidsinstanties.

9.3 Toelichting

De afgelopen jaren is in ruime mate onderzoek gedaan naar de mogelijkheden van criminaliteit binnen de milieubranche. Uit verschillende onderzoeken blijkt dat dit werkveld gevoelig is voor criminele handelingen. Dit beeld wordt bevestigd door een aantal grote strafzaken uit het verleden, maar ook strafzaken van recenter datum en rechtspraak omtrent de toepassing van de wet op milieuvergunningen.

Uit onderzoeken en rechtspraak blijkt dat met name de afvalbranche gevoelig is voor criminaliteit. De afvalbranche kent een hoge mate van regeldichtheid en complexiteit van de milieuwetgeving, waardoor er veel mazen in de wet- en regelgeving bestaan. Verder kunnen hoge winstmarges worden behaald met ontduiken van de milieuregelgeving.

Ook bij de omgevingsvergunning inrichtingen Wet Milieubeheer en bij de beperkte milieutoets is het uitgangspunt dat een Bibob toets niet bij elke aanvraag plaats hoeft te vinden. De toepassing blijft beperkt tot de risico categorieën. Gezien het voorstaande is er voor gekozen om de afvalbranche en de automobielbranche aan te wijzen als risicocategorie en daarnaast nog een aantal specifieke inrichtingen aan te wijzen.

Aanvragen voor inrichtingen buiten de risicocategorieën zullen slechts worden getoetst wanneer daar aanleiding toe is.

Ook hierbij zijn overheidsinstanties en semi-overheidsinstanties uitgezonderd.