Verordening Frysk (Nederlands)

Ondertekening

Toelichting per artikel

Artikel 1

Dit artikel geeft definities voor begrippen die niet zijn omschreven in de Algemene wet bestuursrecht.

Artikel 2

In dit artikel wordt de werking van de verordening aangegeven. Er zijn twee beperkingen. In de eerste plaats geldt de verordening alleen voor de bestuursorganen van de gemeente Achtkarspelen. Er worden dus geen regels gesteld die van betekenis zijn voor de taalkeuze van burgers. In de Algemene wet bestuursrecht zijn daar wel bepalingen over opgenomen. De bedoeling van de verordening is echter om rechtszekerheid te bieden aan burgers in de omgang met bestuursorganen. Het is dus zaak om zo duidelijk mogelijk te omschrijven hoe de gemeente met het Fries omgaat.

In de tweede plaats geldt de verordening alleen voor het schriftelijk verkeer. Het mondelinge verkeer is een zaak van ‘normale wederkerende tegemoetkomendheid’. Daarnaast zijn in de artikelen 2:7 en 2:8 van de Algemene wet bestuursrecht regels opgenomen over het mondelinge verkeer. Met het schriftelijke verkeer hangen rechten en verplichtingen samen. In artikel 2:9 van de Algemene wet bestuursrecht wordt aan de in de provincie Fryslân gevestigde bestuursorganen die niet tot de centrale overheid behoren, dan ook expliciet de bevoegdheid gegeven om regels te stellen voor het gebruik van de Friese taal in schriftelijke stukken.

Artikel 3

De bestuursorganen van een gemeente zijn de gemeenteraad, het college van burgemeester en wethouders, en de burgemeester. Onder artikel 1 is nog eens aangegeven, dat het om deze organen gaat. Het recht van vrije taalkeuze kan worden beperkt door wettelijke bepalingen. Daaronder worden formeel wettelijke bepalingen verstaan, zoals de artikelen 2:10 en 2:11 uit de Algemene wet bestuursrecht.

Artikel 4

In de discussie over het Fries in het bestuurlijk verkeer speelt de vraag of voor ‘tweetaligheid’ of ‘dubbeltaligheid’ gekozen moet worden. Tweetaligheid doet recht aan het beginsel van gelijkwaardigheid, maar vraagt wel een bewuste keuze in elke situatie. Dubbeltaligheid geeft een concurrentieverhouding en het kost meer tijd en geld om alles in twee talen op te stellen. In de Algemene wet bestuursrecht blijft de mogelijkheid open voor beide stelsels. In dit artikel is gekozen voor het beginsel van tweetaligheid.

Artikel 5

De verordening gaat uit van de algemeen geaccepteerde uitgangspunten voor regelgeving over het gebruik van het Fries in het bestuurlijk verkeer, namelijk de gelijkwaardigheid en gelijkberechtiging van het Fries en het Nederlands als talen van het officiële verkeer in Fryslân. In artikel 5, vijfde lid zijn deze uitgangspunten neergelegd en daarmee ook het uitgangspunt van deze verordening: het verbeteren van de positie van het Fries in het bestuurlijk verkeer.

Artikel 6

Een vertaalregeling is belangrijk voor de rechtsbescherming van niet-Friestaligen. Als er sprake is van een belanghebbende of algemeen verbindende voorschriften, dan is de vertaling gratis (artikel 2:11 Awb). In alle andere gevallen kunnen gemeenten zelf besluiten of zij wel of niet een vergoeding vragen voor een vertaling. Vooralsnog kiezen wij er voor een vertaling van een Friestalig document op verzoek gratis te verstrekken.

Artikel 7

Omdat er situaties kunnen zijn waarin het niet redelijk is, gelet op de omstandigheden, om vast te houden aan het bepaalde in de verordening, is er voor gekozen om deze hardheidsclausule op te nemen. Er kunnen immers omstandigheden zijn waarin een bestuursorgaan wil afwijken van het beginsel van tweetaligheid en een stuk dubbeltalig naar buiten wil brengen. In alle gevallen moet het gaan om bijzondere omstandigheden die zich van tevoren niet in regels laten vatten en waarbij sprake zal zijn van onbillijkheid wanneer de verordening wordt toegepast. Het bestuursorgaan zal zijn oordeel hierover moeten geven en zal de afwijking van de verordening moeten motiveren.

Artikel 8

Dit artikel is algemeen en geeft geen aanleiding tot op- of aanmerkingen.