Verordening Winkeltijden Almere 2011

Toelichting bij artikel 6 van de Verordening Winkeltijden Almere 2011 (vrijstelling in verband met toerisme Almere)

De Winkeltijdenwet 2010 stelt als voorwaarde dat de gemeente uitsluitend tot verlening van een ontheffing kan overgaan indien:

• 1.

  de werkgelegenheid en economische bedrijvigheid, waaronder mede begrepen het belang van winkeliers met weinig of geen winkelpersoneel,

• 2.

  de zondagsrust,

• 3.

  de leefbaarheid, de veiligheid en de openbare orde,

in de gemeente bij de besluitvorming is betrokken.

Er dient binnen de gemeente sprake te zijn van 1) op de gemeente of een deel daarvan gericht toerisme met een substantiële omvang, 2) de aantrekkingskracht voor dat toerisme geheel of nagenoeg geheel is gelegen buiten de verkoopactiviteiten die door de vrijstelling mogelijk worden gemaakt (het toerisme dient autonoom te zijn).

De vaststelling of aan deze voorwaarden is voldaan, vergt een beoordeling van alle feiten en omstandigheden van het geval, die nauw verweven is met de specifieke situatie van deze gemeente.

Algemeen

Almere kent momenteel geen echt grote toeristische trekkers, dat kan ook (nog) niet. Dat wil niet zeggen dat er in delen van de gemeente geen toeristisch-recreatief aantrekkelijke voorzieningen zijn. Deze zijn wel degelijk aanwezig, echter, zij zijn verspreid aanwezig op het gemeentelijke oppervlak.

Almere is niet vergelijkbaar met andere steden in Nederland. Zij is de jongste stad van het land, is uniek in haar ontstaansgeschiedenis en in haar stedebouwkundige en architectonische ontwikkeling. Zij is de derde architectuurstad van Nederland en een New Town van formaat. In het bijzonder het Stadshart is opvallend. Alleen al door deze kenmerken verkeert Almere, gecombineerd met de landelijke groei-opgave, in geheel afwijkende omstandigheden dan welke Nederlandse gemeente dan ook. Bij de zeer jonge leeftijd en reeds snel gegane groei hoort ook een passende toeristisch-recreatieve ambitie. De potenties zijn met name gelegen in het groen-blauwe segment op het scharniervlak van het ruime Flevoland en de drukte van de Randstad (zoals de ‘Strandstad’ in deRandstad/Metropoolregio Amsterdam).

Voor Almere geldt dat zij moet voorinvesteren in de toekomst. Om Almere verder krachtig te ontplooien is een flexibel om kunnen gaan met winkelopeningstijden van wezenlijk belang.

In het Integraal Afspraken Kader (IAK), van 29 januari 2009, zijn afspraken gemaakt tussen Rijk, Provincie Flevoland en gemeente Almere t.a.v. van de groei van Almere. Almere dient hierbij uit te groeien tot een complete stad, mede ter versterking van de internationale concurrentiepositie van de Noordvleugel. Mede hierom kiest Almere voor een primaire oriëntatie op Amsterdam. Eerdere afspraken in het kader van Randstad Urgent over de schaalsprong Almere 2030 werden hierbij bevestigd (60.000 woningen en 100.000 nieuwe arbeidsplaatsen). In het IAK wordt onder meer gesproken over versterken van het groen-blauwe casco t.b.v. natuur en toerisme & recreatie/leisure. 

Specifiek is hierin ook opgenomen dat om de sociaal-economische kwaliteit van de bestaande stad te verbeteren, de versterking van de positie van het Stadshart als centrum van Almere belangrijk is.

Met name deze aspecten van dit convenant overziende en geplaatst in de context van de Winkeltijdenwet zou voor Almere ruimhartig “getoetst” moeten worden en zou de afweging in dit bredere perspectief dienen plaats te vinden.

Deze opmerkingen vooraf zijn wezenlijk om in de afwegingen nadrukkelijk mee te nemen, ook als het in deze toelichting primair gaat om het aantonen van de mate van (substantieel) aanwezige toeristisch- recreatieve voorzieningen en dan ook nog de grote trekkers op dit gebied. Elke gemeente dient een eigen inventarisatie en afweging te maken.

Werkgelegenheid en economische bedrijvigheid in Almere

De werkgelegenheidseffecten van koopzondagen moeten gezien worden als een secundair resultaat. Het gaat primair om aspecten als versterking van het winkel- en horecagebeuren als integraal en multifunctioneel winkelcentrum. Er is veel landelijk onderzoek gedaan naar het werkgelegenheidseffect van koopzondagen. Gecreëerde banen voor de zondag vergen in het algemeen weinig scholing, hebben een hoge mate van flexibiliteit en worden vaak ingevuld door scholieren. De werkgelegenheidsgroei vertaalt zich dan ook vooral in een toename van deeltijdbanen.

Daarnaast moeten fysieke winkels ook steeds meer hun deuren openen als zij de concurrentiestrijd met webwinkels aan willen gaan. Ook dat is een argument om zondags open te zijn.

Cijfers

Almere telt nu zo’n 190.000 inwoners. Het aantal inwoners tussen de 15 en 65 jaar bedroeg per april 2010 circa 135.000. De beroepsbevolking (aantal inwoners van 15 tot 64 jaar dat deelneemt aan het arbeidsproces of werkzoekend is) bedroeg 97.200. De uitgaande pendel circa 43.700 personen, met name richting Amsterdam.

Het aantal vestigingen bedroeg per april 2010 14.501 en het aantal arbeidsplaatsen 79.915, waarvan het aantal voltijds 65.163 en deeltijd 14.752. Er is dus nog een aanzienlijke ‘onbalans’ tussen de omvang van de beroepsbevolking en het aantal arbeidsplaatsen.

In Almere als geheel stijgt het aantal vestigingen in de sector recreatie en toerisme in de loop der jaren geleidelijk. Het aandeel banen in deze sector laat sinds 2008 een stijgende lijn zien. Het aantal werkzame personen in de sector is sinds 2008 redelijk stabiel (zie tabel hieronder, bron: afdeling O&S).

Voor Almere stadscentrum zijn hieronder nadere cijfers gegeven.

Bron: KvK, vestigingenregister; de cijfers hieronder en de bijbehorende figuren in de bijlage zijn gebaseerd op “De Landelijk R&T Standaard” van het IPO, oktober 2009.

In het Stadshart bevinden zich relatief de meeste detailhandelsvestigingen van Almere.

Het Stadshart van Almere telt in 2011 circa 100 vestigingen in de sector toerisme & recreatie. Van alle bedrijfsvestigingen in het Stadshart is dit iets minder dan 12%. Het aantal bedrijven in deze sector laat een groei van 20% zien sinds 2006 (figuur 1).

Figuur 1

Bron: Kamer van Koophandel Gooi-, Eem- en Flevoland, 2011

Detailhandelsvestigingen maken in 2011 ongeveer een derde van alle bedrijfsvestigingen in het Stadshart uit. Sinds 2007 is sprake van een zeer lichte daling van het aandeel detailhandel binnen het totaal aantal vestigingen in Stadshart, ten gunste van het aandeel andere sectoren.

Het aantal vestigingen in de detailhandelsector maakte in deze periode een groei door van 43% (figuur 2).

Figuur 2

Bron: Kamer van Koophandel Gooi-, Eem- en Flevoland, 2011

Qua werkgelegenheid maakt de sector toerisme en recreatie ruim 17% van de werkgelegenheid in het Stadshart uit. In 2011 biedt de sector werk aan bijna 750 werkzame personen (figuur 3).

Figuur 3

Bron: Kamer van Koophandel Gooi-, Eem- en Flevoland, 2011

Detailhandel biedt in 2011 44% van de werkgelegenheid in het Stadshart, in totaal biedt de sector werkgelegenheid aan bijna 1900 werkzame personen. In de periode 2006 – 2011 is er sprake van een groei in deze sector van 46% (figuur 4).

Figuur 4

Bron: Kamer van Koophandel Gooi-, Eem- en Flevoland, 2011

Het Stadshart creëert ca. 12% van alle Almeerse vestigingen in de recreatie & toerisme en zo’n 15% van alle vestigingen in de detailhandel. Sinds 2007 ligt dit aandeel ongeveer op hetzelfde niveau (figuur 5).

Figuur 5

Bron: Qlickview, Kamer van Koophandel Gooi-, Eem- en Flevoland, 2011

In 2011 vindt 28% van alle werkzame personen in de sector recreatie & toerisme een arbeidsplaats in het Stadshart. Dit geldt voor 24% van de werkzame personen in de detailhandel (figuur 6). Sinds 2007 zijn er geen grote veranderingen in deze cijfers.

Figuur 6

Bron: Qlickview, Kamer van Koophandel Gooi-, Eem- en Flevoland, 2011

Winkelomvang

Bron: Sociale Atlas 2010, blz. 119.

In het centrum van Almere is circa 78.000 m² winkelvloeroppervlak, inclusief leegstand circa 83.000 m². Dat is circa 30% van het winkelvloeroppervlak van Almere.

Tabel 2 Winkelaanbod in Almere in m wvo (2010)

Bron: Locatusonline, februari 2010

Arbeidsmarkt

Het effect van koopzondagen gaat verder dan de directe werkgelegenheid bij de winkels die open zijn. Consumenten kunnen hun tijd immers flexibeler indelen wanneer ze ook op zondag inkopen doen. Ze zijn vaker en langer inzetbaar voor hun ‘eigen’ werk. Almere heeft vergeleken met andere steden een relatief jonge bevolkingsopbouw en juist deze groep is voorstander van verruimde openstelling op zondag (zie rapportage “Winkels vaker open op zondag”). Ook speelt de verruiming van openingstijden in op een toch al gewijzigd arbeids- en leefpatroon in Nederland en de aanwezigheid van andere culturen die de zondag niet als rustdag zien. In Almere komt relatief een hoog aantal verschillende etniciteiten voor (37% in 2010, de verwachting is dat dat in de komende jaren nog zal toenemen tot 45% in 2020; bron Sociale Atlas van Almere 2010, blz. 21).

Winkeliers

Bron: “Winkels vaker open op zondag? Rapportage van een onderzoek naar de mening van bewoners en ondernemers naar de verruiming van de Winkelopeningstijden”; door afdeling O&S van de gemeente Almere d.d. januari 2006.

Dit onderzoek is verricht op grond van een motie van de raad (n.a.v. het collegebesluit d.d. 20 september 2005 om over te gaan tot aanwijzen van heel Almere als toeristisch gebied en daarmee zondagsopenstelling mogelijk te maken).

Principieel is een meerderheid van de winkeliers en horecaondernemers voor een openstelling op zondag van de winkels. Ondernemers worden niet verplicht open te zijn, zij kunnen zelf bepalen, dan wel in samenwerking met de winkeliersverenigingen, of zij van de mogelijkheid van de winkelopenstelling op zondagen gebruik wensen te maken. Almere wil slechts faciliterend zijn voor die winkeliers die open willen zijn op de zondagen. Een meerderheid is die mening ook toegedaan. Vooral de ondernemers in het nieuwe Stadshart zijn blij met de verruimde openstelling. Bedrijven die aangesloten zijn bij een keten zijn vaker voor de openstelling (73%) tegen zelfstandige ondernemers (56%).

Bedrijven die qua omvang het grootst zijn (10 of meer fte) zijn vaker voor openstelling (61%) dan de kleinere bedrijven (44-47%).

Bron: “Onderzoek draagvlak zondagopenstelling detaillisten Almere”; door onderzoeksbureau Strabo d.d. voorjaar 2008).

Dit onderzoek is destijds uitgevoerd in het kader van het college-akkoord 2006-2010 waarin sprake was dat er een convenant met de winkeliers zou worden opgesteld om het aantal koopzondagen terug te brengen naar maximaal 20 per jaar. Van dat convenant is het overigens niet gekomen, wel van het onderzoek dus.

Uit dit draagvlakonderzoek verricht onder alle detaillisten in Almere komt naar voren dat ongeveer de helft van de detaillisten akkoord ging met het terugbrengen van het aantal koopzondagen tot maximaal 20 (ook dat aantal valt onder het toeristisch regime!). In het Stadshart was een meerderheid voor handhaving van het bestaande regime van 52 koopzondagen.

Bron: Marketing Convenant Almere Centrum (MAC), juli 2011.

Dit convenant is getekend door gemeente Almere, Unibail-Rodamco Nederland, Corio en Ondernemers Vereniging Stadshart Almere op 13 juli 2011.

In Artikel 5 van het convenant wordt met name het beoogde resultaat van het MAC genoemd: een toename van het aantal bezoekers, toename van de bezoekfrequentie en toename van verblijfstijd van bezoekers met als resultante een toename van de (winkel)omzetten.

Speerpunt hierin is met name de verruiming van openingstijden.

Recreatie en Toerisme

De (mogelijkheid tot) wekelijkse koopzondag past in de ambitie van Almere om het toerisme te stimuleren. Winkelen is een volwaardige vrijetijdsbesteding, zelfs de meest favoriete vorm van vrijetijdsbesteding (“funshoppen”), zo blijkt ook uit het NBTC/NIPO onderzoek “Toeristisch bezoek aan steden 2010”. Uitbreiding van koopzondagen draagt bij aan het imago en de profilering van Almere. Wanneer Almere zich in de regio wil profileren als levendig en aantrekkelijk winkelgebied dan horen daar ruime én duidelijke openingstijden bij.

Almere kent overigens geen toeristenbelasting of vermakelijkheidsretributie.

Bron: Toeristisch bezoek aan steden 2010, nbtc-nipo research, maart 2011.

Het Nederlands Bureau voor Toerisme en Congressen bundelt tezamen met onderzoeksbureau TNS NIPO de toeristische kennis op basis van betrouwbare onderzoeksmethoden. In dit onderzoek zijn 31 steden meegenomen.Een toeristisch bezoek is in dit onderzoek omschreven als:

“alle bezoeken aan een stad (niet de eigen woonplaats) die voor ontspanning en/of plezier worden gemaakt, zoals het bezoeken van een museum, een attractie of evenement, winkelen voor plezier, e.d. Bezoeken om zakelijke redenen, alsmede bezoek aan familie, vrienden of kennissen blijven buiten beschouwing”. Het gaat hier verder om bezoek van Nederlanders aan de onderzochte steden, niet zijnde eigen bewoners.

Zo had Almere in 2010 548.000 bezoekers en 1.242.0000 bezoeken (frequentie van 2,3). Almere staat daarmee op plaats 23 in dit onderzoek. Amsterdam staat bovenaan met 4,3 miljoen bezoekers en 12,5 miljoen bezoeken (frequentie van 2,9). Vergeleken met vorige jaar is het aantal bezoekers iets toegenomen. In de top 5 van steden naar soort activiteit scoort Almere in de categorie “evenementen” (4de plaats) en “bezoek aan wellness/sauna/beautycentrum” (2de plaats). Voor alle steden is winkelen op zich al de belangrijkste reden om een bezoek te brengen (dus toch een autonome trekkracht van het winkelen; recreatief winkelen, funshoppen!). Winkelen voor plezier is in het geval van Almere voor 56% de belangrijkste bezoekreden (3de plaats). T.a.v. de top 5 van populaire steden naar type winkel wordt Almere in dit onderzoek 4 maal genoemd: warenhuis, drogist/parfumerie, sport-/vrijetijdswinkel, muziek-/cd winkel. De gemiddelde bestedingen in winkels en horeca per persoon bedragen in Almere € 40,- (varieert van laag: € 26,- tot hoog Hoorn: € 54,-). In Almere verblijft 7% korter dan 2 uur, 37 % 2 tot 4 uur, 39% tussen de 4 en 6 uur, 12% tussen de 6 en 8 uur. In Almere komen vergeleken met de andere steden de minste bezoekers uit de eigen provincie (slechts 7%; de meest komen uit Noord Holland: 41%).

Bron: Citymarketing Almere 2011-2015, Samenhang en Focus; maart 2011, blz. 16 onder de noemer “Ik bezoek Almere”): Onderscheidende toeristisch-recreatieve eigenschappen van Almere zijn met name:

• -

  Modern winkelhart

• -

  Moderne architectuur

• -

  Waterrecreatie

• -

  Natuurbeleving

• -

  Topsporthal en Kemphaan

• -

  Evenementenstad

De Topsporthal is een unieke combinatie van een topsporthal, een breedtesporthal en een (sport)evenementenlocatie. Gelegen in hartje Nederland, op een halfuurtje rijden van Schiphol. De thuishaven van topclubs, maar ook het onderkomen van sportverenigingen en scholen. Het Topsportcentrum is een veelzijdige, multifunctionele, grensverleggende en unieke indoorsport locatie. Gebouwd naar de meest recente eisen van NOC*NSF en voorzien van de allernieuwste technieken.

Bron: Sportbedrijf Almere inzake Topsportcentrum Almere

Over de periode 2007 tot en met een deel van 2011 is een lijst bijgevoegd van de veelheid van grote internationale sportevenementen die hebben plaatsgevonden in de Topsporthal Almere.

In 2010 trok het centrum 126.529 bezoekers, in het eerste jaar dat het open was, 2007, waren dat er 86.076.

Bron: Citymarketing Almere

Uit een landelijke TNS NIPO meting (Nulmeting imagocampagne, zomer 2009) wordt Almere gezien als groeistad en stad in en aan het water. Verder als grensverleggend, moderne architectuurstad, groene stad in de natuur, zelfbewuste stad met lef, stad van diverse culturen, stad met volop sport- en recreatiemogelijkheden.

Stadshartevenementen worden ook zoveel als mogelijk is gekoppeld aan de koopzondagen.

Bron: ACM. Lopend actiepunt gemeente en ACM:

De gemeente is samen met ACM bezig om de landschapskunst en de architectuur van Almere te promoten. Hiertoe zullen verschillende zaken worden opgepakt. In de pijplijn zitten de ontwikkeling van een Engelstalige versie van een tour voor een architectuurroute voor smartphones, het invoeren van de architectuurgids in de nationale databank toerisme, recreatie en cultuur t.b.v. de VVV website, de vulling van de mediabank Amsterdam Toerisme en Congresburo met foto's Architectuur en Landschapskunst en de ontwikkeling van een architectuurroute met de Segway. Daarnaast zijn we bezig met publicaties rondom het thema (landschaps)architectuur. De planning is dat Almere volgend jaar een nevenprogramma gaat organiseren in relatie tot de architectuurbiennale in Rotterdam. ACM voert hierover gesprekken met Casla en de Paviljoens

Bron: DMO, nadere specifiekere informatie over enkele gemeentelijke culturele instellingen:

• -

  Kunstlinie: meer dan 52.000 Almeerders zijn actief in contact geweest met kunst en cultuur via de educatieve activiteiten van de Kunstlinie. Daarmee is de Kunstlinie een factor van formaat in kunsteducatie en stimulering in Almere (jaarverslag 2010).

• -

  Poppodium De Meester bezocht door 8.495 bezoekers in 2010.

• -

  De Schouwburg: 86.588 bezoekers in 2010.

• -

  Museum De Paviljoens: 16.736 bezoekers in 2010

• -

  Casla, Architectuurcentrum: 14.000 bezoekers in 2010; o.a. jaarlijks de Jonge Monumentendag

Bron: De (vrije) tijd van je leven! Een integrale toekomstvisie voor de Vrije Tijd in Almere, maart 2008.

In de deze nota wordt een toekomstvisie van het gewenste integrale vrijetijdsbeleid geschetst tot 2020 met de nodige ambities. In het rapport wordt gesproken van enkele reeds aanwezige “pareltjes” op het gebied van vrije tijd: de Kunstlinie, de Topsporthal en de Kemphaan. Ook wordt hier gewezen op het feit dat Almere een steeds belangrijker positie inneemt in de Metropoolregio Amsterdam. Zo beschikt Almere ook over aantrekkelijke natuurgebieden zoals het Almeerderhout waar ook de Kemphaan en het Eksternest zich bevinden en dat jaarlijks zo’n 100.000 mensen trekt. Daarnaast bevindt zich hier ook de zgn. Groene kathedraal, een vorm van landschapskunst

Bron: Stad en Natuur Almere (gedistilleerd uit Jaarverslag S&N, interne S&N MARAP gegevens, jaaroverzicht Vereniging van Participanten Kemphaan alles uit 2010).

Bezoekers aantallen op zondag in 2010

In 2010 hebben op het Stadslandgoed de Kemphaan op de zondagen ongeveer 30 verschillende evenementen/activiteiten plaatsgevonden variërend tussen de 50 en 10.000 specifieke bezoekers. Door het jaar heen hebben er op de zondagen 50.000 mensen zelfstandig gerecreëerd.

Het natuurbelevingcentrum de Oostvaarders is op de zondagen “het” uitje voor natuurzoekers (naast de Oostvaardersplassen op zich), daarnaast hebben hier ook nog extra activiteiten plaatsgevonden. Bijzonder in trek zijn de excursies met de boswachters en de lezingen van de vogelwacht. Onder deze bezoekers zijn er vele van buiten Almere naar schatting ongeveer 30%. Ook is het centrum zeer intrek bij internationale gasten o.a. uit Korea, China,Nieuw Zeeland, Canada en de USA.

Ook de schaapskooi en de dierenweide hebben met hun zondagse activiteiten goede bezoekers aantallen.

Bron: Monitor Toerisme en Recreatie Flevoland 2010 (economische effectberekening, cijfers 2009), juni 2010.

Dit rapport geeft een inzicht in de economische betekenis van de sector recreatie en toerisme in Flevoland. Hierna volgt een opsomming van het aanbod in Almere.

Verblijfstoerisme

13 hotels met 329 kamers en 670 bedden

5 campings met 417 toeristische plaatsen

1 groepsaccomodatie met 60 bedden

5 jachthavens met 85 passantenplaatsen en totaal 2.238 ligplaatsen

Jachthaven Marina Muiderzand is een van de grootste in Almere, naast die in Almere Haven. Marina Muiderzand omvat naast de jachthaven (950 ligplaatsen), maritieme voorzieningen als een watersportwinkel, zeilmaker, jachtservice, scheepsimporteurs, jachtmakelaar, zeilschool, cafe-restaurant en een full service supermarkt. Onderdeel is ook het catamaranstrand, met 450 ligplaatsen de grootste van Europa. De jachthaven kent 2 keurmerken, de Blauwe Vlag en het Gouden Anker. De eerste in een internationaal milieukeurmerk in verband met duurzaam ondernemen en de tweede is een internationaal keurmerk dat een hoog voorzieningenniveau garandeert.

Dagtoerisme

7 attracties, bezienswaardigheden/musea

33 evenementen

4 outdoor/adventure aanbieders

De volgende cijfers zijn bekend van bezoekersaantallen en bestedingen

• 70.

  395 hotelovernachtingen

• 52.

  089 toeristische kampeerovernachtingen

• 75.

  900 bezoekers aan attracties, bezienswaardigheden en musea

• 814.

  900 bezoekers aan evenementen

• 489.

  440 bezoekers aan oeverrecreatie

• 132.

  651 bezoekers aan kleine watersport

• 160.

  000 bezoekers aan openluchtrecreatie (cijfer 2008)

Bestedingen

De bestedingen op het gebied van Toerisme & Recreatie in Almere in 2009 te zijn toegenomen tot bijna 53 miljoen. Ten opzichte van 2008 was dat een toename met circa 26%. Hierbij dient opgemerkt te worden dat de bestedingen voor de categorie “watersport passanten” hier niet in verwerkt is: dit was moeilijk uit te splitsen over de 6 Flevolandse gemeenten; de bestedingen in deze 6 gemeenten gezamenlijk bedroeg in 2009 bijna 5,5 miljoen euro.

Van belang is vooral de grote betekenis van het evenementenbezoek. Daarnaast zijn er relatief veel luxe hotelovernachtingen en vaste ligplaatsen in jachthavens.

De activiteiten hiervoor genoemd leveren aan directe werkgelegenheid 493 fte op en aan indirecte 192 (totaal 685 fte).

Hieronder zijn enkele cijfers inclusief grafieken nog eens op een rij gezet.

Bron: “Almere City Marketing, jaarverslag 2010” en nadere info ACM.

In de tabel hieronder staan enkele cijfers met betrekking tot de evenementen, waaronder de bestedingen (economische spin off).

Onder de “mediawaarde” wordt verstaan hoeveel publiciteit het evenement trekt (is berekend in opdracht van ACM door Knipsel Info Service).

Er waren in 2010 14 evenementen met meer dan 20% bezoekers van buiten Almere. De bestedingen zijn ook gestegen.

Drie evenementen hebben meer dan 50.000 bezoekers getrokken, te weten het Bevrijdingsfestival Flevoland, Koninginnedag en de Libelle Zomerweek. Het Bevrijdingsfestival Flevoland was in 2010 het best bezochte evenement met ruim 100.000 bezoekers.

In 2010 bedroegen de bezoekersaantallen van evenementen in Almere 669.000 (in 2009 was dit 784.900). Een aantal evenementen in 2010 heeft sterk last gehad van het slechte weer (zie volgende tabel per evenement).

In onderstaande tabel is het exacte cijfer van “Winterfun XXL” niet bekend in 2010. In de tabel daaronder zijn de bezoekersaantallen weergegeven over een tijdreeks van 10 jaar (in de totalen zitten enige afwijkingen als beide tabellen vergeleken worden).

Bron: Almere Citymarketing

De spreiding over de stadsdelen ziet er als volgt uit:

Van alle grootstedelijke evenementen vindt ruim de helft in Almere Centrum plaats. Dat is ook wenselijk gezien de regionale functie van Almere Centrum. Verder valt het op dat Almere Haven beter bediend wordt dan Almere Buiten. Dat is verklaarbaar omdat Almere Haven een betere entourage biedt dan Almere Buiten en een sterkere toeristische functie heeft. Gezien het toenemend belang van Almere Poort is het wenselijk dat het aantal grootstedelijke evenementen hier in de toekomst gaat toenemen. Maar het cijfer van 1 in deze figuur geeft geen goed beeld omdat hier in 2010 behalve ZAND ook de Libelle Zomerweek, Defqon1 en eenmalig Dirty Dutch hebben plaatsgevonden; dit zijn evenementen die door ACM niet financieel worden ondersteund, maar wel grootstedelijk zijn. In Almere Buiten vond naast het Evenaarfestival tevens het commerciële evenement Infinity plaats dat 4.000 bezoekers trok (deze evenementen staan wel in de volgende tabel).

Score op dimensies

Als gekeken wordt naaren naar aansluiting van de evenementen op de dimensies moderne architectuur en water, zien we dat we er voldoende evenementen gebruik maken van het vele water in Almere, ofwel heel direct ofwel als essentieel sfeerbepalend onderdeel (bijvoorbeeld ZAND en Free Festival). Minder evenementen maken gebruik van de moderne architectuur als decor.

Alleen de Almeerdaagse sluit aan op beide dimensies.

Score op kernwaarden

In 2010 heeft ACM bij 12 evenementen op locatie laten enquêteren. Eén van de vragen betrof de mate waarin het evenement grensverleggend en kleurrijk (zijnde kernwaarden van Almere) wordt gevonden op een 5 puntsschaal. Hieronder worden de scores van de twaalf evenementen weergegeven. Hieruit blijkt dat de meeste evenementen eerder als kleurrijk dan als grensverleggend worden gezien. Het meest grensverleggende evenement was in 2010 de Almeerdaagse met een score van 3,6. Het meest kleurrijke evenement is Afrique-Carib. Dit evenement behaalde ook de hoogste totaalscore op beide kernwaarden.

Qua (landelijke) publiciteit zijn de volgende aspecten te noemen.

• -

  Op 6 februari 2010 stond er in de Telegraaf Reiskrant een artikel met de titel “Veelzijdig Almere”, waarin de moderne architectuur, de natuur, het water en de horeca aan bod kwamen.

• -

  20 februari 2011: de Avro schonk aandacht aan De Paviljoens met de tentoonstelling van Germaine Kruip.

• -

  In een editie van Kunstbeeld, Tijdschrift voor hedendaagse en moderne kunst werd De Paviljoens bekroond met de beste nationale groepstentoonstelling.

Bron: AlmereCity Marketing, Evenementenprijzen Almere

In 2001 werd de Nationale Evenementenprijs door de gelijknamige stichting in het leven geroepen.

Almere was een van de voorlopers op evenementengebied. In 1999 had de gemeente hiertoe een aparte stichting, de Stichting Stadspromotie (tegenwoordig Almere City Marketing) in het leven geroepen. Deze stichting hield zich onder meer bezig met het werven en coördineren van grootstedelijke evenementen.

In datzelfde jaar vierde Almere haar 25-jarig bestaan met een zeer goedgevulde evenementenkalender. Ook in 2000 prijkten vele spraakmakende evenementen op de Almeerse kalender, zoals het Holland Sand Sculpture Park, de Libelle Zomerweek, de Powerboatraces, Holland Triathlon, Jazz below the Sea en het Internatonaal Stoomfestival Almere Haven: reden waarom Almere in 2001 uitgeroepen werd tot eerste Nationale Evenementenstad.

In de jaren daarna bleef Almere, ondanks toenemende concurrentie van grote steden als Amsterdam, Rotterdam en Den Haag, goed scoren. In 2002 en 2003 werd beslag gelegd op de 2e plaats, in 2004 werd Almere 4e en in 2006 en 2009 eindigde Almere op een gedeelde 6e plaats.

Naast de Nationale Evenementenprijs voor gemeenten werden ook individuele evenementen in verschillende categorieën uitgereikt.

Zo werd in 2009 de UPC Holland Triathlon nog gekozen tot beste Regio-Evenement Sport, omdat het jaar daarvoor in Almere met groot succes het WK Triathlon was georganiseerd. In datzelfde jaar eindigde het popconcert Zand Almere als 2e in de categorie Beste Stadspromotie-evenement. In het verleden werden ook theaterspektakel Dante (2002), de TV-serie Big Brother (Almere was hiervan in 1999 de eerste opnamelocatie) en het Monopoly-project (NK, 2001) met prijzen onderscheiden.

Nog steeds kent Almere een zeer uitgebreide evenementenkalender, die de laatste jaren ook nog versterkt is door de evenementen die plaatsvinden in het Topsportcentrum Almere Poort met regelmatig NK’s, EK’s en WK’s in verschillende takken van sport. Veel evenementen vinden plaats in het stadscentrum. De Evenementen trekken jaarlijks tussen de 700.000 en 800.000 bezoekers.

Bron: Almere Vandaag, 26 augustus 2011: “Bed and breakfast in Almere booming business”.

Er zijn zeker tien adressen bij particulieren thuis waar toeristen, zakenmensen en sportlieden terecht kunnen. Dit weekeinde is er bijna geen plekje meer vrij, vanwege de Holland Triathlon en een week geleden zaten de accommodaties vol met festivalgangers van Zand.

,,Als ik tien kamers had gehad, zou ik ze allemaal vol hebben”, zegt Dick Heijmans. Samen met zijn echtgenote Liesbeth runt hij een B&B in Waterwijk. ,,In de zomer hebben we de meeste toeristen over de vloer. Vaak zijn het fietsers. Ook uit het buitenland; België, Duitsland, Brazilië, Finland, VS, Letland en Rusland. Zo rond deze tijd worden het weer meer mensen die voor hun werk in Almere overnachten”, vertelt hij. ,,Er logeren hier regelmatig werknemers die voor hun werk gedetacheerd zijn bij bedrijven in Almere”, vult Liesbeth Heijmans aan.

,,Onder de gasten van B&B’s zijn in Almere sowieso weinig toeristen”, heeft Mari-Lou van Kolfschoten van bed and breakfast Addis Abeba in Stedenwijk juist gemerkt. ,,De meesten zijn hier zakelijk”

Met ingang van dit seizoen is Haddock Watersport een bed en breakfast begonnen voor mensen die na een feestavond bij Haddock niet helemaal terug willen rijden. ,,De nieuwste tak van ons bedrijf biedt overnachtingsmogelijkheden aan in drie verschillende verblijven: waterbungalows, een woonboot en een blokhut’, vertelt Wieteke Kleipool. ,,Ondanks het slecht weer loopt het wel. Vorige week hadden we veel festivalgangers van Zand”.

B&B Oostvaardersplassen in de Stripheldenbuurt huisvest dezer dagen vooral triatleten. ,,Ze hebben een eigen entree, keukentje en sanitair in een bijgebouw bij onze woning”, vertelt José Hagen. ,,Ik zie ze niet zoveel, want sporters zijn erg gefocust op hun prestatie. Ze zijn ‘s morgens vroeg al op pad om naar de wedstrijd te gaan”.

B&B-gasten kunnen zelfs overnachten in een kunstzinnige omgeving, bij Galerie Christine in Literatuurwijk. ,,Het is eigenlijk een beetje een geintje, maar er staat een bed midden in de galerie tussen de schilderijen”, vertelt Christine van Stralen. ,,Om symbolisch aan te geven dat er een bed and breakfast aan de galerie is verbonden. De B&B is onderdeel van mijn bedrijf dat al 24 jaar bestaat: het Bureau voor Kunstprojekten. Vóór buitenlandse studenten die naar Nederland kwamen om de taal en cultuur te leren kennen, had ik al vaak gasten. Dit was gemakkelijk uit te breiden naar een bed & breakfast”, zegt Van Stralen. ,,Veel gasten werken tijdelijk in Almere. Op het moment heb ik drie gasten die een cursus volgen bij stichting Aap”.

Kees van Malsem heeft gisteren ingecheckt bij B&B Veloservice in de Faunabuurt. ,,Ik woon in Gouda en ben dit weekeinde hier voor de triatlon”, vertelt hij. ,,In theorie had ik voor de inschrijving heen en weer kunnen rijden, maar het is toch minder relaxt als je ‘s morgens heel vroeg uit je woonplaats moet vertrekken. Verblijf in een bed and breakfast vind ik heel prettig, het is lekker kleinschalig. Veel minder gedoe dan in een hotel”.

Bij Aan de Pier Sub 7 in Eilandenbuurt komt het merendeel van de gasten voor zaken over de vloer. ,,Ik heb een keer een golfleraar gehad van het Naarderbos, een filmmaker uit Engeland die in de Oostvaardersplassen opnames maakte en een dierenarts die voor de waarneming van een praktijk in Almere was”, vertelt Astrid de Rijke.

In B&B de Franse Den in Almere Hout zijn de gasten verzekerd van privacy, vertelt Christina Jansen. ,,Ze hebben de beschikking over een klein zomerhuisje. De Franse Den is, denk ik, de oudste bed and breakfast van Almere. Ik ben in 2000 gestart. Er was destijds heel weinig accommodatie. De gasten komen overal vandaan, alleen Russen heb ik nog niet gehad. Dit weekend zitten er natuurlijk triatleten in het huisje”.

Bron: “Er op uit in Almere”, de meest recente, ongedateerde, folder van de VVV Almere waarin alle toeristisch-recreatieve voorzieningen van Almere verwoord staan (bijlage). Op een digitale kaart zijn deze voorzieningen aangegeven. (Er wordt momenteel gewerkt aan een geheel nieuwe kaart waarop alle voorzieningen staan in Almere, zowel de recreatief-toeristische als overige voorzieningen; deze zal in het voorjaar van 2012 gereed zijn).

-Op de website www.ookflevoland.nl worden de recreatieve en toeristische trekpleisters voor heel de provincie Flevoland weergegeven, inclusief een kaart. Daarnaast zijn er de websites www.vvvalmere.nl en www.vvvalmere.mobi (dit laatste is voor bezoekers die toeristische informatie op locatie wensen te ontvangen; Iphone applicatie).

De zondagsrust en de leefbaarheid, de veiligheid en de openbare orde

De aangescherpte Winkeltijdenwet van 2010 schrijft voor dat naast economische motieven ook zondagsrust en leefbaarheid, veiligheid en openbare orde in de gemeentelijke besluitvorming moet worden betrokken.

Ten tijde van de behandeling van het voorstel tot uitbreiding van de openingstijden werd verwacht dat het verruimen van de openstelling van winkels niet zou leiden tot uitbreiding van de toezicht- en handhavingstaak van de gemeente. Gezien de aard van de activiteit, openstelling van winkels, kan wat betreft de aanpak van toezicht en handhaving de werkwijze worden gevolgd van handhaving op basis van klachten. Wat betreft schoonmaak, handhaving van parkeren en sociale veiligheid wordt wel verhoging van exploitatiekosten en uitbreiding van toezicht en handhaving verwacht door de politie.

Als de winkels elke zondag open zijn, zal het drukker op straat zijn maar ook levendiger en gezelliger. Politie en de handhavers van de gemeente verwachten desgevraagd geen nadelige gevolgen van het volledig openstellen van de winkels op zondag. Qua veiligheid kan de koopzondag binnen de huidige bedrijfsvoering worden opgevangen. De opening van de winkels zal naar verwachting niet of nauwelijks van invloed zijn op de zondagsrust in de woongebieden.

Tot slot, de vrije keus die winkeliers krijgen om al dan niet open te gaan op zondag past in de ambitie van de gemeente Almere én de rijksoverheid om de administratieve lastendruk en regelgeving terug te brengen.

In Almere wordt al sinds 2006 gewerkt met de verruimde openingsmogelijkheid van winkels. De Veiligheidsmanager Stadscentrum en de politie hebben aangegeven (september 2011) dat uit de Incidentenregistratie van de politie en cameratoezicht de afgelopen jaren verhoudingsgewijs (qua bewonersgroei) geen toename van incidenten zijn geregistreerd. Ook kan worden geconcludeerd, dat de koopzondagen in het Stadscentrum, geen negatieve invloed heeft gehad op de leefbaarheid, veiligheid en openbare orde.

In het kader van de Integrale Veiligheid wordt in alle stadsdelen, ook in het Stadscentrum, samengewerkt met de ketenpartners in Veiligheid. De Veiligheidsmanager heeft hierin een regierol. Een van de thema's voor het Stadscentrum is het Keurmerk Veilig Ondernemen (KVO-W). In april 2011 is, mede door deze integrale samenwerking, het Stadscentrum opnieuw gecertificeerd als veilig winkelcentrum.

Algemeen voor Almere, maar geldt ook landelijk, kan worden vastgesteld, dat het aantal geregistreerde Incidenten (ook misdrijven) de afgelopen jaren zijn gedaald, maar dat het onveiligheidgevoel onder de Almeerders is toegenomen. Wat hiervan de oorzaak is, is tot op heden niet bekend. Vermoedelijk heeft dit te maken met zichtbaarheid van handhavers en het daadwerkelijk handhaven. Hier wordt vooral vanuit de gemeente aan gewerkt door middel van de totstandkoming van een binnen de gemeente Almere centrale dienst Stadstoezicht.

Bron: “Winkels vaker open op zondag? Rapportage van een onderzoek naar de mening van bewoners en ondernemers naar de verruiming van de Winkelopeningstijden”; door afdeling O&S van de gemeente Almere d.d. januari 2006.

Bewoners van Almere blijken, gevraagd naar hun principiële visie (mede in relatie tot de zondagsrust), in meerderheid positief te staan tegenover een algehele openstelling, waarbij vooral de jongere generaties positief staan tegenover deze openstelling. 58% van de bewoners denkt ook dat Almere door de zondagopenstelling van winkels aantrekkelijker wordt.

(Lopende) uitbreidingsaspecten recreatie/toerisme op de korte termijn

• -

  Veiligheidsmuseum (politie en brandweermuseum), expliciet opgenomen in IAK. Dit museum is voorzien in het centrum van Almere, planning opening: eind 2012, 50.000 bezoekers per jaar worden verwacht, bestedingen van € 530.000 per jaar en 6 fte (bron: provincie Flevoland 24 juni 2011).

• -

  Retailpark TCN in Almere Poort (sport, spel en leisurevoorzieningen), wordt aan gebouwd. Uit recent onderzoek van DTNP (sept 2011) blijkt dat grote sport- en elektronicawinkels een belangrijke rol spelen bij recreatief winkelen en als publiekstrekker in binnensteden grote toegevoegde waarde hebben.

• -

  IJs- en skeelerbaan sportpark Fanny Blankers Koen (Almere Stad). Met de voorbereidende werkzaamheden voor de IJs-/ Skeelerbaan in het sportpark Fanny Blankers-Koen is gestart. De 400 meter lange baan zal naar verwachting in december open gaan voor de eerste schaatsrondjes. De nieuwe baan is geschikt om officiële wedstrijden te houden. Door te voldoen aan ook (inter)nationale eisen die gelden voor de schaats- en skeelersport kunnen er officiële wedstrijden onder de vlag van de KNSB (Koninklijke Nederlandse Schaatsenrijders Bond) worden gehouden. In de zomermaanden is de baan ideaal voor skeelerwedstrijden, ’s winters is het een natuurijsbaan. Aan de binnenzijde ban de baan wordt ook een 200 meter skeelerpiste gerealiseerd. Zo is deze multifunctionele sportaccommodatie het hele jaar door te gebruiken. De ijs-/ skeelerbaan wordt gerealiseerd met behulp van Het Europees Fonds voor Regionale Ontwikkeling (EFRO). De gemeente Almere krijgt deze EFRO-subsidie omdat de Europese Unie van mening is dat de aanleg van deze sportaccommodatie de stad aantrekkelijker maakt en bijdraagt aan de verbetering van het sportklimaat in de stad.

Potentie-onderzoeken toeristische attracties

Almere is jong en heeft daarom ambitie en wenst potenties voor verdere ontwikkelingen van de toeristische en recreatieve sector intensiever te benutten. Almere is volop in opbouw. Almere biedt op dit moment een onvoldoende aanbod aan leisure-functies, zowel voor bestaande inwoners als voor bezoekers. Daarom zal Almere voortvarend moeten door-investeren ook in deze sector om alleen al voor de eigen inwoners het aanbod aan vrijetijdsvoorzieningen te moeten inhalen dat past bij de behoeften van het huidige en groeiend inwonertal.

Mede daarom zijn er onder meer de volgende onderzoeken gedaan:

• -

  Marktpotenties Leisure Waterfront Almere, mei 2009, Ecorys (m.b.t. waterfrontonwikkelingen in Kustzone Poort. Het Waterfront Almere biedt unieke mogelijkheden voor onderscheidende functies in de sfeer van (commerciële) vrije tijd.

• -

  Eindrapportage Markttoets en economische impact toerisme & recreatie Markermeer-IJmeer, LaGroup, i.o.v. de Werkmaatschappij Markermeer-IJmeer, augustus 2011. Hierin wordt een beschrijving gegeven van de markttoets toeristisch –recreatieve plannen.

• -

  Floriade 2022, Economische Effectverkenning (bron: Kamer van Koophandel Gooi, Eem- en Flevoland, 5 oktober 2011). Almere overweegt zich kandidaat te stellen voor de Floriade 2022. In deze verkenning schatten Rabobank, KvK en het Almeerse bedrijfsleven in wat dit kan betekenen voor het ondernemersklimaat van Almere en de regio. Men verwacht een bezoekersaantal van tussen de 1,75 en 2,5 miljoen.

Uitingen (bijlagen)

• -

  Uit de samenwerking met de Metropoolregio Amsterdam volgt een excursiebrochure, met excursies naar Almere, Markermeer en Het Nieuwe Land (bijlage blz. 11 en 33).

• -

  Daarnaast een regio OV kaart van de omgeving van Amsterdam met erop aangegeven Almere Centrum (architectuurroute) en museum De Paviljoens.

• -

  Verder een Metropoolpromotiebrochure de VVV Recreatiekrant Noord-Holland waar ook Almere in opgenomen is, blz 17).

• -

  Een overzicht van uitingen over 2010.

• -

  Een uitsnede uit een brochure van Amsterdam Metropolitan Area (I amsterdam), waarin Het Nieuwe Land is opgenomen (“New Land”). Hiervan staat ook een zuil op het Damrak in Amsterdam.

• -

  Er is op 10 oktober jl. een artikel verschenen in een vooraanstaand internationaal blad (“Travel + Leisure”) over Almere getiteld “The city of tomorrow”.