Beheersverordening Buitengebied

Toelichting 1 Toelichting

Toelichting

INHOUDSOPGAVE

HOOFDSTUK 1             INLEIDING

1.1        Aanleiding

1.2        Waarom een beheersverordening

1.3        Waaruit bestaat deze beheersverordening

1.4        Wat regelt deze beheersverordening

1.5        Hoe werkt de verordening

1.6        Leeswijzer

HOOFDSTUK 2             BESTAANDE SITUATIE

2.1        Perceelsgebonden functies

2.2        Functies openbare ruimte

HOOFDSTUK 3             BELEID EN OMGEVINGSASPECTEN

3.1        Beleid

3.2        Omgevingsaspecten

HOOFDSTUK 4             JURIDISCHE TOELICHTING

4.1        Juridische regeling

4.2        Procedure beheersverordening

HOOFDSTUK 5             UITVOERBAARHEID

5.1        Maatschappelijke uitvoerbaarheid

5.2        Economische uitvoerbaarheid

BIJLAGEN

Bijlage 1           Luchtfoto bestaande situatie

TOELICHTING

HOOFDSTUK 1            INLEIDING

1.1       Aanleiding

De gemeente Ameland is in de afrondende fase van de actualisatie van de bestemmingsplannen voor haar grondgebied. Voor de meeste gebieden zijn inmiddels bestemmingsplannen vastgesteld of in voorbereiding. Het bestemmingsplan voor het Buitengebied en het bestemmingsplan voor de Binnenrandzone bij Hollum en Ballum zijn echter nog niet actueel.

De gemeente kiest voor het opstellen van een beheersverordening. In eerste instantie omdat op de recreatieterreinen voor de komende tijd geen nieuwe ontwikkelingen worden verwacht. Vervolgens omdat met een beheersverordening tijdig aan de actualisatieplicht uit de Wet ruimtelijke ordening kan worden voldaan.

1) Een bestemmingsplan is wettelijk 'actueel' wanneer het in de afgelopen 10 jaar is vastgesteld.

De beheersverordening is van toepassing op een bepaald gebied, het verordeningsgebied genoemd. Het verordeningsgebied omvat het buitengebied van de gemeente Ameland, met uitzondering van de kernen en grote verblijfsrecreatieve terreinen. Onderstaande figuur geeft het plangebied weer. De volgende gebieden zijn buiten het verordeningsgebied gelaten: het Waddengebied, de Havens en de kernen Hollum, Ballum, Nes en Buren. Daarnaast worden de grotere recreatieterreinen bij Hollum, Ballum, Nes en Buren in een bestemmingsplan geregeld.

Voor het gebieden gelden nu de volgende bestemmingsplannen:

    bestemmingsplan Buitengebied (vastgesteld op 17 augustus 1998);

    bestemmingsplan Binnenduinrandzone  Hollum-Ballum 1996 (vastgesteld op 14 september 1998).

Bovendien zijn in de loop van de tijd vrijstellings-, ontheffings- en wijzigingsprocedures gevoerd om (perceelsgebonden) ontwikkelingen mogelijk te maken. Deze beheersverordening geeft in één keer een nieuwe en uniforme juridische regeling voor het hele verordeningsgebied. In figuur 1 is de ligging van het verordeningsgebied aangegeven.

Voor enkele ontwikkelingen zijn of worden aparte planologische procedures gevoerd. Deze zijn buiten het verordeningsgebied gelaten.

1.2       Waarom een beheersverordening

Bij de actualisatie van een juridische ruimtelijke regeling kan gekozen worden voor een bestemmingsplan en een beheersverordening. In dit geval is gekozen voor een beheersverordening, omdat:

    in het verordeningsgebied sprake is van een feitelijk bestaande situatie en;

    in het verordeningsgebied alleen sprake is van perceelsgebonden ontwikkelingen 2) en;

    een beheersverordening door middel van een snelle procedure kan worden vastgesteld en past in het beleid van verdergaande deregulering.

2) Een perceelsgebonden ontwikkeling is een kleinschalige ontwikkeling die op een perceel mogelijk wordt gemaakt.

Figuur 1: de ligging en begrenzing van het verordeningsgebied

1.2.1     Feitelijk bestaande situatie

De toepassing van de beheersverordening is voor dit verordeningsgebied mogelijk, omdat daarin sprake is van een feitelijk bestaande situatie. De bestaande situatie wordt in dit geval bepaald door de al gerealiseerde bebouwing en het openbare gebied. In bijlage 1 bij deze toelichting is een luchtfoto opgenomen die de bestaande situatie weergeeft. De bestaande situatie wordt nader beschreven in hoofdstuk 2. Illegale bouwwerken horen niet bij de feitelijk bestaande situatie en worden in de beheersverordening niet zonder meer gelegaliseerd.

1.2.2     Ontwikkelingen

De gebieden waar ruimtelijke ontwikkelingen spelen zijn buiten het verordeningsgebied gehouden. In het verordeningsgebied worden dan ook geen ontwikkelingen mogelijk gemaakt die nog niet zijn toegestaan op grond van een (voorheen) geldende bestemmingsplan. Wel zijn enkele perceelsgebonden ontwikkelingen mogelijk. Bij de perceelsgebonden ontwikkelingen gaat het om (kleinschalige) ontwikkelingen die in de geldende bestemmingsplannen al mogelijk waren gemaakt. Dit houdt in dat bijvoorbeeld een bestaand gebouw mag worden uitgebreid tot een bepaalde oppervlakte.

1.2.3     Procedure

Een beheersverordening is een goed middel om binnen korte termijn een actuele juridische regeling voor het grond gebied te hebben. Een beheersverordening heeft een relatief korte procedure om te komen tot de vaststelling. De procedure wordt besproken in 4.2.

1.3       Waaruit bestaat deze beheersverordening

Kort gezegd bestaat een beheersverordening uit een verbeelding van het verordeningsgebied en regels. Meer concreet gaat het om:

    een object dat bestaat uit het gebied waarop de verordening betrekking heeft (het verordeningsgebied);

    een of meer objecten binnen het gebied (besluit(sub)vakken);

    regels die gekoppeld zijn aan het gebied en/of de objecten binnen het gebied en die gericht zijn op het beheer van het gebied;

    regels die gaan over gebruiken, bouwen, aanleggen en slopen, afwijken met een omgevingsvergunning en overgangsrecht.

De beheersverordening gaat vergezeld van deze toelichting. Deze motiveert in ieder geval de keuze voor het instrument, waarom er geen ruimtelijke ontwikkelingen worden voorzien, welke onderzoeken hebben plaatsgevonden, etc. De toelichting bevat ook een uitleg van de regeling.

1.4       Wat regelt deze beheersverordening

Het belangrijkste uitgangspunt voor deze beheersverordening is dat deze de bestaande situatie vastlegt. De feitelijk bestaande situatie en het geldende bestemmingsplan zijn daarbij het uitgangspunt. Een beheersverordening mag in principe geen “ruimtelijke ontwikkelingen” bevatten.

Dit betekent echter niet dat de situatie volledig op slot gaat. De feitelijke situatie is in deze verordening aangevuld met onbenutte mogelijkheden uit de geldende bestemmingsplannen voor het verordeningsgebied. In deze beheersverordening gaat het onder meer om:

1.  uitbreidingsmogelijkheden voor gebouwen en bouwwerken;

2.  aanpassing van het gebruik van een terrein en/of gebouw;

3.  algemene afwijkingsregels.

Daarmee is geen sprake van “ruimtelijke ontwikkelingen”. De ruimte die de beheersverordening biedt is gebaseerd op de bestaande mogelijkheden uit de (voorheen) geldende bestemmingsplannen.

Het kan voorkomen dat een ontwikkeling gewenst is die niet binnen de in deze beheersverordening opgenomen (perceelsgebonden) ontwikkelingsmogelijkheden past. In zo een geval is een nieuwe juridisch-planologische regeling nodig, bijvoorbeeld een bestemmingsplan of een omgevingsvergunning waarbij wordt afgeweken van deze beheersverordening.

De beheersverordening legt dus de feitelijke situatie vast door middel van een algemene regeling, waardoor een eenvoudige regeling mogelijk is. Er zijn echter aandachtspunten die invloed kunnen hebben op de systematiek van de verordening. Het kan nodig zijn om meer te specificeren en/of detailleren door middel van besluit(sub)vlakken op de verbeelding of specifieke bepalingen in de regels. In het verordeningsgebied is inderdaad sprake van enkele gebieden met specifieke regelingen. Hierover wordt in hoofdstuk 4 meer informatie gegeven.

1.5       Hoe werkt de verordening

De beheersverordening moet digitaal worden gemaakt volgens de Praktijkrichtlijn Gebiedsgerichte Besluiten. De verordening wordt door de gebruiker daarom via een digitaal platform (meestal de website RO-online, www.ruimtelijkeplannen.nl) benaderd. Digitaal gezien zijn er verschillende vlakken zichtbaar, namelijk het verordeningsgebied, de besluitvlakken en (eventueel) de besluitsubvlakken. Hierna volgt een korte omschrijving van wat deze vlakken regelen:

    Verordeningsgebied. Het verordeningsgebied is het gebied waarvoor de beheersverordening van toepassing is. De regelingen die niet specifiek gekoppeld zijn aan een besluitvlak of een besluitsubvlak zijn altijd van toepassing op het hele verordeningsgebied. De regels zijn gericht op het behouden van de bestaande situatie. 

    Besluitvlak. Op het hele verordeningsgebied, of een bepaald deel daarvan, kan een besluitvlak zijn gelegd. In deze beheersverordening heeft het hele verordeningsgebied het besluitvlak 'Bestaand'. Dit omdat de regels, die bij dit besluitvlak horen, gericht zijn op het behoud van de bestaande situatie. Deze regels zijn (digitaal) direct gekoppeld aan het besluitvlak. In een andere situatie, bijvoorbeeld het besluitvlak 'Veiligheidszone - lpg', worden aanvullende regels gegeven die gericht zijn op het voorkomen van de bouw van kwetsbare of beperkt kwetsbare objecten binnen de veiligheidszone.

    Besluitsubvlak. Binnen het besluitvlak is in deze verordening sprake van meerdere besluitsubvlakken. De besluitsubvlakken zijn bedoeld om in een bepaald deel van het besluitvlak aanvullende regelingen te geven, gebaseerd op de geldende bestemmingsplannen. Deze beheersverordening kent geen besluitsubvlakken.

    Overige. Naast de regelingen zoals hiervoor omschreven kan ook sprake zijn van afwijkingsregels. Ook deze kunnen zijn gekoppeld aan een besluit(sub)vlak.

1.6       Leeswijzer

De beheersverordening is als volgt opgebouwd. In het volgende hoofdstuk wordt allereerst een beschrijving gegeven van de bestaande situatie in het verordeningsgebied aan de hand van de voorkomende functies en voorzieningen. De bestaande situatie is immers het uitgangspunt voor deze beheersverordening en daarom van belang.

Daarna wordt in hoofdstuk 3 het beleid en de milieu- en omgevingsaspecten uiteengezet. Deze kunnen extra uitgangspunten voor deze beheersverordening geven.

Hoofdstuk 4 geeft een juridische toelichting op de beheersverordening. In dit hoofdstuk staat dus de toelichting op de regeling in deze beheersverordening en staat een korte uitleg van de procedure die de beheersverordening doorloopt om rechtskracht te krijgen.

In hoofdstuk 5 wordt tot slot ingegaan op de maatschappelijke en economische uitvoerbaarheid.

HOOFDSTUK 2            BESTAANDE SITUATIE

Bijlage 1 geeft inzicht in de bestaande situatie in het verordeningsgebied. De bestaande situatie wordt onderscheiden in perceelsgebonden functies 3) en functies in de openbare ruimte. Bij de ruimtelijke verschijningsvorm van de bebouwing en openbare ruimte is de bestaande situatie het uitgangspunt. Dit hoofdstuk beschrijft daarom de bestaande functies.

3) Een perceelsgebonden functie is de functie van het betreffende perceel. In een beheersverordening is deze aan het perceel gekoppeld, zodat alleen die functie mogelijk is.

2.1       Perceelsgebonden functies

Zoals in hoofdstuk 1 aangegeven bestaat het verordeningsgebied uit het buitengebied van Ameland, dus zonder de kernen en de grotere recreatieterreinen.

2.1.1     Agrarische bedrijvigheid

Een belangrijke functie in het buitengebied is de agrarische functie. Dit uit zich enerzijds in bebouwing in de vorm van boerderijen. Anderzijds uit zich dit in het agrarische grondgebruik in de vorm van landbouwgrond. Het (voorheen) geldende bestemmingsplan heeft voor de agrarische bedrijven een passende regeling die in deze beheersverordening overgenomen wordt. Dit houdt in dat de nog niet ingevulde uitbreidingsruimte voor deze agrarische bedrijven op basis van de beheersverordening nog ingevuld kan worden. Aanvullende regelingen zijn niet nodig.

2.1.2     Overige bedrijvigheid

Naast de agrarische bedrijven komen er nog enkele andere functies voor. Nabij de Balummerbocht liggen enkele bedrijven. Daarnaast liggen er 3 gaswinlocaties op het eiland, waarvan één in gebruik is. Het (voorheen) geldende bestemmingsplan heeft voor deze bedrijven een passende regeling die in deze beheersverordening overgenomen wordt. Aanvullende regelingen zijn niet nodig.

2.1.3     Woningen en recreatiewoningen

In het verordeningsgebied komen verspreid enkele burgerwoningen voor. Dit is een beperkt aantal. De woonfunctie op Ameland is grotendeels geconcentreerd in de kernen. Daarnaast komen in het gebied nog enkele recreatiewoningen voor. Deze liggen ten westen van Hollum. Het (voorheen) geldende bestemmingsplan heeft voor deze (recreatie)woningen een passende regeling die in deze beheersverordening overgenomen wordt. Aanvullende regelingen zijn niet nodig.

2.1.4     Recreatieve functies

In het plangebied komen verschillende recreatieve functies voor, waaronder een golfbaan in het noorden. Daarnaast is sprake van enkele recreatieve bedrijven in het verordeningsgebied, zoals maneges en enkele kampeerboerderijen. De regelingen vanuit het (voorheen) geldende bestemmingsplan bieden voldoende ruimte voor deze functies en worden overgenomen in deze verordening. Aanvullende regelingen zijn niet nodig.

2.1.5     Vliegveld

Nabij Ballum ligt het vliegveld van Ameland. Dit vliegveld dient vooral voor recreatieve vluchten, zoals voor parachutesprongen en zweefvliegen. Ook vliegt Defensie met reddingshelikopters vanaf het vliegveld. Momenteel heeft het vliegveld één baan met de mogelijkheid om in de toekomst een tweede baan aan te leggen. Het (voorheen) geldende bestemmingsplan heeft voor de luchthaven een passende regeling die in deze beheersverordening overgenomen wordt. Aanvullende regelingen zijn niet nodig.

2.2       Functies openbare ruimte

Naast de perceelgebonden functies maakt de openbare ruimte ook een belangrijk deel uit van het verordeningsgebied. Bij deze beheersverordening gaat het om wegen, water en natuur.

2.2.1     Wegen

In het verordeningsgebied zijn meerdere wegen aanwezig. Het gaat daarbij om de grotere doorgaande wegen en erfontsluitingswegen. Naast de erfontsluitingswegen zijn in het verordeningsgebied fiets- en voetpaden en parkeerplaatsen aanwezig. Deze zijn aangelegd ten dienste van de bereikbaarheid van de omgeving en de aangrenzende functies op het eiland. De (voorheen) geldende bestemmingsplannen hebben hiervoor een passende regeling die in deze beheersverordening overgenomen wordt. Aanvullende regelingen zijn niet nodig.

2.2.2     Water

In het verordeningsgebied komt verspreid liggend water voor. Het betreft voornamelijk sloten met een waterhuishoudkundige functie. Daarnaast komen er enkele gebieden voor met open water, zoals De Slenk. Deze hebben voornamelijk een natuurlijke functie. De (voorheen) geldende bestemmingsplannen hebben hiervoor een passende regeling die in deze beheersverordening overgenomen wordt. Aanvullende regelingen zijn niet nodig.

2.2.3     Natuur

Ameland kent een grote ecologische waarde. In het plangebied komen drie verschillende Natura 2000-gebieden voor. Dit zijn “Duinen Ameland”, “Noordzeekustzone” en “Waddenzee”. Daarnaast is een groot gedeelte van het eiland aangewezen als onderdeel van de Ecologische Hoofdstructuur (EHS). De bescherming van de Natura 2000-gebieden vindt plaats via de Natuurbeschermingswet. Een aanvullende regeling  voor de Natura 2000-gebieden opnemen is niet nodig. Voor de gebieden die behoren tot de EHS, is dit wel noodzakelijk. In de geldende bestemmingsplannen zijn voor deze gebieden geen regelingen opgenomen. Ter bescherming wordt daarom in deze beheersverordening wel een regeling opgenomen ter bescherming van de gebieden die behoren tot de EHS.

HOOFDSTUK 3            BELEID EN OMGEVINGSASPECTEN

Geldend beleid en uitgangspunten vanuit omgevingsaspecten kunnen invloed hebben op de juridische regeling in deze beheersverordening. In dit hoofdstuk wordt ingegaan op voor de beheersverordening van belang zijnde beleidsuitgangspunten en omgevingsaspecten.

3.1       Beleid

Op verschillende niveaus gelden beleidsnota's die betrekking hebben op het verordeningsgebied. Op rijksniveau zijn dit onder andere de “Structuurvisie Infrastructuur en Ruimte" (SVIR) en het "Besluit algemene regels ruimtelijke ordening" (Barro).

Het Barro geeft aan dat het verordeningsgebied onder 'Waddenzee' en 'waddengebied' valt. De bescherming van de landschappelijke en cultuurhistorische waarden staat daarbij voorop. Dit betekent dat een "nee, tenzij"-regime van toepassing is waar het gaat om nieuwe ontwikkelingen. Nieuwbouw is niet mogelijk, met uitzondering van datgene dat in een (voorheen) geldend bestemmingplan al toegestaan is. Deze verordening neemt de geldende regelingen over. Nadere bouwmogelijkheden worden niet mogelijk gemaakt.

Een deel van het verordeningsgebied omvat de duinen, die in het Barro deel uitmaken van het zogenoemde 'kustfundament'. Het doel van de regeling in het Barro is om door het bebouwingsvrij houden van het kustfundament, een deel van het vaste land van Nederland te beschermen. De regels van het Barro zijn er dan ook op gericht om bebouwing ter plaatse van het 'kustfundament' te voorkomen. Nieuwe bebouwing is dan ook niet toegestaan in het aangeduide gebied. Voor de Friese Waddeneilanden wordt echter een uitzondering gemaakt. De Verordening Romte van de provincie Fryslân wordt daarbij als leidend aangewezen.

Op provinciaal niveau geldt naast de genoemde Verordening Romte ook het Structuurplan Fryslân. In de verordening is het 'Kustfundament Waddeneilanden' ook aangeduid. Daarbij is opgenomen dat het bedoeld is als primaire waterkering. Hierbij is een regeling opgenomen die aangeeft dat het niet zomaar is toegestaan om het grondoppervlak bebouwing uit te breiden. Daarbij zijn echter enkele uitzonderingen genoemd, dit geldt onder meer voor de planologische mogelijkheden uit de (voorheen) geldende bestemmingsplannen. Deze mogen in een nieuwe juridische regeling overgenomen worden. Voor het kustfundament hoeft daardoor geen aanvullende beschermende regeling opgenomen te worden.

Het verordeningsgebied ligt grotendeels binnen de ecologische hoofdstructuur (EHS). Een groot gedeelte van Ameland, met uitzondering van de reeds bebouwde percelen, behoort tot de EHS. Het beleid van de verordening is gericht op de bescherming van deze EHS, nieuwbouw is daarom niet mogelijk. Een regeling is hiervoor in de verordening nodig, omdat het (voorheen) geldende bestemmingsplan deze niet biedt.

Op gemeentelijk niveau gelden diverse beleidsstukken. Bijvoorbeeld de "Structuurvisie Ameland", de nota "Ruimte voor diversiteit, verblijfsrecreatie op Ameland" en de "Welstandsnota". De gemeentelijke beleidsstukken geven geen uitgangspunten voor deze beheersverordening.

3.2       Omgevingsaspecten

Het uitgangspunt is dat - ook in de toekomst - een goede omgevingssituatie voor de aanwezige functies in en rond het verordeningsgebied behouden blijft. In de volgende paragrafen worden de omgevingsaspecten behandeld.

3.2.1     Milieuzonering

Voor de milieuzonering is door de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) het systeem “Bedrijven en milieuzonering” ontwikkeld. Het systeem heeft de vorm van een bedrijvenlijst, waarin de bedrijven zijn gecategoriseerd op hun milieueffecten. Afhankelijk van de mate waarin de in deze lijst opgenomen bedrijven milieuhinder (uitgaande van de gemiddelde bedrijfssituatie) kunnen veroorzaken, kent de lijst aan de bedrijven een milieucategorie toe. Naarmate de milieuhinder toeneemt, loopt de milieucategorie op van 1 t/m 6. Per categorie zijn richtlijnafstanden tot een “rustige woonwijk / rustig buitengebied” of een “gemengd gebied” aangegeven.

De bestaande rechten worden in de beheersverordening overgenomen. Dit houdt in dat globaal dezelfde functies toegestaan zijn, als ook al mogelijk zijn op grond van de geldende bestemmingsplannen. Door de vaststelling van deze verordening wordt daarom geen grotere hinder op de omgeving verwacht.

3.2.2     Geluid

De Wet geluidhinder (Wgh) stelt eisen met betrekking tot de geluidbelasting van geluidgevoelige gebouwen en terreinen door drie verschillende geluidsbronnen: wegverkeer, luchtvaart, spoorwegverkeer en industrie. Van spoorweg- en industrielawaai is in dit verordeningsgebied geen sprake. In en in de omgeving van het verordeningsgebied zijn geen spoorwegen en (gezoneerde) bedrijven(terreinen) aanwezig die invloed hebben op de gebieden.

In het buitengebied zijn reguliere woningen, recreatiewoningen en bedrijfswoningen aanwezig. De recreatiewoningen zijn volgens de Wet geluidhinder niet geluidgevoelig, de reguliere en bedrijfswoningen vallen wel onder de geluidgevoelige objecten van de Wet geluidhinder. Deze woningen kunnen hinder ondervinden van wegverkeers- en luchtvaartlawaai.

Wegverkeerslawaai

Voor wegverkeerslawaai is in de Wgh bepaald dat elke weg in principe een zone heeft, waarbij aandacht aan geluidhinder moet worden besteed. Wegen waar deze zone in principe niet geldt, zijn onder andere wegen waarvoor een maximumsnelheid geldt van 30 km/uur. Op het grootste deel van de wegen in en in de directe omgeving van het verordeningsgebied geldt een maximumsnelheid van 60 of 80 km/uur. Deze hebben een wettelijke geluidzone. De beheersverordening maakt de ontwikkeling van nieuwe geluidgevoelige objecten niet mogelijk. Bestaande geluidsgevoelige objecten zijn op hun huidige plaats vastgelegd, waardoor ze ook niet dichter naar een zoneringsplichtige weg gebouwd kunnen worden. Dit aspect geeft geen uitgangspunten en belemmeringen voor deze verordening.

Luchtvaartlawaai

De luchthaven heeft op grond van het aanwijzingsbesluit en het Besluit geluidsbelasting kleine luchthavens (BKL) twee geluidscontouren; de 50 en 60 BKL-contour. Binnen deze contouren zijn geen, of onder zeer strenge voorwaarden, geluidsgevoelige functies toegestaan. Er zijn geen nieuwe geluidsgevoelige functies toegestaan binnen deze zones.

3.2.3     Externe veiligheid

Externe veiligheid gaat over het beheersen van risico's. Deze risico's kunnen ontstaan door de aanwezigheid van risicovolle inrichtingen en transportroutes voor gevaarlijke stoffen (ondergronds en bovengronds). In het verordeningsgebied zijn geen bovengrondse en ondergrondse transportroutes voor gevaarlijke stoffen aanwezig.

In het verordeningsgebied is in de duinen ten oosten van Nes sprake van een risicovolle inrichting. Het gaat daarbij om gaswinlocatie van de NAM. Bij een dergelijke inrichting kan sprake zijn van twee risico's; het plaatsgebonden en het groepsrisico. Het plaatsgebonden risico wordt bepaald door de 10-6-contour, deze bedraagt bij de opslagtank 0 meter. Daarnaast is sprake van een groepsrisico. Daarvoor is echter geen vaste contour aangegeven. Voor de inrichting is een kwantitatieve risicoanalyse (QRA) niet nodig en daarom niet uitgevoerd. Naast een risicovolle inrichting loopt door het gebied ook een gasleiding. Deze gasleiding is al in de (voorheen) geldende regeling opgenomen. Er komen geen andere functies voor. Aanvullende regelingen zijn dan ook niet aan de orde.

3.2.4     Luchtkwaliteit

De Wet luchtkwaliteit is een deel van de Wet milieubeheer. In de wet zijn normen opgenomen voor de luchtkwaliteit. De luchtkwaliteitseisen vormen onder meer geen belemmering voor een ruimtelijke ontwikkeling wanneer sprake is van (1) een feitelijke of dreigende overschrijding van een grenswaarde of (2) wanneer een project, al dan niet per saldo, niet leidt tot een verslechtering van de luchtkwaliteit.

De luchtkwaliteit levert in de huidige situatie van het verordeningsgebied geen negatieve effecten op. Voor de bestaande situatie was dit al zo. Deze beheersverordening laat geen nieuwe ontwikkelingen toe die de luchtkwaliteit in betekenende mate verslechteren. Een nader onderzoek is daarom niet nodig.

3.2.5     Bodem

Voor het aspect bodem is onder meer de Wet bodembeheer van toepassing. Vooral bij nieuwe (woningbouw)ontwikkelingen moet aangetoond worden dat woningen op een bodem van voldoende kwaliteit worden gebouwd.

Door het langdurige gebruik van het verordeningsgebied als landbouw- en natuurgebied is enige verontreiniging van de bodem uit te sluiten. Nieuwe gevoelige functies (waaronder (bedrijfs)woningen) worden in het verordeningsgebied echter niet toegestaan. Belemmeringen worden voor de bestaande situatie niet verwacht en een bodemonderzoek is voor deze beheersverordening niet nodig.

3.2.6     Water

Het verordeningsgebied valt onder het beheer van het Wetterskip Fryslân. Dat waterschap zorgt voor de kwaliteit van het oppervlaktewater in het gebied en beheert de grotere boezemwateren en sloten, zoals geregeld in de Waterwet. Ook is het waterschap belast met het peilbeheer in het verordeningsgebied.

Met deze beheersverordening wordt de bestaande situatie vastgelegd. Andere ontwikkelingen dan mogelijk gemaakt in de (voorheen) geldende bestemmingsplannen worden niet voorzien. In het gebied zijn geen ontwikkelingen voorzien die invloed kunnen hebben op het watersysteem. Wel ligt aan de zuidkant een primaire waterkering. Deze beschermd het eiland tegen het water uit de Waddenzee. In het geldende bestemmingsplan is deze dijk niet voorzien van een beschermende regeling. In de beheersverordening is daarom een aanvullende regeling opgenomen, die de bescherming van de dijk regelt (zie Vrijwaringszone dijk). Waterschapsdoelstellingen komen dan ook niet in het geding.

3.2.7     Archeologie en cultuurhistorie

In wet- en regelgeving, onder andere de Monumentenwet, is aangegeven dat rekening gehouden moet worden met bestaande archeologische en cultuurhistorische waarden.

Archeologie

De provincie Fryslân heeft via de FAMKE-kaart de archeologische verwachtingswaarden en monumenten in de hele provincie in beeld gebracht. Daarbij heeft zijn twee perioden gehanteerd; steentijd-bronstijd en ijzertijd-middeleeuwen. Voor het verordeningsgebied geldt geen onderzoeksplicht voor de periode steentijd-bronstijd. Voor een deel van het verordeningsgebied geldt voor de periode ijzertijd-middeleeuwen wel een onderzoeksplicht. Dit betreft het hoger gelegen gedeelte van het eiland. Daarbij gaat het om een karterend onderzoek 1 (middeleeuwen). Dit betekent dat de provincie bij ingrepen groter dan 500 m2 een onderzoek aanbeveelt. Ingrepen van dergelijke omvang zijn in het verordeningsgebied vrijwel mogelijk op basis van deze verordening en de daaraan gekoppelde (voorheen) geldende bestemmingsplannen. Voor archeologie wordt daarom een regeling opgenomen.

Naast de hoger gelegen gebieden, komen in het verordeningsgebied nog twee gebieden voor waar een zeer hoge archeologische verwachtingswaarde geldt. Uitgangspunt is hier dat de archeologische resten in de bodem bewaard blijven. Het betreft onder meer het verdwenen dorp Sier, op het strand nabij Hollum. Voor alle ingrepen in de bodem moet een archeologisch onderzoek uitgevoerd worden.

Cultuurhistorie

In het verordeningsgebied komen diverse gebouwde rijks- en gemeentelijke monumenten voor. Rijksmonumenten zijn beschermd via de Monumentenwet en behoeven geen aanvullende regeling in de beheersverordening. De gemeente heeft voor de jongere bouwkunst en karakteristieke panden geen beleid vastgesteld. Een specifieke regeling is niet nodig. Bovendien gaat de beheersverordening uit van het behoud van de bestaande situatie van de bebouwing en maakt het alleen ontwikkelingen mogelijk wanneer deze in de (voorheen) geldende bestemmingsplannen waren opgenomen. Wanneer wijzigingen aan hoofdvorm en/of gevel plaatsvinden is een toetsing van de omgevingsvergunningaanvraag aan de verordening nodig.

3.2.8     Ecologie

Het verordeningsgebied is getoetst aan de ecologische aspecten. Hierbij wordt onderscheid gemaakt in gebiedsbescherming (Natuurbeschermingswet) en soortenbescherming (Flora- en faunawet).

Gebiedsbescherming

In het verordeningsgebied liggen delen van verschillende Natura 2000-gebieden, namelijk; "Duinen Ameland", "Noordzeekustzone" en "Waddenzee". Deze gebieden maken ook deel uit van de ecologische hoofdstructuur (EHS). Een groot gedeelte van het eiland behoort, naast de reeds genoemde natuurgebieden, ook tot de EHS. De effecten van mogelijk gemaakte ontwikkelingen op deze natuurgebieden zijn in het kader van de (voorheen) geldende bestemmingsplannen in beeld gebracht. Buiten de regelingen daarvan om, maakt deze verordening geen extra ontwikkelingen mogelijk. De bestaande situatie in het verordeningsgebied wijzigt niet. Een nader onderzoek naar beschermde gebieden is bij deze beheersverordening niet nodig. Wel is het gebied dat behoort tot de EHS in de verordening nader aangeduid.

Soortenbescherming

Het verordeningsgebied biedt mogelijk verblijfs-, doorvlieg- en foerageergebied voor beschermde soorten. Bijvoorbeeld voor vleermuizen, door de aanwezigheid van de (oudere bakstenen) gebouwen en het groen. Echter, de bestaande situatie in het verordeningsgebied verandert verder niet, waardoor mogelijke verblijfs-, doorvlieg en foerageergebied van beschermde soorten niet aangetast wordt. Een nader onderzoek naar beschermde soorten is bij deze verordening niet nodig.

3.2.9     Kabels en leidingen

In het verordeningsgebied komen diverse kabels en leidingen voor. Deze zijn in de (nu) geldende bestemmingsplannen, die als basis dienen voor deze verordening, al voorzien van een beschermende regeling. Het is dan ook niet nodig om in de verordening nog een aparte regeling op te nemen.

HOOFDSTUK 4            JURIDISCHE TOELICHTING

In dit hoofdstuk vind een toelichting op de juridische regeling en de procedure van deze beheersverordening plaats.

4.1       Juridische regeling

In de beheersverordening is de bestaande situatie vastgelegd door middel van een verordeningsgebied. De bestaande situatie is weergegeven in de bijlage 1. Deze bijlage vormt de basis voor de gebruiks- en de bouwregels.

Onder de feitelijke bestaande situatie wordt het bestaande gebruik en de bestaande bouwwerken verstaan:

    het gebruik van de gronden en bouwwerken zoals aanwezig op het moment van de inwerkingtreding van deze beheersverordening;

    bouwwerken die op het tijdstip van de inwerkingtreding van deze beheersverordening aanwezig zijn, dan wel gebouwd kunnen worden krachtens een (al verleende) omgevingsvergunning voor het bouwen.

In deze beheersverordening zijn de bestaande functies en bebouwing geregeld, door middel van gebruik- en bouwregels. Deze regelen de functies die beschreven zijn in hoofdstuk 2 en het gebruik en de bebouwing die is opgenomen in de bijlagen. De regeling is in enkele gevallen aangevuld met regelingen uit het bestemmingsplan zoals die tot vaststelling van deze verordening geldt.

4.1.1     Bouw- en gebruiksregels

De bouw- en gebruiksregels beschrijven geven aan wat er gebouwd mag worden en hoe gronden en bouwwerken gebruikt mogen worden. De basis hiervoor is de regeling uit de (voorheen) geldende bestemmingsplannen. Omdat de terminologie van die bestemmingsplannen anders is dan in de huidige wetgeving, staat in de bouw- en gebruiksregels ook hoe deze gelezen moeten worden. Een voorbeeld is dat vrijstelling en ontheffing nu gelezen moeten worden als 'omgevingsvergunning voor afwijking van de beheersverordening'.

4.1.2     Specifieke regels

Specifieke regels kunnen opgenomen worden voor aspecten die in de bestaande situatie wel aanwezig zijn en invloed hebben op de omgeving, maar nog niet in de voorheen geldende bestemmingsplannen geregeld zijn. Voorbeelden van dergelijke aspecten zijn riool- en waterleidingen, archeologisch waardevolle gebieden en veiligheidszones rond inrichtingen waarbij gewerkt wordt met gevaarlijke stoffen. Een regeling voor deze aspecten is meestal vanuit wetgeving, regelgeving en beleid vereist. De regeling is daarbij gericht op het behoud en de bescherming van de bestaande situatie en de voorkoming van een vergroting van het risico. De regels gelden bovendien als toetsingskader wanneer een omgevingsvergunning voor een perceelsgebonden ontwikkeling gewenst is. Bij de regels zijn hiervoor toetsingscriteria opgenomen waaraan voldaan moet worden voordat een vergunning verleend kan worden.

In deze verordening is sprake van een regeling voor gebieden met een archeologische verwachtingswaarde. De regels hiervoor zijn aanvullend op de eerder genoemde gebruiks- en bouwregels. De regels bepalen dat een archeologisch onderzoek nodig is op het moment dat een ontwikkeling een bodemingreep van meer dan 500 m2 tot gevolg heeft. Het doel van de regeling is eventuele archeologische waarden in beeld te brengen en waar mogelijk en nodig te beschermen.

Ecologische hoofdstructuur is ook aanwezig in het verordeningsgebied. Deze krijgt een eigen regeling waarbij een onderzoeksplicht (ecologische quickscan) verplicht is bij de verlening van een omgevingsvergunning voor bijvoorbeeld werkzaamheden en bouwen. Dit vanwege het "nee, tenzij" beleid dat geldt vanuit de provinciale verordening.

Tot slot is een regeling voor de vrijwaringzone rond de Waddenzeedijk opgenomen. Het is niet toegestaan om gebouwen, overkappingen of bouwwerken in de vrijwaringszone rond de dijk te bouwen. Dit om te voorkomen dat eventuele toekomstige dijkverbeteringen hierdoor belemmerd kunnen worden. Alleen bouwwerken ten behoeve van de dijk zelf zijn wel toegestaan.   

4.2       Procedure beheersverordening

De Wet ruimtelijke ordening (Wro) kent geen voorbereidingsprocedure voor de beheersverordening. Evenmin kent de wet een verplichting voor het bieden van inspraak. De gemeente Ameland houdt geen inspraak voor deze verordening, omdat dit voor de ten grondslag liggende bestemmingsplannen al uitgebreid is gedaan. Deze beheersverordening maakt geen nieuwe ontwikkelingen mogelijk buiten de (voorheen) geldende regelingen om. De beheersverordening wordt vastgesteld door de gemeenteraad. Hierop zijn hoofdstuk 3a van de Wro en hoofdstuk 3 van de Algemene wet bestuursrecht van toepassing. Ook moet een beheersverordening op grond van artikel 139 Gemeentewet bekend worden gemaakt, omdat de Wro voor de beheersverordening geen van de Gemeentewet afwijkende bepalingen bevat en de beheersverordening onmiskenbaar een gemeentelijke verordening is. Tegen het vaststellingsbesluit van een beheersverordening kan geen bezwaar of beroep worden aangetekend.

HOOFDSTUK 5            UITVOERBAARHEID

5.1       Maatschappelijke uitvoerbaarheid

De veranderingen die de beheersverordening mogelijk maakt, zijn perceelsgebonden en kleinschalig van aard. De beheersverordening voorziet niet in ingrijpende veranderingen waarbij particuliere belangen geschaad kunnen worden. De bestaande situatie en mogelijke situatie uit de (voor deze beheersverordening) geldende juridische regelingen worden voortgezet. Voor die bestemmingsplannen is een uitgebreide planologische procedure doorlopen, waarbij verschillende momenten van inspraak zijn geweest. De maatschappelijke uitvoerbaarheid is hiermee gewaarborgd.

5.2       Economische uitvoerbaarheid

De economische uitvoerbaarheid van een ruimtelijke regeling wordt bepaald door de financiële haalbaarheid van daarin mogelijk gemaakte ontwikkelingen en de grondexploitatie.

Bij de mogelijk gemaakte ontwikkelingen gaat het vooral om perceelsgebonden ontwikkelingen. Deze vinden over het algemeen plaats op het moment dat een initiatiefnemer hiervoor geld beschikbaar heeft. Daarmee is in de meeste gevallen de financiële haalbaarheid van een ontwikkeling aangetoond.

Door middel van de grondexploitatieregeling in de Wro en het Bro beschikken gemeenten over mogelijkheden voor het verhalen van kosten. De vaststelling van een exploitatieplan is bij een beheersverordening niet nodig. De Wet ruimtelijke ordening geeft namelijk aan dat een exploitatieplan alleen van toepassing is bij een bestemmingsplan, een wijzigingsplan en een omgevingsvergunning voor afwijking van het bestemmingsplan of de beheersverordening.