Kern en Kader - Nota 1

Voorwoord

De middeleeuwen

Op het zand, de Hondsrug, hunebedden. Er ontstaan esdorpen. Borger, Bronneger, Buinen, Drouwen, Ees, Exloo, Odoorn, Valthe, Westdorp, Zandberg. Dorpen met een ontwikkeling van al vele eeuwen achter zich.

Esdorpen. Ooit agrarische gemeenschappen met één of meer gezamenlijke essen waarop het voedsel werd verbouwd. Op de heidevelden hield men schapen. Esdorpen én bossen en natuur: nu ook toeristisch van groot belang.

Daarnaast jongere (ontginnings)dorpen in dit gebied: Eesergroen, Ellertshaar, Klijndijk.

Negentiende eeuw

Ontwateren en afgraven van het hoogveen. Veenontginningsgebied. Nederzettingen werden dorpen. Drouwenermond, Drouwenerveen, Buinerveen, Eeserveen, 1e Exloërmond, 2e Exloërmond, Valthermond en Nieuw-Buinen. En ook: Bronnegerveen en Odoornerveen.

Drie hiervan werden grotere kernen: Nieuw-Buinen, Valthermond en 2e Exloërmond. De bebouwing concentreerde zich vooral langs de vroegere kanalen. Lintdorpen.

Nu: één gemeente - vijfentwintig kernen

Gemeente Borger-Odoorn. Een groot aantal dorpen en buurtschappen. Kernen noemen we ze ook wel. Veertig inwoners die dicht bij elkaar wonen: een kern. Vijfduizend inwoners bij elkaar: ook een kern. Daartussen in zit een heleboel. Ook: kernen.

Dorpen en buurtschappen. In allerlei soorten en maten. Vijfentwintig om precies te zijn. Woonplaats voor mensen. En mensen die bij elkaar in de buurt wonen, gaan dingen sámen doen. Sport of toneel bijvoorbeeld. Zaken samen regelen. Een school, een buurthuis. Ze zetten iets op; zelf of samen met de overheid. Vijfentwintig kernen - één gemeente.

Kader

Een kader voor de gemeentelijke kernen. Dat vindt u in deze nota. De ene kern is de andere niet. Verschillen en overeenkomsten. Voor dit kader tenminste. Over voorzieningen en verzorgingsgebied. Geen investeringen. Geen bezuinigingen. Wel een kader. Niet meer, maar ook niet minder. Een ‘onderlegger’ voor beleid en uitvoering in de toekomst. Voorzieningen: vestiging, sanering, onderhoud. Een kader voor voorstellen daarover. Dat wil deze nota bieden.

Exloo, maart 2003

Burgemeester en wethouders van Borger-Odoorn

1. Inleiding

Veertig min en vijfduizend plus

Kern en kader. De kleinste kern in Borger-Odoorn heeft nog geen veertig inwoners, de grootste meer dan vijfduizend. De andere dorpen zitten daar ergens tussen in.

Waar niet - waar wel

Voorzieningen. Winkels, scholen, buurthuizen. Een sporthal. Iedere kern heeft natuurlijk niet alles. Voor veertig inwoners kun je geen school bouwen en voor vijfduizend geen ziekenhuis. Dat snapt iedereen. Als bouwen al zou kunnen; in stand houden zéker niet. Twintig gezinnen kunnen niet samen een winkel in stand houden. Overduidelijke voorbeelden. Uitersten immers.

Waar liggen de grenzen als het níet gaat over de uitersten, maar ergens er tussen in. Waarom in het ene dorp wél een school en in het andere niet. Hier wel een gymzaal en daar weer niet. Historisch bepaald? Andere reden? En moet dat altijd zo blijven?

Wat niet - wat wel

Welke kern moet welke voorziening hebben. Wat wordt nagestreefd voor welke kern. Een ‘raamwerk’ daarvoor. Dat is de kern van een kernenbeleid. Welke kern maakt gebruik van een voorziening in een nabijgelegen kern. Ook dát. Wat is betaalbaar. En - het hoge woord moet er maar uit: wat kunnen we ook voor de toekomst financieel opbrengen.

Lust of last

Een voorziening hebben, en overdragen aan de volgende generatie, is belangrijk. Een betáálbare voorziening hebben en ‘nalaten’, is minstens zo belangrijk. Een school of buurthuis dichtbij, kan een rijk bezit zijn. Totdat het in financiële zin een molensteen om je nek wordt. Wil je zo veel mógelijk voorzieningen of wil je iets minder, maar dan wel kwaliteit.

De ene kern is de andere niet

In deze nota geen ‘toedeling’ van voorzieningen aan kernen. Wel een indeling van kernen in ‘categorieën’. Als instrument voor toekomstig beleid.

De winkel

Een kernenbeleid biedt zoals gezegd een kader. Voor kernen en voorzieningen. Eén van de belangrijkste voorzieningen voor inwoners van een dorp is wel het winkelbestand. Daarop heeft de gemeente alleen een voorwaardenscheppende invloed. Verder heerst hier de markt. Dat moet ook maar zo blijven. Maar wel is het winkelbestand van grote invloed op de leefbaarheid, of op de aanwezigheid van andere voorzieningen. Het aantal winkels wordt namelijk bijna altijd volledig beïnvloed door het aantal inwoners van een dorp (en het aantal mensen in de omgeving dat gebruik maakt van de plaatselijke winkels). Het verzorgingsgebied.

Leeswijzer

Na deze inleiding, eerst heel kort: kernen en kernstructuur in Drents perspectief (hoofdstuk 2). In hoofdstuk 3 de voorgestelde gemeentelijke kernstructuur met een toelichting daarop in hoofdstuk 4. In de hoofdstukken 5 t/m 8 volgt een beknopte beschrijving van de verschillende ‘typen’ kernen. Nadrukkelijk moet worden vermeld dat niet van iedere kern een beschrijving is opgenomen: er is met een beperkt aantal voorbeelden gewerkt. De beschrijving is niet compleet maar wil een indruk geven. De keus is willekeurig.

Bijlagen

In de bijlage zo compleet mogelijk een overzicht van de voorzieningen per kern (alfabetisch gerangschikt). En andere relevante informatie. Al deze informatie is ook verzameld in één overzicht.

De vermelde inwoneraantallen zijn (tenzij anders aangegeven) van 1 januari 2003.

2. Kernen in kader: kernen Borger-Odoorn in provinciaal perspectief

Op provinciaal niveau - in het Provinciaal omgevingsplan van 1998 - worden vier typen kernen onderscheiden in een zogenoemde kernstructuur:

Streekcentra					Assen, Emmen, Hoogeveen, Meppel
Substreekcentra					Roden, Beilen en Coevorden (en zo nodig ook het gebied tussen Nieuw-
					Buinen en Gasselternijveenschemond in samenhang met Stadskanaal)
Hoofdkernen					voor Borger-Odoorn: Borger, Nieuw-Buinen, Valthermond,
					2e Exloërmond, Exloo en Odoorn
Kleine kernen					voor Borger-Odoorn: Buinen, Buinerveen, Drouwen, Drouwenermond,
					Drouwenerveen, Ees, 1e Exloërmond, Klijndijk, Odoornerveen, Valthe en
					Westdorp

Een aantal gemeentelijke kernen in deze provinciale indeling gemist? Daarover later meer. Eerst een korte typering uit het Provinciaal omgevingsplan bij de vier genoemde typen.

Streekcentra

Vormen de spil in de verzorgingsstructuur. Nieuwe voorzieningen met een regionale functie worden zoveel mogelijk in de streekcentra gesitueerd.

Substreekcentra

Voor de ontwikkeling van de woonfunctie krijgen deze kernen relatief ruime mogelijkheden om in te spelen op de vraag van de woningmarkt. Voor de ontwikkeling van de bedrijvigheid hebben deze kernen een functie om te voorzien in de behoefte aan regionale bedrijventerreinen, doch in beperktere mate dan de streekcentra. Voor de voorzieningen hebben deze kernen een beperkt regionale functie.

Hoofdkernen

Hebben in hoofdzaak een woonfunctie voor de plaatselijk reeds aanwezige bevolking en in samenhang met de plaatselijke werkgelegenheid. Voor de ontwikkeling van de bedrijvigheid hebben de hoofdkernen alleen een functie voor kleinschalige lokale bedrijvigheid. Zowel voor de ontwikkeling van nieuwe woongebieden als bedrijventerreinen geldt als voorwaarde, dat deze ruimtelijk goed inpasbaar moeten zijn zonder belangrijke omgevingswaarden aan te tasten.

Nieuwe voorzieningen met een beperkte bovenlokale functie (geen regionale functie) kunnen in de hoofdkernen worden gesitueerd.

Kleine kernen

Hebben in hoofdzaak een woonfunctie voor de plaatselijk aanwezige bevolking en voor het omliggende op de kern georiënteerde buitengebied. Bevolkingsgroei wordt in het algemeen voor deze kernen niet nagestreefd. Voor de ontwikkeling van de bedrijvigheid hebben de kleine kernen slechts in beperkte mate een functie voor incidentele kleinschalige lokale bedrijvigheid.

Voorzieningen, die in hoofdzaak een lokale functie hebben, kunnen in deze kernen worden gevestigd. In het algemeen zijn als kleine kern beschouwd die nederzettingen, die bestaan uit minimaal 25 à 50 woningen, die min of meer aaneengesloten liggen en minstens twee voorzieningen bezitten.

Geen kernen?

Al eerder opgemerkt. Acht kleine kernen in onze gemeente worden niet genoemd. Deze ‘kent’ de provincie dus niet. Hoewel, dat is niet helemaal juist. Want niet met naam genoemd misschien; wel bespróken in het Provinciaal omgevingsplan. Voor sommige bebouwingsstroken waar de agrarische functie nog belangrijk is, is een beleid als voor het buitengebied beter passend voor de ontwikkeling van de belangrijkste functies. Eén van de voorbeelden: Eesergroen, eerder door de provincie aangeduid als kern; in het Provinciaal omgevingsplan van 1998, na overleg met de gemeente en om genoemde reden niet meer.

Indeling

De ene kern is de andere niet. Een indeling van de gemeentelijke kernen ten opzichte van elkaar. Natuurlijk wordt zo’n indeling voor een groot deel bepaald door het aantal inwoners en door het aantal inwoners van het verzorgingsgebied dat ook op die bepaalde kern is aangewezen.

Aantallen zijn niet alléén bepalend. Ook de ligging, de huidige situatie qua voorzieningen. Maar vooral ook de visie van de gemeente op de kernen - afzonderlijk en in samenhang - komt in de indeling tot uiting. Een kader voor te ontwikkelen beleid immers.

Specifiek

Dat er in de hierna volgende gemeentelijke kernstructuur aansluiting is gezocht bij de ‘provinciale’ indeling spreekt voor zich. Dat die indeling verder uitgewerkt en ‘specifieker’ is, overigens evenzeer.

3. Kernen in kader: gemeentelijke kernstructuur Borger-Odoorn

Voor het gemeentelijk beleid is de indeling verder verfijnd. Natuurlijk; er spelen andere zaken en er moeten andere afwegingen worden gemaakt. De gemeente zit ook dichter op de ‘werkelijkheid’ dan de andere overheden.

En omdat Borger-Odoorn een plattelandsgemeente is, éérst de basis: het platteland - het buitengebied en de kleine kernen.

	Gemeentelijke kernstructuur
1.	Kleine kernen (buitengebied)					Bronneger, Bronnegerveen, Eesergroen,
						Eeserveen, Ellertshaar, Exloërveen,
						2e Valthermond, Westdorp1, Zandberg
2.	Kleine kernen					Buinen, Buinerveen, Drouwen,
						Drouwenermond, Drouwenerveen, Ees,
						1e Exloërmond, Klijndijk, Odoornerveen,
						Valthe
3.	Hoofdkernen met lokale functies					Exloo, Odoorn
4.	Hoofdkernen met bovenlokale functies					Nieuw-Buinen, 2e Exloërmond,
						Valthermond
5.	Hoofdkern met subregionale functies					Borger

Op de volgende pagina is deze kernstructuur geografisch weergegeven.

De indeling wordt op meerdere plaatsen in deze nota toegelicht maar vooral ook in het volgende hoofdstuk.

Het Provinciaal omgevingsplan deelt Westdorp in bij de kleine kernen. Gemeentelijk wordt voorgesteld - gezien een vergelijkbare situatie - deze kern in te delen bij de kleine kernen (buitengebied).

In plaats van deze pagina kaart met onderscheiden kernen.

4. Toelichting bij de gemeentelijke kernstructuur

Elf en acht / tien en negen

Elf kernen in Borger-Odoorn worden in het Provinciaal omgevingsplan tot de kleine kernen gerekend. Acht worden - in genoemd plan - niet als afzonderlijke kleine kern aangemerkt maar als behorend tot het buitengebied. Alleen Westdorp wordt door de gemeente anders ingedeeld: bij de kleine kernen (buitengebied). Deze negentien kernen zullen hier - ondanks grote verschillen - als één groep worden aangeduid: de kleine kernen. Maar zoals later in deze nota wordt geschetst: de brede basis van onze gemeente.

Twee - drie - één

Het Provinciaal omgevingsplan geeft aan zes kernen in Borger-Odoorn de status: hoofdkern. Deze groep wordt in het gemeentelijk beleid - zoals eerder aangegeven - onderverdeeld in drie soorten hoofdkernen. Twee met lokale functies, drie met bovenlokale functies en één met subregionale functies.

Aantallen

Zijn de aantallen inwoners alleen bepalend. Nee, ook het bestaande voorzieningenniveau en (de intensiteit van) het gebruik daarvan, en door wie. Allemaal van invloed. Wat willen we waar, wat willen we houden en wat moet misschien verdwijnen. Bovendien sluit de indeling aan op eerdere in lokale - of provinciale bestemmingsplannen gemaakte keuzen.

Lokaal of niet

Is zo’n indeling of kader ‘heilig’? Nee, vanzelfsprekend niet. Er zijn immers allerlei uitzonderingen. Een speciale soort basisschool in een kleine plaats, kan voor die voorziening een bovenlokale functie hebben. Neem de Daltonschool in Ees. Trekt leerlingen uit veel meer plaatsen dan alleen Ees. Maar dat verschaft het dorp als geheel nog geen bovenlokale status.

De indeling is dus niet heilig. Maar biedt wel een kader voor keuzen die gemaakt moeten worden.

Waar saneren, waar investeren, enz.

Niet meer maar beter

Niet álles kan, en zeker niet alles tegelijk. We zijn er weer achter. En steeds méér kan ook niet. Misschien is dat ook niet wenselijk. Wat heb je aan wildgroei immers. Een weloverwogen keus nú levert geen ‘ongedekte’ cheques op voor later. Beperk je en kies voor kwaliteit; dat zou ook een uitgangspunt kunnen zijn. Een grotere school is niet noodzakelijkerwijs een betere. Maar een zekere omvang schept wel een aantal randvoorwaarden voor kwaliteit.

Over brede scholen, multifunctionele gebouwen en jeugdbeleid zegt het bestuursprogramma 2002-2006: Clustering van diverse voorzieningen geeft in ieder geval een steviger basis waardoor ze beter in stand kunnen worden gehouden.

Duurzame ontwikkeling

Overigens is al eerder vastgelegd dat de gemeente streeft naar een inrichting van gebieden, waarbij de nadruk wordt gelegd op duurzaamheid. Er zal gekeken worden welke maatregelen er op het gebied van duurzaam bouwen in de nieuwe woongebieden mogelijk zijn.

In het bestuursprogramma 2002-2006 wordt gezegd dat het college in een nota de bestaande en nieuwe mogelijkheden op het gebied van duurzame ontwikkeling bij elkaar wil brengen en door meer samenhang in het beleid de duurzame ontwikkeling van onze gemeente versterkt kan worden.

5. Kleine kernen met lokale functies Van Bronneger tot en met Zandberg

Rare vraag

Waarom willen mensen in een klein dorp wonen? In een heel klein dorp zelfs. Wat een vraag!

Omdat ze dat prettig vinden. Omdat ze daar altijd al woonden. Omdat ze rust en ruimte willen.

Omdat ze iets hebben met de andere mensen die daar wonen. Noem maar op.

Een voorbeeld.

1e Exloërmond. Uit het bestemmingsplan van 1984: ‘1e Exloërmond kan gerekend worden tot één van de meest ijle enkellinten van het veenkoloniale gebied. Het kent niet of nauwelijks markante punten, hoewel de doorsnijding van het lint door de Drentse Mondenweg eigenlijk wel als zodanig kan worden onderscheiden. De opbouw is nagenoeg symmetrisch. Er is nauwelijks sprake van verdichting van het lint, hoewel in de nabijheid van de Mondenweg de bebouwing toevalligerwijs wat meer verdicht is. In deze omgeving is ook de lagere school, de kleuterschool, het gymnastieklokaal en het buurthuis gevestigd.’

Pleistoceen

Iets verder terug? Weer uit het bestemmingsplan. ‘1e Exloërmond is een nederzettingsvorm die is ontstaan door het ontginnen van het uitgestrekte veengebied ten oosten van de Hondsrug. De geologische opbouw is het gevolg van de werking van het ijs in de periode welke men aanduidt als het Pleistoceen. Het daarop volgende afsmeltingsproces is de oorzaak van het ontstaan van het wijde stroomdal van de latere Hunze. Dit dal is grotendeels opgevuld met zand dat door de wind en door het water is aangevoerd. Toen de opvulling een stadium had bereikt dat het water niet meer afdoende kon afvloeien, trad veengroei op. Het pakket dat door dit proces is gevormd had aanzienlijke afmetingen. Ten behoeve van de turfwinning is dit pakket ontwaterd en afgegraven.’

Gehecht

Lees een andere passage uit het zelfde bestemmingsplan. ‘Sociaal klimaat. Onder sociaal klimaat wordt verstaan de door de inwoners zelf ervaren sfeer in hun onderlinge kontakten als buren, als leden van een vereniging, enz. Uit het in 1976 door de Werkgroep ‘de Badde’ ingestelde onderzoek blijkt, dat de 1e Exloërmonders in grote meerderheid zich gehecht voelen aan de medebewoners en dat erg veel inwoners lid zijn van een plaatselijke vereniging.’

Nog een citaat: ‘Het zijn de bewoners zelf geweest, die zich in grote mate betrokken zijn gaan voelen bij de ontwikkeling van het bestemmingsplan en door middel van een onderzoek naar de leefbaarheid in de mond het verlangen bij het gemeentebestuur op tafel hebben gelegd, haast te maken met het opstellen van een dergelijk plan.’

Basis

Hoezo betrokkenheid. Natuurlijk zal dat in de ene kern sterker zijn dan in de andere en ook de ene ‘periode’ nadrukkelijker zichtbaar dan de andere. Vaak ook afhankelijk van een groep actieve inwoners. Maar wat soms wordt aangeduid als ‘overige kernen’ dat vormt eigenlijk de brede basis van onze gemeente als geheel. De dorpen en het buitengebied. Wat zou anders de basis zijn van een plattelandsgemeente?

De brede basis van de gemeente

Kleine kernen (buitengebied):	Bronneger (120), Bronnegerveen (92), Eesergroen (150), Eeserveen (147), Ellertshaar (38), Exloërveen (100), 2e Valthermond (102), Westdorp (143), Zandberg (65).
Kleine kernen:	Buinen (847), Buinerveen (407), Drouwen (499), Drouwenermond (577), Drouwenerveen (276), Ees (399), 1e Exloërmond (400), Klijndijk (838), Odoornerveen (445), Valthe (1283).

De kleine kernen van Borger-Odoorn met het aantal inwoners op 1 januari 2003. Meest voorkomende functie van deze kernen: wonen. Soms met kleinschalige bedrijvigheid ‘aan huis’. Het aangrenzende buitengebied heeft overwegend een agrarische bestemming of een toeristisch-recreatieve functie.

38 en 1283

Bovendien is er toch een duidelijk onderscheid gemaakt. Die sluit (op Westdorp na) aan bij de indeling van het Provinciaal omgevingsplan. Kleine kernen en kleine kernen (buitengebied).

Ook volgens het Provinciaal omgevingsplan hebben de kleine kernen ‘een woonfunctie voor de plaatselijk aanwezige bevolking en voor het omliggende, op de desbetreffende kern georiënteerde buitengebied. Bevolkingsgroei in deze kernen wordt niet nagestreefd.’ Aldus het genoemde plan.

Gemeentelijk beleid

Uitgangspunt van beleid voor de kleine kernen is ook dat waar mogelijk de aanwezige functies en voorzieningen ten behoeve van de leefbaarheid moeten worden behouden. Maar zoals gezegd; waar mogelijk, ook financieel gezien. En op een zodanige wijze dat de kwaliteit niet in het geding komt. Díe afweging moet ook gemaakt worden: prijs en kwaliteit. En in hoge mate mede bepalend voor de kwaliteit is de staat van onderhoud. Investeren in nieuwe voorzieningen? Mógelijk, maar ook beheer is een investering in kwaliteit. En een noodzakelijke voorwaarde. Afhankelijk van de intensiteit van het gebruik van sommige voorzieningen en in samenhang met hoge te verwachten onderhoudskosten, moet in ‘individuele gevallen’ de overweging van sanering aan de orde komen.

Evident is dat deze laatste overwegingen - intensiteit van gebruik, staat van onderhoud en te verwachten onderhoudskosten, met de ‘conclusie’: conserveren of saneren - nadrukkelijk níet alleen voor de kleine kernen gelden.

De grootste kleine kern

Regeren is vooruitzien. Maar vooruitzien is moeilijk. Kijk maar. Uit het bestemmingsplan voor Valthe van 1975. Dik 25 jaar geleden.

‘Dat de bestaande detailhandelsvoorzieningen zich in de toekomst alle zullen kunnen handhaven mag niet worden verwacht. Wel moet een inwonertal van 1300 voldoende groot worden geacht om winkels met de belangrijkste (vooral de dagelijks benodigde) goederen te kunnen laten voortbestaan.’

Wat is de huidige werkelijkheid? Zeker, er is sprake van economische bedrijvigheid. Een rijwielhandel, een hondentrimsalon, horeca (3x), bakkers (2x). Maar winkels voor de dagelijkse boodschappen? Nee dus. En wel de geschatte bijna 1300 inwoners. Is dat een diskwalificatie? Nee. Maar wel het constateren van een ontwikkeling. Mobiliteit misschien?

Richting

Vooruitzien is moeilijk. Regeren dus ook. Toch moeten er keuzen worden gemaakt. Moet er richting worden aangegeven. Voor die keuzen en die richting, wil dit kader voor de kernen een bijdrage leveren.

6. Hoofdkernen met lokale functies Exloo en Odoorn

Oud of oud

‘Toen het na de ijstijd langzaam warmer werd, veranderde het landschap in eerste instantie van een poolwoestijn in een toendra (een boomloze vlakte met alleen lage vegetatie), waar onder andere poolvossen, wilde paarden, Europese bizons en rendieren rondliepen. De mammoet en de wolharige neushoorn waren in deze tijd al uitgestorven. De mens was nu in grote mate afhankelijk van de rendieren. Hun vlees diende als voedsel, van hun botten en geweien werden werktuigen gemaakt en hun huiden werden verwerkt tot tenten en kleding. Ook de toenmalige jagers trokken rond en sloegen alleen tijdelijke kampementen op.

Daar zijn weinig sporen van overgebleven, omdat bijna alles van vergankelijk materiaal, zoals bot, gewei, leer en hout, was gemaakt. De enige sporen van deze jagers zijn hun vuurstenen werktuigen. Rond het dorp Odoorn zijn op sommige plaatsen bewerkte vuurstenen gevonden, onder andere pijlpunten ten noordoosten van het Eppiesbergje, dat tussen Odoorn en Valthe ligt.’ (Uit: Rond Hunze en Hondsrug - Jagers, hunebedbouwers en boeren - De prehistorie van Odoorn, van C.Tulp.)

Iets minder oud

Uit het bestemmingsplan van 1995. ‘Odoorn is van oorsprong een esdorp. De meeste esdorpen zijn ontstaan tussen de 10de en 14de eeuw. Van de esdorpen in het gebied waar Odoorn toe behoort, is bekend dat deze in het eerste deel van deze periode reeds bestonden. Kenmerkend voor het omliggende landschap is de aanwezigheid van essen rond het dorp. Dit zijn hoger gelegen landerijen, die zijn ontstaan door het aanbrengen van plaggenmest door de eeuwen heen.

De brinken vormden het centrale punt van het dorp, waaromheen zich boerderijen bevonden. In Odoorn zijn deze boerderijen nu verdwenen, en heeft het gebied rond de brink door de aanwezigheid van winkels en andere voorzieningen een andere funktie gekregen.

De ligging van Odoorn aan de N34 heeft grote invloed gehad op de ontwikkeling en de ruimtelijke struktuur van het dorp. Door de goede bereikbaarheid van het dorp is dit een aantrekkelijke vestigingsplaats geweest. Hierdoor is het dorp binnen de gemeente relatief snel gegroeid. Deze groei is begonnen aan de westzijde van het oorspronkelijke dorp, later zijn de uitbreidingen meer naar het zuidoosten verschoven (Langhietskamp en Oosterveld). Het oorspronkelijke dorp is hierdoor wat excentrisch van de woonbebouwing komen te liggen.

Door het doorgaande karakter van de N34 heeft het oude dorpsgedeelte meer het karakter van een wegdorp gekregen dan dat van een brinkdorp. Het groene karakter van de brinken is echter nog gedeeltelijk bewaard gebleven, en bepaalt nadrukkelijk het karakter van het centrumgebied. Bij de herinrichting is zoveel mogelijk getracht het oorspronkelijke karakter van het dorp te herstellen.’ Aldus genoemd plan uit 1995.

Beleid

Beleidsmatig uit dit bestemmingsplan: ‘Volgens het streekplanbeleid is binnen de gemeente (bedoeld wordt de voormalige gemeente Odoorn) een viertal hoofdkernen aanwezig, namelijk Odoorn, Exloo, Valthermond en 2 e Exloërmond. De andere dorpen binnen de gemeente zijn aangewezen als ‘kleine kern’. Voor de kleine kernen wordt geen bevolkingsgroei voorgestaan. Voor de hoofdkernen daarentegen wordt een positieversterking nagestreefd.’ Dit laatste geldt (ook) als beleid voor de gemeente Borger-Odoorn als geheel.

Exloo (1805 inwoners) en Odoorn (1825 inwoners). Het spreidingsbeleid van de gemeente is vooralsnog gericht op concentratie van inwoners in de hoofdkernen Borger, Exloo, Odoorn, 2e Exloërmond, Valthermond en Nieuw-Buinen, zo is het beleid in de bestemmingsplannen geformuleerd.

Van lokaal en mondiaal

7. Hoofdkernen met bovenlokale functies Nieuw-Buinen, 2e Exloërmond en Valthermond

Neem nou Nieuw-Buinen

Uit het bestemmingsplan van 1996. ‘Nieuw-Buinen is het resultaat van een grootschalige en erg systematische ontginning. De vervening begon in de 17e eeuw en vond plaats door ‘compagnieën’ en door de stad Groningen. De ontginningsmethode bestond uit het aanleggen van kanalenstelsels, van waaruit zijtakken werden gegraven, de zogenaamde wijken. In Nieuw-Buinen is een dubbel kanaal gegraven: het Noorder- en het Zuiderdiep. Beide werden via het Dwarsdiep aangesloten op het Stadskanaal. De strook grond tussen de beide hoofddiepen bood ruimte voor de vestiging van handelaren, winkeliers en arbeiders.’

Vooraf

‘Op deze zogenaamde vooraffen werden ook de scholen en kerken gebouwd. Hierdoor kregen deze gronden een nog steeds typerende, sterk gemengde functie. De wijken werden op een onderlinge afstand van 160 á 170 m aangelegd en vervulden verschillende functies: ontwatering, afvoer van turf, bezanding van de na de vervening in cultuur gebrachte gronden, aanvoer van kunstmest en afvoer van landbouwproducten.’

Gedempt

‘De beide hoofddiepen zijn enkele decennia geleden grotendeels gedempt. Dat geldt ook voor een aantal wijken of delen daarvan, met name de begindelen. Aan de oostzijde van het Nieuw-Buiner bebouwingslint is geleidelijk een kernvormig uitbreidingsgebied ontwikkeld. Voor de huidige landschappelijke verschijningsvorm van Nieuw-Buinen is met name de bermbeplanting met eiken langs de beide (voormalige) hoofddiepen van belang. Door deze bomenrijen manifes-teert het silhouet van de nederzetting zich op een bijzonder duidelijke manier in het open en strak verkavelde veenkoloniale landschap.’ Zoals gezegd; citaten uit het bestemmingsplan 1996.’2

Beleid

Hoofdkernen hebben in hoofdzaak een woonfunctie voor de plaatselijk aanwezige bevolking en in samenhang met de plaatselijke werkgelegenheid. Indien het Provinciaal omgevingsplan hiervoor mogelijkheden biedt, aldus de bestemmingsplannen, kunnen hoofdkernen zoals 2e Exloërmond niet alleen voor de plaatselijk aanwezige bevolking een woonfunctie bieden, maar ook voor een veel groter gebied.

Het Provinciaal omgevingsplan geeft aan dat voor 2e Exloërmond, Nieuw-Buinen en Valthermond nauwelijks beperkingen gelden wat betreft de richting van de woonuitbreiding en dat deze kernen zo nodig meer zullen kunnen bouwen dan het in het genoemde plan weergegeven aantal.

Overigens moet vermeld worden dat het Zuiderhoofddiep in Valthermond deels in originele staat is bewaard en deels in originele staat is teruggebracht. Een succesvol cultuurhistorisch project.

Het spreidingsbeleid van de gemeente is gericht op concentratie van de inwoners in de hoofdkernen. De hoofdkernen met bovenlokale functies dienen een extra woningbouwtaak te hebben, zodat de druk ten aanzien van de woningbouw op de Hondsrug wordt verminderd.

8. Een hoofdkern met subregionale functies Borger

Een terugblik

‘De reiziger die rond 1845 over de heerbaan van Odoorn naar Borger trok, zag aan weerszijden van de weg alleen heide: ‘Rechts en links is niets dan heide en voor u uit en rondom u, - alles heide, heide. Hier gevoeld gij, hier tast gij ’t met handen, - althans hier ziet gij ‘t, dat gij in Drenthe zijt’.

Een passage uit een boek van drie bezoekers die in die dagen Drenthe doorkruisten. Zij vonden de aanblik van de uitgestrekte heidevelden langs de weg naar Borger in het winterseizoen bepaald stuitend: ‘Hier schijnt de koning der verschrikking zich een domein te hebben verworven, te vreselijk nog om te bezien, daar ’t minder een toneel van werkelijke dood oplevert, dan wel een aanhoudende kwijning en gestadig sterven’.

Voordat de drie bezoekers Borger bereikten, deden ze de ‘kleine boerschap’ Ees aan. Het kerkdorp Borger verraste hen aangenaam. Over Borger, zo schrijven ze, hangt een stadswaas en de inwoners bezitten een ‘geest van bespiegeling, onderzoek en navorsching’. De huizen zijn er goed onderhouden en er valt te bespeuren ‘dat ook Flora hier tempelen en altaren heeft’. De bezoekers vroegen zich af hoe het toch mogelijk was dat Borger zo’n steedse indruk op hen maakte. Hoewel zij meenden dat het Assen zou kunnen zijn, dat ‘van zijn overvloed broederlijk meedeelt’, moet de oorzaak meer in Borger zelf worden gezocht.

Grote branden in 1828 en 1841 hadden geleid tot de verwoesting van een groot aantal huizen en boerderijen in het dorp. De wederopbouw gaf Borger in de jaren daarna ongetwijfeld een moderner aanblik. Borger viel dus in 1845 positief op bij de hierboven genoemde doortrekkende reizigers.’ (uit: ‘Geschiedenis van Borger’ De negentiende eeuw, 1830-1919 van Drs. H. Klompmaker.)

Gemeentelijk beleid

Uit het bestemmingsplan Borger-Dorp van 1999. In het kader van het bestemmingsplan Daalkampen is door de gemeente uitgebreid ingegaan op de te verwachten bevolkingsontwikkeling. In dit plan is ook het spreidingsbeleid wat betreft bevolking en woningbouw uiteengezet. Dit beleid kent de volgende uitgangspunten:

• -

  voor de kleine dorpen in de gemeente wordt uitgegaan van een gemiddeld gelijkblijvend inwonertal;

• -

  de positie van de hoofdkernen, waaronder Borger, dient te worden versterkt of ten minste gehandhaafd.

Provinciaal beleid

De gemeente nu

De gemeente vindt deze groeimogelijkheden te beperkt, zo wordt gesteld in het bestemmingplan Borger-Dorp van 1999, en vindt dat er circa 500 woningen gebouwd moeten worden in de periode tot 2010. Immers; Borger moet naast de eigen woningbehoefte ook die voor een aantal kleinere dorpen in het zandgebied opvangen. In verband met omgevingswaarden kan daar niet ‘alles’ worden geëffectueerd. Op termijn zal de bevolkingsdruk op de Hondsrug weliswaar afgeleid kunnen worden naar de Hunzelaagte, maar voordat de ideeën voor dit gebied in concrete projecten zijn omgezet en er een aantrekkelijke woonomgeving is gecreëerd zal de woningbehoefte elders moeten worden opgevangen.

Borger biedt daarvoor goede mogelijkheden, zo stelt het bestemmingsplan verder. En ook: Mede dankzij het sterk ontwikkelde toerisme in de omgeving is het verzorgingsapparaat naar verhouding zeer omvangrijk en van subregionaal niveau. Als verzorgings- en werkgelegenheids-centrum is Borger vanuit de omliggende dorpen bovendien goed bereikbaar, doordat de kern een knooppunt in het hoofdwegen- en openbaar vervoernet vormt. De bovenlokale verzorgings-functie, zo stelt het genoemde bestemmingsplan, verdient ondersteuning door een voldoende groot bevolkingsdraagvlak.

Juist die duidelijk meer dan bovenlokale functie wil het gemeentebestuur benadrukken door voor Borger een subregionale status na te streven. Ook bij een toekomstige aanpassing van het

Provinciaal omgevingsplan.

Bestemmingsplan Borger weer. Het grootste deel van de woningbouw in Borger zal in het gebied ten westen van de N34 tot stand moeten komen. In dit gebied is het uitbreidingsplan Daalkampen met een capaciteit van circa 195 woningen inmiddels grotendeels gerealiseerd. Aansluitend aan deze woonbuurt zijn nieuwe plannen in voorbereiding, niet alleen voor woningbouw, maar voor een multifunctioneel ‘Nieuw-Borger’ ten westen van de N34. De Ontwikkelingsvisie Borger (juli 1998) en de Structuurvisie Borger West (juli 1999) gaan daar nader op in.

Meer

Borger heeft met rond 5000 inwoners in het Ontmoetingscentrum meer dan een gewoon dorpshuis; vele activiteiten zijn hier geconcentreerd. En overigens; Assen mag een provinciaal museum hebben, Borger bezit met het Nationaal Hunebedden Informatiecentrum een ‘museum’ van landelijke allure. Er is een theatervoorziening. Het zijn maar voorbeelden.

Hoewel het Provinciaal omgevingsplan Borger indeelt bij de hoofdkernen (net als Nieuw- Buinen, 2e Exloërmond, Valthermond, Exloo en Odoorn) wil het gemeentebestuur, zoals gezegd, streven naar een status voor Borger tussen hoofdkern en substreekcentrum in; namelijk een centrum met subregionale functies. (Cf. de terminologie uit genoemd provinciaal plan in hoofdstuk twee van deze nota.)

Subregionaal

Bijna jaarlijks wisselen Borger en Nieuw-Buinen van positie qua gemeentelijke kern met het grootste aantal inwoners. Het nastreven van een status voor Nieuw-Buinen méér dan hoofdkern met bovenlokale functies, zou in verband met de positionering vlakbij Stadskanaal, en de vele voorzieningen daar, niet reëel zijn. Voor Borger echter wil de gemeente nadrukkelijk beleidsmatig en anderszins inzetten op de genoemde status van hoofdkern met subregionale functies.

Waterrand

Ook de Ontwikkelingsvisie voor Borger ‘Waterrand op het zand’ (1998) zet in op deze richting.

‘Het thema kwaliteit is gericht op de functie van Borger als centrum in de regio. Zowel wat betreft winkelen, onderwijs, medische faciliteiten en maatschappelijke voorzieningen biedt Borger een hoog voorzieningenniveau. Bovendien kent Borger een accent wat betreft (ondersteunende) dienstverlening. Dit aanbod bepaalt voor een groot deel de kwaliteit van het wonen in en bij Borger. Om deze functionele kwaliteit hoog te houden, streeft de visie naar:

• -

  een sterk winkelcentrum en accent op de horeca in ‘Oud-Borger’;

• -

  ontwikkeling van multifunctionaliteit in ‘Nieuw-Borger’, in samenhang met uitbreiding van de recreatieve en hoogwaardige bedrijvigheid;

• -

  het bieden van ruimte in ‘Nieuw-Borger’ over de snelweg aan functies en voorzieningen die in ‘Oud-Borger’ conflicteren met andere belangen.’

‘Bereikbaarheid is de kracht van Borger’, zo stelt de genoemde ontwikkelingsvisie. En ook: ‘Economische en recreatieve regio’s zijn binnen handbereik. Met name voor autoverkeer en openbaar vervoer zijn ontwikkelingen die bijvoorbeeld de veiligheid en bereikbaarheid ten goede komen, in volle gang.’

Woonplan

Op basis van de provinciale Beleidsnota Wonen is een knelpuntenpot woningcontingenten ingesteld. Met het vastgestelde Woonplan heeft de gemeente tachtig woningen (met zorg voor ouderen) en twintig woningen voor starters aangevraagd. En inmiddels toegekend gekregen.

Slot

Het ene dorp is het andere niet

De nota Drentse dorpen uit 1976 onderscheidt drie belangrijke typen dorpen in Drenthe. Het esdorp. Het wegdorp. Het kanaaldorp.

Het Provinciaal omgevingsplan van 1998 gaat verder. Esdorp. Esgehucht. Wegdorp van de laagveenontginning. Wegdorp van de veenrandontginning. Weg-/kanaaldorp van de veenkoloniën. Weg-/kanaaldorp van de ontginningskoloniën.

En wij?

Om beleid uit te zetten: ja, natuurlijk. Je kunt pas beslissen wat je wilt aanpassen als je weet wat je hebt. En als je weet wat je in ieder geval wilt behouden. Qua voorzieningen, maar ook in cultuurhistorische zin.

En nu

Een en ander is hier allerminst volledig beschreven. Dat gaat ook verder dan de bedoeling van deze nota. Structuur aanbrengen voor het geheel van de 25 kernen van onze gemeente. Een gemeentelijk kader voor plannen op velerlei gebied. Wat streven we waar na. Wat willen we dáár beslist niet. Het staat niet letterlijk genoemd en per kern opgesomd, maar richtinggevend wil deze gemeentelijke kernstructuur wel zijn.

Kortom: kern en kader.

KERN en KADER - Inventarisatie per kern

1E EXLOËRMOND

Wonen en Ruimtelijke Ordening

Kleine kern

Inwoners	0-24 jaar	25-54 jaar		55-64 jaar	65-74 jaar	75 jaar e.o.	totaal
mannen	77		92	26	13	3	211
vrouwen	61		94	22	9	3	189
totaal	138		186	48	22	6	400
Geboorten	6 mannen		2 vrouwen
Sterfte	1 man		0 vrouwen
Woningen - totaal 144 woningen - gemiddelde woningbezetting 2,73
verdeeld naar type:
vrijstaande woningen		83
vrijstaande woonboerderijen		17
2^1 kapwoningen		11
rij- + hoekwoningen		4
bedrijfswoningen		29

Milieu

ACM

> 2500 kg gewasbesch. middelen

buiten bebouwde kom

Recreatie- en toerisme

Fam. Klooster, 1e Exloërmond 12; kijktuin.

Sport

Gymnastieklokaal, wordt alleen door onderwijs gebruikt.

Economie

Verkeer en vervoer

Er is geen bebouwde kom en de kern valt in een potentieel 60 km gebied.

Groenvoorzieningen

Wegen

Kwaliteit asfaltwegen:	goed.
Idem fiets- en voetpaden:	goed.

Wegenonderhoud en openbaar gebied € 5.327 (theoretisch gemiddelde).

Welzijn

ACCOMMODATIE	ACTIVITEITEN	BEZETTING	SUBSIDIE
Dorpshuis De Badde	Kinderwerk	Paar keer per jaar	€ 340,34
	Jeugdsoos	1 dagdeel	€ 680,67
	Speelweek	4 dagdelen	€ 453,80

Openbare orde en veiligheid over de jaren 2000 en 2001

omschrijving		aantal		omschrijving		aantal
diefstal uit woning				overlast vuurwerk
		1				1
overige vernieling/beschadiging		2		overlast van/door jeugd		3
overlast van/door dieren		1

Onderwijs

Cultuur

Financiën, onderhoud accommodaties

pand	gem. eigdm	boekwaarde	onderhoudsconditie	onderhoudsbudget	gewenste investering	verwacht onderhoud
Gymnastieklokaal	ja	154.000	matig/redelijk	4.800	65.000	200.000
Popcontact	ja	0	matig	1.800	30.000	50.000
Dorpshuis De Badde	ja	0	matig/redelijk	1.000	15.000	40.000
obs De Mondenhoek	ja	62.000	redelijk	7.000	10.000	36.000

2E EXLOËRMOND

Wonen en Ruimtelijke Ordening

Hoofdkern

Inwoners		0-24 jaar		25-54 jaar	55-64 jaar	65-74 jaar	75 jaar e.o.	totaal
mannen		352		563	158	86	48	1.207
vrouwen		333		535	129	96	63	1.156
totaal		685		1.098	287	182	111	2.363
Geboorten		16 mannen		8 vrouwen
Sterfte		12 mannen		7 vrouwen

Woningen - totaal 982 woningen - gemiddelde woningbezetting 2,41
verdeeld naar type:
vrijstaande woningen	486
vrijstaande woonboerderijen	24
2^1 kapwoningen	277
rij- + hoekwoningen	98
appartementen	26
bedrijfswoningen	71

Karakteristiek veenkoloniaal lintdorp (dubbellint) aan de oostzijde grenzend aan Musselkanaal met de ontwikkeling van een centrum aan de Exloërkijl. Er zijn plannen in ontwikkeling om in het centrumgebied op de DUBEX-locatie een woon-zorg-complex voor ouderen te bouwen. Daarnaast worden in hetzelfde gebied plannen ontwikkeld voor centrumvoorzieningen en de nieuwbouw van 10 koopwoningen. In het dorp is geen goede adequate huisvesting voor ouderen. Het beschikbare contingent in het kader van het POP bedraagt 82 woningen. Het dorp heeft een agrarische uitloop.

Milieu

Van de Belt	LPG-station	binnen bebouwde kom
Jager	< 25 ton gewasbesch.middelen	binnen bebouwde kom
Dubbelboer	max. 100 ton gewasbesch.middelen	binnen bebouwde kom
Alons wikkelbedrijf BV	vuurwerkopslag en –verkooppunt	binnen bebouwde kom
Arends	vuurwerkopslag en –verkooppunt	binnen bebouwde kom

Monumenten

Er zijn 1 boerderij en 2 woonhuizen op de monumentenlijst geplaatst.

Recreatie- en toerisme

Sport

Economie

Verkeer en vervoer

Groenvoorzieningen

Wegen

Kwaliteit asfaltwegen:	redelijk /goed.
Idem klinkerwegen:	redelijk.
Idem fiets- en voetpaden:	redelijk.
Wegenonderhoud (klein onderhoud) € 32.098 (theoretisch gemiddelde € 13,555 per inwoner).
Technisch noodzakelijk/gewenste investeringen voor 2003 en 2004 € 116.900.

Riolering

Begraafplaatsen

Welzijn

ACCOMMODATIE	ACTIVITEITEN	BEZETTING	SUBSIDIE
Peuterspeelzaal	Opvang peuters	5 dagdelen	Aan St.
’t Hummeltjesheem			Peuterspeelzalen
Buurthuis De Kiel’n	Soosactiviteiten	3 dagdelen	€ 680,67
	Speelweekactiviteiten	10 dagdelen per jaar	€ 794,12

ACCOMMODATIE	ACTIVITEITEN	BEZETTING	SUBSIDIE
Buurthuis De Kiel’n	Kinderclubwerk	wekelijks	€ 680,67
	Oud- en nieuwfeest	1 x per jaar	wisselend
Speeltuin Ons Domein			€ 363,02
Speeltuin Kinderparadijs			€ 363,02
Jeugdsoos De Herberg,	Soosactiviteiten	1 dagdeel	€ 680,67
geen gemeentelijke acc.
St. Kinderboerderij. De		Alle dagen open	Geen subsidie
Boerderij grenst aan
obs De Westhoek

Openbare orde en veiligheid over de jaren 2000 en 2001

omschrijving		aantal		omschrijving	aantal
geweld met letsel zonder wapen
		4		parkeerproblemen	1
diefstal brom-/snorfiets		1		overlast van/door voertuig	3
diefstal af/uit auto		1		geluidshinder woonomgeving	6
overlast van/door dronkenschap		1		overlast van/door dieren	5
vernieling/beschadiging		2		overlast vuurwerk	7
vernieling auto		13		overlast van/door weersinvloeden	3
vernieling aan openbare gebouwen		2		overlast van/door jeugd	43
vandalisme/baldadigheid		6		overige overlast	6
graffiti		3		vernieling straatmeubilair	3
overige vernieling/beschadiging		12

Onderwijs

Cultuur

Financiën, onderhoud accommodaties

pand	gem. eigdm	boekwaarde	onderhoudsconditie	onderhoudsbudget	gewenste investering	verwacht onderhoud
Kleedacc./kantine	ja	0	matig/redelijk	0	0	0
Sporthal Hunsowhal	ja	105.000	redelijk/goed	13.600	70.000	20.000
Bibliotheek	ja	15.000	redelijk/goed	2.300	10.000	10.000
Dorpshuis De Kiel'n	ja	0	matig/redelijk	1.000	70.000	150.000
obs De Westhoek	ja	134.000	redelijk/goed	9.000	10.000	53.000
bbs De Wegwijzer	"ja"	403.000	redelijk	9.000	10.000	200.000

2E VALTHERMOND

Wonen en Ruimtelijke Ordening

Kleine kern

Inwoners	0-24 jaar	25-54 jaar		55-64 jaar	65-74 jaar	75 jaar e.o.	totaal
mannen	13		30	9	3	2	57
vrouwen	9		20	7	5	4	45
Totaal	22		50	16	8	6	102
Geboorte	6 mannen		2 vrouwen
Sterfte	1 man		0 vrouwen
Woningen - totaal 39 woningen - gemiddelde woningbezetting 2,67
verdeeld naar type:
vrijstaande woningen		14
vrijstaande woonboerderijen		16
2^1 kapwoningen		2
bedrijfswoningen		7

Grensstrook met Emmen en Vlagtwedde. Er is geen kern. Er is enkel losstaande bebouwing Het Bestemmingsplan Buitengebied van de voormalige gemeente Odoorn is van toepassing. Er zijn geen ontwikkelingsmogelijkheden.

Economie

Verkeer en vervoer

Er is geen bebouwde kom en de kern valt in een potentieel 60 km gebied.

Groenvoorzieningen

Wegen

Kwaliteit asfaltwegen:

redelijk.

wegenonderhoud en openbaar gebied € 1.410 (theoretisch gemiddelde).

Openbare orde en veiligheid over de jaren 2000 en 2001

omschrijving	aantal	omschrijving	aantal
overige overlast	2

BORGER

Wonen en Ruimtelijke Ordening

Hoofdkern

Inwoners	0-24 jaar	25-54 jaar		55-64 jaar	65-74 jaar	75 jaar e.o.	totaal
mannen	649		945	368	232	211	2.405
vrouwen	613		963	368	267	354	2.565
totaal	1.262		1.908	736	499	565	4.970
Geboorten	24 mannen		28 vrouwen
Sterfte	24 mannen		33 vrouwen
Woningen - totaal 2.176 woningen - gemiddelde woningbezetting 2,30
verdeeld naar type:
vrijstaande woningen		564
vrijstaande woonboerderijen		40
2^1 kapwoningen		642
rij- + hoekwoningen		590
appartementen		265
bedrijfswoningen		70
woonwagenstandplaatsen		5

Milieu

Q8 service station	LPG-station	binnen bebouwde kom
CWV	opslag chemicaliën < 400 kg	binnen bebouwde kom
Fa. Egberts	vuurwerkopslag en –verkooppunt	binnen bebouwde kom
ACM Welkoop	vuurwerkopslag en –verkooppunt	binnen bebouwde kom
Euroase vakantiepark	zwembad > 1000 kg chloorbleekloog	binnen bebouwde kom
Zwembad Hunzedal	zwembad > 1000 kg chloorbleekloog	binnen bebouwde kom

Monumenten

Recreatie- en toerisme

Sport

Economie

Bedrijventerreinen: N34, ca 6,5 ha in ontwikkeling (cat 1 en 2) hoogwaardig - De Strengen, ca 2.7 ha (cat 1 t/m 4) gemengd, ca 6 ha uitbreiding cat 1 t/m 4 gemengd. Aantal bedrijven: 224. Aantal arbeidsplaatsen: 440.

Verkeer en vervoer

Groenvoorzieningen

Wegen

Kwaliteit asfaltwegen:	redelijk.
Idem klinkerwegen:	redelijk.
Idem fiets- en voetpaden:	redelijk.

Riolering

Begraafplaatsen

Begraafplaats aan de Westdorperstraat 1. Nieuwe gedeelte aantal uitgegeven graven: 906. Oude gedeelte uit boek uitgegeven graven: 3.324. Oude gedeelte bijregister bij boek uitgegeven graven: 529 Uit de oude gedeelten blijkt niet wat is geruimd of de steen is verwijderd. Het is dus niet exact na te gaan of de cijfers kloppen. Het nieuwe gedeelte heeft op dit moment nog een restcapaciteit van 700 uit te geven nieuwe grafplaatsen. Totaal in begroting € 73.073.

Welzijn

ACCOMMODATIE	ACTIVITEITEN	BEZETTING	SUBSIDIE
Peuterspeelzaal ’t Porkenhoes	Opvang peuters	10 dagdelen	Aan St. Peuterspeelzalen
speeltuin Oosteres			€ 363,02
speeltuin Rozendael			€ 363,02
speeltuin Dingspil			€ 363,02
speeltuin Hunzedal			€ 363,02
speeltuin Marslanden			€ 363,02
speeltuin Kampakkers			€ 363,02
speeltuin Veldakkers			€ 363,02
speeltuin Daalkampen			€ 363,02
speeltuin Waardeel			€ 363,02

ACCOMMODATIE	ACTIVITEITEN	BEZETTING	SUBSIDIE
St. Kindercentrum Jippie, Buinerstraat 4c, Medio 2003 verhuizen 0-4 jarigen naar Omc. In 2003 in Omc kantoorruimte gehuurd.	Kinderopvang 0 tot 4 jarigen 4 tot 12 jarigen gastouderopvang	Hele week open inclusief vakanties. Opening ma. t/m vrijd. van 7.00 uur tot 18.00 uur.	Subsidie voor z.g.n. subsidieplaatsen. Alleen nog voor 2003. Per 01-01-2004 vervallen de subsidieplaatsen.
De Boerderij	Speel-o-theek	2 dagdelen	€ 680,67
	Jeugdwerk	3 dagdelen	€ 680,67
	Bridge	1 dagdeel
	Doe-groepen	1 dagdeel
	Boerenbruiloft	1 dagdeel	€ 340,34
De Klimschuur	Oud- en nieuwfeest		Geen subs.
Niet acc. geb. activ.	Speelweekactiviteiten.	8 dagdelen	€ 794,12

Openbare orde en veiligheid over de jaren 2000 en 2001

omschrijving	aantal	omschrijving	aantal
diefstal uit woning	16	graffiti	2
geweld zonder letsel	4	overige vernieling/beschadiging	48
geweld met letsel zonder wapen	5	parkeerproblemen	20
man-/vrouwmishandeling	2	overlast van/door voertuig	5
diefstal brom-/snorfiets	63	geluidshinder woonomgeving	20
diefstal af/uit auto	68	overlast van/door dieren	12
overlast van/door dronkenschap	6	overlast vuurwerk	4
overlast van/door drugs/medicijnen	2	overlast van/door weersinvloeden	3
vernieling auto	31	overlast van/door jeugd	34
vernieling aan openbaar vervoer	1	overige overlast	27
vernieling aan openbare gebouwen	8	vernieling straatmeubilair	5
vandalisme/baldadigheid	14

Onderwijs

Cultuur

In totaal wordt voor culturele activiteiten in Borger op jaarbasis € 128.747 uitgegeven waarvan structureel € 74.413 en incidenteel € 54.335.

Financiën, onderhoud accommodaties

pand	gem. eigdm	boekwaarde	onderhoudsconditie	onderhoudsbudget	gewenste investering	verwacht onderhoud
Sportzl Leemakkers	nee	-	matig/redelijk	7.440	60.000	12.693
Kleedacc. de Drift	ja	81.000	matig/redelijk	5.600	35.000	80.000
Tennisgebouw	ja	9.000	redelijk	1.400	10.000	5.000
Sporthal De Koel	ja	291.000	goed	13.600	10.000	25.000
Sportzl Volhouden	ja	-	uitstekend	4.800	0	11.000
Buinerstr. 4 kind.opv.	ja	237.000	matig	3.800	20.000	350.000
Ontm.centrum	ja	1.446.000	redelijk/goed	49.000	75.000	165.000
Vm. Politieburau	ja	233.000	matig/redelijk	3.800	85.000	60.000
De Boerderij	ja	20.000	uitstekend	4.800	5.000	0
Bibliotheek	ja	207.000	redelijk/goed	2.300	28.000	23.000
Schaapskooi	ja	0	matig/redelijk	500	0	20.000
obs Grollemanschool	ja	1.032.000	matig/redelijk	27.000	45.000	850.000
bbs De Borgh	"ja"	468.000	redelijk	9.000	80.000	135.000
Nevenvest. Esdalcoll.	nee	73.000	redelijk	27.000	40.000	143.000
Peuterspeelzaal

BRONNEGER

Wonen en Ruimtelijke Ordening

Kleine kern

Inwoners	0-24 jaar	25-54 jaar	55-64 jaar	65-74 jaar	75 jaar e.o.	totaal
mannen	13	24	10	8	2	57
vrouwen	17	26	12	5	3	63
totaal	30	50	22	13	5	120
Geboorten	geen in 2001
Sterfte	geen in 2001
Woningen - totaal 47 woningen - gemiddelde woningbezetting 2,60
verdeeld naar type:
vrijstaande woningen		34
vrijstaande woonboerderijen		6
vrijstaande bedrijfswoningen		3
woningen met bedrijfsgedeelte		4

Het dorp heeft een kernstructuur. Karakteristiek zijn de vele saksische boerderijen. Het dorp is opgenomen in het Bestemmingsplan Buitengebied van de voormalige gemeente Borger.

Monumenten

Recreatie- en toerisme

Hunebedden - 5.

Sport

Verkeer en vervoer

De kern is geen bebouwde kom en valt in het potentiële 60 km-gebied.

Groenvoorzieningen

Wegen

Kwaliteit asfaltwegen:	goed.
Idem klinkerwegen:	goed.

Wegenonderhoud en openbaar gebied € 1.654 (theoretisch gemiddelde).

Openbare orde en veiligheid over de jaren 2000 en 2001

omschrijving	aantal	omschrijving	aantal
vandalisme/baldadigheid	1

Cultuur

Zangvereniging - Galerie - Beeldend kunstenaar.

BRONNEGERVEEN

Wonen en Ruimtelijke Ordening

Kleine kern

Inwoners	0-24 jaar	25-54 jaar	55-64 jaar	65-74 jaar	75 jaar e.o.	totaal
mannen	12	24	7	4	1	48
vrouwen	12	24	4	2	2	44
totaal	24	48	11	6	3	92
Geboorten	0 mannen	0 vrouwen
Sterfte	0 mannen	0 vrouwen

Woningen - totaal 33 woningen - gemiddelde woningbezetting 2,73
verdeeld naar type:
vrijstaande woningen	27
vrijstaande woonboerderijen	2
bedrijfswoningen	4

Verspreid gelegen woningen in een grootschalig gebied. Het Bestemmingsplan Buitengebied van de voormalige gemeente Borger is van toepassing.

Recreatie- en toerisme

Minicamping: “Kom es An”.

Economie

Verkeer en vervoer

Er is geen bebouwde kom en de kern valt in een potentieel 60 km - gebied.

Groenvoorzieningen

De kern valt in de categorie wegdorp van de randveenontginningen. Totaal geraamd voor buitengebied € 771.600.

Riolering

Wegen

Kwaliteit asfaltwegen:	matig/slecht.
Kwaliteit klinkerwegen:	goed.
Idem fiets- en voetpaden:	matig.

Wegenonderhoud en openbaar gebied € 1.220 (theoretisch gemiddelde).

Openbare orde en veiligheid over de jaren 2000 en 2001

omschrijving	aantal	omschrijving	aantal
overlast door weersinvloeden	1

BUINEN

Wonen en Ruimtelijke Ordening

Kleine kern

Inwoners	0-24 jaar	25-54 jaar		55-64 jaar	65-74 jaar	75 jaar e.o.	totaal
mannen	154		202	47	32	21	456
vrouwen	113		190	36	40	12	391
totaal	267		392	83	72	33	847
Geboorten	8 mannen		5 vrouwen
Sterfte	1 man		0 vrouwen
Woningen - totaal 305 woningen - gemiddelde woningbezetting 2,67
verdeeld naar type:
vrijstaande woningen		194
vrijstaande woonboerderijen		29
2^1 kapwoningen		45
rij- + hoekwoningen		8
bedrijfswoningen		29

Monumenten

Recreatie- en toerisme

Sport

Economie

Verkeer en vervoer

Ligging aan de N374 (verbinding Westerbork-Schoonloo-Borger-Stadskanaal). Behalve de hoofdverkeersaders en de wegen met een ontsluitingsfunctie wordt de bebouwde kom als verblijfsgebied aangemerkt. Dit betekent dat in de verblijfsgebieden op de meeste plaatsen een snelheidsbeperking tot 30 km zal gaan gelden. Er is een O.V.-verbinding tussen Stadskanaal en Borger. Deze lijn gaat via Buinen, Buinerveen, Nieuw-Buinen.

Groenvoorzieningen

Een esdorp heeft de volgende kenmerken: een kern van boerderijen rond een brink, een stervormig wegenpatroon, de hoge essen (akkers), het lage beekdal (weide), en het veld (heide). De aan de rand uitwaaierende straalwegen markeren de overgang van de es naar het veld.

De esdorpen worden ingeleid door laanbeplantingen langs de wegen. Deze lanen bestaan veelal uit hoge bomen, zoals eik en soms beuk. De brinken zijn dicht beplant met hoog opgaande bomen. De boerderijen met beplantingen zijn georiënteerd op de brink en maken de dorpen (of onderdelen hiervan) tot een besloten geheel met een sterk groene structuur. Beplante esranden zijn incidenteel nog aanwezig. Op de moeilijk bewerkbare gronden zijn op enkele plaatsen bosresten te vinden. Geraamd in de begroting € 23.400.

Wegen

Kwaliteit asfaltwegen:	matig/slecht.
Idem klinkerwegen:	goed.
Idem fiets- en voetpaden:	matig.

Riolering

Welzijn

Het verenigingsleven maakt voor een deel gebruik van de zaalruimten van het plaatselijke hotel. Er is een vereniging van plaatselijk belang en twee ouderengroepen. Er is een stopplaats voor de bibliobus.

ACCOMMODATIE	ACTIVITEITEN	BEZETTING	SUBSIDIE
Peuterspeelzaal	Opvang van peuters	2 dagdelen	Aan St.
Schuilhoekje (in obs)			Peuterspeelzalen
Speeltuinvereniging			€ 363,02
Buinen

Openbare orde en veiligheid over de jaren 2000 en 2001

omschrijving	aantal	omschrijving	aantal
geweld met letsel zonder wapen	1	overlast van/door voertuig	1
diefstal brom-/snorfiets	2	geluidshinder woonomgeving	1
diefstal af/uit auto	7	overlast van/door dieren	6
overlast van/door dronkenschap	1	overlast van/door weersinvloeden	1
grafiti	1	overlast van/door jeugd	3
overige vernieling/beschadiging	2	overige overlast	1
parkeerproblemen	1	vernieling straatmeubilair	2

Onderwijs

Cultuur

Structurele bijdragen: Toneelvereniging € 68 - kunsteducatie op basisschool via podiumplan / subsidieregeling per leerling: € 89.

Financiën, onderhoud accommodaties

pand	gem. eigdm	boekwaarde	onderhoudsconditie	onderhoudsbudget	gewenste investering	verwacht onderhoud
Sportcomplex	ja	59.000	redelijk/goed	10.400	35.000	20.000
obs Buinen	ja	219.000	matig/redelijk	9.000	10.000	115.000

BUINERVEEN

Wonen en Ruimtelijke Ordening

Kleine kern

Inwoners	0-24 jaar	25-54 jaar		55-64 jaar	65-74 jaar	75 jaar e.o.	totaal
mannen	60		98	29	14	6	207
vrouwen	55		93	29	14	9	200
totaal	115		191	58	28	15	407
Geboorten	1 man		2 vrouwen
Sterfte	3 mannen		1 vrouw
Woningen - totaal 158 woningen - gemiddelde woningbezetting 2,51
verdeeld naar type:
vrijstaande woningen		127
vrijstaande woonboerderijen		16
2 ^1 kapwoningen		8
bedrijfswoningen		7

Voordorp van Nieuw-Buinen. Het heeft een lintdorpstructuur (kruisverband). Het Bestemmingsplan Nieuw-Buinen/Buinerveen is van toepassing. Er zijn uitbreidingsmogelijkheden voor 37 woningen. Er is een kleinschalige camping.

Recreatie- en toerisme

Parkcamping: De Paardetange.

Sport

1 Sportveldencomplex met 2 velden en een trainingsveld. 1 IJsbaan gemeentelijk bezit zonder onderhoudstaak voor de gemeente. 1 gymnastieklokaal bij school Nieuw-Buinen 75 voor school- en verenigingsgebruik. Wordt redelijk gebruikt.

Economie

Verkeer en vervoer

Op de lange doorgaande wegen in de bebouwde kom in de linten blijft de max. snelheid gehandhaafd op 50 km/uur. Het gedeelte buiten de bebouwde kom valt in een potentieel 60 km - gebied. Er is een O.V.-verbinding van Borger met Stadskanaal. Deze lijn gaat via Buinen, Buinerveen, Nieuw-Buinen.

Groenvoorzieningen

Door systematisch en grootschalige vervening ontstonden dorpen langs de hoofddiepen. Lintbebouwing is karakteristiek. De hoofddiepen zijn op de meeste plaatsen verdwenen. Wegen en fietspaden zijn hiervoor in de plaats gekomen. Langs die wegen zijn meerdere rijen bomen aangeplant, vrij dicht op elkaar. De kernen zijn opgebouwd uit enkelvoudig of dubbellint. De enkellinten worden gekenmerkt door meer openheid. Geraamd in de begroting € 44.400.

Wegen

Kwaliteit asfaltwegen:	goed.
Kwaliteit klinkerwegen:	goed.
Idem fiets- en voetpaden:	matig.

Welzijn

ACCOMMODATIE	ACTIVITEITEN	BEZETTING	SUBSIDIE
Peuterspeelzaal	Opvangen van peuters	4 dagdelen	Aan St.
Meraskabouters			Peuterspeelzalen
Dorpshuis Viersprong	Jeugdwerk	1 dagdeel	€ 680,67

Openbare orde en veiligheid over de jaren 2000 en 2001

omschrijving	aantal	omschrijving	aantal
geweld met letsel zonder wapen	1	overige vernieling/beschadiging	1
diefstal brom-/snorfiets	2	overige overlast	1
diefstal af/uit auto	4	vernieling straatmeubilair	1
vernieling auto	1

Onderwijs

OBS 75 te Nieuw-Buinen is gelegen aan de grens met Buinerveen. In de volksmond is dit de school van Buinerveen.

Cultuur

Financiën, onderhoud accommodaties

pand	gem. eigdm	boekwaarde	onderhoudsconditie	onderhoudsbudget	gewenste investering	verwacht onderhoud
Kleedgebouw	ja	0	matig	5.600	50.000	75.000

DROUWEN

Wonen en Ruimtelijke Ordening

Kleine kern

Inwoners	0-24 jaar		25-54 jaar		55-64 jaar	65-74 jaar	75 jaar e.o.	totaal
mannen		76		108	41	27	13	265
vrouwen		51		108	41	20	14	234
totaal		127		216	82	47	27	499
Geboorten		4 mannen		3 vrouwen
Sterfte		0 mannen		0 vrouwen
Woningen - totaal 188 woningen - gemiddelde woningbezetting 2,65
verdeeld naar type:
vrijstaande woningen			121
vrijstaande woonboerderijen			15
2^1 kapwoningen			32
bedrijfswoningen			20

Milieu

Camping Alinghoek	> 1000kg chloorbleekloog	binnen bebouwde kom
Queens Grass	< 500 kg gewasbesch. middelen	buiten bebouwde kom

Monumenten

Recreatie- en toerisme

Sport

Economie

Verkeer en vervoer

Ligging aan Rijksweg N34. Behalve de hoofdverkeersaders en de wegen met een ontsluitingsfunctie wordt de bebouwde kom als verblijfsgebied aangemerkt. Dit betekent dat in de verblijfsgebieden op de meeste plaatsen een snelheidsbeperking tot 30 km zal gaan gelden.

Groenvoorzieningen

Een esdorp heeft de volgende kenmerken: een kern van boerderijen rond een brink, een stervormig wegenpatroon, de hoge essen (akkers), het lage beekdal (weide), en het veld (heide). De aan de rand uitwaaierende straalwegen markeren de overgang van de es naar het veld.

De esdorpen worden ingeleid door laanbeplantingen langs de wegen. Deze lanen bestaan veelal uit hoge bomen, zoals eik en soms beuk. De brinken zijn dicht beplant met hoog opgaande bomen. De boerderijen met beplantingen zijn georiënteerd op de brink en maken de dorpen (of onderdelen hiervan) tot een besloten geheel met een sterk groene structuur. Beplante esranden zijn incidenteel nog aanwezig. Op de moeilijk bewerkbare gronden zijn op enkele plaatsen bosresten te vinden. Geraamd in de begroting € 9.050.

Wegen

Kwaliteit asfaltwegen:	goed.
Idem klinkerwegen:	redelijk.
Idem fiets- en voetpaden:	goed.

Riolering

Bestaande rioleringstelsels in goede staat. Afkoppelen € 454.000.

Welzijn

In Drouwen is het dorpshuis Meester Hekmanhoes gevestigd dat ook een regiofunctie vervult voor Bronneger en Bronnegerveen. Dit dorpshuis kent een goede bezetting. maandag: naaikrans. dinsdag: overdag tafeltennis, volksdansen en een ouderengym en ’s avonds de kaartclub. woensdag: toneel, plattelandsvrouwen en een ouderengroep. donderdag: biljarten, om de week een zanggroep en om de week een sjoelgroep. vrijdag: jeugdsoos. in het weekend af en toe een uitvoering van de toneelvereniging. Er is een vereniging plaatselijk belang, een buurtvereniging en een ouderengroep. De ouderen maken gebruik van het dorpshuis. Er is een stopplaats van de bibliobus.

ACCOMMODATIE	ACTIVITEITEN	BEZETTING	SUBSIDIE
Dorpshuis Meester	Jeugdwerk	1 dagdeel	€ 680,67
Hekmanhoes
	Peuterspeelzaal	2 dagdelen	Aan St.
	Iepenkriekies		Peuterspeelzalen

Openbare orde en veiligheid over de jaren 2000 en 2001

omschrijving	aantal	omschrijving	aantal
diefstal uit woning	12	overige vernieling/beschadiging	4
geweld zonder letsel	2	overlast van/door dieren	1
geweld met letsel zonder wapen	3	overlast vuurwerk	1
diefstal brom-/snorfiets	8	overlast van/door weersinvloeden	2
diefstal af/uit auto	7	overlast van/door jeugd	1
vernieling auto	1	overige overlast	3
vandalisme/baldadigheid	2	vernieling straatmeubilair	3

Onderwijs

Cultuur

Financiën, onderhoud accommodaties

pand	gem. eigdm	boekwaarde	onderhoudsconditie	onderhoudsbudget	gewenste investering	verwacht onderhoud
Dorpshuis	nee	8.000	matig/redelijk	1.000	195.000	60.000
obs Ekkelhof	ja	297.000	matig/redelijk	7.000	20.000	196.000

DROUWENERMOND

Wonen en Ruimtelijke Ordening

Kleine kern

Inwoners	0-24 jaar		25-54 jaar		55-64 jaar	65-74 jaar	75 jaar e.o.	totaal
mannen		92		135	55	15	6	303
vrouwen		80		127	46	15	5	273
totaal		172		262	101	30	11	576
Geboorten		6 mannen		1 vrouw
Sterfte		3 mannen		1 vrouw
Woningen - totaal 222 woningen - gemiddelde woningbezetting 2,63
verdeeld naar type:
vrijstaande woningen			161
vrijstaande woonboerderijen			6
2 ^1 kapwoningen			32
appartementen			4
bedrijfswoningen			19

Enkelzijdig lintdorp. Het Bestemmingsplan Buitengebied is van toepassing maar een solitair bestemmingsplan is gewenst. Er is een toekomstig uitbreidingsplan voor woningbouw (Land van Hogenesch). Er zijn uitbreidingsmogelijkheden voor 15 woningen in het kader van POP.

Milieu

Fa Onrust

vuurwerkopslag en –verkooppunt

binnen bebouwde kom

Recreatie- en toerisme

Economie

Verkeer en vervoer

Er zijn een aantal verblijfsgebieden aangegeven. Op de lange doorgaande wegen zal echter een maximumsnelheid van 50 km/uur gaan/blijven gelden.

Groenvoorzieningen

Door systematisch en grootschalige vervening ontstonden dorpen langs de (hoofd)diepen. Lintbebouwing is karakteristiek. De hoofddiepen zijn op de meeste plaatsen verdwenen. Wegen en fietspaden zijn hiervoor in de plaats gekomen. Langs die wegen zijn meerdere rijen bomen aangeplant, vrij dicht op elkaar. De kernen zijn opgebouwd uit enkelvoudig of dubbellint. De enkellinten worden gekenmerkt door meer openheid. Geraamd in de begroting € 62.100.

Wegen

Kwaliteit asfaltwegen:

goed.

wegenonderhoud en openbaar gebied € 7.900 (theoretisch gemiddelde).

Welzijn

ACCOMMODATIE	ACTIVITEITEN	BEZETTING	SUBSIDIE
Dorpshuis Assekolke	Peuterspeelzaal Hummeltjes	2 dagdelen	Aan St. Peuterspeelzalen
	Jeugdwerk	4 tot 6 x per jaar	€ 340,34
	Speelweek	4 dagdelen	€ 453,80
Speeltuinvereniging			€ 363,02
Zeelandstreekje

Openbare orde en veiligheid over de jaren 2000 en 2001

omschrijving	aantal	omschrijving	aantal
diefstal uit woning	2	geluidshinder woonomgeving	4
diefstal brom-/snorfiets	2	overige overlast	1
overige vernieling/beschadiging	2

Onderwijs

Cultuur

Financiën, onderhoud accommodaties

pand	gem. eigdm	boekwaarde	onderhoudsconditie	onderhoudsbudget	gewenste investering	verwacht onderhoud
Dorpshuis Assekolke	ja	54.000	matig/redelijk	2.800	10.000	100.000
obs De Kruiplank	ja	41.000	redelijk/goed	7.000	15.000	83.000

DROUWENERVEEN

Wonen en Ruimtelijke Ordening

Kleine kern

Inwoners	0-24 jaar	25-54 jaar	55-64 jaar	65-74 jaar	75 jaar e.o.	totaal
mannen	41	62	23	9	5	140
vrouwen	41	59	19	11	6	136
totaal	82	121	42	20	11	276
Geboorten	1 man	0 vrouw
Sterfte	1 man	2 vrouwen
Woningen - totaal 102 woningen - gemiddelde woningbezetting 2,71
verdeeld naar type:
vrijstaande woningen		67
vrijstaande woonboerderijen		3
2 ^1 kapwoningen		14
bedrijfswoningen		18

Doorgaande slingerende straat met een kernstructuur met voorzieningen. Het Bestemmingsplan Buitengebied is van toepassing. Vanuit de bevolking is de wens geuit meer nieuwbouwwoningen te kunnen realiseren. Er zijn uitbreidingsmogelijkheden voor 6 woningen in het kader van POP.

Recreatie- en toerisme

Plattelandstoerisme: asperges.

Sport

Economie

Verkeer en vervoer

De kern heeft geen bebouwde kom en valt in het potentiële 60 km/uur - gebied.

Groenvoorzieningen

Wegen

Kwaliteit asfaltwegen:	redelijk.
Idem klinkerwegen:	redelijk.

Welzijn

Alle activiteiten worden gehouden in dorpshuis Het Vertier. Maandagmiddag ouderensoos, avond: gym en tafeltennis; dinsdag vergaderingen, grimeurcursus en zusterkring; woensdagavond toneel. donderdagavond tafeltennis; vrijdagavond darts; zaterdag competitie tafeltennis; zondag middag sportcafé en avond dansles. Incidentele vergaderingen van de ijsvereniging etc. Het ouderenwerk is aangesloten bij STOA. Er is een stopplaats bibliobus.

ACCOMMODATIE	ACTIVITEITEN	BEZETTING	SUBSIDIE
Speeltuinvereniging			€ 363,02
Drouwenerveen

Openbare orde en veiligheid over de jaren 2000 en 2001

omschrijving	aantal	omschrijving	aantal
diefstal brom-/snorfiets	1	overige overlast	1
overige vernieling/beschadiging	1

Onderwijs

Cultuur

Financiën, onderhoud accommodaties

pand	gem. eigdm	boekwaarde	onderhoudsconditie	onderhoudsbudget	gewenste investering	verwacht onderhoud
obs 't Dobbegie	ja	7.000	redelijk	6.000	10.000	48.000
Dorpshuis Het Vertier

EES

Wonen en Ruimtelijke Ordening

Kleine kern

Inwoners	0-24 jaar		25-54 jaar		55-64 jaar	65-74 jaar	75 jaar e.o.	totaal
mannen		47		78	41	20	10	196
vrouwen		62		77	42	15	7	203
totaal		109		155	83	35	17	399
Geboorten		2 mannen		2 vrouwen
Sterfte		0 mannen		1 vrouw
Woningen - totaal 244 woningen - gemiddelde woningbezetting 1,61
verdeeld naar type:
vrijstaande woningen			92
vrijstaande woonboerderijen			23
2^1 kapwoningen			20
rij- + hoekwoningen			6
bedrijfswoningen			103

Ees is een brinkdorp, dat aan de westzijde wordt begrensd door de rijksweg N34. Het dorp is omringd door essen en bosgebieden. Er wonen relatief veel mensen van buitenaf. Recreatiepark Land van Bartje. De bestemmingsplannen “Ees”(1972) en “Land van Bartje” zijn van toepassing. De laatste uitbreiding “Schaapstreek” heeft plaatsgevonden in de jaren ‘90. Beschikbaar POP-contingent tot 2009 bedraagt 10 woningen. Er zijn geen uitbreidingsmogelijkheden meer.

Milieu

Camping Alinghoek

> 1000kg chloorbleekloog

buiten bebouwde kom

Monumenten

8 panden op de rietdakenlijst.

Recreatie- en toerisme

Sport

1 sportcomplex met wedstrijd en trainingsveldje Het complex wordt voldoende gebruikt door jeugd- en volwassenen en de school.

Economie

Verkeer en vervoer

Ligging aan rijksweg N34. Behalve de hoofdverkeersaders en de wegen met een ontsluitingsfunctie wordt de bebouwde kom als verblijfsgebied aangemerkt. Dit betekent dat in de verblijfsgebieden op de meeste plaatsen een snelheidsbeperking tot 30 km zal gaan gelden. Er is een O.V.-verbinding met Emmen en Groningen.

Groenvoorzieningen

Wegen

Kwaliteit asfaltwegen:	goed.
Idem klinkerwegen:	goed.
Idem fiets- en voetpaden:	goed.

Riolering

Afkoppelen € 227.000.

Welzijn

Openbare orde en veiligheid over de jaren 2000 en 2001

omschrijving	aantal	omschrijving	aantal
diefstal uit woning	1	vernieling auto	3
geweld zonder letsel	1	vandalisme/baldadigheid	4
diefstal brom-/snorfiets	1	geluidshinder woonomgeving	1
diefstal af/uit auto	2	overige overlast	4
overlast van/door dronkenschap	2	vernieling straatmeubilair	2

Onderwijs

Cultuur

Structureel: toneelvereniging - muziekvereniging - regeling per lid: in totaal € 3.676 - galerie/atelier - beeldend kunstenaars - kunstnetwerk Hans Zabel - kunsteducatie op basisschook via podiumplan / subsidieregeling per leerling € 77. Incidenteel: openbare kunstwerken aankoopsubsidie € 6.807.

Financiën, onderhoud accommodaties

pand	gem. eigdm	boekwaarde	onderhoudsconditie	onderhoudsbudget	gewenste investering	verwacht onderhoud
Kleedgebouw	ja	5.000	matig/redelijk	5.600	25.000	20.000
Dorpshuis	ja	0	redelijk	2.800	5.000	8.000
obs Daltonschool	"ja"	290.000	redelijk	7.000	12.000	5.000

EESERGROEN

Wonen en Ruimtelijke Ordening

Kleine kern

Inwoners	0-24 jaar		25-54 jaar		55-64 jaar	65-74 jaar	75 jaar e.o.	totaal
mannen		15		44	12	7	6	84
vrouwen		13		33	11	8	1	66
totaal		28		77	23	15	7	150
Geboorten		0 mannen		1 vrouw
Sterfte		0 mannen		0 vrouwen
Woningen - totaal 56 woningen - gemiddelde woningbezetting 2,73
verdeeld naar type:
vrijstaande woningen			39
vrijstaande woonboerderijen			8
2^1 kapwoningen			2
bedrijfswoningen			7

Eesergroen heeft een kernstructuur. Het dorp is opgenomen in het bestemmingsplan Buitengebied van de voormalige gemeente Borger. Er is een bosgebied met recreatiemogelijkheden bij Park Ballerswal.

Recreatie- en toerisme

Economie

Verkeer en vervoer

Deze kern is geen bebouwde kom en valt in het potentiële 60 km-gebied.

Groenvoorzieningen

Wegen

Kwaliteit klinkerweg:

goed.

Welzijn

Er is een vereniging Dorpsbelangen Ees/Eesergroen.

Openbare orde en veiligheid over de jaren 2000 en 2001

omschrijving	aantal	omschrijving	aantal
diefstal uit woning	1	overlast van/door dieren	3
vernieling auto	1	overige overlast	3

Cultuur

Incidenteel: openbare kunstwerken aankoopsubsidie € 3.000.

EESERVEEN

Wonen en Ruimtelijke Ordening

Kleine kern

Inwoners	0-24 jaar		25-54 jaar		55-64 jaar	65-74 jaar	75 jaar e.o.	totaal
mannen		17		25	23	10	1	76
vrouwen		14		31	20	5	1	71
totaal		31		56	43	15	2	147
Geboorten		0 mannen		1 vrouw
Sterfte		0 mannen		1 vrouw
Woningen - totaal 56 woningen - gemiddelde woningbezetting 2,55
verdeeld naar type:
vrijstaande woningen			37
vrijstaande woonboerderijen			5
bedrijfswoningen			14

De kern heeft een verspreide bebouwing en grenst aan het dorp De Kiel. Rondom de sluis zijn enkele voorzieningen geconcentreerd. Het dorp is opgenomen in het vigerende bestemmingsplan Buitengebied van de voormalige gemeente Borger. Er zijn geen ontwikkelingsmogelijkheden.

Recreatie- en toerisme

Economie

Verkeer en vervoer

De kern heeft geen bebouwde kom en valt in het potentiële 60 km - gebied.

Groenvoorzieningen

De lintbebouwing is karakteristiek. Langs de wegen zijn meerdere rijen bomen aangeplant, vrij dicht op elkaar. De kern is opgebouwd uit enkelvoudig lint. De enkellinten worden gekenmerkt door meer openheid. Valt in de post buitengebied in de begroting in totaal € 771.600.

Wegen

Kwaliteit klinkerwegen:

goed.

Wegenonderhoud en openbaar gebied € 1.938 (theoretisch gemiddelde).

Welzijn

Openbare orde en veiligheid over de jaren 2000 en 2001

omschrijving	aantal	omschrijving	aantal
diefstal uit woning	1	overige overlast	1
overlast van/door dieren	1

Cultuur

Galerie/atelier.

Financiën, onderhoud accommodaties

pand	gem. eigdm	boekwaarde	onderhoudsconditie	onderhoudsbudget	gewenste investering	verwacht onderhoud
Verenigingslokaal	nee	28.000	matig/redelijk	0	5.000	0

ELLERTSHAAR

Wonen en Ruimtelijke Ordening

Kleine kern

Inwoners	0-24 jaar		25-54 jaar		55-64 jaar	65-74 jaar	75 jaar e.o.	totaal
mannen		11		9	1	1	0	22
vrouwen		6		8	1	1	0	16
totaal		17		17	2	2	0	38
Geboorten		0 mannen		0 vrouwen
Sterfte		0 mannen		0 vrouwen
Woningen - totaal 11 woningen - gemiddelde woningbezetting 3,45
verdeeld naar type:
vrijstaande woningen			4
2^1 kapwoningen			2
bedrijfswoningen			5

Ellertshaar is niet meer dan een straat met verspreide bebouwing tegen het staatsbos gelegen. Er is veel recreatie alsmede een zandwinplas met effecten. De kern is gelegen in het bestemmingsplan Buitengebied van de voormalige gemeente Borger.

Recreatie- en toerisme

Economie

Verkeer en vervoer

De kern heeft geen bebouwde kom en valt in het potentiële 60 km - gebied.

Groenvoorzieningen

Wegen

Kwaliteit klinkerwegen:

redelijk.

Wegenonderhoud en openbaar gebied € 515 (theoretisch gemiddelde).

EXLOËRVEEN

Wonen en Ruimtelijke Ordening

Kleine kern

Inwoners	0-24 jaar	25-54 jaar	55-64 jaar	65-74 jaar	75 jaar e.o.	totaal
mannen	17	23	8	4	1	53
vrouwen	16	24	4	2	1	47
totaal	33	47	12	6	2	100
Geboorten	0 man	0 vrouw
Sterfte	0 man	0 vrouw
Woningen - totaal 39 woningen - gemiddelde woningbezetting 2,67
verdeeld naar type:
vrijstaande woningen		16
vrijstaande woonboerderijen		10
bedrijfswoningen		13

Verbinding tussen 2e Exloërmond en Buinerveen. Verspreide bebouwing. Het Bestemmingsplan Buitengebied is van toepassing. Overwegend agrarische functies. De vestiging van nieuwe agrarische bedrijven is mogelijk. Er zijn geen uitbreidingsmogelijkheden in het kader van het POP.

Economie

Verkeer en vervoer

De kern heeft geen bebouwde kom en valt in het potentiële 60 km/uur - gebied.

Groenvoorzieningen

Wegen

Kwaliteit asfaltwegen:

redelijk.

wegenonderhoud en openbaar gebied € 1.410 (theoretisch gemiddelde).

Openbare orde en veiligheid over de jaren 2000 en 2001

omschrijving	aantal	omschrijving	aantal
overlast van/door jeugd	1	overige overlast	1

Cultuur

EXLOO

Wonen en Ruimtelijke Ordening

Hoofdkern

Inwoners	0-24 jaar	25-54 jaar		55-64 jaar	65-74 jaar	75 jaar e.o.	totaal
mannen	247		341	157	101	52	898
vrouwen	211		357	149	118	72	907
totaal	458		698	306	219	124	1.805
Geboorten	11 mannen		13 vrouwen
Sterfte	10 mannen		5 vrouwen
Woningen - totaal 729 woningen - gemiddelde woningbezetting 2,48
vrijstaande woningen		375
vrijstaande woonboerderijen		38
2^1 kapwoningen		202
rij- + hoekwoningen		31
appartementen		35
bedrijfswoningen		43
woonwagenstandplaatsen		5

Exloo is een brinkdorp met een oude kernstructuur plus enkele karakteristieke uitbreidingen (50-er jaren / Noorderesch / Westeres). Er zijn plannen in voorbereiding voor herontwikkeling van de gemeentewerf.

Na de gemeentelijke herindeling is het bestuurscentrum in Exloo gevestigd. Het dorp is een toeristische trekpleister. Beschikbaar contingent t/m 2009 bedraagt 43 woningen.

Milieu

Kort	vuurwerkopslag en –verkooppunt	binnen bebouwde kom
Zwembad De Leewal	> 1000 kg chloorbleekloog	buiten bebouwde kom
Recr.park De Hunzebergen	> 1000 kg chloorbleekloog	buiten bebouwde kom

Monumenten

Recreatie- en toerisme

Sport

Economie

Aantal bedrijven: 113. Aantal arbeidsplaatsen: 534.

Verkeer en vervoer

Exloo ligt ten zuiden van de boswachterij. De verbinding met de N34 (inprikker) kan worden aangemerkt als weg met een duidelijke verkeersfunctie. De Hoofdstraat krijgt dan ook een gebiedsontsluitingsfunctie. Ter hoogte van het centrum is sprake van een duidelijke functieverandering. Het verblijven staat centraal. Behalve de hoofdverkeersaders en de wegen met een ontsluitingsfunctie wordt de bebouwde kom als verblijfsgebied aangemerkt. Dit betekent dat in de verblijfsgebieden op de meeste plaatsen een snelheidsbeperking tot 30 km zal gaan gelden. Er is een O.V.-verbinding met Assen en Groningen.

Groenvoorzieningen

Wegen

Kwaliteit asfaltwegen:	redelijk/matig.
Idem klinkerwegen:	redelijk/matig.
Idem fiets- en voetpaden:	redelijk.

Riolering

Wateroverlast regelmatig in de Zuiderhoofdstraat. Vervangingen bestaande rioolstelsels zijn nodig in de komende jaren. Afkoppelen € 534.000.

Welzijn

ACCOMMODATIE	ACTIVITEITEN	BEZETTING	SUBSIDIE
Peuterspeelzaal	Opvang peuters	4 dagdelen	Aan St.
Hummelhonk wordt			Peuterspeelzalen
geïntegreerd in obs
vroegst 2004

ACCOMMODATIE	ACTIVITEITEN	BEZETTING	SUBSIDIE
Scouting Hunzehikers		2 dagdelen	€ 680,67
Speeltuinvereniging			€ 363,02
Noorderesch
Speeltuinvereniging	Speelweek	5 dagdelen	€ 567,23
Noorderesch

Openbare orde en veiligheid over de jaren 2000 en 2001

omschrijving	aantal	omschrijving	aantal
diefstal uit woning	2	parkeerproblemen	5
geweld zonder letsel	2	overlast van/door voertuig	6
diefstal brom-/snorfiets	5	geluidshinder woonomgeving	5
diefstal af/uit auto	12	overlast van/door dieren	11
overlast van/door dronkenschap	1	overlast vuurwerk	2
vernieling auto	8	overlast van/door jeugd	16
vernieling aan openbare gebouwen	2	overige overlast	13
vandalisme/baldadigheid	3	vernieling straatmeubilair	3
overige vernieling/beschadiging	20

Onderwijs

Cultuur

In totaal wordt voor culturele activiteiten in Exloo op jaarbasis € 65.550 uitgegeven waarvan structureel € 17.941 en incidenteel € 48.059.

Financiën, onderhoud accommodaties

pand	gem. eigdm	boekwaarde	onderhoudsconditie	onderhoudsbudget	gewenste	verwacht onderhoud
Bebingehoes	ja	3.000	matig/redelijk	3.800	10.000	51.000
Schapeninfocentrum	ja	45.000	matig/redelijk	3.300	20.000	25.000
Schaapskooi	ja	0	matig/redelijk	1.800	10.000	0
Hunzehonk	ja	0	slecht	1.800	nieuwbouw	75.000
Zwembad De Leewal	ja	1.036.000	goed	25.000	10.000	0
Kleedaccommodatie	ja	2.000	matig/slecht	3.600	5.000	35.000
Tennisgebouw	ja	0	matig	1.400	10.000	10.000
Sportzaal	ja	102.000	matig/redelijk	12.400	80.000	275.000
Dorpshuis Smidswal	ja	0	redelijk	2.800	100.000	20.000
Peuterspelzaal	ja	0	matig/redelijk	1.800	nieuwbouw	75.000
obs De Zweng	ja	348.000	redelijk	14.000	10.000	83.000

KLIJNDIJK

Wonen en Ruimtelijke Ordening

Kleine kern

Inwoners	0-24 jaar		25-54 jaar		55-64 jaar	65-74 jaar	75 jaar e.o.	totaal
mannen		134		195	54	29	16	428
vrouwen		118		194	42	38	18	410
totaal		252		389	96	67	34	838
Geboorten		5 mannen		3 vrouwen
Sterfte		6 mannen		10 vrouwen
Woningen - totaal 328 woningen - gemiddelde woningbezetting 2,52
verdeeld naar type:
vrijstaande woningen			137
vrijstaande woonboerderijen			13
2^1 kapwoningen			156
rij- + hoekwoningen			8
bedrijfswoningen			14

Milieu

Camping De Fruithof

> 100 kg chloorbleekloog

binnen bebouwde kom

Monumenten

Er staat 1 pand op de rietdakenlijst.

Recreatie- en toerisme

Sport

Economie

Verkeer en vervoer

Groenvoorzieningen

Wegen

Kwaliteit asfaltwegen:	redelijk.
Idem klinkerwegen:	redelijk.
Idem fiets- en voetpaden:	redelijk.

Welzijn

ACCOMMODATIE	ACTIVITEITEN	BEZETTING	SUBSIDIE
Peuterspeelzaal	Opvangen van	2 dagdelen	Aan St.
Ukkepuk	peuters		Peuterspeelzalen
Speeltuinvereniging			€ 363,02
De Zwierezwaai

Openbare orde en veiligheid over de jaren 2000 en 2001

omschrijving	aantal	omschrijving	aantal
diefstal uit woning	2	overlast van/door voertuig	1
diefstal af/uit auto	1	geluidshinder woonomgeving	4
vernieling auto	3	overlast van/door dieren	4
vernieling aan openbare gebouwen	1	overlast van/door jeugd	8
vandalisme/baldadigheid	4	overige overlast	3
overige vernieling/beschadiging	8	vernieling straatmeubilair	1

Onderwijs

Cultuur

Financiën, onderhoud accommodaties

pand	gem. eigdm	boekwaarde	onderhoudsconditie	onderhoudsbudget	gewenste investering	verwacht onderhoud
Gymnastieklokaal	ja	116.000	redelijk	4.800	35.000	60.000
Peuterspeelzaal	ja	0	redelijk	2.300	5.000	5.000
Dorpshs Udik kl./kant.	ja	0	matig/redelijk	5.600	20.000	25.000
obs 't Schienvat	ja	295.000	goed	9.000	10.000	83.000

NIEUW-BUINEN

Wonen en Ruimtelijke Ordening

Hoofdkern

Inwoners	0-24 jaar		25-54 jaar		55-64 jaar	65-74 jaar	75 jaar e.o.	totaal
mannen		799		1.151	281	205	85	2.521
vrouwen		751		1.117	303	185	142	2.498
totaal		1.550		2.268	584	390	227	5.019
Geboorten		31 mannen		31 vrouwen
Sterfte		21 mannen		16 vrouwen
Woningen - totaal 2038 woningen - gemiddelde woningbezetting 2,46
verdeeld naar type:
vrijstaande woningen			726
vrijstaande woonboerderijen			32
2^1 kapwoningen			570
rij- + hoekwoningen			480
appartementen			148
bedrijfswoningen			82

Milieu

Trip	LPG-station	binnen bebouwde kom
CSWV	> 2500 kg gewasbesch. middelen	binnen bebouwde kom
Sijpkes	vuurwerkopslag en –verkooppunt	binnen bebouwde kom
Trip Royal	vuurwerkopslag en –verkooppunt	binnen bebouwde kom
Zwembad De Buinerstreng	> 1000 kg chloorbleekloog	binnen bebouwde kom

binnen bebouwde kom binnen bebouwde kom binnen bebouwde kom binnen bebouwde kom binnen bebouwde kom

Monumenten

1 pand aangemerkt als rijksmonument.

Recreatie- en toerisme

Sport

Economie

Bedrijventerreinen: Drentse Poort ca 8,4 ha (gemengd cat 1 t/m 4) - Industrieweg, ca 10 ha (cat 1 t/m 4 gemengd). Structuurversterking veenkoloniën - BVR en de Agenda veenkoloniën. Aantal bedrijven: 153. Aantal arbeidsplaatsen: 317.

Verkeer en vervoer

Groenvoorzieningen

Wegen

Kwaliteit asfaltwegen:	matig/slecht.
Idem klinkerwegen:	redelijk.
Idem fiets- en voetpaden:	redelijk.

Riolering

Begraafplaatsen

Welzijn

Er zijn in Nieuw-Buinen 2 dorpshuizen (Dienstencentrum Aailand en Dorpshuis het Centrum). Het Dienstencentrum Aailand is druk beklant. Van maandag t/m vrijdag is het van ’s morgens vroeg tot in de namiddag in gebruik als ruimte voor het ouderenwerk van de STOA. Overdag zijn er creativiteits-cursussen voor volwassen op 4 dagdelen en 1 avond. Een pedicure houdt eens per week spreekuur. Eens per week bloedprikken door de trombosedienst. St Vluchtelingenwerk huurt een kantoorruimte. In de avonduren zijn er veel vergaderingen van bijv. de huurdervereniging, buurtverenigingen en de ANBO. ’s

ACCOMMODATIE	ACTIVITEITEN	BEZETTING	SUBSIDIE
Peuterspeelzaal Klein	Opvang peuters	9 dagdelen	Aan St.
Duimpje			Peuterspeelzalen
speeltuin Bernhardlaan			€ 363,02
speeltuin Kindervreugd			€ 363,02
speeltuin Veenspelers			€ 363,02
speeltuin Florapark i.o.			€ 363,02
speeltuin Buner Disney			Nog geen subs.
i.o.
Jeugdsoos	Speel-o-theek	1 morgen 1 middag	€ 680,67
Bunermonder
	Jeugdwerk	1 middag 6 avonden	€ 680,67
	Computerclub	1 avond	Geen subs.
	Country dance	2 avonden	Geen subs.
	Diversen	3 middagen 1 avond	Geen subs.
St. Kindercentrum	Kinderopvang	Hele week open	Zie kinderopvang
Jippie, geen gem.	0 tot 4 jarigen	inclusief vakanties.	Borger
accommodatie	4 tot 12 jarigen	Opening ma. t/m vrij.
		7.00 uur tot 18.00 uur.
Niet acc. geb. activ.	Speelweek	8 dagdelen	€ 794,12

Openbare orde en veiligheid over de jaren 2000 en 2001

omschrijving	aantal	omschrijving	aantal
diefstal uit woning	15	overige vernieling/beschadiging	43
geweld zonder letsel	3	parkeerproblemen	11
geweld met letsel zonder wapen	3	overlast van/door voertuig	9
geweld zonder letsel met wapen	5	geluidshinder woonomgeving	53
diefstal brom-/snorfiets	8	overlast van/door dieren	23
diefstal af/uit auto	9	overlast vuurwerk	13
overlast van/door dronkenschap	2	overlast prostitutie	1
overlast van/door drugs/medicijnen	1	overlast van/door weersinvloeden	5
vernieling auto	22	overlast van/door jeugd	39
vernieling aan openbare gebouwen	9	overige overlast	41
vandalisme/baldadigheid	16	vernieling straatmeubilair	4
graffiti	11

Onderwijs

Cultuur

In totaal wordt voor culturele activiteiten in Nieuw-Buinen op jaarbasis € 932 structureel uitgegeven.

Financiën, onderhoud accommodaties

pand	gem. eigdm	boekwaarde	onderhoudsconditie	onderhoudsbudget	gewenste investering	verwacht onderhoud
Zw.bad Buinerstreng	ja	223.000	redelijk/goed	18.000	15.000	10.000
Kleedgebouw	ja	0	matig/redelijk	5.600	50.000	75.000
Sporthal Splitting	ja	110.000	goed	13.600	50.000	125.000
Gymn.lokaal 75	ja	0	matig/redelijk	4.800	45.000	40.000
Sportzaal Noorderdiep	ja	33.000	redelijk	8.400	40.000	150.000
Peuterspeelzaal	ja	26.000	redelijk	2.300	0	5.000
Jeugdsoos	ja	183.000	redelijk/goed	3.800	20.000	0
Dorpshuis 't Aailaand
Dorpshuis Centrum
obs Nw-Buinen 75	ja	257.000	redelijk	9.000	10.000	113.000
obs Parklaan	ja	575.000	matig/redelijk	10.000	10.000	161.000
obs 24	ja	469.000	redelijk/goed	9.000	14.000	10.000
bbs De Klister	"ja"	1.083.000	goed	13.000	10.000	41.000
bbs 59	"ja"	74.000	goed	6.000	10.000	46.000

ODOORN

Wonen en Ruimtelijke Ordening

Hoofdkern

Inwoners	0-24 jaar		25-54 jaar		55-64 jaar	65-74 jaar	75 jaar e.o.	totaal
mannen		217		335	127	91	87	857
vrouwen		218		355	124	109	161	967
totaal		435		690	251	200	248	1.824
Geboorten		9 mannen		13 vrouwen
Sterfte		14 mannen		28 vrouwen
Woningen - totaal 753 woningen - gemiddelde woningbezetting 2,41
vrijstaande woningen			280
vrijstaande woonboerderijen			13
2^1 kapwoningen			274
rij- + hoekwoningen			96
appartementen			49
bedrijfswoningen			35

Odoorn is een zanddorp met een oude kernstructuur. In het centrum is een aantal voorzieningen waaronder ouderenhuisvesting en wonen met zorg voor ouderen (De Paasbergen). Het dorp wordt begrensd door essen. Uitbreiding Langhieten II is thans in ontwikkeling gebracht. Bestemmingsplan Odoorn is van toepassing. Er worden plannen ontwikkeld voor een klein inbreidingsgebiedje alsmede voor de ACM-locatie. Beschikbaar contingent t/m 2009 bedraagt 102 woningen.

Milieu

Esso / ACM	LPG-station	binnen bebouwde kom
ACM	< 2500 kg gewasbesch. middelen	binnen bebouwde kom

Monumenten

Recreatie- en toerisme

Sport

Economie

Aantal bedrijven: 61. Aantal arbeidsplaatsen: 173.

Verkeer en vervoer

Groenvoorzieningen

Wegen

Kwaliteit asfaltwegen:	redelijk.
Idem klinkerwegen:	goed.
Idem fiets- en voetpaden:	redelijk.

Riolering

Bestaande rioolstelsel zijn in goede staat. De wettelijk verplichte basisinspanning is gereed.

Begraafplaatsen

Welzijn

Het verenigingsleven maakt gebruik van de horecagelegenheid Boshof of van het dorpshuis in Valthe. Er zijn twee buurtverenigingen. Er zijn 4 ouderengroepen. Er is een apotheekhoudende huisartsenpraktijk en een praktijk fysiotherapie. Er is een bibliotheek.

ACCOMMODATIE	ACTIVITEITEN	BEZETTING	SUBSIDIE
Peuterspeelzaal	Opvang peuters	4 dagdelen	St. Peuterspeelzalen
Pinokkio
Jeugdsoos Odoorn,	Soosactiviteiten	Nog onbekend	€ 680,67
start in 2003. Op het
sportpark.

ACCOMMODATIE	ACTIVITEITEN	BEZETTING	SUBSIDIE
Speeltuinvereniging			€ 363,02
De Esborg

Openbare orde en veiligheid over de jaren 2000 en 2001

omschrijving	aantal	omschrijving	aantal
diefstal uit woning	3	parkeerproblemen	2
geweld met letsel zonder wapen	1	overlast van/door voertuig	2
diefstal brom-/snorfiets	5	geluidshinder woonomgeving	12
diefstal af/uit auto	20	overlast van/door dieren	5
overlast van/door dronkenschap	1	overlast vuurwerk	1
vernieling auto	13	overlast van/door jeugd	9
vernieling aan openbare gebouwen	1	overige overlast	1
vandalisme/baldadigheid	3	vernieling straatmeubilair	2
overige vernieling/beschadiging	16

Onderwijs

Cultuur

In totaal wordt voor culturele activiteiten in Odoorn op jaarbasis € 24.913 uitgegeven waarvan structureel € 3.761 en incidenteel € 21.152.

Financiën, onderhoud accommodaties

pand	gem. eigdm	boekwaarde	onderhoudsconditie	onderhoudsbudget	gewenste investering	verwacht onderhoud
Kleeedacc./kantine	ja	1.000	matig/redelijk	5.600	50.000	70.000
Tennisbaan Okko	ja	0	matig/redelijk	1.400	10.000	12.000
Gymnastieklokaal	ja	100.000	redelijk	4.800	40.000	50.000
Bibliotheek	ja	80.000	matig/redelijk	2.800	35.000	35.000
Peuterspeelzaal	ja	0	matig/slecht	1.800	nieuwbouw	150.000
obs De Weiert	ja	666.000	matig/redelijk	12.000	10.000	458.000

ODOORNERVEEN

Wonen en Ruimtelijke Ordening

Kleine kern

Inwoners	0-24 jaar	25-54 jaar	55-64 jaar	65-74 jaar	75 jaar e.o.	totaal
mannen	62	105	33	20	5	225
vrouwen	71	99	26	19	5	220
totaal	133	204	59	39	10	445
Geboorten	1 man	5 vrouwen
Sterfte	1 man	1 vrouw
Woningen - totaal 164 woningen - gemiddelde woningbezetting 2,74
verdeeld naar type:
vrijstaande woningen		90
vrijstaande woonboerderijen		36
2^1 kapwoningen		8
bedrijfswoningen		30

Milieu

Hulshof

< 500 kg gewasbesch.middelen

buiten bebouwde kom

Recreatie- en toerisme

Camping.

Sport

Economie

Verkeer en vervoer

De kern heeft geen bebouwde kom en valt in het potentiële 60 km/uur - gebied.

Groenvoorzieningen

Door systematisch en grootschalige vervening ontstonden dorpen langs de hoofddiepen. Lintbebouwing is karakteristiek. De hoofddiepen zijn op de meeste plaatsen verdwenen. Wegen en fietspaden zijn hiervoor in de plaats gekomen. Langs die wegen zijn meerdere rijen bomen aangeplant, vrij dicht op elkaar. De kernen zijn opgebouwd uit enkelvoudig of dubbellint. De enkellinten worden gekenmerkt door meer openheid. Valt in de begroting onder de raming voor het buitengebied van in totaal € 771.600.

Wegen

Welzijn

In het Verenigingsgebouw zijn weinig activiteiten/groepen met vaste tijden. Diverse groepen plannen hun activiteiten in overleg met de agendacommissie. Gelet op de schaal van het dorp is het gebruik beperkt. Maandag eens in de 14 dagen ’s avonds kaarten; woensdag - middag eens in de 14 dagen kinderclubwerk, avond eens in de 14 dagen biljarten. De plattelandsvrouwen vergaderen af en toe. Vrijdag na afloop van voetballen is er soos. Na afloop van het sporten in het gymnastieklokaal ernaast gaan sommige er wat drinken. Er is een vereniging Plaatselijk Belang en Bewegen voor ouderen.

Openbare orde en veiligheid over de jaren 2000 en 2001

omschrijving	aantal	omschrijving	aantal
geweld met letsel zonder wapen	1	overlast van/door dieren	4
vandalisme/baldadigheid	1	overlast van/door jeugd	2
overige vernieling/beschadiging	1

Cultuur

Beeldend kunstenaar.

Financiën, onderhoud accommodaties

pand	gem. eigdm	boekwaarde	onderhoudsconditie	onderhoudsbudget	gewenste investering	verwacht onderhoud
Dorpshuis/gymn.lokaal	ja	130.000	matig/redelijk	5.800	75.000	200.000

VALTHE

Wonen en Ruimtelijke Ordening

Kleine kern

Inwoners	0-24 jaar		25-54 jaar		55-64 jaar	65-74 jaar	75 jaar e.o.	totaal
mannen		188		264	98	58	14	622
vrouwen		204		275	94	56	32	661
totaal		392		539	192	114	46	1.283
Geboorten		6 mannen		10 vrouwen
Sterfte		5 mannen		3 vrouwen
Woningen - totaal 496 woningen - gemiddelde woningbezetting 2,56
verdeeld naar type:
vrijstaande woningen			259
vrijstaande woonboerderijen			22
2^1 kapwoningen			185
rij- + hoekwoningen			4
bedrijfswoningen			26

Monumenten

Recreatie- en toerisme

Sport

Economie

Aantal bedrijven: 46. Aantal arbeidsplaatsen: 99.

Verkeer en vervoer

Groenvoorzieningen

Wegen

Kwaliteit asfaltwegen:	redelijk/goed.
Idem klinkerwegen:	redelijk/goed.
Idem fiets- en voetpaden:	redelijk.

Riolering

Begraafplaatsen

Welzijn

“Ons Dorpshuis Valthe” heeft een regiofunctie ook in de richting van Odoorn. Er is een activiteitenoverzicht van dit dorpshuis en het naastgelegen gymnastieklokaal. Er is een vereniging Plaatselijk Belang. De ouderen maken gebruik van het dorpshuis. Het dorpshuis is drukbeklant. De huisarts houdt spreekuur in het dorpshuis.

ACCOMMODATIE	ACTIVITEITEN	BEZETTING	SUBSIDIE
Peuterspeelzaal	Opvangen van	4 dagdelen	Aan St.
Ukkies Domein	peuters		Peuterspeelzalen
Ons Dorpshuis	Jeugdsoos Valthe	1 x per 14 dagen	€ 680,67
Speeltuinvereniging			€ 363,02
Jong Leven
Niet acc. geb. activ.	Speelweek	6 dagdelen	€ 680,76

Openbare orde en veiligheid over de jaren 2000 en 2001

omschrijving	aantal	omschrijving	aantal
geweld zonder letsel	1	vandalisme/baldadigheid	3
geweld met letsel zonder wapen	1	overige vernieling/beschadiging	14
geweld met letsel met wapen	1	parkeerproblemen	2
diefstal brom-/snorfietsen	3	overlast van/door voertuig	2
diefstal af/uit auto	15	geluidshinder woonomgeving	1
overlast van/door drugs/medicijnen	1	overlast van/door jeugd	9
vernieling auto	4	overige overlast	7
vernieling aan openbare gebouwen	3	vernieling straatmeubilair	2

Onderwijs

Cultuur

In totaal wordt voor culturele activiteiten in Valthe op jaarbasis structureel € 817 uitgegeven.

Financiën, onderhoud accommodaties

pand	gem. eigdm	boekwaarde	onderhoudsconditie	onderhoudsbudget	gewenste investering	verwacht onderhoud
Kleedacc./kantine	ja	0	matig	5.600	50.000	125.000
Gymnastieklokaal	ja	177.000	matig/redelijk	4.800	65.000	200.000
Peuterspeelzaal	ja	0	matig	2.300	5.000	170.000
Ons Dorpshuis	nee	-	redelijk	-	20.000	0
obs De Linderakkers	ja	240.000	matig	9.000	20.000	391.000
bbs De Bark	"ja"	236.000	redelijk	8.000	20.000	100.000

VALTHERMOND

Wonen en Ruimtelijke Ordening

Hoofdkern

Inwoners	0-24 jaar		25-54 jaar		55-64 jaar	65-74 jaar	75 jaar e.o.	totaal
mannen		553		815	219	142	57	1.786
vrouwen		536		798	199	137	98	1.768
totaal		1.089		1.613	418	279	155	3.554
Geboorten		17 mannen		14 vrouwen
Sterfte		8 mannen		12 vrouwen
Woningen - totaal 1441 woningen - gemiddelde woningbezetting 2,48
verdeeld naar type:
vrijstaande woningen			734
vrijstaande woonboerderijen			38
2^1 kapwoningen			361
rij- + hoekwoningen			191
appartementen			35
bedrijfswoningen			82

Karakteristiek veenkoloniaal lintdorp (dubbellint) aan de oostzijde grenzend aan Musselkanaal met de ontwikkeling van een centrum aan de Vrijheidslaan. Herstructureringsplannen in het centrumgebied, uitbreiding van De Vrijheidshof (wonen en zorg), vergaande woningverbetering, sloop, verkoop, sloop en nieuwbouw aan de Rooilaan. In het dorp is nauwelijks goede adequate huisvesting voor ouderen.

Het oude bestemmingsplan dateert van 1989. Er is een nieuw plan in voorbereiding. Er zijn nog uitbreidingsmogelijkheden op Plaats 62 en op inbreidingslocaties in het centrum en in het lint. Het beschikbare contingent in het kader van het POP bedraagt 135 woningen.

Milieu

Woering	< 500 kg gewasbesch. middelen	binnen bebouwde kom
Mantingh	< 500 kg gewasbesch. middelen	binnen bebouwde kom
Van der Wijk	< 500 ton kunstmest	binnen bebouwde kom
B.van Klinken (173)	vuurwerkopslag en –verkooppunt	binnen bebouwde kom
B.van Klinken (316)	vuurwerkopslag en –verkooppunt	binnen bebouwde kom
Zwembad De Zwaoi	> 100kg chloorbleekloog	binnen bebouwde kom

Monumenten

Er zijn 3 boerderijen op de monumentenlijst geplaatst.

Recreatie- en toerisme

Sport

Economie

Verkeer en vervoer

Groenvoorzieningen

Wegen

Kwaliteiteit asfaltwegen:	redelijk.
Idem klinkerwegen:	redelijk.
Idem fiets- en voetpaden:	redelijk.

Riolering

Begraafplaatsen

Welzijn

In het lintdorp Valthermond zijn vijf dorpshuizen: ’ t Brughuus, De Afdraai (inpandig dorpshuis van ‘t Brughuus ), ’t Veurhof, De Wijkplaats en in Valthermond-Oost De Wenakker. De eerste vier liggen dicht bij elkaar in het centrum van Valthermond. De Afdraai is een dorpshuis met een goede bezettingsgraad. Op maandag is er de gehele dag Dagopvang en ’s-avonds de dartclub. Op dinsdag Dagopvang en ’s-avonds vergaderingen, o.a. de GGD. Op woensdag ’s-morgens een vrouwenclub en ’s-middags kinderclubwerk met 70 tot 80 kinderen. Op donderdag een schildersclub en een groep ouderen. Op vrijdagavond jeugdsoos. Zondag een country-line groep en een jeugdgroep.

‘t Brughuus heeft naast de voorzieningen voor de sportzaalruimte voor het verenigingsleven. Vanwege het vertrek van de pachter is het beheer nu uitbesteed aan het werkvoorzieningsschap Alescon. Het gebruik is nu minimaal. Maandagavond is er een toneelgroep en geeft een rijschoolhouder theorieonderwijs. Verder is er wekelijks een bridgeclub. Door de week zijn er 2 of 3 vergaderingen.

De Wenakker is het buurthuis van Valthermond-Oost. Vanwege de decentrale ligging is het gebruik beperkt. Maandag - avond - vergaderingen. Dinsdag - sjoelclub en darts. Woensdag - middag kinderclubwerk, volksdansen en country line. Donderdag - kaarten. Vrijdag - 1 keer per maand bingo Zaterdag - 2 keer per maand de schietclub.

Er zijn twee ouderengroepen en drie buurtverenigingen. Ouderenvoorzieningen en -beleid; zorg- en dienstverlening en socioruimte. De ouderen kunnen gebruik maken van de ruimten van de vijf dorpshuizen. Er is een project Dagopvang in de Afdraai. Medische maatschappelijke dienstverlening: Er is een huisartsenpraktijk en een praktijk fysiotherapie. Tevens is er een afdeling EHBO. In ’t Brughuus is een inpandige bibliotheek.

ACCOMMODATIE	ACTIVITEITEN	BEZETTING	SUBSIDIE
Peuterspeelzaal de	Opvangen van peuters	6 dagdelen	Aan St.
Speulstee			Peuterspeelzalen
Speeltuin Dikkertje Dap			€ 363,02
Speeltuin Rondom 60			€ 363,02
Speeltuin De Wenakker			€ 363,02
Buurthuis De Afdraai	Soosactiviteiten	4 dagdelen	€ 680,67
	Kinderclubwerk	1 dagdeel	€ 680,67
Stichting	Kinderopvang	Hele week open incl.	Zie kinderopvang
Kindercentrum Jippie,	0 tot 4 jarigen	vakanties. Opening ma.	Borger
geen gemeentelijke	4 tot 12 jarigen	t/m vrijd. van 7.00 uur
accommodatie		tot 18.00 uur.
Niet acc. geb. activ.	Speelweek	10 dagdelen	€ 794,15

Openbare orde en veiligheid over de jaren 2000 en 2001

omschrijving	aantal	omschrijving	aantal
diefstal uit woning	17	graffiti	1
geweld zonder letsel	2	overige vernieling/beschadiging	30
geweld met letsel zonder wapen	2	parkeerproblemen	4
diefstal brom-/snorfiets	6	overlast van/door voertuig	5
diefstal af/uit motor/scooter	1	geluidshinder woonomgeving	15
diefstal af/uit auto	9	overlast van/door dieren	18
overlast van/door dronkenschap	1	overlast vuurwerk	1
overlast van/door medicijnen	2	overlast van/door weersinvloeden	1
vernieling/beschadiging	1	overlast van/door jeugd	28
vernieling auto	11	overige overlast	20
vernieling aan openbare gebouwen	17	vernieling straatmeubilair	1
vandalisme/baldadiigheid	11

Onderwijs

Cultuur

In totaal wordt voor culturele activiteiten in Valthermond op jaarbasis structureel € 2.576 uitgegeven.

Financiën, onderhoud accommodaties

pand	gem. eigdm	boekwaarde	onderhoudsconditie	onderhoudsbudget	gewenste investering	verwacht onderhoud
Zwembad De Zwaoi	ja	529.000	goed	18.000	10.000	50.000
Kleedacc./kantine	ja	13.000	matig/redelijk	5.600	50.000	75.000
Tennisbaan	ja	0	redelijk	1.400	5.000	5.000
Gymnastieklokaal	ja	154.000	matig/redelijk	4.800	65.000	200.000
Mfg 't Brughuus	ja	435.000	redelijk	27.000	200.000	600.000
Dorpshuis 't Veurhof	ja	0	matig/redelijk	0	20.000	75.000
Drpshs De Wijkplaats	ja	0	matig/redelijk	0	20.000	75.000
Drpshs De Wenakker	ja	0	matig/redelijk	1.000	15.000	50.000
Peuterspeelzaal	ja	0	matig/redelijk	2.300	15.000	50.000
obs De Aanloop	ja	332.000	redelijk/goed	12.000	20.000	30.000
obs Oost	ja	491.000	redelijk	9.000	20.000	115.000
bbs Rehoboth	"ja"	359.000	redelijk	9.000	10.000	128.000

WESTDORP

Wonen en Ruimtelijke Ordening

Kleine kern

Inwoners	0-24 jaar		25-54 jaar		55-64 jaar	65-74 jaar	75 jaar e.o.	totaal
mannen		24		35	10	5	1	75
vrouwen		17		34	7	5	5	68
totaal		41		69	17	10	6	143
Geboorten		0 mannen		3 vrouwen
Sterfte		0 mannen		0 vrouwen
Woningen - totaal 53 woningen - gemiddelde woningbezetting 2,75
verdeeld naar type:
vrijstaande woningen			20
vrijstaande woonboerderijen			7
2^1 kapwoningen			4
bedrijfswoningen			22

Westdorp is een brinkdorp. Het dorp is opgenomen in het bestemmingsplan Buitengebied van de voormalige gemeente Borger. Er zijn recreatiemogelijkheden in het kader van het POP.

Monumenten

7 panden op de rietdakenlijst.

Recreatie- en toerisme

Economie

Verkeer en vervoer

Deze kern is geen bebouwde kom en valt in het potentiële 60 km-gebied.

Groenvoorzieningen

Wegen

Kwaliteit klinkerweg:

redelijk.

Welzijn

In Westdorp kan het verenigingsleven desgewenst gebruik maken van een ruimte in de kampeerboerderij Tweehek. Er is een Stichting Belangen Westdorp / Ellertshaar.

Openbare orde en veiligheid over de jaren 2000 en 2001

omschrijving	aantal	omschrijving	aantal
diefstal uit woning	1	vandalisme/baldadigheid	1
diefstal brom-/snorfiets	1	overlast van/door dieren	5

ZANDBERG

Wonen en Ruimtelijke Ordening

Kleine kern

Inwoners	0-24 jaar	25-54 jaar		55-64 jaar	65-74 jaar	75 jaar e.o.	totaal
mannen	8		12	7	3	2	32
vrouwen	9		15	5	3	1	33
totaal	17		27	12	6	3	65
Geboorten	3 mannen		0 vrouwen
Sterfte	0 mannen		0 vrouwen
Woningen - totaal 30 woningen - gemiddelde woningbezetting 2,27
verdeeld naar type:
vrijstaande woningen		6
vrijstaande woonboerderijen		4
2^1 kapwoningen+ rijwon.		14
bedrijfswoningen		6

Monumenten

1 pand aangemerkt als rijksmonument.

Recreatie- en toerisme

Horeca: Zalencentrum De Schaapsberg.

Economie

Verkeer en vervoer

Behalve de hoofdverkeersaders en de wegen met een ontsluitingsfunctie wordt de bebouwde kom als verblijfsgebied aangemerkt. Dit betekent dat in de verblijfsgebieden op de meeste plaatsen een snelheidsbeperking tot 30 km zal gaan gelden.

Groenvoorzieningen

M.b.t. het groenbeheer valt Zandberg in de categorie overige dorpen. Totaal geraamd in de begroting € 771.600.

Wegen

Kwaliteit klinkerweg:	redelijk/goed.
Kwaliteit asfaltwegen:	goed.
Kwaliteit fiets- en voetpaden:	redelijk.

Wegenonderhoud en openbaar gebied € 921,74 (theoretisch geniddelde).

Welzijn

Er is een commercieel zalenverhuurcentrum. Er is een bejaardensoos.

Openbare orde en veiligheid over de jaren 2000 en 2001

omschrijving	aantal	omschrijving	aantal
vandalisme/baldadigheid	1	overlast van/door jeugd	1
overige vernieling/beschadiging	1	overige overlast	1
geluidshinder woonomgeving	4

Onderwijs

BBS St. Joseph - 85 leerlingen.

Cultuur

Structureel: kunsteducatie op basisschool via podiumplan / subsidieregeling per leerling € 97.

Financiën, onderhoud accommodaties

pand	gem. eigdm	boekwaarde	onderhoudsconditie	onderhoudsbudget	gewenste investering	verwacht onderhoud
bbs St. Jozef	"ja"	303.000	redelijk/goed	8.000	20.000	100.000