Vanzölf saomen! Beleidsplan sociaal domein 2017-2020

Opvoeden en opgroeien

1

Basis van de samenleving

Onderwijs

2

Belangrijke schakel; vindplaats; kennis

Mantelzorg

3

Zij geven veel informatie; belangrijke schakel in de ondersteuning; hoort onder informele zorg

Gezondheid

4

Ervaren gezondheid; belangrijk voor participatie; door bewegen

Schulddienstverlening

5

Vanwege impact op gezinnen; gezondheid + deelnemen

Informele zorg

6

Mobiliteit & Voorzieningen

6

Vrijwilligers

6

Sport

6

Laaggeletterdheid

6

Mobiliteit & Voorzieningen

1

Per leefgebied voldoende voorzieningen om eenzaamheid tegen te gaan; kwetsbare groepen en vergrijzende gemeente: problemen voorkomen door langer thuis wonen

Mantelzorg

2

Onderzoeken wat mantelzorger nodig heeft om taak vol te houden; ondersteunen mantelzorger door naoberschap

Onderwijs

3

Meer aandacht voor zelfredzaamheid (laaggeletterdheid; omgaan met geld; opvoeden en opgroeien); verhoging van de eigenwaarde

Gezondheid

4

Doorontwikkelen van gezonde leefstijl; onderzoeken waarom activiteiten wel of niet tot resultaten leiden

Informele zorg

5

hoort bij mantelzorg

Opvoeden en opgroeien

6

Laaggeletterdheid

6

Vrijwilligers

6

Sport

6

Schulddienstverlening

6

Informele zorg

1

Draagkracht mantelzorger; denk ook aan de jonge mantelzorger

Opvoeden en opgroeien

2

Vechtscheiding; beginnen bij het kind: beïnvloedt ook andere thema’s (gezonde leefstijl; laaggeletterdheid: voorscholen)

Gezondheid

3

Overgewicht en preventie

Mobiliteit & Voorzieningen

4

Vooral in de kleine (veen)dorpen weinig voorzieningen; ouderen: eenzaamheid

Laaggeletterdheid

5

Continue aandacht, veel verborgen laaggeletterdheid; wordt steeds belangrijker; ook digitale laaggeletterdheid

Mantelzorg

6

Vrijwilligers

6

Sport

6

Schulddienstverlening

6

Onderwijs

6

Gezin Nieuw-Buinen

· Ouders zoeken oplossing in eerste instantie in hun eigen sociaal netwerk

· Vervolgens spreken ze met leidster/docent/huisarts.

· Het zou goed zijn als professionals die dichtbij ouders staan goed en breed kunnen signaleren.

Het breed signaleren staat benoemd in de inleiding onder het kopje ‘Preventie en vroegsignalering’.

Werkgroep laaggeletterdheid

· Doorbreken taboe op laaggeletterdheid, want hierdoor vragen inwoners moeilijk hulp.

· Aandacht voor mogelijk nieuwe doelgroep asielzoekers.

· Aanpak vraagt gezamenlijke inspanning ouders en school, maar het is soms lastig om dit te realiseren (ouders lezen niet voor, wijze van communiceren sluit niet aan).

· Aandacht voor jonge mantelzorgers: hun taalontwikkeling loopt vaak achter.

Dit is op hoofdlijnen meegenomen in het hoofdstuk ‘Algemene voorzieningen’.

Uit gesprekken met professionals over informele zorg

· Meer aandacht voor mantelzorgers. Ook voor het feit dat zij vaak zelf niet weten dat ze mantelzorgers zijn.

· Meer aandacht voor jonge mantelzorgers, zijn niet goed in beeld. Daarnaast nog specifiek voor de KOPP-kinderen (Kinderen van Ouders met Psychiatrische Problemen).

· Mantelzorgwaardering: 3 pijlers, te weten ondersteuning, belangenbehartiging en een kleine waardering in de vorm van een geschenk, waardebon of uitje. Voor jonge mantelzorgers andere waardering dan volwassen mantelzorgers.

· Aandacht voor realiseren van respijtmogelijkheden vanuit de boog algemene voorzieningen: nu loopt de overbelasting te ver op en wordt een geïndiceerde voorziening verstrekt.

· Aandacht voor het dilemma dat inwoners met een uitkering belemmerd worden in het meedoen en eigen kracht: ze zijn vaak gemotiveerd om vrijwilligerswerk te verrichten, maar worden hierin gehinderd door de eisen die gesteld worden vanuit de wet (sollicitatieplicht en de daaraan verbonden eisen t.a.v. vrijwilligerswerk).

Dit is op hoofdlijnen meegenomen in het hoofdstuk ‘Gezin en sociaal netwerk’.

Coördinator Boodschappen PlusBus

1. Lukt vroegtijdig signaleren en bieden van gewenste ondersteuning?

· Boodschappen PlusBus is goed in staat om hun vrijwilligers te ondersteunen en ‘uit te rusten’ voor hun werk.

· Boodschappen PlusBus signaleert wanneer hun gebrui- kers problemen ervaren (dat kan van alles zijn) en verwijzen waar nodig door naar de juiste organisatie zoals de sociale teams en Andes.

2. Hoe zorgen jullie ervoor dat inwoners naar vermogen en op eigen kracht meedoen? · Boodschappen PlusBus spreekt de eigen kracht van hun vrijwilligers aan en houdt rekening met ieders talenten.

3. Wat zijn aandachtspunten?

· Boodschappen PlusBus is afhankelijk van subsidie en sponsoring om de kosten voor hun gebruikers betaalbaar te houden.

· Boodschappen PlusBus vraagt aandacht voor de verbinding met de sociale teams (o.a. voor potentiële) gebruikers. Deze verbinding is wel gelegd door de coördinator, maar nog niet echt van de grond gekomen. Een gemiste kans.

4. Wat mogen we van jullie verwachten? · Boodschappen PlusBus haalt bewust vrijwilligers met kwaliteit in huis, waardoor de PlusBus een succes is.

Wat beschreven staat onder vraag 3 is in algemene zin meegenomen in het hoofdstuk ‘Algemene voorzieningen’.

Stichting Ouderen Activiteiten Borger-Odoorn

StOA blijft zich richten op diverse activiteiten voor senioren op het gebied van sport, educatie en welzijn.

Geen specifieke punten voor het beleidsplan.

Uit Brede School overleg

· Preventief werken gebeurt nog vaak vanuit de eigen organisaties en kerntaken.

· De gemeente gaat er te snel vanuit dat preventie is geregeld.

· Besef begint te komen dat breed preventief werken (zowel op cognitief als sociaal-emotioneel vlak als ten aanzien van taal en beweging) van belang is. Want het ene probleem hangt vaak samen met het andere.

· Preventie krijgt daarom een prominentere rol op de agenda van het Brede School overleg.

Het breed preventief werken en signaleren staat benoemd in de inleiding onder het kopje ‘Preventie en vroegsignalering’.

Cultuurcoach

1. Vanuit het werkveld

· Professionals op het gebied van cultuur (artiesten), maar ook - bijvoorbeeld - schooldirecteuren en verenigingen kunnen veel meer krachten bundelen en verbindingen maken. Hiervoor is het nodig dat zij weten wat er in het veld speelt. Ze moeten hun partners kennen en weten wat ze kunnen doen.

· Cultuur is een middel om bepaalde doelgroepen te betrek- ken bij sociaal-culturele gebeurtenissen. De participatie aan culturele activiteiten geeft saamhorigheid en versterkt de band in de gemeenschap (bijvoorbeeld jeugd, ouderen, vluchtelingen).

2. Hoe wordt ervoor gezorgd dat inwoners naar vermogen en op eigen kracht meedoen?

· Cultuurcoach bepleit dat gemeente een faciliterende rol blijft spelen. Zodat er iemand is die kan verbinden en kansen ziet. Voorbeeld: kunstwerk in Borger.

· Cultuur speelt een belangrijke rol in het verbinden van diverse doelgroepen. Binnen culturele activiteiten krijgt ie- der een kans te participeren en zich te ontwikkelen.

3. Wat zijn aandachtspunten?

· Verbinding sociale teams, cultuur en sport. Door deze verbinding ontstaan er nieuwe kansen.

· Professionals, maar ook kunstenaars en verenigingen zijn ogen en oren in het veld. Als iedereen met een brede blik kijkt en er ontstaat verbinding, ontdek je nieuwe mogelijkheden.

· Cultuur is onderdeel van de educatie van alle leerlingen in het PO en VO.

· Onze gemeente is cultuurrijk. Maar door bredere kijk, aan elkaar knopen en verbinden kan cultuur een nog grotere maatschappelijke rol krijgen.

Meegenomen in het hoofdstuk ‘Algemene voorzieningen’.

MEE Drenthe (specialistische cliëntondersteuning)

1. Lukt vroegtijdig signaleren en bieden van gewenste ondersteuning?

· MEE kan de gewenste ondersteuning bieden.

2. Hoe zorgen jullie ervoor dat inwoners naar vermogen en op eigen kracht meedoen?

· Door het aanbod aan te passen aan de vraag.

· Door verbinding te maken met de sociale teams.

3. Kan het dichterbij en zijn er lichtere vormen mogelijk? · MEE is nu een schilpartij, staat hierdoor nu ‘verder weg’.

4. Wat zijn aandachtspunten?

· Doelgroepen niet uit het oog verliezen: weten ze de weg te vinden?

5. Wat mogen we van jullie verwachten?

· Meedenken in oplossen en uitvoeren.

· De tijd nemen (of juist niet nodig vanwege de kennis).

· Voorveld bekender maken en vergroten.

· Toeleiding Wet langdurige zorg.

Dit is meegenomen in het hoofdstuk ‘Algemene voorzieningen’.

Het LSR (vertrouwenspersonen)

1. Lukt vroegtijdig signaleren en bieden van gewenste ondersteuning?

· Signaleren lukt alleen in latere instantie. Op basis van een signaal/melding komt de vertrouwenspersoon in actie. Signalen worden opgepakt, verwoord en doorgegeven aan de gemeente/sociaal team.

· De bekendheid van de vertrouwenspersonen moet worden vergroot.

· De opdracht kan goed worden uitgevoerd.

2. Hoe zorgen jullie ervoor dat inwoners naar vermogen en op eigen kracht meedoen?

· De vertrouwenspersonen richten zich op het oplossend vermogen van de inwoner. De oplossing is dan ook vaak zeer laagdrempelig.

3. Kan het dichterbij en zijn er lichtere vormen mogelijk?

· De aanwezigheid van de vertrouwenspersoon (en de onafhankelijke cliëntondersteuning) moet nadrukkelijk gecommuniceerd worden door onder andere de medewerkers van het Sociaal team.

4. Wat zijn aandachtspunten?

· Medewerking van het Sociaal Team en andere partijen waar de inwoner een probleem mee heeft is noodzakelijk. De zaken die worden aangedragen moeten leiden tot verhoging van de kwaliteit van de dienstverlening.

Dit is meegenomen in het hoofdstuk ‘Algemene voorzieningen’.

Naar aanleiding van onderzoek voor ‘bibliotheeknota’

· 5 kernfuncties: leren, lezen, informeren, cultuur en ontmoeting. Uit onderzoek is gebleken dat met name de kernfuncties lezen (ter plekke of thuis) en informeren (het opzoeken van allerlei informatie) belangrijk zijn voor onze inwoners. Onderzoeken of we als gemeente actiever in- formatie over bijvoorbeeld zorg en ondersteuning aan de bibliotheek ter beschikking kunnen stellen.

· Vooral inwoners met een kleine beurs maken gebruik van de bibliotheek. De bibliotheek is laagdrempelig, een neutrale plek. Wellicht kan de bibliotheek meer gebruikt worden als locatie voor bijvoorbeeld bijeenkomsten en cursussen.

Dit is meegenomen in het hoofdstuk ‘Algemene voorzieningen’.

Welzijngsgroep Andes

1. Lukt vroegtijdig signaleren en bieden van gewenste ondersteuning?

· Heldere opdrachten blijvend opstellen.

· Samenlevingsopbouw is onontbeerlijk voor de begeleiding van burgerinitiatieven, leefbaarheid en sociale samenhang.

· Meer samenwerking en kennisdeling tussen de partners in het werkveld blijft doel.

2. Hoe zorgen jullie ervoor dat inwoners naar vermogen en op eigen kracht meedoen?

· Met bewoners/vrijwilligers wordt preventie en voorlichting ontwikkeld.

· Door middel van bewezen methodieken worden bewoners/vrijwilligers aangesproken op hun eigen kracht

· Door het gebruik van andere methodieken wordt de eigen kracht gestimuleerd en ontwikkeld.

3. Kan het dichterbij en zijn er lichtere vormen mogelijk?

· Dat wat de burger wil/nodig heeft moet zo dichtbij mogelijk, door middel van algemeen toegankelijke voorzieningen worden geboden.

· De algemeen toegankelijke voorzieningen worden bij voorkeur zoveel mogelijk door bewoners/vrijwilligers be- heerd en uitgevoerd onder eigen regie.

4. Wat zijn aandachtspunten?

· Afspraken tussen het Sociaal Team en de schilpartijen is een punt van blijvende aandacht.

5. Wat mogen we van jullie verwachten?

· Actuele deskundigheid van zowel de beroepskrachten als de vrijwilligers is beschikbaar.

· De deskundigheid is beschikbaar om de opdracht conform kwaliteitseisen uit te voeren.

· Op basis van deskundigheid vindt samenwerking plaats met het Sociaal Team en andere schilpartijen.

Verwerkt in de hoofdstukken ‘Gezin en sociaal netwerk’ en ‘Algemene voorzieningen’.

Accare (2e lijns jeugdhulp)

1. Lukt vroegtijdig signaleren en bieden van gewenste ondersteuning?

· Voorveld: faciliteren/stimuleren dat voorveld voldoende deskundig is, zodat voorveld tijdig aanhaakt, vroegtijdig kan signaleren (m.n. bepaalde psychiatrische problematiek en lvb) en risico’s kan inschatten.

· Volwassenen psychiatrie: stimuleren dat hulp/blik zich niet alleen richt op de volwassene maar ook op het gezin.

· Positief over de aanwezige deskundigheid in de sociale teams.

2. Hoe zorgen jullie ervoor dat inwoners naar vermogen en op eigen kracht meedoen?

· Positief over ‘vinger aan de pols’ door sociale teams, waardoor hulp kan worden afgeschaald.

· Stimuleren dat er nog meer wordt toegewerkt naar hulp in de thuissituatie in plaats van klinisch (en als klinisch nodig is, dit zo kort mogelijk).

· Stimuleren dat kennis en ervaringen worden gedeeld en dat samenwerking op gang komt om deze ontwikkeling ‘verder te brengen’.

· FACT-team jeugd is een goed voorbeeld van het ‘dichtbij’ brengen van hulp, ook in complexe situaties.

3. Kan het dichterbij en zijn er lichtere vormen mogelijk?

· Aandacht voor het risico om ‘lichtere vormen’ van hulp in te zetten, terwijl het soms veel effectiever is om zwaardere hulp in te zetten in de thuissituatie. Dit heeft ook met eerder genoemde deskundigheid te maken.

4. Wat zijn aandachtspunten?

· Deskundigheid m.b.t. signaleren van een angststoornis, depressie, trauma. Met tijdige herkenning kan sneller en effectiever de juiste hulp worden gegeven.

· Samenwerking jeugdhulp – (passend) onderwijs: brede blik voor betere aansluiting onderwijs-arbeidsmarkt, tijdig beginnen.

· Inzet POH-er jeugd, verbinding huisartsen-sociale teams/ gemeentezorgverzekeraar. Sneller bepalen en inzetten van de juiste hulp.

Beter Thuis Wonen (thuiszorg)

1. Lukt vroegtijdig signaleren en bieden van gewenste ondersteuning?

· Vroegtijdig signaleren lukt: medewerkers leggen hun signalen neer bij zorgteam, zorgteam heeft goede contacten met sociale teams. Signalen worden opgepakt en over en weer worden acties teruggekoppeld.

· Beter Thuis Wonen kan haar opdracht goed uitvoeren.

2. Hoe zorgen jullie ervoor dat inwoners naar vermogen en op eigen kracht meedoen?

· Beter Thuis Wonen heeft zowel in haar visie als in de uitvoering de focus op eigen kracht: niet de focus op het ziekzijn of de beperking maar juist op wat wél kan.

3. Kan het dichterbij en zijn er lichtere vormen mogelijk? · Beter Thuis Wonen participeert in initiatief Wijkleercentrum doen! Daarin verrichten studenten (Entree-onderwijs en MBO niveau 2) van het Alfa College werkzaamheden bij inwoners thuis (ramen wassen, koken, spelletje doen, dus niet geïndiceerde ondersteuning). Door het wegvallen van het functieprofiel helpende verzorgende zijn er steeds minder stageplekken. Op deze manier kunnen studenten toch werkervaring opdoen. De samenwerkende organisaties dragen cliënten aan. Wellicht een mooi voorbeeld voor onze gemeente/regio?

· Beter Thuis Wonen denkt na over hoe zij kansen kunnen bieden aan inwoners die niet kunnen doorstromen naar regulier werk.

Meegenomen in het hoofdstuk ‘Collectieve en individuele voorzieningen’.

Coöperatie BOOZ (kleinschalige aanbieders jeugdhulp en Wmo)

1. Lukt vroegtijdig signaleren en bieden van gewenste on- dersteuning?

· Gevoel van gebrek aan vertrouwen aan de zijde van de sociale teams. Zij hebben het idee dat bij een verwijzing van een inwoner naar de sociale teams, deze het werk overdoen.

· Psycholoog binnen coöperatie die door de anderen ingeschakeld kan worden. Hierdoor kunnen ze alle doelgroe-pen bedienen en hebben ze expertise in huis.

· Door de organisatievorm van een coöperatie staan de leden er niet alleen voor en kunnen ze gebruik maken van elkaars expertise. Daarnaast maakt het hen minder kwetsbaar, omdat ze kunnen bijspringen als een lid uitvalt.

2. Hoe zorgen jullie ervoor dat inwoners naar vermogen en op eigen kracht meedoen?

· Eigen kracht en mogelijkheden zijn onderdeel van het ondersteuningsplan en altijd het doel. Mantelzorgers worden waar mogelijk betrokken bij het opstellen van dit plan.

· Uitgangspunt vormt wat iemand wél kan.

3. Kan het dichterbij en zijn er lichtere vormen mogelijk?

· Geen lichtere vormen: inwoners komen bij de coöperatie vanuit het voorveld.

· Coöperatie signaleert dat inwoners vaak te laat aan de bel trekken.

· Coöperatie signaleert dat inwoners met verwijzing of indicatie er geregeld géén gebruik van maken. Er is meer samenwerking tussen betrokken partijen nodig om dit te voorkomen.

4. Wat zijn aandachtspunten?

· Aandacht op een respectvolle manier: iedereen – ook ouderen – kan meedoen in eigen tempo, in een veilige omgeving en voelt zich gewaardeerd.

5. Wat mogen we van jullie verwachten?

· Maatwerk. Niet alleen kijken naar individu maar ook het (gezins)systeem.

· Deskundigheid. Men biedt veiligheid en vertrouwen en waarborgt de privacy.

Verwerkt in de hoofdstukken ‘Algemene voorzieningen’ en ‘Collectieve en individuele voorzieningen’.

M. Schulte, afdelingsmanager MO gemeente Borger-Odoorn

Onderwijs: de maatschappelijke rol van de onderwijsinstellingen komt onvoldoende uit de verf.

De tekst is aangepast.

E. Rossèl, afdelingsmanager KCC gemeente Borger-Odoorn

Pilot sociale activering: graag hierbij eenzelfde link leggen met de mogelijkheden in de buitenruimte zoals onder BORG.

Dit is aangepast.

College B&W gemeente Borger-Odoorn

College verzoekt een korte passage op te nemen, waarin de goede samenwerking met de politie een plek krijgt in het stuk.

De tekst is gewijzigd.

Wethouder F. Alberts gemeente Borger-Odoorn

Graag een korte toelichting in een kader op het Regenboogmodel

De toelichting is in het stuk toegevoegd.

Wethouder A. Trip gemeente Borger-Odoorn

Wethouder Trip brengt in dat de Drentse term "Vanzölf" in verschillende gebieden als "vanzelf - je hoeft er niets voor te doen" wordt uitgelegd, en niet als "vanzelfsprekend".

Het Huus van de Taol is met deze suggestie gekomen en geeft aan dat vanzölf in het Drents naast ‘vanzelf’ ook ‘vanzelfsprekend’ betekent. De titel is gehandhaafd.

Wethouder A. Trip gemeente Borger-Odoorn

Cultuur: bibliotheekvoorzieningen is een bredere term, onze gemeente kent 4 bibliotheekvestigingen.

Dit is aangepast.

Wethouder A. Trip gemeente Borger-Odoorn

Inkomen en bijzondere bijstand: onduidelijke tekst, gaat het er hier om dat er nu verschillende loketten zijn en dat we dat willen verbeteren voor onze inwoners door (een deel van) de taken bij de sociale teams neer te leggen?

De tekst is aangepast.

Dhr. M. Staal, Zorggroep Tangenborgh

We hebben het beleidsplan doorgenomen en natuurlijk met de bril op van een aanbieder van ouderenzorg. Het valt ons daarom op dat er in het plan weinig focus is op de problematiek van de ouder wordende inwoners van Borger-Odoorn, terwijl toch bekend is dat deze doelgroep in de komende jaren alleen maar zal groeien. De combinatie met de trend dat ouderen langer thuis blijven wonen en nu reeds met toenemende problematiek te maken krijgen (zie de media) doet verwachten dat de vraag naar ondersteuning zal toenemen. Activering, stimulering en eigen regie vormen voor deze doelgroep steeds minder een panacee.

Er is bewust voor gekozen – zoals in de leeswijzer staat – zo min mogelijk ‘doelgroepen’ te benoemen.

Dit betekent niet dat hiervoor geen aandacht is.

Ziet de gemeente respijtzorg en de ondersteuning van mantelzorgers voornamelijk als een kwestie van vrijwilligers? Wellicht wordt daar toch veel (oudere) mantelzorgers mee te kort gedaan, die door het langer thuis blijven wonen van hun dementerende partner met steeds zwaardere problematiek te maken krijgen en niet alleen met een goed gesprek of een uitje geholpen zijn.

Wij denken dat er samen vormen/producten te bedenken zijn, waarin de rol van de professional meer een ondersteunende is, dan een uitvoerende, maar waarmee die rol wel de continuïteit van ondersteuning en begeleiding langer kan borgen, totdat de burger het niet meer zelf redt.

Het voorbeeld van het gezin, dat door het plan heen geweven zit, vinden wij redelijk oppervlakkig, rooskleurig en niet erg vernieuwend. Ook roept dit het beeld van de vroegere maatschappelijk werker bij ons op.

Echter, het spreekt natuurlijk vanzölf, dat we graag meedenken aan het vormgeven van ondersteuning en begeleiding in de toekomst. We zijn daar zelf al druk mee bezig. De opening van het “Dementiehuis van de toekomst” is daarvan een mooie illustratie.

De gemeente ziet dit niet voornamelijk als een kwestie van vrijwilligers, maar ziet zeker wel kansen om meer laagdrempelige, algemene voorzieningen te realiseren met goed opgeleide vrijwilligers. Dit laat onverlet dat er waar nodig nog steeds collectieve en/of individuele voorzieningen zullen worden ingezet.

Dhr. P. Revenboer van MEE Drenthe

Dit is een reactie op het concept beleidsplan van de gemeente Borger Odoorn.

Een mooi plan waarin verbinden, verbreden en integratie van het sociaal terrein met aanpalende beleidsterreinen wordt toegelicht in combinatie met de verdere doorontwikkeling van het sociaal team/domein.

In veel gemeenten vervult MEE van oudsher de rol van onafhankelijke cliëntondersteuner. MEE ontwikkelt mee met de veranderingen in het sociaal domein. Inmiddels is de dienstverlening van MEE veel breder onder het motto: we helpen de maatschappij om te gaan met mensen met een beperking. Dat betekent dat we ook diensten verlenen en kunnen leveren voor en gericht op mensen zonder beperking.

Wij bevorderen een inclusieve samenleving door ideeën in te brengen gericht op een grotere participatie van kwetsbare burgers. Dat sluit goed aan bij het beleidsplan van de gemeente Borger Odoorn waarin een grote rol ligt voor het zelf organiserend vermogen van burgers; verbinden en verbreden. Informele zorg en hulp waar het kan, maatwerk en geïndiceerde zorg waar het moet.

Met name in complexe problematiek van kwetsbare burgers heeft MEE Drenthe zich bewezen om cliënten doeltreffend te kunnen ondersteunen, overbodige stappen in het proces in een vroeg stadium te voorkomen en een onnodig beroep op langdurige en/of dure gespecialiseerde zorg te voorkomen.

Het bevorderen van de eigen regie en het doorbreken van de afhankelijkheid van hulpverlening zijn voor ons vanzelfsprekende uitgangspunten. Dat doen we zonder problemen onnodig te problematiseren noch te bagatelliseren. Daar zien wij de meerwaarde van MEE, naast de cliëntondersteuning die we van oudsher bieden.

In uw reactie lezen wij dat u graag mee wilt denken en mee uitvoering wilt geven aan de ambities en actiepunten die in het beleidsplan beschreven staan. Wij waarderen dit zeer en zullen u zeker betrekken.

Afstemming Onderwijs

Het beleidsplan is afgestemd met het onderwijs (samenwerkingsverband 2202-PO). Het samenwerkingsverband heeft via de coördinator, de heer R. Weener, per mail laten weten akkoord te gaan met het beleidsplan met dien verstande dat zij graag een actiepunt toegevoegd willen zien waarbij de verbetering van de samenwerking en afstemming tussen de sociale teams en de onderwijsinstellingen wordt benoemd.

Het actiepunt is toegevoegd onder het kopje “(Passend) onderwijs”.

1 Algemeen perspectief

1.1 Aannames en demografische analyse

Reactie college

In 'Vanzelfsprekend samen' is het voor de Adviesraad niet altijd even duidelijk wat de premissen, oftewel de aannames waarop het stuk gebaseerd is, zijn. Het lijkt er soms op dat het beleid bijvoorbeeld gebaseerd is op de aanname dat 'deze gemeente in meerdere opzichten een gemeente is met burgers met bovengemiddeld veel problemen (sociaal, gezondheid, etc.)' of 'dat de gemeente zich ten doel

heeft gesteld om al deze problemen op te lossen'. Er is in dit beleidsstuk naar mening van de Adviesraad geen overzichtelijke basis te vinden, waarin helder verwoord staat wat het bestuur belangrijk vindt en hoe zij denkt dat deze gemeente in elkaar steekt. Oftewel: wij missen de aanleiding voor dit beleid, een beginsituatie.

Het beeld dat het college heeft van haar burgers is niet alleen slechts impliciet in het beleidsstuk terug te vinden, het lijkt daarnaast ook niet evidence-based te zijn. Het komt op de Adviesraad over alsof de gemeente dit beleidsstuk niet heeft geschreven op basis van een demografische analyse van de eigen gemeente. Om de juiste speerpunten te hebben en de juiste doelen te stellen in dit beleidsstuk, is het van belang om zicht te hebben op de huidige situatie. Een nulmeting, zeg maar. Laaggeletterdheid is bijvoorbeeld een onderwerp in dit beleidsstuk, maar weet de gemeente wel hoeveel mensen laaggeletterd zijn? In de hoofdstukken 2.4, 3.1 en 4.2 van dit advies komt deze onduidelijkheid eveneens naar voren.

• De Adviesraad wil adviseren om in dit beleid concreter uit te werken welke waarden ten grondslag liggen aan dit beleid.

Wij hebben in het eerste hoofdstuk “De route van de expeditie” op diverse plekken de tekst aangepast, zodat dit concreter naar voren komt.

• De Adviesraad wil adviseren om vooreerst te definiëren wat de problemen zijn (Bijvoorbeeld: Wanneer is iemand laaggeletterd? Waar ligt de grens tussen generatieproblematiek en erfelijke gewoonten?) en op basis daarvan demografische analyses (Hoeveel volwassen, autochtone laaggeletterden telt deze gemeente?) uit te voeren om de omvang van de problematiek in kaart te brengen en vervolgens deze demografische analyse als nulmeting voor het uit te voeren beleid te gebruiken.

Dit beleidsplan borduurt voort op eerdere stukken. Het is een integraal plan dat betrekking heeft op vele onderwerpen in het sociaal domein en wat daarmee verbonden is. Deels zijn de door u genoemde gegevens benoemd in andere stukken of vrij beschikbaar (denk aan www.waarstaatjegemeente.nl). Deels zijn gegevens niet volledig boven tafel te krijgen. Zo is er in algemene zin iets te zeggen over het aantal laaggeletterden en mantelzorgers in onze gemeente, maar is het niet mogelijk om precies te weten hoeveel laaggeletterden of mantelzorgers de gemeente kent. Op basis van allerlei signalen (vanuit allerlei partners) en onderzoeken weten we echter wel welke problemen er in onze gemeente spelen.

1.2 Doelstellingen

Naar mening van de Adviesraad moet gemeentelijk beleid toetsbaar zijn. Toetsbaarheid wordt gecreëerd door de problemen helder te definiëren en te meten (demografische analyse). Op basis van deze nulmeting kan niet alleen getoetst worden, maar kan ook in het beleid omschreven worden wat het doel is. Elke beleid heeft een 'stip aan de horizon' nodig, een punt waar naar toe gewerkt kan worden en aan de hand waarvan resultaten beoordeeld kunnen worden. Het gaat hierin simpelweg om de vraag wat je bereikt wilt hebben in 2020 of 2025. Bijvoorbeeld: 'de gemeente stelt zich in de strijd tegen laaggeletterdheid ten doel om in 2025 het aantal kinderen dat de basisschool verlaat en nog steeds niet goed kan lezen en schrijven, te reduceren tot 2%'. Of: 'de gemeente stelt zich ten doel om het aantal aanvragen voor intramurale jeugdzorg in 2020 gehalveerd te hebben ten opzichte van de aanvragen in 2016'. In hoofdstuk 2.4 en 4.2 komt dit punt eveneens naar voren.

De gemeente heeft op een aantal terreinen voldoende inzicht om een heel concreet doel te stellen. Maar op lang niet alle terreinen (zeker voor wat betreft de nieuwe taken) is dit het geval en zal het tijd kosten om voldoende inzicht te verwerven om dergelijk concrete doelen te stellen. Voor het meten van effecten en resultaten is een langere periode nodig, omdat het hier gaat om (gedrags)verandering.

Op het sociaal domein is hard gewerkt aan het ontwikkelen van monitorings- en evaluatie-instrumenten en zijn indicatoren benoemd waarop wordt gemeten.

• De Adviesraad adviseert de gemeente om in het beleidsstuk voor zichzelf doelen te stellen. Deze doelen behoren SMART-geformuleerd te zijn en gebaseerd te zijn op een demografische analyse of nulmeting.

Er is besloten om het sociaal domein integraal te monitoren en evalueren. Hiervoor is apart kader opgesteld. De tekst in het eerste hoofdstuk “De route van de expeditie” is aangepast, zodat dit beter naar voren komt. In bijvoorbeeld uitvoeringsplannen kunnen doelstellingen meer SMART worden geformuleerd.

1.3 Verwijzingen

Het beleidsstuk 'Vanzelfsprekend samen' kan gezien worden als een overkoepelend beleidsplan dat tracht het hele sociale domein te bestrijken. De Adviesraad ziet in dat het een forse opgave is om een dergelijk beleidsstuk te schrijven. Het behouden van een helicopterview, het niet verzanden in een eindeloze zee van details is niet eenvoudig. Misschien is het bewaken van de grenzen van de inhoud van dit beleidsstuk wel een van de lastigste aspecten van het schrijven ervan. Ondanks dat is de Adviesraad van mening dat het beleidsstuk wel volledig zou moeten zijn.

Dit beleidsstuk kan gezien worden als een spin in het web van beleidsstukken die ingaan op de deelgebieden van het sociaal domein. Het is daarom belangrijk om dit beleidsstuk in te bedden in de bestaande en de toekomstige beleidsstukken die verbonden zijn met het sociaal domein. Zo ontstaat er samenhang tussen de beleidsstukken en inzicht in de totale materie. In de hoofdstukken 2.1, 3.4 en 4.3 vindt u een voorbeeld van dit punt.

Het is niet mogelijk om volledig te zijn en dit is naar onze mening ook niet noodzakelijk. Beleid of uitvoering is namelijk niet statisch. Een beleidsplan moet voldoende handvatten bieden voor de periode die het bestrijkt en is daarmee een “hoog-over” verhaal.

• De Adviesraad adviseert om in het gehele beleidsstuk waar maar mogelijk te verwijzen naar andere beleidsstukken, jaarplannen en convenanten waarin verder ingegaan wordt op aspecten van Vanzelfsprekend Samen.

Het zou de leesbaarheid van het beleidsplan niet ten goede komen om alle stukken te noemen. In het beleidsplan is al de verbinding gemaakt met de eerdere nota’s op het sociaal domein (afbeelding onder het kopje “Totstandkoming beleidsplan” in het hoofdstuk “De route van de expeditie”). Bovendien zou een dergelijke verwijzing op korte termijn al niet meer actueel zijn, omdat in de komende 4 jaar nog diverse (uitvoerings)plannen uit dit beleidsplan zullen voortkomen. Daarom worden beleidsstukken, jaarplannen en dergelijke gepubliceerd op de gemeentelijke website.

1.4 Burgerraadpleging

Op blz. 11 van het beleidsstuk schrijft u:

'Tijdens het proces van de interactieve beleidsvorming bleek het voor inwoners en vrijwilligers lastig om mee te denken over het beleidsplan. Voor hen een vrij abstract onderwerp. Bij de uitwerking in uitvoerings- en projectplannen nemen we dit gegeven mee. We willen de doelgroepen actief betrekken.'

U verwijst vervolgens naar bijlage 2, waaruit zou moeten blijken dat de beleidsvorming toch interactief heeft plaats gevonden. In bijlage 2 staat een lijst van organisaties waar u contact mee hebt gehad tijdens de beleidsvorming. U noemt in deze bijlage echter geen contact met burgers. Het lijkt er voor ons op dat de interactieve beleidsvorming met burgers gereduceerd is tot interactieve beleidsvorming met hulpverlenende organisaties en instanties.

Het beleidsplan is niet alleen van belang voor inwoners, maar ook voor onze partners. Interactieve beleidsvorming richt zich daarom op deze beide ‘groepen’. Ondanks onze inspanningen heeft slechts één gezin inbreng gegeven. Deze inbreng vindt u terug in bijlage 2.

Overigens zijn alle inwoners en partners via de daarvoor geldende procedure uitgenodigd om te reageren op het concept beleidsplan tijdens de inspraakperiode.

• De Adviesraad adviseert om een plan te ontwikkelen om burgers actief te betrekken bij de vormgeving van beleid, zodat bij een volgend beleidsstuk volgens een plan interactief met burgers geschreven kan worden.

Het actief betrekken van inwoners bij de vormgeving van beleid is niet alleen een gemeentelijke verantwoordelijkheid, maar ook de verantwoordelijkheid van uw adviesraad. Wij willen daarom graag samen met u een dergelijk plan ontwikkelen.

1.5 Religieuze instellingen

Meermalen wordt er in 'Vanzelfsprekend samen' naar de waarde van bindende factoren in de samenleving, zoals sportverenigingen, buurtverenigingen en clubs, verwezen. De Adviesraad ervaart het als een gemiste kans dat kerken en andere religieuze instellingen in deze context in het geheel niet genoemd worden. Met name in de Veengebieden, waar de rol van de kerk van oudsher prominenter is dan in het Zandgebied, is de samenbindende rol van de kerk nog steeds onmiskenbaar aanwezig. Ook als het gaat om eenzaamheid en het invulling geven aan sociaal maatschappelijke functies (bijv. voedselbank, culturele en op historie gerichte activiteiten) is de kerk niet weg te denken. Meer dan sportverenigingen en buurtverenigingen zijn kerken dragers van (Drents) cultureel erfgoed en -zij het in mindere mate dan vroeger, maar toch nog steeds - instellingen die een sociaal netwerk bieden. In punt 3.4 komt dit onderwerp eveneens aan de orde.

• De Adviesraad wil adviseren om religieuze instellingen ook te benoemen in dit beleid als instituten die een rol kunnen spelen op het gebied van bijvoorbeeld cultuur (bijv. blz. 21, kopje cultuur), generatieproblematiek, ouderenzorg, eenzaamheid en armoedebestrijding.

We voegen dit voorbeeld op één plek toe. Wij willen daarbij opmerken dat er nog veel meer instellingen zijn die hierin een rol spelen en die ook niet genoemd zijn. De genoemde instellingen zijn bedoeld als voorbeeld.

1.6 Cultuur

Op blz. 21 wordt het belang van cultuur benoemd; het 'Verhaal van Drenthe' wordt in dit hoofdstukje als voorbeeld gegeven. De Adviesraad wil in deze context graag benoemen dat 'Het verhaal van Drenthe' niet genoeg is. De Drentse cultuur is belangrijk, maar de cultuur binnen de gemeente Borger-Odoorn is niet uitsluitend Drents, maar ook provincie overschrijdend Veenkoloniaals. In de Drentse Monden wordt Gronings gesproken, in bijvoorbeeld Nieuw Buinen en Valthermond zijn veel mensen op de Groningse dorpen Stadskanaal en Musselkanaal georiënteerd en de cultuur in de Drentse Veenkoloniale dorpen lijkt meer op de Groningse Veenkoloniale dorpen dan op Drentse zanddorpen.

• De Adviesraad adviseert om, waar het gaat om cultuur, naast het Drentse perspectief voor de Monden expliciet aandacht te besteden aan het Drents-Groningse Veenkoloniale erfgoed.

Hiermee wordt rekening gehouden in het cultuurbeleid. U ontvangt binnenkort de concept cultuurnota ter informatie.

• De adviesraad adviseert om het slotwoord niet alleen in het Drents maar ook in het Gronings te vertalen.

Het slotwoord wordt vertaald in het Zand-Drents en Veenkoloniaal-Drents. En daarmee hebben wij volgens ons rekening gehouden met beide gebieden.

1.7 Adviesraad

De Adviesraad Sociaal Domein houdt zich intensief bezig met het beleid van de gemeente en wil vanuit het burgerperspectief graag een niet te onderschatten bijdrage leveren aan het gemeentelijk beleid. Het welzijn van de burgers staat hierin voorop. Hoewel de Adviesraad nog maar sinds kort van start is gegaan wil zij graag gekend worden in het beleid rondom het sociaal domein en op waarde geschat worden. De Adviesraad betreurt het daarom dat zij geen enkele keer in het beleid genoemd wordt, zelfs niet waar het gaat om burgerraadpleging.

• De Adviesraad adviseert om de Adviesraad expliciet te benoemen als bron van kennis en als platform voor informatie vanuit het burgerperspectief. Een dankwoord behoort tot de mogelijkheden.

Het feit dat de Adviesraad in de eerste versie niet genoemd wordt, betekent niet dat de bijdrage niet wordt erkend en gewaardeerd. De Adviesraad vervult een eigenstandige, onafhankelijke rol, die vastgelegd is in diverse gemeentelijke stukken. Wij vonden daarom vermelding in de eerste versie van het plan zelf – juist vanwege de onafhankelijke positie van de Adviesraad – niet gewenst.

U bent tijdens de periode van totstandkoming uitgenodigd om vooraf uw inbreng te geven. Wij hadden u graag in deze fase als bron van kennis en platform voor informatie willen gebruiken.

Tot slot: uw advies wordt als bijlage bij het beleidsplan gevoegd, met de reactie van het college. Daarmee wordt uw inbreng openbaar.

2 Jeugdzorg-perspectief

2.1 Verbindingen

De Adviesraad heeft waardering voor het gegeven dat een casus als rode draad door het beleidsplan loopt, waaruit het streven naar de focus richten op het hele gezinssysteem en hun netwerk blijkt, inclusief de generatieproblematiek en oplossingsrichtingen. Daarbij is het streven naar een brede verbinding in de zorgketen terug te lezen. Ook blijkt dat er oog is voor de groep 18- en 18+die uit het zicht kan/wil verdwijnen waar dit ongewenst is. Er is expliciete aandacht voor de groep mantelzorgers, hoe jong of oud ook. Tevens is er aandacht voor de verbinding tussen onderwijs en arbeidsmarkt om gericht te komen tot geschoolde arbeidskrachten die een plek op de arbeidsmarkt vinden.

Als het gaat om verbreding van en verbinding tussen de verschillende gebieden in het sociale domein, ligt de nadruk op de eerste lijn en die is smal beschreven. Het consultatiebureau en de jeugdarts (GGD) zijn belangrijke vindplaatsen die ongenoemd blijven. Tevens is de verbinding met de tweede lijn (zorgaanbieders, gecertificeerde instellingen) van wezenlijk belang. Voor de groep 18- en 18+ liggen de kansen met name in de verbinding tussen de eerste en de tweede lijn om te voorkomen dat ze uit het zicht verdwijnen en/of tussen wal en schip raken.

• De Adviesraad beveelt u aan om de verbinding tussen eerste en tweede lijn concreet te beschrijven of duidelijk op te nemen in verwijzing naar de betreffende ketenpartners.

De termen 1e en 2e lijn zijn in de praktijk niet eenduidig en worden daarom niet gebruikt in het beleidsplan. In het beleidsplan is wél op verschillende plekken aandacht besteed aan de (keten)partners, waarbij naar onze mening de noodzakelijke verbinding en samenwerking voldoende naar voren komt.

2.2 Solidariteitsbeginsel

In het beleidsplan is niet duidelijk hoe de gemeente grip houdt op het solidariteitsbeginsel tussen de Drentse gemeenten onderling als het gaat om centraal ingekocht zorgaanbod. Het is van belang dat de inwoners een beroep op het zorgaanbod kunnen blijven doen waar dat noodzakelijk is, ook als de gemeente 'zijn deel' al besteed heeft.

Het door u genoemde beginsel betreft de uitvoering van gemeentelijke taken en heeft daarom geen plek in het beleidsplan.

• De Adviesraad adviseert om in het beleidsplan op te nemen hoe de gemeente grip houdt op het solidariteitsbeginsel.

Het college neemt in deze periode een besluit over het solidariteitsbeginsel voor de inkoop jeugdhulp vanaf 2017. Daarmee zijn de risico’s voldoende afgedekt.

2.3 Utopische preventie

Op blz. 10, de laatste regel boven het kopje 'Portemonnee' schrijft u:

'Door de preventieve aanpak en integrale samenwerking gaat de zorgvraag over de gehele linie dalen, dan weI minder zware zorg wordt ingezet.'

De Adviesraad vindt het idee om door preventieve aanpak en integrale samenwerking de zorgvraag te laten dalen zeer mooi, maar ook utopisch van aard. De Adviesraad is van mening dat idealen gekoesterd moeten worden, maar vraagt zich af wat de gemeente zich hier ten doel stelt. De belangrijkste door de gemeente ingevoerde verandering is de invoer van sociale teams. In hoeverre verwacht de gemeente dat de sociale teams inzicht hebben in de problemen die kunnen spelen in gezinnen in de gemeente Borger-Odoorn? In hoeverre verwacht u daarbij dat de sociale teams de tijd en mogelijkheid hebben om al voor een situatie escaleert in te kunnen grijpen en volledig probleemoplossend te kunnen zijn? De medewerkers van de sociale teams zijn vooral generalisten met een regiefunctie - waarom zou dat kunnen leiden tot daling van de zorgvraag? Preventieve aanpak die leidt tot een significante verlaging van de zorgvraag of de inzet van mindere zware zorg, kan bereikt worden door dagelijks een sociaal werker achter de deur van elk gezin te hebben. De praktijk is echter weerbarstiger. Ook de medewerkers van sociale teams kunnen niet altijd overal aanwezig zijn of altijd overal zicht op hebben.

Conform onze visie zoals gevisualiseerd in het Regenboogmodel, zijn wij van mening dat er zeker winst is te behalen met het bevorderen van een preventieve aanpak en integrale samenwerking.

Wij merken op dat wij uw beeld van de sociale teams niet onderschrijven. De medewerkers zijn niet vooral “generalisten met een regiefunctie”, maar zo genoemde T-shaped professionals. Zij brengen hun eigen deskundigheid mee, onderhouden deze en brengen deze over aan het team. De medewerkers zijn geselecteerd op basis van competenties en daarnaast op deskundigheid. De teams zijn samengesteld op basis van gebiedsanalyses.

Wij hebben de tekst in het hoofdstuk “De route van de expeditie” onder het kopje “Sociale teams en samenwerkingspartners” aangepast.

En uiteraard kunnen sociale teams niet alleen voor preventie en integraliteit zorgen. Daarom werken zij met veel partijen samen en zijn er bijvoorbeeld netwerkoverleggen. Vanuit deze partijen krijgen wij terug dat de samenwerking met de sociale teams over het algemeen goed verloopt.

• De Adviesraad adviseert de termen 'preventieve aanpak en integrale samenwerking' te concretiseren. Met name 'preventieve aanpak' is een containerbegrip.

Preventie is het voorkomen van onwenselijke situaties. Het is daarmee nu eenmaal een breed begrip. In onze (uitvoerings)plannen zal preventie nader worden vormgegeven en worden geconcretiseerd.

• De Adviesraad adviseert om een visie en realistische doelstellingen te formuleren voor de sociale teams of daarnaar te verwijzen in dit beleid (jaarplan sociale teams, convenanten, etc.).

De Stichting sociale teams Borger-Odoorn is een onafhankelijke organisatie. Zij stellen zelf hun beleid en doelstelling vast op basis van de jaarlijkse opdracht vanuit de gemeente. Daarom wordt hier niet naar verwezen.

• De Adviesraad adviseert om de visie van de gemeente op preventie, vroegsignalering. Snelle inzet zwaardere zorg en verbreding van de samenwerking in de keten te omschrijven.

Hiervoor verwijzen wij naar de Notitie Regenboogmodel. Een korte weergave is toegevoegd in het beleidsplan. Daarnaast verwijzen wij u naar de stukken zoals benoemd in de afbeelding onder het kopje “Totstandkoming beleidsplan” in het hoofdstuk “De route van de expeditie”.

• De Adviesraad adviseert de resultaten van het beleid en van de sociale teams voor wat betreft de jeugdzorg te meten in bijvoorbeeld termen van hoeveelheid ingezette zorg, zorgzwaarte en toekomstperspectief voor jongeren (werkloosheid, inkomen, mate van welzijn, etc.). Hiertoe dient gestart te worden met een nulmeting.

Dit punt betreft een nadere uitwerking van ons beleid. In het “Inkoopdocument jeugdhulp Zuid-Drenthe” zijn uitgebreide vereisten opgenomen ten aanzien van kwaliteit, monitoring en evaluatie.

3 WMO-perspectief

3.1 Preventiewerk leefstijl

Vanuit het WMO-perspectief wil de Adviesraad de volgende adviezen geven. Ten eerste opent op blz. 9 onder het kopje 'Preventie en vroegsignalering' de alinea met de volgende gedachte:

'Preventie is van belang op heel veel gebieden en iedereen vindt het -terecht - belangrijk. ' Een regel verder: 'Denk aan het project Gezonde Leefstijl, .... '

Op blz. 10 vervolgt u onder het kopje '1 Portemonnee' met deze opmerking over preventie (laatste zin):

'Deze speelruimte biedt kansen om meer te investeren in preventie en algemene voorzieningen. Zo voorkomen we de inzet van zwaardere en duurdere zorg. '

Op blz. 12 gaat u in het hoofdstuk 'Gezin en sociaal netwerk' onder het kopje 'Gezondheid en gezonde leefstijl' wederom in op het belang van preventie. Er wordt geschreven:

'In de nota 'Gezonder in Borger-Odoorn - gemeentelijk gezondheidsbeleid 2016 en verder' stoot al beschreven dat gezonde mensen in het algemeen een betere kwaliteit van leven hebben. Ze kunnen beter voor zichzelf zorgen en doen minder vaak een beroep op zorg. Het is bekend dat er in onze gemeente gezondheidsachterstanden zijn, met name inactiviteit en overgewicht. We willen daarom graag dat zoveel mogelijk mensen in Drenthe op een verantwoorde wijze deelnemen aan sport of andere gezonde bewegingsactiviteiten.'

Het lijkt erop dat deze beleidsonderdelen over preventie gebaseerd zijn op de aanname dat een gezondere levensstijl (lichaamsbeweging, overgewicht beperken, niet roken, ed.) leidt tot verlaging van zorgkosten. Omdat de gemeente verlaging van de zorgkosten op de langere termijn blijkbaar belangrijk vindt, is preventie een speerpunt.

Het is echter maar de vraag of deze aanname, dat een gezondere leefstijl leidt tot lagere zorgkosten juist is: onder andere vanuit het RIVM en CPB zijn diverse onderzoeken gedaan naar de relatie tussen gezonde leefstijl en zorgkosten. Uit deze onderzoeken blijkt dat naarmate mensen gezonder leven, zij ouder worden. Naarmate mensen ouder worden, worden zij vaker geconfronteerd met (chronische)ziekten en leidt deze verlengde levensduur daarmee tot meer zorgkosten. Ter illustratie: een roker die op zijn 6Se overlijdt aan longkanker geeft zorgkosten. Als deze persoon niet had gerookt, was hij misschien 80 geworden, met allerlei aanpassingen en hulp om zo lang mogelijk thuis blijven wonen om uiteindelijk dement te overlijden in een verzorgingstehuis. Deze conclusies over de financiële ineffectiviteit van preventie zijn onder andere te vinden in:

· het rapport 'Vroegtijdige dood rokers en zwaarlijvigen maakt zorg goedkoper' van het RIVM,

· het rapport 'Preventie en tegengaan van roken en overgewicht een taak van de overheid' van het CBS,

· het research article 'Lifetime Medical Costs of Obesity: Prevention No Cure for Increasing Health Expenditure' van Pieter van Baal, Johan Polder en Ardine de Wit,

· het rapport 'Een scenario voor de zorguitgaven 2008-2011' van het CPB, het rapport 'Can we afford to live longer in better health?' van het CPB,

· het onderzoeksrapport' Zorgkosten van ongezond gedrag' uitgevoerd door Pieter van Baal voor het RIVM, etc.

Onder andere deze genoemde artikelen zijn als pdf-bestand vrijelijk te downloaden van het internet.

In het beleidsstuk komt, naast het financiële argument, niet duidelijk naar voren of en wat eventuele andere redenen zijn om gezonde leefstijl als speerpunt voor het beleid te maken. Als het algemeen welzijn van de burgers van Borger-Odoorn ook een reden is om preventief werk rondom leefstijl te verrichten, dan is het goed om in het achterhoofd te houden dat de grens tussen zorgen voor en bemoeizucht zeer precair is. Deze grens zou naar mening van verschillende burgers met preventiebeleid rondom gezonde leefstijl kunnen worden overschreden, wat een onprettig gevoel achterlaat; casu quo er zijn burgers van de gemeente Borger-Odoorn die het niet prettig vinden dat de gemeente zich in de toekomst bezig wil houden met hun persoonlijke leefstijl, hoe goed bedoeld ook. Zij ervaren dit als betutteling.

Het gaat zeker niet alleen om het voorkomen van duurdere zorg en voorzieningen en dus verlaging van de (zorg)kosten. Onze visie is dat álle inwoners naar vermogen kunnen meedoen, zo zelfredzaam mogelijk zijn en zo gezond mogelijk opgroeien/leven.

Een belangrijk speerpunt daarbij is preventie en vroegsignalering. Een voorbeeld daarvan is het project Gezonde leefstijl. Maar denk ook aan de ontwikkeling van Taalhuizen en Kindcentra.

Voor verdere informatie verwijzen u graag naar de Kamerbrief “Preventie in het zorgstelsel: van goede bedoelingen naar het in de praktijk ontwikkelen van resultaten” van 25 maart 2016, waarin onder andere staat:

‘De zorg is slechts één van de betrokken partijen. Een integrale aanpak is nodig, zowel vanuit het onderwijs, het werk, de buurt als vanuit de zorg. Aandacht voor lokale verschillen is hierbij essentieel, lokale oplossingen vragen om lokale kennis en vaardigheden’.

• De Adviesraad adviseert om te concretiseren wat de argumenten zijn om zich als gemeente bezig te houden met de leefstijl van haar burgers.

Wij verwijzen u hiervoor naar de verschillende wetgevingen en de nota ‘Gezonder in Borger-Odoorn - gemeentelijk gezondheidsbeleid 2016 en verder’.

• De Adviesraad adviseert om alvorens beleid te vormen rondom preventie in termen van gezonde leefstijl, te inventariseren in hoeverre verschillende doelgroepen dit op prijs stellen.

Zoals eerder genoemd heeft de gemeente hierin een opdracht (die zij onderschrijft) en gaat het om bewustwording, faciliteren, stimuleren en motiveren vanuit de eigen kracht en eigen regie.

3.2 Collectieve zorgverzekering

Op pagina 13 van het beleidsstuk wordt in de derde alinea geschreven over de collectieve zorgverzekering voor minima. Op pagina 18 gaat het laatste actiepunt over hetzelfde onderwerp. Er wordt in deze alinea op pagina 13 voorgesteld of 'de gelden die nu nog uitgaan naar een collectieve zorgverzekering voor minima, omgezet kunnen worden naar een preventief programma' en even verderop: 'waarin bewegen, het aanpakken van overgewicht en het verminderen van roken centraal moet staan.'

Voordat de Adviesraad inhoudelijk op dit punt in wil gaan, willen wij eerst vermelden dat de voorzieningen voor minima op dit punt in de afgelopen jaren zeer drastisch zijn verslechterd. Waar de gemeente eerst koos voor een regeling waarbij minima het wettelijk jaarlijks eigen risico van de zorgverzekering niet zelf hoefden op te hoesten, biedt de gemeente nu enkel een collectiviteitskorting aan op de aanvullende verzekering. Een korting die, als de mensen in ons eigen netwerk van minima het juist hebben omschreven, neerkomt op een korting die vergelijkbaar is met de vele mogelijke kortingen voor diverse aanvullende zorgverzekeringen die heel gemakkelijk via vele andere stichtingen en organisaties verkrijgbaar is. De gemeente biedt dus een collectiviteitskorting aan die bij wijze van spreken op elke hoek van de straat verkrijgbaar is. Daarbovenop is het wrange van deze aangeboden korting dat vele mensen met een minimum niet de financiële ruimte zien om überhaupt een aanvullende verzekering afte sluiten. Wat is dan de waarde van een door de gemeente aangeboden korting?

De Adviesraad wil u vragen om over dit punt na te denken vanuit het perspectief van de burger. De burger met een minimum heeft gemerkt dat het wettelijk eigen risico nu volledig zelf betaald moet worden, wat op een minimum een flinke impact heeft. Bedenkt u daarbij dat het hebben van een minimumuitkering vaak samen gaat met chronische ziekten. De mensen met een minimum kunnen zich dankzij hun lage inkomen veelal geen aanvullende verzekering permitteren. Zodra deze burgers steunzolen nodig hebben, een nieuwe bril, of fysiotherapie (denkt u hierbij niet aan een eenmalig advies), dan hebben zij een moeilijk oplosbaar (financieel) probleem. 'Vanzelfsprekend samen!' omschrijft in deze bewuste alinea dat de gemeente in dit soort situaties graag hulp wil bieden bij bijvoorbeeld gewichtsafname of lichaamsbeweging, maar dan wel zonder de broodnodige steunzolen en ook zonder de onmisbare bril. Kunt u zich voorstellen dat er burgers in uw gemeente zijn die zich dan onbegrepen en aan hun lot overgelaten voelen?

De Adviesraad maakt zich zorgen over de manier waarop in dit beleidsstuk invulling wordt gegeven aan ondersteuning wat betreft gezondheid en ziekte aan minima. Vergeet u hierbij niet dat bovenop dit nieuwe beleid ook de WMO-regeling voor een scootmobiel, fiets met trapondersteuning of taxivervoer is komen te vervallen. Ook dit treft de mensen met een minimum hard. Mensen met een minimum zijn immers ook vaak chronisch ziek. Op pagina 22 noemt u dit onderwerp in bredere zin een actiepunt (actiepunt 5). De Adviesraad zou graag willen zien dat deze zorg voor mensen met een beperking verder doorsijpelt in het gehele beleid, zoals in bovenstaande alinea's is omschreven.

De tekst voor wat betreft de collectieve zorgverzekering is aangepast in de verwachting dat deze tekst beter duidelijk maakt wat er wordt bedoeld. De tekst en het bijbehorende actiepunt zijn verplaatst naar het hoofdstuk “Collectieve en individuele voorzieningen”.

• De Adviesraad adviseert om medische en persoonlijke hulpmiddelen (aanvullende verzekering en WMO-regeling) voor chronisch zieken met een minimum prioriteit te geven boven preventiewerk gericht op een gezonde leefstijl.

Wij gaan ervan uit dat u hiermee doelt op de vervallen Compensatieregeling Eigen Risico (CER) en Wet tegemoetkoming chronisch zieken en gehandicapten (Wtcg). De gemeente heeft hierin een taak gekregen. Wij hebben hiervoor de ‘Regeling tegemoetkoming (meer)kosten voor inwoners met een chronische ziekte of beperking’ gemaakt. Met deze regeling kunnen inwoners een deel van hun meerkosten vergoed krijgen, zoals het eigen risico of andere meerkosten. Daarnaast kent de gemeente ook diverse andere regelingen.

Uit onderzoek is gebleken dat inwoners lang niet allemaal gebruik maken van deze regelgeving. Daarom is één van de actiepunten het tegengaan van niet-gebruik.

Wij zijn van mening dat brede preventie (en niet alleen op het gebied van gezonde leefstijl) even belangrijk is als regelingen voor inwoners met een minimum inkomen en/of ziekte of beperking.

• De Adviesraad adviseert om een proactieve houding aan te nemen ten aanzien van chronisch zieken met een minimum en prioriteit te geven aan de financiële mogelijkheden voor chronisch zieken met een minimum die medische of persoonlijke hulpmiddelen nodig hebben.

Zoals hiervoor genoemd is het tegengaan van niet-gebruik één van de actiepunten.

3.4 Mantelzorg

Op blz. 14 van Vanzelfsprekend samen wijdt u een hoofdstukje aan mantelzorgers en vrijwilligers. Terecht constateert u dat voor mantelzorgers een goed vangnet nodig is en dat respijtzorg toegankelijk moet zijn. U wijst hierbij op het bestaan van CPM.

Het is zwaar om mantelzorg te combineren met werk, een gezin en sociale activiteiten. Niet alleen de fysieke belasting, maar vooral ook de emotionele belasting van mantelzorgers is pittig, zo wordt ook door leden van de Adviesraad ondervonden in hun eigen leven of in het leven van de mensen om hen heen. Niet voor niets stelt Staatssecretaris van Rijn in een brief aan de Tweede kamer uit november 2014:

'Het beleid moet er ten eerste op gericht zijn de positie van de mantelzorger te versterken.'

De adviesraad is blij dat de mantelzorgers worden benoemd in Vanzelfsprekend Samen, maar betreurt het tegelijk dat er geen actiepunt gekoppeld wordt aan deze onderkenning.

Van Rijn vervolgt in zijn brief aan de Tweede Kamer:

'Ten tweede moet het er op gericht zijn om het werk van mantelzorgers en vrijwilligers te verlichten: de zware emotionele en fysieke belasting die het bieden van, vaak jarenlange, mantelzorg met zich mee kan brengen mag er niet toe leiden dat mantelzorgers hier zelf aan onderdoor gaan. Rekening houden met wat mantelzorgers en vrijwilligers kunnen bijdragen betekent dus ook rekening houden met wat zij zelf kunnen dragen.'

En over de samenwerking met mantelzorgers stelt Van Rijn:

Ten derde wil ik informele en formele zorg en ondersteuning beter met elkaar verbinden.

Mantelzorgers en vrijwilligers dienen vanaf het eerste moment betrokken te zijn bij gesprekken over welke formele zorg en ondersteuning een cliënt nodig heeft.'

De Adviesraad is zich ervan bewust dat de gemeente Borger-Odoorn bezig is met het vormgeven van mantelzorgondersteuning, maar zou graag zien dat dit in sterkere mate gebeurt en dat aan de ondersteuningsmogelijkheden meer bekendheid wordt gegeven onder de bewoners van Borger-Odoorn.

Daarnaast hoopt de Adviesraad dat mantelzorgers en vrijwilligers gezien zullen worden als serieuze gesprekspartners in de zorg rondom de ouder wordende mens/ de mens met chronische ziekten.

Een laatste punt over mantelzorg: hoewel het prachtig is dat zoveel mensen zich (belangeloos) inzetten voor hun medemens door als mantelzorger hulp te verlenen, adviseren wij om er als gemeente bij stil te staan dat hulpverlening door mantelzorgers niet blijven van aard kan blijken. De behoefte aan hulp neemt met de vergrijzing van de gemeente toe en de jongere generatie zit vaak tot over haar oren in het werk (hoge hypotheek, gezin, twee werkende ouders, etc.). Dergelijke demografische ontwikkelingen zullen anticiperen op een afname van mantelzorgers een must maken; er zal een plan B moeten komen.

Ideeën voor een plan B kunnen bijvoorbeeld gegenereerd worden uit het Maatjesproject van het Oranjefonds, Serve the City (een organisatie die een verbinding legt tussen hulpvraag en vrijwilligers uit kerkelijke organisaties) en Senior Service (betaalde mantelzorg).

• De Adviesraad adviseert de gemeente om bij het benoemen van mantelzorg niet tevreden te zijn met het bestaan van CPM. Wij adviseren om een verdergaande investering in mantelzorgers in dit beleid op te nemen als actiepunt.

Wij hebben de actiepunten onder “mantelzorg en vrijwilligers” aangepast in het hoofdstuk “Gezin en sociaal netwerk”, zodat helder is dat het hier ook om mantelzorgers gaat. Het CPM biedt lotgenotencontact en (emotionele) ondersteuning. Het 1e actiepunt geeft aan dat we onderzoek gaan doen naar vragen, belemmeringen en behoeften. Daarbij zullen wij uw suggesties betrekken.

• De Adviesraad adviseert om de volgende actiepunten toe te voegen: het verbeteren van kennis over beschikbare mantelzorgondersteuning onder de mantelzorgers(1), naast de aanwezigheid van optimale respijthulp de mogelijkheid creëren voor emotionele ondersteuning (denk hier bijvoorbeeld aan een vorm als Sigrid's Garden voor kankerpatiënten in Emmen, maar dan voor mantelzorgers)(2).

Bij deze actiepunten moet opgemerkt worden dat de Adviesraad ook blij zou kunnen zijn met andersoortige actiepunten, zolang deze de positie van de mantelzorgers maar versterken. De door ons genoemde actiepunten zijn slechts voorbeelden.

Zie het voorgaande punt.

• De Adviesraad adviseert de positie van mantelzorgers in de omgang met de sociale teams vast te leggen in een gedragscode voor de sociale teams (zie het laatste citaat van Van Rijn) en naar deze gedragscode te verwijzen in Vanzelfsprekend samen.

In de startdocumenten van de sociale teams staat benoemd dat altijd de mogelijkheid wordt geboden om bij het gesprek één of meer vertrouwelingen / mantelzorgers aanwezig te laten zijn.

Daarnaast heeft de gemeente in de overeenkomsten met aanbieders opgenomen dat de zorg/hulp wordt afgestemd met de mantelzorgers.

Daarmee is dit naar onze mening voldoende geborgd.

• In de toekomst zal het aantal beschikbare mantelzorgers afnemen, terwijl door vergrijzing het aantal mensen dat informele hulp nodig heeft juist zal toenemen. De Adviesraad adviseert hierop te anticiperen met een plan B.

In welke mate zich deze voorziene ontwikkeling zich ook in onze gemeente voordoet, zal blijken. Informele hulp betreft zowel mantelzorg als vrijwilligers(organisaties). Wij herkennen dat er – ook in onze gemeente – anders wordt aangekeken tegen met name vrijwilligerswerk. Wij ontvangen signalen dat het soms moeilijk is om bepaalde vrijwilligersfuncties te vervullen. Aan de andere kant zijn campagnes om vrijwilligers te werven heel succesvol en blijkt er in onze gemeente grote bereidheid te zijn om vrijwilligerswerk te doen. Het is hierbij wel van belang om goed te luisteren naar de behoeften en wensen van inwoners die dit werk doen. En dit laatste geldt natuurlijk ook voor mantelzorgers. Dit is daarom een actiepunt.

3.5 Webwinkel

Op blz. 29 (Minimavoorzieningen en aanverwante regelingen) stelt u dat de webwinkel blijvend aandacht verdiend. De Adviesraad is van mening dat de webwinkel tot nu toe veel minder aandacht heeft gehad dan noodzakelijk.

De Adviesraad is van mening dat de webwinkel een ongekende beknotting is voor mensen met een minimum. Pas in de loop van dit jaar werd het assortiment iets uitgebreid, maar nog steeds is de webwinkel een zeer forse inperking van vrijheid voor minima. Mensen met een minimum kunnen nu bijvoorbeeld geen gebruik meer maken van een witgoedregeling, en waar zij vroeger vrijelijk de mogelijkheid hadden om vanuit het participatiefonds deel te nemen aan allerlei sociale activiteiten, hebben zij nu alleen maar de mogelijkheid om Wildlands te bezoeken. Denkt u hierbij aan het kinderloze oudere echtpaar, dat zo graag even gaat vissen en nu geen visakte meer kan krijgen. Denkt u aan die eenzame man die zo graag elk jaar 'Music in the woods' wil bezoeken. Denkt u aan het gezin met werkloze ouders waarvan de kinderen zo graag eens naar Kabouterland hadden willen gaan. Denkt u aan die jongeman die zo graag elk jaar in zijn rolstoel naar de modeltreinenbeurs wil gaan. De gemeente biedt al deze mensen geen vrijheid meer op hun eigen wijze te participeren aan de maatschappij; u biedt hen Wildlands aan.

Verder valt het de Adviesraad op dat sommige MKB-ers 'een slaatje willen slaan' uit deze voorziening voor minima. Sommige MKB-ers verkopen hun artikelen in de webwinkel 'Meedoen' voor de minima aanzienlijk duurder dan de gangbare prijzen in andere winkels. De minima hebben geen keuze. De Adviesraad vindt dat de gemeente verantwoordelijk is voor deze misstanden.

Daarnaast is de Adviesraad van mening dat de webwinkel een aantasting is van de privacy van minima. Door deze webwinkel-constructie moeten minima soms in onderhandeling met het MKB over hun budget, of kopen met 'bonnen' uit de webwinkel. Binnen het lokale MKB moeten deze mensen zich dus profileren als mensen met een minimum, iets wat veel mensen met een minimum juist liever zouden willen verbergen.

Tot slot wil de Adviesraad de gemeente erop wijzen dat niet alle mensen even goed met een computer of dit computersysteem kunnen omgaan. Juist onder de sociale minima bevinden zich mensen die een dergelijk systeem als complex ervaren. Deze mensen vragen niet altijd om hulp en de sociale teams kunnen niet alle mensen met een minimum in het vizier hebben. Juist de mensen die zich het moeilijkst kunnen handhaven in onze zich snel ontwikkelende maatschappij hebben moeite met een 'webwinkel'.

Tot slot zijn tot nu toe niet alle scholen aangemeld bij de webwinkel. Kosten die ouders aan scholen moeten betalen kunnen zij soms via de webwinkel vergoed krijgen, maar soms ook niet. De hiervoor tot 1 oktober verantwoordelijke ambtenaar heeft in een overleg hierover gesteld dat alle scholen zijn aangeschreven, maar niet alle scholen gereageerd hebben. Vanuit de gemeente wordt volgens deze ambtenaar nu aan ouders geadviseerd om de school zelf te benaderen en te vragen of zij ook mee zouden willen doen aan de webwinkel. De Adviesraad betreurt deze gang van zaken. Niet alleen had de gemeente dit al geregeld moeten hebben voor de webwinkel van start ging, ook zou de gemeente niet moeten vragen van ouders met een minimum dat zij op deze manier op de scholen voor hun kinderen moeten bedelen.

De webwinkel is voortgekomen uit het gewijzigde beleid rondom de minimavoorzieningen, waarover het toenmalige adviesorgaan – de Wmo-raad Borger-Odoorn – heeft geadviseerd. Destijds is besloten om een webwinkel in te voeren.

Bij de totstandkoming van de webwinkel is de doelgroep (laaggeletterden en minima) betrokken.

Momenteel vindt evaluatie van de webwinkel plaats door Welzijnsgroep Andes. Uw punten die hierop betrekking hebben, zijn aan hen doorgegeven. Andes betrekt u bij de evaluatie.

Op basis van de evaluatie – die in december 2016 beschikbaar komt – wordt een plan van aanpak opgesteld.

• De Adviesraad adviseert om de webwinkel te zien vanuit het perspectief van bewoners met een smalle beurs; om het te zien vanuit het perspectief van mensen die afhankelijk zijn van de voorzieningen van de gemeente en geen ander vangnet hebben dan dit; geen andere mogelijkheden tot participatie dan die gefinancierd door de gemeente. Zij adviseert daarom om per direct in gesprek te gaan met het MKB om lagere, reële prijzen te bewerkstellingen binnen de webwinkel en een aanzienlijke grotere deelname van het MKB te bereiken.

Wij kennen vanuit uw Adviesraad het signaal dat de aanbieders een hogere prijs hanteren dan de normale prijzen. Dit vinden wij net als u zorgelijk en niet wenselijk.

In het hiervoor genoemde plan van aanpak zullen wij opnemen welke acties/maatregelen kunnen worden ondernomen.

Wij onderschrijven de noodzaak zoveel mogelijk bedrijven/producten met het doel “meedoen” in de webwinkel op te nemen. Wij hebben hier inmiddels op ingezet door tijdelijke inhuur. Daarnaast worden inwoners gestimuleerd de bedrijven zelf ook te benaderen.

Deelname is en blijft echter een verantwoordelijkheid van de bedrijven.

• De Adviesraad adviseert om kwaliteitseisen op te stellen waaraan de webwinkel ten allen tijde zal moeten voldoen.

Wij zouden graag van u weten welke kwaliteitseisen u hier bedoeld. De evaluatie van de webwinkel wordt uitgevoerd en uw Adviesraad wordt hierbij betrokken. Daarin stellen wij het op prijs dat u dit punt nader toelicht.

• De Adviesraad adviseert om de webwinkel 'Meedoen' pas in werking te laten treden op het moment dat deze webwinkel goed georganiseerd, op volle toeren kan functioneren. Dus met een zeer uitgebreid assortiment, met verschillende aangesloten winkels binnen de eigen gemeente en prijzen die marktconform zijn.

De webwinkel is ingevoerd en in gebruik. Stopzetten is dan ook niet aan de orde. Op basis van de evaluatie – waarbij uw punten meenemen – zullen we verbeterpunten doorvoeren. Het is altijd de intentie geweest om de webwinkel uit te breiden.

• Zolang de webwinkel nog niet af is, adviseert de Adviesraad om mensen met een minimum ook mogelijkheden tot participatie te bieden buiten de webwinkel om.

De webwinkel is nooit “af”: beleid kan immers wijzigen en de inhoud van de webwinkel daarmee ook. Wij zullen geen mogelijkheden buiten de webwinkel om, maar blijven investeren in een goede toegankelijkheid.

Inwoners kunnen zowel digitaal als schriftelijk een aanvraag indienen voor deze minimavoorzieningen. Bij toekenning wordt een budget ter beschikking gesteld, die in de webwinkel kan worden besteed. Er wordt contact gezocht met de aanvrager en zo nodig wordt een vrijwilliger ingezet om bij het gebruik van de webwinkel..

• Niet iedereen is even handig met een computer en niet iedereen vraagt om hulp. De Adviesraad adviseert om hier aandacht aan te besteden door mensen de mogelijkheid te bieden om ook buiten de webwinkel om financiële mogelijkheden tot participatie te krijgen.

Wij realiseren ons dat niet iedereen even handig is. Veel mensen hebben echter wel iemand in hun omgeving die hen daarbij kan helpen. Als dit niet het geval is, dan worden vrijwilligers ingezet.

• Voor wat betreft de deelname van scholen vindt de Adviesraad ten eerste dat de scholen eerst allemaal onderdeel hadden moeten zijn van de webwinkel, waarna pas de webwinkel geopend had kunnen worden. Ten tweede adviseert de Adviesraad om scholen te verplichten om deel te nemen aan de webwinkel. Als er geen wettelijke ruimte is om scholen hiertoe te verplichten, dan adviseert de Adviesraad om mensen met een minimum die hun kinderen naar een school sturen die niet aan de webwinkel meedoet, de mogelijkheid te geven een factuur van school buiten de webwinkel om in te kunnen sturen naar de gemeente.

Wij kunnen niemand, dus ook de scholen niet, verplichten deel te nemen aan de webwinkel. De scholen zijn veelvuldig benaderd en zijn inmiddels (bijna) allemaal opgenomen.

4 Participatiewet-perspectief

4.1 Vrijwilligerswerk

Op blz. 27 onder 'Uitkering en eigen kracht', signaleert u een probleem: 'Het doen van vrijwilligerswerk naast een uitkering is aan strikte voorwaarden gebonden. Dit kan de participatie belemmeren. Dit past niet in onze visie. Hier treedt spanning op tussen maatwerk en rechtmatigheid.’

Terecht merkt u deze spanning op. De Adviesraad constateert echter dat u dit niet omzet in een actiepunt.

• De Adviesraad adviseert om dit knelpunt aan te pakken en hiervan een expliciet aandachtspunt te maken. Mocht het niet lukken om voor dit punt tot een interventie te komen, dan adviseert de raad om dit knelpunt niet in dit beleid te benoemen.

Uw constatering is juist. Het actiepunt is toegevoegd.

4.2 Resultaatgerichtheid

Op blz. 26 spreekt u over resultaatgericht werken en inkopen. De Adviesraad vraag zich af wat resultaatgericht werken en inkopen is. Wat zijn de gewenste resultaten? Wat wilt u meten?

• De Adviesraad adviseert om helder te omschrijven wat de resultaten moeten zijn bij resultaatgericht werken en inkopen of te verwijzen naar een document waarin dit wel staat omschreven.

De tekst onder het kopje “Resultaatgerichte inkoop” in het hoofdstuk “Collectieve en individuele voorzieningen” is aangepast.

4.3 Sociale activering

Op blz. 23 omschrijft u het volgende:

'Rond de zomer van 2016 is de pilot sociale activering gestart. Daarin zijn twee gemengde groepen aan de slag gegaan in Nieuw-Buinen en Borger. Het betreft mensen met een bijstandsuitkering en mensen voor wie arbeidsmatige dagbesteding het beste is. Ze doen allerlei nuttig aanvullend werk in de openbare ruimte. De medewerkers worden begeleid door een professionele, meewerkende voorman. De pilot is een experiment om te zien in hoeverre voorkomen kan worden dat mensen gebruik maken van andere (soms duurdere) voorzieningen en zorg. Het is niet alleen het doel om mensen te laten meedoen in de samenleving. Het biedt ons ook een kans om te zien hoe we dit in de toekomst verder kunnen vormgeven.'

De Adviesraad ervaart de uitvoering van een dergelijke pilot als nuttig. Hier noemt u deze pilot echter als een punt voor het beleid binnen het sociaal domein voor de komende jaren. De Adviesraad is van mening dat de benoeming van een dergelijke pilot in een beleidsstuk dat de komende jaren gebruikt gaat worden, gepaard zou moeten gaan met conclusies. De pilot wordt genoemd, maar u noemt niet wat de gemeten resultaten zijn van de pilot.

• De Adviesraad adviseert deze pilot in dit beleid niet alleen te omschrijven, maar om hier ook conclusies aan te verbinden of om te verwijzen naar een document waarin wel een eindoordeel te vinden is over deze pilot.

Deze pilot loopt nog tot en met 30 juni 2017, daarom is nog geen evaluatie/eindoordeel beschikbaar. Deze wordt verwacht rond de zomer van 2017.