Delegatie bevoegdheid tot aanwijzing van een pand als gemeentehuis waar regelmatig huwelijken worden voltrokken

Ondertekening

Toelichting

De aanwijzing van panden als gemeentehuis waar huwelijken worden voltrokken.

Het huidige aanwijzigingsbeleid met betrekking tot trouwlocaties is neergelegd in het raadsbesluit van 30 september 1999. Daarbij is tevens de bevoegdheid tot aanwijzing van trouwlocaties, onder voorwaarden, aan het college van burgemeester en wethouders gedelegeerd.

Het genoemde besluit is uitsluitend gericht op het aanwijzen van panden als gemeentehuis waar regelmatig huwelijken worden voltrokken. De daarbij gestelde voorwaarden hebben hun geldigheid weliswaar behouden, inmiddels is het echter noodzakelijk gebleken de voorwaarden i.v.m. de (brand)veiligheid en het vereiste van een bestemmingsplantoets vast te leggen. Verder is uitbreiding van het aantal permanente trouwlocaties, door het wegvallen van de trouwlocaties in de deelstadskantoren van Ulvenhout, Prinsenbeek en Teteringen, gewenst.

Bruidsparen vragen regelmatig of hun huwelijksvoltrekking in een andere dan in één van de aangewezen locaties kan plaatsvinden, bijvoorbeeld in een bedrijfspand of woon- of landhuis: daartoe zou een pand éénmalig voor de duur van de huwelijksvoltrekking moeten worden aangewezen als trouwlocatie.

Op basis van het huidige beleid kan aan deze verzoeken niet worden voldaan.

Het is wenselijk om, gelet op de in de inleiding genoemde maatschappelijke opvattingen en ontwikkelingen de mogelijkheid daartoe te scheppen.

De voorstellen tot wijziging van het aanwijzingsbeleid betreffende de trouwlocaties hebben betrekking op de aanwijzing van een pand als gemeentehuis waar regelmatig huwelijken worden voltrokken, de éénmalige aanwijzing van een pand als gemeentehuis voor de duur van de huwelijksvoltrekking op schriftelijk verzoek van bruidsparen en het uit beheersmatig oogpunt beperken van de uitbreiding van de panden waar regelmatig huwelijken worden vertrokken.

1. Aanwijzing van een pand als gemeentehuis waar regelmatig huwelijken worden voltrokken.

Op basis van het huidige aanwijzingsbeleid is het mogelijk een pand als permanente trouwlocatie aan te wijzen, mits wordt voldaan aan een aantal door de VNG geformuleerd kwaliteitseisen:

a. Een (nieuwe) trouwlocatie dient een kwalitatief alternatief te zijn voor reeds bestaande locaties;

b. een (nieuwe) locatie dient zodanig gesitueerd te zijn dat de huwelijksvoltrekking ongehinderd kan plaatsvinden;

c. een (nieuwe) trouwlocatie dient een zekere mate van uitstraling en herkenbaarheid (ambiance) te hebben, zodat sprake is van een hoogwaardige locatie. In de (nieuwe) trouwlocatie moeten regelmatig huwelijken worden voltrokken om te voorkomen dat een locatie slechts voor één huwelijk wordt aangewezen. Het pand moet dus bij het publiek bekend zijn als een locatie waar regelmatig huwelijken worden voltrokken.

Deze criteria gelden nog steeds. Zij dienen echter, zoals hierboven aangegeven, te worden aangevuld met de volgende eisen:

d. een toetsing aan het bestemmingsplan, dat op het pand van toepassing is en

e. het beschikken over een gebruiksvergunning afgegeven door de brandweer met het oog op de (brand)veiligheid.

f. de aanwezigheid van voldoende parkeerfaciliteiten;

g. een goede toegankelijkheid voor mindervaliden.

Om verkeersoverlast tegen te gaan zal een trouwlocatie over voldoende parkeerfaciliteiten moeten beschikken. Het is verder een maatschappelijke eis, dat openbare gebouwen goed toegankelijk moeten zijn voor mindervaliden.

Het spreekt voor zich dat wanneer een pand niet meer voldoet aan de voorwaarden de intrekking van het betreffende aanwijzingsbesluit mogelijk moet zijn.

Middels een openbare kennisgeving waarin de eisen en voorwaarden worden opgenomen zullen gegadigden uitgenodigd worden te reageren binnen een inschrijvingstermijn van 1 maand.

2. Uitbreiding permanente trouwlocaties tot een maximum van 10.

Sinds enige tijd kunnen de trouwlocaties in de deelstadskantoren van Ulvenhout, Teteringen en Prinsenbeek niet meer worden gebruikt. Dat betekent, dat door de gemeente alleen de twee zalen op het Stadhuis op de Grote Markt aan bruidsparen kunnen worden aangeboden. Daarnaast kan, tegen een extra vergoeding, gebruik worden gemaakt van de Waalse Kerk, de Grote Kerk, het Raadhuis Princenhage en het Landgoed Wolfslaar.

Er zijn verzoeken gedaan door zowel eigenaren/beheerders als bruidsparen om bepaalde panden aan te wijzen als trouwlocatie. Daarnaast willen inwoners van Teteringen, Ulvenhout, Bavel en Prinsenbeek begrijpelijkerwijs ook de mogelijkheid hebben om in hun woonplaats te trouwen.

Uitbreiding van de permanente trouwlocaties is daarom gewenst. Daarbij zal gestreefd moeten worden naar een zo gelijk mogelijke spreiding binnen de gemeentegrenzen in die zin, dat bij gebleken geschiktheid de locaties gelegen in de woonplaatsen Teteringen, Prinsenbeek, Ulvenhout en Bavel de voorkeur krijgen.

Uit beheersmatig oogpunt zou verder de uitbreiding vooralsnog tot een maximum van 5 beperkt moeten worden, zodat het totale aantal trouwlocaties maximaal 10 zal bedragen. Gezien het aantal trouwambtenaren, de beoogde geografische spreiding van de trouwlocaties en het aantal te voltrekken huwelijken, zullen bij een grotere uitbreiding logistieke problemen optreden.

Blijkt nu dat het aantal in aanmerking komende panden het maximum van 5 overschrijdt, dan wordt met behulp van een waarderingssysteem, waarbij per eis punten worden toegekend, bepaald welke panden uiteindelijk in aanmerking komen.

Het hoogste puntenaantal is dan beslissend.(Zie bijlage Waarderingssysteem). Bij een gelijk aantal punten zal geloot worden.

Om adequaat te kunnen inspelen op verzoeken tot aanwijzing van een pand als gemeentehuis waar regelmatig huwelijken worden voltrekken is er geen bezwaar om deze bevoegdheid aan ons college te delegeren.

Deze overdracht impliceert dan tevens voor ons de bevoegdheid om nadere eisen te stellen bij een te sluiten gebruiksovereenkomst. De essentie van deze overeenkomst is dat de verantwoordelijkheid en de regie van de huwelijksvoltrekkingen volledig in handen blijven van de gemeente.

Een ontwerp-gebruiksovereenkomst ten behoeve van de aanwijzing van een pand als gemeentehuis waar regelmatig huwelijken worden voltrokken is bijgevoegd

3. De éénmalige aanwijzing van een pand als gemeentehuis voor de duur van de huwelijksvoltrekking op schriftelijk verzoek van een bruidspaar.

Het gebeurt regelmatig, dat verzoeken worden ingediend om éénmalig een pand als trouwlocatie aan te wijzen. De tot nu toe ingediende verzoeken hebben betrekking op een bedrijfspand, een land- of woonhuis.

Niet alleen de hierboven genoemde beperking voortvloeiend uit het huidige aanwijzingsbeleid (uitsluitend de mogelijkheid van aanwijzing van permanente trouwlocaties) vormde een beletsel om deze verzoeken te honoreren. Ook het wettelijke vereiste van de openbare toegankelijkheid in verband met de openbaarheid van de huwelijksvoltrekking kon niet worden gegarandeerd.

Deze openbare toegankelijkheid kan echter gerelativeerd worden, zoals blijkt uit het “Beleidsadvies NVVB huwelijkslocaties” van 15 december 2000, blz. 4 : “Deze openbare toegankelijkheid is geen dwingende voorwaarde meer, omdat de openbaarheid op verschillende manieren kan worden gewaarborgd. De aanwezigheid van niet genodigden bij een huwelijksvoltrekking is meer uitzondering dan gebruik. Bij de kennisneming van een gesloten huwelijk denken wij dat de discussie in het voordeel is uitgepakt in het voordeel van de bescherming van privacy van bruidsparen. De afschaffing van de huwelijksafkondiging is daar een voorbeeld van.” En verderop: ”De aanwezigheid van de door de overheid aangewezen ambtenaar en getuigen bieden voldoende waarborgen voor de openbaarheid en vaststelling van het tot stand komen van een rechtsgeldig huwelijk.”

Anders dan bij de onder 1. genoemde permanente aanwijzing spelen de daar genoemde kwaliteitseisen in deze gevallen een ondergeschikte rol. De aanwijzing geschiedt immers éénmalig en slechts voor de duur van de huwelijksvoltrekking. Het strikt hanteren van kwaliteitseisen zal ertoe leiden, dat slechts een beperkt aantal panden voor aanwijzing in aanmerking zal kunnen komen, terwijl het juist de bedoeling is om bruidsparen zo veel mogelijk tegemoet te komen.

Om deze zelfde reden kan een bestemmingsplantoets ook achterwege blijven.

Voor wat betreft de eisen van (brand)veiligheid: verzoekers moeten deze wel voorafgaand aan de huwelijksvoltrekking laten toetsen door de brandweer. Afhankelijk van het karakter van het pand en het aantal personen dat bij de huwelijksvoltrekking aanwezig zal zijn, wordt door de brandweer bepaald of een gebruiksvergunning noodzakelijk is of dat kan worden volstaan met het voldoen aan een aantal minimale eisen zoals de aanwezigheid van vluchtwegen en noodverlichting.

Verder zal in voorkomende gevallen de beheerder/eigenaar van het betreffende pand een verklaring van instemming moeten overleggen.

Om adequaat te kunnen inspelen op verzoeken tot aanwijzing is het geen bezwaar om de bevoegdheid tot éénmalige aanwijzing van een pand als gemeentehuis voor de duur van de huwelijksvoltrekking aan het college van burgemeester en wethouders te delegeren. Deze bevoegdheid zal dan, omdat de beoordeling eenvoudig van aard is, gemandateerd worden aan het hoofd van de afdeling Burgerzaken.

Deze overdracht impliceert dan tevens voor ons de bevoegdheid om nadere eisen te stellen bij een te sluiten gebruiksovereenkomst, waarin de beheersmatige eisen zijn opgenomen. Een ontwerp-overeenkomst toegesneden op de éénmalige aanwijzing is bijgevoegd.

Zoals hierboven aangegeven, wordt in de overeenkomst tot uitdrukking gebracht, dat de verantwoordelijkheid en de regie van de huwelijksvoltrekking zoveel mogelijk in handen blijven van de gemeente.

Uit het voorgaande blijkt, dat de mogelijkheid van éénmalige aanwijzing beperkt wordt tot panden, gebouwen dus. De wet stelt immers dat de (buitengewoon) ambtenaar van de burgerlijke stand zijn werkzaamheden verricht in het gemeentehuis.

De mogelijkheid tot aanwijzing van niet-overdekte ruimten (parken bijvoorbeeld) is wel overwogen. Dat wordt om de hieronder gemelde redenen (vooralsnog) als onwenselijk beschouwd.

Er moeten voorzieningen worden getroffen die de trouwambtenaar in staat stellen zijn of haar werk goed te kunnen doen. Er zal een spreekgestoelte moeten worden geplaatst en een microfoon die naar de locatie moeten worden vervoerd. Het bruidspaar moet zorgen voor zitplaatsen. De locatie moet ook weer achtergelaten worden zoals die was voor de huwelijksvoltrekking. Daarop zal gecontroleerd moeten worden.

Als er sprake is van een openbare ruimte, dan zal het bruidspaar door de afdeling Bijzondere Wetten van de gemeente vooraf moeten laten beoordelen of een vergunning nodig is (afhankelijk van de inrichting van de huwelijksvoltrekking).

Verder moet door het bruidspaar in een ‘slecht weer uitwijk’ moeten worden voorzien. De uitwijklocatie zal een aangewezen locatie moeten zijn (huwelijken moeten immers worden voltrokken in een pand dat door het gemeentebestuur daarvoor is aangewezen). Dat betekent ook reservering van een aangewezen trouwlocatie voor het geval dat uitgeweken moet worden.

Tenslote leert de ervaring bij andere gemeenten, dat slechts weinig van de mogelijkheid gebruik wordt gemaakt om in de buitenruimte te trouwen, ondanks de media-aandacht die dit onderwerp enkele jaren geleden had.

4. Omdat overname van de bovengenoemde voorstellen tot wijziging van het huidige beleid leidt zal het delegatiebesluit van 30 september 1999 met betrekking tot de aanwijzing van trouwlocaties ingetrokken moeten worden.

5. De kosteloze huwelijksvoltrekkingen.

Wettelijk zijn gemeenten verplicht twee maal per week gelegenheid te geven kosteloos huwelijken te voltrekken. De meeste gemeenten in Midden en West Brabant inclusief Breda, geven op twee tijdstippen op één dag hiervoor gelegenheid.

Bedrijfsmatig gezien is dit ook de juiste insteek: tegenover elke kosteloze huwelijksvoltrekking staan immers kosten die de gemeente moet maken, zoals de kosten van het gebouw, de personele kosten (voorbereiding door de ambtenaar van de burgerlijke stand en de huwelijksvoltrekking door de buitengewone ambtenaar van de burgerlijke stand, werkzaamheden van de bode) aankleding van de locatie (bloemen, geluidsinstallatie, verwarming, elektriciteit).

In Breda worden de kosteloze huwelijken voltrokken op maandag om 10.00 en 10.30 uur in het Stadhuis.

In de afgelopen jaren bleek ruim 20% van de huwelijken kosteloos voltrokken te zijn.

Door deze ontwikkeling is er nu sprake van een wachttijd van ongeveer 6 maanden. Dit heeft het ongewenste effect van een overloop naar buurgemeenten. Dit laatste staat op gespannen voet met het gemeentelijk streven om de binding van inwoners aan Breda te behouden c.q. te vergroten.

Een groot aantal bruidsparen kiest voor een kosteloze huwelijksvoltrekking, omdat zij die als een formaliteit beschouwen: men verwacht bijvoorbeeld een kind.

Weer anderen vinden de huwelijksleges te hoog.

Om deze bruidsparen tegemoet te komen kunnen, bij wijze van proef voor de duur van één jaar, de volgende mogelijkheden geboden worden:

a. Invoering van het “baliehuwelijk”: de kosteloze voltrekking van het huwelijk, zonder ceremonie, aan de balie op de afdeling Burgerzaken op maandag tussen 9.00 en 10.00 uur.

De doelgroep wordt gevormd door diegenen die de voltrekking van het huwelijk als een formaliteit

beschouwen.

b. Invoering van de huwelijksvoltrekking zonder ceremonie in de Kleine Zaal in het Stadhuis te voltrekken op maandag tussen 10.00 en 11.00 uur.

De doelgroep wordt gevormd door diegenen die de hoogte van de huwelijksleges een belemmering vinden. Zij kunnen op deze wijze trouwen in een zaal met uitstraling, maar zullen genoegen moeten nemen zonder ceremonie: geen bloemen, geen muziek en geen toespraak.

Voor het einde van de proefperiode kan bezien worden of deze maatregelen het hierboven genoemde gewenste effect hebben gehad. Indien daartoe aanleiding bestaat wordt uw raad opnieuw een voorstel gedaan.

Bij overneming van deze voorstellen vervalt dus de mogelijkheid om kosteloos te trouwen op maandag om 10.00 en 10.30 uur in het Stadhuis. De reeds gemaakt afspraken voor kosteloze huwelijksvoltrekkingen op het Stadshuis op deze tijdstippen en de afspraken die nog zullen worden gemaakt voor de inwerkingtreding van het raadsbesluit zullen uiteraard nagekomen moeten worden.

6. Het heffen van leges voor het voltrekken van huwelijken zonder ceremonie in de Kleine Zaal van het Stadhuis (zie hierboven onder 5 b.) en voor het in behandeling nemen van een verzoek tot éénmalige aanwijzing van een pand als gemeentehuis voor de duur van de huwelijksvoltrekking.

a. Hierboven is aangegeven, dat een groot aantal bruidsparen kiest voor een kosteloze huwelijksvoltrekking omdat zij onder meer de huwelijksleges te hoog vinden. Aan deze bruidsparen kan de mogelijkheid geboden kunnen worden om gedurende een proefperiode van 1 jaar, tegen een laag tarief te trouwen in een zaal met uitstraling. Zij zullen daarbij echter genoegen moeten nemen met een huwelijksvoltrekking zonder ceremonie: geen bloemen, geen muziek en geen toespraak.

Deze huwelijken worden dan voltrokken op maandag tussen 10.00 en 11.00 uur in de Kleine Zaal van het Stadhuis ad € 50,00. Dit tarief bestaat uit de kosten voor de buitengewoon ambtenaar van de burgerlijke stand die hieraan maximaal 1 uur werk zal hebben.

b. De behandeling van een verzoek tot éénmalige aanwijzing van een pand als trouwlocatie behelst een administratieve afhandeling. Uit het oogpunt van het streven naar kostendekkendheid is het voor de hand liggend om deze kosten in de vorm van leges door te berekenen aan de verzoekers.

De administratieve afhandeling zal 1 uur bedragen. Bij hantering van het uurtarief van de afdeling Burgerzaken ad € 56,00 bedraagt de te heffen leges € 56,00.