Regeling vervallen per 26-07-2016

Mantelzorgwaardering gemeente Bronckhorst 2015

Geldend van 16-02-2015 t/m 25-07-2016

Intitulé

Mantelzorgwaardering gemeente Bronckhorst 2015

Inleiding

Eén van onze beleidsspeerpunten is dat wij kwetsbare inwoners stimuleren zo lang mogelijk zelfstandig te functioneren in de samenleving. Mantelzorgers zijn hierbij van grote waarde.

De huidige ontwikkelingen waarbij een groter beroep wordt gedaan op mantelzorgers, vraagt samen met de nieuwe Wmo en de hervorming van de langdurige zorg om passende ondersteuning van onze mantelzorgers. Deze ondersteuning richt zich onder andere op het versterken van de positie en regie van de mantelzorger, het verlichten van mantelzorg en het

verbinden van informele en formele ondersteuning en zorg. Deze ondersteuning moet ervoor zorgen dat de groep mantelzorgers niet overbelast raakt en de zorg kan volhouden. Niet

enkel de ondersteuning, maar ook de erkenning en waardering van mantelzorgers is een belangrijk speerpunt in ons beleid.

Eén van de manieren om mantelzorgers te versterken is door te laten blijken dat hun inzet gewaardeerd wordt.

Tot en met 2014 was er een landelijke regeling voor de waardering van mantelzorgers, namelijk het mantelzorgcompliment. Mensen met een langdurige indicatie voor extramurale AWBZ-zorg konden voor hun mantelzorger een compliment aanvragen. Rond de dag van de mantelzorg (10 november) ontving de mantelzorger een bedrag van € 200.- van de Sociale Verzekeringsbank. Vanaf 1 januari 2015 is de waardering van mantelzorgers een expliciete taak van gemeenten. Het budget voor deze waardering wordt met een fikse korting toegevoegd aan het deelfonds sociaal domein van het gemeentefonds. De Wmo 2015 laat aan de gemeente over hoe zij de blijk van waardering vormgeeft. Wel dient de regeling te worden opgenomen en vastgelegd in de verordening. In dit voorstel wordt de waardering van mantelzorgers nader uitgewerkt.

Voorbereiding

Ter voorbereiding op dit voorstel zijn er gesprekken gevoerd met medewerkers van de organisaties, VIT hulp bij mantelzorg, GGNet en Spectrum-Elan. Deze organisaties richten zich op mantelzorgondersteuning en adviseren bij beleidsvraagstukken. Er is advies gevraagd over de wijze waarop invulling kan worden gegeven aan de waardering van

mantelzorgers binnen de gemeente Bronckhorst.

Zij brachten de volgende adviezen uit:

  • *

    Maak samen met vertegenwoordigers van mantelzorgers in de gemeente een keuze hoe het budget voor de waardering van mantelzorgers in te zetten. Mantelzorgers worden versterkt wanneer zij actief betrokken worden en het is van belang dat hun stem doorklinkt in het beleid;

  • *

    Waardeer mantelzorgers specifiek als doelgroep en niet tegelijkertijd met (zorg)vrijwilligers. In geval van mantelzorg vloeit de hulp rechtstreeks voort uit bestaande sociale relaties. Dit in tegenstelling tot (zorg)vrijwilligers. Zij maken een bewuste keuze in een afgebakende tijd in georganiseerd verband;

  • *

    De waardering bestaat bij voorkeur uit een mix van waardering in de vorm van een geldbedrag en waardering in natura zoals bijvoorbeeld een bonnenboekje met tegoedbonnen voor kleine diensten;

  • *

    De waardering kan gebruikt worden om kennis te maken met (nieuwe) mantelzorgers en beter zicht te krijgen op hun mogelijkheden en ondersteuningsbehoeften;

  • *

    Uit onderzoek is gebleken dat mantelzorgers de waardering bij voorkeur ontvangen in de vorm van een geldbedrag;

  • *

    Definieer de doelgroep duidelijk zodat het beschikbare budget daadwerkelijk bij de juiste mensen terecht komt.

Tijdens de inwonersbijeenkomsten in 2014 is uitvoerig met mantelzorgers gesproken en is hen gevraagd hoe zij dachten over de invulling van de waardering voor mantelzorgers.

Mantelzorgers gaven aan waardering en erkenning erg belangrijk te vinden. Zij maken vaak extra kosten zoals reis- en telefoonkosten. Gemiddeld maken mantelzorgers per jaar € 1.100.- aan extra kosten. Mantelzorgers geven over het algemeen de voorkeur aan waardering in de vorm van een geldbedrag zodat zij zelf kunnen bepalen waar zij dit bedrag voor willen gebruiken. Dit wordt in een tegemoetkoming in de kosten beschouwd die zij als mantelzorger hebben.

Er is gesproken met de werkgroep AWBZ van de participatieraad. In deze werkgroep zijn meerdere mantelzorgers vertegenwoordigd. Zij kwamen met de volgende aanbevelingen: 

  • *

    Geeft de waardering vorm in een mix van waardering in een geldbedrag en waardering in natura;

  • *

    Organiseer op de dag van de mantelzorg een verwendag in de vorm van een markt in samenwerking met ondernemers uit de gemeente Bronckhorst.

  • *

    De kern van deze dag is waardering in de vorm van welgemeende aandacht. Bv. In de vorm van een stoelmassage, de mogelijkheid om met een tegoedbon bij één van de ondernemers iets uit te zoeken etc.;

  • *

    Zorg ervoor eerst goed zicht te krijgen op aantallen mantelzorgers welke binnen de criteria vallen om in aanmerking te komen voor deze blijk van waardering;

  • *

    Heb aandacht voor respijtzorg;

  • *

    Reik de waardering uit op de dag van de mantelzorg en laat deze waardering ook uitspreken;

  • *

    Reik de waardering voor het jaar 2015 in het jaar 2015 uit en niet achteraf.

Interne communicatie:

Afdeling financiën is in kennis gesteld van de voorgestelde aanvraag. Er heeft overleg plaatsgevonden met de bedrijfscontactfunctionaris over mogelijkheden van samenwerking met lokale ondernemers in het kader van maatschappelijk ondernemen. Dit in verband met het organiseren van een verwendag op de Dag van de Mantelzorg (10 november).

Vervolgens is er een conceptvoorstel geschreven voor de uitvoering van de waardering voor mantelzorgers welke voor advies is voorgelegd aan de gehele participatieraad. Dit advies is als bijlage toegevoegd en verwerkt in onderstaand plan. Rekening houdend met deze aanbevelingen en adviezen is het voorstel als volgt:

Voorstel: De waardering voor mantelzorgers van zorgvragers uit de gemeente Bronckhorst vorm te geven door: 

  • °

    Het beschikbaar stellen van een geldbedrag van € 100.- ; 

  • °

    In natura in de vorm van een verwendag voor mantelzorgers op de dag van de mantelzorg (10 november 2015)

Doelgroep:

Zorgvragers woonachtig in de gemeente Bronckhorst of hun vertegenwoordigers kunnen hun mantelzorger, die langdurig en intensief voor hen zorgt en voldoet aan de definitie zoals hieronder beschreven tot 1 oktober 2015 aanmelden bij de gemeente. Er komt een formulier

beschikbaar waarmee zorgvragers zich kunnen melden voor deze waardering. Bij deze waardering is de woonplaats van de zorgvrager leidend.

Definitie mantelzorg:

Langdurige zorg1 die onbetaald2 en niet in het kader van een hulpverlenend beroep wordt geboden aan een hulpbehoevende door personen uit diens directe omgeving, waarbij zorgverlening rechtstreeks voortvloeit uit de sociale relatie en de gebruikelijke zorg van huisgenoten voor elkaar overstijgt.

1Langer dan drie maanden en meer dan 8 uur per week; toevoeging van het Sociaal Cultureel Planbureau.

2 Toevoeging van mantelzorgkoepel Mezzo. Daardoor vallen de verzorgingsuren, die bijvoorbeeld uit een persoonsgebonden budget worden betaald, niet onder de mantelzorg.

Mantelzorg overkomt je en je kunt je er normaal gesproken niet of nauwelijks aan onttrekken. Het gaat om extra zorg in duur en intensiteit boven op de normale, gebruikelijke zorg voor elkaar in een huishouden. Bewuste keuze en organisatie zijn zeker bij aanvang van

mantelzorg totaal afwezig. Mantelzorg vindt niet plaats in georganiseerd verband, in tegenstelling tot vrijwillige zorg.

Gebruikelijke zorg betreft de gangbare activiteiten op basis van een gemeenschappelijke verantwoordelijkheid van verwanten c.q. huisgenoten voor elkaar. De gebruikelijke zorg van huisgenoten voor elkaar speelt zich af binnen de leefeenheid die een gemeenschappelijk huishouden voert.3

Tijdens de dag van de mantelzorg (10 november 2015) zal er een verwendag georganiseerd worden. Waardering en welgemeende aandacht zijn de thema’s waar het op deze dag om draait. In samenwerking met de lokale ondernemers zal er bij ieder wijkteam een verwendag

worden georganiseerd.

3Van Klinken en Scheepens LOT, 2001

Communicatie:

De manier waarop de communicatie plaatsvindt over de waardering van mantelzorgers bepaalt voor een belangrijk deel het aantal aanmeldingen voor de waardering. Uitgangspunt is om zoveel mogelijk mantelzorgers de waardering die ze verdienen ook te geven. We willen inwoners in ieder geval via de volgende wegen op de hoogte stellen van de waardering voor mantelzorgers. 

  • *

    Brief naar cliënten die gebruik maken van een Wmo-voorziening of voorziening vanuit Jeugdwet met daarin de mogelijkheid tot aanmelding voor deze blijk van waardering;

  • *

    Artikel op de gemeentepagina met oproep tot aanmelding voor deze blijk van waardering; 

  • *

    Brief naar mantelzorgers die bekend zijn bij het VIT hulp bij mantelzorg en GGNet met daarin de mogelijkheid tot aanmelding voor deze blijk van waardering;

  • *

    Sociaal consulenten vragen in de toegang expliciet door op het thema mantelzorg. Dit thema zal proactief onder de aandacht worden gebracht en tijdens de keukentafelgesprekken zullen zorgvrager en mantelzorger geïnformeerd worden over de blijk van waardering;

  • *

    Ook bij participatie zal het klantcontact benut worden om in beeld te krijgen of mensen mantelzorger zijn;

  • *

    Op de Dag van de Mantelzorg en de communicatie daarvoor zal extra aandacht worden besteed aan de waardering voor mantelzorgers voor het jaar daarop.

De Sociale Verzekeringsbank zal op 17 februari 2015 een brief versturen naar alle cliënten uit de gemeente Bronckhorst die in 2014 een aanvraagformulier voor het mantelzorgcompliment hebben gehad. Cliënten zijn nog tot 30 april 2015 in de gelegenheid om een aanvraag voor het mantelzorgcompliment 2014 in te dienen bij de Sociale Verzekeringsbank. (zie bijlage voor uitgaande brief Sociale Verzekeringsbank). Het is van

belang dat wij voor die tijd beleid rondom de waardering van mantelzorgers hebben geformuleerd.

Uitvoering:

In samenwerking met Spectrum-Elan zal een aanmeldingsformulier worden opgesteld waarmee zorgvragers uit de gemeente Bronckhorst een waardering kunnen aanvragen voor hun mantelzorger. Deze waardering kan bestaan uit een geldbedrag maar ook uit een uitnodiging voor een verwendag op de Dag van de Mantelzorg. Bij deze aanvraag is de woonplaats van de zorgvrager leidend. Er zal een simpele screening plaats vinden om te onderzoeken of men onder de definitie zoals opgesteld in dit voorstel valt.

Vervolgens zal de communicatie naar mantelzorgers en zorgvragers moeten worden opgezet. Zie boven.

Op de Dag van de Mantelzorg (10 november 2015) zal samen met de plaatselijke ondernemers en vrijwilligersorganisaties, in het kader van maatschappelijk ondernemen binnen elk wijkteam een verwendag worden georganiseerd. Te denken valt aan een markt waarin het thema waardering en oprechte aandacht de sleutelwoorden zijn. Te denken valt

aan een bonnenboekje met tegoedbonnen voor kleine diensten, een bos bloemen, bezoek aan kapper, stoelmassage etc.

Er zullen extern nadere uitvoeringsafspraken moeten worden gemaakt met het VIT-hulp bij mantelzorg en GGNet, plaatselijke ondernemers en vrijwilligersorganisaties.

Intern zullen uitvoeringsafspraken gemaakt moeten worden met klantadvies, de wijkteams, afdeling communicatie, bedrijfscontactfunctionaris etc.

Budget:

Aangezien de definitie van mantelzorg in dit voorstel uitgaat van onbetaalde mantelzorg valt te verwachten dat niet iedere mantelzorger die in 2013 en 2014 in aanmerking is gekomen voor het mantelzorgcompliment in aanmerking zal komen voor de waardering in 2015.

Immers veel mantelzorgers van zorgvragers met destijds een langdurige AWBZ indicatie voor extramurale zorg, leveren zorg a.d.h.v. een persoonsgebonden budget. Het is echter onzeker hoeveel zorgvragers, die intensief, langdurig en onbetaald mantelzorg ontvangen in de gemeente Bronckhorst, zich in 2015 voor een waardering zullen melden bij

de gemeente. Voor een benadering gaan we daarom uit van ongeveer het aantal zorgvragers uit de gemeente Bronckhorst met een mantelzorger die volgens de Sociale Verzekeringsbank in 2013 een mantelzorgcompliment hebben ontvangen. Daarnaast zijn er zowel met de regeling als ook met de organisatie van de Dag van de Mantelzorg uitvoeringskosten gemoeid. Het beschikbare budget stelt ons in staat om ongeveer 1100 waarderingen in de vorm van een geldbedrag van € 100.- aan mantelzorgers te verstrekken.

Evaluatie:

Zowel de verwendag op de Dag van de Mantelzorg als de regeling voor de waardering in een geldbedrag zal in november 2015 geëvalueerd worden. Hierbij dienen wij ons specifiek de volgende vragen te stellen: 

  • *

    Hebben we de mantelzorgers bereikt die we wilde bereiken?

  • *

    Reactie over hoe mantelzorgers de waardering hebben ervaren.

  • *

    Was het budget toereikend.

  • *

    Dienen er aanpassingen te worden gedaan aan de regeling voor de waardering voor volgend jaar?

  • *

    Hebben we voldoende zicht op de ondersteuningsbehoefte van onze mantelzorgers?

  • *

    Etc.