Besluit van het college van burgemeester en wethouders van de gemeente Brunssum houdende Beleidsnotitie Dakkapellen Langeberg

1. Inleiding:

In het verleden zijn in een aantal straten in de wijk Langeberg dakkapellen gerealiseerd aan de voorzijde van het dakvlak. Dit is met name ontstaan bij woningen die aan de straatzijde slechts een (goot)hoogte hebben van één bouwlaag. De kap begint hier al op ca. 3.00 m. hoogte. Dit heeft tot gevolg dat er op de slaapkamerverdieping weinig functionele ruimte aanwezig is. De noodzaak om met een dakkapel deze ruimte te vergroten wordt onderschreven.

2. Huidig beleid:

Dakkapellen aan de voorzijde zijn altijd gebonden aan een omgevingsvergunning en de daarbij behorende welstandstoets. Deze zijn nooit vergunningvrij. Dit in tegenstelling tot dakkapellen aan de achterzijde, die onder bepaalde voorwaarden wel vergunningvrij kunnen zijn. Voor woningen die gelegen zijn in een door het rijk aangwezen Beschermd Gezicht zijn alle bouwactiviteiten vergunningplichtig. Voor de wijk Langeberg is dit het geval.

Het bestemmingsplan spreekt zich in de regel niet expliciet uit over dakkapellen. Het is met name de Welstandsnota, waarin criteria zijn vastgelegd voor dakkapellen. Maar dan betreft het dakkapellen aan de achterzijde.

Onder het huidige beleid is het, bij hoge uitzondering, mogelijk dakkapellen aan de voorzijde toe te staan. Daarbij wordt altijd gekeken naar de kwalitatieve inpassing in het totale bouwblok en het stedenbouwkundig beeld ter plaatse.

Bestemmingsplan:

Het huidige bestemmingsplan geeft slechts maximale bouw- en goothoogten aan. Daarnaast zijn er ook regels opgenomen over aantal bouwlagen ( en of de zolder hierin mee telt), dakopbouwen, setbacks, inhoud van de woning etc. Hierbij is een algemeen uitgesproken regel dat wanneer een dakkapel zodanig wordt uitgevoerd dat dit gezien moet worden als een dakopbouw, waarbij de goothoogte over de volledige breedte van de woning wordt verhoogd, dit beoordeeld wordt als strijdig met de goot- cq. bouwhoogtebepaling uit het bestemmingsplan.

Dakkapellen, die niet de volledige woningbreedte in beslag nemen en aan de achterzijde gelegen zijn worden onder vastgestelde voorwaarden ( inzake hoogte, breedte, ligging en uitvoering) toegestaan en zijn zelfs veelal vergunningvrij. Hierbij is een toets aan het bestemmingsplan over het algemeen niet noodzakelijk.

Wanneer de dakkapellen niet aan de achterzijde zijn gelegen en/of niet voldoen aan de vastgestelde voorwaarden, dan worden deze over het algemeen niet toegestaan in verband met aantasting van het beeld ter plaatse en niet passend in het bouwblok. Dit wordt merendeels door de commissie Ruimtelijke Kwaliteit beoordeeld.

Beschermd Gezicht: 

Voor de beschermde gezichten zijn door de gemeenteraad sneltoetscriteria vastgesteld. Wanneer bouwaanvragen voldoen aan deze sneltoetscriteria is een welstandsadvies niet noodzakelijk. De bouwaanvraag kan dan ambtelijk worden afgedaan. 1 Om het aanzien van de woningen zoveel mogelijk in de oorspronkelijke staat te laten, wordt zeer terughoudend omgegaan met aanvragen voor het realiseren van dakkapellen aan de voorzijde van de woning. Gezien de gevoeligheid van dakkapellen aan de voorzijde in deze gebieden, is bepaald dat hiervoor géén sneltoetscriteria zijn vastgelegd. Dit betekent dat deze bouwaanvragen altijd aan de commissie Ruimtelijke Kwaliteit voorgelegd moeten worden. Het is niet per definitie zo dat hiervoor geen vergunning verleend kan worden.

In bijlage 1 staan de sneltoetscriteria voor dakkapellen aan de achterzijde, die als richtinggevend kader kunnen dienen voor dakkapellen die aan de voorzijde worden toegestaan.

De beoordeling van dakkapellen in de Beschermde Gezichten van Brunssum zal extra zorgvuldig tot stand komen. Hier staat behoud van de aanwezige cultuur-historische kwaliteiten voorop. Vooral detonerende dakkapellen, aan de voorzijde van de woningen, die sterk afwijken qua vormgeving en maatvoering worden niet toegestaan.

Een uitzondering hierop vormen dakkapellen die aansluiten bij van oorsprong reeds aanwezige dakkapellen op de dakvlakken aan de voorzijden. Uitgangspunt hierbij is dat het beeld van het totale ensemble cq. bouwblok doorslaggevend is bij de beoordeling. Er dient aansluiting gezocht te worden bij de vormgeving van reeds aanwezige dakkapellen, waarbij voldaan moet worden aan een aantal algemene criteria, die hierna in § 3 worden verwoord. Daarbij is het aan de commissie Ruimtelijke Kwaliteit om te beoordelen of een concreet bouwplan kan worden toegestaan, gelet op vormgeving en materiaalgebruik. Ook dient deze commissie te beoordelen of de reeds aanwezige dakkapellen van een zodanige vormgevingskwaliteit zijn dat deze navolging verdienen.

Welstandsnota:

De Welstandsnota geeft voor dakkapellen de volgende omschrijving en uitgangspunten:

“Een dakkapel is een bescheiden uitbouw in de kap, bedoeld om de lichttoetreding te verbeteren en het bruikbaar woonoppervlak te vergroten. Dakkapellen zijn, als ze zichtbaar zijn vanuit de openbare ruimte, voor het straatbeeld zeer bepalend. Later toegevoegde dakkapellen zijn zelden een verrijking van het straatbeeld. De welstands- commissie zal altijd adviseren de dakkapel aan de achterkant van de woning aan te brengen. (op het achter- of zijdakvlak als het zijerf of- gevel niet gekeerd is naar de weg of het openbaar groen). Vandaar dat slechts voor dakkapellen aan de achterzijde

sneltoetscriteria zijn geformuleerd. Dakkapellen aan de voorzijde zullen altijd door de welstandscommissie beoordeeld moeten worden . Vandaar dat de sneltoetscriteria hiervoor zijn geschrapt.

Dakkapellen moeten een ondergeschikte toevoeging zijn aan een dakvlak. Het

plaatsen van een dakkapel mag dus niet ten koste gaan van de karakteristiek van de kapvorm. Daarom mag een dakkapel nooit domineren in het silhouet van het dak en moet de noklijn van het dak, afhankelijk van straatprofiel, vanaf de weg zichtbaar blijven. Bovendien moet de ruimte tussen dakkapel en goot voldoende zijn. Bij meerdere dakkapellen op één doorgaand dakvlak streeft de gemeente naar een herhaling van uniforme exemplaren en een regelmatige rangschikking op een horizontale lijn. Herhaling binnen een blok (van dezelfde architectuur/bouwstijl) kan rust en samenhang brengen.

In plaats van een dakkapel kunnen ook dakramen worden aangebracht. Deze zijn minder dominant in het straatbeeld. Ook voor dakramen geldt het streven naar herhaling van uniforme exemplaren en een regelmatige rangschikking op een horizontale

lijn”

In zijn algemeenheid kunnen de criteria voor dakkapellen aan de achterzijden van woningen wel als richtinggevend kader dienst doen voor de dakkapellen die bij uitzondering aan de voorzijde worden toegestaan ( zie bijlage 1). Echter de exacte maatvoering en vormgeving is afhankelijk van de situatie ter plaatse.

3. Nieuw beleid:

In de wijk Langeberg zijn in een aantal straten grondgebonden woningen aanwezig die afwijken van het gangbare woningtype elders in de wijk. Het betreft hier woningen die aan de voorzijde uitgevoerd zijn in slechts één bouwlaag met kap. Aan de achterzijde zijn meestal wel twee bouwlagen met kap aanwezig. Door deze bouwvorm is vooral aan de voorzijde behoefte aan een dakkapel om de gebruikswaarde van de slaapkamerverdieping te vergroten.

Voor deze uitzonderingssituatie zijn nieuwe beleidsregels opgesteld, zodat het, onder bepaalde omstandigheden mogelijk wordt om voor een aantal bouwblokken in de straten Hazekampstraat, Torenstraat, en Reinstraat dakkapellen aan de voorzijde toe te staan.

De Commissie Ruimtelijke Kwaliteit zal een bouwplan altijd moeten beoordelen. Indien deze commissie een positief advies uitbrengt, kan de aanvraag in principe gehonoreerd worden. Daaraan toegevoegd moet de aanvraag voldoen aan de hierna geformuleerde criteria.

• 1.

  De hiervoor aangehaalde algemene uitgangspunten uit de Welstandsnota zijn van toepassing:

  • -

    dakkapellen moeten een ondergeschikte toevoeging zijn aan een dakvlak. Het plaatsen van een dakkapel mag dus niet ten koste gaan van de karakteristiek van de kapvorm.

  • -

    een dakkapel mag niet domineren in het silhouet van het dak en de noklijn van het dak moet, afhankelijk van het straatprofiel, vanaf de weg zichtbaar blijven. Het (deels) ophogen van de nok is niet toegestaan.

  • -

    de ruimte tussen dakkapel en goot en tussen dakkapel en nok moet voldoende zijn.

  • -

    bij meerdere dakkapellen op één doorgaand dakvlak wordt gestreefd naar een herhaling van uniforme exemplaren en een regelmatige rangschikking op een horizontale lijn.

• 2.

  De volgende specifieke criteria gelden voor dakkapellen, die geplaatst worden aan de voorzijde van de woningen met lage gootlijn in de wijk Langeberg (Hazekampstraat, Torenstraat, Reinstraat):

  • -

    de dakkapel moet plat afgedekt worden.

  • -

    de dakkapel mag niet de gehele gevelbreedte beslaan; dit wordt beoordeeld als een extra bouwlaag.

  • -

    de dakkapel dient op minimaal 4 dakpannen van de nok geplaatst te worden, met dien verstande dat meerdere dakkapellen in één bouwblok bij voorkeur op één horizontale lijn geplaatst dienen te worden.

    

  • -

    de dakkapel dient op minimaal 2 dakpannen van de goot geplaatst te worden, met dien verstande dat meerdere dakkapellen in één bouwblok bij voorkeur op één lijn geplaatst dienen te worden.

  • -

    de dakkapel dient bij voorkeur gelegen te zijn boven de raampartij van de begane grond, waarbij de raamindeling afgestemd dient te zijn op de gevel- en raamindeling van de voorgevel.

4. Uitvoering.

Deze beleidsnotitie zal na accordering door het college worden verwerkt in het bestemmingsplan Beschermde Gezicht Mijnkoloniën Brunssum en in de gemeentelijke Welstandsnota. Bestemmingsplan:Het nieuwe bestemmingsplan Beschermd Gezicht Mijnkoloniën Brunssum gaat uit van conservering van de huidige situatie. Daarbij worden de standaardbouwtekeningen als uitgangspunt voor de “bestaande situatie” gehanteerd. Dakkapellen aan de voorzijde zijn niet in deze standaardbouwtekeningen meegenomen. Daarom wordt voor deze locatie in Langeberg een afwijkingsbepaling opgenomen, zodat met vrijstelling onder genoemde voorwaarden een dakkapel aan de voorzijde mogelijk wordt gemaakt.

Het bestemmingsplan zal de gebruikelijke procedure doorlopen, waarbij ook de gemeenteraad betrokken zal worden en uiteindelijk het bestemmingsplan zal vaststellen.

 Welstandsnota:

Momenteel wordt de Welstandsnota aangepast aan de WABO regelgeving. De hier geformuleerde criteria voor de dakkapellen aan de voorzijde in de wijk Langeberg zullen hierin meegenomen worden.  

Financiële uitvoerbaarheid:

Deze beleidsaanpassing heeft geen extra kosten tot gevolg. De werkzaamheden zullen door interne medewerkers, binnen de huidige formatie worden uitgevoerd.

De beleidsaanpassing kan worden meegenomen in het in voorbereiding zijnde bestemmingsplan en de komende aanpassing van de Welstandsnota aan de WABO.