Verordening handhaving WWB, Bbz, IOAW, IOAZ gemeente Buren.

Toelichting 1 Algemene en artikelgewijze toelichting

Algemene toelichting

In het oorspronkelijke wetsvoorstel van de Wet werk en bijstand (WWB) was geen bepaling opgenomen over de plicht tot het vaststellen van een verordening gericht op fraudebestrijding. Via een kameramendement is hierover een bepaling opgenomen in artikel 8a WWB. In dit artikel is namelijk de verplichting opgenomen om in het kader van het financiële beheer bij verordening regels op te stellen voor de bestrijding van het ten onrechte ontvangen van bijstand alsmede misbruik en oneigenlijk gebruik van de Wet werk en bijstand.

De Wet Bundeling van Uitkeringen Inkomensvoorziening Gemeenten (wet BUIG) is met ingang van 1 januari 2010 in werking getreden. Met deze wet worden de gemeentelijke middelen voor:

• 1.

  de Wet inkomensvoorziening oudere en gedeeltelijk arbeidsongeschikte werkloze werknemers (IOAW)

• 2.

  de Wet inkomensvoorziening oudere en gedeeltelijk arbeidsongeschikte gewezen zelfstandigen (IOAZ)

• 3.

  het Besluit bijstandsverlening zelfstandigen 2004 (Bbz 2004) voor zover dat betrekking heeft op de algemene bijstand aan startende ondernemers

• 4.

  de Wet werk en inkomen kunstenaars (WWIK)

gebundeld met het Inkomensdeel voor de Wet werk en bijstand (WWB). Met de invoering van deze gebundelde uitkering krijgt de gemeente één budget voor de bekostiging van de uitkeringen op grond van de WWB, de IOAW, de IOAZ en het Bbz 2004. De gemeente Arnhem is voor onze regio aangewezen als centrumgemeente voor uitvoering van de WWIK.

Afgezien van de korte bepaling van artikel 8a van de Wet werk en bijstand zijn er geen nadere aanduidingen over wat nu precies in de verordening moet worden geregeld. In de Algemene bijstandswet was bepaald dat er in het jaarlijks verplicht gestelde beleidsplan aandacht besteed moest worden aan de bestrijding van misbruik en oneigenlijk gebruik van de wet. De WWB kent geen verplichting meer om jaarlijks een beleidsplan vast te stellen. In Buren is er echter voor gekozen om te gaan werken met een meerjarenbeleidsplan dat wordt opgesteld in regionaal verband. In het verlengde hiervan wordt er in deze verordening voor gekozen om de bestrijding van misbruik en oneigenlijk gebruik van de wet periodiek aandacht te geven in dit meerjarenbeleidsplan.

Er is bewust voor gekozen deze verordening niet de naam fraudeverordening te geven maar om te spreken van handhaving. Door deze naamgeving wordt benadrukt dat het niet alleen gaat om de opsporing van fraude, maar dat het voorkomen van fraude een aspect is dat minstens zo belangrijk is. Handhaving is namelijk niet alleen gericht op de opsporing van gepleegde fraude, maar gaat meer uit van de spontane naleving van de wet- en regelgeving.

Artikelgewijze toelichting

Artikel 1. - BegripsomschrijvingenEr is voor gekozen om begrippen die al zijn omschreven in de WWB, de Bbz 2004, de IOAW, de IOAZ niet afzonderlijk te definiëren in deze verordening. Dit voorkomt dat in geval van wijziging van betreffende definities ook de verordening moet worden gewijzigd.

De begrippen die niet zijn omschreven in de WWB, de WIJ, IOAW, IOAZ, of die verduidelijkt moeten worden, zijn in het tweede lid omschreven.

Artikel 2. - BeleidDit artikel regelt dat de gemeenteraad het beleid voor handhaving vaststelt. Dit beleid is opgenomen in een (regionaal tot stand gekomen) meerjarenbeleidsplan.

Artikel 3. - Opdracht aan het collegeDit artikel legt bij het college de verantwoordelijkheid neer voor een rechtmatige en doelmatige uitvoering van de Wet werk en bijstand, het Besluit bijstandsverlening zelfstandigen, de Wet inkomensvoorziening oudere en gedeeltelijk arbeidsongeschikte werkloze werknemers en de Wet inkomensvoorziening oudere en gedeeltelijk arbeidsongeschikte gewezen zelfstandigen. De gemeenteraad stelt het handhavingsbeleid vast. Het college voert het beleid uit en streeft zoveel mogelijk naar realisatie van de (sub)doelstellingen die genoemd zijn in artikel 4.

Artikel 4.- DoelstellingEr wordt naar gestreefd dat alleen diegenen die daadwerkelijk recht op een uitkering hebben, een uitkering ontvangen die in overeenstemming is met de wet.De subdoelstellingen zijn de volgende:

• a.

  spontane naleving: Cliënten moeten spontaan de juiste en volledige gegevens aan het onderdeel Werk en Inkomen verstrekken zodat deze kan vaststellen, of iemand ook echt recht heeft op een uitkering;

• b.

  vroegtijdige detectie: gestreefd wordt naar het zo vroeg mogelijk ontdekken van fraude (door o.a. signaalsturing, risicosturing en themacontroles;

• c.

  optimalisering dienstverlening: gestreefd wordt naar het optimaliseren van de controle- en opsporingsorganisatie. Middelen hiervoor zijn kwaliteits- en kwantiteitsverbetering, een duidelijk gestructureerde inzet, alsmede risico- en signaalsturing;

• d.

  daadwerkelijk sanctioneren: Gestreefd wordt naar een sanctiesysteem, waarbij de getroffen maatregel ook door de schender van de inlichtingenplicht als een sanctie wordt ervaren.

Artikel 5. - VerantwoordingHet college informeert de gemeenteraad jaarlijks, bij de verantwoording over het beleid en de uitvoering van de Wet werk en bijstand, over de uitvoering en de resultaten op het gebied van handhaving.

Artikel 6. - Afstemming van de uitkeringWanneer de cliënt onvolledige of onjuiste informatie geeft, kan de uitkering (tijdelijk) verlaagd worden conform de Afstemmingsverordening. Wanneer dit heeft geleid tot het ten onrechte of tot een te hoog bedrag ontvangen van bijstand, wordt de uitkering met een hoger bedrag verlaagd.

Deze verlaging van de uitkering is bedoeld om het nakomen van de verplichtingen en de hoogte van de uitkering op elkaar af te stemmen. Dit staat los van het terugvorderen van uitkering, dat bedoeld is om de situatie (weer) in overeenstemming te brengen met het recht.

Artikel 7. - Aangifte bij Openbaar MinisterieEr is een taakverdeling tussen de gemeenten en het OM over de afhandeling van fraude (schending inlichtingenplicht). Deze taakverdeling is vastgelegd in de Aanwijzing Sociale Zekerheidsfraude. Het aanwenden van strafvorderlijke bevoegdheden kan in beginsel slechts aan de orde zijn bij het redelijk vermoeden dat het nadeel de aangiftegrens of meer bedraagt.

Indien het vermoedelijke benadelingsbedrag lager is dan de aangiftegrens worden er in beginsel geen strafvorderlijke bevoegdheden aangewend. Met de maatregelen in de Wet werk en bijstand en de Wet investeren in jongeren kan deze categorie zaken door oplegging van een bestuurlijke maatregel afgedaan worden.

Artikel 8. en 9. – Inwerkingtreding en CiteerwijzeDit artikel regelt de datum van inwerkingtreding en de naam van de verordening.