Beleidsregels artikel 13b Opiumwet gemeente De Ronde Venen 2019

Deze beleidsregels zien op de bevoegdheid tot het sluiten van woningen door de burgemeester bij verkoop, aflevering of verstrekking dan wel aanwezig zijn van drugs of voorbereidingshandelingen daartoe, vanuit woningen of al dan niet voor publiek toegankelijke lokalen en daarbij behorende erven. De maatregel die voortvloeit uit deze bevoegdheid is een herstelsanctie en is niet bedoeld als straf. Sluiting is gericht op het herstel van de situatie en het weren en terugdringen van drugshandel in georganiseerd verband in en vanuit panden. Het belang dat hiermee wordt gediend, is de bescherming van de openbare orde en veiligheid, het woon- en leefklimaat en de volksgezondheid. Het doel van de maatregel is erop gericht om bekendheid van het pand als drugspand te doorbreken en/of bekendheid van het pand in het drugscircuit teniet te doen en/of te verhinderen dat het pand (weer) wordt gebruikt ten behoeve van het drugscircuit en de georganiseerde drugshandel en herhaling van de verstoring van de openbare orde alsmede verdere aantasting van het woon- en leefklimaat te voorkomen. De toepassing van artikel 13b van de Opiumwet is gericht op het pand (locatie) en niet op de persoon of belanghebbende.

Aanpak drugspanden De Ronde Venen

Vanuit het oogpunt van openbare orde en veiligheid, het beschermen van het woon- en leefklimaat en de volksgezondheid treedt de gemeente De Ronde Venen streng op tegen verkoop, aflevering, verstrekking dan wel aanwezig zijn van drugs, of voorbereidingshandelingen daartoe1. Om de effecten op de veiligheid en leefbaarheid aan te pakken kan de gemeente De Ronde Venen gebruik maken van de instrumenten uit de Wet Victoria, de Wet Damocles en de Wet Victor.

• -

  Artikel 174a Gemeentewet (Wet Victoria) geeft de burgemeester mogelijkheid om een woning of lokaal te sluiten wegens verstoring van de openbare orde of ernstige vrees daarvoor indien er sprake is van illegale verkoop van drugs. Er zijn echter panden van waaruit in drugs wordt gehandeld zonder dat dit voor verstoring van de openbare orde zorgt. Daar voorziet artikel 13b Opiumwet in.

• -

  Artikel 13b Opiumwet (Wet Damocles) stelt de burgemeester in de mogelijkheid om bestuurlijk te handhaven tegen verkooppunten van drugs vanuit woningen of lokalen dan wel in of op bij woningen of zodanige lokalen behorende erven een middel als bedoeld in lijst I of II wordt verkocht, afgeleverd of verstrekt dan wel daartoe aanwezig is. Het aantonen van overlast is geen voorwaarde bij het toepassen van artikel 13b Opiumwet.

• -

  Artikel 11a Opiumwet stelt de voorbereiding strafbaar van teelt in de uitoefening van een beroep of bedrijf, dan wel de voorbereiding van teelt van een grote hoeveelheid.

• -

  Art. 14 Woningwet (Wet Victor) regelt het na-traject na sluiting van een pand en maakt het mogelijk om het beheer van een pand over te nemen (artikel 14 Woningwet) en daarna eventueel te onteigenen (artikel 77 Onteigeningswet).

Met de invoering van het vernieuwde artikel 13b Opiumwet per november 2007 kunnen alle drugspanden aangepakt worden, dus ook woningen. De burgemeester kan bestuursdwang toepassen als drugs wordt verkocht, afgeleverd of verstrekt dan wel daartoe aanwezig is, vanuit woningen of lokalen en daarbij behorende erven. Het aantonen van overlast is geen voorwaarde bij het toepassen van artikel 13b Opiumwet; de toepassing van artikel 13b Opiumwet kan wel leiden tot vermindering van overlast.

Het is vaste rechtspraak van de Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State om de zinsnede ‘daartoe aanwezig is’ in artikel 13b eerste lid Opiumwet zo uit te leggen dat de burgemeester al bevoegd is een last onder bestuursdwang op te leggen indien in een pand een handelshoeveelheid drugs aanwezig is. Om te bepalen wanneer sprake is van een ‘handelshoeveelheid’ wordt aangesloten bij de door het Openbaar Ministerie toegepaste criteria, waarbij een hoeveelheid harddrugs van maximaal 0,5 gram en een hoeveelheid softdrugs van maximaal 5 gram als hoeveelheden voor eigen gebruik worden aangemerkt2. Bij overschrijding van de hoeveelheid die bestemd is voor eigen persoonlijk gebruik, wordt aangenomen dat de drugs bestemd zijn voor verkoop, aflevering of verstrekking dan wel daartoe voorhanden zijn. Het tegendeel dient aannemelijk te worden gemaakt.

Overigens is voor de toepassing van artikel 13b, eerste lid, van de Opiumwet niet vereist dat zich daadwerkelijk druggerelateerde overlast in de omgeving voordoet, nu deze bepaling primair ziet op het tegengaan van drugshandel.

Met ingang van 1 januari 2019 is artikel 13b van de Opiumwet gewijzigd, waardoor de burgemeester sluitingsbevoegdheid heeft gekregen in het geval er sprake is van zogeheten voorbereidingshandelingen.

Deze voorbereidingen waren reeds strafbaar gesteld in de Opiumwet, nu kan de burgemeester dus ook bestuurlijke maatregelen treffen wanneer voorbereidingshandelingen plaatsvinden in een woning of lokaal dan wel op daarbij behorende erven.

Onder voorbereidingshandelingen wordt verstaan het voorhanden hebben van een voorwerp of een stof als bedoeld in artikel 10a, eerste lid, onder 3, of artikel 11a van de Opiumwet.

Die bepalingen vereisen dat degene die het voorwerp of de stof in de woning of het lokaal of op het erf voorhanden heeft, weet of ernstige reden heeft om te vermoeden dat het voorwerp of de stof bestemd is voor onder meer het bereiden, bewerken, of vervaardigen van harddrugs, respectievelijk voor grootschalige en/of professionele hennepteelt. De situatie zal van dien aard moeten zijn dat redelijkerwijs moet worden aangenomen dat het om strafbare voorbereidingshandelingen gaat.

Afbakening en afstemming

Deze beleidsregels zijn van toepassing op de uitoefening door de burgemeester van de in artikel 13b Opiumwet neergelegde bevoegdheid tot het sluiten van woningen door de burgemeester bij verkoop, aflevering of verstrekking dan wel aanwezig zijn van drugs, ten aanzien van:

• -

  voor publiek toegankelijke lokalen en bijbehorende erven;

• -

  niet voor publiek toegankelijke lokalen en bijbehorende erven en;

• -

  woningen en bijbehorende erven.

Deze beleidsregels zijn niet van toepassing voor zover het coffeeshops betreft. Ten aanzien van coffeeshops kent de gemeente De Ronde Venen gemeentelijk coffeeshopbeleid.

Tweesporenbeleid: strafrechtelijk én bestuursrechtelijk

Bij de aanpak van handel, in het bezit zijn van en het gebruik van drugs worden naast

Strafrechtelijke maatregelen ook bestuursrechtelijke maatregelen ingezet (tweesporenbeleid).

Strafrechtelijke sancties richten zich op de bij de verkoop betrokken personen. Het beëindigen of het opheffen van de illegale verkooppunten wordt daarmee niet per definitie bereikt. Bestuursrechtelijke maatregelen richten zich op bij overtreding van de Opiumwet betrokken woningen of lokalen, waardoor beëindigen of het opheffen van de illegale situatie kan worden bereikt.

Het moment van inbeslagname van drugs en het effectueren van de bestuursrechtelijke maatregelen kan enige tijd uit elkaar liggen, nu de eisen van zorgvuldigheid bij het toepassen van bestuursdwang in acht genomen moeten worden. Dit betekent niet dat er na inbeslagname geen reden meer is bestuursrechtelijke maatregelen, zoals een last onder bestuursdwang, op te leggen.

De burgemeester is bevoegd

De bevoegdheid van de burgemeester tot toepassen van artikel 13b Opiumwet betreft een discretionaire bevoegdheid. Dat wil zeggen dat deze bevoegdheid gebruikt wordt na een belangenafweging. In deze beleidsregel wordt vastgelegd op welke wijze de burgemeester met zijn discretionaire bevoegdheid om gaat.

Het kan zijn dat zich omstandigheden voordoen waarin het volgen van het beleid onredelijke gevolgen heeft. In die gevallen kan de burgemeester gemotiveerd afzien van het toepassen van de beleidsregels. Er kan ook sprake zijn van verzwarende omstandigheden, die aanleiding geven om eerder over te gaan tot het opleggen van een last onder bestuursdwang inhoudende een sluiting. Indien er verzwarende omstandigheden zijn, is het aannemelijk dat er sprake is van een ernstige situatie, bijvoorbeeld als aanwijzingen zijn dat de aangetroffen drugs voor drugshandel in georganiseerd verband bestemd zijn. Zie hiervoor de jurisprudentie van de Raad van State3. De belangrijkste feiten en omstandigheden die kunnen worden aangemerkt als verzwarende omstandigheden, staan vermeld in de indicatorenlijst op pagina 6 van het handhavingsarrangement.

Last onder bestuursdwang

Het opleggen van een last onder bestuursdwang op basis van artikel 13b Opiumwet is nader uitgewerkt in titel 5.3 van de Algemene wet bestuursrecht, en betreft een herstelsanctie. Een herstelsanctie, in dit geval het opleggen van last onder bestuursdwang, is een bestuurlijke sanctie die strekt tot het geheel of gedeeltelijk ongedaan maken of beëindigen van een overtreding, tot het voorkomen van herhaling van een overtreding, dan wel tot het wegnemen of beperken van de gevolgen van een overtreding (artikel 5:2, eerste lid onder b Awb).

Voordat de burgemeester daadwerkelijk overgaat tot sluiten van een woning of lokaal wordt de belanghebbende in de gelegenheid gesteld een zienswijze in te dienen op het voorgenomen besluit. Alleen als de situatie dermate spoedeisend is dat het bestuursorgaan de beslissing tot toepassing van bestuursdwang niet tevoren op schrift kan stellen, dan moet de opschriftstelling zo spoedig mogelijk plaatsvinden nadat de bestuursdwang is toegepast (art. 5:31 lid 2 Awb).

Bij het opleggen van een last onder bestuursdwang wordt een termijn gegeven waarbinnen de overtreder de woning of het lokaal kan ontruimen en sluiten. De termijn is gesteld op 48 uur om de ontruiming uit te voeren en de handel te stoppen. Indien de last niet of niet tijdig wordt uitgevoerd, zal de burgemeester overgaan tot feitelijk handelen door te ontruimen en sluiten. Door zelf uitvoering te geven aan de last onder bestuursdwang kan de overtreder slechts voorkomen dat de burgemeester feitelijke bestuursdwang toepast. De sluitingsbevoegdheid wordt niet aangetast. De sluiting is feitelijk van aard, en brengt met zich mee dat de woning of lokaal door niemand mag worden betreden.

Uitgangspunt van dit beleid is sluiting

In de gemeente De Ronde Venen wordt er in beginsel voor gekozen het gehele pand (woning of lokaal) te sluiten, omdat zo direct een einde wordt gemaakt aan de illegale situatie. Een eventuele uitzondering wordt gemaakt in geval van kamerverhuur. Tevens wordt door sluiting bekendheid van het pand in het drugscircuit doorbroken. Bij het sluiten van woningen dient in de belangenafweging meegenomen te worden dat de maatregel van sluiting er niet toe mag leiden dat het recht op respect voor het privéleven, het familie- en gezinsleven en woning onevenredig wordt aangetast (Artikel 8 Verdrag tot bescherming van de rechten van de mens en de fundamentele vrijheden, hierna te noemen ‘EVRM’). Hierin wegen de belangen van de bewoner zwaar mee. Voor bewoner(s) kan sluiting van een woning een aantasting van een fundamenteel grondrecht zijn. Anderzijds moet ook bedacht worden dat juist als het om woningen gaat, de impact van drugshandel op de omgeving/ omwonenden groot is en een dergelijke inmenging in de persoonlijke levenssfeer gerechtvaardigd is indien dit noodzakelijk is ter voorkoming van strafbare feiten en het herstel van het woon- en leefklimaat van omwonenden. Toepassing van de maatregel moet zorgvuldig gebeuren, zeker als sprake is van (mogelijk) verblijf van minderjarige(n) in de woning. Minderjarige(n) dienen ook beschermd te worden tegen blootstelling aan dergelijke situaties, daarom zal in gevallen dat er minderjarige(n) betrokken zijn een zorgmelding worden gedaan bij de Raad voor de kinderbescherming. Gezien de effecten van de handel in en het gebruik van drugs vanuit een pand op het openbare leven, geniet feitelijk handelen de voorkeur boven het opleggen van een last onder dwangsom.

Wet kenbaarheid publiekrechtelijke beperkingen onroerende zaken (WKPB)

Het besluit tot sluiting van een woning of lokaal op grond van artikel 13b Opiumwet wordt geregistreerd en gepubliceerd in de zin van de Wet kenbaarheid publiekrechtelijke beperkingen onroerende zaken (WKPB). Het WKPB-register houdt deze publiekrechtelijke beperking bij. Indien de sluiting wordt opgeheven, wordt dit ook aangepast in het WKPB-register.

Na traject

Na afloop van de sluitingstermijn vindt in overleg met de eigenaar en bewoners een overdracht van de woning of het lokaal plaats. Is er ernstige vrees voor herhaling van de verstoring van de openbare orde dan komt het betreffende pand in aanmerking voor een verlenging van de duur van de sluiting. De betrokkenen worden bij mogelijke verlenging opnieuw gehoord. Een andere mogelijkheid is het opleggen van een preventieve last onder dwangsom indien de gerechtvaardigde vrees op herhaling bestaat.

Soms is sluiting niet voldoende en zijn aanvullende maatregelen nodig om de leefbaarheid rond het gesloten pand te herstellen. De Wet Victor regelt het na traject van onder andere een sluiting op grond van artikel 13b Opiumwet. De Wet Victor maakt het mogelijk om het beheer van een pand over te nemen (artikel 14 Woningwet) en daarna eventueel te onteigenen (artikel 77 Onteigeningswet). Het besluit tot beheer wordt genomen door het college van burgemeester en wethouders.

HANDHAVINGSARRANGEMENT

Rolverdeling handhaving (niet limitatief)

De regie van de bestuursrechtelijke handhaving en de coördinatie van de uitvoering daarvan ligt bij de gemeente.

De gemeente heeft bestuursrechtelijk de volgende taken:

• 1.

  Het uitvoeren van de handhavingsrichtlijn;

• 2.

  Het toepassen van bestuursdwang indien opportuun;

• 3.

  Het sluiten en verzegelen van het object.

De regie op de strafrechtelijke handhaving ligt bij het Openbaar Ministerie en kan deze handhaving toepassen:

• 1.

  Bij voldoende bewijskracht in het proces-verbaal en indien het opportuun is kan vervolging van strafbare feiten plaatsvinden;

• 2.

  Wanneer dwangmiddelen (doorzoekingen of voorlopige hechtenis) worden toegepast indien dit opportuun is en er wettelijke bevoegdheden zijn;

• 3.

  Bij het leiden van opsporingsonderzoeken.

De politie heeft bij constatering de volgende taken:

• 1.

  Constatering overtreding;

• 2.

  Opmaken proces-verbaal;

• 3.

  Melding aan burgemeester + verstrekken van schriftelijke informatie door de politie (zoals het toesturen van een bestuurlijke rapportage, Hennep Informatie Bericht of algemeen informatierapport).

Harddrugs dan wel softdrugs in een handelshoeveelheid, dan wel voorbereidingshandelingen daartoe in een al dan niet voor het publiek toegankelijk lokaal (niet zijnde een woning):

Harddrugs dan wel softdrugs in een handelshoeveelheid, dan wel voorbereidingshandelingen daartoe in een niet bewoonde woning:

In dit beleid wordt aangemerkt als een niet bewoonde woning:

Een woning waarbij het aannemelijk is dat een van onderstaande ruimten niet als zodanig is te gebruiken:

• -

  Slaapkamer

• -

  Toilet

• -

  Badkamer

• -

  Keuken

• -

  Woonkamer

Harddrugs dan wel softdrugs in een handelshoeveelheid, dan wel voorbereidingshandelingen daartoe in een woning:

Feiten en omstandigheden kunnen aanleiding geven hiervan af te wijken en direct tot sluiting over te gaan. De burgemeester motiveert in dat geval waarom wordt afgeweken van het beleid.

De belangrijkste feiten en omstandigheden, staan in onderstaande indicatorenlijst vermeld. De indicatorenlijst heeft een alternatief en geen cumulatief karakter. De indicatorenlijst is nadrukkelijk een hulpmiddel. Voor toepassing van de maatregel moet uiteraard altijd eerst gekeken worden of voldaan wordt aan de criteria van artikel 13b Opiumwet en de voorwaarden zoals gesteld in dit beleid.

Indicatorenlijst

Indien uit feiten en omstandigheden aannemelijk gemaakt kan worden dat een van onderstaande indicatoren aanwezig is bij een overtreding van de Opiumwet, kan de burgemeester deze gebruiken als motivatie om af te wijken van zijn beleid. De indicatoren zijn in gedeeld in twee categorieën: één categorie beschrijft reguliere indicatoren, de andere categorie bevat indicatoren die een zwaardere maatregel rechtvaardigen, mogelijk zelfs een spoedsluiting (Artikel 5:31, tweede lid, van de Awb). Op de lijst van deze tweede categorie staan de meest ingrijpende indicatoren vermeld (wapens, andere drugs, openbare orde delicten). Deze indicatoren hebben stuk voor stuk een grote impact op de openbare orde, de veiligheid van de locatie en de omgeving.

Reguliere indicatoren:

• •

  Er is een vermoeden dat de bewoner(s)/betrokkene(n) verkeert/verkeren in kringen van personen met antecedenten (hierbij moet met name gedacht worden aan antecedenten t.a.v. de Opiumwet of de Wet Wapens en Munitie, maar ook antecedenten op het gebied van geweld jegens personen of zaken, zoals mishandeling, bedreiging, vernieling of diefstal e.d. kunnen een rol spelen);

• •

  De mate van gevaar voor de omgeving, mate van risico voor omwonenden;

• •

  De mate van overlast;

• •

  De professionele verhuurder/eigenaar heeft reeds eerder, al dan niet op dezelfde locatie, te maken gehad met een overtreding van de Opiumwet en heeft onvoldoende toezicht gehouden;

• •

  Het aantreffen van een (grote) hoeveelheid contant geld, waarvan de herkomst niet te achterhalen is en/of waarvan de eigenaar/bewoner de herkomst niet van kan aantonen;

• •

  Signalen die duiden op beroeps- of bedrijfsmatigheid, zoals de mate van professionaliteit van de inrichting. (Bijvoorbeeld blijkende uit de aanwezigheid van verpakkingsmateriaal, droognetten, weegschaal, CO2 toevoeging e.d.).

Extra verzwarende indicatoren:

• •

  De mate waarin de woning gebruikt wordt bij de drugshandel in georganiseerd verband en/of andere strafbare feiten of overige feiten of omstandigheden die duiden op drugshandel in georganiseerd verband;

• •

  Er is sprake van gewelds- of andere openbare orde delicten;

• •

  Er is sprake van een of meer (vuur)wapen(s)/verboden wapenbezit als bedoeld in de Wet Wapens en Munitie;

• •

  Er is sprake van een combinatie van middelen als bedoeld in lijst I en lijst II Opiumwet;

• •

  Aannemelijkheid dat behalve de woning of het daarbij behorende erf nog een of meer locaties betrokken is/zijn bij drugshandel in georganiseerd verband of als aanwezigheid van drugs hierop duidt;

• •

  Er is sprake van een extra hoog risico op gebied van brandveiligheid.

Hardheidsclausule

In beginsel wordt er overeenkomstig de bovenstaande beleidsregels besloten. De burgemeester kan op basis van feiten en omstandigheden in bijzondere gevallen gemotiveerd afwijken van de maatregelen zoals deze zijn vastgesteld in het onderhavig beleid.

Citeertitel

Deze beleidsregels worden aangehaald als Beleidsregels artikel 13b Opiumwet gemeente De Ronde Venen 2019.

Inwerkingtreding

Deze beleidsregels treden in werking op de eerste dag na de datum van bekendmaking.