Regeling toegang individuele jeugdhulp De Wolden 2017

Toelichting Regeling toegang jeugdhulp De Wolden

De gemeenteraad heeft het vaststellen van nadere (procedure) regels gedelegeerd aan het college. Het college stelt bij nadere regeling regels met betrekking tot de voorwaarden voor toekenning en de wijze van beoordeling en de afwegingsfactoren bij een individuele voorziening. Ook kunnen nadere regels gesteld worden over de toekenning van een pgb. We zijn gebonden aan wat hierin staat en we mogen er niet van afwijken, tenzij er zeer bijzondere omstandigheden zijn. Anderzijds is de jeugdige of zijn ouder er ook aan gebonden. We spreken daarom over een regeling en niet over beleidsregels.

Op grond van de Jeugdwet kan de jeugdige of zijn ouder onder voorwaarden kiezen voor een pgb in plaats van zorg in natura (ZIN). In deze regeling is vastgelegd welke procedurele eisen gelden voor de toegang tot jeugdhulp en de rechten en plichten welke gelden rondom een persoonsgebonden budget (pgb).

Artikelsgewijze toelichting:

Artikel 1. Begripsbepalingen

In dit artikel worden de in deze regeling gebruikte begrippen toegelicht. Ten overvloede is ook vermeld dat de begrippen uit de verordening en de wet van toepassing zijn, dit om eventuele twijfel daarover bij de uitvoering te voorkomen.

Verder wordt waar mogelijk gesproken over de jeugdige of zijn ouder of zijn ouders, conform de modelverordening van de VNG. In die modelverordening staat daarover het volgende in de toelichting:

In de verordening gebruiken we de begrippen jeugdige of zijn ouder en ouder overeenkomstig de Jeugdwet, indien mogelijk aangeduid algemeen als ‘jeugdige of zijn ouder en ouders’ en specifiek veelal als ‘de jeugdige of zijn ouder of zijn ouders’. Gebruik van ‘of’ impliceert ook de betekenis ‘en’. Met de aanduiding ‘de jeugdige of zijn ouder of zijn ouders’ bedoelen we dus: de jeugdige of zijn ouder (van bijvoorbeeld 16 jaar of ouder) zelfstandig, de jeugdige of zijn ouder met een of beide ouders (in de definitie van artikel 1 van de wet: de gezaghebbende ouder, adoptiefouder, stiefouder of een ander die een jeugdige of zijn ouder als behorend tot zijn gezin verzorgt en opvoedt, niet zijnde een pleegouder) (bij een jeugdige of zijn ouder tussen de 12 en de 16 jaar), of de ouders namens de jeugdige of zijn ouder (bij een jeugdige of zijn ouder jonger dan 12 jaar).

Artikel 2. Toegang jeugdhulp via de gemeente, melding hulpvraag

We kiezen er voor dat iedereen kan melden, dus niet alleen de ouder of de jeugdige of zijn ouder. Het kan ook gaan om een professional of iemand uit de sociale omgeving van de jeugdige of zijn ouder.

Omdat het belangrijk is de drempel voor een hulpvraag zo laag mogelijk te houden, is ervoor gekozen dit vormvrij te houden. Het college heeft bepaald dat een hulpvraag telefonisch, per mail en per post kan worden gemeld en dat hulpvragen die op een andere wijze binnenkomen ook worden opgepakt. Vragen die gemeld worden bij loketten van de gemeente worden doorverwezen naar het Centrum voor Jeugd en Gezin (hierna: CJG).

Voor spoedeisende gevallen buiten kantooruren is in de regio een bereikbaarheidsdienst ingericht. Telefoontjes aan het CJG worden buiten kantooruren doorgeschakeld.

Met de termijn ‘binnen drie werkdagen en anders zo spoedig mogelijk’ bedoelen we dat we verwachten het merendeel van de hulpvragen binnen één werkdag contact op te nemen. In het contact handelen we de vraag, afhankelijk van zijn aard, direct af of maken we een afspraak voor een gesprek.

Wie moet een aanvraag ondertekenen?

Jonger dan twaalf: de gezaghebbende ouder(s) (indien niet anders is bepaald, beide ouders). Indien slechts één ouder bij een intake aanwezig is moet de hulpverlener zich ervan verzekeren dat de andere ouder instemt.

Tussen twaalf en zestien jaar: toestemming van de gezaghebbende ouder(s) (indien niet anders is bepaald, beide ouders) en het kind.

Zestien jaar en ouder: zelf bekwaam, alleen toestemming kind is voldoende.

(Voor het wettelijk kader zie artikel 7.3.4 van de Jeugdwet)

Als beide ouders gezag hebben, moeten beide ouders tekenen/instemmen als jeugdhulp moet worden ingezet. Wat nu als 1 van de ouders dit weigert? Wat kunnen we dan? Wat mogen we dan?

Drie situaties:

Vertegenwoordiging van jongeren jonger dan twaalf jaar;

Vertegenwoordiging van jongeren tussen twaalf en zestien jaar;

Vertegenwoordiging van jongeren van zestien jaar en ouder.

Kortweg komt het hierop neer:

In de leeftijdscategorie tot twaalf jaar kan het dubbele toestemmingsvereiste opzij worden geschoven indien dit in strijd is met de zorg voor een goede hulpverlening. In sommige situaties kan de weigering van één dan wel beide ouders in de wind worden geslagen. Hierover is wel bepaald dat het moet gaan om uitzonderlijke gevallen. Een concrete situatie is daar dus niet voor te geven: er zal steeds een afweging gemaakt moeten worden tussen de weigering van (één van) de ouders en het belang van het kind. Dit wel vastleggen met datum en tijd.

In de leeftijdscategorie vanaf twaalf tot zestien jaar zijn er twee situaties waarin een kind tegen de wil van de ouder(s) jeugdhulp kan krijgen:

Wordt jeugdhulp niet verleend dan heeft dit ernstig nadeel voor het kind als gevolg, of

Het kind maakt zelf een weloverwogen beslissing om toch jeugdhulp te ontvangen.

Zestien jaar en ouder is het kind zelf bevoegd.

Bij een kind van 16 jaar en ouder is deze o.g.v. 7.3.5, lid 1 Jeugdwet zelf bevoegd om toestemming te verlenen voor jeugdhulp:

Een minderjarige die de leeftijd van zestien jaar heeft bereikt, is bekwaam tot het verlenen van toestemming voor de verlening van jeugdhulp ten behoeve van zichzelf, alsmede tot het verrichten van rechtshandelingen die daarmee onmiddellijk verband houden. Als een ouder geen toestemming geeft, maakt dat dus in principe geen verschil.

Waar de wet nog een ‘escape’ geeft voor hulpverleners indien zorg voor kinderen jonger dan 12 en kinderen in de leeftijdscategorie van 12 tot 16 wordt geweigerd (artikel 7.3.4, lid 2 en 7.3.15, lid 4), kent de wet deze niet voor kinderen met een leeftijd van 16 jaar of ouder. Geeft een kind van 16 jaar of ouder geen toestemming, dan is daar dus weinig aan te doen

Artikel 3. Vooronderzoek

Dit artikel behoeft geen nadere toelichting.

Artikel 4. Gesprek

Het gesprek wordt gevoerd door een professional die namens het college handelt. Het kan ook zijn dat een professional uit het voorveld het gesprek voert. Wanneer de professional oordeelt dat er mogelijk een interventieniveau hoger dan 3 noodzakelijk is, roept de professional deskundigheid in van onder andere het college binnen een multidisciplinair overleg (MDO). Het college geeft op basis van het advies van het MDO wel of niet een beschikking af.

De identiteit van de jeugdige moet vastgesteld worden. Mocht worden afgezien van het gesprek dan dient de identiteit van de jeugdige op andere wijze te worden bepaald indien er wordt verwezen naar interventieniveau 4 of hoger. Het is belangrijk dat de professional vastlegt dat hij de identiteit heeft vastgesteld. Indien dit niet gebeurd is moet hij kunnen uitleggen welke overweging daaraan ten grondslag lag. Dat kan bijvoorbeeld wanneer er geen aanvraag is gedaan maar het college in het belang van de jeugdige besluit tot het toekennen van individuele jeugdhulp zonder aanvraag.

In het gesprek kan de jeugdige of zijn ouder een ondersteuner meebrengen, als hij dat wenst.

Om te benadrukken dat er waarde wordt gehecht aan het familiegroepsplan, is expliciet opgenomen dat wanneer dit is opgesteld, dit onderdeel uitmaakt van het onderzoek tijdens gesprek.

Onder lid 4 onder i. wordt gesproken over (boven)gebruikelijke zorg. Voor gebruikelijke zorg wordt geen jeugdhulp ingezet. Onder gebruikelijke of normale zorg wordt verstaan (dit is gebaseerd op de oude AWBZ-systematiek):

Jeugdigen van 0 tot 3 jaar

• Hebben bij alle activiteiten zorg/ondersteuning van een ouder nodig;

• Hebben toezicht van een volwassene dichtbij nodig

• Hebben begeleiding en stimulans nodig bij hun psychomotorische ontwikkeling;

• Gaan steeds meer zelf bewegen en zich verplaatsen

• Hebben een beschermende woonomgeving nodig waarin de fysieke en sociale veiligheid is gewaarborgd en waarbinnen een passend pedagogisch klimaat wordt geboden.

Jeugdigen 3 tot 5 jaar

• kunnen niet zonder toezicht van volwassenen ( kan binnenshuis korte tijd op gehoorafstand, bijv. volwassene kan was ophangen in andere kamer);

• hebben gedeeltelijk begeleiding en volledig stimulans nodig bij hun psychomotorische ontwikkeling;

• kunnen zelf zitten, en zelf staan en lopen;

• worden door volwassenen geholpen bij het zindelijk worden ;

• hebben hulp, stimulans en toezicht nodig bij aan- en uitkleden, eten, wassen, in en uit bed komen, dag- en nachtritme en dagindeling bepalen;

• hebben begeleiding en stimulans nodig bij hun spel en vrijetijdsbesteding;

• Hebben begeleiding nodig in het verkeer.

• Hebben een beschermende woonomgeving nodig waarin de fysieke en sociale veiligheid is gewaarborgd en waarbinnen een passend pedagogisch klimaat wordt geboden.

Jeugdigen van 5 tot 12 jaar

• hebben een reguliere dagbesteding op school, oplopend van 22 tot 25 uur/week;

• kunnen niet zonder toezicht van volwassenen. Dit toezicht kan op enige afstand (bijv. kind kan buitenspelen in directe omgeving van de woning als volwassene thuis is);

• hebben hulp en beperkt toezicht nodig bij hun persoonlijke verzorging;

• hebben begeleiding en stimulans nodig bij hun psychomotorische ontwikkeling;

• zijn overdag zindelijk, en 's nachts merendeels ook; ontvangen zo nodig nog zindelijkheidstraining van een volwassenen;

• hebben begeleiding van een volwassene nodig in het verkeer wanneer zij van en naar school, activiteiten ter vervanging van school of vrijetijdsbesteding gaan;

• Hebben een beschermende woonomgeving nodig waarin de fysieke en sociale veiligheid is gewaarborgd en waarbinnen een passend pedagogisch klimaat wordt geboden.

Jeugdigen van 12 tot 18 jaar

• hebben geen voortdurend toezicht nodig van volwassenen;

• kunnen vanaf 12 jaar enkele uren alleen gelaten worden;

• kunnen vanaf 16 jaar dag en nacht alleen gelaten worden;

• hebben bij hun persoonlijke verzorging geen hulp en maar weinig toezicht nodig;

• hebben tot 18 jaar een reguliere dagbesteding op school/via een opleiding;

• hebben begeleiding en stimulans nodig bij ontplooiing en ontwikkeling (bv. huiswerk of het zelfstandig gaan wonen).

• Hebben, in ieder geval tot 18 jaar, een beschermende woonomgeving nodig waarin de fy- sieke en sociale veiligheid is gewaarborgd en waarbinnen een passend pedagogisch klimaat wordt geboden.

Jeugdigen van 18 tot 23 jaar

• kunnen vanaf 18 jaar zelfstandig wonen;

• hebben een dagbesteding in de vorm van opleiding / arbeid

Artikel 5. Verslag

Het verslag wordt aan het dossier toegevoegd. Er wordt geen apart verslag toegestuurd maar samengevat in de beschikking.

Artikel 6. Persoonlijk plan

Bij het bespreken van de mogelijkheid voor een aanvraag van een pgb in het gesprek wordt de jeugdige of zijn ouder ook gewezen op de verplichting van een persoonlijk plan. De jeugdige of zijn ouder kan hier beperkt bij ondersteund worden vanuit het college; wanneer de jeugdige of zijn ouder immers niet in staat is zelf (al dan niet met hulp door inschakeling van anderen) een persoonlijk plan op te stellen, is het de vraag in hoeverre de jeugdige of zijn ouder op eigen kracht een pgb kan (laten) beheren.

In het persoonlijk plan moet aangegeven worden welke ondersteuning met het pgb wordt ingekocht. Daarbij moet aangegeven worden welke zorg dit betreft, hoeveel uur per week en gedurende welke periode deze zorg wordt ingezet. Bij de gegevens over wie de zorg levert, kan gedacht worden aan de NAW gegevens van de zorgverlener of bijvoorbeeld het KvK nummer.

Het persoonlijk plan moet ook duidelijkheid geven over de pgb vaardigheid van de jeugdige. Een PGB voor een jeugdige of zijn ouder betekent ook verantwoordelijkheden voor de jeugdige of zijn ouder. Het gaat daarbij over (niet limitatief):

• -

  Goed budgethouderschap

• -

  Inzicht in hulpvraag

• -

  Duidelijkheid over keuze hulpaanbieder

• -

  Goed werkgever/opdrachtgeverschap

• -

  Financiële bekwaamheid en situatie  

  Ook dient in het persoonlijk plan aan de orde te komen waarom ZIN niet passend is.

Uit het persoonlijk plan moet ten slotte blijken hoe de kwaliteit van de in te zetten zorg wordt gewaarborgd. Uit de wet en de toelichting blijkt dat dit getoetst moet worden aan de criteria veiligheid, doeltreffendheid en cliëntgerichtheid. Hiervoor is in regionaal verband het Drents kwaliteitskader ontwikkeld. Gemeente De Wolden sluit hierbij aan. Dat betekent dat de jeugdhulp die ingezet wordt met een pgb aan deze kwaliteitscriteria moeten voldoen. Uit het persoonlijk plan moet blijken dat zorg die ingezet wordt voldoet aan de kwaliteitscriteria.

A. Kwaliteitscriteria professionele jeugdhulpverleners

Uit het persoonlijk plan blijkt dat:

Veiligheid

• -

  De aanbieder een veilige ondersteunings/behandel/leefomgeving biedt

• -

  De aanbieder incidenten en calamiteiten meldt en opvolgt

• -

  De aanbieder veiligheid systematisch bespreekt (in teamvergaderingen, met jeugdige of zijn ouder en hun verwanten)

• -

  De aanbieder bij de in te zetten hulp rekening houdt met veiligheidsrisico's

• -

  De aanbieder een plan heeft hoe te handelen als er een onveilige situatie ontstaat

• -

  Voor alle hulp of begeleiding duidelijk is wie bevoegd en bekwaam is om wát uit te mogen voeren

• -

  De hulpverleners beschikken over een actuele en passende VOG

• -

  Afspraken over het eventueel gebruik van apparaten zijn vastgelegd.

• -

  Gemaakte afspraken en de wijze van communiceren duidelijk en vastgelegd zijn

• -

  Afspraken over en de wijze van vervoer naar en van de locatie vastgelegd en duidelijk zijn, rekening houdend met beperkingen van de jeugdige of zijn ouder en de bijbehorende risico’s

• -

  Indien van toepassing: het duidelijk is wie verantwoordelijk is voor het toedienen van medicijnen en hoe de uitgifte ervan geregeld is

Doelmatigheid 

• -

  De aanbieder beschikt over en gebruik maakt van een gecertificeerd kwaliteitsmanagementsysteem, bijvoorbeeld ISO, HKZ, Kwaliteitswaarborg zorgboerderijen of Keurmerk ZZP-ers Thuiszorg

• -

  De aanbieder beschreven heeft hoe ze als organisatie/professional vorm geeft aan doelen op het gebied van zelfredzaamheid/meedoen, mentaal gezond zijn en/of gezond opgroeien.

Doeltreffendheid 

• -

  De aanbieder het behalen van de afgesproken resultaten uit het ondersteuningsplan centraal stelt

• -

  Er periodieke evaluatie plaats vindt tussen jeugdige of zijn ouder en aanbieder, en eventueel tussen beroepskrachten onderling. De gemaakte afspraken worden regelmatig besproken met de jeugdige of zijn ouder en zo nodig bijgesteld

• -

  De aanbieder cliënttevredenheid meet en de uitkomsten ervan gebruikt voor verbetering van de kwaliteit van jeugdhulp

• -

  De aanbieder structureel werkt aan kwaliteitsverbetering

Cliëntgerichtheid

• -

  De aanbieder samen met de jeugdige of zijn ouder een ondersteuningsplan opstelt, waarin in ieder geval de vraag, behoefte, wensen en doelen van de jeugdige of zijn ouder zijn vastgelegd

• -

  De aanbieder met de jeugdige of zijn ouder een contract of de samenwerkingsovereenkomst opstelt waarin inhoud en tijdsbesteding en de afspraken over de momenten van de dag waarop de hulp en/of zorg wordt uitgevoerd zijn vastgelegd. Een contract of samenwerkingsovereenkomst is altijd ondertekend en het document is niet ouder dan 1 jaar

• -

  De aanbieder bij eventuele beëindiging van hulp en of zorg een beroep kan worden gedaan op een professionele instantie / vangnet.

• -

  De aanbieder doelen uit het ondersteuningsplan evalueert, dat het duidelijk is wanneer deze evaluaties plaats vinden en dat verbeterpunten worden opgepakt

• -

  De aanbieder afspraken en beleid over privacy heeft vastgelegd en naleeft

• -

  De aanbieder dat een klachtenregistratie en een onafhankelijke klachtencommissie heeft ingericht

Leefklimaat

• -

  De leefomgeving schoon, veilig en passend is voor de jeugdige of zijn ouder

• -

  Het leefklimaat geschikt is voor de leeftijd en de ondersteuningsbehoefte van de jeugdige of zijn ouder

B.Kwaliteitscriteria naasten of niet professionele hulpverleners

Uit het persoonlijk plan blijkt dat:

Veiligheid

• -

  De hulpverlener een veilige ondersteunings/behandel/leefomgeving voor de jeugdige of zijn ouder biedt

• -

  De hulpverlener beschikt over een actuele en passende VOG

Doelmatigheid

• -

  De hulpverlener een visie heeft op het behalen van doelen op het gebied van zelfredzaamheid/meedoen, mentaal gezond zijn en/of gezond opgroeien

• -

  Gewerkt wordt met een passend ondersteuningsplan en dat hierover actieve afstemming plaatsvindt

Doeltreffendheid

• -

  De hulpverlener gericht is op het behalen van de afgesproken resultaten uit het ondersteuningsplan

• -

  Er periodieke evaluatie plaats vindt tussen jeugdige of zijn ouder en hulpverlener. De gemaakte afspraken worden regelmatig besproken en zo nodig bijgesteld

Cliëntgerichtheid

• 1.

  De hulpverlener het behalen van de afgesproken resultaten uit het ondersteuningsplan centraal stelt

Veiligheid

• -

  De leefomgeving schoon, veilig en passend is voor de jeugdige of zijn ouder

• -

  Het leefklimaat geschikt is voor de leeftijd en de ondersteuningsbehoefte van de jeugdige of zijn ouder

Artikel 7 Toekenning individuele jeugdhulp

Na het onderzoek, gesprek en toetsing van de weigeringsgronden kan de toekenning plaatsvinden. Dat wordt in het eerste lid geregeld.

Er zijn situaties waarin het college zonder aanvraag toch jeugdhulp wil inzetten. Om dit mogelijk te maken is in het tweede lid de mogelijkheid opgenomen om zonder aanvraag een beschikking af te geven. Van deze bevoegdheid kan in uitzonderingssituaties gemotiveerd gebruik worden gemaakt.

Artikel 8 Weigeringsgronden

Hoewel er in de wetten beperkte mogelijkheden zijn om de verlening van een pgb te weigeren, zijn er wel algemene redenen om de aanvraag te weigeren. Een en ander vloeit voort uit de Algemene wet bestuursrecht (Awb) en uit vaststaande rechtspraak op grond van de sociale zekerheidswetten. Voor de volledigheid is ervoor gekozen deze situaties op te nemen in deze regeling zodat dit inzichtelijk is voor zowel de uitvoering als voor de jeugdige of zijn ouder.

Artikel 9. Inhoud van de beschikking

Dit artikel behoeft geen toelichting.

Artikel 10. Verantwoording PGB

In dit artikel zijn diverse verplichtingen opgenomen waar de jeugdige of zijn ouder zich aan moet houden bij de verstrekking van een pgb. Bij het opstellen van dit artikel is gekeken naar de verplichtingen zoals die golden onder de AWBZ tot 1 januari 2015 en bijvoorbeeld ook naar de voorwaarden zoals deze zijn opgenomen in de standaardovereenkomsten die de SVB aanbiedt. Hoewel niet verplicht, is het jeugdige of zijn ouder aan te raden de standaardovereenkomsten te gebruiken. Deze zijn te vinden op www.svb.nl.

De verplichtingen zijn bedoeld de rechtmatigheid van de besteding van het pgb te waarborgen.

Artikel 11. Definitieve vaststelling pgb

Aan het eind van de verstrekkingsperiode of aan het eind van een kalenderjaar moet worden vastgesteld welk deel van het pgb is besteed. Het restant vloeit weer terug naar de gemeente middels een terugvordering. Hoewel het pgb geen subsidie is in de zin van afdeling 4.2 Awb, wordt dus wel gewerkt met een vaststelling.

Aan het eind van het jaar stort de SVB het niet gebruikte deel van een pgb terug aan het college. Nu de SVB de uitbetalingen vooraf controleert, hoeft er niet achteraf gecontroleerd te worden op de betalingen. Het college moet dan enkel nog ambtshalve de jeugdige of zijn ouder op de hoogte stellen van deze terugvordering.

Overigens wil het feit dat de betalingen rechtmatig verlopen, niet zeggen dat het pgb ook daadwerkelijk rechtmatig wordt besteed. Wanneer de jeugdige of zijn ouder bijvoorbeeld feitelijk andere zorg inkoopt dan waarvoor het budget is verleend, kan dit alsnog leiden tot een terugvordering. Deze situatie is geregeld in artikel 13 van deze regeling.

Voor zover het pgb door het college zelf aan de jeugdige of zijn ouder is verstrekt en er sprake is van een niet besteed deel, moet het college dit deel zelf actief terugvorderen bij de jeugdige of zijn ouder.

Hoewel in de regeling gesproken wordt over het meedelen van de terugvordering aan de jeugdige of zijn ouder per beschikking, staat deze beschikking wel degelijk open voor bezwaar en beroep.

Artikel 12. Rechtmatigheidsonderzoek

In dit artikel is opgenomen dat de jeugdige of zijn ouder bewijsstukken dient te bewaren voor een rechtmatigheidsonderzoek naar de (inhoudelijk) juiste besteding van een pgb.

Artikel 13. Herziening, intrekking en terugvordering

Dit artikel regelt allereerst de situatie waarin aan het eind van een verstrekkingsperiode of een kalenderjaar een deel van het budget onbesteed overblijft. Dit deel van het budget is niet besteed volgens de voorwaarden zoals opgenomen in deze regeling en kan derhalve teruggevorderd worden.

Voorts regelt artikel 13 de herziening, intrekking en terugvordering voor de situaties waarin blijkt dat het pgb op andere wijze niet of onrechtmatig is besteed.

Artikel 14. Hardheidsclausule

Dit artikel behoeft geen nadere toelichting.

Artikel 15. Inwerkingtreding en citeertitel

Dit behoeft geen nadere toelichting.