Toeslagenverordening WWB 2012

TOELICHTING

Algemeen

Deze verordening is tot stand gekomen als gevolg van de wetswijziging van de Wet werk en bijstand (WWB) en samenvoeging van die wet met de Wet investeren in jongeren (WIJ).

Bij de aanscherping van de gezinsbijstand en de huishoudinkomenstoets heeft de regering in aanmerking genomen dat de WWB rekening houdt met het kunnen delen van kosten en het als gevolg daarvan optreden van schaalvoordelen. De hoogte van de noodzakelijke bestaanskosten worden immers bepaald door de mate waarin de kosten van degenen die in dezelfde woonruimte wonen met elkaar kunnen worden gedeeld.

In de WWB, zoals die gold tot 1 januari 2012, werd er vanuit gegaan dat alleen gehuwden of daarmee gelijkgestelden, alle algemeen noodzakelijke kosten van het bestaan kunnen delen waardoor er bij hen sprake was van maximale schaalvoordelen binnen de huishouding. De regering is van mening dat hiervan ook sprake is bij degenen die bloed- en aanverwanten in de eerste graad zijn en die bij elkaar wonen in dezelfde woonruimte.

Onder deze reikwijdte vallen niet zakelijke relaties, zoals onderhuurschap, kostgangerschap of andere woonvormen (studentenhuizen en woongroepen) én bloed- en aanverwanten in de tweede graad en verder.

Bij zakelijke relaties gaat het om deelname aan het economische verkeer, waarbij door een partij voor de te leveren prestaties (gebruik van woonruimte) een prijs is bedongen en de andere partij voor die prestaties bereid is daarvoor een prijs te betalen (huur). In de bijstand wordt, via inkomenskorting en/of via deze verordening (toeslagenbeleid), rekening gehouden met de opbrengst van de ene partij en de prijs die de andere partij betaalt. Naarmate de zakelijkheid toeneemt, vermindert de financiële verstrengeling.

Hoewel bij zakelijke relaties in zekere mate de kosten van het bestaan kunnen worden gedeeld, is er geen sprake van een volledige financiële verstrengeling, zoals die wel aanwezig is bij gehuwden en ongehuwd samenwonenden en naar de mening van de regeling ook bij bloed- en aanverwanten in de eerste graad die in dezelfde woonruimte hun hoofdverblijf hebben.

Op grond van vorenstaande merkt de regering de bloed- en aanverwanten in de eerste graad die in dezelfde woonruimte het hoofdverblijf hebben, aan als gezin dat als eenheid een zelfstandig subject van bijstand wordt en recht krijgt op de bijstandsnorm van 100% van het netto minimumloon.

In twee situaties wordt een uitzondering gemaakt op de gezinsbijstand;

• 1.

  de situatie waarin een meerderjarig bloed- of aanverwant in de eerste graad studeert of een opleiding volgt en waarvan het in aanmerking te nemen inkomen (inclusief de ontvangen studiefinanciering) niet meer bedraagt dan 80% van het netto minimumloon, inclusief vakantietoeslag;

• 2.

  de situatie dat er sprake is van een gezinslid, jonger dan 65 jaar en zorgbehoevend. Daarvan is sprake (kortweg) als iemand onderdeel uitmaakt van een gezin en beschikt over een geldig indicatiebesluit op grond van de Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten (AWBZ) voor 10 of meer uren zorg per week en deze zorg voor minstens dat aantal uren door een ander gezinslid wordt verleend. De volledige omschrijving is opgenomen in artikel 4 vijfde lid van de wet.

Artikelsgewijze toelichting

Artikel 1 Begripsomschrijving

Lid 1

Er is voor gekozen om de begrippen die zijn omschreven in de WWB of Awb niet afzonderlijk te definiëren in de verordening. Dit voorkomt dat in geval van wijziging van betreffende definities in de WWB of Awb ook de verordening moet worden gewijzigd.

Lid 2

Deze elementaire begrippen in deze verordening verwijzen naar de definiëring in de WWB, om alle misverstanden te voorkomen.

Artikel 2 Categorieën

Lid 1

In artikel 30 van de wet is bepaald dat de verordening een categoriaal karakter moet hebben.

De normen zijn in de wet, achtereenvolgend in de artikelen 20, 21 en 22 onderverdeeld in de categorieën alleenstaande, alleenstaande ouder en gezin. In de verordening is ervoor gekozen om deze categoriale indeling te hanteren.

Lid 2

Voor belanghebbenden in de leeftijdscategorie 18 tot en met 20 jaar gelden de normen als bedoeld in de wet. Ingevolge artikel 30 derde lid van de wet kan het college slechts de norm verhogen in de gevallen als bedoeld in artikel 20, eerste lid, onderdeel b, en tweede lid, onderdeel b van de wet.

Deze verordening ziet derhalve op belanghebbenden van 21 tot 65 jaar.

Lid 3

Op grond van artikel 30 vierde lid van de wet kan het college, de bijstand afwijkend vaststellen als dat gelet op de omstandigheden, mogelijkheden en de middelen van de belanghebbende noodzakelijk is. Om hierover bij de uitvoering van de Toeslagenverordening geen misverstand te laten bestaan, is de individualiseringsplicht expliciet opgenomen.

Lid 4

Artikel 28 geeft het college de mogelijkheid om de normen voor schoolverlaters die recentelijk de deelname aan onderwijs of beroepsopleiding hebben beëindigd, tijdelijk te verlagen. Bij de invoering van de WWB in 2004 is in Den Helder ervoor gekozen om van deze verlagingsmogelijkheid geen gebruik te maken.

Daarom is in deze verordening geen nadere bepaling opgenomen dat ten opzichte van belanghebbende niet gelijktijdig gebruik wordt gemaakt van de bevoegdheden, bedoelt in de artikelen 28 en 29 eerste lid, zoals opgenomen in artikel 30, tweede lid, onderdeel b.

Artikel 3 Toeslagen

Lid 1

De hoogte van 20% van het minimumloon als hoogte van de toeslag voor de alleenstaande en de alleenstaande ouder in wiens woonruimte geen ander zijn hoofdverblijf heeft, is verplicht op grond van artikel 30, tweede lid, onderdeel a van de wet.

Lid 2

Het gezamenlijk bewonen van woonruimte levert schaalvoordelen op. Deze schaalvoordelen treden op omdat de woonlasten in uitgebreide zin kunnen worden gedeeld. De kosten van onder andere huur, belastingen, verzekeringen, vastrecht nutsbedrijven en dergelijke, zijn voor personen die woonruimte delen lager, omdat deze kosten per woning slechts eenmaal in rekening worden gebracht. Deze schaalvoordelen worden berekend op 10%.

Ingeval er op enigerlei wijze sprake is van het kunnen delen van kosten wordt de toeslag als gevolg van de optredende schaalvoordelen vastgesteld op 10% van het minimumloon. Dit is nietvan toepassing als meerdere personen in een hulpverleningsinstelling e.d. woonachtig zijn.

Lid 3

Artikel 29 van de wet geeft het college de bevoegdheid de toeslagen afwijkend vast te stellen. Zonder afwijkende toeslag is het verschil met het minimumloon niet of beperkt aanwezig en dat geeft een te geringe stimulans om werk te aanvaarden. Reden om voor 21 en 22 jarigen een afwijkende toeslag te hanteren.

Lid 4

Zonder toepassing van dit lid zou het kind tot het gezin worden gerekend en moet er met de inkomsten rekening gehouden worden voor de vaststelling van het gezinsinkomen. Dat wordt hiermee nu voorkomen. Het stimuleert tevens het kind om naast de studie ook een baantje er bij te

nemen.

Artikel 4 Verlaging gezin

Bij de toepassing van de norm voor een gezin is al rekening gehouden met het feit dat de gezinsleden de kosten van het huishouden volledig kunnen delen met elkaar. Indien in de woonruimte nog een ander zijn hoofdverblijf heeft, kunnen de algemeen noodzakelijke kosten van het bestaan nog verder gedeeld worden. Daarbij is de mate waarin de kosten ook daadwerkelijk gedeeld worden niet van belang. Dat is een verantwoordelijkheid van belanghebbenden zelf.

Ongeacht van het aantal andere personen dat in de woonruimte zijn hoofdverblijf heeft, vindt een verlaging van 10% van de norm plaats. Dit omdat het in de praktijk dan ook vaak gaat om een grotere en duurdere woning bij meer bewoners van woonruimte.

Artikel 5 Verlaging wegens woonsituatie

Lid 1

Artikel 27 geeft het college de mogelijkheid de norm of de toeslag te verlagen voor zover belanghebbende lagere algemeen noodzakelijke kosten van het bestaan heeft ten gevolge van zijn woonsituatie, waaronder het niet aanhouden van een woning.

Als aan de woonruimte geen woonkosten verbonden zijn, is er sprake van lagere bestaanskosten. Uitgangspunt hierbij is dat niet tegenover een derde woonkosten verschuldigd zijn. Dit financiële voordeel van het niet verschuldigd zijn van woonkosten is vastgesteld op 15%, gebaseerd op het bedrag dat de minister van Infrastructuur en Milieu (v/h ministerie VROM) hanteert als minimumbedrag bij het toepassen van huurtoeslag (het zogenaamde normbedrag voor minimuminkomensklasse).

Lid 2

Als door de belanghebbende in het geheel geen woonruimte wordt bewoond, wordt hij/zij geacht lagere algemeen noodzakelijke kosten van het bestaan te hebben vanwege het ontbreken van alle woonlasten.

Gekozen is om deze situatie toch vergelijkbaar te stellen met een belanghebbende die geen huur of hypotheeklasten heeft, daar een dakloze geconfronteerd wordt met de hogere kosten van het op straat leven, zoals de kosten van nachtopvang. De hoogte van de verlaging krachtens dit artikel heeft geen invloed op de wijze waarop de bijstand verleend moet worden. Indien bijstand verleend wordt aan daklozen, kan het college gebruik maken van zijn bevoegdheid om een budgetteringsplicht op te leggen dan wel de bijstand in natura (in de vorm van opvang) te verlenen.

Lid 3

De korting vindt plaats op de toeslag. Omdat in de situaties van het gezin geen toeslag wordt verstrekt, vindt de korting plaats op de norm.