Beleidsregel boeteoplegging Participatiewet IOAW en IOAZ 2017

Ondertekening

Toelichting

Algemene toelichting

Bij schending van de inlichtingenplicht door een uitkeringsgerechtigde, zijn gemeenten verplicht een boete op te leggen. Daarbij hadden de gemeenten nog wel nog enige beleidsvrijheid. Deze beleidsvrijheid is per 1 januari 2017 beperkt door:

• 1.

  de ‘Wet tot wijziging socialezekerheidswetten in verband met regeling bestuurlijke boete’ en

• 2.

  het ‘Besluit houdende wijziging van het Boetebesluit socialezekerheidswetten in verband met de mogelijkheid van een waarschuwing en een uitspraak van de CRvB’.

Toch zijn er nog enkele kwesties rondom boetes waarbij het wenselijk is dat een gemeente haar beleid in een beleidsregel vastlegt. Met deze beleidsregel wordt hierin voorzien.

Om de hoogte van de boete bij schending van de inlichtingenplicht te bepalen, moet een aantal stappen worden doorlopen. Deze stappen komen op het volgende neer:

• 1.

  Vaststellen van het benadelingsbedrag. Uitgangspunt bij het bepalen van het boetebedrag is 100% van het benadelingsbedrag bij de eerste keer en bij recidive 150% van het benadelingsbedrag.

• 2.

  Vaststellen van verwijtbaarheid. Op grond van artikel 2 van het Boetebesluit socialezekerheidswetten wordt, afhankelijk van de mate van verwijtbaarheid, een boete opgelegd ter hoogte van 100%, 75%, 50% of 25% van het bedrag uit stap 1.

• 3.

  In stap 3 wordt het bedrag uit stap 2 eventueel verlaagd tot het wettelijk vastgelegde maximum. Ook dit is vastgelegd in artikel 2 van het Boetebesluit socialezekerheidswetten.

• 4.

  Wanneer er sprake is van bijzondere omstandigheden dan moet het bedrag uit stap 3 eventueel verder worden verlaagd.

• 5.

  Op grond van vaste jurisprudentie moet een boete, afhankelijk van de verwijtbaarheid, in 24, 18, 12 of 6 maanden kunnen worden afgelost. Daartoe dient dus de maximale aflossingscapaciteit per maand te worden vastgesteld. Daarbij is het praktisch dat een gemeente in een beleidsregel vastlegt hoe de maximale aflossingscapaciteit (de fictieve draagkracht) per maand wordt vastgesteld. De manier van vaststellen van de aflossingscapaciteit in stap 5 is vastgelegd in artikel 2 van deze Beleidsregel boeteoplegging.

• 6.

  In stap 6 wordt het bedrag uit stap 5 naar beneden afgerond op een veelvoud van € 10, -. Dit levert dan het uiteindelijke boetebedrag op.

Artikelsgewijze toelichting

Artikel 2 Fictieve draagkracht

In dit artikel is aangeven hoe de fictieve draagkracht wordt vastgesteld. Dit is het bedrag dat de belanghebbende geacht wordt maandelijks te kunnen aflossen. Gekozen is voor een benadering gestoeld op 10% van de op moment van boeteoplegging van toepassing zijnde bijstandsnorm. Het percentage van 10% wordt ook aangehouden bij een kostendelersnorm. Op deze manier wordt een kostendeler evenredig getroffen.

Wanneer de boeteoplegging het gevolg is van het verzwijgen van vermogen dan wordt ook het vermogen van betrokkene meegenomen in de bepaling van de fictieve draagkracht. Dit omdat dit gerechtvaardigd lijkt gezien de achtergrond van de overtreding.

Artikel 3 Waarschuwing

Artikel 2aa van het Boetebesluit sociale zekerheidswetten is een zogenaamde ‘kan’-bepaling. Dit artikel verleent het college een bevoegdheid maar legt het college niet de verplichting op om gebruik te maken van de bevoegdheid. Artikel 2aa luidt ingaande 1 januari 2017 als volgt:

Artikel 2aa Waarschuwing

• 1.

  De boeteoplegger kan afzien van een bestuurlijk boete en volstaan met het geven van een schriftelijke waarschuwing indien:

  • a.

    de overtreding van de inlichtingenverplichting niet heeft geleid tot een benadelingsbedrag of het benadelingsbedrag niet hoger is dan €150, -, of

  • b.

    de betrokkene wel inlichtingen heeft verstrekt, die echter onjuist of onvolledig waren, of heeft anderszins een wijziging van omstandigheden niet onverwijld gemeld, maar uit eigenbeweging alsnog binnen een redelijke termijn de juiste inlichtingen verstrekt voordat de overtreding is geconstateerd, tenzij de betrokkene deze inlichtingen heeft verstrekt in het kader van toezicht op de naleving van een inlichtingenverplichting.

• 2.

  Een redelijke termijn als bedoeld in het eerste lid, onderdeel b, is niet langer dan 60 dagen nadat de inlichtingen hadden behoren te worden verstrekt.

Met artikel 3 van deze Beleidsregels wordt aangeven dat, als het mogelijk is om een waarschuwing te geven, van die mogelijkheid ook daadwerkelijk gebruik van wordt gemaakt.

Artikel 4 Recidive na een waarschuwing

In dit artikel is vastgelegd hoe een boete wordt vastgesteld, die wordt opgelegd na een eerdere waarschuwing, waarbij sprake is van geen of een laag benadelingsbedrag. Gekozen is voor een genuanceerde benadering, afhankelijk van de mate van verwijtbaarheid.

Artikel 5 Kwijtschelding van de boete in het kader van een schuldregeling

In de per 1 januari 2017 nieuwe leden 13 en 14 van artikel 18a Participatiewet krijgt het college de mogelijkheid om onder voorwaarden mee te werken aan de gehele of gedeeltelijke kwijtschelding van een boete in het kader van een schuldregeling. In artikel 5 van deze beleidsregel is aangegeven dat het college hier aan meewerkt als de schuldregeling plaatsvindt onder regie van het college. Onder regie van, kan ook Stadsbank Oost Nederland worden verstaan. De gemeente maakt immers deel uit van de gemeenschappelijke regeling voor deze stadsbank.