Besluit van Gedeputeerde Staten van provincie Fryslân houdende regels omtrent subsidies voor weidevogelbeheer (Tijdelijke subsidieregeling weidevogelbeheer)

Ondertekening

 Bijlage:

bijlagen/file/Bijlage_Beheerpakket A01_01_03Fr_Greppel plas-dras.pdf

Nota van Toelichting

Algemene toelichting

De provincie Fryslân subsidieert het agrarisch natuurbeheer middels de Subsidieverordening Natuur- en Landschapsbeheer 2013 (SNL), en de investeringskosten middels de Subsidieverordening Kwaliteitsimpuls Natuur en Landschap 2013 (SKNL). Voor deze subsidieverordeningen is goedkeuring van de Europese Commissie gevraagd en ze worden voor ons uitgevoerd door de Dienst Regelingen. De provincie Fryslân heeft haar weidevogelbeleid vastgelegd in de Nota Weidevogels. Op grond van deze nota is het wenselijk om meer agrarische beheerpakketten te subsidiëren dan onder de huidige SNL mogelijk is. Het betreft dan een nat beheerpakket voor kleinere oppervlakten aan ondergelopen grasland en een toeslag voor een verhoogd waterpeil onder grasland of bouwland, welke een belangrijke bijdrage leveren aan de instandhouding van weidevogelsoorten in Fryslân.

In natuurgebieden met een weidevogeldoelstelling is het wenselijk de waterhuishouding optimaal aan te passen aan de weidevogeldoelstelling. Ook de meer zeldzame broedvogels als Zomertaling, Slobeend, Watersnip en Kemphaan kunnen hiervan profiteren. In het agrarisch gebied komen deze soorten op dit moment vrijwel niet meer voor. Weidevogels kunnen profijt hebben van hogere waterpeilen. Het instellen van hogere waterpeilen voor weidevogels is echter alleen effectief indien er ook daadwerkelijk sprake is van weidevogelbeheer. Wanneer men in deze gebieden uitvoering geeft aan weidevogelbeheer (op gebiedsniveau) dan kan, indien men daartoe bereid is, een hoger slootpeil met drassige situatie een meerwaarde hebben voor weidevogels.

Op p. 20 van het op 18 juli 2006 door Gedeputeerde Staten vastgestelde Werkplan Weidevogels is bepaald dat er jaarlijks €50.000 beschikbaar wordt gesteld voor waterhuishuiding. Vanaf 2008 worden er op basis van de Algemene subsidieverordening incidentele subsidies voor waterhuishouding afgegeven, die corresponderen met de in deze regeling geregeld beheerpakket greppel plas-dras respectievelijk de toeslag hoogwaterpeil. In 2008 is met rijksmiddelen het driejarige project Skriezekriten gestart. Dit project liep naast de investeringsplannen in diverse provincies. Het project was een voorloper van het Subsidiestelsel Natuur- en Landschapsbeheer en had als doel ervaringen op te doen met het verbeteren van de weidevogelbiotoop door middel van beheer en de inrichting. In kader van dit project zijn onder andere extra plas-drassen aangelegd en beheerd, alsmede een aantal locaties met hoogwaterpeil. Op 18 juni 2014 hebben Provinciale Staten de nieuwe Nota Weidevogels vastgesteld. Ook in deze Nota worden middelen beschikbaar gesteld voor waterhuishoudingsmaatregelen in het kader van weidevogelbeheer.

Met de voorliggende regeling wordt een rechtmatige basis te creëren voor het subsidiëren van deze waterhuishoudingsprojecten. Het voordeel daarvan is ook dat met deze regeling de voorwaarden voor het indienen en uitvoeren van waterhuishoudingsprojecten vast zijn gelegd. Momenteel wordt gewerkt aan aanpassing van de SNL, waarmee de pakketten en de toeslag zoals in deze regeling geregeld, binnen de SNL mogelijk wordt gemaakt. Vooruitlopend op deze aanpassing van de SNL zijn door de provincie als gezegd al subsidies verstrekt, en zullen in de loop van 2014 nog meer subsidies worden verstrekt. Dit is gebeurd conform de Nota Weidevogels, maar vooralsnog zonder een goede wettelijke grondslag. Deze wettelijke grondslag wordt met de voorliggende regeling gevestigd. De regeling kan komen te vervallen zodra de bedoelde pakketten en de toeslag hoog waterpeil in de SNL zullen worden opgenomen en daar hun grondslag zullen krijgen. Dat is naar verwachting het geval per 1 januari 2015. Vandaar dat deze subsidie in een tijdelijke regeling wordt geregeld. Tekstueel sluit de regeling nauw aan op de tekst van de SNL.

Deze subsidieregeling treedt in werking met ingang van 1 juli 2014. Dat is ook het moment dat de Algemene Subsidieverordening Fryslân 2013 in werking zal treden en Gedeputeerde Staten bevoegd zijn geworden om subsidieregelingen als deze in te stellen. In de periode tussen 1 juli 2013 en 1 juli 2014 zijn reeds subsidies zoals bedoeld in deze regeling verstrekt. Deze subsidies mochten op grond van art. 4:23, derde lid, aanhef en onder a, van de Algemene wet bestuursrecht vooruitlopend op de inwerkingtreding van deze regeling rechtmatig worden verstrekt. Het gaat dan in ieder geval (niet-limitatief) om de subsidies met de volgende kenmerknummers die zijn verstrekt tussen 1 juli 2013 en 1 mei 2014:

Plas-dras: Nrs. 1062042/1060367, 1092115, 1084317/1107294, 1039907/1066008, 1033244/1108555, 1052886/1106625, 1102622/1103232, 1102095, 1103952, 1068240, 1068026, 1068303, 1068310, 1068242, 1068249, 1068317, 1094617, 1108663, 1109435, 1110697, 1111421 en 1114429.

Hoogwaterpeil: Nrs. 1068333, 1104517, 1104257 en 1105536, 1063594, 1076189, 1066905, 1110568, 1110580, 1110582, 1110586, 1108787, 1110582, 1110927, 1110933, 1114663, 1114709, 1114987, 1114983 en 1115000.

Artikelsgewijze toelichting:

Artikel 1.1 BegripsbepalingenDeze regeling vormt een tijdelijke aanvulling op de SNL en maakt subsidiëring van aanvullende weidevogelpakketten en een –toeslag mogelijk. De terminologie sluit daarom aan bij de SNL. Alleen voor de termen ‘beheerpakket’ en ‘toeslag’ is een afwijkende definitie opgenomen, omdat in deze regeling juist niet binnen de SNL geregelde pakketten en toeslag willen subsidiëren maar juist enkele die niet in de SNL zijn geregeld.

Artikel 1.2 Openstelling Met deze bepaling is gegarandeerd dat er geen subsidies kunnen worden verstrekt zonder dat Gedeputeerde Staten door middel van een openstellingsbesluit met een subsidieplafond of subsidieplafonds hebben besloten om budget beschikbaar te stellen voor deze subsidie.

Artikel 2.1 Subsidiabele activiteitenIn deze bepaling is geregeld dat er subsidie kan worden verstrekt voor de genoemde beheerpakketten of voor de toeslag. Het betreft een discretionaire bevoegdheid van GS. De subsidies kunnen alleen worden verstrekt aan aanvragers die ook een subsidie voor agrarisch natuurbeheer ontvangen onder de SNL, en dus al binnen het SNL-stelsel opereren.

Artikel 2.2 Duur subsidie De subsidieverstrekking heeft een looptijd van zes jaren, conform de SNL. 2. Daarbij is in het tweede lid opgenomen dat Gedeputeerde Staten de subsidie kunnen beëindigen of verlagen als de aanvrager niet meer, dan wel niet meer geheel, voldoet aan de bij of krachtens deze subsidieregeling gestelde voorwaarden of verplichtingen. Verder is middels het derde lid geregeld dat de subsidie beheer kan worden ingetrokken zodra het plas-dras pakket of de toeslag zijn opgenomen in het Subsidiestelsel Natuur- en Landschapsbeheer. Naar verwachting is dat het geval per 1 januari 2015. GS kunnen dan de verleende subsidies beëindigen, waarbij voor de subsidieontvangers de mogelijkheid bestaat om het beheerpakket of de toeslag aan te vragen in het kader van de SNL. Daarbij bestaat beoordelingsvrijheid voor GS om te bepalen of het gaat om hetzelfde of vergelijkbaar pakket of toeslag gaat, zodat wijziging van het beheerpakket of van de toeslag niet in de weg staat aan beëindiging van de subsidie.

Artikel 2.3 DoelgroepNet als in de SNL kan de subsidie alleen worden aangevraagd door landbouwers, zoals gedefinieerd in art. 1.1, aanhef en onder n, SNL, die een juridisch voldoende titel bezitten om het beheer over de gronden te kunnen voeren.

Artikel 2.4 Aanvraagvereisten Om de aanvraag te kunnen beoordelen op conformiteit met het natuurbeheerplan en de omvang van de subsidieaanspraak te kunnen berekenen, is het nodig dat de aanvrager een kaart aanlevert waarop precies is aangegeven om welke beheereenheden de aanvraag betrekking heeft. Deze kaart moet in ieder geval ook digitaal worden aangeleverd.

Artikel 2.5 Voorwaarden voor deelname Een belangrijke voorwaarde voor de subsidie is dat het beheerpakket dan wel de toeslag wordt aangevraagd voor areaal dat is gelegen in Weidevogelkansgebieden zoals bedoeld in de Nota Weidevogels zoals vastgesteld door Provinciale Staten op 18 juni 2014. Daarnaast moet worden voldaan aan de eisen van het pakket, zoals de instapeisen. Aanvragers die in het voorafgaande jaar een onjuiste aanvraag hebben gedaan of de subsidievoorwaarden hebben geschonden, zijn van subsidiëring uitgesloten. Indien er nog andere regelingen op de grond van toepassing zijn, dan zijn de mogelijkheden van subsidiëring beperkt.

Artikel 2.6 Rangschikking Verdeling van de subsidie vindt plaats op grond van het principe ‘wie het eerst komt, het eerst maalt’, met dien verstande dat als dag van binnenkomst geldt de dag dat de aanvraag volledig is en dat bij overschrijding van het plafond rangschikking van de op die dag binnengekomen volledige subsidieaanvragen plaatsvindt door middel van loting.

Artikel 2.7 Verplichtingen van de subsidieontvangerDe subsidieontvanger dient zich aan verplichtingen te houden die vergelijkbaar zijn als die onder hoofdstuk 4 van de SNL.

Artikel 2.8 Hoogte subsidie De hoogte van de subsidie wordt op dezelfde wijze berekend als onder de SNL, met dien verstande dat de maximale jaarvergoeding op grond van deze regeling niet meer kan bedragen dan € 10.000,-. Dit laatste bedrag gekozen om conflicten met het Europese en het nationale staatssteunrecht zoveel mogelijk te vermijden. Het is echter aan de landbouwer zelf om te beoordelen of hij of zij - bijvoorbeeld door cumulatie met andere regelingen - niet teveel steun ontvangt.

Artikel 2.9 hoogte tarief per beheerjaar GS stellen de tarieven per beheerpakket of toeslag per hectare jaarlijks vast. Dit betekent dat de jaarvergoedingen voor de landbouwer ieder jaar worden aangepast (indexering). Deze tarieven worden gewoonlijk tegelijk met de SNL-tarieven vastgesteld.

Artikel 2.10 Beschikking tot subsidieverlening In deze bepaling staan enkele onderwerpen vermeld die in ieder geval in de beschikking tot subsidieverlening moeten worden vermeld.

Artikel 2.11 Bewaarplicht Omdat onder de Algemene Subsidieverordening 2013 - anders dan onder de SNL - de meeste subsidies bij verlening tevens direct worden vastgesteld, geldt een van de SNL afwijkende regeling voor de bewaarplicht. Een ontvanger van een subsidie moet alle documenten die betrekking hebben op de subsidie bewaren totdat vijf jaren zijn verstreken nadat het tijdvak van zes kalenderjaren waarop de betreffende subsidie van toepassing is, is verstreken.

Artikel 2.12 Toepasselijkheid Subsidieverordening Natuur- en LandschapsbeheerEen aantal bepalingen uit de SNL zijn van overeenkomstige toepassing verklaard. Zo is gegarandeerd dat de manier waarop deze regeling wordt uitgevoerd niet afwijkt van de SNL. Dit is onder meer van belang omdat deze pakketten naar verwachting in 2015 in de SNL worden opgenomen waarna deze regeling kan vervallen. Voor de subsidie geldt dat deze alleen kan worden verstrekt als een openstellingsbesluit met subsidieplafond is genomen (art. 1.3 SNL), worden aanvragen op volgorde van binnenkomst gerangschikt (art. 1.4), schrijven GS voor de aanvraag een formulier voor (art. 1.5), geldt een beslistermijn van tien weken welke eenmaal met tien weken kan worden verdaagd (art. 1.6), wordt geen subsidie verstrekt als de voorschotbetaling voor het eerste jaar lager dan € 200,- zou zijn (art. 1.8), en gelden de uitsluitingsregeling van art. 1.9 SNL en de anticumulatieregeling van art. 1.10 SNL. Verder zijn ook de regelingen uit de SNL voor overmachtsituaties (art. 7.1), voor het overlijden van de subsidieontvanger (art. 7.2) en voor situaties waarin wordt overgedragen aan andere beheerders (art. 7.3, 7.3a en 7.4) van overeenkomstige toepassing op de onderhavige subsidie. Dit geldt ook voor aanpassingen in de subsidie wegens vergroting of verkleining van het areaal (art. 7.5 en 7.6), voor wijzigingen in de subsidie vanwege wijziging van het natuurbeheertype (7.7) of voor wijzigingen van de baseline als bedoeld in Europese Verordening 1974/2006 (art. 7.8). Verder zijn van overeenkomstige toepassing verklaard de art. 10.1 tot en met 10.4, waarin de SNL-regeling in geval van niet-naleving is opgenomen. Op grond van de overeenkomstige toepassing van art. 11 SNL tenslotte, zijn de boa’s die toezien op naleving van de SNL tevens bevoegd om toe te zien op naleving van deze subsidieregeling.

Artikel 3.1 Investeringssubsidie Deze bepaling geeft de grondslag voor een subsidie voor inrichting van natte weidevogelgebieden. Anders dan bij de beheersubsidie van art. 2.1 die het jaarlijkse beheer betreft, gaat het hier om een éénmalig bedrag waarmee de inrichting van het gebied wordt gesubsidieerd, zodat op dat terrein vervolgens ook het betreffende beheertype kan worden gevoerd. De investeringssubsidie is alleen bedoeld voor inrichtingsmaatregelen die de in de bijlage genoemde beheerpakketten of de daar genoemde bijlage mogelijk maken.

Artikel 3.2 Subsidievoorwaarden In deze bepaling worden de belangrijkste voorwaarden om voor een investeringssubsidie in aanmerking te komen geformuleerd. Belangrijk is dat GS toetsen of het natuurbeheerplan ter plaatse het bedoelde beheerpakket of toelage wel mogelijk maakt, maar ook of de maatregelen goed beschreven en efficiënt en effectief zijn. Verder is van belang dat de aanvrager nog niet met de uitvoering van de maatregelen is begonnen. Van de aanvrager wordt gevraagd om schriftelijk te verklaren dat hij het beheer conform het betreffende beheerpakket of de betreffende toelage gedurende minimaal zes jaar na afronding van de inrichtingsmaatregelen blijft voeren. Wel kan het beheer worden omgezet naar een regulier SNL-pakket, maar daarvoor is een expliciete instemming door Gedeputeerde Staten vereist welke door de subsidie-ontvanger moet worden aangevraagd. Mochten de inrichtingsmaatregelen binnen een periode van zes jaren na verlening ongedaan worden gemaakt, dan mogen Gedeputeerde Staten de verlening van de investeringssubsidie intrekken en eventueel reeds verstrekte subsidiebedragen terugvorderen.

Artikel 3.3 Rangschikking Verdeling van de subsidie vindt plaats op grond van het principe ‘wie het eerst komt, het eerst maalt’, met dien verstande dat als dag van binnenkomst geldt de dag dat de aanvraag volledig is en dat bij overschrijding van het plafond rangschikking van de op die dag binnengekomen volledige subsidieaanvragen plaatsvindt door middel van loting.

Artikel 3.4 BewaarplichtOmdat onder de Algemene Subsidieverordening 2013 - anders dan onder de SKNL - de meeste subsidies bij verlening tevens direct worden vastgesteld, geldt een van de SKNL afwijkende regeling voor de bewaarplicht. Een ontvanger van een subsidie bewaart alle documenten inzake een aan hem op grond van artikel 3.1 verstrekte subsidie gedurende een periode van ten minste twaalf jaren nadat de betreffende subsidie is verleend.

Artikel 3.5 Overeenkomstige toepassing Een aantal bepalingen uit de SKNL zijn van overeenkomstige toepassing verklaard. Zo is gegarandeerd dat de manier waarop de regeling voor investeringssubsidies wordt uitgevoerd niet afwijkt van de SKNL. Dit is onder meer van belang omdat deze pakketten naar verwachting in 2015 in de SNL worden opgenomen, waarna voor de investeringssubsidies de SKNL van toepassing wordt en deze regeling kan vervallen. Voor een investeringssubsidie geldt dat GS subsidieplafonds mogen instellen (art. 2 SKNL), en dat er wordt gerangschikt op volgorde van binnenkomst (art. 3). Een gemachtigde moet een machtiging overleggen (art. 4). Er geldt een beslistermijn van tien weken, en in complexe gevallen van 26 weken, welke termijn éénmalig met tien resp. 26 weken kan worden verlengd (art. 4a) en er gelden dezelfde uitsluitingen en anti-cumulatiebedingen als onder de SKNL (art. 5 en 6). Daarnaast zijn de Communautaire richtlijnen voor staatssteun van toepassing (art. 6a). GS kunnen binnen het natuurbeheerplan de beheertypen en de toelagen op de ambitiekaart markeren (art. 7). De landbouwer moet het land krachtens een persoonlijk of een zakelijk recht beheren (art. 9 lid 2) dat niet met een ander recht is belast dat aan het beheer conform deze regeling in de weg zou kunnen staan (art. 9 lid 7). Verder geldt de uitsluiting van art. 9a lid 3 SKNL en is het GS toegestaan om te bepalen dat een aanvraag van een prétoets door DLG vergezeld wordt (art. 9b lid 1). Voor de vereisten waaraan de aanvraag moet voldoen, is art. 10, leden 1 t/m 3, SKNL van overeenkomstige toepassing verklaard. De subsidievoorwaarden genoemd in art. 12, leden 1 en 2 SKNL zijn van toepassing, waarbij onder meer geldt dat bij investeringen gericht op meerdere SKNL-doelen een uitvoeringsovereenkomst moet worden gesloten. Verder geldt dezelfde regeling voor subsidiabele en niet-subsidiabele kosten (art. 13), is maximaal 95% van de werkelijke kosten subsidiabel (art. 14), moeten in de beschikking een aantal onder-werpen zijn geregeld zoals een tijdsplanning (art. 14a), en geldt de regeling van de bevoorschotting (art. 14b) voor overdracht aan een derde (art. 14d). Art. 14c SKNL is uitdrukkelijk niet van overeenkomstige toepassing verklaard, omdat de Algemene Subsidieverordening waar deze regeling onder hangt, zelf een regeling kent voor de vaststelling van de subsidie.

Artikel 4.1 Goedkeuring Europese Commissie Voor iedere subsidieverlening op grond van deze regeling geldt het voorbehoud van goedkeuring door de Europese commissie. Op deze wijze is zeker gesteld dat iedere verstrekking die in strijd komt met het Europese recht, kan worden teruggevorderd.

Artikel 4.2 Inwerkingtreding Deze regeling treedt in werking zodra ook de Algemene Subsidieverordening 2013 in werking treedt, namelijk per 1 juli 2014. Op grond van art. 4:23, derde lid, aanhef en onder a, van de Algemene wet bestuursrecht, is deze regeling ook van toepassing op subsidies die tussen 1 juli 2013 en 1 juli 2014 zijn verleend. De subsidieregeling wordt ingetrokken op een tijdstip dat nog door GS moet worden vastgesteld. Dit betekent dat daarna geen subsidies op grond van deze regeling meer kunnen worden verleend. De verwachting is dat de beheerpakketten en de toelage waarop deze regeling ziet, op 1 januari 2015 of 2016 binnen het kader van de SNL (en de SKNL) zullen zijn geregeld. Zodra dat het geval is, zullen GS deze regeling intrekken. Wel geldt dat vóór de datum van intrekking verleende subsidies gedurende hun looptijd onder de regeling blijven vallen. De subsidies voor beheerkunnen echter wel door GS worden beëindigd op grond van artikel 2.2 lid 3.

Artikel 4.3 CiteertitelDeze subsidieregeling krijgt de naam ‘Tijdelijke subsidieregeling weidevogelbeheer’.