Verordening winkeltijden gemeente Gulpen-Wittem 2011

Ondertekening

Toelichting bij verordening

Met dit gedeelte van de toelichting geeft de gemeenteraad gevolg aan de motiveringsplicht als bedoeld in artikel 3 lid 7 Winkeltijdenwet (WTW). Deze motivering bevat twee onderdelen. In de eerste plaats dient de motivering om aan te geven dat de gemeenteraad heeft voldaan aan de voorwaarden voor toepassing van artikel 3, derde lid, onder a van de Winkeltijdenwet (bepaling die de mogelijkheid geeft om meerdere zondagen geopend te zijn). In de tweede plaats geeft de motivering van het besluit een grondig inzicht in de belangenafweging die aan het besluit ten grondslag ligt.

De hierna gegeven motivering voldoet aan deze wettelijke eisen.

Toepassingvoorwaarden

De gemeenteraad heeft op grond van artikel 3 lid 3 WTW de bevoegdheid om bij een verordening als de onderhavige vrijstelling te verlenen van het verbod om winkels op zon- en feestdagen geopend te hebben. Deze bevoegdheid is aan voorwaarden gebonden. Deze voorwaarden zijn gesteld in artikel 3 lid 3 onder a van de WTW.

Er dient binnen de gemeente sprake te zijn van 1) op de gemeente of een deel daarvan gericht toerisme met een substantiële omvang, 2) mits de aantrekkingskracht voor dat toerisme geheel of nagenoeg geheel is gelegen buiten de verkoopactiviteiten die door de vrijstelling mogelijk worden gemaakt (het toerisme dient autonoom te zijn).

De vaststelling of aan deze voorwaarden is voldaan, vergt een beoordeling van alle feiten en omstandigheden van het geval, welke nauw verweven is met de specifieke situatie van deze gemeente. De gemeenteraad heeft daarom een zekere beoordelingsvrijheid.

De gemeenteraad stelt vast dat, om de hiernavolgende redenen, aan deze toepassingsvoorwaarden is voldaan.

Autonoom toerisme met een substantiële omvang

In deze gemeente is sprake van autonoom toerisme met een substantiële omvang. In deze gemeente zijn namelijk een aantal unieke toeristische trekpleisters c.q. voorzieningen aanwezig, op grond waarvan deze gemeente zich onderscheidt van andere gemeenten:

De grootste toeristische trekpleister is ons unieke Limburgse Heuvellandschap (vijf-sterrenlandschap). Wandelen en fietsen vormen de belangrijkste activiteiten en daarmee is het toerisme grotendeels omgevingsgebonden. Daarnaast zijn er binnen de gemeente ook een aantal dagrecreatieve voorzieningen zoals Subtropisch zwembad Mosaqua, klooster Wittem, Rocca Sport en Adventure en twee bierbrouwerijen. Verder kennen we naast vele kleine ook een aantal grotere evenementen die grote aantallen bezoekers van ver buiten de gemeente trekken.

Deze trekpleisters worden onder meer genoemd in alle uitingen van VVV Zuid-Limburg (website, brochures, tijdschriften etc.), vele internetsites (VVV, toeristische bedrijven, gemeente etc.), Capitool reisgids, toeristische brochures, boeken etc.

Autonoom toerisme

Het toerisme maakt al sinds vele tientallen jaren (sommige hotels bestaan al meer dan 80 jaar) onderdeel uit van deze gemeente en trekken in toenemende mate toeristen die hier hun vakantie doorbrengen of onze gemeente voor een dagtrip bezoeken. Derhalve is gebleken dat deze gemeente een autonome aantrekkingskracht heeft op toeristen.

Substantiële omvang

Uit cijfers en overige hierna te beschrijven omstandigheden blijkt dat onze gemeente veel bezoekers per jaar trekt tegen een inwonersaantal van 14.502 per 1 januari 2011. Daarmee is sprake van meer dan ‘enig’ toerisme. Dit toerisme is substantieel gelet op de navolgende cijfers:

• •

  Het aantal overnachtingen in verblijfsaccommodaties per jaar bedraagt ruim 650.000, kinderen tot 14 jaar niet meegerekend.

• •

  Het aantal bezoeken aan attracties en evenementen bedraagt per jaar gemiddeld 560.000.

• •

  Het aantal dagtoeristen dat hier komt voor een wandel-, fiets- of toertocht per auto is substantieel. Er zijn hier echter geen cijfers van bekend.

• •

  De totale toeristische bestedingen van verblijfstoeristen bedragen circa € 41,5 miljoen, waarvan circa € 16 miljoen besteedt wordt bij horeca en detailhandel, per jaar.

• •

  De totale toeristische bestedingen van het dagtoerisme bedragen circa € 13,5 miljoen per jaar.

• •

  De totale werkgelegenheid in het verblijfstoerisme bedraagt circa 495 FTE (de toeristische sector kent veel parttimers, het aantal banen/arbeidsplaatsen bedraagt circa 640-690).

• •

  De totale werkgelegenheid in het dagtoerisme bedraagt circa 130 FTE (180-200 banen).

• •

  In de gemeente zijn ruim 300 toeristisch gerelateerde bedrijven gevestigd, waarvan circa 250 verblijfsaccommodaties (goed voor circa 9000 bedden), circa 35 dagrecreatieve bedrijven, 60 restaurants en een twintigtal cafés.

• •

  De gemeente heeft een uitgebreid aanbod aan wandel- en fietspaden. Er is 330 km wandelpad waarover 61 gemarkeerde wandelroutes van verschillende afstanden zijn uitgezet en er lopen verschillende lange afstandswandelpaden (bijvoorbeeld de Via Gulia en het Krijtlandpad) door onze gemeente. Er is 20 km fietspad en er lopen drie bewegwijzerde mountainbikeroutes van elk 25 kilometer waarvan er twee in de top tien van de beste mountainbike routes van Nederland staan.

• •

  De gemeente kent een groot aantal evenementen (jaarlijks circa 200, waarvan een substantieel deel interessant is voor en bezocht wordt door toeristen).

• •

  De gemeente ontvangt jaarlijks ruim € 650.000 aan toeristenbelasting.

Openstelling ten behoeve van het toerisme

De grootste toeristische trekpleister is ons landschap. Dat betekent dat het totale grondgebied van de gemeente voor toeristen interessant is en ook benut wordt als zodanig. De kern Gulpen heeft een centrumfunctie. Hier bevinden zich de meeste winkels en dagrecreatieve bedrijven (bijvoorbeeld het subtropisch zwembad Mosaqua en Rocca Sport & Adventure). Een andere trekpleister is Klooster Wittem te Wittem met 170.000 bezoekers (vooral op zondag). De meeste verblijfsaccommodaties bevinden zich in Epen, Mechelen en Slenaken. Dit betekent dat openstelling voor de totale gemeente van belang is.

De openstelling van winkels is nodig omdat dit ondersteunend is aan het totale aanbod dat je als toeristische gemeente biedt. De toerist wordt de gelegenheid geboden nog (streek)producten aan te schaffen die bijdragen aan een verhoging van de kwaliteit van zijn of haar verblijf. De toerist stelt steeds hogere (kwaliteits)eisen aan omgeving en gastvrijheid en ondernemers vinden het van belang daarin mee te gaan. Zeker ook omdat de concurrentie met andere toeristische omgevingen steeds groter wordt. De mogelijkheid om ’s morgens verse broodjes te kopen, streekproducten aan te schaffen of bijvoorbeeld een aandenken te kopen dragen in hoge mate bij aan het gevoel van gastvrijheid.

Nu aan de toepassingsvoorwaarden van artikel 3, derde lid, onder a,WTW is voldaan, is de gemeenteraad bevoegd om het college de bevoegdheid te geven als bedoeld in artikel 3 lid 3 onder a om ontheffing te verlenen van het verbod tot zondagopenstelling voor iedere zondag.

Inventarisatie belangen

De gemeenteraad mag deze ontheffingsbevoegdheid toepassen na afweging van de daarbij betrokken belangen (artikel 3 lid 6 WTW). De gemeenteraad is verplicht in ieder geval de volgende belangen in de afweging te betrekken:

• a.

  Werkgelegenheid en economische bedrijvigheid in de gemeente, waaronder mede wordt begrepen het belang van winkeliers met weinig of geen personeel en van winkelpersoneel;

• b.

  De zondagsrust;

• c.

  De leefbaarheid, de veiligheid en de openbare orde in de gemeente.

Omschrijving van de belangen

Economische belangen

In deze gemeente is sprake van veel economische bedrijvigheid. Het verblijfs- en dagtoerisme is een zeer belangrijke economische drager voor Gulpen-Wittem (zie cijfers over bestedingen en werkgelegenheid hierboven). Naast de vele (circa 250) verblijfsaccommodaties zijn er een flink aantal (circa 100), meest kleinere, winkels. In het regulier overleg tussen ondernemersverenigingen en gemeente d.d. 29 juni 2011 zijn de vertegenwoordigers van de ondernemers geconsulteerd over het voornemen vrijstelling te verlenen. De uitkomst hiervan luidt als volgt: In de praktijk verandert er niets voor de ondernemers. De gemeente heeft in 2007 de winkeltijdenverordening vastgesteld waarin alle zondagen als koopzondag staan aangewezen. De gemeente wil dit beleid continueren. Mede gezien de ervaringen van de afgelopen vier jaar (alleen enkele winkels met voor toeristen interessante producten maken gebruik van de mogelijkheid op zondag open te zijn) geven de ondernemers aan akkoord te gaan met het voorstel.

Zondagsrust

De ervaring opgedaan in de jaren dat de zondagopenstelling in onze gemeente van kracht was laat zien dat er geen sprake was van aantasting van de zondagrust. Ondernemers ervaren het niet als een verplichting hun winkels open te hebben en alleen de aan toerisme gerelateerde winkeltjes maakten gebruik van de zondagopenstelling.

De leefbaarheid, veiligheid en openbare orde

Zondagopenstelling heeft geen negatieve invloed op de leefbaarheid, veiligheid en openbare orde in de gemeente. De laatste jaren waarin de zondagopenstelling reeds van kracht was heeft geen negatieve gevolgen met zich meegebracht voor de openbare orde en veiligheid. Voor de leefbaarheid in de kernen is het juist van belang dat het toerisme een gezonde sector blijft. Zonder het toerisme zouden veel voorzieningen niet in stand kunnen worden gehouden.