Treasurystatuut Gemeente Haarlemmerliede en Spaarnwoude

Artikel 1 Doelstelling

De doelstelling van de treasury van de gemeente Haarlemmerliede en Spaarnwoude wordt als volgt gedefinieerd:

"Het via financiële activiteiten en de inzet van financiële instrumenten zodanig bijdragen aan de optimale financiële positie van de organisatie, dat:

• a.

  steeds de voor de primaire processen benodigde liquiditeiten beschikbaar zijn;

• b.

  renterisico's worden beheerst conform het renterisicobeleid van de gemeente Haarlemmerliede en Spaarnwoude;

• c.

  kosten van treasury-activiteiten worden geminimaliseerd en opbrengsten worden gemaximaliseerd;

• d.

  de bepalingen in dit treasurystatuut in acht worden genomen".

Het streven naar een optimale financiële positie mag nimmer overschrijding van de voorwaarden zoals deze in de overige artikelen van dit treasurystatuut zijn vastgelegd, tot gevolg hebben. Hierbij wordt onderkend dat deze limitering in handelen dat een prudent treasurybeleid tot gevolg heeft, een tegenwerkend effect ten aanzien van een optimaal resultaat kan betekenen.

Artikel 2 Aandachtsgebieden

Bij het nastreven van de optimale financiële positie heeft de treasury vanuit haar professionele expertise te maken met diverse onderling samenhangende financiële vraagstukken, waarbij zij -afhankelijk van haar procuratie (bevoegdheden)- de rol van beslisser, adviseur of uitvoerder heeft. Betreffende vraagstukken kunnen als volgt worden gegroepeerd in een drietal aandachtsgebieden waarop de treasury van de gemeente Haarlemmerliede en Spaarnwoude zich richt:

Vermogensmanagement

Vermogensmanagement heeft betrekking op het, tegen zo laag mogelijke kosten, voorzien in de benodigde lange-termijn liquiditeiten voor de realisatie van voorgenomen investeringen en overige activiteiten. Het balansmanagement en de toegang tot de vermogensmarkt spelen hierin een belangrijke rol. Een financieel instrument dat de treasury hier ter beschikking staat is onder meer: het aantrekken van langlopende geldleningen.

Middelenmanagement

De algemene doelstelling van het middelenmanagement is het optimaliseren van de liquiditeitspositie door afstemming van de beschikbare liquiditeiten met de, uit hoofde van de bedrijfsactiviteiten, benodigde liquiditeiten. Door gebruik te maken van financiële instrumenten kunnen afwijkingen ten aanzien van omvang en tijd worden gecorrigeerd. Bovendien kan op deze wijze een rendementsverbetering dan wel een kostenverlaging worden gerealiseerd. Beschikbare financiële instrumenten zijn onder andere: deposito’s en kasgeldleningen met looptijden > 6 maanden, renteopties, renteswaps.

Cashmanagement

Cashmanagement heeft betrekking op het dagelijks kasbeheer. Algemene doelstelling is hier het actief beheren e n optimaal renderend maken van de dagelijkse geldvoorrade n die voortvloeien uit de dagelijkse betalingen en ontvangsten uit hoofde van enerzijds de bedrijfsactiviteiten en anderzijds (autonome) financiële activiteiten.

De belangrijkste financiële instrumenten bij het cashmanagement zijn: (ook weer) kasgeld en deposito’s met looptijden < 6 maanden, daggeld, afromingen van subrekeningen.

Artikel 3 Strategie

Ten aanzien van het te voeren treasurybeleid dient vast te staan welke strategie wordt gevolgd bij het beheersen van renterisico's. De gemeente Haarlemmerliede en Spaarnwoude kiest op grond van de in onderstaande toelichting opgesloten motivatie voor de offensieve strategie.

Er kunnen in dit verband verschillende invalshoeken worden gekozen:

• -

  defensief: het volledig afdekken van renteposities;

• -

  offensief: het partieel afdekken van renteposities binnen gegeven limieten;

• -

  agressief: het bewust creëren van renteposities.

De keuze voor het type strategie is afhankelijk van een analyse van:

• ·

  de sterke en zwakke punten van de treasury van de organisatie (financiële informatiestromen naar treasury, automatiseringssystemen, deskundigheid van medewerkers)

• ·

  de kansen en bedreigingen in de omgeving. Bijvoorbeeld de steun van de hoogste leiding, de mate van risicogeneigdheid of risicovermijding in beleid en cultuur van de organisatie

• ·

  wettelijke beperkingen in relatie tot de wet Fido

Gegeven het door de wet Fido voorgeschreven prudente treasury-beleid aangevuld met de wetenschap dat in een complexe (politieke) organisatie als een gemeente de informatiestromen, zeker op middellange en lange termijn, een bepaalde mate van onnauwkeurigheid in zich hebben wordt voor de gemeente Haarlemmerliede en Spaarnwoude gekozen voor een offensieve strategie. Een defensieve strategie is toepasbaar bij een hoge mate van betrouwbaarheid van de informatiestromen terwijl een agressieve strategie in strijd is met het door de wet Fido voorgeschreven prudente treasurybeleid.

De verwachte omvang van de renteposities alsmede de in dit verband te hanteren financiële instrumenten en limieten worden in de formele ijkmomenten (begroting, rapportages, jaarrekening) binnen de Planning en Controlcyclus van de gemeente Haarlemmerliede en Spaarnwoude ter vaststelling door de raad gepresenteerd.

Artikel 4 Treasury als bedrijfsproces

Om het intern risicomanagement te kunnen uitvoeren moet de treasury als een bedrijfsproces worden gezien. Immers, management betreft het besturen en beheersen van bedrijfsprocessen, waarbij de risico’s vooral betrekking hebben op de effectiviteit van de treasury (de inzet van de juiste instrumenten), de kwaliteit van de treasury (het voorkomen van fouten) en de rechtmatigheid van de treasuryhandelingen (het tegengaan van fraude).

Het hoofdproces bestaat uit het management van de financiële activiteiten van de gemeente Haarlemmerliede en Spaarnwoude, die de financiële positie van A (inputsituatie) naar B (outputsituatie) brengen. De input van dit proces bestaat uit begroting, rapportages in het kader van de Planning- en Controlcyclus, besluiten, het meerjareninvesteringsplan (M.I.P.) etc. alsmede uit de financiële informatie over de normale operationele processen en de informatie uit de financiële markten.

Op basis van deze input worden de treasuryparagrafen van begroting en rapportages in het kader van de Planning- en Controlcyclus voorbereid, vastgesteld door de raad en vervolgens op beheerste wijze uitgevoerd (treasury-management). De output van het proces is de uitvoering van dit alles en wordt gerapporteerd d.m.v. tussentijdse rapportages (zie art. 9 en art 10) en in de financieringsparagraaf van het jaarverslag, dat ook weer wordt vastgesteld door de raad.

Het totale proces heeft een cyclisch karakter doordat het oorspronkelijke beleidsplan zoals dat in de begroting is opgenomen periodiek updates ondergaat mede door wijziging van de inputvariabelen.

Artikel 5 Verdeling van taken

De organisatiestructuur betreft de formele verdeling van taken, verantwoordelijkheden en bevoegdheden over de diverse bestuurlijke lagen en over de personeelsorganisatorische functies. Deze verdeling wordt afgeleid uit het treasuryproces waarbij rekening wordt gehouden met functiescheiding.

In het treasurybeleidsproces van de gemeente Haarlemmerliede en Spaarnwoude worden de volgende drie fases onderscheiden:

• ·

  Voorbereiden van het treasurybeleid

• ·

  Vaststellen van het treasurybeleid

• ·

  Uitvoeren van het treasurybeleid

Voorbereiden van het treasurybeleid

Het college van burgemeester en wethouders is verantwoordelijk voor de voorbereiding van het in de treasuryparagrafen van begroting en rapportages in het kader van de Planning- en Controlcyclus op te nemen treasurybeleid alsmede de in dit verband te hanteren financiële instrumenten en limieten.

Vaststellen van het treasurybeleid

De formele vaststelling van het te voeren treasurybeleid is een verantwoordelijkheid van de raad op basis van

• ·

  de beleidsuitgangspunten zoals deze in het treasurystatuut zijn vastgelegd

• ·

  de formele ijkmomenten in de Planning en Controlcyclus van de gemeente: Begroting, rapportages in het kader van de Planning- en Controlcyclus en Jaarrekening.

Tussentijdse beleidsbijstellingen (binnen de kaders van het treasurystatuut) worden door middel van vaststelling van de genoemde Planning en Controldocumenten door de raad bekrachtigd (bevoegdheid).

Uitvoeren van het treasurybeleid

Het college van burgemeester en wethouders is verantwoordelijk voor de uitvoering van het door de raad vastgestelde treasurybeleid.

Artikel 6 Renterisiconorm

Het renterisico op de vaste schuld van deze gemeente dient te allen tijde te voldoen aan de

renterisiconorm zoals deze is vastgelegd in de wet Fido.

Onder "vaste schuld" wordt verstaan het saldo van leningen en uitzettingen met een rentetypische looptijd van één jaar of langer. Het effect van eventueel aanwezige derivaten op de rentetypische looptijd dient hierbij te worden meegenomen.

Het renterisico op vaste schuld is het gedeelte van de vaste schuld dat in het betreffende jaar een nieuwe rente zal kennen. Het renterisico bestaat derhalve uit twee componenten: de renteherziening en de verplichte aflossingen. Het renterisico mag niet meer dan een bepaald percentage van het begrotingstotaal van het betreffende jaar, de norm zoals vastgelegd in de wet Fido, bedragen. Momenteel is dit percentage 20 %.

Artikel 7 Kasgeldlimiet

De netto vlottende schuld dient te allen tijde te voldoen aan de kasgeldlimiet zoals deze is vastgelegd in de wet Fido.

Onder "netto vlottende schuld" wordt verstaan het saldo van leningen en uitzettingen met een rentetypische looptijd van korter dan één jaar. Rekening-courant en gelden in kas zijn hierbij inbegrepen. Het effect van eventueel aanwezige derivaten op de rentetypische looptijd dient hierbij te worden meegenomen. In een kwartaal dient het gemiddelde netto vlottende schuld -dit is het gemiddelde van de netto vlottende schuld op de eerste dag van iedere maand van het betreffende kwartaal- niet boven een bepaald percentage van het begrotingstotaal, de kasgeldlimiet zoals vastgelegd in de wet Fido, uit te komen. Onder begrotingstotaal wordt verstaan de totale geautoriseerde lasten van de begroting.

Artikel 8 Transacties

Transacties vallend binnen het bereik van dit treasurystatuut, dienen op voor de gemeente zo gunstig mogelijke condities te worden afgesloten.

Onder "condities" wordt hier nadrukkelijk niet alleen het rentepercentage bedoeld, maar ook de bijkomende zaken als provisies, zekerheden en alle andere soorten mogelijke kosten.

Artikel 9 Rapportage renterisiconorm

Het college van B&W draagt zorg voor het voldoen aan de rapportagevereisten met betrekking tot de renterisiconorm, zoals deze zijn vastgelegd in de wet Fido en het B.B.V. Tevens draagt het college van B&W zorg voor de begrotingsvereisten met betrekking tot de renterisiconorm, zoals deze zijn vastgelegd in de wet Fido en het B.B.V. De raad ziet er op toe dat aan genoemde vereisten wordt voldaan.

De gegevens over de renterisiconorm worden één maal per jaar achteraf gerapporteerd in de treasuryparagraaf van het jaarverslag. Daarnaast wordt ook jaarlijks in de programmabegroting een financieringsparagraaf opgenomen, waarin een prognose van de ontwikkeling van de renterisiconorm is gemaakt voor minimaal de komende vier jaar.

Artikel 10 Rapportage kasgeldlimiet

Het college van B&W draagt zorg voor het voldoen aan de rapportagevereisten met betrekking tot de

kasgeldlimiet, zoals deze zijn vastgelegd in de wet Fido en het B.B.V. Tevens draagt het college van B&W zorg voor de begrotingsvereisten met betrekking tot de kasgeldlimiet, zoals deze zijn vastgelegd in de wet Fido en het B.B.V. De raad ziet er op toe dat aan genoemde vereisten wordt voldaan.

De rapportage over de ontwikkeling van de kasgeldlimiet maakt deel uit van de treasuryparagraaf van het jaarverslag. Daarnaast maakt een prognose van de ontwikkeling van de kasgeldlimiet voor minimaal het komende jaar jaarlijks deel uit van de financieringsparagraaf van de programmabegroting.

Artikel 11 Uitzettingen (1)

Het college van B&W is bevoegd om uitzettingen, zowel op lange als op korte termijn, te doen bij tegenpartijen die voldoen aan de kredietwaardigheideisen zoals die zijn vastgelegd in de wet Fido, in het bijzonder de Regeling uitzettingen en derivaten decentrale overheden (Ruddo). Indien de uitzetting een gevolg is van de aanwezigheid van tijdelijk overtollige middelen als gevolg van één of meerdere gesloten projectfinancieringen, dan vindt deze uitzetting plaats bij de financiële instelling waar de projectfinanciering mee is aangegaan.

Onder uitzettingen wordt in dit verband verstaan: "Het uitzetten van overtollige middelen die zijn ontstaan door het niet synchroon lopen van de uitgaven en de ontvangsten. Deze overtollige middelen worden tijdelijk buiten de publieke taak gehouden en in een latere fase voor de publieke taak aangewend".

Uitzettingen mogen worden gedaan bij kredietwaardige partijen. Onder "kredietwaardige partijen" wordt verstaan:

• ·

  financiële instellingen (kredietinstellingen, beleggingsinstellingen, effecteninstellingen, verzekeraars en pensioenfondsen) onder toezicht van De Nederlandse Bank met minimaal een AA-rating van tenminste twee gezaghebbende rating-agencies (Moody's, S&P of Fitch). Indien de gelden worden uitgezet voor een periode van drie maanden of korter dienen de financiële instellingen minimaal een A-rating van tenminste twee gezaghebbende rating-agencies te hebben.

• ·

  instellingen aan wiens papier door een bancaire toezichthouder in een EURO-lidstaat de solvabiliteitsvrije status is toegekend. Deze status houdt in dat een bank voor desbetreffend papier geen reserves behoeft aan te houden. In de praktijk betekent dit dat de gemeente Haarlemmerliede en Spaarnwoude middelen kan uitzetten bij andere Nederlandse overheden/openbare lichamen.

Artikel 12 Uitzettingen (2)

Het college van B&W is bevoegd om uitsluitend uitzettingen te doen in de vorm van financiële producten die voldoen aan de vereisten zoals die zijn vastgelegd in de wet Fido, in het bijzonder in de Regeling uitzettingen en derivaten decentrale overheden (Ruddo). Indien de uitzetting een gevolg is van de aanwezigheid van tijdelijk overtollige middelen als gevolg van één of meerdere gesloten projectfinancieringen, dan vindt deze uitzetting plaats bij de financiële instelling waar de projectfinanciering mee is aangegaan.

Gelden kunnen uitsluitend worden uitgezet in:

• ·

  producten waarvan de hoofdsom ten minste aan het einde van de looptijd intact is; uitgezet bij een partij die voldoet aan de criteria van artikel 11;

• ·

  vastrentende waarden, uitgegeven door een instelling die voldoet aan de criteria van artikel 11.

Het uitzetten van gelden zal alleen plaatsvinden indien er geen mogelijkheden zijn om de kennelijk overtollige liquiditeiten aan te wenden ter vroegtijdige, rentetechnisch profijtelijke, aflossing van lopende leningen of ter investering in voor de gemeente binnen de publieke taak behorende zaken. Het op langere termijn beleggen van middelen is op zich geen taak voor de gemeente.

Conform artikel 8 wordt bij het uitzetten van gelden gestreefd naar de meest gunstige voorwaarden en condities, waarbij deze in ieder geval marktconform dienen te zijn.

Artikel 13 Uitlenen van gelden aan instellingen

Het college van B&W is bevoegd leningen te verstrekken tot een maximum van € 500.000, - aan instellingen met een maatschappelijke doelstelling onder de verplichting hiervan mededeling te doen in de eerstvolgende vergadering van de gemeenteraad.

De betreffende leningen kunnen uitsluitend worden verstrekt:

• .

  voor zover de verstrekking van de lening direct verband houdt met de uitoefening van de publieke taak. In de financieringsparagraaf van de programmabegroting zullen hiervoor jaarlijks kaders en limieten worden vastgesteld

Noot: Het gestelde in artikel 11 en 12 heeft betrekking op overtollige middelen. Dit zijn de overschotten die ontstaan uit het niet synchroon lopen van de uitgaven en de ontvangsten; het gaat hier om de feitelijke treasuryfunctie.

Het verstrekken van leningen als bedoeld in artikel 13 gaat om een vorm van instrumentering die met de uitvoering van de treasuryfunctie niets te maken heeft, maar die verband houdt met een ander beleidsonderwerp en tegen deze achtergrond in het kader van de wet FIDO wèl is toegestaan. Het verstrekken van geldleningen aan partijen die niet voldoen aan het criterium “instelling met een maatschappelijke doelstelling” is te allen tijde een bevoegdheid van de raad.

Artikel 14 Aantrekken van gelden

Het college van B&W is bevoegd om gelden aan te trekken in de vorm van leningen, dan wel door het uitgeven van schuldbewijzen. Deze gelden, mogen alleen betrokken worden van partijen die voldoen aan de in artikel 11 gestelde eisen.

Conform artikel 9 wordt bij het aantrekken van gelden gestreefd naar de meest gunstige voorwaarden en condities, waarbij deze in ieder geval marktconform dienen te zijn.

Artikel 15 Afdekken van financiële risico's d.m.v. derivaten

Het gebruik van derivaten (rente – instrumenten) is slechts toegestaan voor het verminderen of (ten behoeve van gewenste spreiding van renterisico) verschuiven van een renterisico. Vóór het afsluiten van een derivatentransactie wordt het advies van een onafhankelijk externe adviseur ingewonnen.

Artikel 16 Criteria voor het afsluiten van derivaten

Financiële derivaten kunnen alleen worden afgesloten met een instelling die voldoet aan de criteria genoemd in artikel 11.

Conform artikel 9 wordt bij het afsluiten van dergelijke producten gestreefd naar de meest gunstige voorwaarden en condities, waarbij deze in ieder geval marktconform dienen te zijn.

Artikel 17 Rekening-courantovereenkomsten

Het college van B&W is bevoegd rekening-courantovereenkomsten aan te gaan met in Nederland gevestigde bancaire instellingen.

Onder in Nederland gevestigde bankinstellingen worden in dit statuut verstaan bankinstellingen met statutaire zetel in Nederland alsmede dochters/kantoren van banken met statutaire zetel in het buitenland. De bank dient onder toezicht te staan van De Nederlandse Bank NV als bedoeld in de Wet Toezicht Kredietwezen.

Indien er sprake zal zijn van uitzetting van gelden op de rekening-courant dan is het gestelde in artikel 11 onverkort van toepassing.

Artikel 18 Afsluiten van contracten in uitsluitend de Euro

Het college van B&W is bevoegd om alle in dit statuut genoemde contracten af te sluiten in uitsluitend de valuta Euro.

Artikel 19 Doormandatering

Het college van B&W zal in de praktijk een groot gedeelte van haar bevoegdheden doormandateren binnen de ambtelijke organisatie van de gemeente Haarlemmerliede en Spaarnwoude.

Artikel 20 Buiten werking stellen van treasurystatuut 2005

Dit treasurystatuut vervangt de door de gemeenteraad van Haarlemmerliede en Spaarnwoude op 18 oktober 2005 vastgestelde versie die daarmede is komen te vervallen.

Wijzigingen in het door de raad vastgestelde treasurystatuut kunnen slechts worden aangebracht door de raad.