Beleidsregel van het college van burgemeester en wethouders van de gemeente Heemskerk houdende regels omtrent de groene kaart (Beleidsregel groene kaart)

Ondertekening

Toelichting bij de Beleidsregel groene kaart gemeente Heemskerk 2020

Algemeen

Inleiding

Voor 2007 was voor het vellen van iedere boom een vergunning nodig. Dit is tamelijk arbeidsintensief. Een vergunning heeft weinig meerwaarde omdat in de meeste gevallen de vergunning werd verleend. Dit stelsel is in 2007 vervangen door de vergunning tot het vellen van een boom te koppelen aan de groene kaart.

De groene kaart is een kaart waarop alle waardevolle bomen in de gemeente zijn opgenomen. Waardevolle bomen mogen alleen met een vergunning worden geveld. Bomen die niet of als niet waardevol op de groene kaart staan mogen zonder vergunning worden geveld.

Er gelden twee randvoorwaarden om een waardevolle boom op de groene kaart op te nemen. Een boom moet op de standplaats geen onoverkomelijk gevaar opleveren en niet VTA (Visual tree assessment) zijn afgekeurd. (Visual tree assessment of ook wel Boom Veiligheids Controle is een methode om bomen te onderzoeken op eventuele gebreken die kunnen leiden tot breuk. Volgens deze methode kunnen gebreken ontdekt worden aan de hand van een visuele controle van de boom)

Huidige groene kaart

Alle bomen van particuliere eigenaren zijn in 2007 beoordeeld als waardevol of niet- waardevol. De waardevolle bomen zijn als zodanig op de groene kaart gezet.

Alle bomen van de gemeente zijn in 2007 vergunningplichtig verklaard. Dit betekent dat voor het vellen van iedere gemeenteboom een vergunning nodig is.

Het aanvragen en het verlenen van een vergunning voor het vellen van gemeentebomen is tijdrovend. De meerwaarde van de vergunning is gering omdat de vergunning bijna altijd wordt verleend.

Het is dan ook wenselijk om de groene kaart te wijzigen waarbij alleen voor het vellen van waardevolle gemeentebomen een vergunning nodig is.

Wijziging Aanwijzingsbesluit groene kaart

Alle bomen van de gemeente zijn nu beoordeeld als waardevol of niet- waardevol. Om dat te bepalen zijn dezelfde criteria gebruikt als voor de beoordeling van de bomen van particuliere eigenaren. Het criterium straat - of laanboom is toegevoegd en heeft alleen betrekking op bomen van de gemeente.

De groene kaart is op onderstaande punten gewijzigd:

• a.

  een aantal bomen is verloren gegaan door ouderdom, kap of een bepaalde boomziekte. Deze bomen staan niet meer op de groene kaart;

• b.

  een aantal bomen is door de gemeente aangeplant en is op de groene kaart opgenomen;

• c.

  in de voortuin van de woning aan de Ravelstraat nr.8 en in de voortuin van de woning aan de Gerrit van Assendelftstraat nr. 50 is een waardevolle boom aan de groene kaart toegevoegd. In de tuin van de woning aan de Braillestraat nr.3 zijn twee waardevolle bomen aan de groene kaart toegevoegd;

• d.

  de kegelvormige lindes langs de gracht aan de achterzijde van kasteel Assumburg zijn opgenomen in het lichtgroene vlak, voor kap is een omgevingsvergunning nodig, nabij het kasteel;

• e.

  alle bomen van de gemeente staan nu op de groene kaart als waardevol of als overige boom.

Bomen in eigendom van anderen dan particuliere eigenaren of van de gemeente, zoals bijvoorbeeld de kerk, (zorg)instellingen, het Provinciaal Waterleidingbedrijf van Noord- Holland en woningbouwverenigingen of - stichtingen, zijn niet individueel beoordeeld als waardevol of niet waardevol. Beoordeling is wel wenselijk maar de instellingen willen de kosten van de inventarisatie niet betalen en de gemeente heeft hier geen budget voor. Als deze bomen zich bevinden op een perceel van enige omvang zijn deze bomen opgenomen in een lichtgroen vlak op de groene kaart. Solitaire bomen in eigendom van anderen dan particuliere eigenaren of de gemeente zijn evenmin beoordeeld als waardevol of niet waardevol. Voor het vellen van al deze bomen, zowel solitaire bomen als bomen die zich in een lichtgroen vlak bevinden, is een omgevingsvergunning nodig zodat de waarde van de betreffende boom kan worden afgewogen tegen het belang dat is gediend met het vellen van deze boom.

Deze bomen zijn op de groene kaart opgenomen omdat deze bomen anders zonder vergunning mogen worden geveld. Het gaat om bomen die waardevol kunnen zijn, maar dat zal pas blijken bij de beoordeling van de aanvraag omgevingsvergunning tot het vellen van de boom. Hoe waardevoller de boom, hoe zwaarder het maatschappelijk belang moet zijn om tot het vellen van de boom te kunnen overgaan.

Beleidsregel groene kaart

Bij de wijziging van de groene kaart zijn de volgende criteria gebruikt:

• 1.

  monumentale waarde;

• 2.

  natuurwaarde;

• 3.

  flora - en faunawaarde;

• 4.

  cultuurhistorische betekenis;

• 5.

  straat - of laanboom;

• 6.

  ecologische waarde;

• 7.

  dendrologische (leer van de houtig opgaande gewassen) waarde;

• 8.

  locatie in combinatie met de functie van een boom.

De criteria zijn dezelfde als gebruikt bij de beoordeling van bomen van particuliere eigenaren in 2007.

Het criterium onder 5, straat - of laanboom, is alleen van toepassing op bomen van de gemeente.

Meer informatie over deze criteria staat in de Beleidsregel groene kaart gemeente Heemskerk 2020, BIVO/2019/276043.

Als een boom als waardevol op de groene kaart is opgenomen houdt dat in dat er zwaarwegende redenen moeten zijn om tot het vellen van deze boom over te gaan. De regeling in de Algemene plaatselijke verordening gaat uit van het zoveel mogelijk behouden van waardevolle bomen. Het totaal aantal punten dat de boom op grond van de criteria in de Beleidsregel groene kaart scoort is een indicatie voor de mate waarin de boom waardevol is. Dat belang moet worden afgewogen tegen het maatschappelijk belang dat is gediend met het vellen van de betreffende boom. De boom mag alleen geveld worden als het maatschappelijk belang om te vellen zwaarder weegt dan het belang dat is gediend met het behoud van de betreffende boom.

Dit betekent ook dat alleen een omgevingsvergunning voor het vellen van een boom wordt verleend als alternatieven voor het behoud van de boom zijn onderzocht en alternatieven niet mogelijk zijn gebleken dan wel niet opwegen tegen het belang dat is gediend met het vellen van de boom.

Artikelsgewijs

Niet elk artikel is van een toelichting voorzien omdat de tekst van het artikel voldoende duidelijk is.

Artikel 1

Voor de betekenis van de gebruikte begrippen wordt verwezen naar de omschrijving daarvan in de Algemene plaatselijke verordening (Apv).

De omschrijving van de begrippen is hieronder herhaald.

• -

  houtopstand: hakhout, een houtwal, één of meer bomen of boomvormers;

• -

  bomen: een houtig opgaand gewas met een dwarsdoorsnede van de stam van minimaal 10 centimeter op 1,3 meter hoogte boven het maaiveld. In geval van meerstammigheid geldt de dwarsdoorsnede van de dikste stam;

• -

  hakhout: één of meer bomen die na te zijn geveld, opnieuw op de stronk uitlopen;

• -

  groene kaart: de door het college vast te stellen kaart van houtopstanden die alleen geveld mogen worden met een vergunning;

• -

  vellen: kappen, rooien, verplanten, het snoeien van meer dan 20 procent van de kroon of het wortelgestel, alsmede het verrichten van handelingen, zowel bovengronds als ondergronds, die de dood of ernstige beschadiging of ontsiering van de houtopstand ten gevolge kunnen hebben.

De Apv verwijst voor de definitie van ‘weg’ naar de definitie in de Wegenverkeerswet 1994.

De Wegenverkeerswet 1994 omschrijft ‘weg’ als alle voor het openbaar verkeer openstaande wegen of paden met inbegrip van de daarin liggende bruggen en duikers en de tot die wegen behorende paden en bermen of zijkanten. Dit is een ruim begrip en omvat dus niet alleen de rijbaan maar bijvoorbeeld ook het trottoir.

Artikel 4 Voorwaarden voor plaatsing op de groene kaart

Een boom wordt alleen op de groene kaart opgenomen als de boom op de standplaats geen onoverkomelijk gevaar oplevert en niet VTA (Visual tree assessment) is afgekeurd.

Het betreft hier randvoorwaarden voor het opnemen van bomen op de groene kaart. Als het gaat om bomen die op de standplaats onoverkomelijk gevaar opleveren zal eerst bezien worden of het mogelijk is het gevaar te beperken door snoei, het verwijderen van takken e.d.

Artikel 5 Monumentale waarde

De leeftijd van de boom bepaalt de monumentale waarde van de boom. Het aantal punten wordt bepaald door indeling van de boom in een bepaalde leeftijdscategorie. Pas na veertig jaar kan één punt worden gescoord in deze categorie. Oudere bomen scoren meer punten.

Artikel 6 Natuurwaarde

De natuurwaarde van een boom wordt bepaald door de mate waarin de boom inheems en authentiek is. Onder “Inheems en authentiek” wordt verstaan soorten die van oorsprong uit Nederland of uit deze streek komen. Deze soorten hebben zich door de eeuwen heen kunnen aanpassen aan de omstandigheden van ons land. Het is van belang om de genen van deze soorten te behouden omdat het gezonde soorten zijn, in tegenstelling tot de nieuwe veredelde soorten.

Hoe meer zekerheid bestaat of de boom “inheems en authentiek” is, hoe meer punten in deze categorie kunnen worden gescoord.

De lokale natuurwaarde kan toenemen door het kappen van een bepaalde boom waardoor meer licht op de ondergrond valt en de natuurwaarde van het gebied rond de boom kan toenemen door de ontwikkeling van ander, ecologisch meer waardevol, groen.

Artikel 7 Flora - en faunawaarde

Met de begrippen flora en fauna wordt gedoeld op alle planten en dieren die in een bepaalde streek of periode voorkomen. De Wet natuurbescherming bevat bepalingen over beschermde flora en fauna. De aanwezigheid van beschermde flora en fauna in of op bomen is niet in alle gevallen eenvoudig te beoordelen. Het vermoeden dat beschermde flora en fauna op of in de boom aanwezig is levert één punt op; als een deskundige heeft vastgesteld dat er beschermde flora en fauna aanwezig is levert dat twee punten op.

Van belang hierbij is dat van een verkregen omgevingsvergunning tot kap geen gebruik kan worden gemaakt als de Wet natuurbescherming kap niet mogelijk maakt, bijvoorbeeld een broedende vogel in een boom.

Artikel 8 Cultuurhistorische waarde De cultuurhistorische betekenis van een boom kan worden afgeleid uit de verschijningsvorm, bijvoorbeeld als een herdenkingsboom, een markeringsboom, een kruis- of kapelboom of in een bijzondere snoeivorm. Punten worden gescoord afhankelijk van de vastgelegde betekenis. Als de betekenis lokaal bekend is levert dat één punt op, een in de literatuur vastgelegde betekenis twee punten en als de cultuurhistorische waarde van de boom bij de Bomenstichting bekend is levert dat drie punten op.

Artikel 9 Straat - of laanboom

De standplaats van de boom in of langs de weg bepaalt of de boom een straat - of laanboom is.

Als een boom in, of binnen vijf meter van de rand van de verharding van de weg staat, wordt de boom aangemerkt als straat - of laanboom.

Voor de definitie van ‘weg’ moet de definitie uit de Algemene plaatselijke verordening (Apv) worden gebruikt. De Apv verwijst weer naar de Wegenverkeerswet 1994.

In de Wegenverkeerswet 1994 is het begrip ‘weg’ als volgt gedefinieerd: alle voor het openbaar verkeer openstaande wegen of paden met inbegrip van de daarin liggende bruggen en duikers en de tot die wegen behorende paden en bermen of zijkanten. Bomen in het trottoir zijn dan ook een laan - of straatboom.

Langs de weg wil zeggen dat een boom binnen 5 meter van de uiterste rand van de verharding van de weg moet staan om straat - of laanboom te zijn. Gemeten wordt tot hart boom.

Een straat - of laanboom is een boom waarbij de enkele aanwezigheid in of langs de weg bepalend is om in deze categorie één punt te scoren, ook als het om bomen gaat die, individueel beoordeeld, niet als waardevol op de groene kaart worden opgenomen.

Straat- en laanbomen dragen in hoge mate bij aan de groene beleving van het straatbeeld.

Bewoners hebben over het algemeen een grote binding met het groen in hun directe omgeving en het kappen van deze bomen zal veelal direct effect hebben in de buurt.

Door het opnemen van deze bomen als waardevol op de groene kaart is een omgevingsvergunning nodig om deze bomen te kunnen kappen. Bewoners hebben de mogelijkheid om bezwaar te maken en beroep in te stellen zodat de rechtmatigheid van de kap kan worden getoetst.

In alle gevallen waarin het nodig is om een boom te kappen zal veel aandacht besteed worden aan communicatie met de buurt en benadrukt worden dat kap noodzakelijk is, bijvoorbeeld om verspreiding van een bepaalde boomziekte te voorkomen. Waar mogelijk zal herplant plaatsvinden.

Artikel 10 Ecologische waarde

De mate waarin de boom gebruikt wordt als woonruimte of voedselplant voor insecten, vogels, zoogdieren, korstmossen of paddenstoelen maakt een boom meer waardevol omdat het eco- systeem wordt versterkt. Hoe hoger de ecologische waarde van een boom is, hoe meer punten dat oplevert.

De ecologische waarde van een boom is afhankelijk van de bezonning, de stabiliteit van het grondwater en de verschijningsvorm, als solitair, in een groep, een bos of een bosrand.

Aangezien de ecologische waarde van een boom moeilijk meetbaar is wordt als richtlijn gebruikt een lijst met boomsoorten waarop de meeste insecten voorkomen. Hoe meer insecten op de boom voorkomen, hoe meer punten dat oplevert. In deze categorie kan maximaal twee punten worden gescoord.

Kap van een boom met een ecologische waarde is mogelijk als door het kappen van de boom de lokale natuurwaarde toeneemt, bijvoorbeeld als door het verbeteren van de bezonning waardevoller groen zich kan ontwikkelen.

Artikel 11 Dendrologische waarde

Dendrologie is de leer van de houtig opgaande gewassen, zoals bomen, struiken en heesters.

In deze categorie worden punten gescoord als het gaat om een bijzondere soort of kweekvorm, bijvoorbeeld een weinig voorkomend fruitras of een veredeling die niet veel aangeplant wordt.

Uitgangspunt is dat boomsoorten die in Heemskerk weinig of zelden voorkomen zoveel mogelijk behouden moeten blijven. Een algemeen voorkomende soort zal in deze categorie geen punten scoren omdat de betreffende boom veel in Heemskerk voorkomt. Een weinig voorkomende soort levert één punt op terwijl een zeldzame soort twee punten scoort.

Artikel 12 Locatie in combinatie met de functie van de boom

Een boom in een voortuin of in een omgeving waarin geen enkele boom voorkomt heeft een hoge waarde, voor de locatie heeft die boom namelijk een belangrijke functie. Wanneer in de omgeving van die boom nog veel meer bomen staan daalt de waarde van de groenbeleving van die specifieke boom. In deze categorie kan één punt worden gescoord als er enige relatie is tussen functie en locatie. Een overduidelijke relatie tussen locatie en functie levert twee punten op.

Artikel 13 Verzameltabel

In deze verzameltabel is bepaald welke score in welke categorie voldoende is om de boom als waardevol aan te merken.

Een punt voor monumentale waarde, natuurwaarde, flora – en faunawaarde, cultuurhistorische betekenis of straat - of laanboom is voldoende om een boom met de vermelding waardevol op de groene kaart te zetten. Een boom die meer dan veertig jaar oud is wordt als waardevol op de groene kaart gezet omdat in de categorie monumentale waarde één punt is gescoord.

Voor de categorieën ecologische waarde, dendrologische waarde en locatie in combinatie met de functie moeten meer punten gescoord worden om een boom als waardevol aan te merken. In deze categorieën geldt dat drie punten noodzakelijk zijn om een boom als waardevol op de groene kaart te plaatsen. Een punt in elk van deze drie categorieën afzonderlijk is dus voldoende om een boom als waardevol op de groene kaart te zetten omdat in totaal drie punten zijn gescoord.

Uit kostenoverwegingen is voor de beoordeling van bomen alleen gekeken of voldoende punten zijn gescoord om de boom als waardevol op de groene kaart te plaatsen. Als in één categorie voldoende punten zijn gescoord heeft geen beoordeling op grond van andere categorieën plaatsgevonden. Als een boom bij voorbeeld meer dan veertig jaar oud is levert dat een punt op. Volgens de verzameltabel is dat voldoende om de boom als waardevol op de groene kaart te plaatsen. Er is dan niet verder gekeken of in andere categorieën ook punten zijn gescoord. Een totaalscore is dan ook niet opgemaakt.

De totaalscore kan wel van belang zijn als een omgevingsvergunning voor het kappen van een bepaalde boom is aangevraagd. Hoe meer punten een boom scoort, hoe waardevoller de boom, hoe zwaarder het belang moet zijn om een omgevingsvergunning voor het kappen van de boom te verlenen.