Nota Sport en bewegen in Heemstede

Geldend van 31-10-2008 t/m heden

Intitulé

Nota Sport en bewegen in Heemstede

Kadernota, oktober 2008

INLEIDING

Aanleiding

Tot op heden vond het Heemsteedse sportbeleid zijn weerslag in verschillende nota’s. Het is voor het eerst dat de gemeente haar beleid op het gebied van sport in één notitie opneemt. Hiermee willen we meer samenhang bereiken, niet alleen tussen de diverse onderdelen van het gemeentelijke sportbeleid, maar ook in relatie tot andere beleidsvelden. Sport heeft duidelijke raakvlakken met jeugd, gezondheidszorg, vrijwilligerswerk, ouderen en onderwijs, maar is op nog veel meer terreinen aanwezig. Om de functies van sport optimaal te kunnen inzetten, is een integrale aanpak vereist. Deze nota zet de contouren uit voor een dergelijke aanpak. Hiermee wordt sport door de gemeente niet alleen gezien als doel op zich, maar ook - en voornamelijk - als middel om via een integrale aanpak andere effecten te bereiken: sociale participatie, gezondheid en persoonlijk welzijn.

Sport is een beleidsterrein dat constant in beweging is. Met deze nota willen we het huidige gemeentelijke beleid tegen het licht houden en zo nodig actualiseren. Bij deze actualisering houden we onder andere rekening met demografische ontwikkelingen en trends op het gebied van de (lokale) sport.

We willen bovendien een beleidskader voor lokale sport formuleren dat richtinggevend is voor de beoordeling van nieuwe initiatieven in de sport én dat kan bijdragen aan een verantwoorde besluitvorming bij - toekomstige - vraagstellingen en knelpunten. Op korte termijn zal dit van toepassing zijn bij de besluitvorming (november/december 2008) over het aanbestedingsdocument, gericht op een nieuwe overeenkomst per juli 2009 voor de exploitatie van de gemeentelijke sportaccommodaties. En bij de besluitvorming over subsidies en (huur)tarieven in de sport (december 2008). Een richtinggevend kader is tevens op korte termijn van belang bij de besluitvorming over de knelpunten die Grontmij/Marktplan BV in haar advies van mei 2008 heeft gesignaleerd op de gemeentelijke sportaccommodaties en Sportpark HBC.

Uitgangspunt

De gemeente Heemstede ziet sport niet alleen als doel op zich, maar met name als middel om via een integrale aanpak andere effecten te bereiken: sociale participatie, gezondheid en persoonlijk welzijn.

Definitie sport en bewegen

Een sluitende definitie van sport is moeilijk te geven. In deze nota vatten we onder sport alle activiteiten die de maatschappelijke erkenning als “sport” hebben weten te verwerven via aansluiting bij het Nederlands Olympisch Comité*Nederlandse Sportfederatie (NOC*NSF). Dat betekent dat we sport niet beperken tot lichamelijke activiteiten, maar dat ook de denksporten onder ons bereik vallen.

Zoals de titel aangeeft gaat deze nota ook over bewegen. We kiezen voor de term bewegen, omdat hier meer onder valt dan sport alleen. Het gaat hierbij om sportieve recreatie, bijvoorbeeld wandelen, fietsen en spelen. En over bewegingsonderwijs op scholen, wijkactiviteiten en activiteiten als Meer

Bewegen Voor Ouderen.

Relatie met de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo)/lokaal gezondheidsbeleid

Recent is de nota “Wmo/lokaal gezondheidsbeleid 2008-2011” vastgesteld. Het Heemsteedse Wmo/gezondheidsbeleid is erop gericht dat iedere Heemstedenaar volwaardig kan deelnemen aan de maatschappij, zich kan ontplooien en kan meedoen. Hiervan uitgaande streven we met het Heemsteedse Wmo/lokaal gezondheidsbeleid de volgende algemene doelstelling na:

Doelstelling

De gemeente Heemstede streeft naar het bevorderen van het welzijn en de gezondheid van alle Heemsteedse inwoners en biedt hiervoor de voorwaarden.

Dit vraagt om de inzet van preventieve voorzieningen en activiteiten die mogelijkheden bieden voor ontspanning, recreatie, sociale en maatschappelijke participatie, ontplooiing en zelfredzaamheid. Oók op het gebied van sport en bewegen.

We realiseren ons dat sportverenigingen en overige aanbieders van sport en bewegen deze maatschappelijke functie alleen kunnen invullen als sprake is van een kwantitatief voldoende en kwalitatief goed aanbod van voorzieningen. En als sprake is van een toereikende ondersteuning. In deze nota geven we de kaders daarvoor aan.

We zullen de algemene doelstelling, zoals geformuleerd in de nota Wmo/lokaal gezondheidsbeleid 2008-2011, per hoofdstuk nader invullen. Soms grijpen we hierbij terug op eerder vastgesteld beleid, soms is een actualisering vereist.

Via het aanbod van voorzieningen, sportstimulering én een toereikende ondersteuning van verenigingen willen we de voorwaarden scheppen voor de bevordering van het welzijn en de gezondheid van de Heemsteedse inwoners. We hanteren hierbij - analoog aan het geformuleerde in de nota “Wmo/lokaal gezondheidsbeleid 2008-2011” - als uitgangspunt dat de burger zelf primair verantwoordelijk is voor de inrichting van zijn leven en voor het meedoen aan de maatschappij. De gemeente biedt de voorwaarden, zodat de Heemsteedse inwoners de keuze kunnen maken voor een actieve, sportieve en gezonde levenstijl.

Aansluiting rijksbeleid

Met de nadruk op sport als instrument om andere doelen te bereiken sluiten we aan bij het rijksbeleid. Dit rijksbeleid, verwoord in de nota "Tijd voor sport" uit 2006, stelt drie thema’s centraal: “meedoen”, “bewegen” en “presteren”.

“Meedoen” verwijst naar de betrokkenheid van diverse groepen burgers bij de sport (als actief sporter en/of als vrijwilliger bij sportverenigingen). De sport maakt hierbij deel uit van wat de ‘civil society’ wordt genoemd: het geheel aan organisaties waar burgers elkaar treffen, contacten onderhouden en waarin ze mede vorm geven aan de maatschappij. “Bewegen” verwijst naar de gezondheidswinst die er te behalen valt door een gezonde leefstijl. Deze eerste twee thema’s van de nota “Tijd voor sport” plaatsen het sportbeleid in de context van respectievelijk het beleid op het gebied van de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo) en het preventieve gezondheidsbeleid. En richten zich op de breedtesport. Onder de term breedtesport wordt alle sport verstaan die niet-professioneel en niet op topsportniveau wordt beoefend.

“Presteren”, het derde centrale thema in de nota “Tijd voor Sport”, is gericht op topsport. Van topsport (met en zonder handicap) is sprake indien internationaal binnen een door het NOC*NSF erkend topsportonderdeel wordt gesport op het hoogste seniorenniveau. Dat wil zeggen op Europese Kampioenschappen (EK’s), Wereld Kampioenschappen (WK’s) of Olympische Spelen. Wat betreft de topsport volgt het rijk in de nota “Tijd voor Sport” de sportkoepel NOC*NSF, die als doelstelling heeft om Nederland op Olympisch niveau tot de toptien van de wereld te laten behoren. Om te zorgen dat de topsport zich zo goed mogelijk kan ontwikkelen, zijn er landelijk verschillende (financiële) voorzieningen voor zowel topsporters, topcoaches als sportbonden.

Heemstede heeft, uitgaande van de definitie, geen verenigingen die op topsportniveau functioneren. Voor zover er sprake is van topsporters (met en zonder handicap) is er ondersteuning via het rijk en de NOC*NSF. Dit geldt zowel voor individuele sporters als teamsporters. We beperken ons in deze nota dan ook tot de breedtesport en laten topsport - afgezien van voorstellen op het gebied van regionale talentontwikkeling - buiten beschouwing.

Doelstelling

Het sportbeleid van de gemeente Heemstede is gericht op bevordering en ondersteuning van breedtesport. Afgezien van talentontwikkeling richt het sportbeleid van de gemeente Heemstede zich niet op topsport.

Niet alleen in de nota “Tijd voor Sport” legt het rijk de nadruk op sport als instrument om andere doelen te bereiken. Sport heeft ook een duidelijke plaats gekregen in het Beleidsprogramma 2007-2011 “Samen werken, samen leven”. Hierin wordt sport vooral gesteund om de bijdrage die het kan leveren aan belangrijke kabinetsdoelen: het programma noemt in dat kader onder andere preventie en gezondheid, jeugdbeleid, onderwijs, integratie, wijken en veiligheid.

Aansluiting Provinciaal beleid

De provincies vervullen op het gebied van sport en bewegen voornamelijk een ondersteunende rol voor gemeenten. In de provincie Noord-Holland wordt deze steunfunctie vervuld door Sportservice Noord-Holland. De gemeente Heemstede maakt regelmatig gebruik van de inzet van Sportservice Noord-Holland.

Karakter nota

Deze nota is een kadernota. Dat betekent dat de algemene beleidskaders en doelstellingen worden weergegeven. Voor zover voorstellen een nadere uitwerking vereisen, vindt dat op een later moment plaats. De planning daarvan geven wij in de betreffende hoofdstukken aan. Voor de leesbaarheid zijn de voorstellen in deze nota in blauwe kaders aangegeven en de doelstellingen en uitgangspunten in oranje. Voor zover beleid reeds is vastgesteld treft u dat in gele kaders aan.

Opbouw notitie

Hoofdstuk 1 schetst de bevolkingsontwikkeling en de trends op het gebied van de sport. Dit zijn aspecten waar bij de formulering van het sportbeleid nadrukkelijk rekening gehouden dient te worden.

In hoofdstuk 2 gaan we in op de rol van sport als middel om andere beleidsdoelen te realiseren. We richten ons hierbij op sport- en bewegingsstimulering en leggen de relatie tussen sport en jeugd/onderwijs, sport en senioren en sport en mensen met een beperking.

Om te kunnen sporten en bewegen zijn accommodaties nodig. Hoofdstuk 3 gaat hier nader op in. We leggen hier tevens de relatie tussen sport en bewegen en de openbare ruimte. In hoofdstuk 4 gaan we in op de ondersteuning van sportverenigingen en andere aanbieders van bewegingsactiviteiten. Dit onder andere via het subsidie- en tarievenbeleid.

HOOFDSTUK 1 ONTWIKKELINGEN EN TRENDS

Bij de actualisering van het beleid op het gebied van sport is het van belang inzicht te hebben in de samenstelling van de bevolking en de demografische ontwikkelingen. Ook essentieel hierbij is de (ontwikkeling van de) sportdeelname en trends op sportgebied. Dit hoofdstuk gaat kort op deze onderwerpen in. Hierbij wordt onder andere gebruik gemaakt van de gegevens die door Grontmij/Marktplan in haar rapport van mei 2008 zijn opgenomen.

1.1 Demografische gegevens

Nederland

De afgelopen jaren is de Nederlandse bevolking jaarlijks gemiddeld met 88.000 gegroeid tot circa 16,3 miljoen inwoners. Voor de aankomende decennia wordt verwacht dat de groei van de bevolking licht afneemt (groei met ruim 30.000 per jaar), waardoor Nederland in 2030 ongeveer 17 miljoen inwoners telt. Waar de bevolking groeit, is dit met name onder de groep 50-plussers. Dit percentage zal de komende jaren toenemen van 35 procent naar 40 procent in 2030. Op dit moment is 15 procent van de Nederlanders 65 jaar of ouder, dit percentage zal in 2030 zijn toegenomen tot 22 procent. Het percentage jongeren (tot 18 jaar) bedraagt op dit moment circa 22 procent. Dit percentage zal geleidelijk dalen tot 19 procent in 2030.

Heemstede

In tegenstelling tot de landelijke ontwikkeling is het inwonertal van Heemstede de laatste jaren licht afgenomen. Verwacht wordt dat deze ontwikkeling zich voortzet en het inwoneraantal van Heemstede de komende jaren geleidelijk verder daalt.

Tabel 1: Bevolkingsontwikkeling Heemstede 2000-2030

2000

2010

2020

2030

Bevolkingsomvang

25.875

24.845

23.550

22.750

Bron: Primos prognose van ABF Research

Heemstede kent een hoog percentage ouderen: 44 procent van de bevolking is 50-plusser, 22 procent is 65-plusser. Hiermee is het landelijk niveau van 50- en 65-plussers van 2030 in Heemstede nu al bereikt en is Heemstede een van de meest vergrijsde gemeenten van Nederland. De totale bevolking van Heemstede neemt in de komende periode gestaag verder af. De categorie 65-plussers blijft echter geleidelijk toenemen.

De groep 20-45 jarigen is de laatste jaren afgenomen en blijft relatief gering (circa 25 procent van de Heemsteedse bevolking). Ter vergelijking: het landelijke percentage is 36 procent.

Ook de groei als gevolg van geboorten neemt in Heemstede verder af. In de periode 1990-2000 was gemiddeld sprake van een jaarlijkse toename van 320 in Heemstede woonachtige kinderen als gevolg van geboorten. Dit gemiddelde nam in de periode 2000-2004 af tot 290 kinderen per jaar. Vanaf 2004 is deze daling versneld doorgezet tot het huidige aantal van 230 kinderen per jaar. Het percentage Heemsteedse jongeren (tot 18 jaar) bedraagt op dit moment 22 procent. Dit percentage zal het landelijke percentage volgen en dalen tot 19 procent in 2030.

Deze ontgroening, het relatief beperkte aantal 20-45 jarigen én de verdere vergrijzing zijn aspecten waar bij de formulering van het sportbeleid rekening mee gehouden dient te worden. In het algemeen gesproken zal deze bevolkingsontwikkeling de vraag naar activiteiten en voorzieningen op het gebied van sport en bewegen veranderen. Zo zal het draagvlak voor voorzieningen en activiteiten gericht op ouderen verder toenemen. Naast de bevolkingsgegevens zijn bij de beleidsformulering ook de trends op het gebied van sport en bewegen van belang.

1.2 Trends op het gebied van sport en bewegen

1.2.1 Sportdeelname

In 2005-2006 heeft het Mulier Instituut in samenwerking met de NOC*NSF een sportersmonitor uitgevoerd die representatief is voor de gehele (sportende) bevolking van Nederland.

Een ruime meerderheid (circa 70 procent) van de Nederlandse bevolking doet aan sport, waarvan de helft tenminste twee keer per week actief is. Dat geldt ook voor groepen die voorheen minder aan sport deden, zoals vrouwen en ouderen. Circa 20 procent van de sportende bevolking in Nederland doet aan teamsport. Hetzelfde percentage (20) doet aan duosport. Het overgrote deel van de sportende bevolking (60 procent) is actief in solosport. De meest beoefende sport in Nederland is zwemmen, gevolgd door toerfietsen/wielrennen, fitness en wandelsport.

We onderscheiden drie typen organisatieverband binnen de sport:

  • -

    sporten bij een sportvereniging;

  • -

    sport, anders georganiseerd;

  • -

    sport, niet georganiseerd.

1.2.1.1 Sporten bij een sportvereniging

Ruim 32 procent van de totale Nederlandse bevolking is lid van een sportvereniging. Dat is 3 procent meer dan in 2002. Van de jeugd (5 tot 18 jaar) is ruim 75 procent lid van tenminste één vereniging. Heemstede steekt hier gunstig bij af. Van de Heemsteedse kinderen en jongeren is circa 85 procent lid van tenminste één sportvereniging.

Leden Heemsteedse gesubsidieerde sportverenigingen

De gesubsidieerde Heemsteedse sportverenigingen hebben in januari 2008 in totaal 8.143 leden. Dat is ruim 16 procent meer dan in januari 2002 (6.993). Het aantal leden woonachtig in Heemstede (4.701) is ten opzichte van 2002 (4.572) met 3 procent toegenomen. Het aantal niet-Heemsteedse leden (3.442) is ten opzichte van 2002 (2.403) toegenomen met 43 procent.

Tabel 2 Ontwikkeling ledenbestand gesubsidieerde Heemsteedse sportverenigingen 2002-2008

Toename aantal leden

Toename aantal Heemsteedse leden

Toename aantal niet-Heemsteedse leden

Absoluut

Relatief

Absoluut

Relatief

Absoluut

Relatief

+ 1.150 + 16%

+ 129 +3%

+ 1.021 + 43%

Jeugdleden (tot 18 jaar)

In 2008 hebben de verenigingen in totaal 3.359 jeugdleden. Dat is 35 procent meer dan in 2002. Het aantal in Heemstede woonachtige jeugdleden is in 2008 2.272, zijnde 30 procent meer dan in 2002 (1.761). Het aantal niet-Heemsteedse jeugdleden is in 2008 1.087, dat wil zeggen 49 procent meer dan in 2002 (729).

Tabel 3 Ontwikkeling aantal jeugdleden gesubsidieerde Heemsteedse sportverenigingen 2002-2008

Toename aantal jeugdleden

Toename aantal Heemsteedse jeugdleden

Toename aantal niet-Heemsteedse jeugdleden

Absoluut

Relatief

Absoluut

Relatief

Absoluut

Relatief

+ 869 + 35%

+ 511 + 30%

+ 358 + 49%

Seniorenleden

In 2008 zijn in totaal 4.786 volwassenen (senioren) lid van de gesubsidieerde Heemsteedse sportverenigingen. Dit is een stijging met 6 procent ten opzichte van 2002 (4.503). Het aantal in Heemstede woonachtige seniorenleden bedraagt in 2008 2.429, dat is een daling van 14 procent ten opzichte van 2002 (2.811). Het aantal niet-Heemsteedse seniorenleden - 2.355 in 2008 - is ten opzichte van 2002 (1.692) met 39 procent toegenomen.

Tabel 4 Ontwikkeling aantal seniorenleden gesubsidieerde Heemsteedse sportverenigingen 2002-2008

Toename aantal seniorenleden

Afname aantal Heemsteedse seniorenleden

Toename aantal niet-Heemsteedse seniorenleden

Absoluut

Relatief

Absoluut

Relatief

Absoluut

Relatief

+ 281 + 6%

-382 -14%

+ 663 + 39%

In het bovenstaande zijn we uitgegaan van het totale ledental van de Heemsteedse gesubsidieerde sportverenigingen, in Bijlage 1 treft u voor de volledigheid de gegevens per vereniging aan (2002 en 2008).

1.2.1.2Sport en bewegen, anders georganiseerd

Sportverenigingen zijn niet de enige organisaties waar mensen sporten in georganiseerd verband. Tegenwoordig zijn er veel commerciële sportaanbieders, zoals zeilscholen, maneges, golfclubs, sportscholen en fitnesscentra. Een kwart van de bevolking in Nederland is lid van een commerciële sportaanbieder (ruim 4 miljoen Nederlanders). Met name het beoefenen van fitness heeft de laatste jaren een enorme vlucht genomen. Het totaal aantal beoefenaars van fitness in Nederland kan, op basis van de Nationale Fitnessmonitor, worden geraamd op 2 miljoen. Dit komt overeen met ongeveer 12 procent van de totale bevolking. Omgerekend naar Heemstede is dan sprake van ongeveer 3.000 beoefenaars. Circa 20 procent van de leden van fitnesscentra is jonger dan 18 jaar. De centra richten zich in toenemende mate op de preventieve gezondheidszorg en op doelgroepen als ouderen.

Lokaal gezien kan tevens worden gewezen op onder andere de sport- en beweegactiviteiten voor volwassenen van de Stichting CASCA, activiteiten voor ouderen van de Stichting Welzijn Ouderen Heemstede (WOH) via de Pauwehof, sportactiviteiten voor jongeren van de Stichting CASCA en de sport en beweegactiviteiten op en vanuit scholen.

1.2.1.3 Sport en bewegen, niet georganiseerd

Ongeorganiseerd sporten is in Nederland de vorm van sportbeoefening die het meest voorkomt. Maar liefst 52 procent van de Nederlandse bevolking sport ongeorganiseerd, alleen of met anderen. Er is geen reden te veronderstellen dat Heemstede hiervan afwijkt. De volgende sporten zijn in dit verband populair: toerfietsen/wielrennen, wandelen, zwemmen, schaatsen, skeeleren, hardlopen, tennissen. Ook trendsporten als skaten, kitesurfen en nordic walking kunnen ongeorganiseerd plaatsvinden.

Belang gegevens voor beleidsformulering

De bovenstaande ontwikkelingen en gegevens zijn van belang voor de formulering van beleid. De ontgroening en vergrijzing hebben gevolgen voor de vraag naar voorzieningen (zoals meer sport en bewegen voor senioren) en accommodaties. Leeftijd is tevens een belangrijke variabele bij de keuze voor een sport. De meeste sporters starten hun sportloopbaan met traditionele verenigingssporten. Op middelbare leeftijd is fitness het populairst. Op oudere leeftijd stappen sporters over naar sportactiviteiten met relatief geringe blessurekansen als wandelen, toerfietsen, zwemmen of tennis. Bij teamsporten is de deelname van 65-plussers dan ook verwaarloosbaar. Tevens is sprake van de trend dat de groei van de sportverenigingen in Heemstede voor een groot deel is/wordt gerealiseerd door sporters die niet in Heemstede woonachtig zijn.

Uitgangspunt

De gemeente Heemstede houdt bij de formulering van haar beleid rekening met bevolkingsontwikkelingen en met trends op het gebied van sport en bewegen:

  • ·

    de bevolking van Heemstede neemt in de periode tot 2030 geleidelijk verder af.

  • ·

    Heemstede is een van de meest vergrijsde gemeenten: deze vergrijzing zet in de komende decennia verder door. Tevens is in de komende decennia sprake van een verdere ontgroening.

  • ·

    Het totale ledental van de Heemsteedse gesubsidieerde sportverenigingen is de afgelopen 6 jaar met 15 procent (1.150 leden) gegroeid. Deze groei is voornamelijk gerealiseerd door niet-Heemsteedse leden (toename met 1.021 leden).

  • ·

    Meer dan de helft van de Nederlanders sport in ongeorganiseerd verband, een kwart van de Nederlanders is lid van een commerciële sportorganisatie.

Sport is sterk in beweging. Was vroeger de wedstrijdsport een vanzelfsprekend gegeven, nu is sportieve recreatie en recreatieve sport de trend geworden. En de ontwikkeling dat de meeste mensen ongeorganiseerd sporten heeft gevolgen voor het gebruik van de openbare ruimte én van accommodaties.

We streven in dit verband naar een optimalisering van het multifunctionele gebruik van de gemeentelijke sportaccommodaties. In dit kader willen we de openstelling, het gebruik en de toegankelijkheid van het sportpark voor niet-verenigingsleden vergroten. Met het oog op het grote aantal mensen dat ongeorganiseerd sport en beweegt streven we er tevens naar de mogelijkheden voor het (veilig) sporten en bewegen in de openbare ruimte te vergroten. We willen op deze wijze de voorwaarden optimaliseren om mensen aan te zetten tot sport en beweging. In hoofdstuk 3 gaan we hier nader op in.

Doelstelling

De gemeente Heemstede streeft naar een optimalisering van het multifunctionele gebruik van de gemeentelijke sportaccommodaties. Gestreefd wordt naar een vergroting van het gebruik en de toegankelijkheid van het gemeentelijk sportpark voor niet-verenigingsleden.

Niet alleen voor de gemeente is een actualisering van het beleid vereist om tegemoet te blijven komen aan de vraag op het gebied van sport en bewegen. En om de sport als middel te kunnen inzetten voor andere beleidsvelden. Ook sportverenigingen zullen naar verwachting hun sportaanbod moeten actualiseren, zodat zij aansluiten bij de veranderende vraag van sporters. Wij willen de verenigingen hierin stimuleren en ondersteunen. In het vervolg van deze nota treft u hier voorstellen voor aan.

HOOFDSTUK 2 STIMULERING VAN SPORT EN BEWEGEN

In dit hoofdstuk richten wij ons op de stimulering van sport en bewegen. Hierbij zien we sport en bewegen in de eerste plaats als een middel om bij te dragen aan een gezonde levensstijl, sociale participatie en persoonlijk welzijn. Hoewel de aandacht voor sport en bewegen vanuit de gemeente met name is gericht op de betekenis ervan voor andere beleidsdoelen, zien veel burgers sport en bewegen uitsluitend als een aantrekkelijke invulling van de vrije tijd. Dit realiseren wij ons. Het vasthouden en verder versterken van die aantrekkelijkheid zien wij als een voorwaarde om sport en bewegen in te kunnen zetten voor andere doelen.

2.1 Doelgroepen

Zoals in de inleiding aangegeven streeft de gemeente Heemstede naar het bevorderen van het welzijn en de gezondheid van alle Heemsteedse inwoners. Hiervoor is de inzet nodig van preventieve voorzieningen en activiteiten die mogelijkheden bieden voor ontspanning, recreatie, sociale en maatschappelijke participatie, ontplooiing en zelfredzaamheid. Oók op het gebied van sport en bewegen. Het meedoen aan sport en bewegen is voor alle Heemsteedse inwoners van belang. Enkele doelgroepen willen we echter met name stimuleren tot sport en bewegen.

In de eerste plaats de jeugd. Niet alleen kan sporten bijdragen aan het tegengaan van de bewegingsarmoede en het groeiende overgewicht onder jongeren en hun motorische en sociale ontwikkeling bevorderen. Ook kan de basis worden gelegd voor een sportief leven. Gelet op de vergrijzing in Heemstede is tevens het stimuleren van sporten en bewegen van ouderen voor ons een speerpunt. Hiernaast richten we ons op de stimulering van sportbeoefening van Heemsteedse inwoners met een beperking. Tot slot willen we stimuleren dat Heemstedenaren die geconfronteerd worden met financiële belemmeringen een sport kunnen beoefenen.

Doelstelling

De gemeente Heemstede vindt het meedoen aan sport en bewegen van alle inwoners van belang. Enkele doelgroepen worden hierbij met name gestimuleerd tot sport en bewegen :

  • ·

    Jongeren (tot 18 jaar)

  • ·

    Ouderen (65-plussers)

  • ·

    Mensen met een beperking

  • ·

    Mensen met financiële belemmeringen

2.2. Sport en jeugd (tot 18 jaar)

2.2.1 Stimuleren van sport en bewegen van leerlingen van het primair onderwijs

Bewegingsonderwijs

Bewegingsonderwijs moet op alle basisscholen worden gegeven. Er zijn geen voorschriften voor het aantal uren te besteden aan het vak, wel zijn er richtlijnen: in groep 1 en 2 wordt uitgegaan van dagelijks drie kwartier bewegingsonderwijs, in groep 3 tot en met 8 is de richtlijn twee keer per week drie kwartier. Alle Heemsteedse basisscholen bieden minimaal het in de richtlijnen aangegeven uren aan bewegingsonderwijs; in enkele gevallen wordt meer bewegingsonderwijs geboden.

Het bewegingsonderwijs wordt in Nederland gegeven door een bevoegde groepsleerkracht (Pedagogische Academie) óf door een vakleerkracht (Academie voor lichamelijke opvoeding). De bekostiging van vakleerkrachten wordt betaald uit de algemene middelen van de school. 40 procent van de Nederlandse basisscholen heeft voor het bewegingsonderwijs een vakleerkracht in dienst. De gemeente Heemstede steekt hier met 100 procent gunstig bij af. Onderzoek toont dat een vakleerkracht een grote rol speelt bij het later actief zijn van kinderen in de sport. Hiernaast draagt de inzet van een vakleerkracht bij aan de kwaliteit en de veiligheid van het bewegingsonderwijs. Deze inzet wordt door de gemeente van zodanig belang gevonden dat de basisscholen - als stimulering - een tegemoetkoming in de kosten van de vakleerkrachten kunnen ontvangen. Op jaarbasis is hiervoor een subsidiebudget beschikbaar van circa € 40.000.

Beleid

Gelet op het belang van de bewegingsopvoeding en motorische ontwikkeling van kinderen ondersteunt de gemeente het basisonderwijs in het bieden van bewegingsonderwijs door vakleerkrachten. De kosten hiervan bedragen op jaarbasis circa € 40.000.

Het bewegingsonderwijs vindt plaats in gymzalen. Voor het gebruik van deze zalen door het onderwijs wordt door de gemeente aan de eigenaren (veelal schoolbesturen) een vergoeding verstrekt. Op jaarbasis is hiermee een bedrag van circa € 50.000 gemoeid. De Nicolaas Beetsschool maakt voor het gymnastiekonderwijs gebruik van het Sportcentrum Groenendaal. Ook vindt bewegingsonderwijs plaats in de gemeentelijke gymzalen (Van der Waalslaan en Offenbachlaan).

Sportdagen

De gemeente stimuleert het gebruik van het gemeentelijk sportpark voor jaarlijkse sportdagen van de basisscholen. Op jaarbasis is hiervoor een bedrag van € 7.000 beschikbaar. Niet alleen wordt hiermee het sporten van kinderen gestimuleerd, ook draagt dit bij aan het multifunctionele gebruik van gemeentelijk sportpark. Gelet hierop stellen we voor dit te betrekken bij de huur- en exploitatieovereenkomst van de gemeentelijke sportaccommodaties per juli 2009.

Beleid

Gelet op het belang van sporten en bewegen voor leerlingen van het basisonderwijs financiert de gemeente sportdagen op het gemeentelijk sportpark. De kosten hiervan bedragen op jaarbasis circa € 7.000.

Voorstel

Gelet op het belang van sporten voor kinderen willen we het gebruik van het gemeentelijk sportpark voor sportdagen van basisscholen voortzetten en betrekken bij de nieuwe huur- en exploitatieovereenkomst van de gemeentelijke sportaccommodaties (juli 2009).

Naast de sportdagen doen verschillende basisscholen uit Heemstede mee aan jaarlijkse (regionale) schoolsporttoernooien, de avond-vierdaagse en de Zilveren Kruis Achmealoop in Haarlem.

Schoolzwemmen

Scholen kunnen, in aanvulling op het bewegingsonderwijs, schoolzwemmen organiseren. Er is hier echter geen verplichting toe. Op dit moment wordt het schoolzwemmen op 50 procent van de Nederlandse basisscholen aangeboden. De gemeente Heemstede steekt ook hierbij met een percentage van 100 procent gunstig af.

De gemeente Heemstede financiert het schoolzwemmen voor de groepen 4 en 5 van het Heemsteedse basisonderwijs in het zwembad van Sportcentrum Groenendaal. En het incidenteel schoolzwemmen (tweemaal per schooljaar) voor de groepen 3 en 6 t/m 8. Hierover zijn in het contract met de huidige exploitant van de gemeentelijke sportaccommodaties afspraken opgenomen. Er is op dit moment sprake van 832 uur schoolzwemmen op jaarbasis. De kosten die hiermee gemoeid zijn bedragen voor de gemeente circa € 118.000 op jaarbasis. Het schoolvervoer naar en van het zwembad wordt sinds enkele jaren niet meer door de gemeente vergoed.

Beleid

Gelet op het belang van het bewegen van kinderen financiert de gemeente het schoolzwemmen voor de groepen 4 en 5 en tweemaal per schooljaar zwemmen voor de groepen 3 en 6 t/m 8 van het Heemsteedse basisonderwijs. De kosten hiervan bedragen op jaarbasis circa € 118.000.

Voorstel

Gelet op het belang van bewegen voor de jeugd stellen we voor het aanbod van het schoolzwemmen in het zwembad van Sportcentrum Groenendaal te continueren, c.q. te betrekken in de nieuwe huur- en exploitatieovereenkomst van de gemeentelijke sportaccommodaties per juli 2009.

Jeugdsportpas

Samen met de gemeente Zandvoort heeft Heemstede via de BreedtesportImpuls een subsidie van het rijk ontvangen voor het project “Sportief in Beweging, 2005-2008”. Onderdeel hiervan vormt het (deel) project Jeugdsportpas. Heemsteedse kinderen van groep 4 t/m 8 van het basisonderwijs kunnen via de Jeugdsportpas kiezen uit meer dan 250 sportcursussen die worden aangeboden door 65 (Heemsteedse en Haarlemse) sportverenigingen. In Heemstede worden de activiteiten aangeboden in onder andere de gemeentelijke gymnastiekzaal Van der Waalslaan, de gymnastiekzaal van de Valkenburgschool, de accommodatie van de Koninklijke Roei- en Zeilvereniging Het Spaarne, Sportcentrum HBC en Sportcentrum Groenendaal (sporthal en zwembad). Verenigingen uit Heemstede die meedoen zijn: GSV (freestyle dance en volleybal), De Koninklijke Roei- en Zeilvereniging Het Spaarne, HBC (tafeltennis), Heemsteedse Reddingsbrigade, Damclub Heemstede, RCH Pinguins, Stichting CASCA (streetdance, zelfverdediging, breakdance), HBC (tennis). Per jaar kan het aanbod wijzigen.

Een sportcursus bestaat uit 4 aaneengesloten lessen en kost op dit moment, afhankelijk van de gekozen sport, maximaal € 7,50. De kinderen kunnen zich gedurende een schooljaar voor meerdere cursussen inschrijven. Op jaarbasis maken circa 175 kinderen (13 procent van de doelgroep) gebruik van deze pas. Dit is gezien het grote aantal Heemsteedse kinderen dat al lid is van een sportvereniging een aanzienlijk percentage. Door middel van het project worden kinderen gestimuleerd tot sporten én kunnen zij op laagdrempelige wijze kennismaken met het aanbod van de sportverenigingen.

Het project “Sportief in Beweging” loopt tot 2009. Gelet op het belang dat kinderen kunnen kennismaken met verschillende sporten en verenigingen is met de vaststelling van de nota Wmo/lokaal gezondheidsbeleid 2008-2011 besloten de inzet van de Jeugdsportpas per 2009 te continueren. De kosten zijn hierbij geraamd op maximaal € 17.500 op jaarbasis.

Beleid

Met de vaststelling van de nota Wmo/lokaal gezondheidsbeleid 2008-2011 is besloten de Jeugdsportpas per 2009 te continueren. Hiervoor is een budget beschikbaar van € 17.500 per jaar.

Fitness en verbeteren eetpatroon

In Heemstede is 11,6% van de jongeren te zwaar (overgewicht en obesitas). In vergelijking met het landelijke en regionale percentage (respectievelijk 14% en 14,4%) vertoont Heemstede weliswaar een positief beeld, maar ook het Heemsteedse percentage vormt een bedreiging voor de gezondheid. Overgewicht wordt enerzijds veroorzaakt door een tekort aan beweging, anderzijds door een verkeerd eetpatroon.

Met de vaststelling van de nota Wmo/lokaal gezondheidsbeleid 2008-2011 is besloten om per 2009 kinderen met overgewicht in het basisonderwijs een combinatie aan te bieden van fitness en het verbeteren van het eetpatroon en hiervoor een bedrag van € 10.000 per jaar beschikbaar te stellen.

Beleid

Per 2009 wordt kinderen (basisonderwijs) met overgewicht een combinatie aangeboden van fitness en het verbeteren van het eetpatroon. Hiervoor is op jaarbasis een bedrag van € 10.000 beschikbaar.

Sport en naschoolse activiteiten (Brede Scholen)

Brede scholen hebben in het algemeen als doel de ontwikkelingskansen van kinderen te vergroten. Dit door een samenwerking van het onderwijs met instellingen op het gebied van kinderopvang, welzijnswerk, peuterspeelzaalwerk, cultuur en sport. In de praktijk is de Brede School een plaats waar school en naschoolse activiteiten in elkaar samenvloeien, zodat het voor de kinderen die er gebruik van maken een logisch geheel is. Landelijk gezien is 1 op de 10 scholen een Brede School en maken op dit moment 2 van de 3 scholen een ontwikkeling door tot Brede School.

Voor de ontwikkeling van Brede Scholen in Heemstede is door het rijk via de BOS-Impuls een bedrag van € 153.000 verstrekt voor de periode augustus 2006 - augustus 2010. BOS staat voor Buurt, Onderwijs en Sport.

In het kader van het Brede Schoolproject zijn in het schooljaar 2007-2008 door de gemeente financieel naschoolse sportactiviteiten ondersteund van 3 scholen. Met ingang van het schooljaar 2008-2009 is de financiële ondersteuning van 5 Brede Scholen in Heemstede mogelijk. Elk Heemsteeds schoolbestuur wordt hiermee de mogelijkheid geboden om een school aan te wijzen, waarvan naschoolse (sport)activiteiten door de gemeente worden gesubsidieerd (maximaal 220 uur per school per jaar). Tevens wordt per schoolbestuur de mogelijkheid geboden om in de schooljaren 2008-2009 en 2009-2010 een subsidie te verkrijgen voor de uitvoeringscoördinatie van de naschoolse activiteiten. Op dit moment maken 3 Heemsteedse basisscholen gebruik van deze financiële ondersteuning en is een vierde school in de opstartfase.

Sportverenigingen spelen een belangrijke rol in het sportaanbod van een Brede School. Sportservice Noord-Holland regelt bij de Heemsteedse scholen die zich willen ontwikkelen tot Brede School de naschoolse activiteiten op het gebied van sport. Sportservice Noord-Holland legt de contacten met sportverenigingen en sportdocenten. Wij komen hier op terug in paragraaf 4.2 als we ingaan op een vorm van loket voor verenigingsondersteuning.

Sport en buitenschoolse opvang

Schoolbesturen van het basisonderwijs zijn sinds augustus 2007 verplicht hetzij zelf buitenschoolse opvang (dat wil zeggen voor- en naschoolse opvang) te verzorgen op schooldagen tussen 7.30 uur en 18.30 uur, of faciliteiten te bieden waarbinnen andere partijen dat doen.

Om de kwaliteit te borgen dient de buitenschoolse opvang te worden verzorgd door een kinderopvangorganisatie in de zin van de Wet Kinderopvang. De kinderopvangorganisaties zijn verantwoordelijk voor het aanbod en de kwaliteit van de opvang en dragen de financiële verantwoordelijkheid. Kosten worden bij de ouders in rekening gebracht.

De naschoolse activiteiten van de Brede Scholen moeten onderscheiden worden van naschoolse opvang (onderdeel van de buitenschoolse opvang). In tegenstelling tot de naschoolse opvang vinden de naschoolse activiteiten plaats buiten het regime van de Wet op de Kinderopvang. Deze activiteiten hoeven niet te worden verzorgd onder de paraplu van commerciële kinderopvangorganisaties en te voldoen aan de kwaliteitseisen van deze wet, maar kunnen worden uitgevoerd via en onder verantwoordelijkheid van verenigingen en met inzet van vrijwilligers. Wel kunnen scholen - in samenwerking met kinderopvangorganisaties - bezien hoe de naschoolse activiteiten tijdens de naschoolse opvang kunnen worden ingepast, zodat aantrekkelijke dagarrangementen kunnen worden gerealiseerd. De activiteiten kunnen in dat geval ook onder verantwoordelijkheid van de kinderopvangorganisatie worden uitgevoerd. Een inpassing van de naschoolse activiteiten in de naschoolse opvang is ook in Heemstede mogelijk, doordat kinderopvangorganisaties (Kinderopvang het Kootertje en de Stichting CASCA) de uitvoeringscoördinatie van de naschoolse activiteiten verzorgen. Dit zijn tevens de organisaties die op de betreffende scholen de naschoolse opvang verzorgen.

Voor een overzicht van de kinderopvangorganisaties die in Heemstede naschoolse opvang aanbieden verwijzen wij u naar Bijlage 2.

Toekomstige ontwikkeling: inzet combinatiefuncties

Het rijk wil de ontwikkeling van Brede Scholen ook na afloop van de BOS-Impuls blijven ondersteunen en richt zich hierbij in de periode 2008-2012 op het realiseren van in totaliteit 2.500 combinatiefuncties, waarvan 1.250 fte in de sportsector, 1.100 fte in het onderwijs en 150 fte in de cultuursector. Een combinatiefunctie is een functie waarbij een werknemer in dienst is bij één werkgever, maar werkzaam is voor twee of meer sectoren, bijvoorbeeld onderwijs en sport. Hierdoor worden het onderwijs en het sportaanbod beter op elkaar afgestemd. En worden sportverenigingen versterkt en ondersteund in het spelen van een rol op maatschappelijke vlak.

De combinatiefuncties dienen in de optiek van het rijk onder andere te leiden tot:

  • ·

    meer sportaanbod op en om de Brede School;

  • ·

    de ontwikkeling van meer Brede Scholen met een sportaanbod,

  • ·

    de versterking van 10% van de sportverenigingen, zodanig dat deze niet alleen in staat zijn de leden te bedienen, maar ook iets kunnen betekenen voor het onderwijs en de naschoolse opvang, de wijk en/of doelgroepen.

Alle gemeenten ontvangen een bijdrage van het rijk en dienen deze te ‘matchen’ met eigen middelen. In het eerste jaar financiert het rijk 100 procent, in de jaren daarna is de bijdrage van het rijk structureel 40 procent en betalen gemeenten 60 procent. Voor het gemeentelijk deel komen middelen beschikbaar via het accres van het gemeentefonds. In het Bestuursakkoord “Samen aan de slag” van het rijk met de VNG/gemeenten is afgesproken deze gelden in te zetten voor combinatiefuncties. Gemeenten komen, op basis van het aantal jongeren tot 18 jaar, gefaseerd in aanmerking voor de financiering van deze combinatiefuncties. Heemstede komt in 2010 óf 2011 in aanmerking voor middelen waarmee 2 á 3 combinatiefuncties kunnen worden gerealiseerd.

Wij zijn van mening dat combinatiefuncties een goede bijdrage kunnen leveren aan de bevordering van het sportaanbod op en om scholen. Het geeft niet alleen de ontwikkeling van Brede Scholen een goede impuls, maar ondersteunt tevens de sportverenigingen in de uitoefening van hun maatschappelijke functie. Met de inzet van combinatiefuncties worden verbindingen gelegd tussen verschillende organisaties en beleidsterreinen en is sprake van een integrale aanpak.

Ter nuancering merken we het volgende op. Sportverenigingen zien het vaak als een maatschappelijke taak om met het onderwijs samen te werken, maar willen tegelijkertijd de “vereniging van vrijwilligers” blijven die ze zijn. Een meerderheid van de Nederlandse vereniging is geen voorstander van de inzet hierbij van betaalde krachten. Daarom vinden wij het van belang in het eerste kwartaal 2009 onderzoek te doen naar het draagvlak van deze combinatiefuncties bij het onderwijs én de sportverenigingen in Heemstede.

Voorstel

Wij stellen voor ten behoeve van de verbinding tussen onderwijs en sport combinatiefuncties te realiseren zodra een beroep kan worden gedaan op de betreffende rijksregeling. Dit onder voorbehoud van draagvlak onder de betrokken partijen en besluitvorming over, c.q. de mogelijkheid van de dekking van het gemeentelijke financieringsdeel. Wij zullen in het eerste kwartaal van 2009 onderzoeken of er bij het onderwijs en de sportverenigingen draagvlak is voor combinatiefuncties.

2.2.2 Stimulering van sport en bewegen van leerlingen van het voortgezet onderwijs

Bewegingsonderwijs

Ook in het voortgezet onderwijs is bewegingsonderwijs een verplicht onderdeel van het lesaanbod. Anders dan in het primair onderwijs is in het voortgezet onderwijs voorgeschreven voor hoeveel uren bewegingsonderwijs moeten worden gegeven (totaal Vmbo 400 uur, HAVO 440 uur, VWO 480 uur). Alle scholen voor voortgezet onderwijs hebben vakleerkrachten in dienst. Het bewegingsonderwijs vindt onder andere plaats op het gemeentelijk sportpark en in de sporthal van het Sportcentrum Groenendaal.

Gebruik sporthal Sportcentrum Groenendaal

In de sporthal van het Sportcentrum Groenendaal wordt op jaarbasis 880 uur ingezet voor het onderwijs (primair onderwijs én voortgezet onderwijs). We vinden het van belang dat dit wordt gecontinueerd en stellen voor dit te betrekken bij de nieuwe huur- en exploitatieovereenkomst van de gemeentelijke sportaccommodaties per juli 2009.

Voorstel

We vinden het van belang dat het onderwijs gebruikmaakt van de sporthal van Sportcentrum Groenendaal en het gemeentelijk sportpark en stellen voor dit te continueren, c.q. te betrekken in de huur- en exploitatieovereenkomst van de gemeentelijke sportaccommodaties per juli 2009.

Sporthackers

Om het sporten voor leerlingen van het voortgezet onderwijs verder te stimuleren, is met de vaststelling van de nota Wmo/lokaal gezondheidsbeleid 2008-2011 besloten het project Sporthackers - opgezet door Sportservice Noord-Holland - aan de leerlingen van het Heemsteedse voortgezet onderwijs aan te bieden. Dit project biedt jongeren van 12-18 jaar de mogelijkheid in te schrijven voor verschillende clinics van populaire sporten. Het lijkt hiermee op de Jeugdsportpas voor de basisscholieren. Voor het project Sporthackers is in Heemstede per 2009 een bedrag van € 12.500 op jaarbasis beschikbaar. Met dit project kan door Sportservice Noord-Holland het volgende worden aangeboden: sportclinics in de wijk tijdens vakanties, sportkennismakingslessen op school (na schooltijd), een vervolgaanbod bij sportorganisaties. De keuze van de sporten wordt bepaald door de leerlingen van de scholen voor voortgezet onderwijs via een digitale enquête. De uitkomst van deze enquête wordt door Sportservice Noord-Holland besproken met diverse sportaanbieders.

Hiernaast is met de vaststelling van de nota Wmo/lokaal gezondheidsbeleid 2008-2011 besloten om per 2009 een bedrag van € 5.000 per jaar te reserveren voor extra bewegingsactiviteiten voor jongeren van 12 tot 18 jaar. De invulling van deze activiteiten zal - via jongerenparticipatie - plaatsvinden met behulp van de jongeren zelf.

Beleid

Met de vaststelling van de nota Wmo/lokaal gezondheidsbeleid 2008-2011 is besloten om per 2009 het project Sporthackers aan te bieden aan leerlingen van het voortgezet onderwijs. Hiervoor is op jaarbasis een bedrag van € 12.500 beschikbaar. Per 2009 is hiernaast een bedrag van € 5.000 gereserveerd voor extra bewegingsactiviteiten voor jongeren van 12 tot 18 jaar.

Sportactiviteiten voor jongeren in buurten

Zowel het project Sporthackers als de hierboven genoemde extra bewegingsactiviteiten voor 12-18 jarigen kunnen leiden tot het aanbod van sportactiviteiten in buurten.

Hiernaast worden gedurende de projectperiode augustus 2006 - augustus 2010 met inzet van de BOS-Impuls jaarlijks 10 (extra) sportactiviteiten in de buurten - op speelterreinen - aangeboden door het jongerenwerk van de Stichting CASCA. Zoals toernooien voor jongeren uit de buurt. Deze activiteiten vinden plaats aanvullend op het reguliere aanbod van activiteiten van de Stichting CASCA en zijn gericht op jongeren van 12-18 jaar. Hiermee willen we bijdragen aan de verbetering van de sociale samenhang en de leefbaarheid van wijken én aan de vermindering van door buurtbewoners ervaren overlast veroorzaakt door jongeren. Het spelen op speelterreinen heeft niet alleen een (fysieke en sociaal-emotionele) waarde voor de doelgroep, het heeft ook waarde voor de buurt als zodanig. Daarbij denken we bijvoorbeeld aan het verbeteren van de sociale contacten tussen buurtbewoners. We willen met dit aanbod tevens bewerkstelligen dat jongeren die nu uit verveling rondhangen en niet geïnteresseerd zijn in het reguliere aanbod van (sport)verenigingen hun vrije tijd zinvol gaan invullen en meer gaan bewegen. Sport is overigens op dit beleidsterrein niet leidend, maar slechts één van de inzetbare middelen.

Beleid

Via de gelden van de BOS-Impuls worden sinds 2006 jaarlijks 10 extra sportactiviteiten gesubsidieerd in de wijken - op speelterreintjes - voor jongeren van 12-18 jaar. Uitvoering en organisatie hiervan is in handen van het jongerenwerk van de Stichting CASCA. Hiervoor is gedurende de projectperiode (augustus 2006 - augustus 2010 jaarlijks op jaarbasis een budget van € 4.250 beschikbaar, onder voorwaarde dat de Stichting CASCA vanuit haar reguliere werkzaamheden ook 10 van deze activiteiten aanbiedt.

Met de vaststelling van de nota Wmo/lokaal gezondheidsbeleid 2008-2011 is ook besloten om budget beschikbaar te stellen voor door bewoners zelf opgezette projecten die een bijdrage leveren aan de leefbaarheid en sociale cohesie. Uitgegaan is van 12 wijken en een budget per wijk van € 2.500 per 2 jaar. We merken op dat het mogelijk is dat wijken (een deel) van deze gelden wensen in te zetten voor projecten op het gebied van sport en bewegen.

2.3 Sport en kinderopvang

In Heemstede zijn de 7 (commerciële) organisaties actief op het gebied van kinderopvang (dagopvang en/of buitenschoolse opvang). In Bijlage 2 treft u een overzicht hiervan aan. Enkele van deze gorganisaties huren ruimte op sportaccommodaties. Zo huurt Sport*kids*wereld ruimte in het Sportcentrum Groenendaal en maakt bij de opvang gebruik van de faciliteiten van het complex (1,5 uur sportactiviteiten per dag). Les Petits, de kinderopvangorganisatie die ruimte huurt van Stichting Sportcentrum HBC, kan ook gebruik maken van de sportaccommodatie van HBC. Kindergarden, de kinderopvangorganisatie bij hockeyclub Alliance, is met name gericht op de dagopvang (kinderen van 0 tot 4 jaar). Gelet op de leeftijd van deze doelgroep ligt een gebruik van de velden van het sportpark niet in de rede.

Zoals eerder aangegeven is het aanbieden van kinderopvang een commerciële activiteit, waarbij de gemeente geen rol speelt. Wel kan in het algemeen worden opgemerkt dat de gemeente het gebruik van sportaccommodaties door de kinderopvangorganisaties, gelet op streven om sport en bewegen van kinderen te stimuleren en het streven naar een multifunctioneel gebruik van het gemeentelijk sportpark, ziet als belangrijke toegevoegde waarde.

Talentontwikkeling

In de Inleiding is opgemerkt dat het sportbeleid van de gemeente Heemstede zich niet richt op topsport. Wel vinden we het van belang dat jeugdige talenten het maximale uit hun sport kunnen halen. Dit willen we stimuleren door in voorkomende gevallen aan te sluiten bij regionale initiatieven op het gebied van talentontwikkeling. Een voorbeeld hiervan is de Baseball Academy Kennemerland. De onlangs opgerichte Stichting Topsport Kennemerland, die zich onder andere richt op de ontwikkeling van sporttalenten, speelt een belangrijke rol bij deze honkbalschool. En bij andere projecten: deze stichting ondersteunt bij talentontwikkeling in de regio en doet dit in samenwerking met scholen, werkgevers en sponsors.

Voorstel

We stellen voor in voorkomende gevallen aan te sluiten bij regionale initiatieven - met name van de Stichting Topsport Kennemerland - op het gebied van talentontwikkeling. Bijvoorbeeld in de vorm van het tegen een gereduceerd tarief beschikbaar stellen van de gemeentelijke sportaccommodaties voor trainingen.

2.4 Sport bij financiële belemmeringen

Declaratieregeling bevordering maatschappelijke participatie

Soms wordt sporten door financiële belemmeringen bemoeilijkt. De gemeente Heemstede heeft in de zomer 2006 een declaratieregeling vastgesteld waardoor minima een financiële bijdrage kunnen krijgen voor de kosten van “maatschappelijke participatie”. In dit kader kan een financiële tegemoetkoming worden verstrekt voor actieve deelname aan een sport (lidmaatschap sportclub, abonnement zwembad of zwemles, activiteiten in het kader van het GALM-project (zie paragraaf 2.5) en de Jeugdsportpas. Alle gemeenten hebben recent van het rijk extra geld gekregen om (verder) te stimuleren dat kinderen uit minimagezinnen kunnen “meedoen”, bijvoorbeeld door lid te worden van een sportvereniging. Aan de gemeente Heemstede is een extra bijdrage verstrekt van € 29.000 op jaarbasis. Dit bedrag is toegevoegd aan het budget van de declaratieregeling. Dit budget bedraagt hiermee sinds 2008 € 75.000 op jaarbasis.

Beleid

In 2006 is een decaratieregeling vastgesteld waardoor minima een financiële bijdrage kunnen krijgen voor de kosten van maatschappelijke participatie. Op jaarbasis is een budget van € 75.000 beschikbaar.

Jeugdsportfonds

Vanuit het rijk en de provincie worden gemeenten op dit moment gestimuleerd om over te gaan tot de oprichting van (lokale) Jeugdsportfondsen. Het doel hiervan is zoveel mogelijk kinderen en jongeren de mogelijkheid te bieden te kunnen sporten als bijvoorbeeld geld de belemmerende factor is. Maar niet alleen voor kinderen uit gezinnen met financiële problemen is sport van groot belang, dit geldt ook voor kinderen die om een andere reden een duwtje in de rug nodig hebben en waarbij sport een rol kan spelen. Bijvoorbeeld kinderen en jongeren die in aanraking zijn gekomen of dreigen te komen met de jeugdhulpverlening. Via een Jeugdsportfonds kan in die gevallen de betaling van de volledige contributie en sportuitrusting voor een kind dat graag wil sporten worden verzorgd. Kinderen die in aanmerking komen voor ondersteuning via het fonds kunnen door intermediairs uit de sectoren onderwijs, sport en jeugdzorg worden voorgedragen.

Bij de hierboven genoemde declaratieregeling voor minima is sprake van inkomensondersteuning; veelal worden aanvragen ingediend voor een financiële tegemoetkoming ten behoeve van kinderen en andere gezinsleden die al sporten. In het geval van een Jeugdsportfonds is daarentegen sprake van preventief jeugdbeleid en wordt getracht kinderen die niet (meer) sporten hier wel de gelegenheid toe te bieden. Dit niet sporten kán worden veroorzaakt door de financiële omstandigheden van het gezin. Maar ook - en vooral - als gevolg van andersoortige problemen, bijvoorbeeld opgroeiproblematiek.

Wij vinden het van belang dat sport wordt benut ten behoeve van preventief jeugdbeleid en willen in het eerste kwartaal van 2009 onderzoeken of, in aanvulling op de declaratieregeling maatschappelijke participatie, overgegaan kan worden tot de oprichting van een (lokaal) Jeugdsportfonds of een vergelijkbare voorziening. We zullen hierbij tevens de mogelijke ondersteuning vanuit de provincie betrekken en bezien of - en zo ja welke - rol hierbij kan worden gespeeld door het in 2009 te realiseren Centrum voor Jeugd en Gezin (CJG).

Voorstel

Wij stellen voor in het eerste kwartaal van 2009 te onderzoeken of, in aanvulling op het minimabeleid, overgegaan kan worden tot de oprichting van een (lokaal) Jeugdsportfonds of een vergelijkbare voorziening. Hierbij zullen we tevens de vraag betrekken of - en zo ja welke - het voorgenomen CJG hierbij een rol kan spelen.

2.5 Stimuleren van sport en bewegen door ouderen

Overgewicht en gebrek aan beweging zullen bij ouderen belangrijke gezondheidsproblemen gaan worden. En leiden tot het optreden van ziekten en beperkingen. Omdat Heemstede een van de meest vergrijsde gemeenten van Nederland is - én de vergrijzing doorzet - is het van belang hier aandacht aan te besteden en ouderen (65-plussers) te stimuleren tot een gezonde leefstijl, met sport en bewegen. Zo verlaagt regelmatige activiteit de kans op hart- en vaatziekten, suikerziekte, botontkalking en overgewicht. Bewegen en sporten kunnen tevens bijdragen aan de aanpak van psychische, sociale en maatschappelijke problemen. De kans op sociaal isolement kan hiermee aanzienlijk verminderen.

In Heemstede zijn veel activiteiten voor senioren op het gebied van sport en bewegen. Zoals een ruim aanbod van Meer Bewegen voor Ouderen (eventueel in combinatie met zwemmen), veel bewegingsactiviteiten in De Pauwehof en bij de Stichting CASCA, activiteiten van sportverenigingen gericht op ouderen (zoals de activiteiten van GSV Heemstede) en doelgroepactiviteiten in het zwembad van Sportcentrum Groenendaal. Vanuit sportief en sociaal oogpunt vinden we het van belang dat deze - deels gesubsidieerde - activiteiten worden gecontinueerd. Het doelgroepzwemmen voor onder andere ouderen (onder andere Senioren Fit) zullen wij in dit verband betrekken bij de nieuwe huur- en exploitatieovereenkomst van de gemeentelijke sportaccommodaties (zie verder paragraaf 3.4.).

GALM-project

De meeste senioren weten hun weg naar de sport en naar bewegen goed zelf te vinden. Het GALM- project wordt sinds 2005 ingezet voor die senioren die hiervoor een duwtje in de rug nodig hebben. GALM staat voor Groninger Actief Leven Model. Dit 4 jarige project, mede met de inzet van rijksmiddelen uit de BreedtesportImpuls gefinancierd, loopt tot 2009 en richt zich op senioren van 55-65 jaar die niet of niet meer sportief actief zijn. Aan hen worden sportactiviteiten aangeboden. Het project bestaat uit een fittest, waarna een 12-weeks sportintroductieprogramma kan worden gevolgd. Landelijk gezien neemt circa 10 procent van de aangeschrevenen deel aan de fitheidstest; de helft hiervan neemt vervolgens deel aan het introductieprogramma. Heemstede kent een iets hoger bereik (respectievelijk 11 en 6,5 procent). Het GALM project wordt uitgevoerd via Sportservice Noord-Holland met inzet van onder andere de Stichting CASCA en de Stichting Welzijn Ouderen Heemstede (WOH). Met de vaststelling van de nota Wmo/lokaal gezondheidsbeleid 2008-2011 is besloten om het GALM-project na afloop van de BreedtesportImpuls te continueren, zij het nu gericht op de ouderen van 65-75 jaar. Ook voor hen is bewegen immers van groot belang, zowel vanuit fysiek oogpunt als ter voorkoming van sociaal isolement. Per 2009 worden tevens de senioren uitgenodigd die 55 jaar worden en de 55-65 jarigen die de afgelopen jaren geen uitnodiging voor het project hebben ontvangen. Het gaat dan om nieuwe inwoners.

Beleid

Met de vaststelling van de nota Wmo/lokaal gezondheidsbeleid 2008-2011 is besloten in 2009 te starten met een GALM project voor senioren van 65 tot 75 jaar. Hiervoor is een budget beschikbaar van € 10.000 per jaar.

Met de vaststelling van de nota Wmo/lokaal gezondheidsbeleid 2008-2011 is tevens besloten het preventief huisbezoek te intensiveren. Tijdens dit huisbezoek worden 75-plussers geïnformeerd over allerlei voorzieningen, diensten en activiteiten die van belang zijn voor hun sociale participatie en voor het behoud van hun zelfredzaamheid. Dit betreft tevens sport- en bewegingsactiviteiten. Opvallend en positief is dat van de 75-jarigen die in 2007 bezocht zijn, maar liefst 80% nog actief deelneemt aan sport en (bewegings)activiteiten en in het algemeen zeer goed bekend is met het aanbod van onder andere De Pauwehof.

2.6 Stimuleren van sport en bewegen door mensen met een beperking

Niet alle sportverenigingen kunnen aan mensen met een lichamelijke of geestelijke beperking een aangepast aanbod bieden. Een enkele vereniging (zoals SMASH tennis en HBC-voetbal) is daar op het gebied van respectievelijk G-tennis (op Tennispark HBC) en G-voetbal wel toe in staat. En gymnastiek voor mensen met COPD*/astma is mogelijk bij GSV Heemstede.

* COPD = Chronic Obstructive Pulmonary Diseases, oftwel chronische obstructieve longaandoeningen (chronische bronchitis en longemfyseem).

Gehandicapten en chronisch zieken kunnen mede met de ondersteuning van Sportsupport Kennemerland aan sportieve activiteiten bij verenigingen in de regio Kennemerland deelnemen. De gemeente Heemstede subsidieert Sportsupport Kennemerland structureel (circa € 5.500) voor deze inzet op het gebied van aangepast sporten.

Op de behoefte aan sportactiviteiten voor gehandicapten en chronisch zieken die niet door verenigingen kan worden opgevangen, wordt lokaal ingespeeld door bestaande organisaties gericht op mensen met een beperking, zoals De Hartekamp Groep en Stichting De Baan. Op het terrein van de Hartekamp worden onder andere aangeboden: aquarobics, bewegen op maat, jeu de boules, judo, nordic walking, ontspannen bewegen, tafeltennis, trimmen en fitness, zwemmen (trimzwemmen en vrij zwemmen).

De gemeente heeft hiernaast, via de Verordening Preventief Jeugdbeleid en Sociale Participatie Gehandicapten (jaarlijks budget van € 20.000), de mogelijkheid incidentele projecten voor mensen met een beperking te ondersteunen. De afgelopen periode is bijvoorbeeld ondersteuning verleend aan SMASH Tennis (voor de opleiding van trainers) en voor de Special Olympics, uitgevoerd door Stichting Aangepast Schaatsen Kennemerland. Tot slot kan worden gewezen op de Stichting Paardrijden Gehandicapten Kennemerland. Deze stichting ontvangt jaarlijks een subsidie in de kosten voor 300 uur paardrijden voor Heemsteedse inwoners met een beperking.

Beleid

De gemeente Heemstede subsidieert Sportsupport Kennemerland structureel voor de inzet op het gebied van aangepast sporten. Tevens wordt jaarlijks subsidie verstrekt aan de Stichting Paardrijden Gehandicapten Kennemerland en Stichting De Baan. Hiernaast kunnen via de Verordening Preventief Jeugdbeleid en Sociale Participatie Gehandicapten jaarlijks incidentele projecten voor mensen met een beperking worden ondersteund.

Ook via het accommodatiebeleid (hoofdstuk 3) en de ondersteuning van sportverenigingen (hoofdstuk 4) is de stimulering van sport en bewegen door jongeren, ouderen en mensen met een beperking mogelijk. In de volgende hoofdstukken gaan we hier nader op in.

HOOFDSTUK 3 SPORT EN ACCOMMODATIES

Accommodaties spelen een centrale rol in het sport- en beweegbeleid. Zonder een toereikend, veilig en gevarieerd aanbod van (sport)accommodaties van goede kwaliteit kan het stimuleringsbeleid op het gebied van sporten en bewegen immers onvoldoende worden ingevuld. Niet bij alle accommodaties is echter een verantwoordelijkheid voor de gemeente aanwezig. De gemeente speelt alleen een rol bij die (sport) accommodaties die niet of onvoldoende door particulier initiatief kunnen worden gerealiseerd of in stand gehouden. Overige accommodaties - zoals accommodaties van commerciële sportaanbieders - vallen buiten het bereik van deze nota.

Doelstelling

De gemeente Heemstede streeft naar een kwalitatief goed en kwantitatief toereikend aanbod van sportaccommodaties. De rol van de gemeente is hierbij beperkt tot die accommodaties die niet of in onvoldoende mate door particulier initiatief kunnen worden gerealiseerd of in stand gehouden.

De demografische ontwikkeling van Heemstede - ontgroening en vergrijzing - heeft gevolgen voor de vraag naar voorzieningen en accommodaties. Was vroeger de wedstrijdsport een vanzelfsprekend gegeven, nu is sportieve recreatie en recreatieve sport de trend geworden. En de ontwikkeling dat de meeste mensen ongeorganiseerd sporten heeft gevolgen voor het gebruik de openbare ruimte én van accommodaties. Met het oog op het grote aantal mensen dat ongeorganiseerd sport en beweegt streven we er naar de mogelijkheden voor het (veilig) sporten en bewegen in de gemeentelijke sportaccommodaties en in de openbare ruimte te vergroten. We willen hiermee de voorwaarden optimaliseren om mensen aan te zetten tot sport en beweging.

3.1 Accommodatieaanbod in Heemstede

Het sportaccommodatieaanbod in Heemstede is enerzijds in eigendom van de gemeente (de gemeentelijke sportaccommodaties, exclusief de clubgebouwen), anderzijds in particulier eigendom. In tabel 5 (pagina 22) treft u een overzicht aan van de gemeentelijke sportaccommodaties.

Gemeentelijke sportaccommodaties

Sinds 1998 heeft de gemeente een huur- en exploitatieovereenkomst met Optisport Heemstede BV. De overeenkomst betreft de gemeentelijke sportaccommodaties: het Sportcentrum Groenendaal, het gemeentelijk sportpark en de tennisparken Groenendaal en HBC. De gemeente verhuurt deze accommodaties aan Optisport Heemstede BV.

Optisport Heemstede BV is verantwoordelijk voor de uitvoering van het beheer en de exploitatie* van het Sportcentrum Groenendaal en de velden en de overige infrastructuur van het gemeentelijk sportpark. De Stichting Tennispark Groenendaal en de tennisvereniging HBC voeren zelf het beheer van respectievelijk Tennispark Groenendaal en Tennispark HBC uit. Het toezien op dit beheer en het innen van de huur is opgenomen in de overeenkomst met Optisport Heemstede BV. Voorstellen voor de toekomstige uitvoering van het beheer treft u aan in paragraaf 3.7.

* Onder beheer wordt verstaan het uitvoeren van alle activititeiten gericht op het in goede staat houden van de accommodaties.

Onder exploitatie wordt verstaan het uitvoeren van alle activiteiten die gericht zijn op het behalen van een gewenst rendement.

De overeenkomst met Optisport Heemstede BV loopt tot 1 juli 2009. Via een aanbestedingsprocedure zal per 1 juli 2009 een nieuwe huur- en exploitatieovereenkomst gesloten dienen te worden.

Tabel 5: overzicht gemeentelijke sportaccommodaties

Naam

Locatie

Onderdelen

Sportcentrum Groenendaal

Sportparklaan

Zwembad

-golfslagbad: 12,5 x 33 meter

-wedstrijdbassin: 12,5 x 25 meter

-recreatieve elementen

Sporthal 24 x 48 meter; 7 meter hoog

Overige functies :

-zonnestudio

-balletstudio

-horeca

-ligweide met peuterbad

Gemeentelijk sportpark

Ringvaartlaan en de Sportparklaan

-5 natuurgras voetbalvelden, waaronder 1 met dispensatie en 1

trainingsveld met verlichting

-1 wedstrijd/training (wetra) natuurgras voetbalveld met verlichting

-4,5 kunstgras hockeyvelden, waarvan 4 met verlichting

-2 softbalvelden (waarvan 1 met verlichting)

-1 honkbalveld met verlichting

Tennispark Groenendaal

Wandelbos Groenendaal

13 gravelbanen

Tennispark HBC

Ringvaartlaan

7 kunstgrasbanen met verlichting

In Bijlage 4 treft u een plattegrond aan van het Sportcentrum Groenendaal en het gemeentelijk sportpark.

Overzicht overige sportaccomodaties

Tabel 6 geeft inzicht in de overige sportaccommodaties. In deze tabel hebben we tevens de (gemeentelijke) gymnastiekzalen opgenomen. Deze nemen in zoverre een aparte plaats in dat zij in de eerste plaats zijn bedoeld voor het onderwijs. Zoals eerder aangegeven in deze notitie vallen accommodaties van commerciele sportaanbieders (bijvoorbeeld fitnesscentra) buiten het bereik van deze nota. Deze accommodaties treft u in tabel 6 dan ook niet aan.

Tabel 6: overzicht overige sportaccommodaties

Naam

Locatie

Eigendom

Onderdelen

Sportpark HBC

Cruquiusweg

Particulier

4 natuurgras voetbalvelden, waarvan 1 met verlichting

1 natuurgras trainingsveld met verlichting

1 sportzaal (21,5 x 11 meter)

GSV Centrum

Fr. Schubertlaan

Particulier

Clubaccommodatie GSV Heemstede (voor tafeltennis, ballet, denksporten etc.)

Gymnastieklokalen gemeente

Van der Waalslaan

Offenbachlaan

Gemeente

Gemeente

Zaal: 21x 12 meter

Zaal: 21x12 meter

Gymnastieklokalen

scholen

Voorwegschool

Valkenburgschool

Icarusschool

Jacobaschool

Bosch en Hovenschool

College Hageveld

Haemstede/Barger Mavo

Schoolbesturen

Zaal: 15x 9 meter

Zaal: 19x 9 meter

Zaal: 21x 12 meter

Zaal: 18x 9 meter

Zaal: 16x 9 meter

Zaal: nb

Zaal: 21x 12 meter

Naast het gebruik van de accommodaties die zijn opgenomen in genoemde tabellen, is het mogelijk dat een sportvereniging voor de uitoefening van de sport gebruik maakt van de openbare ruimte. Een voorbeeld hiervan is de Koninklijke Roei- en Zeilvereniging Het Spaarne. En zijn er verenigingen die voor de sportbeoefening op verschillende locaties ruimte huren. Zoals verenigingen die denksport aanbieden.

Gemeentelijke gymzalen

De gemeente is eigenaar van 2 gemeentelijke gymnastiekzalen, de zaal Van der Waalslaan en de zaal aan de Offenbachlaan. De zalen worden gebruikt voor het bewegingsonderwijs van kinderen van het basisonderwijs (De Ark, De Evenaar en de Prinses Beatrixschool). De zalen worden hiernaast voor een gering bedrag (per uur) verhuurd aan derden. Dit ten behoeve van sport in georganiseerd én ongeorganiseerd verband en het sociaal-cultureel werk (naschoolse activiteiten en GALM-activiteiten). Hiermee is de mogelijkheid gecreëerd aan Heemstedenaren om ook op ongeorganiseerde wijze en niet in competitieverband te sporten en/of te bewegen. We zullen de mogelijkheden van deze laagdrempelige accommodatieverhuur (voor met name maandagen en vrijdagen) extra onder de aandacht brengen van de Heemsteedse bevolking (zoals verenigingen en bewonerscommissies).

3.2 Kwalitatief niveau sportvoorzieningen

Zoals aangegeven streeft de gemeente Heemstede naar een goed kwalitatief niveau van de aanwezige sportaccommodaties. We gaan hierbij uit van de door de NOC*NSF in samenwerking met de betreffende sportbonden gestelde eisen aan accommodaties voor wat betreft afmetingen, materiaalkeuze en sport- en cultuurtechnische kwaliteit. Op deze wijze willen we realiseren dat bij de in Heemstede aanwezige sportverenigingen de sport op elk breedtesportniveau kan worden beoefend.

We merken hierbij op dat kwalitatieve problemen onder andere kunnen ontstaan als gevolg van kwantitatieve problemen (zoals overbespeling van velden als gevolg van een tekort aan capaciteit).

Doelstelling

De gemeente Heemstede streeft naar sportaccommodaties die voldoen aan de door de NOC*NSF tezamen met de sportbonden gestelde eisen voor wat betreft afmetingen, materiaalkeuze en sport- en cultuurtechnische kwaliteit. Zodat bij de Heemsteedse sportverenigingen de sport op elk breedtesportniveau kan worden beoefend.

3.3 Kwantitatief niveau sportvoorzieningen

De praktijk is dat de Heemsteedse sportaccommodaties ook worden gebruikt door niet-Heemstedenaren. En omgekeerd maken inwoners uit Heemstede gebruik van voorzieningen in de omliggende gemeenten. Uit de ledengegevens van de Heemsteedse verenigingen blijkt dat in een aantal gevallen het aandeel Heemsteedse inwoners ten opzichte van het totale ledenbestand afneemt (zie Bijlage 1). Dit is verklaarbaar gelet op de in Heemstede ingezette ontgroening en vergrijzing. In sommige gevallen is op dit moment echter sprake van een situatie waarbij het aantal niet-Heemstedenaren het aantal Heemsteedse inwoners overstijgt. Om te voorkomen dat investeringen plaatsvinden voor voornamelijk niet-Heemsteedse inwoners, stellen we voor de volgende criteria te gebruiken bij de beoordeling van verzoeken tot uitbreiding.

Indien het ledental van een vereniging volgens NOC*NSF normen aanleiding geeft tot een uitbreiding van de accommodatie, zal bij de beoordeling van een formeel verzoek worden uitgegaan van de volgende criteria.

Voorstel

Bij de beoordeling van verzoeken tot uitbreiding van de accommodatie wordt uitgegaan van de volgende criteria:

  • ·

    minimaal 50% van het aantal jeugdleden dient in Heemstede woonachtig te zijn; en

  • ·

    dit percentage dient minimaal gedurende een aaneengesloten periode van 3 jaar aantoonbaar aanwezig te zijn; en

  • ·

    op fysiek/ruimtelijk gebied dienen er - binnen de voor sportaccommodaties beschikbare ruimte - mogelijkheden voor uitbreiding te zijn. Hierbij dient rekening te worden gehouden met de knelpunten die Grontmij/Marktplan BV in haar advies van mei 2008 heeft gesignaleerd én met de andere voorstellen zoals opgenomen in deze nota “Sport en bewegen in Heemstede”

Het huidige aanbod aan sportvoorzieningen wordt voor een groot gedeelte voor jeugdsport gebruikt. Verzoeken voor uitbreiding komen dan ook met name voort uit een toename van het aantal jeugdleden. Daarom hebben wij ons bij het stellen van de criteria op deze doelgroep gericht. Hierbij realiseren we ons de regionale functie die Heemstede op het gebied van sport vervult. Wel willen we met het genoemde percentage van 50% Heemsteeds jeugdleden stimuleren dat sportverenigingen zich bij hun aannamebeleid met name (gaan) richten op Heemsteedse jongeren. In dit kader willen we in de toekomst streven naar een hoger percentage.

Tot slot merken we op dat mogelijke toekomstige uitbreidingen binnen de financiële mogelijkheden van de gemeente dienen te vallen.

3.4 Sportcentrum Groenendaal

We vinden het van belang dat in Heemstede een voorziening aanwezig is als het Sportcentrum Groenendaal. Het centrum is niet alleen een belangrijke sportvoorziening, maar biedt ook veel mogelijkheden op recreatief vlak. Gelet op het grote aanbod van doelgroepactiviteiten voor jong en oud is hiernaast sprake van een belangrijke maatschappelijke functie. Het sportcentrum vervult niet alleen een belangrijke rol bij het bewegings- en zwemonderwijs. Ook wordt met een vraaggericht aanbod ingesprongen op de bevolkingssamenstelling van Heemstede. Zo is jaarlijks sprake van 1.200 uur recreatief zwemmen. En hiernaast wordt er een vraaggericht aanbod aan doelgroepactiviteiten (770 uur) onder begeleiding in het zwembad aangeboden (zoals aquarobic, aquajoggen, aqua-energy, ouder en kindzwemmen, zwemfitness, 50-fit, zwangerschapszwemmen, seniorenfit).

Voorstel

Wij stellen voor het (vraaggericht) aanbieden van doelgroepactiviteiten in het Sportcomplex Groenendaal te continueren en dit te betrekken bij de nieuwe huur- en exploitatieovereenkomst van de gemeentelijke sportaccommodaties per juli 2009.

Uit het onderzoek van Grontmij/Marktplan blijkt dat, gelet op de leeftijd van het complex, grootschalige renovatiewerkzaamheden de komende jaren noodzakelijk zijn. Grontmij/Marktplan stelt in haar advies op dit vlak verschillende opties voor. U wordt hiervoor verwezen naar genoemd onderzoek.

We stellen voor te opteren voor instandhouding van het sportcentrum door middel van renovatie en upgrading. Hierbij spelen zowel financiële als inhoudelijke overwegingen een rol. Gelet op de huidige restantboekwaarde van het complex ligt nieuwbouw niet in de rede; in dat geval is sprake van kapitaalvernietiging. Daarnaast is het gebouw constructief gezien nog in zodanige staat dat sloop niet nodig is. Door middel van zowel bouwkundige als installatietechnische renovatie (onder andere ter verbetering van het energieverbruik) en upgrading kan een voorziening worden gerealiseerd die enerzijds weer voldoet aan de eisen van deze tijd en anderzijds tegemoet komt aan actuele sport- en recreatiebehoefte in Heemstede. Onder upgrading verstaan we de toevoeging van één of meerdere elementen ter verbetering van de exploitatiemogelijkheden. We stellen voor deze renovatie en het onderzoek naar de invulling van de upgrading in overleg met de toekomstige exploitant uit te voeren - waarbij de gemeente verantwoordelijk is voor de besluitvorming - en dit te betrekken bij de nieuwe overeenkomst per juli 2009.

Voorstel

Wij stellen voor te opteren voor instandhouding van het Sportcentrum Groenendaal door middel van renovatie en upgrading. We stellen voor deze renovatie en het onderzoek naar de invulling van de upgrading in overleg met de toekomstige exploitant uit te voeren - waarbij de gemeente verantwoordelijk is voor de besluitvorming - en dit te betrekken bij de nieuwe huur- en exploitatieovereenkomst van de gemeentelijke sportaccommodaties per juli 2009.

3.5 Multifunctioneel gebruik gemeentelijke sportaccommodaties

De gemeentelijke sportaccommodaties kennen een veelzijdig aanbod van sportmogelijkheden: zwemmen, binnensporten, tennis, voetbal, honk- en softbal en hockey. Sprake is van een aantrekkelijk en geclusterd aanbod. Naast de sportverenigingen wordt door de naschoolse opvang en - met name - het onderwijs intensief gebruik gemaakt van het zwembad, de sporthal en de velden. En ook de ongeorganiseerde sporter maakt (incidenteel) gebruik van de accommodaties.

De Youth Friendship Games - behorend tot de top 20 van grootste sportevenementen in Nederland -die de afgelopen jaren op/in de gemeentelijke sportaccommodaties hebben plaatsgevonden, dragen ook bij aan het multifunctionele karakter. Hetzelfde geldt voor het gebruik van het sportpark als finish van de avondvierdaagse.

Met het oog op het grote aantal mensen dat ongeorganiseerd sport en beweegt, streven we ernaar dit multifunctionele gebruik van de accommodaties verder vorm te geven door: de mogelijkheden voor (meer doordeweekse) sport- en beweegactiviteiten buiten verenigingsverband te vergroten en de openstelling en het gebruik/de toegankelijkheid van het gemeentelijk sportpark voor niet-verenigingsleden te optimaliseren.

Voorstel

Wij stellen voor het multifunctionele gebruik van de gemeentelijke sportaccommodaties verder vorm te geven door: de mogelijkheden voor (meer doordeweekse) sport- en beweegactiviteiten buiten verenigingsverband te vergroten en de openstelling en het gebruik/de toegankelijkheid van het gemeentelijk sportpark voor niet-verenigingsleden te optimaliseren.

Optimalisering multifunctioneel gebruik

Van de Heemsteedse jongeren die aan het EMOVO-onderzoek* in 2007 hebben meegedaan, geeft circa 30 procent aan een ontmoetingsplek en 22 procent een voetbalveldje te missen. Dit knelpunt is tevens onder onze aandacht gebracht door het jongerenwerk en de politie. Gelet op deze behoefte is met de vaststelling van de nota Wmo-lokaal gezondheidsbeleid 2008-2011 besloten om voorzieningen te realiseren, waar een combinatie van sport en ontmoeten mogelijk is. Uitgegaan wordt van 2 á 4 voorzieningen.

*EMOVO ( Elektronische Monitor en Voorlichting) is een onderzoek onder leerlingen van de klassen 1 en 2 van het voortgezet onderwijs over gezondheid en leefstijl.

Tevens is besloten dat, nadat besluitvorming over de locaties heeft plaats gevonden, de jongeren (leerlingen van het voortgezet onderwijs) betrokken worden bij de uitwerking van de plannen.

Beleid

Met de vaststelling van de nota Wmo/lokaal gezondheidsbeleid is besloten – verspreid over de gemeente – 2 á 4 voorzieningen te realiseren waar een combinatie van sport en ontmoeten mogelijk is. Hiervoor is € 50.000 in 2009 en € 50.000 in 2010 beschikbaar. De doelgroep zal intensief betrokken worden bij de uitwerking van de plannen.

Wij stellen voor om in 2009 uitvoering te geven aan de besluitvorming van de nota Wmo/lokaal gezondheidsbeleid 2008-2011 door op het gemeentelijk sportpark een voorziening ad maximaal € 50.000 voor jongeren aan te leggen waar een combinatie van sport en ontmoeten mogelijk is.

In de uitwerking van dit voorstel zijn met name de volgende randvoorwaarden van belang: openstelling en beheer, toezicht en veiligheid (zie verder paragraaf 3.6). Het ligt bij lokalisering op het gemeentelijk sportpark in de rede het beheer onder te brengen bij de nieuwe exploitant van het Sportcentrum en dit te betrekken bij de exploitatieovereenkomst per juli 2009.

Voorstel

Wij stellen voor in 2009 uitvoering te geven aan de besluitvorming van de nota Wmo/lokaal gezondheidsbeleid door op het gemeentelijk sportpark een voorziening ad maximaal € 50.000 voor jongeren aan te leggen waar een combinatie van sport en ontmoeten mogelijk is.

Loketfunctie voor verhuur van ruimte op het gemeentelijk Sportcentrum

In de nota Welzijn, Wel Doen II is reeds neergelegd dat de velden van het gemeentelijk sportpark ook onderverhuurd kunnen worden aan derden. Dit beleid willen we handhaven en optimaliseren. Voorzover de accommodatie niet wordt gebruikt door de betreffende verenigingen of scholen, willen we de mogelijkheid bieden aan burgers, organisaties en andere verenigingen om ruimte te kunnen huren tegen kostprijs. Deze verhuurfunctie willen we neerleggen bij de toekomstige exploitant van de gemeentelijke sportaccommodaties. Ook hiermee creëren we ruimte voor meer door-de-weekse activiteiten/competities, bijvoorbeeld voor ouderen (koersbal) en jongeren die geen lid van een vereniging zijn (toernooien). En vergroten we de toegankelijkheid en de openstelling van de sportaccommodaties voor niet-leden.

Bij deze verhuur kan in ieder geval worden gedacht aan het gebruik van het zogenoemde "havenveld". Dit grasveld is te klein voor een officieel voetbalveld en kan - aanvullend op de uren dat het veld wordt gebruikt RCH - goed worden gebruikt voor andere georganiseerde activiteiten: niet-competitief, in niet-verenigingsverband. We zien hier tevens een kans weggelegd voor de sportverenigingen om hun aanbod te vergroten, ook voor niet-verenigingsleden. En in dit verband samen te werken met bijvoorbeeld de Stichting CASCA (jongerenwerk), de Stichting Welzijn Ouderen Heemstede en de ouderenbonden.

Voorstel

Wij stellen voor als voorwaarde/uitgangspunt in de aanbesteding van de exploitatie van de gemeentelijke sportaccommodaties te handhaven/op te nemen dat de exploitant per juli 2009 invulling geeft aan een vorm van loketfunctie voor burgers, organisaties en verenigingen, inhoudende dat deze ruimte op de gemeentelijke sportaccommodaties kunnen huren tegen kostprijs. Hierbij kan in ieder geval worden gedacht aan het gebruik van het “havenveld”; dit in aanvulling op het gebruik door RCH van dit veld.

Aanleg recreatief pad

De toegankelijkheid en het multifunctioneel gebruik van het gemeentelijk sportpark kunnen tevens worden vergroot door de aanleg van een recreatief pad over het park. We willen in de eerste helft van 2009 onderzoeken of er (onder andere ruimtelijk en financieel) een mogelijkheid is een dergelijk pad te laten aansluiten op het wandel- en fietspad Heemstederveld. Hiermee kan het gemeentelijk sportpark onderdeel uitmaken van de wandel- en fietsroute vanuit Haarlem naar Haarlemmermeer. We zullen bij dit onderzoek tevens de vraag betrekken welke mogelijkheden tot (veilig) sporten en bewegen een dergelijk recreatief pad kan bieden (zoals wandelen en/of fietsen en/of skeeleren).

Voorstel

Wij stellen voor in de eerste helft van 2009 onderzoek te doen naar de mogelijkheid en de kosten van de aanleg van een recreatief pad op het gemeentelijk sportpark.

3.6 Toezicht gemeentelijk sportpark

Overdag verrichten medewerkers van Optisport Heemstede BV werkzaamheden op het gemeentelijk sportpark. In de avonduren en in de weekends wordt het sportpark intensief gebruikt door de verschillende verenigingen. Hoewel formeel geen sprake is van toezicht, gaat van de aanwezigheid van deze medewerkers en verenigingen een preventieve werking uit. Dit is echter niet het geval gedurende de vakanties, tijdens doordeweekse dagen tussen 23.00 en 7.00 uur en in de weekends tussen 19.00 en 7.00 uur.

In het bovenstaande zijn voorstellen geformuleerd voor de optimalisering van het multifunctionele gebruik van het sportpark. Dit kan ertoe leiden dat er meer gericht toezicht nodig is. Dit laatste zowel in het belang van de gemeente, de exploitant (beide voor wat betreft de velden en de overige infrastructuur) als de verenigingen (voor wat betreft hun clubaccommodaties).

Daarom stellen we voor in de loop van 2009 nader uit te werken of er aanleiding is om over te gaan tot meer gericht toezicht. We zullen hierbij de (nieuwe) exploitant en de verenigingen betrekken.

Voorstel

We stellen voor in de loop van 2009 nader uit te werken of - en zo ja in hoeverre - de optimalisering van het multifunctionele gebruik van het gemeentelijk sportpark aanleiding is voor het overgaan tot meer gericht toezicht.

3.7 Toekomstig beheer en exploitatie gemeentelijke sportaccommodaties

Zoals aangegeven zijn de gemeentelijke sportaccommodaties eigendom van de gemeente, met uitzondering van de diverse clubgebouwen. Deze laatste zijn eigendom van de betreffende verenigingen.

Voorstellen toekomstig beheer gemeentelijke sportaccommodaties

Onderzocht is of er mogelijkheden zijn het beheer van het gemeentelijk sportpark te laten uitvoeren door de verenigingen die daarop gehuisvest zijn. Wij achten een dergelijke overdracht van beheerstaken niet gewenst met het oog op de voorstellen gericht op het verder stimuleren van het multifunctionele gebruik van het sportpark. Dit impliceert dat ook niet-verenigingsleden en het onderwijs meer gebruik maken van het park en de velden.

Daarom stellen wij voor het beheer van het gemeentelijk sportpark - in combinatie met het Sportcentrum Groenendaal - door een private partij voort te zetten.

Zoals aangegeven zijn de Stichting Tennispark Groenendaal en de tennisvereniging HBC op dit moment verantwoordelijk voor het gehele beheer van respectievelijk Tennispark Groenendaal en Tennispark HBC. Gelet op de beperkte rol van de huidige exploitant hierbij - toezien op dit beheer en het innen van de huur - stellen we voor de tennisparken niet op te nemen in de nieuw af te sluiten huur- en exploitatieovereenkomst per juli 2009. Nader onderzocht zal worden op welke wijze de verhuur van beide parken in de toekomst (per 1 juli 2009) geregeld kan worden. We zullen dit betrekken bij het voorstel met betrekking tot subsidie- en (huur)tarievenbeleid dat in december 2009 zal worden gepresenteerd.

Voorstel

We stellen voor het beheer en de exploitatie door een private partij van het gemeentelijk sportpark en het Sport- centrum Groenendaal voort te zetten. We stellen voor de tennisparken niet op te nemen in de nieuw af te sluiten huur- en exploitatieovereenkomst per juli 2009.

3.8 Sport en bewegen in de openbare ruimte

Heemstede biedt wandelaars, trimmers en hardlopers via met name het Groenendaalse Bos een aantrekkelijke ruimte voor het beoefenen van hun (recreatieve) sport. Naast de speelterreinen en speelplekken voor kinderen en jongeren (zie de volgende paragraaf) kent Heemstede ook voor andere doelgroepen middelen voor beweging in de openbare ruimte. Hierbij kan gedacht worden aan het mobiele Fitpoint, gericht op alle Heemsteedse inwoners, en aan de 2 jeu de boulesbanen voor met name ouderen.

Doelstelling

Met het oog op het grote aantal mensen dat ongeorganiseerd sport en beweegt streeft de gemeente Heemstede ernaar de mogelijkheden voor het (veilig) sporten en bewegen in de openbare ruimte te optimaliseren.

Aansluiting regionale looproutes

Zoals eerder aangegeven is het ongeorganiseerd sporten en bewegen de laatste jaren sterk toegenomen. Eén van de sporten die in dit verband duidelijk in de lift zit is hardlopen. Dit wordt onder andere onderstreept door de grote populariteit van de verschillende hardloopevenementen in de regio. Zoals de Zilveren Kruis Achmealoop (Haarlem), de Life Fit grachtenloop (Haarlem) en de Letterenloop (Bloemendaal). Bij de organisatie van deze, onder andere met sponsorgelden gefinancierde, evenementen, speelt Sportsupport Kennemerland een belangrijke rol. Sportsupport Kennemerland geeft aan dat er in de regio ruimte is voor een aanvullend loopevenement (in voor- of najaar), waarbij de voorkeur uitgaat naar een loop met een “groen” karakter. Heemstede lijkt hiervoor bij voorkeur geschikt.

Met een dergelijk “groen” hardloopevenement kan de aantrekkelijkheid van het sporten en bewegen in de openbare ruimte in Heemstede verder worden gestimuleerd. Hierbij denken we aan een loop (5 en 10 kilometer) en een Family run (1,5 kilometer) met start en finish op het gemeentelijk sportpark en met gebruik van onder andere het Groenendaalse Bos. Met het betrekken van het gemeentelijk sportpark willen we bijdragen aan het multifunctionele gebruik van deze accommodatie.

Door Sportsupport Kennemerland is aangegeven dat rekening moet worden gehouden met een voorbereidingstijd van een dergelijk evenement van één jaar. We stellen voor in het eerste kwartaal van 2009 te onderzoeken onder welke voorwaarden (faciliteiten, afzettingen, inzet sportverenigingen, inzet vrijwilligers, inzet verkeersregelaars, inzet jeugd (maatschappelijke stages), mogelijkheden van sponsoring, gemeentelijke kosten) een dergelijke evenement kan worden aangeboden. En - vanuit een integrale benadering - te bezien of aansluiting bij de Kunst- en Cultuurmanifestatie een meerwaarde met zich meebrengt.

Voorstel

Wij stellen voor in het eerste kwartaal 2009 te onderzoeken of/onder welke voorwaarden en tegen welke kosten in 2010 aansluiting bij de regionale hardloopevenementen kan worden gerealiseerd.

Speelruimte

Spelen is behalve leuk ook belangrijk voor de lichamelijke, geestelijke en sociaal-emotionele ontwikkeling van kinderen en jongeren.

Met het databoek 2008 “Kinderen in Tel” presenteert het Verwey-Jonker Instituut een overzicht van de kwaliteit van het jeugdbeleid in 467 gemeenten. Het peiljaar is 2006. De scoringslijst - opgesteld aan de hand van 12 indicatoren - laat de verschillen tussen gemeenten zien. De indicator speelruimte betreft het aantal 0- tot en met 17 jarigen per hectare georganiseerde speelruimte (oftewel ruimte die speciaal voor het betreffende doel is aangelegd), afgezet tegen het totaal aantal 0- tot en met 17 jarigen. Het landelijk gemiddelde ligt op 55 kinderen per hectare speelruimte. Heemstede scoort op deze indicator met 109 kinderen per hectare speelruimte aanzienlijk slechter.

Met de vaststelling van de Speelvisie Heemstede in september 2006 is besloten een (kwalitatieve) verbetering te realiseren van de georganiseerde speelruimte in Heemstede, hetgeen uiteindelijk zal leiden tot 65 speelplaatsen met toestellen - zoals een schommel, glijbaan of klimtoestel - en/of voorzieningen voor sportief spelen - zoals doelen, baskets, een tafeltennistafel, skate-elementen -. In Bijlage 3 treft u een overzicht aan van de huidige stand van zaken van de speelplaatsen en/of voorzieningen voor sportief spelen in Heemstede.

We wijzen in dit verband ook op het feit dat met de vaststelling van de nota Wmo/lokaal gezondheidsbeleid 2008-2011 is besloten om 2 á 4 extra voorzieningen te realiseren waar sport en ontmoeten voor jongeren mogelijk is (zie paragraaf 3.5).

Het genoemde onderzoek van het Verwey-Jonker Instituut beperkt zich tot de omvang van de ongeorganiseerde speelruimte in gemeenten. Maar daarnaast is natuurlijk de ongeorganiseerde, informele speelruimte van belang (zoals groenstroken, bossen, parken en duinen). En juist die informele speelruimte is in Heemstede aanzienlijk. We wijzen onder andere op het Groenendaalse bos. Dit bos biedt bovendien de mogelijkheid om de speelruimte zodanig in te richten dat het bewegen van kinderen en hiermee hun motorische ontwikkeling nog meer wordt gestimuleerd. Bijvoorbeeld door de aanleg van een speelbos. Speelbossen worden gepromoot door Staatsbosbeheer. De variatie aan speelbossen is groot. In sommige speelbossen zijn kunstmatige speelvoorzieningen aangebracht, in andere geen enkele. Maar alle speelbossen hebben gemeen dat kinderen er in en met de natuur kunnen spelen en bewegen (via bijvoorbeeld klimbomen, touwslingeren en boomhutten). Door de moeilijkheidsgraad van de speelelementen te variëren en kinderen de kans te bieden er hun eigen betekenis aan te geven, ontstaan speelmogelijkheden voor verschillende leeftijden.

De minimale kosten van de aanleg en inrichting van een (klein) speelbos bedragen volgens Staatsbosbeheer minimaal € 25.000. Het beheer en het onderhoud van een speelbos is daarnaast anders dan van gewone natuur of een reguliere speeltuin. Het bos moet extra worden onderhouden en er is een voortdurende afweging nodig tussen veiligheid en de vrijheid om te spelen en te bewegen. We stellen voor in de eerste helft van 2009 te onderzoeken of een dergelijke speelbos in Heemstede gerealiseerd kan worden. Hierbij zal tevens worden bezien of - en zo ja op welke wijze - Heemsteedse kinderen bij de inrichting betrokken kunnen worden. Tot slot zal worden bezien op welke wijze de financiering vorm kan krijgen.

Voorstel

Wij stellen voor in het eerste kwartaal 2009 te onderzoeken of/onder welke voorwaarden en tegen welke kosten een speelbos in Heemstede gerealiseerd kan worden.

HOOFDSTUK 4 ONDERSTEUNING VAN SPORTVERENIGINGEN

Hoewel de aandacht voor sport en bewegen met name is gericht op de betekenis ervan voor andere beleidsdoelen (“sport als middel”), kan dit alleen worden gerealiseerd als sprake is van sterke sportverenigingen. De gemeente Heemstede is zich hiervan bewust en wil de sportverenigingen ondersteunen in het verder versterken van hun maatschappelijke functie. Dit in aanvulling op de ondersteuning die sportbonden en sportkoepels aan hun leden bieden.

We realiseren ons bovendien dat sport voor veel burgers in de eerste plaats een aantrekkelijke invulling van hun vrije tijd is. Het vasthouden en verder versterken van die aantrekkelijkheid is een voorwaarde om sport en bewegen ook in te kunnen zetten voor andere doelen. De ondersteuning van de sport als doel op zich én als middel om beleidsdoelen te bereiken, vindt naast het hiervoor besproken accommodatiebeleid met name plaats via het subsidie- en (huur) tarievenbeleid.

4.1 Subsidie- en tarievenbeleid

Zoals in het vorige hoofdstuk aangegeven speelt de gemeente alleen een rol bij die (sport) accommodaties die niet of onvoldoende door particulier initiatief kunnen worden gerealiseerd of in stand gehouden.

De Heemsteedse verenigingen die sport aanbieden in/op accommodaties waar de gemeente voor wat betreft de realisatie en instandhouding een verantwoordelijkheid heeft, worden - voorzover nodig - door de gemeente financieel ondersteund in de accommodatiekosten. Dit gebeurt als volgt. De gemeentelijke sportaccommodaties worden - mits een voldoende Heemsteeds draagvlak aanwezig is - ter beschikking gesteld voor een huurtarief dat beduidend (bijvoorbeeld circa 80% voor velden) onder de werkelijke kostprijs ligt. Dit betekent dat deze verenigingen door de gemeente indirect worden gesubsidieerd.

Beleid

De Heemsteedse verenigingen die sport aanbieden in/ op accommodaties waar de gemeente voor wat betreft de realisatie en instandhouding een verantwoordelijkheid heeft, worden - voorzover nodig - door de gemeente financieel ondersteund in de accommodatiekosten. Dit gebeurt via indirecte subsidiëring.

Wij stellen voor deze gemeentelijke financiële inzet explicieter in beeld te brengen. Anders gezegd, we streven naar een transparanter ondersteuningsbeleid. Dit kan gerealiseerd worden door voor een accommodatie (zowel voor binnen- als buitensport) de werkelijke huurprijs voor het gebruik te berekenen en de vereniging vervolgens te subsidiëren in deze huurprijs. Hieraan kunnen wij op grond van de Algemene Subsidieverordening Heemstede voorwaarden stellen die aansluiten bij onze beleidsdoelstellingen, bijvoorbeeld op het gebied van doelgroepen. We zullen dit nader onderzoeken en de resultaten hiervan in december 2008 voorleggen. Bij dit transparanter maken van de financiële ondersteuning van sportverenigingen is uitgangspunt dat dit zowel voor de gemeente als betrokken verenigingen budgettair neutraal plaatsvindt. In dit kader zal tevens worden bezien of er sprake is van belastingtechnische gevolgen (BTW-betaling).

Doelstelling

De gemeente Heemstede streeft naar een transparant (huur)tarievenbeleid voor de gemeentelijke sportaccommodaties.

We merken op dat indien wordt geopteerd voor een andere ondersteuningssystematiek dit gevolgen kan hebben voor de wijze van financiering van de toekomstige exploitant van de gemeentelijke sportaccommodaties: op dit moment int deze een huurtarief dat wordt aangevuld door de gemeente via een exploitatiebijdrage. Indien verenigingen de betaling van totale huurkosten voor hun rekening nemen, wordt uitgegaan van een andere financieringsstroom. De wijze van betaling zal hiermee verschillen, maar uitgangspunt is dat dit voor de totale inkomsten van de exploitant dit geen gevolgen heeft.

In dit onderzoek zullen wij tevens nadere voorstellen doen met betrekking tot de tennisparken. Deze nemen een uitzonderingspositie binnen de gemeentelijke sportaccommodaties. In algemene zin geldt dat tennisbanen, in tegenstelling tot vele andere binnen- en buitensportaccommodaties, winstgevend zijn te exploiteren. Bij de huurtarieven die in Heemstede geïnd worden, is geen sprake van een verstrekking van een indirecte subsidie door de gemeente. De huurprijs die wordt geïnd, is berekend op basis van verwachte inkomsten uit de baanverhuur.

Directe subsidies

Naast de genoemde indirecte subsidiëring via de huurtarieven, worden verenigingen ondersteund met de inzet van directe subsidies. Onder de directe subsidiëring valt op dit moment de subsidie per Heemsteeds jeugdlid en - in voorkomende gevallen (indoorsport) - een subsidie in de huurkosten. Met de verstrekking van jeugdlidsubsidies streeft de gemeente naar de handhaving van de hoge deelnamecijfers van Heemsteedse jongeren aan sportactiviteiten. Verenigingen zonder (voldoende) jeugdleden ontvangen uitsluitend een waarderingssubsidie.

De subsidie die de Stichting Sportpark HBC jaarlijks ontvangt in de onderhoudskosten voor het sportpark is gerelateerd aan de mate waarin de gemeentelijke huurtarieven de exploitatiekosten voor het gemeentelijk sportpark dekken. Dit betekent dat de stichting voor wat betreft bepaalde kostensoorten die direct verband houden met de sportvelden voor 80 procent wordt gesubsidieerd. Aan deze kostensoorten gerelateerde nieuwe investeringen worden tevens op deze wijze gesubsidieerd.

De Stichting GSV-Centrum en de Stichting Sportpark HBC worden, op basis van een vooraf goedgekeurde meerjarenbegroting, gesubsidieerd in de onderhoudslasten van de betreffende sportzalen. Voor nadere informatie over de in dit kader gesubsidieerde instellingen verwijzen wij u naar het jaarlijkse Subsidieoverzicht Welzijn.

We zullen in het voorstel met betrekking tot het subsidie- en tarievenbeleid dat in december a.s. wordt gepresenteerd ook de vraag betrekken of de jeugdlidsubsidie in de huidige vorm zijn doel bereikt. Of dat het verstrekken van subsidies veel meer verbonden kan worden aan de uitvoering van concrete activiteiten voor de jeugd en de andere in hoofdstuk 2 genoemde doelgroepen van het stimuleringsbeleid.

Investeringssubsidies

Naast bovenstaande directe en indirecte subsidiering kunnen sportverenigingen op grond van de Deelverordening Investeringssubsidies in aanmerking komen voor een investeringssubsidie (ten behoeve van was- en kleedruimten of voor het geschikt maken voor gebruik door gehandicapten van clubaccommodaties).

Subsidies in de vorm van garantieleningen

In voorkomende gevallen is door de gemeente aan sportverenigingen, c.q. -stichtingen een subsidie in de vorm van een gemeentegarantie voor bijvoorbeeld de uitbreiding van clubgebouwen verstrekt.

Beleid

De Heemsteedse instellingen en verenigingen die sport en bewegen aanbieden, worden in voorkomende gevallen ondersteund via directe subsidies, investeringssubsidies en garantieleningen.

4.2 Aanvullende ondersteuning

Loket voor sporters en verenigingen

Wij vinden het van belang dat sportverenigingen worden ondersteund in het vervullen van hun maatschappelijke functie. Bijvoorbeeld bij het verder opzetten van samenwerkingsverbanden met organisaties op andere beleidsterreinen (kinderopvangorganisaties, ouderenwerk, jongerenwerk). En in het actualiseren van het aanbod. Hiernaast hebben bestuurders van sportverenigingen te maken met een veelheid aan wet- en regelgeving, vooral gericht op de kantine en accommodatie. Een ander nijpend probleem is vaak het ontbreken van voldoende vrijwilligers. We vinden het van belang dat in Heemstede een loket (fysiek/telefonisch/digitaal) wordt gerealiseerd dat kan dienen als centraal aanspreekpunt en vraagbaak voor de sport in het algemeen. Met name voor de ondersteuning van sportverenigingen, maar ook voor vragen van sporters en andere partijen (zoals onderwijs, jongerenwerk, ouderenwerk en kinderopvang) over het sportaanbod. We zullen hierbij de ervaringen betrekken van Sportservice Noord-Holland, opgedaan bij de invulling en uitvoering van de Jeugdsportpas, het GALM-project en de naschoolse activiteiten

Voorstel

We stellen voor in de eerste helft van 2009 te onderzoeken op welke wijze en tegen welke kosten een loket voor de ondersteuning en advisering van sportverenigingen, andere partijen en sporters vorm gegeven kan worden.

Ondertekening

Vastgesteld bij besluit van de raad op 30 oktober 2008.

Bijlage 1: Overzicht ledental Heemsteedse sportverenigingen per 1 januari 2002 en 2008

Bijlage 2: Organisaties voor kinderopvang in Heemstede

Bijlage 3: Overzicht speelplaatsen

Bijlage 4: Indeling gemeentelijk sportpark (juni 2008)