Bijzondere bijstand en verstrekkingenboek 2011

De Intergemeentelijke afdeling sociale zaken Bloemendaal, Haarlemmerliede en Spaarnwoude en Heemstede (IASZ) wil met deze beleidsnotitie het bijzondere bijstandsbeleid verankeren. In de afgelopen jaren is het beleid van de deelnemende IASZ gemeenten geharmoniseerd.

Op sommige onderdelen blijkt er op papier niets te zijn vastgelegd over de wijze van uitvoering van het bijzondere bijstandsbeleid. Wel is er in de praktijk een eenduidige uitvoeringspraktijk ontstaan. Het is nu tijd geworden om het beleid te formaliseren in dit handboek.

Dit beleid zal met ingang van 1 januari 2011 van toepassing zijn.

Door de Centrale Raad van Beroep is een volgorde aangegeven om te beoordelen of er recht op bijzondere bijstand bestaat.

Volgens de Raad dient eerst beoordeeld te worden:

• a.

  of de kosten waarvoor bijzondere bijstand wordt aangevraagd zich voordoen;

• b.

  of die kosten in het individuele geval van de alleenstaande of het gezin noodzakelijk zijn, daarna;

• c.

  of die kosten voortvloeien uit bijzondere individuele omstandigheden, en tenslotte;

• d.

  of de kosten kunnen worden voldaan uit de bijstandsnorm, de langdurigheidstoeslag, het vermogen, dan wel het inkomen voor zover dit meer bedraagt dan de bijstandsnorm.

Burgemeester en wethouders gaan na of er bijzondere omstandigheden zijn en welke draagkrachtbepalingen van kracht zijn. In dit handboek staan daarvoor beleidsregels en instructies. Deze geven de kaders waarbinnen bijzondere bijstand kan worden verleend. Gezien het karakter van de bijzondere bijstand is dit handboek niet uitputtend.

Het recht op bijzondere bijstand is niet naar kostensoort begrensd. Daarom kan de opsomming ook nooit uitputtend zijn.

Van belanghebbende wordt verwacht dat deze een aanvullende verzekering af sluit waar ook tandartskosten in zijn opgenomen. Uitzondering voor de tandartspolis zijn mensen die al een volledige gebitsprothese hebben. De collectieve verzekering van de gemeente (basispolis, aanvullend 3 sterren en tandarts 2 sterren) is een verantwoorde verzekering. Wanneer belanghebbende bij een andere zorgverzekeraar dan het Zilveren Kruis verzekerd is, is deelname aan een aanvullende verzekering minimaal noodzakelijk. Bij de vaststelling van de hoogte van de (als noodzakelijk te beschouwen) kosten moet rekening worden gehouden met een vergoeding alsof de aanvrager aangesloten is bij het Zilveren Kruis in de collectieve verzekering.

De meerkosten worden dan afgewezen op grond van artikel 18 lid 2 WWB (tekortschietend besef van verantwoordelijkheid).Zie hoofdstuk 6 onder 1.

Periodiek:

Als de bijstand die is toegekend een maandelijks vast bedrag is, wordt dit met een vaste component in SZW-net gezet, zodat de bijstand maandelijks wordt betaald.

Incidenteel :

Als het gaat om éénmalige kosten of kosten die niet elke maand gelijk zijn, dan wordt de bijzondere bijstand betaald nadat de betalingsbewijzen zijn ingeleverd.

Voor de hierna genoemde kosten, die in beginsel gerekend moeten worden tot de algemeen noodzakelijke kosten van het bestaan, geldt een andere draagkrachtberekening en wordt ook geen draagkrachtjaar vastgesteld. De draagkracht uit inkomen wordt vastgesteld bij:

• o

  Woonkostentoeslag: op 100% van het inkomen boven de bijstandsnorm exclusief vakantietoeslag;

• o

  Duurzame gebruiksgoederen en andere kosten waarvoor men had moeten reserveren: op 100% van het inkomen boven de bijstandsnorm exclusief vakantietoeslag;

• o

  Algemene periodieke bestaanskosten zoals toeslag voor zelfstandig wonende jongeren, eenmalig levensonderhoud, kinderopvang, peuterspeelzaal, babyuitzet: op 100% van het inkomen boven de bijstandsnorm exclusief vakantietoeslag.

De draagkracht wordt vastgesteld voor een kalenderjaar.

Het draagkrachtjaar begint per 1e van de maand waarin de aanvraag is ingediend. Als er sprake is van bijstand met terugwerkende kracht begint het draagkrachtjaar per 1e van de maand waarin de bijstand wordt toegekend.

Bij elke volgende aanvraag binnen het draagkrachtjaar wordt – als er geen wijzigingen zijn in inkomsten, vermogen of persoonlijke omstandigheden – rekening gehouden met het vastgestelde draagkrachtjaar. De vastgestelde draagkracht blijft dus gelden.

Wanneer wel sprake is van één of meer belangrijke wijzigingen, moet de draagkracht opnieuw worden vastgesteld. In elk geval wordt de draagkracht opnieuw vastgesteld als het inkomen met meer dan 10% is gewijzigd (zowel naar boven als naar beneden). De draagkracht wordt dan opnieuw voor een kalenderjaar vastgesteld.

Bij incidentele bijstand wordt de draagkracht over het gehele draagkrachtjaar in aanmerking genomen.

De draagkracht wordt in één keer verrekend.

Voorbeeld: Iemand heeft een bril nodig van € 220,00. Diegene zit € 100,00 per maand boven 110% van de bijstandsnorm. De draagkracht is dan 40% van € 100,00 = € 40,00 per maand x 12 maanden = € 480,00 per jaar. De aanvraag voor bijzondere bijstand wordt afgewezen omdat er voldoende draagkracht is.

Bij bijstand die maandelijks periodiek wordt betaald, wordt de draagkracht per maand afgetrokken van de kosten waarvoor bijstand wordt verstrekt.

Voorbeeld: Iemand heeft € 240,00 draagkracht per jaar. De periodieke kosten voor bijv. bewindvoeringskosten bedragen € 45,00 per maand. De bijzondere bijstand bedraagt dan maandelijks € 45,00 - € 20,00 = € 25,00.

Hoofdregel: al het vermogen boven de vermogensgrens (artikel 34 lid 3 WWB, het zogenaamde vrij te laten vermogen) wordt als draagkracht in aanmerking genomen.

De overige in artikel 34 WWB genoemde uitzonderingen die van toepassing zijn op de algemene bijstand, gelden ook voor de bijzondere bijstand, met uitzondering van het vermogen gebonden in een eigen woning. In artikel 34 WWB is namelijk geregeld dat voor huiseigenaren een extra vermogensvrijlating geldt naast het vrij te laten (bescheiden) vermogen als bedoeld in artikel 34 lid 3 WWB. Die extra vrijlating is niet van toepassing in het bijzondere bijstandsbeleid.

Uitzondering op de hoofdregel: indien er sprake is van een tekortschietend besef in de bestaansvoorziening of er wordt beroep gedaan op algemene noodzakelijke bestaanskosten en er wordt desondanks toch bijstand toegekend (al dan niet in de vorm van een lening) dan geldt er een andere draagkrachtberekening. Er geldt dan een vermogensvrijlating van maximaal € 2.000,00; dus ook het vermogen boven deze grens wordt volledig als draagkracht in aanmerking genomen. Ook elk inkomen boven de bijstandsnorm geldt in dat geval als 100% draagkracht. Bijstand is een vangnet.

Voor de algemene noodzakelijke kosten van het bestaan dient normaliter uit het inkomen op of boven bijstandsniveau te worden voorzien, bijvoorbeeld door te sparen.

Als iemand vermogen heeft onder deze grens maar bijvoorbeeld tegoeden heeft op een betaal- of spaarrekening, kan diegene de algemene kosten zelf betalen. Dit vanuit het vermogen. Bij de afhandeling van de aanvraag bijzondere bijstand wordt hier dan ook rekening mee gehouden. In principe is voor de kosten al het aanwezige geld op een rekening bedoeld. De IASZ laat echter de eerste € 2.000,00 buiten beschouwing.

Bij een vast inkomen kan worden uitgegaan van het inkomen per datum aanvraag. Bij een wisselend inkomen moet worden uitgegaan van het gemiddelde inkomen over de achterliggende 3 maanden. In uitzonderlijke gevallen kan hiervan worden afgeweken. Bijvoorbeeld als iemand gelet op de gegevens van de afgelopen periode voldoende draagkracht had en daardoor het verzoek om bijstand zou moeten worden afgewezen, maar het huidige inkomen op bijstandsniveau is.

Bij de vaststelling van het netto-inkomen wordt uitgegaan van de som van het netto-inkomen (exclusief vakantietoeslag) verminderd met:

• -

  onkostenvergoedingen (vermeld op salarisstrook).

• -

  de buiten beschouwing te laten particuliere oudedagsvoorziening ex artikel 33 lid 5 WWB (pensioenvrijlating).

• -

  tegemoetkoming wettelijke vrijlating AOW/ANW-uitkeringsgerechtigden.

• -

  tegemoetkoming wettelijke vrijlating Wajong-uitkeringsgerechtigden.

vermeerderd met:

• -

  inhoudingen voor de personeelsvereniging of ter aflossing van schulden.

• -

  algemene heffingskorting voor de minst-verdienende partner

• -

  het ingehouden spaarloon minus belasting die te stellen is op 1/3 deel van het spaarloon.

De vrijgelaten inkomsten op grond van art 31 WWB (kinderbijslag, huurtoeslag etc.) worden niet aangemerkt als middelen of als draagkracht.

Het inkomen van de belanghebbende moet worden ‘afgezet’ tegen de fictief voor hem van toepassing zijnde bijstandsnorm. Alleen het inkomen boven die bijstandsnorm kan toegerekend worden aan de draagkracht voor de bepaling van de hoogte van de bijzondere bijstand.

Voor de vaststelling van de draagkrachtruimte wordt het netto maandinkomen verminderd met de volgende (buitengewone) uitgaven :

• -

  de van toepassing zijnde netto bijstandsnorm (exclusief vakantietoeslag) of 110% hiervan (afhankelijk van de soort bijzondere bijstand).

• -

  wettelijke betalingen voor levensonderhoud (alimentatie) t.b.v. de (ex)partner en kinderen tot 21 jaar die niet tot het gezinsverband van de belanghebbende behoren.

• -

  de ouderbijdrage WSF en alimentatie voor kinderen tot 27 jaar wanneer kinderen studerend zijn.

Het is niet mogelijk om alle kostensoorten aan te geven waarvoor bijstandsverlening mogelijk is.

Niettemin wordt in dit hoofdstuk een lijst met een aantal kostensoorten opgenomen waarvoor (zoals uit de dagelijkse praktijk is gebleken) bijzondere bijstand gevraagd wordt. Deze lijst wordt in het hiernavolgende het verstrekkingenboek bijzondere bijstand genoemd.

Cliënten met een periodieke uitkering voor levensonderhoud kunnen volstaan met het invullen van een kort aanvraagformulier en daarbij de bewijsstukken voegen.

Niet bekende cliënten moeten daarnaast nog een inlichtingenformulier invullen en inleveren.

Het verstrekkingenboek bestaat uit twee gedeelten:

Het eerste heeft betrekking op medische kosten, het tweede op de overige kosten.

In veel gevallen zijn de AWBZ, de Zorgverzekeringswet (Zvw) en de Regeling Zorgverzekering, inclusief de aanvullende verzekering, voorliggende voorzieningen die toereikend en passend zijn. Maar dit is niet altijd het geval. In deze notitie staat vermeld voor welke medische kosten bijstand kan worden verstrekt.

Bepaalde medische kosten worden niet vergoed uit de Zvw of AWBZ omdat deze als niet noodzakelijk worden beschouwd. In beginsel bestaat dan ook geen recht op bijzondere bijstand. Immers, wanneer in de voorliggende voorziening bepaalde kosten als niet noodzakelijk worden beschouwd, kan ook geen bijstand voor deze kosten worden verstrekt. De aanvraag moet dan worden afgewezen op grond van artikel 15 lid 1 van de WWB.

Een uitzondering hierop geldt wanneer kosten in de voorliggende voorziening op grond van budgettaire redenen zijn uitgesloten van vergoeding. Voor dergelijke kosten kan in beginsel wel bijzondere bijstand worden verstrekt. Bijvoorbeeld tandheelkundige hulp anders dan gebitsprotheses, 1e negen behandelingen fysiotherapie bij bepaalde chronische aandoeningen.

Uitgangspunt van de IASZ is dat iemand zich naast de verplichte basisverzekering ook aanvullend verzekert, ook voor tandartskosten (zie § 3). Dit behoort tot de eigen verantwoordelijkheid van personen. Het pakket dient vergelijkbaar te zijn met de collectieve verzekering (basispolis, aanvullend 3 sterren en tandartspolis 2 sterren).

Personen met een inkomen tot 110% van de toepasselijke norm kunnen deelnemen aan de speciale collectieve aanvullende zorgverzekering die door de IASZ is afgesloten met het Zilveren Kruis. Voor ouderen, chronisch zieken en gehandicapten geldt een inkomensgrens van 130%.

Niemand kan echter verplicht worden om een aanvullende verzekering en/of een tandartsverzekering af te sluiten.

Als er geen aanvullende verzekering is afgesloten, wordt de bijstand toegekend voor de eigen bijdrage alsof hij wel aanvullend vezekerd is volgens de aanvullende polis 3 sterren en de tandartspolis 2 sterren van het Zilveren Kruis.

De aanvraag moet dan (deels) worden afgewezen op grond van tekortschietend besef van verantwoordelijkheid.

Als een (gedeeltelijke) afwijzing echter tot onaanvaardbare situaties leidt, kan van dit standpunt worden afgeweken en kan bijstand worden toegekend in de vorm van een geldlening op grond van tekortschietend besef van verantwoordelijkheid voor de voorziening in het bestaan.

Wat een onaanvaardbare situatie is, is per geval verschillend. Er moet dan wel gerapporteerd worden wat de gevolgen zijn van het uitblijven van medische hulp. Bij twijfel hierover kan een medisch advies worden gevraagd. Aan de medisch adviseur moet dan gevraagd worden wat het uitblijven van medische hulp voor gevolgen heeft voor de cliënt.

Een aanvullende verzekering mag in beginsel niet beschouwd worden als een toereikende voorliggende voorziening. Dat de vergoedingen voor o.a. tandheelkundige hulp zijn beperkt in de Zvw en AWBZ heeft namelijk een budgettaire grondslag (een bezuinigingsmaatregel). Op grond hiervan mag de IASZ wel bijzondere bijstand toe kennen voor bepaalde medische kosten.

Uitgaande van de keuzevrijheid van mensen kan een persoon niet verplicht worden deel te nemen aan de collectieve verzekering via de IASZ. Het niet deelnemen kan niet worden beschouwd als een tekortschietend besef van verantwoordelijkheid voor de voorziening in het bestaan.

Wel wordt men geacht dan een andere aanvullende zorgverzekering (inclusief tandartsverzekering, zie § 3) te hebben afgesloten.

Bijstand : € 250,00 (max. verg. GEP Pakket) minus tenminste vergoeding Beter Af Plus Polis 3 sterren. Dit geldt ook bij lenzen.

Draagkracht : 40 % ruimte in inkomen > 110% norm, vermogen > artikel 34 lid 3

Uitkering : incidenteel, 1x per 36 opeenvolgende maanden

Indicatie : opticien/oogarts.

Voorliggende voorziening : basiszorgverzekering en aanvullende verzekering.

Voor het vaststellen van de medische noodzaak is het niet verplicht dat de belanghebbende een recept van de oogarts overlegt. Als uit een oogmeting van de opticien blijkt dat een bril noodzakelijk is dan staat de medische noodzaak vast. Er moet wel een offerte van de opticien worden overgelegd.

Bijzondere glazen, als deze de maximumvergoeding overschrijden, kunnen alleen voor volledige vergoeding in aanmerking komen, wanneer deze zijn voorgeschreven door een oogarts/opticien. Contactlenzen worden in beginsel niet als noodzakelijk beschouwd. Belanghebbende mag in plaats van een bril echter wel kiezen voor de aanschaf van contactlenzen tegen dezelfde kosten/vergoeding als een vergelijkbare bril. Voor verzekering en onderhoudsvloeistof van lenzen wordt géén bijzondere bijstand verstrekt.

Bijstand : bedragen die geïndiceerd zijn

Draagkracht : 40 % ruimte in inkomen > 110% norm, vermogen > artikel 34 lid 3 WWB

Uitkering : periodiek

Indicatie : medisch advies

Voorliggende voorziening : Zvw, AWBZ, aanvullende verzekering (mits afgesloten)

In de volgende gevallen kan -ook weer na een medisch advies- bijzondere bijstand worden verleend :

Als de kosten voor een dieet hoger zijn dan voor normale gezonde voeding kan voor deze meerkosten bijzondere bijstand worden verleend;

-In het medisch advies staat hoe hoog de meerkosten op jaarbasis zijn, en voor welke periode.

Dieetpreparaten zijn voedingen op medisch voorschrift. Deze kosten worden vergoed door de AWBZ. Hier kan dus geen bijzondere bijstand voor worden verleend.

Bijstand : maximale eigen bijdrage € 450,00

Draagkracht : 40 % ruimte in inkomen > 110% norm, vermogen > artikel 34 lid 3 WWB

Uitkering : incidenteel

Indicatie : vergoeding uit aanvullende (tandartsverzekering) of medisch advies

Voorliggende voorziening : basiszorgverzekering en aanvullende ziektekostenverzekering en aanvullende tandartsverzekering (mits afgesloten)

In de AWBZ en de Zvw is een aantal voorzieningen aanwezig inzake vergoeding van tandartskosten, maar dit is heel beperkt. De IASZ gaat er vanuit dat personen hun verantwoordelijkheid nemen en zelf een aanvullende (tandarts)verzekering hebben afgesloten. Dit is echter niet verplicht. Een tandartsverzekering of een aanvullende verzekering is alleen dan een voorliggende voorziening, als deze ook daadwerkelijk is afgesloten.

Vrijwel geen enkele aanvullende (tandarts)verzekering vergoedt de kosten van tandheelkundige hulp

volledig. Afhankelijk van het soort verzekering geldt een maximum bedrag aan vergoedingen per jaar.

De IASZ gaat hier als volgt mee om :

• -

  Bijzondere bijstand kan worden toegekend voor de resterende eigen bijdrage na vergoeding op grond van 2 sterren Beter af tandartspolis tot een maximum van € 450 per kalenderjaar.

• -

  Als de voor eigen rekening blijvende kosten van tandheelkundige behandeling meer dan € 450 per kalenderjaar bedragen, dan moet beoordeeld worden of vergoeding reëel is. Er moet dan een begroting van de kosten worden bijgevoegd. Hiervoor kan medisch advies opgevraagd worden. Dit hoeft niet altijd. Soms is de oorzaak van de hoge kosten de hoeveelheid behandelingen. Als op een begroting alleen zaken als extracties, het verrichten van vullingen staan en geen zaken als kronen, bruggen of implantaten kan volstaan worden met een beoordeling door de consulent zelf.

• -

  De kosten van implantaten worden niet vergoed omdat dit niet gezien wordt als goedkoopst adequate oplossing.

• -

  Bijstand voor de kosten van gebitssanering is in beginsel niet mogelijk. In bijzondere gevallen waarbij sprake is van zeer dringende redenen kan hiervan afgeweken worden. In die gevallen moet beoordeeld worden of de bijstand als een geldlening wordt toegekend omdat er mogelijk sprake is van tekortschietend besef van verantwoordelijkheid. Let op: vooral bij voormalige asielzoekers. In het land van herkomst is meestal de tandheelkundige zorg niet of nauwelijks aanwezig. In dat geval kan op grond van individuele omstandigheden wel bijzondere bijstand om niet voor de kosten van gebitssanering worden verstrekt.

• -

  De regels voor tandartskosten gelden ook voor de kosten van orthodontie, op één uitzondering na: bij kinderen onder 18 jaar hoeft geen medisch advies te worden gevraagd als de (aanvullende) zorgverzekering de kosten gedeeltelijk vergoedt. Dus ook niet als die kosten hoger zijn dan € 700.

Niet verzekerden:

• -

  Aan belanghebbenden die geen tandartsverzekering hebben afgesloten, wordt in beginsel bijstand verleend als zouden zij wel verzekerd zijn voor tandheelkundige behandeling. Hierbij moet worden uitgegaan van de Beter Af Tandarts Polis 2 sterren. Van de noodzakelijke kosten wordt dus een bedrag afgetrokken als ware men wel verzekerd.

• -

  Het gedeelte waarvoor men niet verzekerd was, kan eventueel bij noodzaak als leenbijstand worden verstrekt (artikel 48 lid 2 WWB). Elk inkomen boven de 100% van het sociale minimum wordt daarbij als draagkracht gezien. Het vermogen < € 2000,00 wordt als draagkracht meegeteld.

Bijstand : aanvulling op vergoeding Algemene Regeling Hulpmiddelen (ARH) maximaal € 300,00 per hoortoestel

Draagkracht : 40 % ruimte in inkomen > 110% norm, vermogen > artikel 34 lid 3 WWB

Uitkering : incidenteel

Indicatie : Zorgverzekering

Voorliggende voorziening : Zorgverzekering, aanvullende verzekering (mits afgesloten).

Voor de eigen bijdrage van een gehoortoestel kan bijzondere bijstand worden verleend. Op grond van de basisverzekering wordt er een vergoeding conform de ARH verstrekt. Op basis van een aanvullende verzekering kan een extra vergoeding worden verstrekt. Op de maximale vergoeding van € 300,00 per toestel uit de bijzondere bijstand wordt deze aanvullende vergoeding in mindering gebracht.

Ook voor de kosten van batterijen kan bijzondere bijstand worden verleend. Het recht op bijzondere bijstand kan aan de hand van een offerte worden bepaald. Hierop staat meestal vermeld welke kosten door de zorgverzekering (ARH) betaald worden en wat resteert aan eigen bijdrage. Hierop kan de maximale vergoeding van € 300,00 per toestel worden toegekend. Voor de daadwerkelijke verstrekking moet de rekening worden ingediend.

Bijstand : eigen bijdrage, daarna medisch advies

Draagkracht : 40 % ruimte in inkomen > 110% norm, vermogen > artikel 34 lid 3 WWB

Uitkering : incidenteel

Indicatie : Zorgverzekering, daarna medisch advies

Voorliggende voorziening : AWBZ en aanvullende verzekering (mits afgesloten)

Voor de eigen bijdrage van een psychotherapeutische behandeling of een psychoanalytische behandeling kan bijzondere bijstand worden verstrekt.

Door de Zorgverzekering wordt een aantal behandelingen tot een bepaald maximum vergoed. Na dit maximale aantal behandelingen kan uitsluitend na een medisch advies voor verdere behandeling bijzondere bijstand worden verstrekt.

Bijstand : eigen bijdrage

Draagkracht : 40 % ruimte in inkomen > 110% norm, vermogen > artikel 34 lid 3 WWB

Uitkering : incidenteel, na ontvangst nota

Indicatie : reeds gesteld

Voorliggende voorziening : Zorgverzekering, aanvullende verzekering (mits afgesloten)

Bijstand : eigen bijdrage

Draagkracht : 40 % ruimte in inkomen > 110% norm, vermogen > artikel 34 lid 3 WWB

Uitkering : incidenteel

Voorliggende voorziening : Zorgverzekering, aanvullende verzekering (indien afgesloten)

Bijstand : eigen bijdrage, onder aftrek Nibud norm schoenen

Draagkracht : 40 % ruimte in inkomen > 110% norm, vermogen > artikel 34 lid 3 WWB

Uitkering: incidenteel

Voorliggende voorziening : ARH, Zorgverzekering, aanvullende verzekering (indien afgesloten)

Bijstand : bij vergoeding door zorgverzekeraar de maximaal wettelijke eigen bijdrage per kalenderjaar

Draagkracht : 40 % ruimte in inkomen > 110% norm, vermogen > artikel 34 lid 3 WWB

Uitkering : incidenteel

Voorliggende voorziening : Zorgverzekering, aanvullende verzekering (indien afgesloten)

Bijstand : de wettelijke eigen bijdrage

Draagkracht : 40 % ruimte in inkomen > 110% norm, vermogen > artikel 34 lid 3 WWB

Uitkering : periodiek

Indicatie : WMO

Voorliggende voorziening : aanvullende ziektekostenverzekering (mits afgesloten).

Bijstand : de wettelijke eigen bijdrage

Draagkracht : 40 % ruimte in inkomen > 110% norm, vermogen > artikel 34 lid 3 WWB

Uitkering : periodiek

Ook voor de functie begeleiding, kan de eigen bijdrage worden vergoed.

Uit ervaringen in het verleden en signalen van zorginstellingen blijkt dat een deel van de groep waar het om gaat, mensen met een psychiatrische, verstandelijke of psychogeriatrische beperking, de zorg gaat mijden als ze een eigen bijdrage moeten gaan betalen. Het gaat in alle gevallen om mensen die zelfstandig wonen (niet intramuraal). Omdat ook de eigen bijdrage voor huishoudelijke hulp (Wmo), andere AWBZ-functies (Verpleging, Persoonlijke Verzorging) en rechtsbijstand eigen bijdrages vergoeden is het consistent ook voor de functie begeleiding dit op te nemen.

Bijstand : de eigen bijdrage Zorgverzekeringswet

Draagkracht : 40 % ruimte in inkomen > 110% norm, vermogen > artikel 34 lid 3 WWB

Uitkering : incidenteel

Voorliggende voorziening : Zvw, aanvullende verzekering (mits afgesloten)

Bijstand : geen, maar uitzondering op individuele gronden is mogelijk

Draagkracht : 40 % ruimte in inkomen > 110% norm, vermogen > artikel 34 lid 3 WWB Uitkering : incidenteel

Indicatie : medisch advies

Voorliggende voorziening : aanvullende verzekering (mits afgesloten)

In de wettelijk verplichte basisverzekering (Zvw) en de AWBZ zijn de kosten voor alternatieve geneeswijzen uitgesloten.

De reden hiervoor is niet budgettair, maar is gebaseerd op het standpunt dat deze kosten als medisch niet noodzakelijk worden beschouwd. Dit betekent dat in beginsel ook geen bijzondere bijstand voor deze kosten verstrekt kan worden.

Bijstand kan worden verleend als sprake is van zeer dringende redenen. Wanneer na een medisch advies blijkt dat:

• ·

  er sprake is van onaanvaardbare consequenties bij afwijzing van de kosten. Dit is per geval verschillend en moet individueel beoordeeld worden, én;

• ·

  de belanghebbende zeer veel baat heeft bij de behandeling, én;

• ·

  de reguliere geneeskunde al uitgeprobeerd is en niet meer tot resultaten zal leiden.

Al deze vragen zullen dus in een medisch advies beantwoord moeten worden.

Het feit, dat een persoon een vergoeding ontvangt op grond van een aanvullende ziektekostenverzekering betekent niet dat de medische noodzaak van de kosten / behandeling aanwezig is.

Bijstand : geen, uitzondering op individuele gronden is mogelijk

Draagkracht : 40 % ruimte in inkomen > 110% norm, vermogen > artikel 34 lid 3 WWB

Uitkering : incidenteel

Indicatie : medisch advies

Voorliggende voorziening : aanvullende verzekering (mits afgesloten)

Via de wettelijk verplichte basisverzekering (Zvw) en het daaruit voortvloeiende Geneesmiddelenvergoedingssysteem (GVS) worden de goedkoopst adequate medicijnen volledig vergoed. Duurdere medicijnen worden in de voorliggende voorziening als medisch niet noodzakelijk beschouwd. Dit betekent dat in beginsel ook geen bijzondere bijstand voor deze kosten verstrekt kan worden, ook niet voor een eigen bijdrage.

Bijstand kan worden verleend als sprake is van zeer dringende redenen. Wanneer na een medisch advies blijkt dat:

• ·

  de medicijnen zijn voorgeschreven door een erkende huisarts, en;

• ·

  er sprake is van onaanvaardbare consequenties bij afwijzing van de kosten. Dit is per geval verschillend en moet individueel beoordeeld worden, en;

• ·

  de belanghebbende zeer veel baat heeft bij de betreffende medicijnen.

Al deze vragen zullen dus in een medisch advies beantwoord moeten worden.

Het feit, dat een persoon een vergoeding ontvangt op grond van een aanvullende ziektekostenverzekering betekent niet dat de medische noodzaak van de kosten / eigen bijdrage aanwezig is.

Bijstand : geen

Voorliggende voorziening : AWBZ, eigen inkomen

Bijstand : geen

Voorliggende voorziening : Zorgverzekering, zorgtoeslag

Bijstand : geen

Voorliggende voorziening : Zorgverzekering, zorgtoeslag

Bedrag : Nibud normen

Draagkracht: inkomen > 100% bijstandsnorm, vermogen > € 2000,00

Uitkering : incidenteel

Voorliggende voorziening : levens-, overlijdens-, begrafenis/crematieverzekering,

Speciaal gereserveerd op bank / giro rekening, alle middelen uit de nalatenschap

De kosten van uitvaart behoren tot de noodzakelijke kosten van het bestaan van de overledene of van het gezin (bij een echtpaar) waar hij/zij deel van uitmaakt. Het is niet noodzakelijk voor de eigen begrafenis middelen te reserveren. De kosten komen in principe altijd ten laste van de nabestaanden van de overledene, voor zover de kosten niet uit de nalatenschap kunnen worden bestreden en niet door een verzekering of op een andere manier kunnen worden gedekt. Voor die kosten kan op individuele basis naar rato van het aantal nabestaanden bijzondere bijstand aangevraagd worden. Dus : Als de overledene drie kinderen had, dient elk kind 1/3 van de kosten te betalen. Elk kind kan afzonderlijk, in de gemeente waar hij/zij woont een aanvraag om bijstand voor zijn/haar deel indienen.

Als de nabestaande géén opdracht heeft gegeven tot de uitvaart én afstand heeft gedaan van de nalatenschap is hij/zij ook niet aansprakelijk voor de uitvaartkosten. Als de nabestaande wél opdracht heeft gegeven tot de uitvaart op grond van "dringende verplichting van moraal en fatsoen" (Burgerlijk Wetboek), maar de nalatenschap heeft verworpen, dan is hij/zij wel aansprakelijk voor de kosten van de uitvaart.

Onderzocht moet worden of de kosten evenredig kunnen worden voldaan door meerdere nabestaanden. Geen bijstand wordt verleend voor begrafenis- of crematiekosten in het buitenland. Ook wordt geen bijstand verleend voor reiskosten naar het buitenland om een begrafenis of crematie bij te wonen of voor de kosten die gepaard gaan met het vervoer van de overledene naar het buitenland (op grond van het territorialiteitsbeginsel).

Bij overlijden van een partner of kind wordt er van uitgegaan dat de achterblijvende partner of ouder hiervoor of gereserveerd heeft of een afdoende begrafenisverzekering heeft afgesloten. In bijzondere omstandigheden kan dan leenbijstand worden verstrekt (als bijvoorbeeld echt geen mogelijkheid is een reële aflossingsregeling met de begrafenisondernemer af te spreken).

Voor de hoogte van de bijzondere bijstand geldt dat de kosten volgens de Nibud norm vergoed kunnen worden, met uitzondering van de kosten van een grafsteen.

Op deze voor bijstand in aanmerking komende kosten worden de eventueel aanwezige voorliggende voorziening en de (eventueel) aanwezige draagkracht in mindering gebracht.

De wet op de lijkbezorging wordt niet als een voorliggende voorziening beschouwd. Deze wet treedt alleen in werking als er geen personen te vinden zijn die de uitvaart op zich nemen. Van nabestaanden kan vanuit “moraal en fatsoen” niet worden verlangd dat zij zich onttrekken aan hun verantwoordelijkheid alleen maar om een beroep op bijstand te voorkomen.

Bijstand : de volledige kosten van bewindvoering

Draagkracht : 40 % ruimte in inkomen > 110% norm, vermogen > artikel 34 lid 3 WWB

Uitkering : periodiek

Indicatie : Beschikking kantonrechter.

Voorliggende voorziening : Besluit subsidie bewindvoerder (alleen bij WSNP)

Er bestaat geen recht op bijzondere bijstand als een beroep kan worden gedaan op een voorliggende voorziening (artikel 15 lid 1 WWB). Hiervan is sprake als:

• ·

  de bewindvoering geschiedt in het kader van de WSNP, dan geldt het Besluit subsidie bewindvoerder schuldsanering als een voorliggende voorziening.

Er bestaat recht op bijzondere bijstand voor de kosten van bewindvoering als de goederen van een meerderjarige door de Kantonrechter onder bewind zijn gesteld, of als deze onder curatele is gesteld. Dit moet blijken uit een uitspraak van de kantonrechter.

Voor de kosten van bewindvoering in het kader van de WSNP bestaat geen recht op bijzondere bijstand.

Hiervoor is een voorliggende voorziening, namelijk het besluit subsidie bewindvoerder schuldsanering.

Bijstand : de volledige kosten van budgetbeheer

Draagkracht : 40 % ruimte in inkomen > 110% norm, vermogen > artikel 34 lid 3 WWB

Uitkering : periodiek

Indicatie : Bureau Schuldhulpverlening gemeente Haarlem.

Bijstand : de eigen bijdrage Wet op de rechtsbijstand (Wrb), griffierecht

Draagkracht : 40 % ruimte in inkomen > 110% norm, vermogen > artikel 34 lid 3 WWB

Uitkering : incidenteel

Indicatie : toevoeging door de Raad van Rechtsbijstand

Voorliggende voorziening : rechtsbijstandsverzekering (eventueel, niet verplicht)

Op grond van de Wrb is een eigen bijdrage voor de kosten van rechtshulp verschuldigd. Voor deze bijdrage is bijstand mogelijk als de rechtsbijstand wordt gegeven op basis van een toevoeging. De Raad voor de Rechtsbijstand heeft de noodzaak daarvan dan al beoordeeld. Als deze toevoeging is verleend staat de noodzakelijkheid daarvan vast. Ook voor de griffiekosten kan dan bijzondere bijstand worden verstrekt. Er kan geen bijstand worden verleend als er geen toevoeging is afgegeven.

Als de belanghebbende de procedure wint, wordt de tegenpartij mogelijk veroordeeld tot het betalen van deze kosten. Ook hier moet in de beschikking opgenomen worden dat een afschrift van het vonnis ter inzage moet worden verstrekt, waarna overgegaan kan worden tot terugvordering van de verleende bijzondere bijstand.

De volgende kosten komen in beginsel niet in aanmerking voor bijzondere bijstand:

• ·

  tolkkosten. Advocaten kunnen namelijk kosteloos gebruik maken van een gesubsidieerd tolkencentrum.

• ·

  reiskosten van belanghebbende voor het bijwonen van rechtszittingen.

In beginsel is het niet noodzakelijk dat belanghebbende in persoon aanwezig is op de rechtszitting, zodat reiskosten ten behoeve van belanghebbende niet noodzakelijk zijn.

Er worden in het geheel geen kosten vergoed als:

• ·

  In de beroepsprocedure andere dan in de Nederlandse rechtssfeer liggende rechtsbelangen in het spel zijn.

• ·

  De beroepsprocedure als vermijdbaar (dus als niet noodzakelijk) moet worden beoordeeld.

  Dit zal het geval kunnen zijn bij bijv. beroepsprocedures tegen beslissingen waarbij het bezwaarschrift van de belanghebbende kennelijk niet-ontvankelijk is verklaard of kennelijk ongegrond.

• ·

  Er sprake is van een onredelijk gebruik van procesrecht.

  Dit kan bijvoorbeeld het geval zijn als belanghebbende zijn bezwaren op geen enkele wijze had onderbouwd en ook niet was verschenen op de hoorzitting en vervolgens in beroep gaat.

Bijstand : zie hieronder

Draagkracht : inkomen > 100% bijstandsnorm, vermogen > € 2.000,00

Uitkering : periodiek

Voorliggende voorziening : onderhoudsplicht ouders

• a)

  beide ouders zijn overleden (wel nagaan of er recht op een uitkering ingevolge de ANW bestaat);

• b)

  beide ouders in het buitenland wonen en zij niet in staat zijn hun onderhoudsplicht na te komen;

• c)

  de belanghebbende op grond van een officiële maatregel uit huis geplaatst is of was;

• d)

  belanghebbende voorafgaand aan de bijstandsaanvraag langer dan één jaar de beschikking had over zelfstandige huisvesting;

In alle gevallen moeten één belangrijke vraag worden beantwoord :

• ·

  Is de verhouding met de ouder(s) zo ernstig verstoord dat de jongere niet terug naar huis kan?

Voor personen jonger dan 21 jaar in een inrichting bestaat geen bijstandsnorm. Deze groep wordt op grond van artikel 13 lid 2 sub a WWB uitgesloten van algemene bijstand. De onderhoudsplicht van de ouders staat centraal. Alleen als het kind bijzondere bestaanskosten heeft en niet kan terugvallen op de ouders is bijzondere bijstand mogelijk. De jongere kan niet terugvallen op de ouders indien:

• 1.

  de ouders zijn overleden (recht op ANW?);

• 2.

  de ouders duurzaam in het buitenland verblijven;

• 3.

  er is sprake van een ernstig verstoorde relatie tussen de ouders en de jongere.

De hoogte van de bijstand voor levensonderhoud wordt vastgesteld op de norm voor een 18-21 jarige die niet in een inrichting verblijft, verhoogd met het bedrag genoemd in artikel 23 lid 2 WWB (vergoeding premie zorgverzekeringswet). In de gevallen genoemd onder 3 wordt de bijstand, indien mogelijk, verhaald op de ouders.

Bijstand : 75% tot 25 % het verschil tussen de alleenstaanden norm en de norm alleenstaande ouder

Draagkracht : inkomen > 100% bijstandsnorm

Uitkering : periodiek, per kwartaal een af te bouwen bedrag

Wie komen hiervoor in aanmerking?

Personen die een periodieke uitkering voor levensonderhoud ontvangen op grond van de WWB WIJ als éénoudergezin en waarvan het jongste tot het gezin behorende kind 18 jaar is geworden. Hierdoor bestaat niet langer recht op de norm alleenstaande ouder, maar op de norm voor een alleenstaande.

De norm wijzigt in zo’n geval op de dag waarop het jongste kind 18 wordt !

Bijstand : één maandnorm

Draagkracht : alle middelen op salaris- en andere rekeningen

Uitkering : éénmalig

Salarissen en uitkeringen worden in de regel maandelijks achteraf betaald. De meeste nieuwe cliënten zullen daarom over voldoende financiële middelen beschikken om de periode tot de eerste betaaldag te kunnen overbruggen. De WWB-uitkering wordt rond de 1e van de volgende maand op de rekening bijgeschreven. De cliënt moet in beginsel de periode tot de eerste gewone WWB-betaling zelf overbruggen. Maar niet iedereen heeft daarvoor genoeg middelen. Als iemand niet in staat is de eerste betaling van de WWB af te wachten kan een overbruggingsuitkering worden verstrekt.

Voorwaarden om daarvoor in aanmerking te komen zijn :

• ·

  De aanvrager had voordat recht op WWB uitkering bestond geen of zeer weinig eigen inkomsten en/of;

• ·

  De inkomsten werden niet maandelijks of vierwekelijks achteraf betaald én;

• ·

  De aanvrager heeft geen of onvoldoende saldo op bank- giro- en spaarrekeningen. Ook het vermogen dat binnen de grens van het artikel 34 lid 3 WWB blijft moet de cliënt gebruiken om zelf het overbruggingsprobleem op te lossen én;

• ·

  De aanvrager heeft de noodzaak van een overbruggingsuitkering niet kunnen voorzien en/of kunnen voorkomen.

Bedrag : maximaal tot NIBUD prijzengids basispakket baby-uitzet

Draagkracht : inkomen > 100 % bijstandsnorm, vermogen > € 2000,00

Uitkering : incidenteel in de vorm van een lening

Voorliggende voorziening : geen

Bijstand : berekenen aan de hand van Nibud normbedrag belastingdienst in mindering brengen

Draagkracht : 40 % ruimte in inkomen > 110% norm, vermogen > artikel 34 lid 3 WWB

Uitkering : periodiek en incidenteel

Indicatie : medisch advies

De kosten voor het doen van de was behoren in het algemeen tot de algemeen noodzakelijke kosten van het bestaan, tenzij er vanwege bijzondere medische omstandigheden meerkosten ontstaan. Dit kan bijvoorbeeld zijn wanneer de cliënt tengevolge van ziekte of handicap van zichzelf of een gezinslid meer gezinswas heeft dan normaal (bijvoorbeeld als gevolg van incontinentie).

Bij het beoordelen van de vraag of bijzondere bijstand voor de meerkosten van een gezinswas kan worden verleend, moet eerst de noodzaak worden vastgesteld. Bij een aanvraag voor bijzondere bijstand in deze kosten is dan ook een medisch advies vereist. Uit het advies moet blijken of er een medische noodzaak is voor extra waskosten en hoe vaak er extra gewassen moet worden. Zie hiervoor ook de Nibud-bedragen. Op de vergoeding dient dan het normbedrag van de belastingdienst in mindering te worden gebracht.

Ziekte of handicap kunnen tot extra en snellere slijtage van kleding, schoenen en beddengoed leiden. Voorbeelden hiervan zijn incontinentie, kunsthulpmiddelen na amputaties, versnelde gewichtstoe- of afname. Als gevolg daarvan worden er meerkosten gemaakt, die als bijzondere kosten aan te merken zijn.

Om dit vast te kunnen stellen moet een medisch advies gevraagd worden over de reden(en) en de omvang van de slijtage, dus hoe vaak iets extra vervangen moet worden. Voor de vergoeding van de meerkosten (ten opzichte van normale aanschaf) kan worden uitgegaan van de bedragen en de gemiddelde aantallen aankopen in de Nibud gids.

Bijstand : alleen de meerkosten (zie Nibud normen)

Draagkracht : 40 % ruimte in inkomen > 110% norm, vermogen > artikel 34 lid 3 WWB

Uitkering : periodiek

Indicatie : Stichting Welzijn Ouderen/IASZ

Bedrag : kosten openbaar vervoer/benzine autovervoer

Draagkracht : 40 % ruimte in inkomen > 110% norm, vermogen > artikel 34 lid 3 WWB

Uitkering : incidenteel

Voorliggende voorziening : AWBZ, WMO, TBU (Tegemoetkoming Bijzondere Uitgaven)

De noodzaak voor het bezoeken van een gedetineerde wordt aanwezig geacht als :

• ·

  de gedetineerde verblijft in een gesloten inrichting (= geen recht op verlof), en;

• ·

  de inrichting binnen Nederland is gevestigd, dit i.v.m. het territorialiteitsbeginsel);

Er dient dan een bewijs van detentie te worden overgelegd, evenals de vervoersbewijzen.

Bedrag : 50 % van de kosten van openbaar vervoer

Draagkracht : 40 % ruimte in inkomen > 110% norm, vermogen > artikel 34 lid 3 WWB

Uitkering : periodiek

Voorliggende voorziening : WTOS, leerlingenvervoer

Voor kinderen die (speciaal) basisonderwijs volgen geldt het gemeentelijk leerlingenvervoer als een voorliggende voorziening.

Voor gezinnen met kinderen jonger dan 18 jaar, die voortgezet onderwijs volgen buiten hun woonplaats kan in sommige situaties bijzondere bijstand worden verstrekt.

De bijdrage vanuit Wet Tegemoetkoming Onderwijsbijdrage en Schoolkosten bestaat uit 2 componenten:

• ·

  bijdrage lesgeld;

• ·

  bijdrage boeken, leermiddelen en reiskosten (overige studiekosten).

Op individuele basis kan een vergoeding voor reiskosten worden verstrekt als het kind voortgezet onderwijs volgt buiten de eigen woonplaats ;

Voorwaarden waar aan moet worden voldaan;

• ·

  bijstand kan worden verstrekt als het noodzakelijk is dat een opleiding buiten de eigen woonplaats, wordt gevolgd (dus niet als dit een gevolg is van een keuze, bijvoorbeeld op grond van godsdienstige overwegingen), en;

• ·

  De afstand moet niet per fiets kunnen worden afgelegd. De reden daarvan kan gelegen zijn in diverse oorzaken : Medische, psychische of andere redenen. Bij andere redenen kan gedacht worden aan het (nog) niet aan het fietsverkeer deel kunnen nemen wegens verstandelijke beperkingen. Of aan kinderen die in een asielzoekerscentrum hebben gewoond en nog niet aan het drukke verkeer in de Randstad zijn gewend;

• ·

  De afstand is meer dan > 15 km enkele reis;

• ·

  Er wordt uitgegaan van de kosten van de goedkoopste manier van openbaar vervoer (meestal zal dit een maandabonnement op de bus zijn).

Bijstand : kosten leges aanleg gehandicaptenparkeerplaats

Draagkracht : 40 % ruimte in inkomen > 110% norm, vermogen > artikel 34 lid 3 WWB

Uitkering : incidenteel

Bedrag : eigen normenlijst

Draagkracht : inkomen > 94 % bijstandsnorm; vermogen > € 2000,00

Uitkering : incidenteel

Voorliggende voorziening : Reservering vooraf, WMO woonvoorziening, tegemoetkoming verhuis en inrichtingskosten ouderen (alleen van toepassing in Heemstede).

In individuele situaties kan, op grond van bijzondere omstandigheden wel bijzondere bijstand worden verleend voor duurzame gebruiksgoederen. Wat bijzondere omstandigheden zijn, is niet in regels te vatten. Daarbij moet maatwerk geleverd worden. Zaken die bij de beoordeling een rol kunnen spelen zijn :

• ·

  De omstandigheden van de persoon en het gezin, bijvoorbeeld het aantal kinderen;

• ·

  medische of psychische factoren;

• ·

  de feitelijke toestand van de aan te schaffen of te vervangen duurzame gebruiksgoederen (oud maar niet kapot is dus geen noodzakelijke vervanging);

• ·

  de duur dat iemand een laag inkomen heeft;

• ·

  heeft de aanvrager voor deze kosten kunnen reserveren;

• ·

  de noodzaak tot aanschaf en/of vervanging was niet voorzienbaar;

Voor de vervanging van duurzame gebruiksgoederen is het uitgangspunt dat hiervoor gereserveerd moet worden uit het periodieke inkomen. Iedereen weet dat op den duur huishoudelijke apparaten kapot gaan. Wanneer dat gebeurt is onvoorzienbaar. Voor deze kosten moet men dus sparen.

Voor bepaalde goederen moet uitgegaan worden van het moment waarop de belanghebbende redelijkerwijs kon weten dat er gereserveerd moest worden, bijvoorbeeld: bij inschrijving als woningzoekende, het moment dat belanghebbende wist dat zij zwanger is.

Met een inkomen tot 100% van de geldende bijstandsnorm: 6 % (het minimale aflossingsbedrag is altijd 6%) en 40% van het meerinkomen overeenkomstig het vastgestelde debiteuren beleid.

Op de leenbijstand moet 36 maanden worden afgelost. Het restant wordt na 36 maanden kwijtgescholden, tenzij de leenbijstand is verstrekt op grond van artikel 48 lid 2 WWB (tekort schietend besef).

Bijzondere bijstand voor duurzame gebruiksgoederen wordt in beginsel in de vorm van een geldlening verstrekt op grond van artikel 51 WWB. Er zijn echter situaties waarin iemand wel heeft kunnen reserveren, maar dat niet heeft gedaan. Soms is een aanschaf onontkoombaar.

Ondanks het feit dat men had moeten reserveren kan dan bijstand worden verstrekt. De bijstand wordt dan als leenbijstand verstrekt op grond van artikel 48 lid 2 onder b WWB (er is dan sprake geweest van tekortschietend besef). In dat geval kan geen kwijtschelding na 36 maanden plaats vinden.

In sommige gevallen moet overgegaan worden tot bijstandsverlening 'om niet'. Bijvoorbeeld omdat de aanvrager toegelaten is tot de Wet Schuldsanering Natuurlijke Personen (WSNP) en geen nieuwe schulden mag maken en/of leningen mag afsluiten.

Bedrag : Eigen normenlijst

Draagkracht : alles meer dan het COA zakgeld

Uitkering : incidenteel

Voor de integratie binnen de gemeente is het goed als asielzoekers zich kunnen verplaatsen in de directe omgeving van hun woning. Ook wordt dit als vervoermiddel gebruik om naar school of de inburgeringscursus te gaan.

Voor een volwassenen is de normprijs voor een fiets € 225,00, voor kinderfietsen € 150,00. Dit kunnen goede 2e handsfietsen zijn, maar ook fietsen bij Halfords. De prijs is inclusief een slot.

Bijstand : kosten verhuizer/verhuisbusje, dubbele huur en waarborgsom

Draagkracht : inkomen > 94 % bijstandsnorm, vermogen > € 2000,00

Uitkering : incidenteel

Voorliggende voorziening : reservering vooraf, WMO woonvoorziening.

Deze kosten behoren tot de incidenteel voorkomende algemene bestaanskosten die in beginsel uit het normale inkomen moeten worden betaald. Er kan in beginsel geen bijstand voor verleend worden.

Alleen in individuele gevallen kan op grond van bijzondere omstandigheden bijstand verleend worden door de vertrekkende gemeente. Opknapkosten en inrichtingskosten moeten worden aangevraagd in de gemeente van vestiging, tenzij dit natuurlijk dezelfde gemeente is.

Er moet in ieder geval sprake zijn van een noodzaak tot het aanvaarden van (andere) woonruimte. Als de belanghebbende beschikt over adequate woonruimte, dan is er geen noodzaak tot verhuizen.

Vaak kan de noodzaak worden bepaald aan de hand van een aanwezige urgentieverklaring. Als die er niet is, zal de IASZ zelf de noodzaak moeten bepalen aan de hand van de volgende aspecten :

• ·

  psychische problematiek;

• ·

  medische problematiek, waarbij de WMO geen uitkomst biedt (bijvoorbeeld bij een astmapatiënt in vochtige en tochtige woning);

• ·

  sociale problematiek;

• ·

  een combinatie van bovengenoemde punten.

De behandelend consulent zal zich dus dan zelf een oordeel moeten vormen over de noodzaak van de verhuizing. Een huisbezoek ligt daarbij voor de hand om zelf de situatie in ogenschouw te nemen.

Maar hij/zij kan ook af gaan op rapporten van GGZ, maatschappelijk werk, GGD, politie, woningstichting etc. via de voorzitter van het sociaal team van de betreffende gemeente.

Voor de kosten van verhuizing is het uitgangspunt dat hiervoor gereserveerd moet worden uit het periodieke inkomen. Voor deze kosten moet men dus sparen, in elk geval vanaf het moment waarop de belanghebbende redelijkerwijs kon weten dat hij/zij moet gaan verhuizen.

De reserveringscapaciteit is als volgt:

Met een inkomen tot 100% van de geldende bijstandsnorm: 6% van de norm. Het inkomen boven de bijstandsnorm wordt men geacht volledig te kunnen reserveren.

Bijstand : de hoogte van de noodzakelijke vaste lasten

Draagkracht : inkomen > 100% bijstandsnorm, vermogen > € 2000,00

Uitkering : periodiek

Voorliggende voorziening : geen

Bij detentie geldt in beginsel artikel 13 WWB.

Dit houdt in dat er in geval van detentie in beginsel géén bijstand voor de doorbetaling van de vaste lasten toegekend kan worden. Dit kan echter tot huisuitzetting leiden. Er zijn gevallen denkbaar waarin huisuitzetting tot een onaanvaardbare situatie leidt. Wat een onaanvaardbare situatie is, is afhankelijk van persoon en omstandigheden. Maar we moeten dan denken aan een situatie waarin de gevolgen van huisuitzetting zulke grote gevolgen heeft dat van een normaal functioneren na ontslag uit detentie geen sprake meer is. Bij het onderzoek naar het recht op deze vorm van bijstand kunnen andere instanties als maatschappelijk werk, GGZ, etc.worden betrokken. Maar dat is niet altijd nodig. Het kan ook voorkomen dat een persoon na veel bemoeienis van allerlei instanties eindelijk een woning heeft gekregen. Die woning is vervolgens ingericht met behulp van leenbijstand. Vervolgens wordt die persoon voor een korte periode gedetineerd, met het gevolg dat hij of zij de woning weer kwijt raakt. Belanghebbende (en de IASZ en alle andere hulpverleners) moet weer helemaal opnieuw beginnen. Ook kan er sprake zijn van achterblijvende kinderen, die dan op straat zouden komen te staan. Om die reden wordt door veel gemeenten in bepaalde situaties al een uitzondering op artikel 13 WWB gemaakt. Dit kan met toepassing van artikel 16 lid 1 WWB.

Harde criteria zijn echter wel :

• ·

  Er wonen geen andere personen in de woning waarvoor de lasten worden doorbetaald;

• ·

  De detentie mag maximaal 6 maanden duren.

Bij dwangopname geldt een uitzondering op het eerste lid van artikel 13 WWB.

Iemand die als gevolg van een gedwongen opname zijn uitkering verliest, heeft ook geen middelen meer om zijn vaste lasten te voldoen die verbonden zijn aan het aanhouden van zijn woning. Artikel 13 lid 3 biedt daarom de mogelijkheid om deze personen bijzondere bijstand te verlenen. Niet alleen voor vaste lasten, maar ook voor de premie ziektekostenverzekering en eventuele persoonlijke uitgaven. Voor de doorbetaling van de vaste lasten wordt aangesloten bij de voorwaarden die ook gelden bij opname in een inrichting.

Bijstand : geen

Voorliggende voorziening : Wet op de huurtoeslag

Bijstand : het bedrag volgens de Wet op de huurtoeslag + 100 % van het meerdere

Draagkracht : de normhuur volgens de wet huurtoeslag + alles > 100% bijstandsnorm

Uitkering : periodiek maximaal 6 maanden

Wanneer de huur van een woning hoger is dan de huurtoeslaggrens, bestaat er geen recht op huurtoeslag. In dat geval kan voor maximaal de duur van 6 maanden een woonkostentoeslag worden verstrekt. Voorwaarde daarbij is dat de belanghebbende er alles aan moet doen om zo spoedig mogelijk de beschikking te krijgen over goedkopere woonruimte.

In de beschikking wordt daarom in ieder geval opgenomen dat de belanghebbende:

• a.

  zich zo spoedig mogelijk in schrijft in het woningzoekendensysteem “Woonservice”;

• b.

  reageert op alle via “Woonservice” aangeboden betaalbare woonruimte;

• c.

  reageert op betaalbare woonruimte aangeboden in huis-aan-huis bladen, particuliere woningbureaus etc. waar de regio in principe niet uitmaakt.

• d.

  aangeboden passende woonruimte accepteert.

Deze nadere verplichtingen kun je opleggen op grond van artikel 55

Bijstand: het bedrag volgens de Wet op de huurtoeslag + 100 % van het meerdere

Draagkracht: de normhuur volgens de Wet op de huurtoeslag + alles > 100% bijstandsnorm

Uitkering: periodiek

Het is echter niet de bedoeling dat met de verstrekking van bijstand het eigen vermogen in stand wordt gehouden, dan wel wordt vergroot. Woonkostentoeslag t.b.v. eigendomswoningen wordt in principe dan ook verleend in de vorm van een lening (art. 48, tweede lid WWB); al dan niet met als zekerheidsstelling de vestiging van een krediethypotheek (artikel 48, derde lid WWB).

De overwaarde wordt bepaald door het verschil tussen de waarde van de woning in het economische verkeer en het saldo van de hypothecaire geldlening(en). Omdat de opwaardering van de WOZ-waarde in combinatie met de crisis op de woningmarkt sinds 2009 heeft geleid tot een nivellering tussen deze waarden mag voor de bepaling van de waarde in het economische verkeer worden uitgegaan van de WOZ-waarde.

Hierbij wordt in overwaarde onderscheid gemaakt:

In deze situatie kan bijzondere bijstand in de vorm van periodieke woonkostentoeslag worden verstrekt voor de duur van 6 maanden. De verhuisplicht wordt opgelegd (zie kopje verhuisplicht). Als blijkt dat betrokkene heeft voldaan aan de bepalingen van de verhuisplicht, maar een verhuizing is niet gerealiseerd, is verlenging van de woonkostentoeslag met 6 maanden mogelijk.

In deze situatie wordt de bijzondere bijstand ‘om niet’ verstrekt. De reden hiervan is dat kosten gemaakt moeten worden voor de verhuizing naar een subsidiabele huurwoning. Bovendien verliest betrokkene de extra vrijlating bij het verkopen van de woning, waardoor naar verwachting geen recht op bijstand voor verhuis- en inrichtingskosten meer bestaat.

De berekening van de woonkostentoeslag bestaat uit twee delen.

Stap 1 is de fictieve woonkostentoeslag te berekenen. Dit is de woonkostentoeslag bij een inkomen op het sociaal minimum. Als iemand een WWB uitkering ontvangt hoeft stap 2 dus niet gemaakt te worden.

Stap 2 is de berekening van de feitelijke woonkostentoeslag.

Stap 1

Berekening fictieve woonkostentoeslag

a.Woonkosten onder de huurtoeslaggrens

Bereken de woonkostentoeslag door via de website van de belastingdienst een berekening te maken. Bij deze berekening neem je het sociaal minimum voor die persoon/dat gezin en. Bij een koopwoning neem je in plaats van huur de woonkosten. De uitkomst van deze berekening is de fictieve woonkostentoeslag.

b. woonkosten boven de huurtoeslaggrens

Neem de uitkomst van a. Daarbij tel je het verschil tussen de huurtoeslag en de daadwerkelijke huur/woonkosten en de huurtoeslaggrens op. De uitkomst van deze berekening is de fictieve woonkostentoeslag.

Een voorbeeld:

De daadwerkelijke huur is € 750. De maximale huurgrens is € 680. Uit de berekening via de website van de belastingdienst blijkt dat de huurtoeslag bij een huur van € 680, € 330 bedraagt. De fictieve woonkostentoeslag bedraagt dan:

Stap 2

Berekening feitelijke woonkostentoeslag:

Neem de uitkomst van a of b. Tel de uitkomst van a of b op bij de toepasselijke bijstandsnorm.

Zet dit af tegen de inkomsten. Het verschil is de feitelijke woonkostentoeslag.

Hypotheekrente

De aankoop van de eigen woning wordt meestal gefinancierd met een hypotheek, een lening met de woning als onderpand. Bij de vaststelling van de hoogte van de netto woonkosten t.b.v. de woonkostentoeslag is ongeacht de hypotheekvorm de hoogte van de te betalen rente op de hoofdsom van belang.

Rentebetaling in verband met de hypotheek verlaagt het belastbaar inkomen, zodat men minder loonbelasting hoeft te betalen. Door middel van een verzoek om een voorlopige teruggaaf kan men dit fiscaal voordeel terugontvangen. De netto rente (te betalen rente -/- het bedrag van de voorlopige teruggave) wordt als woonkosten aangemerkt. Wij houden per direct rekening met een forfaitair percentage van 35%.

Premie brand/opstalverzekering

Het gaat hier om de verzekering van de opstal, een verzekering die als verplichte voorwaarde wordt gesteld in de hypotheekakte.

Eigenaarsdeel onroerende zaakbelasting

Uitsluitend het eigenaarsdeel kan in aanmerking komen voor de bepaling van de hoogte van de woonlasten.

Rioolbelasting

De rioolbelasting is een gemeentelijke heffing. Deze heffing is een zakelijke last en valt daarmee onder het begrip woonkosten van een eigen woning.

Erfpachtscanon

De ‘huur’ van de grond waarop de woning gebouwd is, voor zover dit geen eigen grond is. De hoogte van de jaarlijkse erfpacht staat vermeld in de eigendomsakte. Wanneer na het aflopen van het erfpachtrecht een nieuw recht wordt geleverd is tussenkomst van een notaris noodzakelijk voor het opmaken van een akte en de registratie daarvan. Verzoeken om voor deze eenmalige kosten bijzondere bijstand te verlenen kunnen worden beoordeeld. Voor het bedrag dat gemoeid is met het afkopen van de erffpacht kan geen bijstand worden verleend. In dat geval zijn de jaarlijkse beheerskosten verschuldigd, die in de berekening van de woonkostentoeslag kunnen worden meegenomen.

Kosten Hoogheemraadschap

De jaarlijkse aanslag t.b.v. de waterschapsomslag behoort tot de woonkosten die meegenomen kunnen worden bij de berekening van de woonkosten. De verontreinigingsheffing en de ingezetenenomslag kunnen niet meegenomen worden, omdat deze kosten niet worden gerekend tot de zakelijke lasten verbonden aan de woning.

Groot onderhoud

Voor de kosten van groot onderhoud wordt aangesloten bij de Divosamethode. Dit betekent dat er voor woning voor 1945 per jaar € 580,00 kan worden opgevoerd per jaar. Voor woningen na 1945 is dit bedrag € 496,00 (normen juli 2010) De normen worden jaarlijks op 1 juli aangepast.

Servicekosten

Dit zijn de kosten voor het normale onderhoud (schoonmaak trappenhuis, onderhoud groenvoorziening of cv enz.) Een aantal kosten wordt gerekend tot de kosten die normaal uit de norm voldaan moeten worden. Uitsluitend de kosten voor de huismeester, de schoonmaak van de collectieve ruimtes kunnen voor een bedrag van maximaal € 12.00 per maand meegenomen worden

Bijstand : de kosten van de leges

Draagkracht : inkomen > 100% bijstandsnorm; vermogen > € 2000,00

Uitkering : incidenteel

Voorliggende voorziening : geen

De kosten van verlenging of wijziging van een verblijfsvergunning worden aangemerkt als algemeen noodzakelijke kosten van het bestaan die uit een inkomen op bijstandsniveau kunnen worden voldaan door middel van reservering dan wel gespreide betaling achteraf. Er wordt onderscheid gemaakt tussen een asielzoeker/vluchteling en een vreemdeling. Deze laatste komt op vrijwillige basis naar Nederland, er is geen sprake van noodzakelijk verblijf (bijvoorbeeld gezinshereniging, werk of studie). In dat geval kan geen bijzondere bijstand voor deze kosten worden verstrekt. Wanneer men niet heeft kunnen reserveren voor deze kosten kan een vergoeding in de vorm van een geldlening worden verstrekt.

Bij vluchtelingen en de vreemdelingen die hier een vergunning hebben om op medische gronden hier te mogen verblijven kan aangemerkt worden dat hier sprake is van een bijzondere noodzaak. Bij hen is ook geen sprake van een keuzemogelijkheid. Deze groep kan wanneer men niet voldoende heeft kunnen reserveren en geen vermogen heeft de leges om niet vergoed krijgen.

Bijstand : de feitelijke kosten

Draagkracht : inkomen 100% > bijstandsnorm; vermogen > € 2000,00