Notitie Coffeeshopbeleid Heemstede

Geldend van 06-06-2013 t/m heden met terugwerkende kracht vanaf 28-03-2013

Intitulé

Notitie Coffeeshopbeleid Heemstede

Inleiding

Onder coffeeshops wordt verstaan ‘alcoholvrije horecagelegenheden waar handel in en gebruik van softdrugs plaatsvindt’. Door beleid met betrekking tot coffeeshops vast te stellen kunnen eventuele aanvragen voor de vestiging daarvan aan de hand van dit beleid worden beoordeeld. Het in deze notitie voorgestelde beleid houdt een nuloptie in. Dit betekent dat geen coffeeshops worden toegestaan. Door dit beleid te hanteren, kan tegen de vestiging van een coffeeshop in de gemeente,

met succes worden opgetreden. In deze notitie wordt uiteengezet wat de motivatie voor Heemstede is om ten aanzien van coffeeshops een nuloptiebeleid te voeren.

Probleemstelling

In de Opiumwet wordt het bereiden, bewerken, verwerken, verkopen, afleveren, verstrekken, vervoeren, aanwezig hebben en vervaardigen van drugs verboden. Alleen de minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport kan in afwijking van dit verbod vergunning verstrekken. Het Openbaar Ministerie is belast met de handhaving van dit verbod. Het Openbaar Ministerie heeft ten aanzien van coffeeshops een (strafrechtelijk) gedoogbeleid geformuleerd. Onder bepaalde door het OM gestelde richtlijnen, de zogenaamde AHOJG richtlijnen worden coffeeshops gedoogd. Deze richtlijnen zijn geen Affichering, geen Harddrugs, geen Overlast, geen verkoop aan Jeugdige personen en geen verkoop per transactie van meer dan 5 Gram. Feitelijk betekent een en ander dat het OM niet tot strafvervolging overgaat wanneer weliswaar in strijd met de Opiumwet wordt gehandeld maar binnen de eerder genoemde richtlijnen wordt gebleven. Het gedoogbeleid van het OM geldt niet voor verkooppunten van softdrugs waarbij tevens alcoholische dranken worden geschonken.

Sinds 21 april 1999 is de Opiumwet uitgebreid met artikel 13 b. Met behulp van dit artikel kan de burgemeester besluiten een coffeeshop te sluiten wanneer deze niet gewenst is binnen het gemeentelijk beleid of een dwangsom op te leggen wanneer de coffeeshop in overtreding is, zonder dat er sprake hoeft te zijn van overlast. De toepassing van dit artikel vraagt om beleid.

Dit beleid kan zich enerzijds richten op het onder gestelde voorwaarden toestaan van een aantal coffeeshops, het zogenaamde maximumstelsel. Anderzijds kan dit beleid een nulsituatie inhouden in die zin dat de gemeente geheel geen coffeeshops wenst toe te staan. Aan dit laatste moet een gedegen motivatie ten grondslag liggen. Aannemelijk moet worden gemaakt dat een coffeeshop in de gemeente een ontoelaatbare aantasting van de openbare orde of aantasting van het woon- en leefklimaat tot gevolg heeft. Uit jurisprudentie is af te leiden dat aandachtspunten zoals het karakter van de gemeente, de lokale behoefte, een maatschappelijk draagvlak, afstemming met omliggende gemeenten en het Openbaar Ministerie hierbij aan bod moeten komen.

Uit het landelijke beeld blijkt dat met name in de grotere gemeenten coffeeshops worden toegestaan. De kleinere en in de omgeving van een grote stad liggende gemeenten maken daar vaak gebruik van en voeren in de regel een nuloptiebeleid. Voor de lokale behoefte wordt verwezen naar de stad. De geringe afstand tot het aanbod in de grote stad leidt ertoe dat de vestiging van coffeeshops in de kleinere gemeenten wordt geweerd.

Doelstelling

Doelstelling van deze notitie is om te komen tot een vaststelling van een nuloptiebeleid ten aanzien van coffeeshops in Heemstede. Uit diverse publicaties en jurisprudentie is gebleken dat de gemeente voor het opstellen en voeren van een nuloptiebeleid aannemelijk moet maken dat de vestiging van coffeeshops in de gemeente te allen tijde een ontoelaatbare verstoring van de openbare orde en een aantasting van het woon- en leefklimaat tot gevolg heeft. In deze notitie wordt dit voor de gemeente Heemstede uitgewerkt.

Inventarisatie Coffeeshopbeleid in Heemstede e.o.

In de gemeente Heemstede zijn geen coffeeshops gevestigd. In de regio Kennemerland - Zuid zijn geen afspraken gemaakt over het aantal coffeeshops. Wel heeft er in de vergadering van de lokale driehoek d.d. 6 december 2001 met omliggende gemeenten en Openbaar Ministerie afstemming plaatsgevonden over het in deze notitie voorgestelde nuloptiebeleid. De gemeenten Haarlem, Zandvoort, Velsen en Haarlemmermeer beschikken over een coffeeshopbeleid. Allen houden een maximum vergunningstelsel in. De gemeente Zandvoort heeft evenals Velsen een notitie opgesteld met criteria waaraan een verzoek tot vestiging van een coffeeshop moet worden getoetst. Hiervoor geldt een maximum van twee coffeeshops. Het aantal coffeeshops is hierbij gerelateerd aan het aantal inwoners. Het feit dat coffeeshops in de gemeente Zandvoort tot maximaal twee wordt toegestaan ligt op grond van het karakter van het dorp en het toerisme voor de hand. In de gemeente Haarlem wordt eveneens een maximumstelsel gehanteerd. Als grote stad in de regio is dit aannemelijk. Maximaal 15 coffeeshops worden toegestaan. Bij de omliggende kleinere gemeenten zoals Bloemendaal, Haarlemmerliede/ Spaarnwoude en Bennebroek is geen coffeeshopbeleid vastgesteld. Geconcludeerd kan worden dat de gemeenten Zandvoort en Haarlem een regiofunctie vervullen voor wat betreft de voorziening in coffeeshops. Aan een eventuele lokale behoefte aan soft drugs kan dan ook op korte afstand in Haarlem, Haarlemmermeer of Zandvoort worden voldaan.

Karakteromschrijving gemeente

De gemeente Heemstede is een groene gemeente met een rustig woonklimaat op steenworp afstand van de bedrijvigheid en levendigheid van een grote stad zoals de gemeente Haarlem. De gemeente Heemstede is met name een woongemeente. Het aantal inwoners van Heemstede neemt al een aantal jaren geleidelijk af. In 1991 woonden in Heemstede 26.600 inwoners. In oktober 2009 is dit aantal 26.036. Een derde van de huishoudens wordt gevormd door gezinnen met kinderen. De overige tweederde kan worden onderverdeeld in de helft alleenstaande ouderen en de helft echtparen. Gemeente Heemstede wordt gekenmerkt door een veroudering van de bevolking. Een afname van het aantal inwoners kan worden waargenomen in de leeftijdscategorie 20 t/m 64. Ook in de leeftijdscategorie tot en met 19 jaar is er sprake van een afname.

Gelet op de bevolkingsopbouw in Heemstede en de ontwikkelingen hieromtrent mag worden aangenomen dat de lokale behoefte onvoldoende zal zijn om een coffeeshop met succes te kunnen exploiteren. De exploitatie van deze coffeeshop zal voor een groot deel afhankelijk zijn van klandizie van buiten de eigen gemeente. Deze regionale aantrekkingskracht zal een ongewenste extra belasting voor het woon- en leefklimaat met zich meebrengen. Voorts kan worden gesteld dat de bestaande coffeeshops in de nabijgelegen gemeenten zoals Haarlem / Haarlemmermeer, Zandvoort en Velsen kunnen voorzien in de behoefte die onder de Heemsteedse bevolking bestaat.

Jongeren

Verspreid over de gemeente Heemstede zijn plaatsen waar jongeren zich ophouden.

Dit zijn vaste plaatsen zoals basisscholen, scholen voor voortgezet onderwijs, een jongerencentrum en ingerichte hangplekken. Daarnaast zijn er ook plaatsen waar jongeren zich een tijdje ophouden om vervolgens weer naar een andere plek te verhuizen, ook wel hangplekken genoemd. Volledigheid omtrent de plekken waar jongere zich ophouden kan niet worden verkregen.

De sportverenigingen liggen op korte afstand van het centrum. Het feit dat jongeren zich op diverse openbare plaatsen verspreid over de gehele gemeente ophouden leidt ertoe dat er in Heemstede geen geschikte locatie kan worden gevonden waarbij jongeren niet direct met de verkoop van soft drugs worden geconfronteerd. Neveneffect van het weren van coffeeshops in Heemstede zal mogelijke illegale handel bij scholen en hangplekken zijn. In de reeds bestaande actieve samenwerking tussen gemeente en politie, ondersteund door bureau Halt vanwege zijn rol in het jongerenbeleid, dient dit met kracht bestreden te worden.

Maatschappelijk draagvlak

Tot nu toe zijn verzoeken tot vestiging van coffeeshops door de gemeente Heemstede geweerd. In de herziening beleidsstrategie Heemstede 2015 zijn de gewenste beleidsimpulsen en de wensen van de bevolking en de maatschappelijke organisaties van Heemstede samengevat. Eén van deze impulsen is het versterken van wat Heemstede aantrekkelijk maakt ten opzichte van omliggende gemeenten: dat is een groene woongemeente met een landelijk karakter, gelegen bij een verstedelijkte omgeving. Het verbeteren van de kwaliteit van de leefomgeving alsmede het leefbaar houden van het centrumgebied zijn items waar investeringen voor worden gepland. In de beleidsstrategie wordt gesproken over het gewenste voorzieningenniveau. Heemstede is deels afhankelijk van de voorzieningen in andere gemeenten. Deels biedt zij ook voorzieningen die voor de andere gemeenten interessant zijn. Een uitbreiding van deze voorzieningen wordt alleen voorgestaan onder de stringente voorwaarde dat er geen sprake is van onaanvaardbare aantasting van het woon- en leefklimaat. Coffeeshops komen hier niet voor in aanmerking.

Een coffeeshop in het winkelgebied aan de Binnenweg / Raadhuisstraat zou het meest voor de hand liggen. Dit past echter niet in de ontwikkelingsvisie van het winkelgebied waarbij een gevarieerd aanbod van hoogwaardige detailhandel wordt voorgestaan. Concluderend wordt gesteld dat uit de herziening beleidsstrategie Heemstede 2015 moet worden afgeleid dat coffeeshops niet passen in de toekomstplannen voor Heemstede.

Vanuit de zijde van de Heemsteedse horeca-ondernemers is tot op heden niet de behoefte getoond om een coffeeshop te willen oprichten. De verzoeken die zijn ontvangen waren afkomstig van bedrijven buiten de regio. Hieruit kan worden afgeleid dat dit in de Heemsteedse horeca niet leeft.

Naar aanleiding van het bovenstaande mag worden aangenomen dat er geen maatschappelijk draagvlak is voor het bieden van een mogelijkheid tot de vestiging van coffeeshops in Heemstede. Het komt erop neer dat een coffeeshop niet past in het eigen karakter van de gemeente.

APV

Coffeeshops vallen onder het begrip openbare inrichting in de zin van artikel 2:27, aanhef en onder a, APV. Voorheen regelde de APV de sluiting van drugspanden. Dat artikel is inmiddels vervallen, omdat dit nu voldoende geregeld is in de Opiumwet. In de huidige APV is in artikel 2:74 een verbodsbepaling opgenomen betreffende drugshandel op straat.

Het opnemen van aanvullende bepalingen in de APV is overbodig. Uit de jurisprudentie blijkt immers dat een duidelijk vastgesteld nuloptiebeleid voldoende is om coffeeshops tegen te gaan.

Handhaving

Het coffeeshopbeleid is erop gericht geen coffeeshops in Heemstede toe te staan. De gemeente is verantwoordelijk voor de bestuursrechtelijke handhaving van dit beleid. Het Openbaar Ministerie is aangewezen als strafrechtelijke handhavingsinstantie. Goede afspraken omtrent het nuloptiebeleid moeten niet alleen met het OM maar tevens met de regiogemeenten worden gemaakt.

Overgangsbeleid

In Heemstede zijn thans geen coffeeshops gevestigd. Het formuleren van een overgangsbeleid is hier dan ook niet aan de orde.

Tot slot

Het weren van coffeeshops kan ongewenste effecten met zich meebrengen. Hierbij valt te denken aan verkoop van softdrugs door koeriersdiensten of in cafébedrijven. Het is van groot belang om in voorkomende gevallen eveneens adequaat op te treden tegen verkoop van softdrugs anders dan in coffeeshops, en harddrugs. Men zal zich ervan bewust moeten zijn dat de thans veel in gebruik zijnde pillen zoals XTC en GBA ook harddrugs zijn die dus op geen enkele wijze mogen worden gedoogd. Bestuursrechtelijk en strafrechtelijk optreden is bij constatering van de hierboven genoemde ongewenste neveneffecten juridisch mogelijk omdat deze vormen van verkoop niet vallen onder de gedoogcriteria van het OM.

Ondertekening

Vastgesteld door het college van burgemeesters en wethouders op 23 april 2013.