Uitvoeringsprogramma Participatiebudget 2015 IASZ

Hoofdstuk 1. Inleiding

De Participatiewet is op 1 januari 2015 in werking getreden. De IASZ is volop bezig met de uitwerking en invoering van deze wet. In het beleidsplan Sociaal domein zoals dat in het najaar van 2014 is vastgesteld, heeft de gemeente Heemstede het doel bepaald met betrekking tot de drie decentralisaties waaronder de Participatiewet.

Het hoofddoel is dat iedereen moet kunnen participeren in de samenleving, zoveel mogelijk op eigen kracht of met ondersteuning uit het eigen sociale netwerk. Als dat niet mogelijk is, kunnen de burgers bij onze gemeente terecht voor ondersteuning. De opgave van het rijk aan de gemeenten is te komen tot een samenhangend beleid dat niet alleen kwalitatief goed is maar ook effectief, efficiënt en goedkoper dan het tot en met december 2014 het geval was.

Dit geldt zeker ook voor de Participatiewet omdat het participatiebudget, dat onderdeel is van het rijksbudget sociaal domein, door de bezuinigingen vanaf 2015 verder onder druk komt te staan.

Het uitvoeringsprogramma geeft dan ook inzicht in de wijze waarop de gemeente Heemstede recht kan doen aan de geformuleerde uitgangspunten en doelen en hoe het ondersteuningsaanbod re-integratie bij teruglopende budgetten zo goed en efficiënt mogelijk kan worden ingezet voor onze bijstandsklanten.

Het uitvoeringsprogramma wordt ter vaststelling aan de colleges van de gemeenten Bloemendaal, Heemstede, Haarlemmerliede en Spaarnwoude aangeboden, die de nota ter informatie voorleggen aan de raadscommissies Samenleving.

Het uitvoeringsprogramma is gebaseerd op prognoses van aantallen van nieuwe instroom, bestaande doelgroepen en bestedingen. De IASZ kan in augustus 2015 meer inzicht geven in de daadwerkelijke aantallen en kosten en komt dan ook in het derde kwartaal met een aanvulling op dit uitvoeringsprogramma.

Leeswijzer

In hoofdstuk 2 worden de uitgangspunten van ons re-integratiebeleid besproken, zoals die eerder beschreven zijn in het beleidskader sociaal domein (voorjaar 2014) en beleidsplan sociaal domein (najaar 2014). In hoofdstuk 3 wordt inzicht gegeven in het financieel kader 2015. In hoofdstuk 4 wordt inzicht gegeven in onze bijstandspopulatie van 2015. In hoofdstuk 5 benoemt de IASZ de doelgroepen voor 2015, de geschatte besteding per doelgroep en de beleidskeuzes die op grond daarvan kunnen worden gemaakt.

In bijlage I is het basispakket opgenomen zoals dat door de regionale beleidswerkgroep is beschreven. Dit basispakket is gebaseerd op de voorzieningen zoals die zijn opgenomen in de verordeningen van de gemeenten van Zuid-Kennemerland en de landelijke voorzieningen van het UWV.

In bijlage II is een begrippenlijst opgenomen.

Hoofdstuk 2. Uitgangspunten voor het uitvoeringsprogramma Participatiebudget 2015

In dit hoofdstuk worden onze uitgangpunten beschreven. De uitgangspunten vormen de basis voor ons re-integratiebeleid voor 2015.

Participatiewet: meer met minder

De gemeenten Bloemendaal, Haarlemmerliede en Spaarnwoude en Heemstede moeten bij het formuleren van de uitgangspunten en het maken van de beleidskeuzes rekening houden met verlaagde budgeten voor re-integratie in 2015. Dit is mogelijk door het maken van verantwoorde keuzes en een efficiënte inzet van het re-integratiebudget.

Uitstroom naar betaald werk

Het doel van het huidige beleid is om zoveel mogelijk klanten uit te laten stromen naar betaald werk. Werk leidt namelijk tot economische zelfstandigheid. Het stimuleert de eigenwaarde en de zelfontplooiing van mensen. Van een klant wordt verwacht dat deze actief meedoet in de maatschappij bij voorkeur door werk. ‘Meedoen’ is belangrijk maar regulier betaald werk staat voorop.

Participeren naar vermogen

De gemeente Heemstede ziet graag iedereen actief. Als regulier werk voor de klant niet haalbaar blijkt, dan dient een klant toch te participeren naar vermogen, dat wil zeggen meedoen in de samenleving door bijvoorbeeld vrijwilligerswerk of mantelzorg of het verrichten van een tegenprestatie. De bemiddeling voor deze voorzieningen vindt door de IASZ-consulenten plaats. De inzet van deze voorzieningen betekent echter niet dat niet meer gekeken wordt naar de mogelijkheden op de reguliere arbeidsmarkt. Jaarlijks wordt door de consulenten in overleg met de klanten gekeken of het vrijwilligerswerk dat wordt verricht, mogelijkheden biedt om de arbeidsmarkt te betreden en alsnog een re-integratietraject te starten.

Taal en inburgering

Het budget voor inburgering is van Rijkswege afgebouwd. Dit betekent dat in 2015 nog een beperkt aantal trajecten worden afgerond. Vanaf 2013 moeten nieuwkomers/verplichte inburgeraars zelf hun inburgering betalen en zich zelfstandig voorbereiden op het examen zonder bemoeienis van de gemeente. Deze voorzieningen worden met behulp van Vluchtelingenwerk aangevraagd bij de Dienst Uitvoering Onderwijs. De gemeente waakt er bij statushouders in de uitkering wel voor dat er voortgang wordt geboekt met het inburgeringstraject, omdat dit noodzakelijk is voor verdere begeleiding richting werk.

Meedoen met een arbeidsbeperking

Met de invoering van de Participatiewet gaat de IASZ nieuwe doelgroepen ondersteunen bij het vinden van werk. Het betreft mensen die arbeidsvermogen hebben maar ook beperkingen van zeer diverse aard. De IASZ streeft naar maatwerk voor al haar klanten en dient zich dan ook te verdiepen in de specifieke problematiek van deze mensen. Ook voor mensen met een arbeidsbeperking staat werk voorop. Door de invoering van de banenafspraak uit het sociaal akkoord, komt er hopelijk veel regulier werk beschikbaar voor deze groepen. Zij zullen daar wel ondersteuning en begeleiding bij nodig hebben. Instrumenten voor ondersteuning en begeleiding voor klanten met een arbeidsbeperking, zijn opgenomen in de re-integratieverordening Participatiewet 2015 en kunnen door de IASZ worden ingezet. Het vinden en behouden van werk met ondersteuning van de gemeenten is het eerste doel maar als dat niet mogelijk is dan wordt er gezocht naar andere mogelijkheden zoals vrijwilligerswerk of werken in een beschermde omgeving.

Preventie

Met ingang van 2015 is op het Werkplein in Haarlem gestart met het zogenaamde Poortmodel: het nieuwe dienstverleningsmodel van de gemeenten Bloemendaal, Haarlem, Haarlemmerliede en Spaarnwoude, Heemstede en Zandvoort.

De doelstelling van dit model is de zelfredzaamheid van burgers te vergroten. Het model gaat uit van kansen en mogelijkheden voor de klant en deze wordt door middel van deelname aan bijvoorbeeld een workshop naar werk, gemotiveerd om deze kansen en mogelijkheden te benutten.

De poortwachtersfunctie zal het beroep op een uitkering of schulddienstverlening zo laag mogelijk houden door het versterken van de zogenaamde “eigen kracht”.

Uiteraard blijft het mogelijk voor burgers om buiten het poortmodel een aanvraag voor een bijstandsuitkering te doen als blijkt dat het dienstverleningsmodel voor hen niet passend is.

Hoofdstuk 3. Financieel kader

Participatiebudget sociaal domein en de rijksmiddelen voor de sociale werkvoorziening

In het kader van de decentralisaties is met ingang van 1 januari 2015 de Wet participatiebudget ingetrokken. Het participatiebudget en het rijksbudget voor de sociale werkvoorziening worden voortaan toegevoegd aan de integratie-uitkering sociaal domein. Deze integratie-uitkering omvat ook de budgetten Wmo en jeugdzorg. De hoogte van het participatiebudget is bekend en is in onderstaande overzichten voor de gemeenten Bloemendaal, Heemstede, Haarlemmerliede en Spaarnwoude opgenomen.

Sinds 1 januari 2015 is het educatiebudget uit de Wet educatie beroepsonderwijs niet meer opgenomen in het participatiebudget. Er is met ingang van 1 januari 2015 sprake van een specifieke uitkering die aan de zogenaamde contactgemeenten (voor ons Haarlem) wordt toegekend.

In de begroting van Paswerk is begroot dat de uitgaven voor de sociale werkvoorziening in 2015 hoger liggen dan de beschikbare rijksmiddelen SW. Er is sprake van een tekort. Het financieel kader voor Participatiewet 2015 is opgenomen in het beleidsplan sociaal domein. In dit financieel kader komt het tekort voor de SW, gebaseerd op de begroting van Paswerk voor 2015, ten laste van het Participatiebudget 2015. Het is daarom van belang dat in 2015 aandacht wordt besteed aan het terugdringen van de SW-tekorten bij Paswerk. Dit betekent immers dat er meer geld resteert voor het participatiebudget waaruit de re-integratie van alle doelgroepen van de Participatiewet wordt bekostigd.

Vanaf 2014 worden extra middelen voor de bestrijding van armoede, in het bijzonder voor gezinnen met kinderen, toegevoegd aan het gemeentefonds. In de nieuwe beleidsregels minimabeleid worden deze extra middelen gedeeltelijk ingezet. Het restant van deze extra middelen die voor 2015 ter beschikking zijn gesteld, wordt toegevoegd aan het Participatiebudget. Het bedrag dat daarvoor voor 2015 is begroot, is in onderstaande overzichten toegevoegd aan het budget.

Hoofdstuk 4. Bijstandspopulatie 2015

Met de invoering van de Participatiewet groeit de groep mensen die een beroep zullen doen op gemeentelijke ondersteuning. De bijstandspopulatie voor de Participatiewet bestaat uit de groep klanten die ook al onder de WWB uitkeringsgerechtigden waren en daar komt de nieuwe instroom Participatiewet bij. Deze nieuwe instroom zal bestaan uit klanten die wél in staat zijn om het minimumloon te verdienen en klanten die niet in staat zijn het minimumloon te verdienen zonder ondersteuning op de werkplek. Deze laatste groep zal vooral bestaan uit mensen die voorheen een beroep konden doen op de Wet sociale werkvoorziening dan wel de Wajong. Naar verwachting zal de totale doelgroep van de Participatiewet de komende vijf jaar toenemen.

In dit hoofdstuk wordt allereerst een prognose gegeven van de doelgroepen voor de drie gemeenten in 2015. Deze informatie helpt bij het maken van keuzes uit het beschikbare ondersteuningsaanbod voor de doelgroepen van de Participatiewet.

De prognose bijstandspopulatie 2015 is gebaseerd op ervaringscijfers IASZ. UWV en Berenschot hebben op basis van ervaringscijfers UWV een prognose gemaakt voor de nieuwe instroom doelgroep loonkostensubsidie en beschut werken .

Hoofdstuk 5. Doelgroepenbeleid Participatiewet 2015

De gemeenten Bloemendaal, Haarlemmerliede en Spaarnwoude en Heemstede moeten bij het formuleren van de uitgangspunten en het maken van de beleidskeuzes rekening houden met verlaagde budgetten voor re-integratie in 2015. Het budget voor re-integratie is in hoofdstuk 3 in kaart gebracht. Het is van belang dat de IASZ zoveel mogelijk klanten kan begeleiden naar werk en dat is mogelijk als het beschikbare budget voor 2015 zo efficiënt mogelijk wordt ingezet.

Aangezien nieuwe klanten tijdens de aanvraagprocedure worden opgevangen in het poortmodel, wordt deze procedure als eerste beschreven. Vervolgens worden vier doelgroepen onderscheiden.

Toegang poortmodel

Nieuwe klanten worden bij een aanvraag voor een uitkering voor levensonderhoud opgevangen in het zogenaamde Poortmodel op het regionale Werkplein voor Zuid-Kennemerland. Er vindt een eerste gesprek plaats met de klant en er worden dan concrete afspraken gemaakt over het bijwonen van een tweetal verplichte bijeenkomsten, de workshop ‘Rechten en plichten’ en de workshop ‘Naar werk’, het aantal te verrichten sollicitaties en de inschrijving bij diverse uitzendbureaus. Tevens wordt geïnventariseerd of er beperkingen of belemmeringen zijn op het gebied van re-integratie, of schulden. Indien nodig wordt er dan nader onderzoek gedaan of actie ondernomen om de problemen op te lossen.

Iedere week worden er twee workshops ‘Rechten en plichten’ gegeven aan alle nieuwe klanten. Tijdens deze workshop wordt groepsgewijs uitleg gegeven over wat de rechten en plichten voor de aanvrager zijn op grond van de Participatiewet. Vervolgens krijgen de klanten een participatiegesprek met de consulenten van de IASZ. Er wordt dan geïnventariseerd of er beperkingen of belemmeringen zijn op het gebied van re-integratie of financiën (bijvoorbeeld schulden). Indien nodig wordt er nader onderzoek gedaan of actie ondernomen om de problemen op te lossen.

Na dit participatiegesprek gaan de klanten die in beginsel aan het werk kunnen naar de Workshop ‘Naar werk’. Tijdens de workshop krijgen klanten advies over solliciteren, hun CV, en netwerken. Tijdens de workshop kunnen de direct bemiddelbareklanten een werkaanbod krijgen alvorens de aanvraagprocedure verder gaat. Dit werkaanbod wordt door de IASZ in samenwerking met de re-integratiepartners Argos en Pasmatch gedaan.

Educatie

Voor werkzoekende met een erg laag startniveau zijn re-integratietrajecten nog niet aan de orde maar wordt eerst gestart met een traject voornamelijk gericht op taal. Hierbij worden educatiemiddelen ingezet. Dit maakt deel uit van de grotendeels geoormerkte Rijksmiddelen die bij het ROC ingezet moeten worden (75%). Haarlem ontvangt hiervoor het budget met ingang van 2015, wat regionaal moet worden ingezet. In een regionaal educatief plan worden hiervoor producten opgenomen.

Taal en inburgering

Het budget voor inburgering is van Rijkswege afgebouwd. Dit betekent dat in 2015 nog een beperkt aantal trajecten worden afgerond. Vanaf 2013 moeten nieuwkomers/verplichte inburgeraars zelf hun inburgering betalen en zich zelfstandig voorbereiden op het examen zonder bemoeienis van de gemeente. Deze voorzieningen worden met behulp van Vluchtelingenwerk aangevraagd bij de Dienst Uitvoering Onderwijs. De gemeente waakt er bij statushouders in de uitkering wel voor dat er voortgang wordt geboekt met het inburgeringstraject, omdat dit noodzakelijk is voor verdere begeleiding richting werk.

De IASZ onderscheidt bij de uitvoering van haar re-integratiebeleid de volgende vier doelgroepen

Deze groep klanten is voldoende geschoold, heeft werkervaring en wordt daarom als kansrijk en direct bemiddelbaar naar de arbeidsmarkt gezien. Voor een goede matching is ruim aanbod van banen uiteraard ook van belang. Voor deze groep mensen past de IASZ de volgende aanpak toe.

Directe bemiddeling naar werk

Als in het poortmodel geen directe match heeft kunnen plaatsvinden, omdat er geen geschikt werk voor de kandidaat was, wordt in het vervolg van de aanvraagprocedure gekeken of dit wel mogelijk is. Dit gebeurt in samenwerking met de re-integratiepartner Argos.

Deze methode wordt al twee jaar toegepast. In de praktijk blijkt dat Agros over een concreet aanbod van banen beschikt die zij aan de klant kunnen aanbieden. De bedoeling van werkaanbod aan de klant is niet alleen het bieden van werk maar ook het stimuleren van de eigen kracht om zelf ander of beter passend werk te zoeken. Met deze directe werkbemiddeling wordt uitstroom (van de klant) bereikt maar er kan ook een preventieve werking vanuit gaan doordat de klant zijn aanvraag intrekt en zelf op zoek gaat naar werk.

Voor 2014 zijn de resultaten van deze aanpak bevredigend geweest. Agros heeft 50% van de bij de IASZ aangemelde aanvragers uit de doelgroep kunnen bemiddelen. Voor de korte termijn (2015) wil de IASZ dan ook de samenwerking met Agros voortzetten. Agros is tevens een samenwerkingspartner voor de andere gemeenten die met het Poortmodel op het Werkplein werken.

Hoewel Agros bij de laatste aanbesteding door de gemeenten nog geen re-integratiepartner was, wil de IASZ een samenwerkingsovereenkomst aangaan voor 2015. De overeenkomst heeft betrekking op specifieke diensten die Agros kan bieden. Bij de toepassing daarvan zijn de gemeenten afhankelijk van de vraag van klanten maar ook van het regionale aanbod van banen. Eind 2015 zal moeten worden bekeken of met de op dat moment bekende gegevens opnieuw een contract kan worden gesloten. De beoogde samenwerking met Agros is besproken met stichting Rijk. Stichting Rijk is van mening dat gezien de specifieke situatie het aangaan van een overeenkomst met Agros goed verdedigbaar is.

In de overeenkomst met Agros worden afspraken gemaakt voor directe bemiddeling tijdens de workshops op het werkplein, de directe bemiddeling naar (parttime-) werk direct na doorstroming van ‘het poortmodel’ en reguliere bemiddeling voor personen die extra aandacht nodig hebben.

Net als Agros heeft ook Pasmatch een rol bij de directe bemiddeling naar werk. De werkwijze van Pasmatch is complementair aan die van Agros. Via een empowermenttraining en een sollicitatietraining wordt een klant geschikt gemaakt voor bestaande vacatures en specifieke banen die Pasmatch aanbiedt. Voor 2015 is afgesproken dat Pasmatch 55 personen in bemiddeling zal nemen. Voor deze 55 klanten is de doelstelling voor uitstroom naar werk 30%.

Door de bezuinigingen hebben veel gemeenten zich de afgelopen jaren gericht op klanten die relatief makkelijk te bemiddelen zijn naar werk. Er is echter ook sprake van een grote groep mensen die langer dan een jaar niet aan het werk zijn maar met ondersteuning wel betere kansen hebben op werk. Uit diverse studies blijkt dat, naarmate de werkloosheidsperiode stijgt, de kans op het vinden van werk steeds kleiner wordt. Het is dan ook van belang om deze groep te intensief te begeleiden bij het zoeken van werk.

Deze groep klanten is echter (nog) niet direct bemiddelbaar naar de arbeidsmarkt. De competenties van de klant, zoals opleiding en werkervaring sluiten over het algemeen niet aan op het banenaanbod. Steeds vaker is een gebrek aan taalvaardigheid een reden waarom klanten niet direct bemiddelbaar zijn naar de arbeidsmarkt.

Pasmatch heeft voor deze groep een werkstage ontwikkelt. Het is de bedoeling dat klanten via dit traject binnen een periode van maximaal zes maanden worden voorbereid voor ‘directe bemiddeling naar werk’. Het traject start met een assessment en een uitgebreide aan werk gerelateerde diagnose. Als het assessment voldoende vertrouwen geeft, wordt een trajectplan gemaakt, waarbij empowerment, vitaliteitstraining, jobcoaching, workshops en zelfs gerichte vakscholing worden verzorgd om de aansluiting te vinden bij ‘directe bemiddeling naar werk’.

Verder is in het re-integratiebeleid de mogelijkheid van een proefplaatsing opgenomen en de mogelijkheid van vrijlating van inkomsten uit deeltijdarbeid als dit bijdraagt aan arbeidsinschakeling. Het uitgangspunt is dat alle vormen van arbeid dragen bij aan arbeidsinschakeling.

Voor deze doelgroep is verder nog het instrument van tijdelijke loonkostensubsidie inzetbaar. Dit is instrument is bedoeld als extra tegemoetkoming voor de werkgevers met als doel door middel van een financiële bijdrage de werkgever te stimuleren de kandidaat-werknemer in dienst te nemen. De tijdelijke loonkostensubsidie wordt voor maximaal drie maanden uitgekeerd.

De IASZ-gemeenten willen in 2015, voor de doelgroepen werkzoekenden met korte afstand tot de arbeidsmarkt (zie 4.1.) en werkzoekenden met een grote afstand tot de arbeidsmarkt (zie 4.2.), de samenwerking met Agros en Pasmatch voortzetten. In bijgaande tabel wordt een inschatting van de kosten voor de hele groep gegeven.

Voorstel 2015:

De gemeente Heemstede wil de samenwerking met Agros en Pasmatch voortzetten voor de duur van één jaar.

De nieuwe instroom van mensen met arbeidsbeperkingen vraagt deskundigheid van de consulenten van de IASZ. Zij zullen een inschatting moeten maken van de situatie van de klant. Op basis van een screening nemen zij het besluit om de klant al dan niet door te sturen voor een sociaal-medische beoordeling bij het UWV of andere medisch deskundig en arbeidsdeskundige partners. De motivatie van de klant om aan het werk te gaan speelt een belangrijke rol. Na de sociaal-medische beoordeling kan de klant onder de doelgroep loonkostensubsidie dan wel de doelgroep beschut werken vallen.

Voor 2015 is voor de IASZ-gemeenten de volgende prognose van aantallen voor de doelgroep loonkostensubsidie en beschut werken gemaakt.

4.3.1.Doelgroep loonkostensubsidie

Na de sociaal medische beoordeling is voor deze groep mensen met een arbeidsbeperking komen vast te staan dat zij wel arbeidsvermogen hebben maar niet zelfstandig in staat zijn om het minimumloon te verdienen. Het gaat voor deze groep niet alleen om ondersteuning bij het vinden van werk maar ook om ondersteuning op de werkplek. Hiervoor hebben gemeenten een aantal instrumenten beschikbaar. In het sociaal akkoord hebben werkgevers zich bereid verklaard om garantiebanen te creëren voor mensen met een arbeidshandicap. Het is aan gemeenten ( en later ook aan het Werkbedrijf) om goede matches te maken, de loonwaarde van een klant te bepalen en de klant vervolgens te plaatsen bij een werkgever.

Regionale eenduidige methode voor loonwaardebepaling

Nadat is vastgesteld dat er sprake is van een arbeidsbeperking, moet worden bepaald wat de loonwaarde van een klant is. Op grond van de Participatiewet kunnen gemeenten hiervoor het instrument loonwaardebepaling toepassen. Het ministerie stelt een aantal voorwaarden op grond van de Participatiewet en aanvullend in het Besluit loonkostensubsidie Participatiewet. De loonwaardebepaling moet arbeidsmarktregionaal (Zuid-Kennemerland en IJmond) worden afgestemd en vastgesteld. Verder moet het gaan om een beschreven, objectieve methode die plaats vindt onder verantwoordelijkheid van een deskundige. De methode voor loonwaardebepaling moet voor alle klanten in onze arbeidsmarktregio eenduidig zijn. De inzet van mensen op basis van loonwaarde moet op basis van feitelijke werkzaamheden op de werkplek met inbreng van de werkgever worden vastgesteld. De toeleiding naar werk en de beschikbaarheid van banen is dan ook van groot belang. Naarmate de afstand tot de arbeidsmarkt groter wordt, betaalt de gemeente een grotere bijdrage aan de werkgever in de vorm van loonkostensubsidie. Gemeenten hebben belang bij een objectieve methode. In de arbeidsmarktregio Zuid-Kennemerland en IJmond is voorgesteld om in 2015 te werken, met de methode van loonwaardebepaling van het UWV. De methode is door het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid gevalideerd. Stichting Blik op Werk heeft de opdracht de loonwaardebepalingsmethode te valideren en het UWV is een belangrijke partner op het werkplein met veel expertise op het terrein van arbeidsbeperkingen. De methode wordt opgenomen in de verordening loonkostensubsidie

Voorstel 2015:

In 2015 wordt de UWV-methode voor loonwaardebepaling toegepast. De volgende argumenten spelen daarbij een rol:

• ·

  Er is overeenstemming in de arbeidsmarktregio over het gebruik van deze methode voor loonwaardebepaling. Hiermee wordt recht gedaan aan de voorwaarde van een eenduidige methode voor de arbeidsmarktregio

• ·

  Het betreft een beschreven en objectieve methode en is als zodanig gevalideerd door het ministerie van SZW.

• ·

  Het UWV is een ketenpartner van gemeenten op basis van de Wet Structuur Uitvoeringsorganisatie Werk en Inkomen. Dit betekent tevens dat gunning tussen deze publieke partners kan plaatsvinden (geen aanbesteding)

• ·

  UWV is samenwerkingspartner op het Werkplein

• ·

  De methode wordt toepast onder verantwoordelijkheid van een arbeidsdeskundige

Prognose van de uitgaven voor de doelgroep loonkostensubsidie

De prognose nieuwe instroom voor deze doelgroep bedraagt 23 personen voor de drie IASZ-gemeenten. Voor deze groep vallen de volgende kostensoorten te onderscheiden:

• ·

  De (begeleidings)kosten op de werkplek zoals bijvoorbeeld voor de jobcoach

• ·

  Kosten voor de no riskpolis. Het gaat hierbij om de daadwerkelijk uitgekeerde ziektegelden plus de uitvoeringskosten van de regeling

• ·

  Re-integratiekosten zoals de kosten voor de sociaal-medische beoordeling, de loonwaardebepaling en opleiding. Deze kosten worden ook gemaakt als een klant (nog) niet aan het werk is maar instroomt in de uitkering.

Deze kostensoorten moet de gemeente voldoen uit het Participatiebudget. De inschatting van de totale kosten en aantallen is lastig maar in onderstaande tabel heeft de IASZ een inschatting gemaakt aan de hand van ervaringscijfers van het UWV met deze doelgroep.

Schatting aantallen en kosten doelgroep loonkostensubsidie voor de drie IASZ-gemeenten

De prognose van de afzonderlijke gemeenten is als volgt.

Voorstel 2015:

Aan de hand van de schatting van aantallen en kosten wordt er voor Heemstede in 2015 een bedrag van € 41.700,- gereserveerd voor begeleidingskosten op de werkplek, re-integratiekosten, kosten van de no riskpolis voor de doelgroep loonkostensubsidie

4.3.2. Doelgroep Beschut werken

Een tweede groep van mensen met een arbeidsbeperking waar de gemeenten verantwoordelijk voor zijn, is de groep mensen met een beperkt arbeidsvermogen zodanig dat vanwege de kosten van begeleiding en aanpassing niet van werkgevers verwacht kan worden dat zij deze mensen in dienst nemen.

In de Participatiewet is geregeld dat gemeenten een voorziening als beschut werken moeten opnemen in hun verordening. De voorziening beschut werken is opgenomen in de re-integratieverordening zoals die in het najaar van 2014 is vastgesteld in de gemeenteraden van de aan de IASZ deelnemende gemeenten.

Gemeenten mogen zelf invulling geven aan de voorziening beschut werken. In het beleidsplan sociaal domein is aangegeven dat de IASZ-gemeente samen met Haarlem en Zandvoort gaan onderzoeken of de voorziening beschut werken gezamenlijk kan worden georganiseerd. Komend jaar wordt onderzocht hoe dit wordt vorm gegeven en met welke partners (Paswerk of mogelijke andere partners). 2015 is een transitieperiode waarin de financiën een grote rol spelen. Voor de IASZ is de volgende inschatting gemaakt voor aantallen en kosten voor de voorziening beschut werk.

Prognose van de uitgaven voor de doelgroep beschut werken

De prognose nieuwe instroom voor deze doelgroep bedraagt 7 personen voor de drie IASZ-gemeenten. Op basis van ervaringscijfers van het UWV bedragen de totale begeleidingskosten gemiddeld per klant € 8.000, -.

Schatting aantallen en kosten doelgroep Beschut werken in de drie IASZ-gemeenten

*In deze tabel zijn de mogelijke besparingen op het uitkeringsdeel niet meegenomen. Deze besparingen doen zich voor als een klant ook in aanmerking zou komen voor een inkomensvoorziening op grond van de Participatiewet. Verder zijn mogelijke op brengsten voor Beschut Werk niet meegenomen. Dit zijn opbrengsten door opdrachten die door derden aan de beschut werken-organisatie worden uitbesteed. In de praktijk gaat het vaak om verpakkings- of montagewerkzaamheden.

Op grond van bovenstaande kostenraming komt een bedrag van € 56.000 ten laste van het re-integratiebudget 2015. Het aanbieden van de voorziening Beschut Werken betekent dat een dienstverband wordt aangegaan voor onbepaalde tijd. Dit is wettelijke vastgelegd in de Participatiebudget. Het dienstverband beschut werken duurt in principe voort tot het bereiken van de pensioengerechtigde leeftijd. Indien we uitgaan van bovenstaande raming van 7 mensen per jaar betekent deze kosten jaarlijks met € 56.000 per jaar zouden toenemen. Echter, omdat het Participatiebudget de komende jaren verder zal krimpen en de kosten voor de SW-tekorten de komende jaren ook toenemen (zie het financieel kader van H3) blijft er steeds minder budget over en is een dergelijke kostenpost op dit moment niet haalbaar.

De prognose van de aantallen en kosten voor de afzonderlijke gemeenten is als volgt.

Jongerenzonder arbeidsbeperking

Voor jongeren tot 27 jaar geldt een wettelijke zoektijd van vier weken. Jongeren waarvan na onderzoek is gebleken dat zij geen arbeidsbeperkingen hebben, worden tijdens de zoekperiode begeleid door het Leerplein. De medewerkers van het Leerplein begeleiden de jongeren bij het vinden van een baan of een opleiding. De kosten van het scholingsadvies ad € 150,- per advies, zullen naar verwachting in 2015 bekostigd kunnen worden uit het restant van het budget Plan van aanpak Jeugdwerkeloosheid.

Wanneer de jongere na vier weken nog geen baan heeft gevonden en niet in aanmerking komt voor scholing, krijgt hij een bijstandsuitkering en kan hij gebruik maken van de dienstverlening van Agros of Pasmatch. Werkgevers die jongeren in dienst nemen, kunnen gebruik maken van de landelijke regelingen voor premiekorting jongeren. Tot 1 mei 2015 kunnen hoog opgeleide jongeren (HBO en WO) die een werkervaringsplaats hebben bij een werkgever, gebruik maken van de startersbeurs uit het plan van aanpak jeugdwerkeloosheid.

Jongeren met een arbeidsbeperking

De Wajong die wordt uitgevoerd door het UWV is per 1 januari 2015 alleen nog maar bestemd voor jongeren die duurzaam en volledig arbeidsongeschikt zijn (de loonwaarde is minder dan 20%). Jongeren met een arbeidsbeperking en een loonwaarde die hoger is dan 20 % zijn voortaan aangewezen op een bijstandsuitkering bij de gemeente.

Veel jongeren uit deze doelgroep zijn afkomstig uit het Speciaal Voortgezet Onderwijs (VSO) of de Praktijkschool (PRO. Door een nauwe samenwerking tussen gemeenten en het onderwijsveld kan een deel van de jongeren doorstromen naar werk en wordt uitval voorkomen. Deze samenwerking wordt regionaal vorm gegeven op het Leerplein. Voorts is er in de regio Zuid-Kennemerland één contactpersoon voor de scholen aangewezen. Voor deze preventieve, sluitende aanpak zijn Europese subsidiegelden (ESF) beschikbaar voor de periode 2015 en 2016. Voor jongeren die leerbaar zijn en voor wie het behalen van een startkwalificatie mogelijk, is wordt een opleiding bekostigd uit deze gelden.

De Participatiewet voorziet voor deze doelgroep in een aantal voorzieningen in de bemiddeling naar werk maar voor wat betreft begeleiding op het werk.Tevens komt deze doelgroep in aanmerking voor de garantiebanen. Zie hiervoor de beschrijving van voorzieningen voor mensen met een arbeidsbeperking op pagina 11 tot en 13.

Bijlage I

Basispakket Werkbedrijf: UWV en gemeenten Zuid-Kennemerland en IJmond.

Instrumenten

Ten behoeve van de plaatsingen in het kader van het Werkbedrijf kunnen diverse instrumenten benut worden. Deze instrumenten vormen het basispakket en kunnen onderverdeeld worden in drie categorieën:

• 1.

  Voorbereiding op werken

• 2.

  Plaatsing

• 3.

  Voortvloeiend uit plaatsing.

Onder de eerste categorie vallen de instrumenten die voorbereiden op plaatsing. Deze instrumenten worden door het UWV en de gemeenten ingezet en deels uitgevoerd door re-integratiebedrijven. Onder de tweede categorie vallen de instrumenten die direct verband houden met plaatsing. Deze instrumenten worden uitgevoerd door het Werkgeversservicepunt (WSP) en de re-integratiebedrijven in opdracht van gemeenten en het UWV. Onder de derde categorie vallen de instrumenten die voort kunnen vloeien uit de plaatsing. Deze instrumenten worden ingezet door het UWV en gemeenten. De uitvoering daarvan vindt plaats door daartoe ingehuurde (re-integratie)bedrijven en het UWV en gemeenten zelf.

• 1.

  Voorbereiding op werken - UWV, gemeenten, re-integratiebedrijven

  • 1.1

    Activering

  • 1.2

    Werkstage

  • 1.3

    Scholing

• 2.

  Plaatsing - WSP, re-integratiebedrijven

• 2.1 Matching

  2.2Proefplaatsing

• 3.

  Voortvloeiend uit plaatsing - UWV, gemeenten. (re-integratie)bedrijven

  • 3.1

    Jobcoaching

  • 3.2

    Werkplekaanpassing

  • 3.3

    No riskpolis

  • 3.4

    Loonwaardebepaling

  • 3.5

    Loonkostensubsidie

  • 3.6

    Tijdelijke loonkostensubsidie

  • 3.7

    Detachering

  • 3.8

    Beschut werk

De voorwaarden om deze instrumenten te kunnen benutten zijn vastgelegd in de van gemeenten en UWV. Dit beleid wordt binnen de arbeidsmarktregio zoveel mogelijk afgestemd met de in het Werkbedrijf betrokken werkgevers en werknemers. Hieronder staat per instrument beschreven wat het inhoudt. In de bijlage staat beschreven door wie het waar wordt uitgevoerd, welke voorwaarden daaraan gesteld zijn en waar die voorwaarden zijn vastgelegd.

1. Voorbereiding op werken

1.1. Activering

Alvorens aan het werk te kunnen gaan is het zaak dat duidelijk wordt over welke (werknemers)vaardigheden de werkzoekende beschikt en welke aspecten verbetering behoeven. Dit wordt met de werkzoekende besproken, waarna hij daar indien nodig op wordt getraind.

1.2 Werkstage

Onderdeel van de training kan deelname aan een werkstage zijn. Door deelname aan een werkstage wordt duidelijk of de werkzoekende beschikt over de juiste werknemersvaardigheden en in staat is om te werken. De werkstage kan bij een reguliere werkgever plaatsvinden of bij de sociale werkvoorziening. Door het verrichten van een werkstage wordt in de praktijk duidelijk waar de kwaliteiten van de werkzoekende liggen en onder welke werkomstandigheden hij optimaal functioneert. Daarnaast stelt het verrichten van een werkstage werkgever en werkzoekende in staat om zonder verdere verplichtingen kennis te maken met elkaar en te onderzoeken of ze een goede match vormen.

1.3. Scholing

Scholing kan de kansen op de arbeidsmarkt vergroten. Vooral voor personen zonder startkwalificatie kan scholing een bijdrage leveren aan een succesvolle re-integratie. Er moet worden vastgesteld dat de kansen op de arbeidsmarkt zonder nadere scholing minimaal zijn.

2. Plaatsing

2.1 Matching

Zodra duidelijk is wat iemand kan en onder welke omstandigheden hij het beste functioneert, kan de werkzoekende gericht gematcht worden met een werkplek en een werkgever. Om teleurstelling aan beide kanten te voorkomen en het resultaat zo duurzaam mogelijk te laten zijn is het belangrijk dat dit adequaat gebeurt. Zorgvuldige, snelle, kwalitatief hoogwaardige dienstverlening is van groot belang om tot het beste en meest duurzame resultaat te komen. Het werkgeversservicepunt neemt hierin een centrale rol in. Daarnaast wordt doelgroep ook gematcht door de werkmakelaars/ re-integratieconsulenten van IJmond Werkt!, Paswerk en Agros. Om onderlinge concurrentie te voorkomen is het belangrijk dat de in te zetten instrumenten eenduidig zijn en men samen optrekt.

2.2 Proefplaatsing

Om te bekijken of werkzoekende en werkgever een duurzame match vormen kan besloten worden tot een proefplaatsing. Tijdens de proefplaatsing kan duidelijk worden of iemand opgenomen kan worden in het doelgroepregister. Ook kan onderzocht worden op welke wijze en werkplek de hoogste loonwaarde bereikt kan worden en of het nodig en mogelijk is om de werkplek of het werk zelf aan te passen. De voorwaarden voor een proefplaatsing staan in het re-integratiebeleid van het UWV en de gemeenten.

3. Voortvloeiend uit plaatsing

3.1 Jobcoaching

Gebleken is dat sommige mensen met een arbeidsbeperking (structureel) behoefte hebben aan jobcoaching. Deze coaching is niet zozeer gericht op de inhoud van het werk zelf, maar meer op het verrichten van het werk door de arbeidsgehandicapte. Soms is dit alleen nodig in de opstartfase. Anderen hebben hier echter structureel behoefte aan. Werkgevers hebben aangegeven op dit punt ontzorgd te willen worden, omdat zij deze specifieke kennis missen. Gemeenten en het UWV voorzien hierin. De voorwaarden daarvoor staan in het re-integratiebeleid.

3.2 Werkplekaanpassing

Voor sommige mensen met een arbeidsbeperking is het nodig dat de werkplek wordt aangepast op hun beperking. Het kan dan bijvoorbeeld gaan om rolstoeltoegankelijke werkplekken, braille computers of een prikkel arme werkplek. De kosten hiervan komen voor rekening van gemeenten en het UWV. De voorwaarden daarvan zijn opgenomen in het re-integratiebeleid.

3.3 No-riskpolis

Voor de doelgroep kan een no-riskpolis afgesloten worden om te voorkomen dat werkgevers langdurig kosten bij ziekte moeten bekostigen. Om de werkgevers op dit punt te ontzorgen nemen gemeenten en UWV dit (financiële) risico over. Inmiddels is duidelijk dat de No-riskpolis landelijk uitgevoerd gaat worden door het UWV.

3.4 Loonkostensubsidie

Een arbeidsbeperking kan ertoe leiden dat iemand niet meer in staat is zelfstandig het minimumloon te verdienen. Men spreekt dan van een beperking in verdienvermogen; een beperkte loonwaarde. Als een werkgever iemand met een beperkte loonwaarde in dienst neemt, dan voorziet het UWV en de gemeenten in compensatie daarvoor. Het UWV doet dat middels loondispensatie. De gemeenten verstrekken een loonkostensubsidie. De voorwaarden om hiervoor in aanmerking te komen worden vastgelegd in het re-integratiebeleid

3.5Tijdelijke loonkostensubsidie

Met het inzetten van een tijdelijke loonkostensubsidie wordt een werkgever gecompenseerd voor het feit dat een werknemer (nog) niet ten volle kan worden ingezet een baan. Zo wordt de re-integratie van de werknemer toch bewerkstelligd. De werkgever wordt tijdelijk een vergoeding verstrekt voor het verschil in de arbeidsproductiviteit en het minimumloon.

3.6 Loonwaardebepaling

Om vast te kunnen stellen hoe hoog de loonwaarde is besluiten gemeenten en het UWV van welke loonwaardemethode zij gebruik willen maken. Aan dit instrument zijn door het Rijk nadere eisen verbonden. Zo moet er sprake zijn van een beschreven, objectieve methode, die uitgevoerd wordt door een deskundige.

3.7 Detachering

Als de werkgever het niet aandurft om de arbeidsgehandicapte in dienst te nemen dan is het mogelijk de arbeidsgehandicapte (tijdelijk) te detacheren. Ook dit instrument ontzorgt de werkgever. De arbeidsgehandicapte telt dan alleen niet mee voor het plaatsingsaantal op de garantiebanen.

3.8 Beschut werk

De beperking van sommige mensen kan om dusdanige werkplekaanpassingen of begeleiding vragen dat van een reguliere werkgever niet verwacht kan worden dat hij deze mensen in dienst neemt. Aan deze doelgroep kunnen gemeenten beschut werk aanbieden. De gemeenten beraden zich momenteel op de vraag of en hoeveel van dit soort plekken zij aan willen bieden.

4. Doelgroepregister

Voor de plaatsing op een garantiebaan geldt dat de arbeidsgehandicapte opgenomen moet zijn in het doelgroepregister. Via dit register houdt het UWV bij in welke mate invulling gegeven wordt aan het afgesproken aantal plaatsingen. Het UWV indiceert of er sprake is van een beperkt verdienvermogen en bepaalt of de arbeidsgehandicapte opgenomen wordt in het doelgroepregister.

5. Ontwikkeling

De inzet op bovengenoemde instrumenten is nog sterk in ontwikkeling. Voor de gemeenten geldt dat sommige onderdelen op zijn genomen in de re-integratieverordeningen. De concrete uitwerking moet echter nog plaatsvinden in beleidsregels. Insteek is dat het re-integratiebeleid in de arbeidsmarktregio zoveel mogelijk eenduidig is. Dat neemt niet weg dat de uitvoering per instantie kan verschillen. In onderstaand overzicht staat per instrument wanneer welk besluit verwacht wordt.

1.2Werkstage

1.3. Scholing

1.Plaatsing - WSP, re-integratiebedrijven

2.2Proefplaatsing

2.3Jobcarving en jobcreatie

3Voortvloeiend uit plaatsing - UWV, gemeenten. (re-integratie)bedrijven

3.1Jobcoaching (persoonlijke ondersteuning)

3.2Werkplekaanpassing

3.3No riskpolis

3.4Loonwaardebepaling

3.5. Loonkostensubsidie

3.6. Tijdelijke loonkostensubsidie

3.7 Detacheringen

3.8. Beschut werk

Bijlage II Begrippenlijst

Afkortingen participatiewet

RMC Regionaal Meld- en Coördinatiepunt schooluitval

WW Werkeloosheidswet

Wet SUWI Wet Structuur Uitvoeringsorganisatie Werk en Inkomen

WSW Wet Sociale Werkvoorziening

SW Sociale Werkvoorziening

WWB Wet werk en bijstand

WML Wet minimumloon

Wajong Wet werk en arbeidsondersteuning jonggehandicapten

WMO Wet Maatschappelijke Ondersteuning