Beleid herplantplicht op grond van APV - bewaren houtopstanden

Inleiding

Bomen zijn waardevol en bepalend voor de beleving van de omgeving. Met name grote solitairbomen en groepen of lanen met zware boombeplanting spreken tot de verbeelding. De gemeente Kampen heeft deze waarde ook erkent door in haar Algemeen Plaatselijke Verordening een hoofdstuk op te nemen over het bewaren van houtopstanden: de kapverordening. Tevens heeft zij het belang van bomen nog eens verwoordt in de vastgestelde groen- en bomenstructuurplannen.

Voor het kappen van bomen is een kapvergunning nodig. In de kapverordening zijn de gronden waarop een kapvergunning kan worden geweigerd weergegeven.

De ervaring is dat de meeste kapaanvragen worden verleend. Het betreft veelal niet al te grote bomen in particuliere tuinen. Een enkele keer komt het voor dat er 1 of meer grote bomen moeten worden gekapt; meestal het gevolg van nieuwbouwprojecten of andere commerciële activiteiten.

In de kapverordening is een bepaling opgenomen dat het college van B en W een herplantplicht kan opleggen.

De afgelopen jaren is in een aantal gevallen een herplantplicht opgelegd. Het betrof met name herplant voor grotere en/of beeldbepalende bomen. Voor zwaardere bomen werd een zwaardere herplantplicht opgelegd dan voor minder zware bomen. In de situaties dat een herplantplicht werd opgelegd was de herplantplicht echter gebaseerd op gevoel en niet op een objectief en meetbaar gegeven. Het is gewenst hiervoor nadere regels vast te stellen.

 

Methode Raad

Iedereen weet dat de waarde van b.v. een 100-jaar oude linde op een plein groter is dan een 25 jaar oude berk in een achtertuin. De vraag is echter hoe breng je dat verschil in waarde tot uitdrukking. Om op die vraag antwoord te geven heeft professor Raad een methode ontwikkeld om een waarde aan een boom toe te kennen: de methode Raad. De waarde van de boom is gebaseerd op de investeringen (aanschaf en onderhoud) die iemand in die jaren dat de boom oud is heeft moeten plegen om de boom tot die omvang te laten komen. De waardebepaling gaat uit van een optimale situatie waarop correcties worden aangebracht afhankelijk van de specifieke boom waarvan de waarde bepaald moet worden.

Bij de waardebepaling volgens de methode Raad wordt rekening gehouden met:

• -

  soort boom (klasse indeling op basis van groeisnelheid en levensduur van een boom)

• -

  standplaats (wel of geen andere boven- en/of ondergrondse gebruiksfuncties)

• -

  plantwijze (solitair. Wegbeplanting of in groep)

• -

  afschrijving (beginfase volwassen stadium of eindfase)

• -

  onderhoudsindicatie (wel of geen achterstallig onderhoud: wel of geen goed onderhoud)

• -

  conditie en levensverwachting (op korte of op lange termijn problemen te verwachten)

De methode Raad is een objectieve methode om de waarde van een boom in geld uit te drukken. O.a. in de verzekeringsbranche wordt de methode gebruikt om de schade aan bomen te bepalen. Ook de gemeente Kampen maakt gebruikt van deze methode om schade aan bomen op de veroorzaker te verhalen.

 

Uitgangspunten

De op te stellen regels voor herplant gelden met name voor grote(re) en/of beeldbepalende bomen. Enerzijds om te voorkomen dat reguliere kapaanvragen voor bomen in particuliere tuinen anders behandeld zouden worden als nu het geval is. Anderzijds om te voorkomen dat de regels t.a.v. de herplantplicht niet controleerbaar c.q. handhaafbaar zijn.

 

Om misverstanden te voorkomen: De beoogde regeling voor herplantplicht geen reden mag zijn om een kapvergunning te verlenen. De eventueel op te leggen herplantplicht is pas aan de orde op het moment dat besloten is dat op grond van de criteria zoals genoemd in de A.P.V. een kapvergunning verleend kan worden en er is gebleken dat een alternatief niet voorhanden is (zowel planaanpassing als verplanten niet mogelijk).

 

Zoals gezegd is de methode Raad een objectieve methode om een waarde aan een boom toe te kennen. Het is dan ook logisch deze methode te gebruiken voor het bepalen van de zwaarte van de op te leggen herplantplicht.

Voorgesteld wordt een progressief stelsel van herplantplicht in te voeren. De reden welke hier aan ten grondslag ligt is dat er vaak zeer gemakkelijk gedacht wordt over het weghalen van bomen. De drempel om grote en belangrijke bomen weg te halen moet dermate groot worden dat de aanvrager een duidelijke afweging moet gaan maken. De boom weghalen of een alternatieve oplossing bedenken waarbij de boom gespaard blijft. Indien dan toch besloten wordt de boom te verwijderen dan dient de aanvrager daar een tegenprestatie tegenover te stellen.

 

Illegaal kappen

In de meeste gevallen wordt een kapvergunning aangevraagd. Toch komt het voor dat bomen worden gekapt zonder de daarvoor benodigde vergunning. Naast het doen van aangifte bij de politie kan de gemeente ook op grond van de kapverordening een herplantplicht opleggen*. Het feit dat iemand niet de moeite neemt een kapaanvraag in te dienen, dient bij de op te leggen herplantplicht te worden meegenomen. Analoog aan het voorgestelde progressieve stelsel van herplantplicht bij te verlenen kapvergunningen dient ook de herplantplicht n.a.v. illegaal kappen progressief te zijn. Een dergelijke herplantplicht dient zwaarder te zijn dan voor bomen waarvoor wel een kapaanvraag is ingediend en bovendien te gelden voor alle bomen; dus ook de kleinere bomen in een particuliere tuin.

 

* Het achteraf indienen van een kapaanvraag en de beoordeling daarvan heeft geen zin. Immers de boom krijgt men er niet mee terug en een kapvergunning kan feitelijk niet meer geweigerd worden.

 

Voorstel herplantplicht

In het hierna komende schema is het voorstel voor heplantplicht weergegeven. De herplant dient zo mogelijk op dezelfde plaats c.q. in hetzelfde gebied plaats te vinden. Indien dat niet mogelijk c.q. gewenst is dan dient de herplant in het openbaar gebied plaats te vinden (het liefst in de nabije omgeving van de plaats waar de boom is weggehaald). Om te waarborgen dat de herplant ook inderdaad wordt uitgevoerd dient de aanvrager schriftelijk in te stemmen met de herplantplicht voordat tot kappen van de boom waarvoor de vergunning is aangevraagd mag worden overgegaan.

Zoals uit tabel 1 blijkt wordt de herplantplicht uitgedrukt in een percentage van de waarde van de boom (berekend volgens de methode Raad). De berekende waarde van de herplantplicht moet dan uitgevoerd worden in 1 of meer bomen van een bepaalde afmeting. Ook kunnen bomen van meerdere maten worden toegepast. Om te voorkomen dat de herplant in zijn geheel uitgevoerd wordt in kleine maten is per categorie aangegeven aan welke minimummaat de te herplanten bomen moet voldoen.

Om te kunnen bepalen welke herplantwaarde een bepaalde boom vertegenwoordigt wordt aan elke maat een “normbedrag” toegekend (tabel 2).

De soort bomen welke herplant worden behoeft de goedkeuring van de gemeente. Naast de herplantplicht geldt er een instandhoudingsplicht.

Wanneer de herplant plaats moet vinden in het openbaar groen kan de aanvrager dit afkopen door het bedrag van de waarde van de herplant te betalen aan de gemeente. De gemeente zal daarna zorg dragen voor de herplant.

Tabel 1: herplantplicht

waarde bestaande boom	herplant a.g.v. kapaanvraag:	herplant a.g.v. illegaal kappen
boomwaarde < € 1000	geen	1 boom in de maat 16 – 20
boomwaarde € 1.000 – 2.500	geen	30% van de waarde minimummaat 16 – 20
boomwaarde € 2.500 – 5.000	20% van de waarde minimummaat 16 – 20	40% van de waarde minimummaat 16 - 20
boomwaarde € 5.000 – 10.000	30% van de waarde minimummaat 20 – 30	60% van de waarde minimummaat 20 – 30
boomwaarde > €10.000	40% van de waarde minimummaat 30 – 40	80% van de waarde minimummaat 30 – 40

Tabel 2: normbedragen herplantplicht per boom

Maat	bedrag
16 – 20	€    376,--
20 – 30	€    606,--
30 – 40	€ 1.033,--
40 – 50	€ 1.870,--

normbedragen per boom (prijsniveau 2002)

Deze normbedragen dienen jaarlijks te worden bijgesteld.