Aanvulling nota Beleid voor zorgboerderijen in Leudal

In de Commissie Samenleving van 19 juli jl. is toegezegd om een overzicht te verstrekken van alternatieve definities van zorgboerderijen. Tevens is toegezegd een aanvulling te geven over de kwaliteitseisen.

Definitie zorgboerderij

Zoals aangegeven in de beleidsnota is er geen eenduidige definitie voor zorgboerderijen. In de bijlage treft u een opsomming aan van een aantal gangbare definities.

Hoewel allemaal verschillende definities hebben ze wel een aantal gemeenschappelijke kenmerken:

• ·

  Gebruik van groene ruimte

• ·

  Verlenen van (individuele) zorg

• ·

  Specifieke doelgroepen

Deze kenmerken komen ook terug in de voorgestelde definitie. Het is bekend dat de stichting verenigde zorgboeren bezig is met een definitie. Wij kiezen vooralsnog voor de door ons gehanteerde definitie mede gelet op de aspecten van ruimtelijke ordening.

In de beleidsnota wordt onderscheid gemaakt tussen zorgboerderijen als onderdeel van een agrarisch bedrijf en zorgboerderijen als zelfstandige onderneming. Bij de laatste groep is geen sprake van een agrarisch bedrijf maar worden wel activiteiten ontplooid die thuishoren in het buitengebied zoals het houden van kleinvee en een beperkte akker- of tuinbouwtak. In de volksmond worden zowel zorgvoorzieningen bij een agrarisch bedrijf als zorgvoorzieningen bij locaties waar op een meer hobbymatige manier agrarisch gerelateerde activiteiten worden ontplooid zorgboerderijen genoemd.

In het kader van de plattelandsvernieuwing zullen zich in het buitengebied nieuwe economische dragers vestigen. Hierbij kan ook gedacht worden aan zelfstandige zorgboerderijen.

Zowel zelfstandige zorgboerderijen als zorgboerderijen als neventak bij een agrarisch bedrijf passen onder de gekozen definitie.

In het buitengebied van onze gemeente bevinden zich ook zorgvoorzieningen die bijvoorbeeld geen gebruik maken van de groene ruimte. Deze vallen niet onder de reikwijdte van het beleid.

Een aantal van de geënquêteerde bedrijven valt niet onder de definitie zorgboerderij omdat zij bijvoorbeeld geen gebruik maken van de groene ruimte of niet zijn gelegen in het buitengebied. De enquête is uitgevoerd alvorens het beleid werd opgesteld.

Kwaliteit

Op 8 april 2010 heeft een spoeddebat plaatsgevonden in de 2e kamer naar aanleiding van misstanden bij een tweetal “zorgboerderijen”. De SP had een motie ingediend voor het invoeren van een vergunningstelsel en kwaliteitseisen voor zorgboerderijen. De motie werd door een meerderheid van de kamer niet gesteund. Men vond dat deze laagdrempelige initiatieven mogelijk moesten blijven en verwezen voor wat betreft de kwaliteit naar de ontwikkeling van onderop. De verenigde zorgboeren hebben een eigen kwaliteitssysteem ontwikkeld. Over het kwaliteitssysteem heeft tevens overleg plaatsgevonden met de Inspectie voor de gezondheidszorg en het kwaliteitssysteem wordt onderschreven door de Arbeidsinspectie, de Voedsel- en Warenautoriteit, ministerie van VWS, cliëntenorganisatie Per Saldo, met boeren samenwerkende zorginstellingen en Zorgverzekeraars Nederland.

Voorts is het merendeel van de zorg PGB-gefinancierd. In een brief van voormalig staatssecretaris Bussemaker aan de 2e Kamer van 7 januari 2009 over de voortgang PGB is opgemerkt dat bij het verlenen van PGB-zorg – net als bij natura zorg – ook sprake dient te zijn van verantwoorde kwaliteit. Bij de toekenning van een PGB krijgt de budgethouder de verplichting zorg in te kopen die kwalitatief verantwoord is. Kwalitatief verantwoord is zorg die cliëntgericht, veilig en doelmatig is. Met de normen verantwoorde zorg is dit begrip in de verschillende sectoren vertaald in duidelijke indicatoren. Voor de handhaving van kwaliteit van zorg zijn met name de wet BIG en de Kwaliteitswet zorginstellingen van belang. De eerste regelt de kwalificatie-eisen voor professionals in de zorg. Op grond van de Kwaliteitswet is de IGZ gehouden toezicht te houden op zorg zoals omschreven in de AWBZ. Met name voor met een PGB ingekochte zorg bij kleinschalige initiatieven en in de informele sfeer geldt dat IGZ-toezicht lastig is. Voor met een PGB ingekochte zorg bij reguliere/toegelaten instellingen is dat eenvoudiger. Voor de eerste groep geldt dat de grens tussen formeel en informeel niet altijd duidelijk is en dat niet alle initiatieven bij de IGZ bekend zijn.

Het zelf opstellen van kwaliteitseisen door de gemeente wordt afgeraden. Niet alleen vanwege het reeds bestaande kwaliteitskeurmerk maar ook vanwege het aspect van handhaving en het ontbreken van juridische sancties door de gemeente.

Bij het indienen van de aanvraag voor wijziging/aanpassing bestemmingsplan kan de gemeente niet vooraf een kwaliteitskeurmerk eisen. Het kwaliteitskeurmerk dient immers na opstart behaald te worden.

De regionale zorgboeren en Land- en Tuinbouw Organisatie Nederland (LTO) streven ernaar deelnemende zorgboeren te verplichten het landelijk kwaliteitssysteem te hanteren.

Samenvattend ligt dus primair de verantwoordelijkheid bij de cliënt. Deze dient zorg van verantwoorde kwaliteit in te kopen. Het door de Verenigde Zorgboeren ontwikkelde kwaliteitssysteem vormt een basis voor de verantwoorde kwaliteit. Bijlage Definities zorgboerderijen

Een zorgboerderij is een agrarisch bedrijf dat ruimte bied aan mensen die hulp, zorg of begeleiding nodig hebben. Landbouw en zorg worden gecombineerd in een zorgboerderij.

Bron: Landelijk Steunpunt Landbouw en zorg (LSLZ)

Op een zorgboerderij, ook vaak landbouw-zorgcombinatie genoemd, gaan agrarisch werk en zorg hand in hand. Op verschillende soorten land- en tuinbouwbedrijven vinden allerlei mensen, zoals deelnemers met een verstandelijke- en/of lichamelijke beperking, personen met een psychische of sociale hulpvraag of zorgbehoevende ouderen, een waardevolle dagtaak. Ze helpen als ‘’hulpboer’’ mee op het bedrijf, bijvoorbeeld door eieren te rapen, dieren te voeren of plantjes te poten. Ieder naar eigen kunnen. Zorg op maat. Meestal gaat het om dagbesteding of dagopvang voor mensen die om wat voor reden dan ook veel zorg en begeleiding nodig hebben. Sommige boerderijen bieden de mogelijkheid om ook op de boerderij te wonen of te logeren. Daarnaast komen er steeds meer boerderijen die sociale activering, arbeidstraining of een begeleide werkplek bieden.

Bron: Verenigde Zorgboeren

Een zorgboerderij is een agrarisch bedrijf waar mensen met een zorg- of hulpvraag een passende dagebesteding vinden of meewerken. Er wordt altijd gekeken naar iemands mogelijkheden, bijvoorbeeld eieren rapen, dieren voeren of planten oppotten. Een zorgboerderij speelt in op wat iemand kan! Er zijn zelfstandige boerderijen, waar de boerderij het eigendom is van een agrarisch gezin en er bestaan instellingsboerderijen, waar de boerderij eigendom is van een zorginstelling. Er bestaan ook nog tussenvarianten, waarbij bijvoorbeeld een huurovereenkomst tussen een zorginstelling en een boerengezin is gesloten

Bron: www.zorgboeren.nl

Zorgboerderijen of kijkboerderijen zijn landbouwbedrijven waar mensen met een integratieproblematiek omwille van ziekte, handicap, problematische opvoedingssituatie, (licht) delinquent verleden en na professionele beoordeling daartoe in staat te zijn geacht zonder enig ernstig veiligheidsrisico voor derden, via aangepaste dagbesteding geholpen worden om zich voor zover mogelijk te (re)integreren in de samenleving.

Bron: wikipedia

Op een zorgboerderij worden Landbouw & Zorg gecombineerd. De behoefte en mogelijkheden van de cliënt worden als uitgangspunt genomen. De mate waarin op de boerderij agrarische activiteiten plaatsvinden, varieert per bedrijf. Er is pas sprake van een zorgboerderij wanneer bij de zorgactiviteiten functioneel gebruik

wordt gemaakt van de groene ruimte. Dit wil niet zeggen dat de zorgboerderij zich beperkt tot activiteiten met betrekking tot de groene ruimte. Afhankelijk van de cliëntvraag kunnen ook ondergeschikte andere activiteiten plaatsvinden. Mensen met een zorgbehoefte kunnen op een zorgboerderij terecht voor

dagbesteding of een leerwerkplaats.

Bron: Raammodel samenwerking zorgsector – zorgboerderijen: Brabants transferpunt landbouw en zorg

Een zorgboerderij is een agrarisch bedrijf waarbij de primaire doelstelling verbreed wordt tot het aanbieden van zorg voor mensen met een zorgvraag. Dit kan bestaan uit het bieden van een dagbestedingplaats tot het bieden van een arbeidsplaats gericht op re-integratie.

Bron: Noordelijke Land- en Tuinbouw Organisatie (NLTO)

De zorgboerderij is een agrarisch bedrijf waar zorg wordt verleend. De financiële huishouding bestaat uit een geldstroom vanuit landbouwactiviteiten en een geldstroom vanuit zorgactiviteiten. Wanneer beide geldstromen aanwezig zijn en als er een verbinding is tussen beide activiteiten, spreken we van een zorgboerderij.

Bron: Schaik et al.

Een agrarisch en/of toeristisch bedrijf waar men naast de (agrarische) productie ook individuele zorg bied aan mensen met een grote afstand tot de arbeidsmarkt; mensen met een sociale, lichamelijke of psychische hulpvraag. Landbouwzorg kan in de vorm van:

• -

  (alternatieve) dagbesteding voor verstandelijk gehandicapten

• -

  wonen en dagbesteding voor verstandelijk gehandicapten geïntegreerd

Bron: Centrum voor Maatschappelijke Ontwikkeling (CMO), Provincie Groningen

Dagbesteding in een landelijke omgeving; De provincie onderscheidt hierin drie vormen:

• -

  de instituutsboerderij: een zorginstelling koopt een boerderij om daar met eigen personeel een vorm van zorg verlenen. De start is op initiatief van de zorginstelling en de boerderij is ook juridisch onderdeel van de zorginstelling.

• -

  de zorgboerderij: er ontstaat binnen de landbouwsector zelf een toenemende belangstelling om een landbouw/zorgcombinatie te beginnen. Dit is een vorm waarbij aan een aantal hulpvragers zorg wordt geboden binnen het particuliere agrarisch bedrijf. Soms wordt hierbij een deel van de begeleiding door een zorginstelling gegeven.

• -

  de groenprojecten: dit zijn alle initiatieven waar cliënten 'groene' dagbesteding wordt geboden in het landelijk gebied (waar geen boerenbedrijf bij betrokken is)

Bron: Provincie Groningen