Treasurystatuut Gemeente Noordoostpolder

Artikel 1. Begrippenkader

• In dit statuut wordt verstaan onder:

  • -

    Certificate of deposit: verhandelbare schuldbekentenis aan toonder met een looptijd korter dan twee jaar, uitgegeven door een niet-kredietinstelling.

  • -

    Commercial paper: verhandelbare schuldbekentenis met een looptijd korter dan twee jaar, uitgegeven door een niet-kredietinstelling.

  • -

    Deposito: niet-verhandelbare belegging bij een bank, waarbij een bedrag voor een vaste periode tegen een vast rentepercentage wordt weggezet.

  • -

    Derivaten: financiële instrumenten die hun bestaan ontlenen aan een bepaalde onderliggende waarde. De onderliggende waarden kunnen reële producten zijn zoals grondstoffen, maar ook financiële producten, zoals leningen, obligaties of andere effecten. Derivaten worden onder andere gebruikt om rente- en valutarisico’s te sturen en financieringskosten te minimaliseren.

  • -

    Financiering: het aantrekken van benodigde financiële middelen voor een periode van minimaal één jaar.

  • -

    Garantieproduct: beleggingsvorm waarbij de hoofdsom van de belegde middelen per het einde van het contract gegarandeerd wordt. Eventueel kan een bepaald minimumrendement gegarandeerd worden. Door een deel van de middelen te beleggen, wordt geprobeerd om extra rendement te behalen uit bijvoorbeeld koerswinsten.

  • -

    Geldstromenbeheer: al die activiteiten die nodig zijn om liquiditeiten te transfereren zowel binnen de gemeente zelf als tussen de gemeente en derden (betalingsverkeer).

  • -

    Interne financiering: Financiering van de vermogensbehoefte door het aanwenden van geldmiddelen die reeds in de organisatie aanwezig zijn.

  • -

    Kasgeldlimiet: Een bedrag op basis van de Wet fido ter grootte van een percentage van het totaal van de jaarbegroting bij aanvang van het jaar.

  • -

    Koersrisico: het risico dat de financiële activa in waarde verminderen door negatieve koersontwikkelingen.

  • -

    Kredietrisico: de risico’s op een waardedaling van een vordering ten gevolge van het niet (tijdig) na kunnen komen van de verplichtingen door de tegenpartij als gevolg van insolventie of deficit.

  • -

    Liquiditeitenbeheer: het aantrekken en uitzetten van middelen voor een periode tot één jaar.

  • -

    Liquiditeitenplanning: een gestructureerd overzicht van de toekomstige inkomsten en uitgaven ingedeeld naar aard en tijdseenheid.

  • -

    Liquiditeitsrisico (intern): de risico’s van mogelijke wijzigingen in de liquiditeitenplanning en meerjaren investeringsplanning waardoor financiële resultaten kunnen afwijken van de verwachtingen.

  • -

    Medium Term Note: verhandelbare schuldbekentenis aan toonder, met een minimumlooptijd van twee jaar en een minimum omvang van nominaal ongeveer EUR 0,5 miljoen. Maakt onderdeel uit van een medium term note programma en wordt veelal uitgegeven door een bank.

  • -

    Obligatie: verhandelbare schuldbekentenis als onderdeel van een obligatielening, uitgegeven door een overheid of een bedrijf.

  • -

    Rating: de inschatting van de kans op eventuele wanbetalingen bij toekomstige rente- en aflossingsbetalingen op schuldpapier; in het kader van dit statuut worden drie bedrijven onderscheiden die ratings toekennen, nl. Moody's, Standard & Poors (SP) en Fitch IBCA. De laatste twee kennen dezelfde coderingen, Moody's kent een enigszins afwijkende codering. In het kader van het treasurystatuut worden de langetermijnkwalificaties gehanteerd, dat zijn:

    - Aaa (Moody's) of AAA (SP en Fitch): extreem kredietwaardig.

    - Aa (Moody's) of AA (SP en Fitch): zeer kredietwaardig,

    veiligheidsmarge echter niet zo groot als bij de AAA -categorie.

    - Aa- (zowel Moody's als SP als Fitch): zeer kredietwaardig; veiligheidsmarge minder groot dan bij een AA –categorie.

    Voor een prudente uitzetting is minimaal de AA- rating vereist.

  • -

    Rentecompensatiecircuit: het samentellen van de (valutaire) saldi van meerdere rekeningen die bij een bank worden aangehouden ten behoeve van de renteberekening.

  • -

    Renterisico: het gevaar van ongewenste veranderingen van de (financiële) resultaten van de gemeente door rentewijzigingen.

  • -

    Renterisiconorm: een bij de aanvang van enig jaar op basis van de Wet fido gefixeerd percentage van het totaal van het begrotingstotaal van de gemeente dat bij de realisatie niet mag worden overschreden.

  • -

    Rentetypische looptijd: het tijdsinterval gedurende de looptijd van een geldlening, waarin op basis van de voorwaarden van de geldlening sprake is van een door de verstrekker van de geldlening niet beïnvloedbare, constante rentevergoeding.

  • -

    Rentevisie: Toekomstverwachting over de rente-ontwikkeling.

  • -

    Saldobeheer: het beheer van de dagelijkse saldi op de rekeningen.

  • -

    Solvabiliteit: de mate waarin een organisatie op de lange termijn aan zijn financiele verplichtingen kan voldoen.

  • -

    Solvabiliteitsratio van 0%: status die door een bancaire toezichthouder in een lidstaat van de Europese Unie aan (schuldpapier van) een instelling kan worden toegekend.

  • -

    Treasuryfunctie: de treasuryfunctie omvat alle activiteiten die zich richten op het besturen en beheersen van, het verantwoorden over en het toezicht houden op de financiële vermogenswaarden, de financiële stromen, de financiële posities en de hieraan verbonden risico’s. De treasuryfunctie bestaat uit vier deelfuncties: risicobeheer, gemeentefinanciering, kasbeheer en debiteuren- en crediteurenbeheer.

  • -

    Treasurer: de medewerker van het cluster Financial Planning & Control die is belast met de uitvoer van de treasuryfunctie.

  • -

    Uitzetting: het tijdelijk toevertrouwen van liquiditeiten aan derden tegen vooraf overeengekomen condities en bedingen. Kortlopende uitzettingen hebben betrekking op een periode tot één jaar en langlopende uitzettingen hebben betrekking op een periode van één jaar of langer.

Artikel 2. Doelstellingen van de treasuryfunctie

• De treasuryfunctie dient tot:

  • 1.

    Het verzekeren van duurzame toegang tot financiële markten tegen acceptabele condities;

  • 2.

    Het beschermen van gemeentelijke vermogens- en (rente-)resultaten tegen ongewenste financiële risico’s zoals renterisico, koersrisico, kredietrisico, liquiditeitsrisico en valutarisico;

  • 3.

    Het minimaliseren van de interne verwerkingskosten en externe kosten bij het beheren van de geldstromen en financiële posities;

  • 4.

    Het optimaliseren van de renteresultaten binnen de kaders van de Wet fido respectievelijk de limieten en richtlijnen van het treasurystatuut.

Artikel 3. Uitgangspunten risicobeheer

• Met betrekking tot risicobeheer gelden de volgende algemene uitgangspunten:

  • 1.

    Leningen of garanties worden uitsluitend verstrekt uit hoofde van de publieke taak aan door de Gemeenteraad goedgekeurde derde partijen.

  • 2.

    Het uitzetten van middelen uit hoofde van de treasuryfunctie geschiedt uitsluitend indien deze uitzettingen een prudent karakter hebben en niet zijn gericht op het genereren van inkomen door het lopen van overmatig risico. Het prudente karakter van deze uitzettingen wordt gewaarborgd middels de richtlijnen en limieten van dit treasurystatuut.

  • 3.

    Het gebruik van derivaten is toegestaan maar deze worden uitsluitend toegepast ter beperking van financiële risico’s.

  • 4.

    Het aantrekken en uitzetten van middelen met als doel het verkrijgen van inkomsten op arbitrage is niet toegestaan.

Artikel 5. Koersrisicobeheer

• Ter beperking van de koersrisico’s op uitzettingen uit hoofde van de treasuryfunctie zijn uitsluitend de volgende beleggingsinstrumenten toegestaan: rekening courant, spaarrekening, daggeld, deposito, onderhandse geldlening, commercial paper (CP), certificate of deposit (CD), obligatie, medium term note (MTN) en garantieproduct .

Artikel 6. Kredietrisicobeheer

• Bij het uitzetten van middelen uit hoofde van treasury gelden de volgende uitgangspunten:

  • 1.

    Uitzettingen vinden uitsluitend plaats bij:

    a. Nederlandse overheden en andere publiekrechtelijke instellingen uit een van de landen van de Europese Unie met minimaal een AA-rating afgegeven door ten minste twee ratingbureaus.

    b. Financiele instellingen met ten minste een AA-rating van een van de volgende erkende rating-bureaus: Moody's, Standard and Poors of Fitch IBCA.

  • 2.

    Teneinde kredietrisico’s te verminderen:

    a. wordt maximaal Euro 7 miljoen van de middelen met een looptijd korter dan één jaar uitgezet bij één individuele financiële instelling als bedoeld onder lid 1b met een rating lager dan AAA, doch tenminste met een AA-rating.

    b. wordt maximaal Euro 5 miljoen van de middelen met een looptijd van één jaar of langer uitgezet bij één individuele financiële instelling als bedoeld onder lid 1b met een rating lager dan AAA, doch tenminste met een AA-rating.

    c. is het uitzetten van middelen met een looptijd van 5 jaar of langer aan instellingen als bedoeld onder lid 1b beperkt tot instellingen met minimaal een AA rating.

    d. indien de som van alle uitgezette middelen Euro 5 miljoen overschrijdt, mag het aandeel bij instellingen met een AA-rating het bedrag van Euro 5 miljoen niet overschrijden.

Artikel 7. Intern liquiditeitsrisicobeheer

• Met betrekking tot het intern liquiditeitsrisicobeheer gelden de volgende uitgangspunten:

  • 1.

    De treasuryactiviteiten zijn gebaseerd op een korte termijn liquititeitsplanning (looptijd tot één jaar), alsmede een meerjarige liquiditeitsplanning met een horizon van ten minste de eerste vier opeenvolgende jaren;

  • 2.

    De verschillende clusters zullen voor de (tussentijdse) rapportage een kasstroomprognose opstellen.

Artikel 8. Valutarisicobeheer

• Valutarisico’s worden uitgesloten door uitsluitend leningen te verstrekken, aan te gaan of te garanderen in de euro.

Artikel 9. Financiering

Bij het aantrekken van financieringen gelden de volgende uitgangspunten:

• 1.

  Financieringen worden enkel aangetrokken ten behoeve van de uitoefening van de publieke taak.

• 2.

  Financiering met externe financieringsmiddelen wordt zoveel mogelijk beperkt door primair de beschikbare interne financieringsmiddelen te gebruiken teneinde de renterisico’s en het renteresultaat te optimaliseren.

• 3.

  Toegestane instrumenten bij het aantrekken van financieringen zijn: onderhandse lening, commercial paper (CP) en medium term note (MTN).

Artikel 10. Langlopende uitzettingen

Bij het uitzetten van middelen uit hoofde van de treasuryfunctie voor een periode van één jaar en langer gelden de volgende uitgangspunten:

• 1.

  Uitzettingen worden uitsluitend gedaan onder de in artikel 4, 5 en 6 genoemde voorwaarden.

• 2.

  Voordat een langlopende uitzetting wordt gedaan, wordt bij ten minste 3 instellingen offerte aangevraagd.

Artikel 11. Relatiebeheer

De gemeente beoogt het realiseren van gunstige c.q. marktconforme condities voor af te nemen financiële diensten. Hiervoor gelden de volgende uitgangspunten:

• 1.

  Bankrelaties en hun bancaire condities worden ten minste ééns in de 3 jaar beoordeeld.

• 2.

  Bankrelaties dienen wat betreft hun kredietwaardigheid minimaal te voldoen aan de eisen die zijn gesteld in artikel 6.

• 3.

  Financiële instellingen (kredietinstellingen, beleggingsinstellingen, effecteninstellingen, verzekeraars en pensioenfondsen) dienen onder toezicht van Nederlandse instanties of anderszins EU-toezicht te vallen, zoals De Nederlandsche Bank en de Verzekeringskamer.

• 4.

  Tussenpersonen dienen geregistreerd te staan bij de Stichting Toezicht Effectenverkeer (STE) en daarvan een vergunning als makelaar te hebben ontvangen.

Artikel 12. Geldstromenbeheer

Teneinde de kosten van het geldstromenbeheer te minimaliseren wordt:

• 1.

  het betalingsverkeer zoveel mogelijk elektronisch uitgevoerd door één bank;

• 2.

  de treasuryfunctie centraal uitgevoerd.

Artikel 13. Saldo- en liquiditeitenbeheer

Voor het saldobeheer en het liquiditeitenbeheer gelden de volgende specifieke richtlijnen:

• 1.

  Liquiditeiten worden zoveel mogelijk geconcentreerd binnen één rentecompensatiecircuit bij de bank met de gunstigste condities op een bepaald moment.

• 2.

  Indien er een liquiditeitsbehoefte ontstaat kunnen kortlopende middelen worden aangetrokken. Hierbij wordt de kasgeldlimiet niet overschreden.

• 3.

  Toegestane instrumenten bij het aantrekken van kortlopende middelen zijn daggeld, kasgeldlening en kredietlimiet op rekening courant.

• 4.

  Het uitzetten van middelen wordt uitsluitend gedaan onder de in artikel 5 en 6 genoemde voorwaarden.

• 5.

  Alvorens middelen worden aangetrokken of uitgezet, wordt bij ten minste 3 instellingen offerte aangevraagd.

Artikel 14. Debiteurenbeheer

De betaaltermijn van uitgaande facturen is 30 dagen na dagtekening van de factuur, tenzij bij verordening anders is bepaald.

Wanneer debiteuren in gebreke blijven, worden invorderingsmaatregelen genomen binnen de publiek- en privaatrechtelijke mogelijkheden.

Artikel 15. Crediteurenbeheer

De betaaltermijn van inkomende facturen is 30 dagen na de dagtekening van de factuur, tenzij bij het aanbestedings- en vergunningsproces anders is overeengekomen. Dit kan slechts in uitzonderlijke gevallen.

Artikel 16. Uitgangspunten administratieve organisatie en interne controle

In het kader van de treasuryfunctie gelden de volgende algemene uitgangspunten op het gebied van administratieve organisatie en interne controle.

• 1.

  De verantwoordelijkheden en bevoegdheden van treasuryactiviteiten zijn op eenduidige wijze schriftelijk vastgelegd.

• 2.

  Bevoegdheden zijn via delegatie en mandaat nader schriftelijk vastgelegd.

• 3.

  Bij de uit te voeren treasuryactiviteiten is functiescheiding doorgevoerd met als belangrijkste voorwaarden:

  a. iedere transactie wordt door minimaal twee functionarissen geautoriseerd.

  b. de uitvoering en de registratie in de financiële administratie geschiedt door afzonderlijke functionarissen.

  c. de clustermanager FPC kan, wanneer hij als zodanig optreedt, niet tegelijkertijd optreden als comptabele.

• 4.

  Tegenpartijen wordt opdracht gegeven bevestigingen van iedere transactie te versturen.

• 5.

  Een transactie wordt onmiddellijk geregistreerd door de functionaris die de transactie heeft afgesloten.

Artikel 17. Verantwoordelijkheden

De verantwoordelijkheden met betrekking tot de treasuryfunctie van de gemeente staan in onderstaande tabel gedefinieerd.

• a.

  De bestuurlijke verantwoordelijkheden:

  Functie	Verantwoordelijkheden
  De Gemeenteraad	Het vaststellen van treasurydoelstellingen, het treasurybeleid, beleidskaders en limieten; Het vaststellen van de treasuryparagraaf in de begroting en de jaarrekening;
  Het college van Burgemeester en Wethouders	Het uitvoeren van het treasurybeleid (formele verantwoordelijkheid); Het rapporteren aan de gemeenteraad over de uitvoering van het treasurybeleid

• b.

  de ambtelijke verantwoordelijkheden:

  Functie	Verantwoordelijkheden
  Clustermanager FPC	het adviseren bij het opstellen van de treasuryparagraaf bij de begroting en bij het hanteren van complexe instrumenten als derivaten; de clustermanager is beslissingbevoegd voor beleggingen uit hoofde van de treasuryfunctie tot een bedrag van eur 5 miljoen. De voorstellen worden mede ondertekend door de eenheidsmanager concernstaf. het uitvoeren van de aan hem gemandateerde treasuryactiviteiten conform het treasurystatuut en de treasuryparagraaf; het zorgdragen voor juiste verantwoording van de uitvoering van de door hem geactiveerde treasuryactiviteiten; het rapporteren aan B&W over de uitvoering van het treasurybeheer; het afleggen van verantwoording aan het college van B&W.
  De treasurer	Het uitvoeren van activiteiten met betrekking tot het risicobeheer, de gemeentefinanciering (financiering, uitzetting en relatiebeheer) en het kasbeheer conform dit treasurystatuut en de treasuryparagraaf; Het schriftelijk vastleggen van de informatie die ten grondslag ligt aan beslissingen ter zake van de treasuryfunctie en het archiveren ervan ten behoeve van interne en externe controle; Het opstellen van de rentevisie; Het opstellen van een liquiditeitenplanning voor de korte en lange termijn en het op basis hiervan signaleren dat middelen uitgezet of aangetrokken kunnen worden dan wel dat op korte termijn vrijvallende beleggingen herbelegd kunnen worden; Het adviseren over de termijn en de hoogte van de te beleggen of aan te trekken middelen; Het voorbereiden van besluiten tot het aantrekken dan wel uitzetten van middelen in het kader van de treasuryfunctie, daaronder begrepen het aanvragen van offertes; Het ter ondertekening voorleggen aan de comptabele, de clustermanager van FPC en indien dat volgens het statuut vereist is, aan de eenheidsmanager concernstaf van voorgenomen besluiten tot het uitzetten van middelen in het kader van de treasuryfunctie. Het verder uitvoeren van de besluiten tot het uitzetten van middelen tot en met het maken van de betaalopdracht; Het onderhouden van contacten met banken, geldmakelaars en overige financiële instellingen; Het voorbereiden van beleidsvoorstellen op treasurygebied en het opstellen van de treasuryparagraaf in de begroting en de jaarrekening; Het rapporteren aan de clustermanager FPC over de uitvoering van het treasurybeheer; Het aanleveren van tijdige, volledige en betrouwbare gegevens aan de gemeentelijke administratie; Het zetten van de tweede handtekening ter zake van uitgaande betalingen.
  De kassier	Het afhandelen van het contante en girale betalingsverkeer; Het aanleveren van tijdige, volledige en juiste gegevens aan de gemeentelijke administratie; Het beheren van debiteuren; Het zetten van de eerste handtekening ter zake van uitgaande betalingen.
  Directeur CS	De eenheidsmanager is beslissingsbevoegd voor beleggingen uit hoofde van de treasuryfunctie van een bedrag van eur 5 miljoen en hoger. Een directeur ondertekent mede voorstellen tot en daadwerkelijke beleggingen van eur 5 miljoen en hoger.
  De clustermanagers	Het zorgdragen voor een goede kwaliteit van de informatie die hun cluster aanlevert aan de cluster FPC met betrekking tot toekomstige uitgaven en ontvangsten.

Artikel 18 bevoegdheden

In onderstaande tabel staan bevoegdheden met betrekking tot treasuryactiviteiten weergegeven alsmede de daarbij benodigde fiattering.

Artikel 19. Informatievoorziening

Met betrekking tot de treasuryactiviteiten dient tenminste de in de onderstaande tabel opgenomen informatie te worden verstrekt door de betreffende functionarissen:

Artikel 20 intrekking oude regeling

het Treasurystatuut, vastgesteld 11 november 2011 wordt ingetrokken

Artikel 21 Inwerkingtreding

Deze verordening treedt in werking op 2 februari 2011.

Artikel 22 citeertitel

Deze verordening kan worden aangehaald als "Treasurystatuut".