Bed and breakfast in de gemeente Nunspeet

Paragraaf 1.1. Aanleiding

De geldende bestemmingsplannen, uitgezonderd het bestemmingsplan Nunspeet-Kom (binnenplanse

ontheffing), in de gemeente laten bed & breakfast niet toe. Een dergelijke activiteit verdraagt

zich niet met een woonfunctie1, als regelmatig een aantal personen tegen betaling (bedrijfsmatig)

gebruik maakt van de aangeboden mogelijkheid van bed & breakfast in het pand. Als

expliciet in een bestemmingsplan wordt geregeld dat bed & breakfast onder bepaalde ontheffingsvoorwaarden

niet strijdig is, past het wel binnen de woonfunctie.

In de Integrale Ruimtelijke Toekomstvisie van Nunspeet (IRTV) wordt met betrekking tot toerisme,

cultuur en recreatie een streefbeeld geschetst. De gemeente stimuleert kwaliteitsverbetering en

staat in beginsel positief tegenover uitbreiding van verblijfsrecreatieve voorzieningen (seizoen- en

trekkersplaatsen). De gemeente verleent medewerking aan particuliere initiatieven over verbeterde

verblijfsaccommodaties. In het kader van plattelandsvernieuwing wordt zowel in het weidegebied

als de agrarische enclave medewerking verleend aan ontwikkeling van kleinschalige recreatieve

(neven)activiteiten onder voorwaarde dat de agrarische sector en de natuurwaarden daar

geen bijzondere schade van ondervinden. Kwantitatief betekent dit: vergroting van de omvang

van het huidige aanbod aan overnachtingplaatsen in de gemeente.

De toeristische organisaties stellen in de agenda voor de toekomst dat het platteland een belangrijk

onderdeel van de toeristische identiteit van de Veluwe is. De organisaties verwelkomen dan

ook de komst van nieuwe agrotoeristische producten die een meerwaarde bieden op het huidige

aanbod: bed & breakfast, appartementen, streekproducten, dagattracties op de boerderij, enzovoorts.

In de provinciale nota ‘Mooi Dichtbij’ wordt een afzonderlijk hoofdstuk gewijd aan plattelandstoerisme.

Paragraaf 1.2. Inleiding

Bij de gemeente Nunspeet komen regelmatig aanvragen van burgers binnen om bed & breakfast

te mogen exploiteren. Deze notitie dient ten eerste als een toetsingskader voor de instemming of

afwijzing van bed & breakfast. Bij instemming is een procedure voor een buitenplanse ontheffing

(binnen de bebouwde kom) of een herziening van het bestemmingsplan (buitengebied) vereist.

Ten tweede is deze notitie een toetsingskader voor handhavingszaken op dit terrein. Ten derde

kan de notitie gezien worden als informatieverstrekking over bed & breakfast.

In de notitie is onder andere opgenomen wat bed & breakfast is, wat de beleidsregels zijn en hoe

de functie planologische verankerd wordt in nieuwe bestemmingsplannen. De nota geldt voor de

gehele gemeente zowel voor het buitengebied als voor de bebouwde kom.

Paragraaf 2.1. Begripsomschrijving

De navolgende definitie wordt gehanteerd: "Bed & breakfast is een bedrijfsmatige voorziening

gericht op het bieden van de mogelijkheid tot overnachting en het serveren van ontbijt als toeristischrecreatieve

activiteit aan maximaal acht personen2, die ondergeschikt is aan de hoofdbestemming".

Paragraaf 2.2. Toelichting op de begripsomschrijving

Bed & breakfast is het tegen betaling aanbieden van logies en ontbijt aan derden in een bewoond

pand of bij agrarische bedrijven in een voormalig agrarisch gebouw. Het ontbijt kan bijvoorbeeld in

een gemeenschappelijke ruimte of op de kamer zelf genuttigd worden. Een zelfstandige kookgelegenheid

voor de recreant ontbreekt. De ruimtes voor bed & breakfast zijn vaak eenvoudig van

opzet en bestaan meestal slechts uit slaapkamer(s), badkamer(s) en één gezamenlijke gemeenschappelijke

ruimte. Een kleine (gezamenlijke) keuken met koelkast bestaat ook tot de mogelijkheid.

De keuken en de badkamer worden soms gedeeld met de bewoners en/of eventuele andere

recreanten in de woning.

Onder bed & breakfast wordt niet verstaan overnachting, die niet gestoeld is op een recreatief

verblijf. Overnachting noodzakelijk in verband met het verrichten van tijdelijke of seizoensgebonden

werkzaamheden en/of arbeid, aan studenten en de verhuur aan tijdelijk woningzoekenden

past niet binnen de omschrijving.

Bed & breakfast wordt gebruikt door een afwisselend publiek dat voor een korte periode ter plaatse

verblijft. Het wordt niet gecombineerd met andere bedrijvigheid en recreatieve functies.

Aanvullende services, zoals een warme maaltijd en fietsenverhuur, mogen uitsluitend aan en ten

behoeve van de bed-&-breakfastgasten worden aangeboden. Arrangementen in relatie tot andere

toeristische trekpleisters in de gemeente of de omgeving zijn toelaatbaar.

Paragraaf 3.1. Ruimtelijk beleid provincie

Het Streekplan 2005 van de provincie over bed & breakfast biedt diverse mogelijkheden. Daarbij

moet onderscheid gemaakt worden tussen stedelijk en landelijk gebied. Voor beide gebieden

geldt specifiek beleid. Hieronder komt het streekplanbeleid en de daarin opgenomen bed-&-

breakfastmogelijkheden voor beide gebieden aan bod.

Streekplan 2005: stedelijk gebied

In het stedelijk gebied bestaat de mogelijkheid om projecten te realiseren voor recreatieve functies

(waaronder bed & breakfast), mits deze niet gesitueerd worden op een bedrijventerrein en

voldaan wordt aan een aantal algemene voorwaarden. Als algemene voorwaarden worden bedoeld

het project(/de voorziening):

- mag geen onevenredige afbreuk doen aan of onevenredige beperkingen opleveren voor aangrenzende

of nabije functies en bestemmingen;

- moet zich verdragen met aangrenzende activiteiten en bestemmingen;

- mag niet in strijd zijn met relevante wetgeving onder meer op het gebied van water, natuur,

milieu, geluid, luchtkwaliteit en externe veiligheid.

(Bron: Streekplan 2005).

Gemeentelijke reactie

De genoemde voorwaarden zijn ook terug te vinden in de beleidsregels in de desbetreffende notitie,

waardoor de algemene voorwaarden in de desbetreffende notitie geïmplementeerd zijn.

Streekplan 2005: landelijk gebied

In het landelijk gebied bestaat de mogelijkheid om projecten te realiseren voor extensieve verblijfsrecreatie.

Het streekplan noemt de volgende voorbeelden van extensieve verblijfsrecreatie:

kleinschalige nevenactiviteiten, zijnde verhuur van recreatieve producten of horeca aan huis, een

minicamping of gelijksoortige vormen met een beperkte capaciteit.

(Bron: Streekplan 2005).

Gemeentelijke reactie

Bed & breakfast wordt niet specifiek in het streekplan genoemd. Gelet op de kleinschaligheid en

de zeer beperkte ruimtelijke impact van bed & breakfast, zoals deze zijn ingekaderd in de desbetreffende

notitie, blijkt dat bed & breakfast ook gezien kan worden als een vorm van extensieve

verblijfsrecreatie, zoals het Streekplan 2005 bedoeld. Gelet op de kleinschalige vorm van recreatie

en de zeer beperkte ruimtelijke impact is zonering en het opnemen van een maximum aantal

bed-&-breakfastvoorziening in de gemeente niet noodzakelijk. Bed & breakfast kan daarom worden

toegestaan, mits voldaan wordt aan de in deze notitie opgenomen beleidsregels.

De provincie wil extensieve vormen van recreatie en toerisme stimuleren. Als grondgedachte voor

het beleid wordt in het streekplan gesteld dat extensieve vormen van recreatie en toerisme zich in

het algemeen goed verenigen met de diverse functies in het buitengebied. Desalniettemin moeten

deze vormen van recreatie te verenigen zijn met de natuur- en landschapsdoelstellingen. Dat blijft

een voorwaarde. In het Groenblauwe Raamwerk (waar de Ecologische Hoofdstructuur ook onder

valt), staat de bescherming en ontwikkeling van de voorkomende natuur- en landschapswaarden

voorop.

(Bron: Streekplan 2005).

Gemeentelijke reactie

De in de desbetreffende notitie bedoelde bed & breakfast moet geëxploiteerd worden in bestaande

(bedrijfs)woningen op bestaand erf.

Bijgebouwen op het erf (toevoegen van ‘rood’) of het vergroten van het erf (uitgezonderd voor het

realiseren van parkeerplaatsen en andere noodzakelijke voorzieningen) is niet aan de orde. Op

die manier worden waardevolle (open) gebieden niet aangetast. Ook de kernkwaliteiten van alle

deelgebieden worden niet aangetast. Er vindt geen verandering plaats van de (stroken)

verkaveling, de weidebouw blijft in stand et cetera. Er vinden geen veranderingen plaats

waardoor bed & breakfast niet past in het Groenblauwe Raamwerk. Om deze reden is niet direct

strijdigheid aanwezig met het provinciaal beleid voor de ontwikkeling van de in deze notitie ingekaderde

bed & breakfast. Het aanbieden van aanvullende activiteiten, zoals fietsenverhuur, kan

ertoe leiden dat een externe werking ontstaat naar de omgeving (bijvoorbeeld de Ecologische

Hoofdstructuur). Om die reden mogen aanvullende activiteiten uitsluitend aan en voor de bed-&-

breakfastgasten worden aangeboden.

Streekplanuitwerking Functieverandering

In het Streekplan 2005 wordt aangegeven dat de provincie functieverandering wil bevorderen en

wel op een zodanige manier dat agrarische gebouwen op een goede wijze kunnen worden

(her)gebruikt. Als functieveranderingsmogelijkheid wordt genoemd: “er zijn agrariërs die hun agrarische

gebouwen deels willen gebruiken voor niet-agrarische activiteiten.” Een voorwaarde is dat

geen extra bouwlocaties worden toegevoegd. In relatie met functieveranderingsmogelijkheden

heeft de provincie de volgende doelen opgesteld:

- land- en tuinbouwbedrijven moetende mogelijkheid krijgen om niet-agrarische nevenfuncties te

vervullen;

- aan niet-agrarische bedrijvigheid die gebonden is aan de kwaliteiten en de functies van dat

buitengebied moet ruimte worden geboden;

- er is behoefte om werken te accommoderen in vrijgekomen gebouwen in het landelijk gebied.

Daarmee kan een impuls worden gegeven aan de leefbaarheid en de vitaliteit van het landelijk

gebied.

Door bed & breakfast toe te staan in agrarische gebouwen bij agrarische bedrijven past het binnen

de hierboven genoemde ruimtelijke doelen. Bed & breakfast bij agrarische bedrijven moet in

principe in de (bedrijfs)woning worden gerealiseerd. Bed & breakfast draagt voor de agrarische

bedrijven bij aan verbreding en kan gezien worden als een kwaliteitsslag. Bijbouwen is niet aan

de orde, evenals vergroting van het erf, zodat de kernkwaliteiten van het landschap niet worden

aangetast.

In de streekplanuitwerking Functieverandering wordt als nevenactiviteit genoemd: “natuur- en

landschapsbeheer en -educatie en/of recreatie.” Maximale oppervlakte variërend van 350 m² tot

500 m². Bed & breakfast is een vorm van recreatie en wordt toegelaten met een maximale gebruiksvloeroppervlakte

van 100 m². Gelet daarop past het in de desbetreffende notitie opgenomen

bed-&-breakfastbeleid in de streekplanuitwerking.

Paragraaf 3.2. Actieplan Toerisme en Recreatie

Recreatie & Toerisme in de gemeente Nunspeet

In 1997 is in opdracht van de gemeente Nunspeet het Toeristisch-Recreatief IntegratiePlan Nunspeet

(TRIP) opgesteld. Doelstelling van dit plan is:

“Het ontwikkelen van een samenhangend, onderscheidend en kwalitatief hoogwaardig toeristischrecreatief

product, waarbij naast relevante trends en ontwikkelingen de meningen en ervaringen

van de recreant (zowel verblijfs- als dagrecreant) de leidraad vormen voor een actiegericht beleidsplan

voor de gemeente én het toeristisch-recreatief bedrijfsleven van Nunspeet.”

In het TRIP worden de volgende specifieke doelgroepen beschreven: “de eigen bevolking, de

natuurrecreant, de cultuur- en historiegenieter, de waterrecreant en de ruimte - en rustzoeker.”

De richtinggevende ontwikkelingsvisie in het TRIP kan als volgt worden samengevat:

“Het toeristisch-recreatief product Nunspeet bestaat uit een gevarieerd totaalproduct in een aantrekkelijke

setting; niet zozeer de uitbouw van het product in kwantiteit staat derhalve centraal als

wel de versterking van de kwaliteit en duurzaamheid. Dientengevolge vindt waar nodig, inbreng

van met name ‘aanvullende/nieuwe’ (dag)-recreatieve voorzieningen plaats en worden kwaliteitsknelpunten

weggenomen. Hierbij gaat het niet zozeer om het trekken van extra hordes toeristen

en recreanten, maar staat het bieden van een volledig en kwalitatief goed pakket van voorzieningen

aan de aanwezige toeristen en de eigen bevolking voorop.”

Het toelaten van bed & breakfast past in het streven naar een duurzame kwaliteitsimpuls van de

toeristische routestructuren en de inzet op ontwikkeling van aanvullende voorzieningen.

Paragraaf 3.3 Kwaliteitsimpuls in landelijk gebied

Door mee te werken aan het toelaten van bed & breakfast kan op een aantal fronten een kwaliteitsimpuls

worden gegeven voor het landelijk gebied.

Ten eerste kan bed & breakfast bijdragen aan verbreding van de agrarische bedrijfssector. Het

wordt in de agrarische sector steeds vaker noodzakelijk om een voldoende bedrijfseconomische

basis van de bedrijfsvoering als geheel te creëren om de continuïteit te garanderen. Dat is ook

van belang voor de leefbaarheid en de werkgelegenheid op het platteland.

Uit het Streekplan 2005 blijkt dat de provincie extensieve vormen van recreatie en toerisme,

waaronder bed & breakfast, wil stimuleren (zie paragraaf 3.1.). De grondgedachte voor het beleid

in het landelijk gebied is dat extensieve vormen van recreatie en toerisme zich in het algemeen

goed kunnen verenigen met de diverse functies in het buitengebied. Gelet daarop ziet ook de

provincie bed & breakfast als een kwaliteitsimpuls voor het landelijk gebied.

Ten tweede biedt bed & breakfast een invulling aan een betere benutting van gedeelten van

woonboerderijen.

Paragraaf 3.4. Brandpreventiebeleid

Op 1 november 2008 is het Gebruiksbesluit in werking getreden. Dit besluit stelt dat een gebruiksvergunning

is vereist als aan meer dan tien personen bedrijfsmatig kamers voor nachtverblijf

worden aangeboden. In de bouwverordening kan van dit aantal worden afgeweken.

Paragraaf 3.5. Concurrentie

Door bed & breakfast toe te staan, wordt verondersteld dat eigenaren van horecabedrijven, bestaande

recreatiebedrijven en campings nadeel kunnen ondervinden van het eventuele concurrerende

effect dat hiervan uit kan gaan. Om de hierna volgende redenen is mogelijke concurrentie

niet aan de orde.

Ten eerste blijkt uit bestaande jurisprudentie dat concurrentie op zichzelf geen ruimtelijke reden is

om geen medewerking aan een verzoek te verlenen. Pas wanneer het toestaan van bed & breakfast

leidt tot een duurzame ontwrichting van het recreatieve voorzieningenniveau ter plaatse en dit

niet door dringende redenen wordt gerechtvaardigd, kan sprake zijn van het onthouden van medewerking

aan een verzoek. In de gemeente zijn geen signalen bekend van een (verwachte)

overcapaciteit in de verblijfsrecreatie. Gezien de ontwikkelingen in de recreatieve sector is het

aannemelijk dat een uitbreiding van het voor recreatieve verhuur bestemde kamerbestand in een

behoefte zal voorzien. Gelet daarop leidt bed & breakfast in onze gemeente niet tot een duurzame

ontwrichting van het recreatieve voorzieningenniveau.

Ten tweede is bed & breakfast kleinschalig (Kleinschalig: zoals in de begripsomschrijving (hoofdstuk 2.1.) is aangegeven) van aard.

De kleinschaligheid wordt gegarandeerd

door een maximale oppervlakte op te nemen, wat resulteert in het beperken wat betreft het aantal

bedden. Voor dergelijke kleinschalige voorzieningen bepaalt de marktwerking de vraag.

Ten derde zijn aanvullende voorzieningen, zoals het aanbieden van een warme maaltijd en fietsenverhuur,

alleen toegestaan voor de bed-&-breakfastgasten, waardoor concurrentie voor de

lokale horeca en andere bedrijven niet aan de orde is.

Paragraaf 3.6. Positieve en negatieve punten

Positieve punten:

- De voorziening strookt met het gemeentelijk beleid, zoals neergelegd in de IRTV 2015, het

TRIP en het Actieplan Toerisme en Recreatie. De gemeente stimuleert kwaliteitsverbetering en

staat in beginsel positief tegenover uitbreiding van verblijfsrecreatieve voorzieningen.

- Gelet op de kleinschaligheid en de beperkte ruimtelijke impact strookt de voorziening met het

provinciaal beleid (Streekplan 2005).

- Bed & breakfast in het buitengebied en in de bebouwde kom versterkt de gebruiksfunctie van

de aanwezige lange afstand wandel- en fietsroutes in de gemeente.

- De lokale economie, waaronder de bestaande horeca, kan profiteren van het toelaten van bed

& breakfast in onze gemeente.

- Bed & breakfast zorgt voor een aanvulling op inkomsten. Bij agrariërs zorgt de voorziening voor

een verbreding van de activiteiten.

Negatieve punten:

- De voorziening kan een (beperkte) verkeersaantrekkende werking en parkeerdruk met zich

meebrengen. Daarbij wordt opgemerkt dat een belangrijke doelgroep van bed & breakfast fietsers

en wandelaars zijn. Meer verkeersbewegingen zijn echter inherent aan het stimuleren van

toeristische activiteiten.

- Mogelijke overlast voor omwonenden door een toename van activiteiten op het erf. De desbetreffende

notitie voorziet echter in maatregelen die erop gericht zijn deze overlast tot een minimum

te beperken.

Paragraaf 3:7 Conclusie

Bed & breakfast past in het provinciaal en gemeentelijk beleid, mits voldaan wordt aan de in de

desbetreffende notitie opgenomen beleidsregels. Bed & breakfast draagt ook bij aan een kwaliteitsimpuls

in het landelijk gebied. Aandacht voor brandveiligheid is belangrijk. Mogelijke concurrentie

door bed & breakfast is niet aan de orde. De negatieve punten kunnen worden tegengegaan

door specifieke beleidsregels op te nemen.

Geconcludeerd kan worden dat het stimuleren van bed & breakfast door de desbetreffende notitie

een welkome aanvulling is op het huidige toeristische aanbod in de gemeente.