Besluit van het college van burgemeester en wethouders van de gemeente Oegstgeest houdende Preventie- en handhavingsplan Alcohol 2014 – 2016

Voorwoord

Horeca heeft meerwaarde voor de kwaliteit, leefbaarheid en aantrekkelijkheid van de gemeente Oegstgeest. Het is onderdeel van het voorzieningenniveau, heeft een belangrijke sociale functie (mensen komen bij elkaar) en is van economische betekenis (werkgelegenheid en bestedingen). Daarbij draagt de horeca bij aan de recreatieve functie van onze gemeente en zorgen terrassen bij horecabedrijven voor sfeer en gezelligheid.

Horeca kenmerkt zich vooral door de verstrekking van alcoholhoudende dranken. Nu is dat uiteraard op zich geen probleem, maar het overmatig verstrekken van alcohol kan negatieve gevolgen hebben voor de leefbaarheid, openbare orde en voor de gezondheid. Daarom is in 1864 de Drank- en Horecawet (DHW) in het leven geroepen. De wet regelt een verantwoorde distributie van alcohol in de samenleving en bevat speciale regels voor alcoholverstrekkers en overheden.

Op 1 januari 2013 is de Drank- en Horecawet, na acht jaar gewijzigd. Deze wetswijziging moest zorgen voor het realiseren van de volgende drie doelen: Het verminderen van alcoholgebruik onder jongeren, het terugdringen van alcohol gerelateerde openbare orde problemen en het reduceren van administratieve lasten. Daarnaast is het toezicht op de Drank- en Horecawet verplaatst van het rijk naar de gemeente. Op 1 januari 2014 is er opnieuw een belangrijke wijziging ingegaan, waarbij de leeftijdgrens voor alcoholhoudende drank is verhoogd van 16 naar 18 jaar.

De nieuwe DHW biedt de gemeente Oegstgeest meer mogelijkheden beleid te ontwikkelen op lokaal niveau. Want ook in Oegstgeest is schadelijk alcoholgebruik aan de orde. Net als hun leeftijdsgenoten in andere regio’s drinken veel jongeren in de regio te jong, te vaak en te veel.Met deze nieuwe beleidsruimte is gemeente Oegstgeest beter in staat sturing te geven aan een effectieve aanpak van de lokale alcoholproblematiek, het beperken van de aan drank gerelateerde overlast en daarmee het bevorderen van een veilige leefomgeving. Op lokaal niveau bestaat immers het beste zicht waar de problemen zich voordoen, waar de hotspots zijn, waar sprake is van overmatig alcoholgebruik, waar jongeren indrinken op straat, in welke sportkantines veel wordt gedronken en bij welke evenementen problemen kunnen ontstaan.

Het feit dat de gemeente Oegstgeest nu ook verantwoordelijk is voor het toezicht en de handhaving op de Drank- en Horecawet vraagt om een preventie- en handhavingsplan. Preventie en handhaving zijn namelijk onlosmakelijk met elkaar verbonden. Een integrale aanpak komt zowel ten goede aan de gezondheid van de inwoners van de gemeente Oegstgeest als aan de preventie van alcohol gerelateerde problemen rond veiligheid en overlast, zoals vernielingen en geweld. Uiterlijk 1 juli 2014 dient de gemeenteraad verplicht het eerste preventie- en handhavingsplan te hebben vastgesteld (artikel 43a DHW).

1. Inleiding

1.1 Aanleiding

De nieuwe Drank- en Horecawet maakt de gemeente verantwoordelijk voor het toezicht op en handhaving van de Drank- en Horecawet. Deze taak komt naast de bevoegdheid voor het verlenen van Drank- en Horeca vergunningen die al bij de gemeente lag. Hiermee is de gemeente Oegstgeest verantwoordelijk voor het gehele proces van vergunningverlening en het toezicht op de naleving van de Drank- en Horecawet. Het gemeentelijke toezicht kan daarmee efficiënter en effectiever worden ingezet. Dit biedt ruimte voor een integrale aanpak die wordt beschreven in dit preventie- en handhavingsbeleid.

1.2 Doel

Het gaat bij het preventie- en handhavingsbeleid om een combinatie van leefbaarheid, veiligheids- en gezondheidsdoelstellingen. De doelstelling luidt:

‘Alcoholgebruik van jongeren onder de 18 jaar voorkomen, en overmatig alcoholgebruik bij jongeren tussen 18 -25* jaar terugdringen , om op deze manier een gezondere leefstijl te ontwikkelen en verstoringen van de leefbaarheid en openbare orde tegen te gaan’’

t/m 25 jaar is het kader van het Trimbos Instituut waarbinnen de term ‘jongeren’ wordt aangeduid, gezien de ontwikkeling

van de hersenen tot ongeveer 25 jaar.

Om deze hoofddoelstelling meetbaar te maken zijn de onderstaande 4 subdoelstellingen geformuleerd:

• Uitstellen van de leeftijd waarop jongeren voor het eerst alcohol drinken.

Het percentage scholieren 11-18 jarigen die in het najaar van 2013 ooit alcohol heeft gedronken is 45% ten opzichte van 43% in de regio. Gestreefd wordt een percentage van 0%, omdat deze doelstelling echter in de praktijk onrealistisch is, is de doelstelling een percentage dat niet hoger is dan het regionaal gemiddelde.

• Terugdringen van de hoeveelheid alcohol die wordt gebruikt door jongeren tot 18 jaar.

Het percentage 11-18 jarigen dat binge-drinkt in 2013(5 of meer drankjes op één gelegenheid) was 24% ten opzichte van 22% in de regio. Gestreefd wordt het percentage substantieel te verlagen en het percentage terug te brengen naar een percentage dat niet hoger is dan het regionaal gemiddelde.

• Het terugdringen van de door jongeren beleefde goedkeuring of onverschilligheid van hun ouders ten aanzien van alcoholgebruik.

Het percentage ouders van 11-18 jarigen dat het alcoholgebruik van hun kind niet afkeuren

bedroeg in het jaar 2013 54%. Gestreefd wordt om dit percentage substantieel te verlagen en terug te dringen naar een percentage dat niet hoger is dan het regionaal gemiddelde in 2018.

• Overmatig alcoholgebruik van jongeren 18-25 jaar voorkomen.

De gemeente Oegstgeest heeft geen meetgegevens, aangezien de gezondheidsmonitor van de GGD in het kader van alcoholgebruik alleen gegevens meet van scholieren tussen 11-18 jaar. Door middel van onze acties probeert de gemeente Oegstgeest echter toch overmatig alcoholgebruik van jongeren 18-25 terug te dringen.

Uitgaande van de uitkomst van de Gezondheidsmonitor 11-18 jarigen (2018) van de GGD Hollands- Midden wordt bepaald of deze doelstellingen zijn behaald.

1.3 Leeswijzer

Dit figuur geeft de structuur van het preventie- en handhavingsplan Alcohol weer. Gekozen is om het structuurmodel van de VNG aan te houden. Dit model biedt een gestructureerde aanpak waarbij de processtappen uit de beleidscyclus worden gevolgd.

Het schema gaat uit van de volgorde waarbij de beleidsontwikkeling zich vertaalt in de gemeentelijke verordening. Vergunningverlening gaat vooraf aan toezicht. Toezicht kan overgaan in handhaving en het opleggen van sancties. De beleidscyclus sluit met monitoring en evaluatie en het waar nodig bijstellen van beleid en/of uitvoering.

Algemene opmerking

In dit preventie- en handhavingsplan Alcohol is uiteraard het preventie- en handhavingsbeleid op het gebied van alcohol opgenomen. Dit beleid staat beschreven in hoofdstuk 5, waarbij in hoofdstuk 6 wordt ingegaan op de monitoring en evaluatie van dit nieuwe beleid.

Daarnaast is in dit document al het overige beleid voor zover relevant ook weergegeven, zodat het nieuwe beleid ook in verhouding tot reeds vastgestelde beleid kan worden bezien. Het reeds vastgestelde beleid is opgenomen in de hoofdstukken 2,3 en 4.

2. Algemeen

2.1 Ontwikkelingen Drank- en Horecawet

In het onderstaande schema staan de recente wijzigingen van de Drank- en Horecawet (DHW) die per 1 januari 2013, of per 1 januari 2014 zijn doorgevoerd. In het schema is per wijziging: het bijbehorende artikel, de doelgroep en het bestuursorgaan benoemd. De wijzigingen worden onder het schema verder toegelicht.

1- Strafbaarstelling jongeren

Jongeren onder de 18 jaar zijn nu ook zelf strafbaar wanneer ze in een horecagelegenheid of op de openbare weg in het bezit zijn van alcoholhoudende drank. Hiermee ligt de verantwoordelijkheid niet meer alleen bij de drankverstrekkers, maar ook bij de jongeren zelf.

2- Verplichte verordening para commerciële instellingen

Bij de zogenaamde “paracommerciële” horecabedrijven kan er sprake zijn van oneerlijke concurrentie ten opzichte van de reguliere horeca. Het gaat hier om instellingen die zich richten op activiteiten van recreatieve, sportieve, sociaal-culturele, educatieve, levensbeschouwelijke of godsdienstige aard en in dat kader een kantine of buffet exploiteren. Bijvoorbeeld dorpshuizen en sportkantines waar met vrijwilligers gewerkt wordt en de activiteiten doorgaans gesubsidieerd worden.

Ter voorkoming van oneerlijke mededinging is de gemeente Oegstgeest verplicht regels op te stellen aan para commerciële rechtspersonen. In artikel 2.34A en artikel 2.34B van het APV en de daaropvolgende beleidsregels zijn besluiten genomen over:

• De tijden gedurende welke in de betrokken instelling alcohol mag worden verstrekt

• De in de instelling te houden bijeenkomsten van persoonlijke aard, zoals bruiloften en partijen;

• de in de instelling te houden bijeenkomsten die gericht zijn op personen die niet of niet rechtstreeks bij de activiteiten van de betreffende rechtspersoon betrokken zijn.

De beleidsregels voor para commerciële instelling zijn terug te vinden in bijlage I

3- Extra bevoegdheden voor het maken van verordeningen

• Regulieren prijsacties

Door een nieuwe bevoegdheid in de wet kan een gemeente- op basis van eigen afwegingen - deze prijsacties, in de vorm van “happy hours” of stuntprijzen, in een verordening aan banden leggen. De achterliggende reden is overmatig alcoholgebruik door jongeren en overlast te kunnen beteugelen.

• Toegangstijden koppelen aan sluitingstijden horeca

De gemeentelijke bevoegdheid om toegangsleeftijden voor bezoekers van de horeca vast te stellen (welke leeftijd niet hoger mag zijn dan 21 jaar) wordt verder uitgebreid. Een gemeente kan leeftijden voortaan koppelen aan de openingstijden van een horecabedrijf. De toegangsleeftijd kan ook gekoppeld worden aan een bepaald tijdblok. Dit betekent dan in de praktijk dat er aan de deur moet worden gecontroleerd op leeftijd, een verkapte portiersplicht dus.

De gemeente Oegstgeest maakt vanwege afwezigheid van uitgaansgelegenheden voor jongeren in de gemeente geen gebruik van deze extra bevoegdheden (Lees hoofdstuk 3.2).

4- Schorsing vergunning

Een gemeente kan volgens de huidige DHW op diverse gronden een vergunning intrekken. De bestaande praktijk heeft volgens de wetgever geleerd dat dit in concrete situaties vaak een te drastisch middel wordt gevonden. De maatregel wordt dan ook in de praktijk niet veel gebruikt.

5- Bestuurlijke boetes gaan naar gemeentekas

Voor bijna alle overtredingen van de DHW kunnen bestuurlijke boetes worden opgelegd. Bij overtredingen van deze bepalingen zal er bestuursrechtelijk (door middel van bestuurlijke boetes) gehandhaafd worden. In uitzonderlijke gevallen zal handhaving via toepassing van de Wet Economische Delicten plaatsvinden. De opbrengst van de door gemeentelijke toezichthouders opgelegde bestuurlijke boetes gaan naar de gemeentekas.

6- ‘Three strikes out’

De nieuwe drank- en horecawet geeft de burgemeester een extra sanctiemogelijkheid om regelnaleving te bevorderen ten aanzien van de verstrekking van alcohol aan jongeren onder de 16 jaar (Vanaf 1 januari 2014 18 jaar). In hoofdstuk 5 wordt deze sanctie verder uitgezet.

7- Decentralisatie toezicht

De nieuwe Drank- en Horecawet maakt de gemeente verantwoordelijk voor het toezicht op en handhaving van de Drank- en Horecawet. Een voordeel van gedecentraliseerd toezicht voor gemeente Oegstgeest is de mogelijkheid in te spelen op de lokale situatie en problematiek, om vervolgens zelf te sturen in het toezicht. Hierdoor kan het gemeentelijke toezicht efficiënter en effectiever worden ingezet.

8- Burgemeester bevoegd gezag

De burgemeester wordt het bevoegd gezag voor vergunningverlening én toezicht op de naleving van de Drank- en Horecawet in de gemeente, deze bevoegdheid was eerst toebedeeld aan het College van Burgemeester en Wethouders. De reden van de wijziging is dat de burgemeester nu al belast is met

het toezicht op de openbare orde.

9- Interbestuurlijk toezicht vervalt

In plaats van de VWA worden gemeenten nu verantwoordelijk voor de handhaving van de DHW. De burgemeester krijgt de bevoegdheid om BOA’s (bijzondere opsporingsambtenaren) aan te wijzen die bevoegd zijn om binnen de gemeente te controleren en te handhaven op de wet.

10- Preventie-en Handhavingsplan

De gemeenteraad dient uiterlijk per 1 juli 2014 een preventie- en handhavingsplan vast te stellen (artikel 43a DHW). Hierin staat beschreven op welke wijze de alcoholpreventie en -handhaving vorm krijgen en welke resultaten minimaal behaald moeten worden. Het verplichte plan zal na 2014 de vierjaarlijkse cyclus volgen van de Nota Lokaal Gezondheidsbeleid. Omdat de Nota Lokaal Gezondheidsbeleid van gemeente Oegstgeest in 2016 afloopt, zal het preventie- en handhavingsplan, samen met het Lokaal Gezondheidsbeleid van Oegstgeest in 2016 opnieuw door de gemeenteraad worden vastgesteld. Na deze vaststelling zal het preventie- en handhavingsplan de vierjaarlijkse cyclus volgen van het gezondheidsbeleid.

11- Verhoging leeftijdsgrens

Per 1 januari 2014 is de leeftijdsgrens verschoven van 16 naar 18 jaar, zowel voor de verkoop van zwak alcoholhoudende drank als voor sterke drank. Tevens zijn jongeren onder de 18 strafbaar als ze alcohol bij zich hebben in de openbare ruimte.

2.2 Horeca in Oegstgeest

De horeca en alcoholverstrekkers zijn te verdelen in de volgende categorieën:

• Commerciële horeca

• Paracommerciële horeca

• Slijterijen

• Supermarkten

Commerciële instellingen zijn horecabedrijven als: café, bars, restaurants en hotels. Zij handelen en verrichten werkzaamheden met het oogmerk om winst te maken. Paracommerciële instellingen zijn instellingen die wel alcohol verstrekken, maar een andere hoofdactiviteit hebben. Hierbij valt te denken aan sportkantines, wijk- en buurtgebouwen, gemeenschapshuizen, verenigingskantines, schoolgebouwen, kerkelijke gebouwen en dergelijke.

Daarnaast zijn er nog twee groepen die alcoholhoudende dranken verstrekken voor gebruik elders dan ter plaatse. De slijterijen hebben voor de verstrekking van alcoholhoudende dranken een slijterijvergunning nodig. De supermarkten mogen alleen zwak- alcoholhoudende dranken verstrekken.

In de onderstaande tabel zijn alle horecagelegen en overige alcoholverstrekkers van de gemeente Oegstgeest per categorie weergegeven. Om welke horecagelegenheden en alcoholverstrekkers het gaat, kunt u teruglezen in bijlage II.

Alcoholverstrekkers per categorie weergegeven

2.3 Alcoholgebruik onder jongeren in Oegstgeest

In het najaar van 2013 heeft de GGD Hollands Midden een gezondheidspeiling uitgevoerd onder middelbare scholieren van 11 t/m 18 jaar in regio Hollands-Midden. Zo’n 23.000 jongeren hebben een vragenlijst ingevuld. De kerncijfers over alcoholgebruik onder jongeren in de gemeente Oegstgeest worden hieronder schematisch weergegeven. 45% van de jongeren in Oegstgeest tussen de 11-18 jaar heeft in zijn/haar hele leven minimaal één alcoholhoudende drank gedronken. 37% van deze jongeren heeft in de afgelopen vier weken nog alcoholhoudende drank gedronken, waarvan 24% vijf of meer glazen alcohol op één gelegenheid heeft gedronken (binge-drinken). Binge-drinken vormt een groot probleem, niet alleen voor Oegstgeest maar voor heel het land. Binge-drinken geeft namelijk de grootste risico’s op alcoholvergiftiging, hersenbeschadiging en verstoring van de openbare ruimte.

Opvallend is dat veel ouders een positieve houding t.o.v. alcoholgebruik hebben. Deze ouders/verzorgers vinden het goed dat hun zoon of dochter alcoholhoudende drank drinkt of zeggen er niets van. In de laatste kolom onder: ‘totaal HM’ zijn de gemiddelde percentages weergegeven van regio Hollands Midden. Het percentage van het aantal jongeren dat ooit heeft gedronken, recent heeft gedronken, en recent heeft binge-gedronken ligt bij de gemeente Oegstgeest hoger dan het gemiddelde percentage van Hollands-midden. Dit betekent dat er met dit preventie- en handhavingsplan een flinke winst te behalen valt bij gemeente Oegstgeest.

3. Verbindende beleidsvelden

Met de vernieuwde Drank- en Horecawet heeft de gemeente Oegstgeest nieuwe bevoegdheden, taken en verantwoordelijkheden gekregen. Hiermee heeft de gemeente ook meer ruimte gekregen om haar eigen beleid te bepalen en andere beleidsvelden te integreren in het proces. Met deze beleidsruimte is

de gemeente Oegstgeest beter in staat sturing te geven aan een effectieve aanpak van de lokale alcohol gerelateerde problematiek. De gemeente staat als decentrale overheid dicht bij de lokale problematiek en kan daardoor gericht actie ondernemen.

Het onderwerp raakt namelijk verschillende soorten beleid, onder meer: Openbare orde en veiligheid, Volksgezondheid, leefbaarheid, maar heeft ook economische aspecten. De DHW leent zich voor een integrale benadering vanuit deze beleidsvelden. In dit hoofdstuk zullen de bovenstaande beleidsvelden aan bod komen.

3.1 Volksgezondheid

De belangrijkste reden voor het wijzigen van de Drank- en Horecawet is de schadelijkheid die (overmatig) alcoholgebruik kan hebben op de volksgezondheid. Met name alcoholgebruik op jonge leeftijd is erg schadelijk. Jongeren vormen een belangrijke risicogroep voor de ontwikkeling van alcohol gerelateerde problemen. Het lichaam van een jongere is nog niet volgroeid en daardoor extra gevoelig voor alcoholmisbruik. Drinken op jonge leeftijd kan schade toebrengen aan de hersenen en andere organen die nog in de groei zijn. Veel drank is slecht voor maag en lever, en het zorgt voor hersenschade juist omdat de hersenen van jongeren nog in ontwikkeling zijn (pas op de leeftijd van ongeveer 24 jaar zijn de hersenen volgroeid) en het vermindert de concentratie en schoolprestaties. Verder bestaat de kans dat jongeren onder invloed van drank dingen doen die zij anders niet zouden doen: ongewilde en onveilige seks, betrokken raken bij geweldsincidenten, en ongelukken in het verkeer. Verder is de kans op verslaving op latere leeftijd veel groter als een kind vroeg begint met drinken. Vooral jongeren kunnen al deze risico’s niet inschatten.

Eén van de speerpunten van het Lokaal Gezondheidsbeleid van de gemeente Oegstgeest 2013-2016, is dan ook het terugdringen van overmatig alcoholgebruik onder jongeren. Het is de laatste jaren steeds duidelijker geworden dat jongeren meer drinken en dat op steeds jongere leeftijd zijn gaan doen. Dit onderstreept nog eens de noodzaak om het gebruik van alcohol zo lang mogelijk uit te stellen.

3.2 Openbare orde en Veiligheid

De risico's van alcoholgebruik door jongeren hangen sterk samen met het incidenteel gebruik van een overmatige hoeveelheid alcohol in een zeer korte tijd (binge-drinken) en door drinken in situaties waarin men eigenlijk helemaal geen alcohol zou moeten drinken (zoals in het verkeer). Overmatig en riskant alcoholgebruik kan leiden tot (ernstige) problemen. Behalve gevolgen voor de persoonlijke gezondheid en het risico van verslaving bij langdurig gebruik, kan onverantwoord gebruik van alcohol zeer veel schade aanrichten in de openbare ruimte. Bij deze problemen kan gedacht worden aan openlijke geweldpleging, vernielingen, vervuiling en verstoring van de nachtrust van de bewoners in de omgeving van de horeca.

Alcohol gerelateerde openbare orde problemen in Oegstgeest

Het ontwikkelen van een preventie- en handhavingsbeleid is maatwerk. Dit maatwerk volgt op enerzijds de aard en omvang van de lokale problematiek en anderzijds de ambities die de gemeente heeft. De gemeente Oegstgeest waar vooral horecagelegenheden voor ouder publiek gevestigd zijn, kent een andere problematiek, dan een gemeente met veel uitgaansgelegenheden of een gemeente waar jaarlijks grote op jonger gerichte evenementen plaatsvinden. In een gemeente met veel uitgaansgelegenheden voor jongeren gelden specifieke aandachtspunten bovenop de algehele problematiek van drankverstrekking en gebruik.

Doordat in Oegstgeest geen uitgaansgelegenheden voor jongeren zijn gevestigd, verplaatsen zij zich naar de omliggende gemeente wanneer zij op stap willen. De afwezigheid van uitgaansgelegenheden in Oegstgeest zorgen ervoor dat het openbare orde probleem in gemeente Oegstgeest minimaal is. Er zijn hiervan dan ook nauwelijks meldingen bekend bij de politie of gemeente.

De afwezigheid van uitgaansgelegenheden voor jongeren in de gemeente Oegstgeest is ook de reden dat gemeente Oegstgeest geen gebruik maakt van de extra bevoegdheden voor het maken van verordeningen, als het reguleren van prijsacties en het koppelen van toegangstijden aan sluitingstijden van horecagelegenheden (art. 25a, 25b, 25c, 25d DHW).

3.3 Economisch

De Drank- en Horecawet maakt zoals eerder genoemd onderscheidt tussen commerciële en para commerciële horeca inrichtingen. Commerciële inrichtingen zijn horecabedrijven als bars, cafés, restaurants en hotels. Paracommerciële instellingen zijn instellingen die wel alcohol verstrekken, maar een andere hoofdactiviteit hebben. Hierbij valt te denken aan sportkantines, wijk- en buurtgebouwen, gemeenschapshuizen, verenigingskantines, schoolgebouwen, kerkelijke gebouwen en dergelijke.

De gemeente is verplicht om een verordening vast te stellen om de drankverstrekking binnen de paracommercie te reguleren en om oneerlijke mededinging ten opzichte van commerciële horeca te voorkomen. Paracommerciële instellingen hebben namelijk een bevooroordeelde positie ten opzichte van commerciële horeca. Paracommerciële instellingen ontvangen veelal subsidies, hebben vrijwilligers in dienst en kennen deels andere regelgeving waardoor er sprake is van oneerlijke mededinging, ten opzichte van de reguliere horeca.

Verordening paracommerciële horeca Oegstgeest

De gemeente heeft invulling gegeven aan de verplichting om een verordening vast te stellen ten aanzien van de paracommerciële horeca door in artikel 2:34b ‘bijeenkomsten bij paracommerciële rechtspersonen ‘ van de Algemeen Plaatselijke Verordening het volgende te bepalen.

De beslissingen die de burgemeester heeft genomen gelet op artikel 2:34b worden benoemd In de beleidsregels para commerciële instellingen (zie bijlage I).

3.4 Leefbaarheid

Vrijwel alle horeca inrichtingen vallen onder de Wet milieubeheer. Op grond van deze wet zijn regels opgenomen in het Activiteitenbesluit. Voor de horeca zijn de bepalingen voor geluid de belangrijkste.

Geluid

Geluidgrenzen voor horecabedrijven

In het Activiteitenbesluit zijn de toegestane geluidsgrenzen opgenomen. Op dit moment gelden als geluidgrenzen op de gevel van geluidsgevoelige gebouwen zoals woningen tussen 07:00 en 19:00 uur 50 dB(A), tussen 19:00 en 23:00 uur 45 dB(A) en tussen 23:00 en 07.00 40 dB(A). Hier mag het maximale geluidsniveau (piekniveau) 20 dB(A) hoger uitkomen.

Geluidsgrenzen ten aanzien van aanpandige woningen

Voor aanpandige gebouwen zoals aanpandige woningen gelden de strengste geluidsgrenzen. Tussen 07:00 en 19:00 wordt in aanpandige gebouwen een gemiddeld geluidsniveau van 35 dB(A) toegestaan, tussen 19:00 en 23:00 30 dB(A) en tussen 23:00 en 07:00 25 dB(A). Ook hier mag het maximale geluidsniveau(piekniveau) 20 dB(A) hoger uitkomen. In het onderstane schema is het maximale geluidsniveau voor horeca inrichtingen overzichtelijk weergegeven.

Toegestane maximale geluidniveau uitgedrukt in dB(A) voor horeca inrichtingen

Terrassen

Terrassen zijn belangrijk voor de levendigheid en uitstraling van een gebied. Het is wel belangrijk dat de uitstraling en kwaliteit passen binnen de openbare ruimte. In artikel 2:28b en 2:29 van de APV zijn regels gesteld met betrekking tot vergunningverlening en de sluitingstijden voor terrassen in gemeente Oegstgeest.

4. Vergunningverlening

De Drank- en Horecawet bepaalt dat voor het verstrekken van alcohol in een inrichting, of vanuit een inrichting een vergunning verplicht is. Voor het verkrijgen van een vergunning moet de aanvrager voldoen aan een aantal kwaliteitseisen. Daarnaast moet ook de inrichting voldoen aan een aantal eisen. De wet geeft hier aan gemeente geen beleidsvrijheid; dat wil zeggen dat de burgemeester verplicht is een vergunning af te geven als de aanvrager en de inrichting voldoen aan de eisen.

In dit hoofdstuk wordt voor volledigheid van het preventie- en handhavingsplan ingegaan op vergunningverlening in het kader van de Drank- en Horecawet, terrassen en op de vergunning van speelautomaten in horeca inrichtingen.

4.1 Drank- en Horeca vergunning

Vergunningsverlening in het kader van de Drank- en Horecawet is geen nieuwe taak voor de gemeente. Het verlenen van vergunningen voor de verstrekking van alcoholhoudende dranken blijft een instrument voor gemeenten om verantwoorde alcoholverstrekking te reguleren. Wel kent de nieuwe Drank- en Horecawet een aantal wijzigingen die het vergunningsstelsel vereenvoudigt en de administratieve lasten vermindert.

Door aanpassing van het vergunningsstelsel in de nieuwe Drank- en Horecawet hoeft er in minder gevallen een nieuwe vergunning worden aangevraagd, met als gevolg dat de administratieve lasten voor drankverstrekkers en de bestuurslasten voor de gemeenten verminderen. Enkele voorbeelden van deze aanpassingen aan het vergunningsstelsel zijn:

- De vergunning staat op naam van een natuurlijke, of een rechtspersoon en heeft een inrichting gebonden deel. De persoonsgebonden gegevens van leidinggevenden komen op een aanhangsel. Bij wijziging van de leidinggevenden is een melding aan de burgemeester voldoende, voorheen ging dit via een nieuwe aanvraag voor een vergunning. Deze opbouw van de vergunning zal leiden tot aanzienlijk minder vergunningaanvragen.

- De nieuwe leidinggevende kan direct na ontvangst van bevestiging van de melding aan de slag. De burgemeester toetst vervolgens of de nieuwe leidinggevende voldoet aan de vereisten.

- Jaarlijkse evenementen die gebruik maken van ontheffing Drank- en Horecawet (artikel 35 Drank- en horecawet) kunnen een ontheffing aanvragen die meerdere jaren geldig is. Het evenement dient aan een aantal voorwaarden te voldoen, zoals: identieke activiteiten, alcoholverstrekking onder dezelfde leidinggevende, dezelfde aanvragende organisatie, et cetera.

4.2 Terrasvergunning

In artikel 2:28b van de APV worden verschillende regels opgenomen voor het verlenen van terrasvergunningen in Oegstgeest. Zo is het verboden om zonder vergunning van de burgemeester één of meer bij de openbare inrichting behorende terrassen, al dan niet op of aan de weg, te exploiteren.

In de terrasvergunning van Oegstgeest is ook opgenomen dat de burgemeester een vergunning voor een terras kan weigeren indien het beoogde gebruik in strijd is met een bestemmingsplan, een beheers verordening, een exploitatieplan of een voorbereidingsbesluit. Daarnaast kan de burgemeester nadere regels stellen aan een exploitatie van een terras in het belang van de openbare orde, veiligheid, gezondheid en/ of het voorkomen van overlast. Tot de nadere regels behoren in elk geval voorschriften over de afmeting van het terras en de sluitingstijden.

4.3 Speelautomaten vergunning

Voor het hebben van speelautomaten wordt onderscheidt gemaakt tussen behendigheidsautomaten en kansspelautomaten. Voor het hebben van behendigheidsautomaten is geen vergunning volgens de wet op de kansspelen vereist. In een laagdrempelige inrichting (bv. snackbar, kantine) mogen zonder aanwezigheidsvergunning maximaal twee behendigheidsautomaten worden geplaatst.

In een hoogdrempelige inrichting (cafés, restaurants) kan de exploitant zelf bepalen wel soort speelautomaat hij wenst te plaatsen. Dit zijn maximaal twee kansspelautomaten of twee behendigheidsautomaten. Hiervoor is een aanwezigheidsvergunning voor kansspelautomaten nodig. Deze wordt voor een periode van maximaal 5 jaar verleend.

4.4 Evenementen

Om buiten een inrichting om, tegen betaling, alcohol te schenken, is het nodig een ontheffing aan te vragen. De burgemeester kan ten aanzien van het verstrekken van zwak-alcoholhoudende drank op aanvraag ontheffing verlenen van het in artikel 3 voor de uitoefening van het horecabedrijf gestelde verbod, bij een in de beschikking aangewezen bijzondere gelegenheid van zeer tijdelijke aard voor een aaneengesloten periode van ten hoogste twaalf dagen, mits de verstrekking geschiedt onder onmiddellijke leiding van een persoon die:

- de leeftijd van eenentwintig jaar heeft bereikt;

- niet in enig opzicht van slecht levensgedrag is.

5. Preventie, toezicht en handhaving

Het is een gegeven dat gemeenten niet beschikken over oneindige toezicht- en handhavingscapaciteit, daarom zullen er verantwoorde keuzes gemaakt moeten worden wat betreft de toezicht- en handhaving op de Drank- en Horecawet. Deze keuzes zijn vertaald in dit hoofdstuk. Om schadelijk alcoholgebruik tegen te gaan, blijkt alleen een samenhangende aanpak doeltreffend. Aan de hand van geformuleerde prioriteiten wordt bepaald op welke wijze, en aan de hand van welke instrumenten preventief zal worden opgetreden, toezicht zal worden gehouden of zal worden gehand¬haafd.

Gemeente Oegstgeest heeft in totaal €4.000-, per jaar aan middelen beschikbaar voor de preventie, toezicht en handhaving op de nieuwe Drank- en Horecawet dit is besloten in de begrotingswijziging voorjaar 2013. Daarnaast zijn de gemeentelijke opsporingsambtenaren (GOA’s) van gemeente Oegstgeest vanaf 1 januari 2014 officieel bevoegd als gemeentelijke toezichthouders op de Drank- en Horecawet. De GOA’s hebben beide 1527 uur per persoon, per jaar aan direct productieve uren beschikbaar. Met deze uren moeten zij naast de huidige taken o.a. klachtenafhandeling, surveillance, handhavingsacties en parkeercontrole, nu ook het toezichthouden op het nuttigen/verkopen van alcohol aan jongeren onder de 18 jaar in commerciële- en paracommerciële horeca, supermarkten, slijterijen en in de openbare ruimte. Daarnaast zullen zij ook toezicht houden op aanwezigheid en actualiteit van een vergunning of ontheffing voor drankverstrekkende inrichtingen.

5.1 Preventie

De gemeente Oegstgeest wilt met het preventie-en handhavingsplan Alcohol de volgende 4 subdoelen behalen:

1. Uitstellen van de leeftijd waarop jongeren voor het eerst alcohol drinken.

2. Terugdringen van de hoeveelheid alcohol die wordt gebruikt door jongeren tot 18 jaar.

3. Het terugdringen van de door jongeren beleefde goedkeuring of onverschilligheid van hun ouders ten aanzien van alcoholgebruik.

4. Overmatig alcoholgebruik van jongeren 18-25 jaar terugdringen.

Het creëren van bewustwording speelt bij al deze subdoelen een belangrijke rol. Hierbij gaat het voornamelijk om het creëren van bewustwording over de schadelijkheid die (overmatig) alcoholgebruik heeft op de gezondheid, en daarnaast om bewustwording van de nieuwe wettelijke alcoholnorm onder jongeren, ouders en alcoholverstrekkers. Om deze bewustwording te creëren is er gekozen om naast toezicht- en handhaving, de preventieve kant als het gaat om alcoholmatiging extra te belichten. Vanwege beperkte middelen, en voor het behalen van de 4 subdoelen is gekozen voor de volgende vormen van preventie:

Alcoholvrije scholen

Middelbare scholen spelen een belangrijke rol in het tegengaan van (overmatig) alcoholgebruik onder jongeren. De middelbare scholen in de gemeente Oegstgeest nemen deze rol serieus. Het Rijnlands Lyceum, Teylingen College en het Wellant College hanteren alle drie een alcoholbeleid, waarin duidelijke regels worden beschreven over alcohol in school, namelijk: niet! Dit houdt onder andere dat op deze scholen geen alcohol wordt verstrekt op schoolfeesten, ook wordt er gebruik gemaakt van alcoholtesters tijdens schoolfeesten. Wanneer een leerling zich schuldig maakt aan het gebruik van alcohol worden de ouders/verzorgers op de hoogte gesteld en mogen zij de desbetreffende leerling ophalen. Het beperken van beschikbaarheid van alcohol op de middelbare scholen leidt tot het voorkomen dat jongeren voor hun 18e beginnen met drinken(subdoel 1). Daarnaast willen alcoholvrije scholen door middel van alcoholtesters voorkomen dat jongeren op straat of thuis (binge-) drinken. (subdoel 2)

Eigen verantwoordelijkheid ouders en sportverenigingen

Ouders zijn zelf ook verantwoordelijk voor het alcoholgebruik van hun kinderen. Zij spelen een belangrijke rol in het communiceren met hun kinderen over de schadelijkheid van alcohol en het stellen van regels over alcoholgebruik. Alle ouders in de gemeente Oegstgeest met kinderen tussen de 12 en 18 jaar hebben daarom een brief ontvangen van de burgemeester waarin zij worden geïnformeerd over de nieuwe Drank- en Horecawet, en over hun eigen verantwoordelijkheid wat betreft het alcoholgebruik van hun kinderen. Deze brieven zal de gemeente Oegstgeest elk jaar sturen bij de nieuwe ’12 jarigen’, met daarbij rapport van de schadelijke gevolgen, daarbij doet de gemeente een beroep op de verantwoordelijkheid van de ouders. Door middel van deze brief zal bewustwording onder ouders worden gecreëerd over het feit dat zij een belangrijke rol spelen in het communiceren met hun kinderen over alcoholgebruik. Deze bewustwording leidt ertoe dat de beleefde goedkeuring of onverschilligheid ten aanzien van alcoholgebruik wordt teruggedrongen (subdoel 3).

Daarnaast zal gemeente Oegstgeest ook initiatieven van burgers ondersteunen die bijdragen aan aandacht voor alcoholgebruik onder jongeren. Dit past ook binnen de Toekomstvisie 2020 van gemeente Oegstgeest, waarin de gemeente een rol wilt vervullen als actieve meewerkkracht, die alle betrokken partijen motiveert, faciliteert en ondersteunt.

Voor alle sportverenigingen binnen de gemeente Oegstgeest is het verplicht een bestuursreglement ‘Alcohol in sportkantines’ op te nemen (art. 9 DHW), hierin worden onder andere regels opgenomen over verantwoorde alcoholverstrekking, huis- en gedragsregels, kwalificatienormen barmedewerkers en schenktijden. Om alcoholmisbruik onder jongeren tegen te gaan is het van essentieel belang dat sportkantines hier ook zelf verantwoordelijkheid in dragen. Wanneer sportkantines hun bestuursreglement naleven zal de beschikbaarheid van alcohol aan jongeren onder de 18 jaar moeilijker worden, waardoor de leeftijd waarop jongeren voor het eerst alcohol drinken wordt uitgesteld (subdoel 1), hiermee zal ook overmatig alcoholgebruik worden teruggedrongen(subdoel 2 en 4). Om een beeld te scheppen van een bestuursreglement is het bestuursreglement van schietvereniging Atilla opgenomen in bijlage III. Bestuursreglement ‘alcohol in sportkantines.’

Communicatie

Communicatie is een middel om publiek draagvlak te creëren, dit is een voorwaarde voor een effectief preventie- en handhavingsbeleid. Communicatie zal bestaan uit drie onderdelen:

1. Vergroten kennis en bewustwording over de ernst van de risico’s van (overmatig) alcoholgebruik en de nieuwe Drank- en Horecawet bij specifieke doelgroepen;

2. Vergroten kennis en bewustwording over de inhoud van het Preventie- en handhavingsplan Alcohol en mogelijke gevolgen die zijn vastgelegd als Drank- en Horecawet niet wordt nageleefd.

3. Informeren van het publiek over de resultaten van het beleid.

Belangrijke doelgroepen zijn de jongeren, ouders en alcoholverstrekkers binnen de gemeente Oegstgeest. Om hen optimaal te bereiken is het belangrijk communicatieactiviteiten op drie niveaus in te steken:

• Micro (individueel):

Op micro niveau zijn alle ouders en middelbare scholen persoonlijk benaderd. Daarnaast wordt in het kader van preventie contact opgenomen met alle para commerciële instellingen en commerciële horeca instellingen binnen gemeente Oegstgeest. Op deze manier worden zij geattendeerd op het feit dat toezicht op de Drank- en Horecawet zal gaan plaatsvinden. Deze vorm van micro communicatie zal een preventieve werking hebben, omdat op deze manier bewustwording wordt gecreëerd van de risico’s wanneer zij in overtreding zullen gaan (last onder dwangsom, bestuurlijke boete, schoring etc.). Dit zal ertoe leiden dat alle alcoholverstrekkers gaan nadenken over de omgang van alcoholstrekking aan jongeren onder de 18 jaar. Op deze manier zullen jongeren onder de 18 jaar moeilijker aan alcohol komen, waarmee de leeftijd waarop jongeren voor het eerst alcohol drinken zal worden uitgesteld (subdoel 1), en hiermee ook de hoeveelheid alcohol die wordt gebruikt onder jongeren tot 18 jaar zal worden teruggedrongen (subdoel 2).

• Meso (bijeenkomsten):

Weerbaarheidstrainingen en voorlichtingsprogramma’s door het GGD en stichting Voorkom zijn de vormen waarop meso communicatie plaatsvindt. Deze vormen van communicatie vergroten de kennis en bewustwording over de ernst en risico’s van (overmatig) alcoholgebruik van jongeren op het basis- en middelbaar onderwijs. Omdat deze voorlichting en training al op jonge leeftijd wordt gegeven zullen zij een negatieve houding vormen t.o.v. (overmatig) alcoholgebruik. Dit zal voorkomen dat jongeren later zullen gaan (binge)-drinken(subdoel 1, 2 en 4). Ook zullen jongeren weerbaarder worden, en stimuleert ze om een eigen (gezonde) keuze te maken met betrekking tot alcoholgebruik. Hierdoor zal de leeftijd waarop jongeren voor het eerst alcoholdrinken worden uitgesteld (subdoel 1).

• Macro ((social) media):

Het integraal aanpakken van het alcoholprobleem onder jongeren is buitengewoon belangrijk, ook berichtgeving in de lokale media helpt mee om de kennis en bewustwording te vergroten en daarmee draagvlak te creëren voor het beleid. Er zal samen met de afdeling Communicatie een effectief communicatieplan worden opgesteld, waarmee:

- kennis en bewustwording over de inhoud van het Preventie- en handhavingsplan Alcohol worden vergroot.

- Kennis en bewustwording van de risico’s van (overmatig) alcoholgebruik worden vergroot.

Het is belangrijk dat ook gemeente Oegstgeest wijst op de gevaren van (overmatig) alcoholgebruik onder jongeren. Door de ernst van het probleem te publiceren, zal de beleefde goedkeuring of onverschilligheid van ouders ten aanzien van alcoholgebruik worden teruggedrongen (subdoel 3).

- Het algemene publiek en specifieke doelgroepen worden geïnformeerd over de resultaten van het beleid. Hiermee laat gemeente Oegstgeest weten veel belang te hechten aan het tegengaan aan het tegengaan van (overmatig) alcoholgebruik.

Weerbaarheidstraining

In de Nota Lokaal Gezondheidsbeleid 2013-2016 van gemeente Oegstgeest is als één van de actiepunten weerbaarheidstraining voor jongeren op het basis- en voortgezet onderwijs opgenomen. Deze trainingen hebben als doel kinderen weerbaarder te maken om o.a. de verleiding van alcohol, roken en groepsdruk te kunnen weerstaan. Doordat jongeren na deze training nee durven te zeggen tegen alcohol, zal de leeftijd waarop jongeren voor het eerst alcohol drinken worden uitgesteld (subdoel 1).

Voorlichtingsprogramma’s over alcoholgebruik voor leerlingen op het voortgezet onderwijs

In samenwerking met het voorgezet onderwijs zal stichting Voorkom! op een interactieve manier voorlichting geven aan de jongeren op het voorgezet onderwijs. Het doel van deze voorlichting is het vergroten van kennis en inzicht met betrekking tot verslavende middelen en het bevorderen van de weerbaarheid van jongeren. Dit zal resulteren in het uitstellen van de leeftijd waarop jongeren voor het eerst alcohol drinken (subdoel 1). Daarnaast worden de jongeren bewust gemaakt van de verstrekkende gevolgen van (overmatig) alcoholgebruik. Zij zullen hierdoor een negatieve houding vormen t.o.v. (overmatig) alcoholgebruik. Dit zal voorkomen/beperken dat jongeren later gaan binge-drinken(subdoel 2 en 4).

Het preventieplan van Stichting Voorkom! bestaat uit drie contactmomenten:

I. Kennisoverdracht

Tijdens deze les wordt aan de hand van een lesbrief aandacht besteed aan het overdragen van theoretische kennis over alcoholgebruik. Aan de hand van een rollenspel probeert de preventiewerker de weerbaarheid en het vormen van een eigen mening van de leerlingen positief te beïnvloeden.

II. Herkenning

Aan de hand van een film praat de preventiewerker met de klas verder over mogelijke valkuilen en oorzaken van verslaving.

III. Ken je grenzen

Een ervaringsdeskundige praat naar aanleiding van zijn eigen ervaringen met de klas verder over de gevolgen van verslaving. Dit gebeurt aan de hand van vragen die de leerlingen zelf stellen. Op deze manier kunnen vraagtekens en nieuwsgierigheid worden weggenomen.

Door de jaren heen is gebleken dat het preventieplan van Stichting Voorkom! een effectieve methode is. Dit blijkt uit de evaluatiemomenten die na afsluiting van het project op elke school wordt gehouden. dit komt voornamelijk door de volgende vier aspecten:

- Het preventieplan, dat bestaat uit drie contactmomenten.

- Alle preventielessen worden gegeven door eigen preventiewerkers van ‘Voorkom!’.

- Aan de projecten werken ervaringsdeskundigen mee, zodat de juiste balans ontstaat

tussen de behandelde theorie en de praktijk van verslaving.

- Na afloop van het project kunnen de leerlingen via de website van ‘Voorkom’

napraten via een nazorg-chat.

Het project wordt op de scholen geëvalueerd. Stichting Voorkom! stelt een evaluatieverslag samen aan de hand van een leerlingenenquête in de deelnemende groepen. Deze enquête wordt door de leerlingen anoniem ingevuld na afloop van het project.

Het huidige budget maakt het mogelijk om bovenstaande preventiemaatregelen voor Oegstgeest te realiseren. Wanneer, wie en met welke middelen deze vormen van preventiemaatregelen behaald worden, is schematisch weergegeven in bijlage IV. Essentie daarbij is dat (de regie op) preventieve activiteiten belegd is bij het team Maatschappij binnen de gemeente Oegstgeest.

5.2 Toezicht

De Gemeentelijke Opsporingsambtenaren hebben naast hun reguliere, dagelijkse taken nu ook de rol gekregen om toezicht te houden op de gehele Drank- en Horecawet. Mede gelet op het specifieke horeca aanbod van gemeente Oegstgeest en de beperkte capaciteit van de toezichthouders is er voor gekozen om vooral te controleren op de setting van de alcoholverstrekker. Alle alcoholverstrekkers in de gemeente Oegstgeest worden op de hoogte gesteld van het feit dat er controle kan gaan plaatsvinden door onze toezichthouders. Op deze manier worden zij bewust van de risico’s die zij lopen wanneer zij in overtreding gaan, en zullen zij beter nadenken over de omgang van alcoholstrekking aan jongeren onder de 18 jaar. Dit leidt ertoe dat de beschikbaarheid van alcoholhoudende drank voor jongeren moeilijker wordt, waardoor de leeftijd waarop jongeren voor het eerst alcohol drinken wordt uitgesteld (subdoel 1). Dit gaat gepaard met het feit dat hierdoor ook de hoeveelheid alcohol onder jongeren tot 18 jaar wordt geminderd (subdoel 2), omdat zij simpelweg op deze manier lastiger in het bezit kunnen komen van alcohol.

De Drank- en horecatoezichthouders krijgen te maken met twee vormen van toezicht (welke zullen worden opgenomen in de jaarlijkse werkplanning voor de GOA’s):

- Basiscontroles

- Leeftijdgrenzencontroles

Basiscontroles

Onder basiscontroles vallen inrichtings- en evenementencontroles. Deze vorm van toezicht richt zich op Drank- en Horecawet regels voor de drankverstrekkende inrichtingen (Horeca, paracommerciële horeca, slijterijen, supermarkten en evenementen). Het gaat hierbij over de aanwezigheid en actualiteit van de vergunning of ontheffing, het voldoen aan de voorschriften bij de vergunning/ontheffing en andere bepalingen uit de Drank- en Horecawet. Deze controles vinden vaak overdag plaats en er is direct contact met de drankverstrekker.

Leeftijdgrenzeninspectie

Leeftijdgrenzeninspecties bij drankverstrekkers richten zich op het controleren van verstrekking van alcoholhoudende drank aan een persoon jonger dan 18 jaar. Het toezicht bestaat uit observaties op de plaatsen waar en tijdstippen waarop jongeren alcoholhoudende dranken kopen en gebruiken. (supermarkten, slijterijen, café’s, paracommerciële instellingen, evenementen). Tijdens de leeftijdgrenzeninspectie kan ook de controle op het doorschenken aan dronken personen worden meegenomen. (artikel 20, lid 6).

5.2.1 Regionale samenwerking gemeentelijke toezichthouders

De gemeente Oegstgeest geeft voorkeur aan regionale samenwerking van gemeentelijke toezichthouders op het gebied van leeftijdgrenzencontroles. Omdat er sprake is van beperkte toezicht- en handhavingscapaciteit, zullen er verantwoorde keuzes gemaakt moeten worden wat betreft de toezicht- en handhaving op de Drank- en Horecawet. Een samenwerkingsverband kan wellicht een oplossing bieden in de beperkte toezicht- en handhavingscapaciteit van gemeente Oegstgeest, en is daarnaast effectiever dan lokaal toezicht door toezichthouders uit de eigen gemeente.

Omdat eigenaren/medewerkers van drankverstrekkers, vaak de toezichthouders van de eigen gemeente (her)kennen, kunnen zij in hun eigen gemeente namelijk geen effectieve leeftijdgrenzencontrole uitvoeren. Wanneer gemeente Oegstgeest gaat samenwerken, zullen andere toezichthouders uit de regio in gemeente Oegstgeest komen controleren wat de controles reëel en effectiever maakt. Ook zal het werkproces hierdoor minder kwetsbaar worden, omdat er bij uitval altijd een vervanger zal zijn uit de pool. Uitwisselingen van regionale ervaringen draagt bovendien bij aan inspiratie.

Verwacht wordt dat in elke deelnemende gemeente elke maand, één dag controle zal worden uitgevoerd door toezichthouders uit andere gemeenten. Dit komt er op neer dat de controleurs elke maand één dag (8 uur) kwijt zijn aan deelname aan de regiopool. Dit betekent dat toezichthouders uit de pool in totaal 96 uur per jaar leeftijdgrenzencontrole kunnen uitvoeren in gemeente Oegstgeest. Met dit aantal uren kunnen de toezichthouders alle hotspots in gemeente Oegstgeest 2 keer per jaar controleren. Daarnaast zal er ook op alle niet-hotspots worden gecontroleerd op basis van meldingen.

Hotspots is de term die gebruikt wordt voor alcoholverkopende ondernemingen waarvan bekend is/of waar een groot risico is dat jongeren (gemakkelijk) alcohol kunnen verkrijgen. Dit risico kan te maken hebben met het nalevingsgedrag van deze ondernemers, maar ook het percentage jongeren wat deel uitmaakt van de clientèle. Omdat er in gemeente Oegstgeest veel horecagelegenheden gevestigd zijn voor ouder publiek, is het niet noodzakelijk om deze te controleren op alcoholverstrekking aan jongeren(o.a. restaurants). Daarom zal toezicht voornamelijk plaatsvinden bij alcoholverkopende ondernemingen waarvan bekend is/of waar een groot risico is dat jongeren (gemakkelijk) alcohol kunnen verkrijgen.

Op basis van een risicoanalyse door het Trimbos Instituut en lokale kennis zijn de hotspots van gemeente Oegstgeest vastgesteld. In gemeente Oegstgeest behoren 24 van de 42 alcoholverstrekkers tot de categorie hotspot.

Controle op evenementen zal ook plaatsvinden door toezichthouders uit de regio. Deze controles gebeuren steekproefsgewijs, en zijn voornamelijk gericht op naleving van de leeftijdsgrenzen. Er is een evenementenkalender opgesteld waarin alle evenementen die in gemeente Oegstgeest worden gehouden op een rij zijn gezet. Om te bepalen op welke evenementen extra controle wordt ingezet is ingeschat in hoeverre jeugd op een bepaald evenement afkomt.

Basiscontroles zullen niet regionaal plaatsvinden en worden uitgevoerd door toezichthouders uit de eigen gemeente, omdat dit niet zal leiden tot een minder effectieve controle. Voorgesteld wordt op de basiscontroles 1 x per drie jaar uit te voeren, zodat gemeente Oegstgeest hiermee aansluit bij het landelijke beeld. Uiteraard zal bij alcoholverstrekkers die niet door hun basiscontrole heenkomen opnieuw worden gecontroleerd.

Deze vorm van leeftijdgrenzencontrole, basiscontrole en evenementencontrole kost ± 132 uur per GOA, per jaar. Zoals gezegd wordt dit opgenomen in het jaarlijkse werkplan van de GOA’s.

5.3 Handhaving

Handhaving is het door toezicht en het toepassen van bestuursrechtelijke en/of strafrechtelijke middelen bereiken dat de algemeen geldende rechtsregels en individueel geldende voorschriften worden nageleefd. Handhaving heeft tot doel de naleving van wettelijke regels te bevorderen en te waarborgen. Handhaving ziet gemeente Oegstgeest als het laatste stadium om ervoor te zorgen dat de Drank- en Horecawet wordt nageleefd, omdat de prioriteitstelling vooral ligt op preventie. De handhaving op dit terrein is binnen de gemeente Oegstgeest- net als het toezicht- overigens belegd bij het team Ruimte.

Als tijdens het toezicht sprake is van een overtreding wordt conform het handhavingsstappenplan (hoofdstuk 5.3.2) opgetreden. De gemeente heeft diverse handhavingsmiddelen die toegepast kunnen worden als de bepalingen van de DHW worden overtreden. Er kan zowel bestuursrechtelijk als strafrechtelijk worden opgetreden.

5.3.1 Handhavingsinstrumenten

De Drank- en Horecawet, de gemeentewet en de APV van gemeente Oegstgeest kent de volgende handhavingsinstrumenten:

5.3.2 Handhavingsstappenplan

De overtredingen van de Drank- en Horecawet worden door de gemeente Oegstgeest in drie categorieën verdeeld:

• Categorie 1 lichte overtredingen

Deze overtredingen zijn in ernst gering van aard. Daarbij valt te denken aan het niet ter plaatse kunnen tonen van een verstrekte vergunning, of een terras dat buiten de vergunde afmetingen is uitgestald. In dat geval wordt eerst een ambtelijke waarschuwing gegeven, dan in de 2e stap het voornemen tot opleggen van de sanctie, en pas in stap 3, bij volharding in de overtreding, volgt de sanctie.

• Categorie 2 middelmatig tot zwaardere overtredingen

Er is geen sprake van een acute (gevaar)situatie. In dit geval wordt eerst een voornemen kenbaar gemaakt tot het opleggen van een sanctie, om vervolgens (in de 2e stap) de sanctie zelf op te leggen.

• Categorie 3 spoedeisende overtredingen 

Hierbij wordt direct de sanctie opgelegd. Het gaat om urgente, ernstige zaken die direct dienen te worden beëindigd. Er is sprake van acuut gevaar voor natuur en milieu en/of de volksgezondheid is in gevaar en/of de veiligheid is in het geding. Er is snelheid vereist om tot beëindiging van de overtreding te komen. Er is dan geen ruimte om eerst een zienswijze te vragen, vanwege de spoedeisendheid. Dit kan bijvoorbeeld het geval zijn bij verstoring van de openbare orde in relatie tot het schenken van alcohol. In dat geval kan het nodig zijn direct op te treden. De verwachting is dat het zelden nodig is direct in te grijpen.

Een overtreding uit de eerste 2 categorieën zal niet direct tot een sanctie leiden bij de overtreder. Categorie 3 daarentegen zal de overtreder wel direct een sanctie opleveren. Het stappenplan wat behoort bij de drie categorieën wordt hieronder schematisch weergegeven:

In de sanctietabel, bijlage VI, wordt per overtreding van de DHW en de APV, aangegeven welk stappenplan (categorie 1, 2 of 3) wordt gevolgd en welke sancties worden ingezet als de stap tot het opleggen van een sanctie is bereikt.

In de sanctietabel is, daar waar de last onder dwangsom de sanctie is, de minimale hoogte van het dwangsombedrag opgenomen. Er kan, afhankelijk van de omstandigheden/situatie, een hoger bedrag worden opgelegd.

5.3.3 Halt-afdoening Alcohol

In het kader van handhaving doet de gemeente Oegstgeest mee aan de uitvoering van de Halt- afdoening Alcohol. Dit is opgenomen in het lokaal gezondheidsbeleid 2013-2016 van gemeente Oegstgeest. De Haltafdoening Alcohol is een vroeg interventie voor jongeren tussen 12-18 jaar die zijn opgepakt door de politie vanwege het plegen van een strafbaar feit onder invloed van alcohol, zoals vernieling, vandalisme of openbaar dronkenschap, soms omvat dit ook een overtreding van alcoholgerelateerde bepalingen in de APV. De jongeren zal door middel van een leeropdracht bij een instelling voor verslavingszorg bewust worden gemaakt van de gevolgen van alcoholgebruik. Ook ouders worden betrokken bij de interventie; zij zullen een ouderbijeenkomst volgen. De bedoeling is om overlastgevend gedrag onder invloed van alcohol terug te dringen. De HALT afdoening alcohol dient gezien te worden als een drangtraject. Halt staat voor Het ALTernatief en beoogt een justitieel traject te voorkomen. Als het traject goed wordt doorlopen, zal de jongere dus geen strafblad krijgen.

Hoofdstuk 6. Monitoring- en Evaluatie

Het Preventie- en handhavingsplan Alcohol volgt normaal gesproken na vaststelling in 2014 de vierjaarlijkse cyclus met de Nota Lokaal Gezondheidsbeleid. Omdat de Nota Lokaal Gezondheidsbeleid van de gemeente Oegstgeest in 2016 afloopt, zal het Preventie- en handhavingsplan Alcohol, samen met het Lokaal Gezondheidsbeleid in 2016 opnieuw door de gemeenteraad worden vastgesteld.

Omdat de doelstellingen van het Preventie- en handhavingsplan pas gemeten kunnen worden aan de hand van de uitkomst van de Gezondheidsmonitor 12-23 jarigen (2018) van de GGD, worden dezelfde doelstellingen meegenomen in het Preventie- en handhavingsplan Alcohol 2016-2020 van de gemeente Oegstgeest. In 2018 zal er aan de hand van de uitkomsten van de Gezondheidsmonitor worden gekeken of de doelstellingen behaald zijn.