Bodembeheerplan 2016-2020 gemeente Sittard-Geleen

1 Inleiding

1.1 Aanleiding

Bodembeheerplan 2011 voor de aanpak van de diffuse verontreiniging

Om te voorkomen dat de aanwezigheid van deze diffuse verontreiniging zou leiden tot vertraging en/of stagnatie bij de gewenste maatschappelijke, ruimtelijke en economische ontwikkelingen heeft de gemeente Sittard-Geleen in 2011 een bodembeheerplan met onderliggende bodemkwaliteitskaart opgesteld [Ref. 1]. Hierin werden oplossingen beschreven voor de problematiek die voortvloeit uit de grootschalige diffuse bodemverontreiniging in het binnenstedelijk gebied van de gemeente.

Actualisatie van het Bodembeheerplan uit 2011 is nodig.

Actualisatie van het Bodembeheerplan uit 2011 is nodig omdat de geldigheidsduur van de huidige bodemkwaliteitskaart met ingang van 2016 komt te vervallen. Om te vermijden dat er vanaf 2016 geen adequaat toetsingskader meer beschikbaar is, is een nieuwe bodemkwaliteitskaart en bodembeheerplan nodig.

1.2 Uitgangspunten bij het opstellen van het Bodembeheerplan 2016-2020

Bij het opstellen van het Bodembeheerplan 2016-2020 zijn de volgende algemene uitgangspunten aangehouden:

• ·

  zo weinig mogelijk regels. In het Coalitieakkoord van de gemeente (30 april 2014) is de ombuigingsmaatregel “anders en minder beleid maken” opgenomen. In dat verband is het logisch dat er bij het opstellen van het Bodembeheerplan 2016-2020 naar gestreefd is om zo weinig mogelijk nieuwe regels op te leggen. Nieuwe regels zijn alleen nodig indien de algemeen geldende landelijke kaders inzake bodem niet voldoende mogelijkheden bieden om, voor de specifieke situatie in Sittard-Geleen, oplossingen te vinden;

• ·

  vereenvoudigen van de aanpak van de bodemverontreiniging. Om de maatschappelijke, economische en ruimtelijke ontwikkelingen te faciliteren wordt er naar gestreefd om, middels het Bodembeheerplan 2016-2020, de aanpak van de bodemverontreiniging zo veel mogelijk te vereenvoudigen. Essentieel onderdeel hierbij is het maximaal gebruik van de informatie uit de bodemkwaliteitskaart van de gemeente. Deze vereenvoudiging leidt tevens tot een groter gebruiksgemak voor de bedrijven, burgers, bestuurders, adviesbureaus en ambtenaren die vanuit verschillende invalshoeken te maken kunnen krijgen met bodemverontreiniging;

• ·

  gebruik maken van de ervaringen van de voorbije jaren. De voorbije jaren is binnen de gemeente ervaring opgedaan met het overkoepelend Bodembeheerplan 2004 en het Bodembeheerplan 2011. Deze ervaringen zijn bij het opstellen van het Bodembeheerplan 2016-2020 geïnventariseerd. Hieruit is gebleken dat het Bodembeheerplan 2011 in de praktijk regelmatig is toegepast en dat de daarin beschreven werkwijze / beleidsregels in de praktijk toepasbaar waren. Aanpassing op deze punten is derhalve niet nodig.

1.3 Bodembeheerplan 2016-2020

Doelstelling van het Bodembeheerplan 2016-2020

Voorliggend Bodembeheerplan 2016-2020 heeft als doel vast te leggen hoe, binnen het gebied waar de gemeente bevoegd gezag is voor het beoordelen van de bodemkwaliteit, invulling gegeven wordt aan de toetsing van bodemaspecten op de werkvelden waar dat een rol speelt. Deze werkvelden zijn: grondverzet/hergebruik, bodemsanering, bouwen en ruimtelijke ontwikkeling. Dit staat bekend onder de benaming meersporenbeleid. Dit meersporenbeleid ligt aan de basis van een duurzame en efficiënte aanpak van de in de gemeente aanwezige diffuse bodemverontreiniging.

Meersporenbeleid reeds jarenlang uitgangspunt van het gemeentelijke bodembeleid

Bij het beleid voor de sporen hergebruik, sanering, bouwen en ruimtelijke planvorming (het zgn. meersporen beleid) wordt gestreefd naar een bodembeleid waarbij de eisen die gesteld worden aan de bodemkwaliteit onafhankelijk zijn van de wet- en regelgeving die aanleiding zijn om de bodem-kwaliteit te beoordelen.

In de volgende hoofdstukken zal dit beleid, waar nodig, nader toegelicht worden.

Figuur: Schematische weergave van het meersporenbeleid.

* Opm.1: voor een toelichting bij de bepaling van een geval van ernstige bodemverontreiniging wordt verwezen naar de van kracht zijnde circulaire bodemsanering en het provinciale beleidskader bodem.

Reikwijdte van het meersporenbeleid

Dit meersporenbeleid vormt het toetsingskader voor de aanpak van bodemverontreinigingen die zijn ontstaan vóór 1 januari 1987, de zogenaamde historische verontreinigingen. Op verontreinigingen die zijn ontstaan vanaf die datum is het zorgplichtbeginsel van toepassing (zie ook hoofdstuk 4 en het provinciale Beleidskader Bodem).

Beoordelingen op grond van het meersporenbeleid vinden plaats bij nieuwe ontwikkelingen (dynamische situaties, zoals grondverzet en/of bestemmingswijzigingen). Op locaties waar geen ontwikkelingen plaatsvinden (statische situaties) is het meersporenbeleid niet van toepassing. Voor deze situaties is in de Wet bodembescherming bepaald dat sanerende maatregelen moeten worden genomen indien er sprake is van een geval van ernstige bodemverontreiniging waarvan is vastgesteld dat een spoedige sanering noodzakelijk is. Voor een beschrijving van de wijze waarop bepaald wordt of een spoedige sanering noodzakelijk is, wordt verwezen naar het provinciale Beleidskader Bodem waarin uitgebreid wordt ingegaan op dit specifieke Wet bodembescherming aspect.

Meersporenbeleid alleen voor landbodems, niet voor waterbodems.

Vaststelling van het Bodembeheerplan 2016-2020

Ter voorbereiding van de vaststelling van het Bodembeheerplan 2016-2020 is de uniforme openbare voorbereidingsprocedure als bedoeld in afdeling 3.4 van de Algemene wet bestuursrecht gevolgd. In deze procedure is tevens de geactualiseerde bodemkwaliteitskaart vastgesteld [Ref. 2].

Dit Bodembeheerplan 2016-2020 is de opvolger van het Bodembeheerplan 2011 van de gemeente Sittard-Geleen. Tegelijk met de vaststelling van het Bodembeheerplan 2016-2020 wordt het Bodembeheerplan 2011 met bijbehorende bodemkwaliteitskaart ingetrokken.

Geldigheidsduur.

2 Afbakening/toepassingsgebied

2.1 Inhoudelijke begrenzing van het Bodembeheerplan

Voorliggend Bodembeheerplan geldt voor alle kaders waarvoor de gemeente bevoegd gezag is bij het beoordelen van de bodemkwaliteit.

Op grond van bovenstaande is het voorliggend Bodembeheerplan van toepassing op alle kaders waar de gemeente bevoegd gezag is. Dit zijn:

• ·

  de Wet algemene bepalingen omgevingsrecht (Wabo), voor de deelactiviteiten bouwen en planologie;

• ·

  de Wet ruimtelijke ordening;

• ·

  het Besluit bodemkwaliteit (binnen het gebied waar de gemeente bevoegd gezag is krachtens het Besluit bodemkwaliteit, zie paragraaf 2.2).

Verontreinigingen waarvoor het Bodembeheerplan van toepassing is

Het Bodembeheerplan 2016-2020 richt zich op verontreinigingen die zijn beschreven in de bodemkwaliteitskaart en waarop geen ander publieksrechtelijk spoor van toepassing is. Dit betreffen diffuse bodemverontreinigingen die niet aan een duidelijke bron zijn te relateren. Dat houdt in dat het bodembeheerplan niet van toepassing is bij de volgende situatie:

• ·

  verontreinigingen ontstaan op of na 1 januari 1987. Deze worden aangepakt binnen de kaders van de zorgplicht (op grond van de Wabo of de Wbb).

Voor de aanpak van verontreinigingen die betrekking hebben op de Wet bodembescherming (Wbb) wordt verwezen naar het Beleidskader Bodem van de provincie Limburg [Ref. 3] en naar hoofdstuk 7.

Alleen voor grond, niet voor grondwater.

Wel is bekend dat in delen van de gemeente Sittard-Geleen het grondwater ernstig verontreinigd is geraakt door puntbronnen (bijvoorbeeld voormalige wasserijen). Voor deze puntbronnen geldt ook regime van de Wet bodembescherming en is de provincie Limburg het bevoegde gezag.

2.2 Geografische begrenzing van het Bodembeheerplan

In zijn algemeenheid is de gemeente binnen het gehele grondgebied bevoegd gezag in het kader van het Besluit Bodemkwaliteit, de Wabo en de Wro. Er is echter een aantal uitzonderingen. Onderstaande tabel bevat een overzicht van de diverse bevoegde instanties binnen de gemeente grenzen van Sittard-Geleen.

Overzicht bevoegdheden

	Gemeente	Provincie	Rijkswaterstaat	Waterschap Roer en Overmaas
Besluit Bodemkwaliteit	In/op de droge landbodem	Binnen bedrijven waar de provincie bevoegd gezag Wet algemene bepalingen omgevingsrecht is1)	Maas, incl. winterbed en Julianakanaal (incl. havens)	Primaire en secundaire wateren2)
Wet bodembescherming	n.v.t.	De gehele gemeente, uitgezonderd van de gebieden waar RWS en het Waterschap bevoegd zijn vanuit de Waterwet	Wet bodembescherming is hier niet meer van toepassing. Beoordeling en aanpak van de bodem is geïntegreerd in de Waterwet
Wet algemene bepalingen omgevingsrecht	Gehele grondgebied, m.u.v. de inrichtingen waarvoor de provincie bevoegd gezag is1)	Inrichtingen waarvoor de provincie bevoegd gezag is1)	n.v.t.	n.v.t.
Wet ruimtelijke ordening	Gehele grondgebied van de gemeente	n.v.t. (behoudens een inpassingsplan)	n.v.t.	n.v.t.

1) Ten tijde van het opstellen van voorliggend Bodembeheerplan is de Provincie Limburg bevoegd gezag voor de volgende inrichtingen:

• Bedrijventerrein Chemelot/Sabic (alle bedrijven);	• Eijkenboom & Florack BV (handhaving);
• VDL Nedcar BV;	• Milieupark Borrekuil (handhaving);
• Euregio Recycling BV;	• Menten BV (handhaving);
• Grensmaas (Koeweide/Trierveld);	• Attero Zuid BV (handhaving);
• Friesland Campina Cheese & Butter BV;	• Enerco BV (handhaving);
• Sica recycling BV;	• Gebroeders Janssen recycling BV (handhaving);
• Reym BV;	• Scheuten Precision (handhaving);
• BES exploitatie BV;	• Gobus BV (handhaving);
• Overslagbedrijf Haven Born BV;	• Stevol BV (handhaving);
• Peters Papierhandel Sittard BV (handhaving);	• Langen Int. Transporten BV (handhaving);
• Zelissen Autodemontage VOF; (handhaving);	• VSL Born BV (handhaving).

2) De ligging van de primaire en secundaire wateren is weergegeven op kaartmateriaal (leggers) die zijn te raadplegen op de website van Waterschap Roer en Overmaas.

Specifieke gebieden.

Oppervlaktewater

De bodemfunctieklassenkaart heeft geen betekenis bij het in een oppervlaktewaterlichaam toepassen van partijen grond of baggerspecie. Aan een oppervlaktewaterlichaam kan namelijk geen functieklasse worden toegekend. Bovendien is voor dergelijke toepassingen niet de gemeente maar de waterbeheerder (Rijkswaterstaat of het Waterschap Roer en Overmaas) bevoegd gezag.

Chemelot-locatie

Het terrein van Chemelot heeft in de bodemfunctieklassenkaart de klasse “industrie” toegekend gekregen. Deze locatie maakt onderdeel uit van één groot geval van ernstige bodemverontreiniging waarvoor een raamsaneringsplan geldt. In het verder bepalen van de bodemkwaliteit binnen Sittard-Geleen is dit gebied/deze zone dan ook buiten beschouwing gelaten.

3 Continueren van het generieke beleidskader

Er zijn echter gebieden in Nederland waar het generieke kader, gezien de verontreinigingssituatie, te weinig mogelijkheden biedt voor een duurzaam en efficiënt bodembeheer. Om te vermijden dat hierdoor in deze gebieden een stagnatie bij het hergebruik ontstaat, biedt het Besluit bodemkwaliteit de mogelijkheid om (binnen bepaalde grenzen en onder bepaalde voorwaarden) op lokaal niveau, gebiedsspecifieke normen vast te leggen. Dergelijke gebiedsspecifieke normen (zgn. lokale maximale waarden) gelden dan op lokaal niveau als toetsingskader voor het hergebruik van grond en/of baggerspecie.

In 2011 heeft de gemeente Sittard-Geleen een bodemkwaliteitskaart (Bodemkwaliteitskaart en bodemfunctieklassekaart gemeente Sittard-Geleen, Royal Haskoning, 6 juli 2010) voor het grondgebied en bijbehorend Bodembeheerplan 2011 [Ref. 1] vastgesteld. Op basis van de bodemkwaliteit binnen de gemeente is toen geconcludeerd dat het generieke kader voldoende mogelijkheden biedt voor een adequaat bodembeheer in de gemeente Sittard-Geleen.

In 2015 is een nieuwe bodemkwaliteitskaart opgesteld. Op basis van de nieuwe bodemkwaliteitskaart is nagegaan of er – gegeven de bodemkwaliteit – gebieden zijn waar het generieke kader een adequaat bodembeheer mogelijk beperkt. Hierbij is geconcludeerd dat, voor het gehele grondgebied van de gemeente Sittard-Geleen, het generieke beleid voldoende mogelijkheden biedt voor een adequaat bodembeheer, omdat:

• ·

  in alle deelgebieden van de gemeente is de bodemkwaliteit gelijk aan of beter dan de functiegerichte bodemkwaliteitseisen uit het generieke kader van het Besluit bodemkwaliteit. De bodemkwaliteit voldoet in de regel aan de eisen die vanuit het generieke kader gesteld worden. Er zijn binnen het generieke kader dan ook voldoende mogelijkheden voor het hergebruik van grond. Dit wordt ook geïllustreerd in de grondstromenmatrix van de van bodemkwaliteitskaart;

• ·

  het merendeel van de grond die bij gemeentelijke projecten vrijkomt, wordt (eventueel via een grondbank) binnen Sittard-Geleen toegepast in nuttige bodemtoepassingen (bijvoorbeeld geluidswallen). Hiervoor biedt het generieke kader ruim voldoende mogelijkheden;

• ·

  de voorbije jaren is in Sittard-Geleen gewerkt volgens het generieke beleid (zie Bodembeheerplan 2011, Ref. 1). De ervaringen die hiermee zijn opgedaan leren dat dit generieke kader ruim voldoende mogelijkheden biedt voor een adequaat bodembeheer.

Een andere reden om te kiezen voor het gebiedsspecifieke kader kan voortkomen uit de wens om de bodemkwaliteitskaart van andere (omliggende)gemeenten als bewijsmiddel te hanteren. Om dat juridisch mogelijk te maken dient dan de gemeenteraad een beheergebied aan te wijzen dat twee of meerdere gemeenten bevat. Aangezien:

• ·

  deze vraag (het accepteren van een bodemkwaliteitskaart van een andere gemeente als bewijsmiddel) in de praktijk slechts sporadisch voorkomt;

• ·

  indien grond van eigenaar wisselt vaak al op andere (privaatrechtelijke en/of contractuele) gronden een partijkeuring wordt uitgevoerd;

• ·

  de afstand tussen herkomst en toepassing van de grond het vaak financieel niet aantrekkelijk maakt om grond uit andere gemeenten toe te passen, is er (vanuit de uitvoeringspraktijk) geen aanleiding om hiervoor een gebiedsspecifiek beleid vast te stellen.

Op basis van bovenstaande motivering is beleidsmatig gekozen om het generieke beleid binnen de gemeente Sittard-Geleen te continueren.

4 Gebruik van de BKK als bewijsmiddel binnen Sittard-Geleen

4.1 Uitgangspunt: zo veel mogelijk gebruik maken van de BKK als bewijsmiddel

4.2 Mogelijkheden en randvoorwaarden voor het gebruik van de BKK als bewijsmiddel

4.2.1 De bodemkwaliteitskaart is niet van toepassing op alle locaties

Achtergrond

Historisch onderzoek om na te gaan of een ingreep plaatsvindt binnen een onverdachte locatie.

Voorafgaand aan het toepassen van grond of aan het initiëren van een ruimtelijke ontwikkeling, moet de initiatiefnemer middels een historisch onderzoek nagaan of er op de betreffende locatie sprake is van een verdachte locatie of van een reeds aangetoonde puntbron.

Bij het uitvoeren van het historisch onderzoek moet rekening gehouden worden met de stappen die beschreven zijn in het toetsschema dat als bijlage 3 bij dit bodembeheerplan is gevoegd.

De bodemkwaliteitskaart kan slechts als bewijsmiddel worden gehanteerd indien:

• 1.

  De locatie is gelegen in een gezoneerd gedeelte van de bodemkwaliteitskaart, en;

• 2.

  Uit historisch onderzoek, toets uit bijlage 3, blijkt dat er geen gegevens bekend zijn die kunnen duiden op een mogelijke (additionele) verontreiniging op de locatie (met andere woorden, er is geen sprake van een (vermoedelijk) geval van ernstige bodemverontreiniging) en;

• 3.

  De eigenaar / initiatiefnemer op andere gronden geen redenen heeft om te veronderstellen dat de bodem ter plaatse additioneel is verontreinigd.

4.2.2 Bodemkwaliteitskaart ook als bewijsmiddel bij grootschalige bodemtoepassingen.

Uit de bodemkwaliteitskaart blijkt dat in alle gezoneerde gebieden de gemiddelde waarde (beduidend) lager is dan de maximale waarde industrie (MWI). Bovendien is in alle gebieden de gemiddelde waarde (beduidend) lager dan de voor grootschalige bodemtoepassingen geldende emissietoetswaarden uit het Besluit bodemkwaliteit en de Regeling bodemkwaliteit.

4.2.3 Bodemkwaliteitskaart als bewijsmiddel bij BRL9335.

Vanzelfsprekend geldt dit alleen voor grond die afkomstig is uit niet-verdachte locaties die zijn gelegen in een gezoneerd gebied. De toets (vermoedelijk) geval van ernstige bodemverontreiniging is hierbij het hulpmiddel om te bepalen of de bodemkwaliteitskaart als bewijsmiddel kan worden gebruikt.

4.2.4 Zorgplicht blijft natuurlijk gelden

4.2.5 Specifiek locatieonderzoek als hoger bewijsmiddel.

De bodemkwaliteitskaart geeft een indicatie van de bodemkwaliteit van een bepaald gebied. Indien op een locatie sprake is van een partijkeuring dan treedt deze herkeuring (altijd) in de plaats van de gegevens van de bodemkwaliteitskaart. Uiteraard dient voor het ontgraven en elders toepassen van de grond het onderzoek te voldoen aan de vereisten voor een bewijsmiddel uit het Besluit bodemkwaliteit. Mocht van een locatie een regulier bodemonderzoek aanwezig zijn, zoals een verkennend- of nulsituatie onderzoek, dan wordt dit meegenomen bij de toetsing of sprake is van een (vermoedelijk) geval van ernstige bodemverontreiniging (zie bijlage 3).

4.2.6 Asbest

Wellicht ten overvloede wordt opgemerkt dat de bodemkwaliteitskaart geen uitspraak doet over de verwachte asbestconcentraties in de bodem. Asbest neemt een bijzondere positie in. Immers in tegenstelling tot andere stoffen is een bodembelasting met asbest vaak niet te relateren aan bepaalde bedrijfsmatige activiteiten, maar veel meer aan de gebruikte bouwstoffen in een woning / gebouw dan wel aan de mogelijke aanwezigheid van asbest in ophooglagen en/of erfverhardingen.

Om te voldoen aan de geldende wet- en regelgeving alsmede om eventuele stagnatie tijdens een ontwikkeling te voorkomen adviseren we de initiatiefnemer met klem om tijdig informatie in te winnen of een locatie asbestverdacht is. Hiervoor wordt naar de geldende asbestprotocollen verwezen.

4.2.7 Bodemkwaliteitskaart niet als bewijsmiddel bij wegbermen

De bodemkwaliteitskaart wordt niet representatief geacht voor de bermen van de rijkswegen, de provinciale wegen en de bovenregionale wegen en ook niet voor de spoorbermen c.q. de spoorzone. Dit betekent dat de bodemkwaliteitskaart (ontgravingkaart en toepassingskaart) niet als bewijsmiddel kan worden gebruikt voor de kwaliteitsklasse van de grond die ter plaatse van deze bermen vrijkomt. Deze locaties (d.w.z. wegen- en spoorwegeninfrastructuur) zijn in bijlage 4 van de bodemkwaliteitskaart weergegeven.

4.2.8 Bodemkwaliteitskaart als bewijsmiddel bij ruimtelijke ontwikkelingen (Wro) en bij omgevingsvergunning (WABO)

Algemeen.

4.3 Puin in de bodem

Hergebruik

5 Uitwerking meersporenbeleid, onderdeel hergebruik

5.1 Grondstromenmatrix

02_grondstoffenmatrix.jpg

5.2 Grondverzet bij kabels en leidingen.

Algemeen

Uitzonderingssituatie.

Het gescheiden ontgraven en houden van de boven- en ondergrond is in de praktijk echter moeilijk realiseerbaar. Vooral bij werkzaamheden aan kabels, leidingen en riolering. Omdat het in de praktijk niet werkbaar is om alle verschillende grondlagen separaat te ontgraven wordt bij dit soort werkzaamheden de grond vaak in één depot geplaatst. Daarbij wordt over het algemeen geen onderscheid gemaakt in grond afkomstig uit de bovengrond of uit de ondergrond, met als consequentie dat de grond geroerd in de sleuf wordt teruggebracht.

Overwegingen.

Kanttekening m.b.t. grondverzet bij ernstig verontreinigde locaties

5.3 Grondverzet bij wegen en spoorwegen, inclusief de bermen

Spoorwegen en grote wegen (incl. bermen) zijn uitgesloten in de bodemkwaliteitskaart.

Bekend is dat de bodemkwaliteit van grote wegen (rijkswegen, provinciale wegen en regionale wegen) en van spoorwegen (allen inclusief de bijbehorende bermen) kan afwijken van de kwaliteit van de zone waarin deze zijn gelegen. Deze afwijkende kwaliteit kan verschillende oorzaken hebben zoals: calamiteiten, depositie/afspoeling van asfaltdeeltjes, uitlaatgassen en/of (banden)slijtage e.d.. De (grote- en spoor)wegen waarop dit betrekking heeft zijn in de bodemfunctieklassenkaart weergegeven als bodemfunctieklasse industrie.

De bodemkwaliteitskaart doet voor deze wegen en bermen een onvoldoende betrouwbare uitspraak over de bodemkwaliteit van deze grond en mag dan ook niet gebruikt worden als bewijsmiddel. Voor de overige (kleinere) wegen is de bodemkwaliteitskaart (rekening houdende met het zorgplichtartikel) wel bruikbaar als bewijsmiddel.

Werkwijze indien grond wordt aangevoerd voor het ophogen van de bermen.

Het ophogen van de bermen is gebonden aan het generieke kader uit het Besluit bodemkwaliteit.

Ten aanzien van dit punt moet wel nog het volgende opgemerkt worden:

• ·

  indien op voorhand vaststaat dat er schone grond toegepast zal worden, hoeft de kwaliteit van de ontvangende bodem niet bepaald te worden; schone grond is immers altijd toepasbaar;

• ·

  de kwaliteit van de grond die toegepast wordt moet bepaald zijn conform de eisen van het Besluit bodemkwaliteit. Dat betekent o.a. dat grond afkomstig uit onverdachte gebieden in Sittard-Geleen, op grond van de bodemkwaliteitskaart, gebruikt kan worden voor het ophogen van de bermen (mits uiteraard aan de eisen wordt voldaan);

• ·

  indien de weg(berm) als een grootschalige bodemtoepassing gezien wordt, geldt geen eis ten aanzien van de kwaliteit van de ontvangende bodem. Wel moet dan voldaan worden aan de eisen voor een grootschalige bodemtoepassing;

• ·

  dat het Besluit bodemkwaliteit ook mogelijkheden biedt voor het hergebruik van vrijkomende grond op of nabij de plaats van herkomst en/of van tijdelijke uitname. Deze toepassing is uitgezonderd van een aantal regels van het Besluit bodemkwaliteit. In de praktijk zal hier regelmatig gebruik van gemaakt kunnen worden bij ingrepen in de (spoor)wegbermen.

Werkwijze indien grond wordt afgevoerd van de wegen.

Voor de voorgaand gespecificeerde (spoor)wegen en bijbehorende bermen geldt de ontgravingskaart nooit als bewijsmiddel voor de kwaliteit van de te ontgraven en elders toe te passen grond. Dus kan grond die hier vrijkomt alleen maar elders worden toegepast, indien de kwaliteit ervan middels een onderzoek wordt bepaald.

Begrenzing van de bermen

Voor de begrenzing van de bermen die onderdeel uitmaken van grote wegen (rijkswegen, provinciale wegen en regionale wegen) en van spoorwegen en die de functie industrie zijn toegekend wordt verwezen naar de figuren op de volgende pagina. Deze figuren zijn afkomstig uit een brief van het Ministerie van Verkeer en Waterstaat (kenmerk RWS/DVS-2009/2932, d.d. 19 november 2009).

5.4 Specifieke eisen mogelijk in grondwaterbeschermingsgebieden

6 Uitwerking meersporenbeleid bij ruimtelijke ontwikkelingen en omgevingsvergunningen

6.1 Bodemkwaliteitsdoelstellingen bij ruimtelijke ontwikkelingen en omgevingsvergunningen

Zoals in paragraaf 2.1 is aangegeven sluit de gemeente Sittard-Geleen, voor wat betreft de bodemkwaliteitseisen bij ruimtelijke ontwikkelingen en bij omgevingsvergunningen, activiteit bouwen, aan bij de eisen die vanuit het meersporenbeleid gehanteerd worden.

Concreet houdt dat in:

• ·

  Indien op een locatie geen sprake is van een geval van ernstige bodemverontreiniging bij ruimtelijke ontwikkelingen en omgevingsvergunningen geen sanerende maatregelen getroffen hoeven te worden;

• ·

  Indien er op een locatie wel sprake is van een geval van ernstige bodemverontreiniging kunnen sanerende maatregelen wél nodig zijn. Maatregelen zijn nodig indien er sprake is van onaanvaardbare risico’s of indien de verontreiniging wordt geroerd. Voor meer informatie over de voorwaarden en kaders van de bodemsanering wordt verwezen naar het provinciale Beleidskader Bodem van de provincie Limburg [Ref. 3] en naar de Circulaire bodemsanering.

6.2 Toetsing bodemkwaliteit als de bodemkwaliteitskaart niet bruikbaar is als bewijsmiddel in het ruimtelijke spoor en bij omgevingsvergunningen, activiteit bouwen.

Algemeen

Indien de bodem mogelijk is beïnvloed door een puntbron, kan de bodemkwaliteitskaart niet gebruikt worden als bewijsmiddel.

In dat geval dient een verkennend bodemonderzoek uitgevoerd te worden, conform de NEN-5740 (incl. vooronderzoek). Indien op basis van het vooronderzoek aanleiding bestaat te veronderstellen dat asbest, daaronder mede begrepen asbestvezels, - deeltjes of –stof, in de bodem aanwezig is, vindt het onderzoek mede plaats op de wijze als voorzien in NEN 5707. Dit bodemonderzoek is dan nodig om op locatieniveau na te gaan of de geplande ontwikkeling wel of niet kan plaatsvinden.

Hiertoe geldt de volgende toetsingsmethode voor de resultaten van het verkennend onderzoek:

• ·

  indien op de locatie de gehalten lager zijn dan de tussenwaarde (de helft van de som van de AW2000 en de interventiewaarde) kan (in aansluiting op de onderzoekssystematiek uit de Wet bodembescherming) met voldoende zekerheid gesteld worden dat er op de betreffende locatie geen sprake is van een geval van ernstige bodemverontreiniging en dat de bodemkwaliteit dus voldoet aan de in hoofdstuk 1 genoemde bodemkwaliteitsdoelstellingen uit het meersporenbeleid;

• ·

  indien op de locatie de gehalten voor één of meerdere stoffen hoger zijn dan de tussenwaarde moet een nader onderzoek uitgevoerd worden;

• ·

  indien uit het nader onderzoek blijkt dat op de locatie sprake is van een geval van ernstige bodemverontreiniging, wordt niet voldaan aan de bodemkwaliteitsdoelstelling.

  • -

    De omgevingsvergunning, activiteit bouwen, kan verleend worden maar treedt pas in werking totdat maatregelen zijn genomen dat de bodem niet zodanig is verontreinigd dat schade of gevaar is te verwachten voor de gezondheid van de gebruikers (uitgestelde inwerkingtreding (artikel 6.2c lid 1 Wabo).

  • -

    Het bestemmingsplan kan pas gewijzigd worden na het opstellen van een saneringsplan dat de betreffende procedure van de Wet bodembescherming doorloopt. Het doorlopen van deze procedure is nodig omdat er op de locatie sprake is van een geval van ernstige bodemverontreiniging. In de regel zal de sanering plaatsvinden samen met de geplande ontwikkelingen (veelal de bouwactiviteiten) op de locatie.

7 Werkwijze bij saneringen ingevolge de Wet bodembescherming.

7.1 Saneringsdoelstelling bij de Wet bodembescherming

Saneringsdoelstelling Wet bodembescherming: aansluiten bij het generieke kader van het Besluit bodemkwaliteit.

Voor wat betreft de saneringsdoelstelling bij saneringen wordt onverkort aangesloten bij de functiewaarden uit het generieke kader:

• ·

  voor locaties waar sprake is van een bodemgebruiksfunctie industrie, geldt de maximale waarde industrie (MWI) als saneringsdoelstelling;

• ·

  voor locaties waar sprake is van een bodemgebruiksfunctie wonen, geldt de maximale waarde wonen (MWW) als saneringsdoelstelling;

• ·

  voor de overige locaties geldt de AW2000 (schone grond) als saneringsdoelstelling.

Deze aanpak sluit aan bij het normenstelsel uit de Regeling Uniforme Saneringen (RUS) en geldt voor alle saneringen van immobiele verontreinigingen binnen Sittard-Geleen, ontstaan vóór 1 januari 1987: de zgn. historische gevallen.

Bepaling saneringsdoelstelling op basis van bestemming(en)/gebruiksfunctie(s) voor reguliere Wet bodembeschermingsaneringen van gevallen van verontreiniging van vóór 1987.

Uitzondering bij bodemsaneringen ingevolge het Besluit Uniforme Saneringen (BUS-saneringen) van gevallen van verontreiniging van vóór 1987.

Ten aanzien van dit punt moet wel worden opgemerkt dat de op het Besluit Uniforme Saneringen (BUS) gebaseerde Regeling Uniforme Saneringen (RUS), vooralsnog alleen de mogelijkheid biedt om aan te sluiten bij de gemeentelijke bodemfunctieklassenkaart. Dat betekent dat bij de zgn. BUS-saneringen (= eenvoudige, standaard saneringen) de functie (en dus de saneringsdoelstelling) niet bepaald kan worden op basis van de bestemmingsregeling (meest gevoelige bodemfunctie uit het bestemmingsplan), maar dat hier de functie (en dus de saneringsdoelstelling) afgeleid moet worden uit de bodemfunctieklassenkaart.

Gevolg hiervan is bijvoorbeeld dat in geval van een BUS-sanering bij een bedrijfswoning op een industrieterrein, de maximale waarde “industrie”(MWI) als terugsaneerwaarde geldt en niet de maximale waarde “wonen” (MWW).

Hierbij wordt opgemerkt dat indien de Regeling Uniforme Saneringen (RUS) aangepast wordt, binnen Sittard-Geleen (vanzelfsprekend) aangesloten zal worden op deze aanpassing.

Herstelplicht is uitgangspunt bij sanering van bodemverontreinigingen ontstaan vanaf 1987.

Voor bodemverontreinigingen ontstaan vanaf 1 januari 1987, de zgn. nieuwe gevallen, geldt het beginsel van de zorgplicht als bedoeld in art. 13 van de Wet bodembescherming, en moeten de verontreiniging en de directe gevolgen daarvan worden beperkt en zoveel mogelijk ongedaan worden gemaakt. Dit betekent dat bij de sanering van de zgn. nieuwe gevallen, het verwijderen van alle toegevoegde verontreiniging (de herstelplicht) uitgangspunt is. Daarbij vormt de oorspronkelijke bodemkwaliteit de ondergrens van de saneringsdoelstelling. Deze oorspronkelijke bodemkwaliteit kan worden bepaald aan de hand van bodemonderzoeksgegevens van de betreffende locatie of eventueel aan de hand van informatie van die locatie vanuit de bodemkwaliteitskaart.

7.2 Bodemkwaliteitskaart geen direct hulpmiddel bij saneringen op grond van de Wet bodembescherming.

Algemeen

Betrokkenheid van de gemeente.

Het aanbrengen van een leeflaag bij een sanering is, op grond van art. 35.c van het Besluit bodemkwaliteit, een toepassing die valt onder het regime van het Besluit bodemkwaliteit. Dat betekent dat de uitvoerende partij het toepassen van grond zal moeten melden bij de gemeente.

8 Zorgplicht.

Voorbeelden waarbij sprake is van zorgplicht.

Het is niet mogelijk een volledige opsomming te geven van situaties waarbij voorafgaand een bodemonderzoek nodig is om te kunnen bepalen of hergebruik van de grond mogelijk is. Voorbeelden van situaties waarbij een onderzoek vereist is, zijn:

• ·

  bij het ontgraven (anders dan voor tijdelijke uitname) van de grond wordt meer dan 20 % puin aangetroffen;

• ·

  bij het ontgraven van de grond wordt asbest of asbestverdacht materiaal aangetroffen;

• ·

  er worden (onverwachte) tanks aangetroffen;

• ·

  bij zintuiglijke waarnemingen die duiden op mogelijke bodemverontreiniging. Denk bijvoorbeeld aan verkleuringen van de grond, een oliefilm of brandsporen in de grond;

• ·

  er is een onderzoek beschikbaar (bijvoorbeeld in het kader van een private transactie) waaruit blijkt dat er sprake is van een verdachte locatie;

• ·

  situaties waar anderszins vermoed wordt dat er sprake kan zijn van een gebiedsvreemde verontreiniging.

Meldingsplicht voor bijzondere situaties.

9 Toezicht en handhaving.