Besluit van het college van burgemeester en wethouders van de gemeente Soest houdende regels omtrent handhavingsbeleid fysieke leefomgeving 2020-2023

Regels stellen zonder deze te handhaven werkt overtredingen in de hand. De gemeente is belast met het handhaven van Rijks- provinciale en gemeentelijk regelgeving. Inwoners moeten deze regels naleven. Maar alle regels en wetten op ieder moment en op alle locaties handhaven is onmogelijk. Daarom moeten er prioriteiten gesteld worden: welke belangen/regels vinden wij als gemeente het belangrijkst om te handhaven? En waarom?

In Soest geven wij qua handhaving de hoogste prioriteit aan:

• -

  Veiligheid en veiligheidsbeleving;

• -

  Bescherming kwaliteiten van het buitengebied;

Wettelijk kader

Het opstellen van handhavingsbeleid is een wettelijke verplichting die volgt uit de Wet algemene bepalingen omgevingsrecht (Wabo) en het daaronder hangende Besluit omgevingsrecht (Bor). In deze wet en het besluit wordt de verplichting aan het college van burgemeester en wethouders opgelegd om een handhavingsbeleid vast te stellen (hoofdstuk 7 Bor).

Voortzetting beleid

Het Handhavingsbeleid 2020-2023 is een herijking van het handhavingsbeleid 2016-2019. In de afgelopen beleidsperiode is uit binnengekomen meldingen, ambtelijke ervaring en berichten van inwoners gebleken dat het in een aantal gevallen wenselijk was de prioritering aan te passen. Voor het overige is het onderhavige beleid grotendeels een voortzetting van het Handhavingsbeleid 2016-2019. De wijzigingen worden hieronder kort genoemd en gemotiveerd.

Ondermijning

De bestrijding van ondermijning is een onderwerp dat de laatste jaren niet meer weg te denken is uit onze maatschappij. Dit onderwerp is niet specifiek opgenomen in de prioritering. Dit heeft te maken met het feit dat er geen concrete en meetbare doelen aan verbonden kunnen worden. Het onderwerp heeft echter de hoogste prioritering. In het door de gemeenteraad vastgestelde Integrale Veiligheidsplan (IVP) is een aantal onderwerpen vastgesteld waarop de bestrijding van ondermijning wordt gefocust binnen de BES-gemeenten. De aanpak van drugshandel- en productie in het buitengebied en in de autobranche is het onderwerp wat naar verwachting de meeste handhavingscapaciteit zal vragen. Ook de aanpak van illegale prostitutie en mensenhandel en jeugdcriminaliteit en -overlast zullen een stevig beroep doen op de capaciteit. Binnen het team Vergunningverlening & Handhaving is zowel bij de boa’s als bij de handhavingsjuristen is in de prioritering ruimte om projecten op het gebied van bestrijding van ondermijning op te pakken. Als dit ten koste gaat van andere zaken, dan zal hier in het jaarverslag over worden gerapporteerd.

Wijziging in prioritering

In de prioritering Openbare Ruimte en Veiligheid is een aantal onderwerpen gewijzigd. Zo is de hoge prioritering van de Noodopvang Soesterberg niet langer noodzakelijk. Daarnaast is de markt als onderwerp van de prioriteitenlijst verdwenen. Reden daarvoor is dat handhaving van dit onderwerp al valt onder het onderwerp ‘foutparkeren’. Daarnaast is de overlast van achtergelaten winkelwagentjes zo teruggelopen dat dit onderwerp niet meer apart in dit beleid wordt opgenomen.

Andere onderwerpen zijn samengevoegd of verschoven op de prioriteitenlijst. Zo is in de afgelopen beleidsperiode duidelijk geworden dat de handhaving van de blauwe zones in Soest veel capaciteit vergt. Juist over fout parkeren komen echter de meeste overlastmeldingen binnen. Bovendien zorgt foutparkeren vaak voor gevaarlijke situaties. De doorgang van hulpdiensten kan worden geblokkeerd, het zicht op voetgangers kan worden belemmerd en de doorstroming van het verkeer kan worden belemmerd. Foutparkeren heeft dus een grote invloed op de verkeers(on)veiligheid. Vandaar dat de prioritering van de blauwe zones verlaagd is naar ‘laag’, zodat die vrijgekomen capaciteit kan worden ingezet voor handhaving van het fout parkeren. Dit betekent overigens niet dat er niet meer gecontroleerd wordt op de blauwe zones. Het aantal controles neemt echter af ten faveure van controles op foutparkeren.

Voor de prioriteitsstelling van de taakvelden Ruimtelijke Ordening en Overig geldt dat deze hetzelfde is als in de achterliggende beleidsperiode.

Bij het taakveld Bouwen is alleen de prioritering van het onderwerp ‘Slopen’ gewijzigd. Dit komt omdat het toezicht met betrekking tot het slopen met asbest is verschoven naar de RUD. Dit is een gevolg van een wijziging in de Wet vergunningverlening, Toezicht en Handhaving (Wet VTH). Op basis van deze wet moeten de regionale omgevingsdiensten (RUD) op dit onderwerp toezicht houden.

Daarnaast is het project constructieve veiligheid flats uitkragende balkons inmiddels afgerond en voldoen alle flats in Soest aan de gestelde normen op dat gebied.

Wijziging in toepassing handhavingsinstrumenten

In de afgelopen beleidsperiode is duidelijk geworden dat het de toepassing van de last onder dwangsom met meerdere termijnen in veel gevallen niet leidde tot het opheffen van de overtreding. Daarom is in dit beleid gekozen voor een éénmalige last onder dwangsom. Dit betekent dat overtreders een bepaalde periode de tijd krijgen om een overtreding op te heffen. In de meeste gevallen we hanteren in de meeste gevallen een termijn van vijf maanden. Als de overtreding na deze termijn nog steeds niet is opgeheven, verbeurt de overtreder eenmalig een dwangsom. Mocht ook dit niet leiden tot het beëindigen van de overtreding kan worden overgegaan tot een last onder bestuursdwang. Dit betekent dat de gemeente de overtreding zelf opheft op kosten van de overtreder. De verwachting is dat met een eenmalige, hoge dwangsom het doel (het opheffen van de overtreding) sneller bereikt wordt dan met meerdere ‘lage’ dwangsommen. Hier wordt in bijlage 12 nader op ingegaan. 

1.1 Aanleiding

Voor u ligt het Handhavingsbeleid fysieke leefomgeving 2020-2023. Het vorige beleid (Handhavingsbeleid fysieke leefomgeving 2016-2019) is geëindigd. De reden voor het opstellen van dit beleid is tweeledig. Allereerst is het vanuit de Wet algemene bepalingen omgevingsrecht (Wabo) wettelijk verplicht dergelijk beleid vast te stellen. Daarnaast bestaat de bestuurlijke wens om een integraal beleidskader te hebben aan de hand waarvan handhavingsinstrumenten worden ingezet en welke onderwerpen prioriteiten hebben.

1.2 Doel van het handhavingsbeleid

In dit beleid wordt de visie, doelstellingen, uitgangspunten en de strategieën van de gemeente op het gebied van toezicht en handhaving vastgesteld. Handhaving van regelgeving draagt in grote mate bij aan een gelijk speelveld voor inwoners en ondernemers. Het doel van toezicht en handhaving is het naleefgedrag van wet- en regelgeving in de beleidsvelden Omgevingsrecht en Openbare ruimte te vergroten. Op deze manier wordt de leefomgeving van de inwoners en bedrijven in stand gehouden en mogelijk verbeterd.

Het Besluit omgevingsrecht (Bor) stelt eisen aan opzet en inhoud van het beleid. Het beleid moet onder meer concrete handhavingsdoelstellingen bevatten, gebaseerd op een probleem- en risicoanalyse en een prioriteitstelling. Daarnaast schrijft het Bor voor dat in het beleid nalevingstrategieën zijn opgenomen ten aanzien van toezicht, sanctionering, gedogen en afstemming met handhavingspartners. Het onderhavige beleid is opgesteld met inachtneming van deze wettelijke vereisten. Het beleid brengt daardoor meer in beeld dan alleen de bestuurlijke handhavingsprioriteiten. Het beleid geeft inzicht aan burgers, bedrijven en instellingen in hoe zij kunnen verwachten dat de gemeente Soest omgaat met haar handhavende taken en bevoegdheden. Het beleid fungeert daarmee ook als kader en richtlijn voor het handelen van de gemeentelijke toezichthouders en handhavers in de dagelijkse uitvoering en advisering richting gemeentebestuur.

Dit beleid is breder dan het omgevingsrecht. Naast het beleidsveld Omgevingsrecht wordt namelijk ook het beleidsveld Openbare Ruimte en Veiligheid betrokken. Onder 1.4 wordt nader ingegaan welke onderwerpen tot beide beleidsvelden behoren.

1.3 Aanpak

De eisen waaraan (het opstellen) van een handhavingsbeleid moet voldoen zijn opgenomen in het Besluit Omgevingsrecht en de Ministeriële regeling omgevingsrecht. Verplichte onderdelen zijn:

• •

  Een visie op toezicht en handhaving vastleggen

• •

  Doelstellingen formuleren

• •

  Uitgangspunten vastleggen

• •

  Een risicoanalyse uitvoeren

• •

  Naleefstrategieën opstellen

• •

  Doelgroepen in kaart brengen

• •

  De samenwerking en afstemming met partners inzichtelijk maken

Gemeenten voeren hun toezicht en handhavingstaken programmatisch uit. Wat wil zeggen dat sprake is van een zich herhalend, cyclisch proces met een doorlooptijd van

bij voorkeur vier jaar. De zogenoemde BIG-8 geeft inzicht in de stappen uit de beleidsvorming en de uitvoering ervan (zie afbeelding 1). Jaarlijks wordt het handhavingsbeleid uitgewerkt in een uitvoeringsprogramma, waarin de gemeente aangeeft welke van de voorgenomen activiteiten in dat jaar worden uitgevoerd. Het college stelt een jaarverslag vast en biedt dit aan de gemeenteraad aan. Het jaarverslag kan aanleiding geven om het handhavingsbeleid tussentijds bij te stellen. De wetgever beoogt met het doorlopen van de BIG-8 te bereiken dat een gemeente haar personele capaciteit voor toezicht en handhaving zo inzet dat deze inspanningen de leefomgeving optimaal ten goede komen.

Afbeelding 1. Big 8-cyclus

1.4 Reikwijdte van het handhavingsbeleid

Beleidsveld Omgevingsrecht

Onder dit beleidsveld vallen onder meer de wettelijke regeling uit de Wabo, het Besluit omgevingsrecht (bor), de Woningwet, het Bouwbesluit 2012, de Wet ruimtelijke ordening (Wro) en de Erfgoedwet. Veelvoorkomende handhavingsonderwerpen zijn handelen in strijd met het bestemmingsplan, bouwen zonder omgevingsvergunning

Beleidsveld Openbare ruimte en veiligheid

Het kader betreft vooral de Algemene Plaatselijke Verordening Soest (hierna: APV), de Afvalstoffenverordening, de Wegenverkeerswet 1994, de Drank- en horecawet en overige bijzondere wetgeving zoals de Winkeltijdenwet en de Zondagswet. Het gaat hierbij om de kerntaken van buitengewoon opsporingsambtenaren (boa’s), te weten de aanpak van de zogenoemde ‘kleine ergernissen in de openbare ruimte’, de aanpak van verkeersovertredingen, het toezicht op de Drank- en horecawet, het toezicht op de Dor en het marktmeesterschap. Los van deze kerntaken worden boa’s met enige regelmaat ondersteunend ingezet. Bijvoorbeeld bij preventieacties van de politie of voor het verzegelen van een gebouw. Gelet op de bevoegdheden, opleiding en uitrusting is er echter geen zelfstandige of structurele taak in het kader van de handhaving van de openbare orde. Voorgaande laat onverlet dat alle toezichthouders altijd een signalerende functie vervullen richting ketenpartners.

1.5 Terugblik

In de periode 2016-2019 heeft de handhaving van het omgevingsrecht zich vooral toegespitst op onrechtmatig gebruik van percelen in het buitengebied. Hieronder valt ook onrechtmatige bewoning in het buitengebied. Op dit gebied zijn verschillende handhavingstrajecten opgestart. Vooral de zaken waarin onrechtmatige bewoning werd aangepakt blijken intensieve trajecten te zijn, waar veel tijd mee is gemoeid.

In het handhavingsbeleid zijn een aantal concrete doelstellingen geformuleerd. Deze worden hieronder weergegeven. Daarnaast wordt aangegeven in hoeverre deze doelstellingen zijn gerealiseerd.

Taakveld bouwen

Omgevingsvergunning bouwen

• -

  100% controle van de omgevingsvergunningen bouwen/afwijken bestemmingsplan conform toezichtsmatrix: gehaald

Slopen

• -

  100% administratieve controle vrijgaverapport van sloopmeldingen asbest: gehaald

• -

  60% controle ter plaatse van sloopmeldingen asbest risicoklasse 3: gehaald

• -

  20% controle ter plaatse van sloopmeldingen asbest risicoklasse 2: gehaald

• -

  0% controle op overige sloopmeldingen of – activiteiten: gehaald

Brandveilig gebruik

• -

  Controlefrequentie van functies overzicht 1) van bijlage 15 1x per jaar: gehaald

• -

  Controlefrequentie van functies overzicht 2) van bijlage 15 1x per 2 jaar: gehaald

• -

  Controlefrequentie van functies overzicht 3) van bijlage 15 1x per 4 jaar: gehaald

Projectmatige aanpak constructieve veiligheid flats uitkragende balkons

• -

  Opstellen plan van aanpak/quickscan+handhaafdoelstelling meetbaar formuleren: gehaald

• -

  Taakveld Ruimtelijke ordening + overig

Illegaal wonen op bedrijventerrein

• -

  +/- 15 handhavingstrajecten opstarten: 11

Overige illegale woonsituaties bebouwde kom

• -

  +/- 25 handhavingstrajecten opstarten: 29

Illegale bedrijfsactiviteiten buitengebied

• -

  +/- 10 handhavingstrajecten opstarten: 9

Erfactiviteiten op agrarische gronden

• -

  +/- 15 handhavingstrajecten opstarten:14

Illegale woonsituaties in het buitengebied

• -

  +/- 10 handhavingstrajecten opstarten: 8

Onrechtmatige bewoning recreatiewoningen

• -

  +/- 28 handhavingstrajecten opstarten: 49

Handhavingsverzoeken

• -

  +/- 120 handhavingsverzoeken behandelen: 153

Bomenkap

• -

  10% van de verleende vergunningen moet worden gecontroleerd: gehaald

• -

  100% van de meldingen illegale kap moet worden gecontroleerd: gehaald

• -

  +/- 40 handhavingstrajecten behandelen: 12

Erfgoed

• -

  100% controle omgevingsvergunningen wijzigen monument: gehaald

• -

  +/- 12 handhavingszaken behandelen: 0

Passieve handhaving op laag geprioriteerde thema’s

• -

  Circa 10 handhavingstrajecten n.a.v. acute of excessieve situaties behandelen: 19

Bij de hierboven genoemde aantallen is geen onderscheid gemaakt of de zaak uit een handhavingsverzoek is opgepakt of op eigen initiatief. In het algemeen geldt dat ongeveer 70% van de in behandeling zijnde zaken afkomstig is van een handhavingsverzoek. Dit betekent dat 30% van de handhavingszaken uit ‘eigen beweging’ is opgepakt.

Uit de cijfers valt met name op dat er relatief weinig zaken op het gebied van illegaal kappen zijn opgestart. Met betrekking tot de monumenten zijn er in de afgelopen vier jaar zelfs helemaal geen handhavingszaken geweest. Het aantal geplande controles op beide gebieden heeft wel plaatsgevonden. Hieruit volgt de conclusie dat er in de gemeente Soest relatief weinig overtredingen op het gebied van bomenkap plaatsvinden. Bij de vergunningscontrole die betrekking hadden op de verbouw van monumenten is er geen overtreding geconstateerd waarvoor een handhavingstraject nodig was om die op te heffen. Dit wordt meegenomen in de prioritering van dit handhavingsbeleid.

Daarnaast blijkt dat de handhaving van onrechtmatige bewoning op recreatieparken een veelomvattend probleem is. Bestuurlijk is de wens om met betrekking tot dit probleem tot een integrale aanpak te komen. Naast overtredingen van het bestemmingsplan spelen er in een aantal gevallen ook andere zaken een rol. Hierbij kan gedacht worden aan de levensvatbaarheid van een recreatiepark, huisvestingsproblemen van de bewoners, sociaal isolement, ondermijning en het aanbod van toeristische overnachtingsmogelijkheden. Dit vereist een nadere en nauwkeurige afweging van inzet en middelen. Er wordt ingezet op een afzonderlijk beleid op het gebied van recreatieparken, waar handhaving een onderdeel van is.

Vanaf 2017 heeft de raad voor vier jaar lang jaarlijks €100.000,- beschikbaar gesteld om bovenstaande doelen te realiseren. De reden was dat destijds de capaciteit ontbrak om de opgelopen werkvoorraad in te lopen. Inmiddels is dit grotendeels gebeurd. In de begroting 2020 is de laatste €100.000,- geschrapt. De achterstand in de werkvoorraad zal dan ook niet volledig ingelopen worden.

1.6 Leeswijzer

Hoofdstuk 2 geeft inzicht in de kaders, relevante ontwikkelingen en algemene beleidsuitgangspunten. Hoofdstuk 3 behandelt de prioriteitstelling van het handhavingsbeleid. Hoofdstuk 4 beschrijft de strategieën die gemeente Soest hanteert om naleving van de regels te bevorderen. Hoofdstuk 5 bevat concrete handhavingsdoelstellingen en monitoringsindicatoren. Hoofdstuk gaat in op hoe handhaving binnen de gemeente Soest is georganiseerd. 

2.1 Beleidsmatige kaders

Het coalitieakkoord ‘Duurzaam en Daadkrachtig’ (2018-2022) richt zich niet direct op toezicht en handhaving. Wel komt uit het akkoord duidelijk naar voren dat het buitengebied (en dan met name de polders) moeten worden beschermd en dat er niet moet worden gebouwd. Daaruit volgt dat, net als in het Handhavingsbeleid 2016-2019, handhaving van illegale activiteiten in het buitengebied prioriteit heeft.

Naast het coalitieakkoord zijn ook in het Retailbeleid 2016-2026 prioriteiten opgenomen op het gebied van handhaving in het omgevingsrecht. Uit dat beleid volgt dat er met name ingezet moet worden op illegaal gebruik op het bedrijventerrein (zoals bijvoorbeeld detailhandel).

Op het gebied van Veiligheid en de Openbare Ruimte is het Integraal Veiligheidsplan het belangrijkste beleidsstuk met betrekking tot toezicht en handhaving.

In 2019 is het Horecabeleid Buitengebied 2019-2029 vastgesteld. Op basis van dit beleid is het onder bepaalde voorwaarden mogelijk om een omgevingsvergunning te verlenen voor horeca-inrichtingen in het buitengebied. Voor locaties die niet aan de gestelde voorwaarden voldoen zal uiteindelijk een handhavingsprocedure worden opgestart.

2.2 Wettelijke kaders

Het opstellen van handhavingsbeleid is een wettelijke verplichting die volgt uit de Wet algemene bepalingen omgevingsrecht (Wabo) en het daaronder hangende Besluit omgevingsrecht (Bor). In deze wet en het besluit wordt de verplichting aan het college van burgemeester en wethouders opgelegd om een handhavingsbeleid vast te stellen (hoofdstuk 7 Bor).

Hoewel bestuursorganen in beginsel bevoegd, maar niet verplicht zijn om handhavend op te treden tegen geconstateerde overtredingen, is deze beleidsvrijheid in de jurisprudentie aanzienlijk genuanceerd en ingeperkt door de ontwikkeling van de zogenoemde ‘beginselplicht tot handhaving’. Uitgangspunt is dat het bevoegde orgaan in de regel moet optreden bij constatering van een overtreding. Slechts onder bijzondere omstandigheden mag het afzien van handhaving, bijvoorbeeld indien concreet uitzicht op legalisatie bestaat. In het geval van een handhavingsverzoek wordt deze plicht letterlijk afgedwongen, nu een handhavingsverzoek een formele aanvraag is als bedoeld in de Algemene wet bestuursrecht en waarop in de regel een besluit volgt.

In relatie tot handhavingsbeleid volgt uit vaste jurisprudentie dat als het bestuursorgaan een ‘redelijk te achten beleid voert, bijvoorbeeld inhoudende dat het bestuursorgaan de overtreder in bepaalde gevallen eerst waarschuwt en gelegenheid biedt tot herstel voordat het een handhavingsbesluit voorbereidt, het zich in beginsel aan dit beleid dient te houden’. In de praktijk betekent dit dat het bevoegde bestuursorgaan na constatering niet meteen handhavend hoeft op te treden, maar dat eerst het ‘stappenplan’ wordt gevolgd zoals dat in het beleid is vastgelegd. Dit laat onverlet dat tegen spoedeisende gevallen (al dan niet preventief) wel direct opgetreden dient te worden.

Regelgeving die strafrechtelijk wordt gehandhaafd (bijvoorbeeld door middel van de bestuurlijke strafbeschikking), vallen buiten beginselplicht tot handhaving. Dit betreffen met name APV-feiten en verkeersovertredingen.

2.3 Toekomstige ontwikkelingen

Omgevingswet

In 2021 treedt de Omgevingswet in werking. Ten tijde van het schrijven van dit handhavingsbeleid is nog niet precies duidelijk welke gevolgen dit gaat hebben voor de handhaving van het omgevingsrecht. Er zal eerst een Omgevingsvisie moeten worden opgesteld. Deze visie moet beslag krijgen in een Omgevingsplan. Het Omgevingsplan bevat de handhaafbare regels. Er is op dit moment nog niet duidelijk welke regels er in het Omgevingsplan zullen worden opgenomen.

Mede vanwege deze onduidelijkheid is ervoor gekozen om de prioritering van het Handhavingsbeleid 2016-2019 grotendeels te volgen in dit handhavingsbeleid. Op deze manier vindt er continuïteit in de handhaving plaats, maar blijft er ruimte voor nadere afwegingen in het Omgevingsplan.

Wet kwaliteitsborging

Op 14 mei 2019 heeft de Eerste Kamer de Wet Kwaliteitsborging aangenomen. Hierdoor wordt een gedeelte van de bouwkundige toetsing bij de gemeente weggehaald en aan de markt overgelaten. gaat Deze wet geldt vooralsnog alleen voor relatief ‘eenvoudige’ constructies als bijvoorbeeld woningen en bedrijfsgebouwen gelden. Dit heeft in Soest tot gevolg dat er minder toetsing vooraf plaats zal vinden en meer toezicht achteraf. Ten tijde van het schrijven van het Handhavingsbeleid 2020-2023 is nog niet bekend wanneer deze wet exact in werking zal gaan treden.

Toezicht seksbranche

Vanaf 1 januari 2020 is het toezicht op de vergunde seksbranche belegd bij de gemeente. Dit betekent dat gemeentelijk toezichthouders moeten controleren of seksbedrijven zich aan de geldende regelgeving houden. In Soest is volgens de APV één seksinrichting toegestaan. De verwachting is daarom dat het toezicht hierop niet veel capaciteit van de toezichthouders zal vragen. Het toezicht (en de bestrijding) van illegale seksbedrijven volgt uit het Prostitutiebeleid en valt daarmee buiten de scope van het Handhavingsbeleid 2020-2023.

2.4 Beleidsuitgangspunten

Realistisch beleid

Het handhavingsbeleid moet een realistisch beleid zijn. Het 100% uitsluiten van risico’s of 100% naleving door middel van handhaving is een utopie. Daarom worden prioriteiten gesteld en worden binnen de beschikbare middelen haalbare handhavingsdoelstellingen vastgelegd.

Flexibiliteit

Om goed in te kunnen spelen op de actualiteit moet het beleid voldoende flexibel zijn. Daartoe worden de handhavingsdoelstellingen jaarlijks op actualiteit getoetst en zo nodig bijgesteld. Ook wordt per jaar een uitvoeringsprogramma opgesteld. Naast de vaste handhavingsprioriteiten worden de thema’s benoemd die dat jaar projectmatig worden aangepakt (Omgevingsrecht) of waar dat jaar intensiever toezicht op wordt uitgeoefend (Openbare ruimte en veiligheid).

Uniformiteit en transparantie

Belangrijke waarden bij handhaving zijn uniformiteit en transparantie:

• -

  Nalevingsstrategieën geven sturing aan hoe toezicht wordt gehouden en hoe de gemeente reageert op geconstateerde overtredingen. Medewerkers hanteren deze strategieën zowel in feitelijk handelen als in hun advisering richting bestuur, zodat handhaving uniform en voorspelbaar is.

• -

  Gelijke gevallen (op Wabo-gebied) worden projectmatig / thematisch gehandhaafd. Zo wordt minder snel een gevoel opgeroepen bij inwoners of bedrijven dat zij ‘als enige aan de beurt’ zijn. Afwijken van beleid (bijvoorbeeld van bepaalde termijnen) wordt daarom in besluitvorming en correspondentie gemotiveerd weergegeven.

Het bevorderen van naleving van regelgeving is een gedeelde verantwoordelijkheid

Bij een terugtrekkende overheid past dat meer nadruk komt te liggen op de gedeelde verantwoordelijkheid van gemeente, inwoners en bedrijven bij de naleving van regelgeving.

Handhaving is consequent en strikt

Het handhaven van de regels is het beschermen van het algemeen belang. Dit vereist een consequente en strikte benadering. Slechts in zeer uitzonderlijke gevallen kan er worden afgezien van handhaving. Het uitgangspunt is echter dat iedereen zich moet houden aan de gestelde regels.

3.1 Inleiding

Zoals onder de beleidsuitgangspunten al is opgemerkt, kunnen niet alle overtredingen worden aangepakt. Overtredingen waarover een handhavingsverzoek is ingediend hebben juridisch gezien altijd prioriteit. De capaciteit die daarna overblijft kan worden ingezet volgens het handhavingsbeleid. Dit gebeurt aan de hand van een prioriteitstelling. Deze prioriteitstelling is opgemaakt aan de hand van een probleem- en risicoanalyse.

Vervolgens is aan de hand van de prioriteitstelling een toezicht- en handhavingsstrategie opgesteld. Op basis van deze strategie vindt (projectmatige) handhaving plaats van geconstateerde overtredingen.

3.2 Probleem- en risicoanalyse

De probleem- en risicoanalyse is opgemaakt voor de twee beleidsvelden ‘Omgevingsrecht’ en ‘Openbare ruimte en veiligheid’. Deze beleidsvelden zijn op de volgende wijze onderverdeeld:

Omgevingsrecht

• -

  Bouwen

• -

  Ruimtelijke ordening en Overig

Openbare ruimte en veiligheid

• -

  Verkeer en veiligheid openbare weg

• -

  Afval

• -

  Horeca

• -

  Jeugd

• -

  Evenementen

• -

  Honden

• -

  Inbraakpreventie

• -

  Markt

Van deze onderwerpen is vastgesteld welke wet- en regelgeving van toepassing is, hoeveel (overlast)meldingen over zijn ingediend en welke knelpunten zich voordoen. Vervolgens is bepaald wat de kans op een overtreding is en welke (negatieve) effecten deze overtreding heeft. Daarmee wordt vervolgens de risicoscore bepaald. Dit ziet er in formule-vorm als volgt uit:

De onderwerpen met de hoogste risicoscore zijn het hoogst geprioriteerd.

Ondermijning

De afgelopen beleidsperiode is ondermijning een steeds groter onderdeel gaan uitmaken in de gemeentelijke handhaving. Binnen de gemeente Soest wordt ondermijning als volgt gedefinieerd: “Ondermijning betekent dat door middel van het gebruik van kennis, toegang, positie, vertrouwen, geweld, dreiging of intimidatie wordt getracht om geldelijk gewin te verkrijgen. Dit gebeurt op zodanige wijze dat legale samenlevingssystemen worden aangetast en hun beoogde werking niet kan worden gegarandeerd.”. Een belangrijke component van ondermijning is dat de illegale onderwereld zich vermengt met de legale bovenwereld.

Vanuit het Bor is vereist dat aan prioriteitsstellingen ook een concrete en meetbare doelstelling wordt gekoppeld. Omdat de capaciteitsvraag van de aanpak van ondermijning niet te voorspellen valt, is deze niet opgenomen in de hierna volgende prioriteitsstelling. De aanpak van ondermijning wordt echter als geheel ‘hoog’ geprioriteerd en direct opgepakt.

3.3 Prioriteitstelling

In de hierna weergegeven tabellen is per beleidsveld de prioriteitstelling opgenomen van de verschillende onderwerpen. De prioritering van de onderwerpen kan ‘laag’, ‘middel’, of ’hoog’ zijn. Dit heeft gevolgen voor de toezichts- en handhavingsstrategie. De handhavingsstrategie wordt in hoofdstuk 4 uiteengezet.

3.4 Basisprincipes prioriteitstelling

De prioriteitstelling is richtinggevend voor de te verrichten handhavingsinspanningen. De achterliggende gedachte daarbij is dat de schaarse middelen door bewuste keuzes op zo’n efficiënt mogelijke wijze worden ingezet. Hoe hoger een thema is geprioriteerd, hoe frequenter of intensiever de handhavingsinspanningen zijn ten aanzien van dat thema, of des te meer het accent daarop ligt in de dagelijkse uitvoering van de taken. De basisprincipes luiden grofweg als volgt. Een nadere vertaalslag van de prioriteitstelling is uitgewerkt de nalevingsstrategieën (hst. 4), de handhavingsdoelstellingen (hst. 5) en de jaarlijkse uitvoeringsprogramma’s.

> Omgevingsrecht: basisprincipes prioriteitstelling

Hoge prioriteit : actieve handhaving

Gemiddelde prioriteit : gedeeltelijke of planmatige handhaving

Lage prioriteit : passieve handhaving

Basisprincipe hoge prioriteit: actieve handhaving

Op elk object of op elke activiteit wordt toezicht gehouden. Dit geschiedt met een hoge controlefrequentie of –intensiteit. De handhavingsinspanning wordt zo snel mogelijk geleverd, dus met prioriteit opgepakt.

Basisprincipe gemiddelde prioriteit: gedeeltelijke of planmatige handhaving

De handhavingsinspanningen zijn minder frequent of minder intensief dan bij de hoog geprioriteerde onderwerpen of vindt steekproefsgewijs plaats. RO-thema’s met een gemiddelde prioriteit worden planmatig en projectmatig opgepakt.

Basisprincipe lage prioriteit: passieve handhaving

Op thema’s met een lage prioriteit vindt uitsluitend passieve handhaving plaats, bijvoorbeeld naar aanleiding van een handhavingsverzoek of de signalering van een excessieve situatie. Hoewel er geen ambtshalve of planmatige handhaving plaats vindt, betekent een lage prioriteit dus niet dat er helemaal geen handhaving plaatsvindt op deze thema’s.

> Openbare ruimte en veiligheid: basisprincipes prioriteitstelling

Hoge prioriteit : actieve handhaving met accent of met voorrang

Gemiddelde prioriteit : actieve handhaving

Lage prioriteit : passieve handhaving

Basisprincipe hoge prioriteit: actieve handhaving met accent of met voorrang

Aan thema’s met een hoge prioriteit wordt op structurele basis aandacht besteed èn op deze thema’s ligt bij de uitvoering van de taken altijd het accent. Hotspots worden intensief bezocht en meldingen worden direct opgepakt. Vergunningcontroles vinden frequent plaats en worden bij voorrang ingepland.

Basisprincipe gemiddelde prioriteit: actieve handhaving

Aan thema’s met een gemiddelde prioriteit wordt op structurele basis aandacht besteed, met name in dagelijkse rondes of planmatig. Maar steeds voor zover de inzet op hoog geprioriteerde onderwerpen dat toelaat. Vergunningcontroles vinden –ten opzichte van hoog geprioriteerde thema’s- minder frequent of steekproefsgewijs plaats.

Basisprincipe lage prioriteit: passieve handhaving

Op thema’s met een lage prioriteit vindt uitsluitend passieve handhaving plaats, bijvoorbeeld naar aanleiding van een handhavingsverzoek, een klacht of de signalering van een excessieve situatie.

4.1 Inleiding

Of regels worden nageleefd is afhankelijk door een combinatie van een groot aantal factoren. Dit varieert van kennis van regels, duidelijkheid van regels en normbesef tot de kans op toezicht en handhaving. Het bevorderen van naleving van de regels vereist dan ook de inzet van verschillende instrumenten. In dit hoofdstuk worden verschillende nalevingsstrategieën omschreven. Deze bieden het kader waarbinnen de beschikbare capaciteit en de verschillende handhavingsinstrumenten worden ingezet. Hoewel rekening is gehouden met de meest voorkomende overtredingen en overtreders, blijft handhaving maatwerk. Er kan in een concreet geval dan ook gemotiveerd afgeweken worden van de beschreven strategieën.

De onderverdeling van de strategieën is schematisch weergegeven in de volgende figuur.

Figuur 2 Onderverdeling strategieën 1

Toezichtstrategie (§4.2)

De toezichtstrategie legt vast welke vormen van toezicht de gemeente Soest hanteert en wat per taakveld of thema de basiswerkwijze is.

Sanctiestrategie (§4.3)

De sanctiestrategie beschrijft welke vormen van sanctionering er zijn en op welke manier de gemeente Soest reageert op de constatering van overtredingen.

Preventiestrategie (§4.4)

De preventiestrategie beschrijft de instrumenten die gemeente Soest inzet ter voorkoming van overtredingen.

Integrale handhaving & samenwerking (§4.5)

De toezichthouders, boa’s en handhavers zijn continue in contact met interne en externe handhavingspartners. In deze paragraaf wordt inzicht gegeven in de belangrijkste handhavingspartners en –relaties van de gemeente Soest.

Hardheidsclausule

In deze beleidsnota, en specifiek in onderhavig hoofdstuk, is uiteengezet welke toezichtinstrumenten de gemeente inzet en hoe de gemeente reageert op geconstateerde overtredingen. De strategieën zijn richtlijnen. Bijzondere omstandigheden in een concreet geval kunnen aanleiding zijn hiervan af te wijken. Afwijkingen worden gemotiveerd in advisering richting gemeentebestuur en in correspondentie richting betrokkenen.

4.2 Toezichtstrategieën

De toezichtstrategie legt vast welke vormen van toezicht gemeente soest hanteert (zie tabel hieronder) en wat per taakveld of thema de basiswerkwijze is (weergegeven in de paragrafen die volgen).

Naast bovengenoemde toezichtvormen wordt signaaltoezicht en integraal toezicht uitgevoerd. Dit zijn geen zelfstandige toezichtvormen. Deze worden daarom apart benoemd. In paragraaf 4.5 ‘integrale handhaving & samenwerking’ wordt hier specifiek op ingegaan.

4.2.1 Toezichtstrategieën Omgevingsrecht

Ad 1Handhavingsverzoeken, alle taakvelden

> Toezichtvorm: incidenteel toezicht

> Toelichting:

Eén van de minimumtaken van het bevoegde bestuursorgaan is het behandelen van handhavingsverzoeken. Op een handhavingsverzoek moet altijd een besluit volgen. Dit volgt onder andere uit de zogenoemde ‘beginselplicht tot handhaving’. Het toezicht vindt ‘incidenteel’ plaats’, nu de aanleiding is gelegen in de ontvangst van een handhavingsverzoek. Gelet op de wettelijke beslistermijn van acht weken (met de mogelijkheid om deze termijn eenmaal te verdagen), wordt zo snel als mogelijk na de ontvangst van het verzoek een controle uitgevoerd door een toezichthouder.

Ad 2Omgevingsvergunning bouwen, alle thema’s (taakveld Bouwen)

> Toezichtvorm: toezicht op tijdelijke activiteiten

> Toelichting:

Deze strategie is van toepassing op alle thema’s ‘omgevingsvergunning bouwen’ zoals weergegeven in de prioriteitstelling taakveld Bouwen (§ 3.2, tabel 2). Het toezicht vindt plaats tijdens de uitvoeringsfase van de omgevingsvergunning. De toezichtvorm betreft daarom ‘toezicht op tijdelijke activiteiten’. Wanneer de uitvoering is afgerond, is ook het toezichtproces afgedaan. De vergunning wordt gereed gemeld en verdwijnt daarmee uit de werkvoorraad van de toezichthouder. Dit taakveld vergt veruit de meeste toezichtcapaciteit binnen het beleidsveld omgevingsrecht. De gemeentelijke handhavingsorganisatie kan dit aanbod niet beïnvloeden. Wel kan de gemeente beïnvloeden welke vergunningen, ofwel categorieën bouwwerken, met welke frequentie en diepgang worden gecontroleerd. De gemeente Soest heeft dit vastgelegd in een ‘toezichtmatrix’.

Toezichtmatrix

Het toezicht op bouwactiviteiten naar aanleiding van de verleende omgevingsvergunningen vindt plaats aan de hand van de toezichtmatrix, zoals opgenomen in bijlage 6 (‘toets- en toezichtmatrix bouwen, gemeente Soest’). In de matrix is voor verschillende bouwwerkcategorieën het toezichtniveau (frequentie en diepgang) vastgesteld. Richtinggevend is de prioriteitstelling zoals weergegeven in § 3.3, tabel 2.

Wat betreft de bouwwerkcategorieën is in matrix aangesloten bij de categorisering van Bouwbesluit 2012. Dit betreffen 19 ‘functies’. In de prioriteitstelling zijn deze functies kortheidshalve samengevoegd tot drie categorieën, te weten ‘publiek toegankelijke gebouwen’, ‘niet publiek toegankelijke gebouwen’ en de restcategorie ‘overige / kleine bouwwerken en verbouwingen’. Onder publiek toegankelijke gebouwen worden verstaan onder andere de bijeenkomstfuncties (zoals kinderopvang), onderwijsfuncties en gestapelde woningen. Onder niet-publiek toegankelijk gebouwen worden bijvoorbeeld verstaan de grondgebonden woonfuncties.

Voor de verschillende bouwwerkcategorieën is per onderdeel van het bouwbesluit het toezichtniveau vastgesteld. Hieronder is weergegeven welke niveaus worden onderscheiden en met welke prioriteit deze grofweg corresponderen.

Uit de matrix volgt bijvoorbeeld een hoge prioriteit voor toezicht op de naleving van veiligheidsvoorschriften (constructieve veiligheid, brandveiligheid) ten aanzien van publiek toegankelijke bouwwerken zoals kinderdagverblijven, winkels en verpleeghuizen. Dus, op bouwwerken waar veel personen komen, wordt uitgebreider toezicht gehouden dan bij objecten waar niet of nauwelijks mensen komen. Dit onderscheid ziet met name op de (fysieke) veiligheid. Daar waar nauwelijks mensen komen is de kans op ongelukken of fysiek letsel op grote schaal immers veel kleiner.

Afstemming toets (vooraf) en toezicht (achteraf)

De prioriteitstelling bij de bouwplantoetsing en de prioriteitstelling bij het bouwtoezicht zijn integraal tot stand gekomen. Op die onderdelen waaraan een bouwplan intensiever wordt getoetst, wordt dus ook intensiever toezicht gehouden. In vervolg daarop is ook een integrale matrix opgesteld. Deze biedt in één oogopslag duidelijkheid over het gewenste toets- én toezichtniveau per categorie bouwwerk en per onderdeel van het Bouwbesluit 2012. Op deze wijze vormt de matrix een eenduidige leidraad voor zowel de toetsing van bouwplannen (preventief) als het toezicht op diezelfde bouwplannen (repressief).

Integraal toezicht

Ten aanzien van een aantal bouwwerkcategorieën wordt op structurele basis integraal toezicht gehouden. Tijdens de bouwfase waar bijvoorbeeld brandveiligheidsvoorschriften kunnen worden gecontroleerd, worden integrale controles uitgevoerd door een gemeentelijke bouwtoezichthouder en een toezichthouder van Vru.

Incidenteel toezicht op vergunningsvrij bouwen en bestaande bouw

Op vergunningsvrije bouwwerken wordt uitsluitend toezicht gehouden op de bouwtechnische voorschriften, als klachten of handhavingsverzoeken daartoe aanleiding geven. Dit toezicht vindt dan plaats conform de toezichtmatrix. Ten aanzien van bestaande bouw geldt hetzelfde, met uitzondering van de specifiek geprioriteerde handhavingsthema’s ‘bestaande bouw’. Deze worden projectmatig aangepakt (zie hieronder ad. 4)

Ad 3Brandveilig gebruik, alle thema’s (taakveld Bouwen)

> Toezichtvorm: periodiek toezicht

> Toelichting:

De vorm van toezicht is ‘cyclisch toezicht’, omdat het thema doorlopende vergunningen brandveilig gebruik of meldingen brandveilig gebruik betreffen. Richtinggevend voor de controlefrequentie is de prioriteitstelling zoals weergegeven in hoofdstuk 3 (tabel 2). Zo vindt het toezicht op gebouwen waar minder zelfredzame personen verblijven (kinderopvang, verzorgingstehuizen) en logiesfuncties (hotels) met een hogere frequentie plaats dan het toezicht op bijvoorbeeld kamerverhuur (prioriteit gemiddeld). Toezichtfrequenties zijn nader uitgewerkt in hst. 5 ‘Handhavingsdoelstellingen’ en het jaarlijkse uitvoeringsprogramma.

Ad 4Bestaande bouw, alle thema’s (taakveld Bouwen)

> Toezicht vorm: projectmatig toezicht

> Toelichting:

Het handhavingsthema met betrekking tot bestaande bouw (thema brandveiligheid: hoogbouw vluchtroutes) is als gemiddeld geprioriteerd. Dit onderwerp behoeft maatwerk in de aanpak en wordt daarom projectmatig opgepakt. De eigenaren worden gevraagd om een deskundigenonderzoek te laten uitvoeren en zo nodig een plan van aanpak op te stellen. Een en ander wordt uitgewerkt in hst. 5 ‘Handhavingsdoelstellingen’ en in het uitvoeringsprogramma van het jaar waarin deze projecten worden ingepland.

Ad 5Slopen en sloopveiligheid, alle thema’s (taakveld Bouwen)

> Toezicht vorm: toezicht op tijdelijke activiteiten + incidenteel toezicht

> Toelichting:

Deze strategie is van toepassing op alle thema’s betreffende slopen en sloopveiligheid (taakveld Bouwen. Het toezicht vindt plaats tijdens de uitvoeringsfase van de (gedeeltelijke) sloop van een bouwwerk of de sloop van onderdelen van een bouwwerk (toezicht op tijdelijke activiteiten). Wanneer de uitvoering is afgerond, is ook het toezichtproces afgedaan. De melding wordt gereed gemeld en verdwijnt daarmee uit de werkvoorraad van de toezichthouder.

De sloopmeldingen worden steekproefsgewijs gecontroleerd. Het controlepercentage is afhankelijk van de prioriteitstelling (§ 3.3, tabel 2). De percentrages zijn neergelegd in hst. 5 ‘Handhavingsdoelstellingen’. Het toezichtniveau en -diepgang worden nader uitgewerkt in een ‘toezichtprotocol slopen gemeente Soest’.

Ad 6Alle RO-thema’s met gemiddelde prioriteit (taakveld Ruimtelijke Ordening)

> Toezicht vorm: projectmatig toezicht

> Toelichting:

Binnen het taakveld ruimtelijke ordening is een zestal thema’s als geprioriteerd. Deze thema’s betreffen illegale woonsituaties (bedrijventerreinen, kom en buitengebied), illegale bedrijfsactiviteiten buitengebied, illegale erfactiviteiten op agrarische gronden en permanente bewoning van recreatiewoningen. Deze thema’s komen overeen dat er een fors aantal (vermeende) strijdige situaties in beeld is. Deze thema’s vergen daarom een projectmatige en planmatige aanpak. In het uitvoeringsprogramma wordt ingepland welk thema of welke thema’s voor het daar opvolgende jaar wordt / worden aangepakt. Ook de wijze van aanpak wordt verder uitgewerkt in het uitvoeringsprogramma. Deze strategie sluit aan op de wens van het gemeentebestuur om op RO-vlak meer thematisch en projectmatig te handhaven.

Ad 7Als laag geprioriteerde RO-thema’s en Overige thema’s (taakvelden Ruimtelijke Ordening & Overig)

> Toezicht vorm: Incidenteel toezicht

> Toelichting:

Op laag geprioriteerde thema’s (waaronder vergunningsvrij bouwen) wordt uitsluitend toezicht gehouden naar aanleiding van handhavingsverzoeken of meldingen over excessieve situaties (piepsysteem). Het komt vooral aan op de eigen verantwoordelijkheid van inwoners en bedrijven om regelgeving na te leven. Dit past binnen het algemene beleidsuitgangspunt dat handhaving een gedeelde verantwoordelijkheid is van de gemeente en haar normadressanten. Er vindt geen ambtshalve of planmatig toezicht plaats op deze thema’s.

4.2.2 Toezichtstrategieën Openbare ruimte en veiligheid

Per handhavingsthema is weergegeven welke toezichtvorm wordt gehanteerd. Vervolgens is de basisstrategie toegelicht, waarna een verbijzondering volgt van een aantal hoog geprioriteerde thema’s.

Toezichtvormen per thema

Basisstrategie toezicht Openbare ruimte en veiligheid

> Primaire toezichtvorm: Rondes

• o

  Met voorrang of accent op hoog geprioriteerde thema’s

• o

  Daarnaast de gemiddeld geprioriteerde thema’s en de actualiteiten

Het toezicht in de openbare ruimte betreffen vooral thema’s die niet inrichtingsgebonden zijn. De primaire toezichtstrategie voor het beleidsveld Openbare ruimte en veiligheid is dan ook dat het toezicht plaats vindt door middel van ‘rondes’ (surveillance). Het houden van rondes is de primaire daginvulling van de boa. Te meer omdat rondes zorgen voor blauw op straat. Daar gaat een belangrijke preventieve werking vanuit. De rondes vinden wijkgericht of themagericht plaats.

Zoals is aangestipt in § 3.3 is het basisprincipe van de prioriteitstelling dat hoe hoger een thema is geprioriteerd, hoe frequenter of intensiever de handhavingsinspanningen zijn ten aanzien van dat thema. Hieraan wordt invulling gegeven door tijdens de (wijkgerichte) rondes het accent op hoog geprioriteerde thema’s te leggen of door het houden van themagerichte rondes, zoals een ronde die specifiek gericht is op verkeersveiligheid rond basisscholen, of een ronde op vrijdagavond die specifiek gericht is op de hotspots jeugdoverlast

Aldus ligt het accent van de dagelijkse rondes op hoog geprioriteerde thema’s. Daarnaast worden de actualiteiten meegenomen:

• -

  Gemiddelde prioriteit thema’s: aan de hand van hotspots, zoals hotspots foutparkeren, hotspots hondenoverlast etc.

• -

  Binnengekomen meldingen: deze worden ter plaatse onderzocht en zo mogelijk direct afgedaan; - Toezicht op tijdelijke activiteiten: controle op verleende vergunningen of ontheffingen, zoals een obstakelvergunning of terrasvergunning.

• -

  Incidenteel toezicht: klachten / signalen ten aanzien van laag geprioriteerde thema’s.

> Andere toezichtvormen naar gelang de aard van het thema:

• o

  Periodiek toezicht

• o

  Toezicht op tijdelijke activiteiten (al dan niet gecombineerd in ronde)

• o

  Toezichtacties

Naast rondes worden andere toezichtvormen toegepast, afhankelijk van de aard van het handhavingsthema.

• -

  Periodiek toezicht: op inrichtingsgebonden thema’s zoals horecathema’s of het Digitaal Opkopers Register.

• -

  Toezicht op tijdelijke activiteiten: naar aanleiding van aflopende vergunningen of ontheffingen, zoals evenementen.

• -

  Toezichtacties: ten behoeve van thema’s met bepaalde doelgroepen, zoals toezichtacties gericht op mountainbikers binnen het thema bostoezicht.

> Incidenteel toezicht op laaggeprioriteerde thema’s (al dan niet gecombineerd in ronde)

Daarnaast is er een groot aantal laag geprioriteerde thema’s. Hierop vindt alleen passieve handhaving plaats. Dat wil zeggen dat toezicht wordt gehouden naar aanleiding van concrete klachten, meldingen die binnenkomen via meldpunt woonomgeving of naar aanleiding van de signalering van excessieve situaties (signalering door boa’s zelf tijdens de dagelijkse rondes, door ketenpartners of door inwoners). De meldingen worden zoveel als mogelijk binnen een week meegenomen in een van de dagelijkse rondes. Excessieve situaties echter worden vanwege de mogelijke hinder of gevaarzetting alsnog bij voorrang opgepakt.

Verbijzondering geprioriteerde thema’s

Verbijzondering thema ‘Jeugdgroepen’

Het toezicht op jeugdgroepen vindt plaats in rondes. Daarbij worden hotspots bezocht op tijdstippen dat de groepen actief zijn. De locaties wisselen alsook de samenstelling van de groepen, zodat ook de inzet per periode zal verschillen. Het gemeentelijk beleid is gericht op een integrale groepsaanpak, waarbij jongerenwerk een prominente rol speelt. De andere handhavingspartners zijn politie, jeugdzorg en onderwijs. De boa’s vormen dus één van de schakels in de keten. Hun rol is gelegen in het tijdens de rondes aanspreken van jongeren op hun gedrag en het doorgeven van signalen aan de ketenpartners.

Verbijzondering thema ‘Risicovolle evenementen’ : integraal toezicht

De risicovolle evenementen (inclusief zwaar belastende evenementen) zijn als hoog geprioriteerd. Dit betekent dat op elk evenement toezichtcapaciteit wordt ingepland (100% toezicht, dus niet steekproefsgewijs, zie verder hst 5. Handhavingsdoelstellingen). Van groot belang bij deze evenementen is integraal toezicht. Alle toezichtactiviteiten van de relevante handhavingspartners (dit zijn in elke geval de actoren die bij het vergunningstraject hebben geadviseerd) worden op elkaar afgestemd. De toezichtactiviteiten zien in elk geval op de risicovolle elementen van het evenement. Voorbeelden daarvan zijn:

• -

  grote bezoekersaantallen;

• -

  constructieve veiligheid van tribunes, podia, tenten en andere constructies;

• -

  veiligheid van installaties, zoals gasvoorzieningen bij standplaatsen;

• -

  brandveilig gebruik van bijvoorbeeld tenten;

• -

  ingrijpende verkeersmaatregelen;

• -

  bewegende of rijdende elementen;

• -

  geluidsinstallaties;

• -

  verkoop van alcoholhoudende dranken.

Ketenpartners bij de uitvoering van integraal toezicht zijn in elk geval: bouwtoezicht (constructies), Vru (brandveilig gebruik, brandveiligheid installaties), politie (openbare orde) en RUD (geluid). Bij de jaarlijkse evaluatie van het onderhavige meerjarenbeleid zal worden getoetst of en hoe het nieuw op te stellen evenementenbeleid aanleiding geeft tot actualisatie / bijstelling.

Verbijzondering thema ‘Drank- en horecawet’

Het toezicht op de Drank- en horecawet is inrichtingsgebonden. Het toezicht vindt dan ook ‘periodiek’ plaats. Onderscheid wordt gemaakt tussen de reguliere horeca (vergunningplichtig), de paracommerciële horeca (vergunningplichtig), de slijterijen (vergunningplichtig), de artikel 18-bedrijven zoals supermarkten (vergunningvrij), evenementenontheffingen en ontheffing van de schenktijden. In het ‘Preventie- en handhavingsplan Drank- en horecawet gemeente Soest’ is het handhavingsbeleid opgenomen ten aanzien van dit thema. Wat betreft het toezicht ligt het accent op de basiscontroles (algehele controle van al dan niet vergunningplichtige verkooppunten) en de leeftijdsgrenzencontroles (controle op de verstrekking van drank aan jongeren onder de 18 jaar). Het beleid maakt wat betreft de gewenste controlefrequentie onderscheid tussen hoge risico- en lage risicoverkooppunten. De toezichtstrategie Drank- en horecawet uit voornoemd beleidsplan is opgenomen in bijlage 8. De scope van de basiscontroles is breder dan de Drank- en horecawet; de betreffende toezichthouder betrekt bij een basiscontrole alle horeca gerelateerde thema’s die op de betreffende inrichting van toepassing zijn bij de controle, zoals de exploitatievergunning (APV), de aanwezigheidsvergunning en de terrasvergunning. Zo nodig wordt de controle uitgevoerd met een ketenpartner, bijvoorbeeld met Vru (brandveilig gebruik) of een bouwtoezichthouder (in het geval een nieuwe Drank- en horecavergunning is verleend).

4.3 Sanctiestrategieën

De sanctiestrategie beschrijft welke vormen van sanctionering er zijn en op welke manier de gemeente Soest reageert op constateringen van overtredingen. Hierbij wordt tevens de gedoogstrategie weergegeven.

4.3.1 Sanctiemiddelen

De meest gebruikelijke en bekende bestuursrechtelijke sanctiemiddelen die de gemeente kan opleggen zijn de lastgeving onder dwangsom en de lastgeving onder bestuursdwang. Beide zijn zogenoemde herstelsancties. Herstelsancties hebben tot doel strijdige situaties te beëindigen. Hoewel een overtreder dit vaak anders ervaart zijn herstelsancties –in tegenstelling tot bestraffende sancties zoals een boete- niet gericht op leedtoevoeging.

De lastgeving onder bestuursdwang is het meest geschikte middel bij gevaarzettende situaties of spoedgevallen. De lastgeving onder dwangsom vergt minder personele inzet en is minder ingrijpend voor de overtreder. In een gering aantal gevallen kan ook het schorsen of intrekken van een vergunning worden ingezet als herstelsanctie. In het kader van de Drank- en horecawet staat de gemeente een breed scala aan specifieke sanctioneringsmiddelen ter beschikking, waaronder de bestuurlijke boete. In bijlage 9 is de sanctiestrategie uit Preventie- en handhavingsplan Drank- en horecawet gemeente Soest periode 2014-2018 weergegeven. Daarin zijn de specifieke instrumenten nader toegelicht.

Ten aanzien van tal van APV-feiten (de zogenoemde kleine ergernissen in de openbare ruimte) en verkeersovertredingen (Wet Mulder-feiten) kunnen gemeentelijke boa’s een soort boete opleggen, namelijk de bestuurlijke strafbeschikking (hierna: BSB). De BSB is voor dit soort overtredingen uitermate geschikt vanwege het lik-op-stuk-effect. Sommige overtredingen zijn weliswaar strafbaar gesteld, maar kunnen niet met een BSB worden afgedaan. In een dergelijk geval maken boa’s een proces-verbaal op. Het Openbaar Ministerie beslist vervolgens om al dan niet tot vervolging over te gaan. Dit traject speelt met name bij illegale kap.

4.3.2 Sanctiestrategieën Omgevingsrecht

Stappenschema’s bestuursrechtelijke handhaving

Hoe de gemeente reageert op een overtreding is vastgelegd in stappenschema’s. De basislijn is neergelegd in stappenschema ‘basisstrategie bestuursrechtelijke handhaving’. Deze is opgenomen in bijlage 10. Deze basislijn wordt gehanteerd tenzij sprake is van:

• -

  spoed, gevaarzetting of risico op onomkeerbare gevolgen;

• -

  indien een informele oplossing voor de hand ligt.

Bij spoed, gevaarzetting of mogelijk onomkeerbare gevolgen wordt het verkorte stappenschema ‘Bestuursrechtelijke handhaving spoedsituaties’ gevolgd. Bijvoorbeeld bij constatering van illegale bomenkap, illegale bouw in uitvoering, of instortingsgevaar. Dit stappenschema is opgenomen in bijlage 11.

Daarnaast geldt dat in sommige situaties een informele oplossing voor de hand ligt. Een overtreder geeft bijvoorbeeld direct aan de strijdige situatie op eigen beweging te zullen beëindigen. De toezichthouder kan een hercontrole inplannen. Als afspraken niet worden nagekomen wordt alsnog de basislijn gehanteerd. Dit heeft altijd de voorkeur boven een formeel juridisch handhavingstraject. Informele oplossingen zijn met name aan de orde bij overtreding van technische voorschriften tijdens een bouwproces. In dat geval spreekt de toezichthouder de uitvoerder aan op de situatie. Soms kan de strijdigheid ter plekke worden hersteld. Zo nodig maakt de toezichthouder een afspraak voor een hercontrole. Als de toezichthouder op basis van zijn ervaringen weet dat de betreffende uitvoerder niet genegen is om informele afspraken na te komen, wordt direct de basisstrategie gevolgd.

Twee-sporenaanpak thema ‘extra beschermde bomen’

In het geval van illegale bomenkap van extra beschermde bomen volgt een twee-sporenaanpak. Naast de bestuursrechtelijke handhaving (lastgeving onder dwangsom, inhoudende een herplantplicht, overeenkomstig de basisstrategie) wordt een strafrechtelijk traject gevolg, gericht op ‘leedtoevoeging’. Uit oogpunt van efficiëntie wordt dit traject alleen ingezet indien de bewijslast duidelijk is. Door een boa wordt alsdan proces verbaal opgemaakt. Het Openbaar Ministerie besluit vervolgens of al dan niet tot vervolging wordt overgegaan.

Handhavingsverzoeken: minder flexibiliteit

De beslistermijn bij handhavingsverzoeken bedraagt acht weken. Deze termijn mag eenmaal worden verdaagd. Door deze wettelijke termijn, die is gekoppeld aan de wet dwangsom bij niet tijdig beslissen, biedt een aanschrijvingstraject waar handhavingsverzoek aan ten grondslag ligt minder flexibiliteit. Hoewel ook bij handhavingsverzoeken in principe de basisstrategie wordt gevolgd, is er dus minder ruimte voor maatwerk richting de overtreder.

Wettelijke waarborgen

In de stappenschema’s is rekening gehouden met de wettelijke waarborgen die zijn neergelegd in de Algemene wet bestuursrecht. Een voorbeeld daarvan is de plicht om overtreders de gelegenheid te bieden om zienswijzen in te dienen. Los daarvan geldt dat deze strategieën richtlijnen zijn en dat sanctionering een middel is, en geen doel op zich. Dit betekent dat binnen de juridische kaders maatwerk wordt verricht als de achterliggende belangen van de regelgeving daarmee worden gediend, of als daarmee langdurige juridische procedures worden voorkomen. Gedacht kan worden aan verruiming van termijnen in verband met legalisatietrajecten of nader onderzoek.

Keuze bestuursdwang / dwangsom

In beginsel wordt als herstelsanctie de lastgeving onder dwangsom opgelegd. Dit middel is het minst ingrijpend voor de overtreder en is tevens het minst belastend voor de handhavende organisatie. Een richtlijn voor de hoogte van dwangsommen is opgenomen in bijlage 12. Voor de lastgeving onder bestuursdwang wordt alleen in de volgende situaties gekozen:

• -

  bij gevaarzettende situaties, zoals instortingsgevaar;

• -

  bij acute situaties, bijvoorbeeld bij illegale bouw, sloop of bomenkap in uitvoering;

• -

  indien de overtreder onbekend is (bestuursdwang is dan juridisch de enige optie);

• -

  indien een ter zake van dezelfde overtreder of dezelfde overtreding eerder opgelegde dwangsom niet tot het beoogde effect heeft geleid, of als er een andere reden is om op voorhand aan te nemen dat de dwangsom geen effectief middel is;

• -

  als de aard van het specifieke geval zich om een andere reden dan voornoemd verzet tegen het opleggen van een last onder dwangsom.

4.3.3 Sanctiestrategie openbare ruimte en veiligheid

De handhavingsthema’s binnen dit beleidsveld zijn van uiteenlopende aard. Daarmee is ook de gewenste reactie van de gemeente op een geconstateerde overtreding niet eenduidig weer te geven. Bovendien zijn er verschillende sanctie-instrumenten en kunnen deze instrumenten niet op alle overtredingen worden ingezet. Zoals in paragraaf 4.3 is weergegeven is de BSB vanwege het lik-op-stuk-effect een geschikt middel ten aanzien van tal van APV-feiten en verkeersovertredingen. Voor andere situaties ligt toepassing van een herstelsanctie (bestuursdwang of dwangsom) meer voor de hand.

Basisstrategie sanctionering

De basisstrategie voor sanctionering binnen beleidsveld Openbare ruimte en veiligheid is opgenomen in bijlage 13. Daarbij geldt dat niet elke overtreding wordt beboet. Er zijn ook situaties waarbij het gepast of gewenst is om een overtreder alleen aan te spreken op zijn of haar gedrag of om een waarschuwing te geven. Dit is afhankelijk van een combinatie van factoren en de specifieke omstandigheden van het geval. De basisstrategie (bijlage 13) is de richtlijn, maar uiteindelijk moet de boa gebruikmaken van de eigen beoordelingsruimte. Daarbij betrekt de boa de volgende vragen.

• -

  Is er een gevaarzettende of hinderlijke situatie?

• -

  Is het een veel voorkomende overtreding en een algemeen bekende regel?

• -

  Is er recidive of is de betreffende persoon op een eerder moment reeds gewaarschuwd?

• -

  Is de afgelopen 2 jaar al veelvuldig toezicht gehouden op het betreffende onderwerp (al dan niet in combinatie met een specifieke locatie)?

• -

  Is er een preventieactie geweest, waarbij is gewaarschuwd dat toekomstige overtredingen worden beboet?

• -

  Zijn er anderszins verzwarende of juist verlichtende factoren of persoonlijke omstandigheden?

De gemeente Soest heeft het vertrouwen in haar boa’s dat zij een goede afweging maken. Van hen wordt verwacht dat zij situaties in de collegiaal overleg bespreken en werkafspraken daaromtrent volgen. Een uniforme werkwijze is daarmee voldoende geborgd. Zoals reeds aangestipt kan ten aanzien van een aantal onderwerpen geen BSB worden opgelegd. Indien het nodig is in plaats daarvan een herstelsanctie op te leggen, wordt gehandeld overeenkomstig de stappenschema’s bijlage 10 (regulier) of bijlage 11 (spoed/gevaarzetting). Ten aanzien van DHW-overtredingen en andere horeca gerelateerde onderwerpen is de sanctiestrategie op genomen in het DHW-beleid. Deze is weergegeven in bijlage 9. Met betrekking tot gevaarlijke honden wordt een sanctioneringstraject toegepast overeenkomstig de ‘beleidsregels gevaarlijke honden’. Deze is opgenomen in bijlage 14.

4.3.4 Sanctionering eigen organisatie

In de praktijk kunnen situaties voordoen waarbij de gemeentelijke organisatie zelf of een ketenpartner een overtreding begaat. De gemeente heeft een voorbeeldfunctie. Daarom wordt, gelijk aan overtredingen begaan door inwoners en bedrijven, vervolg gegeven aan de constatering van een overtreding begaan door de eigen organisatie of ketenpartner. Daarbij wordt in principe de basisstrategie bestuursrechtelijke handhaving gevolgd.

4.3.5 Gedogen

In beginsel voert de gemeente Soest geen actief gedoogbeleid. Hierop is een aantal strike uitzonderingen van toepassing.

• -

  handhaving leidt tot aperte onbillijkheden, zoals in overmachtssituaties;

• -

  het achterliggende belang is evident beter gediend met gedogen dan met handhaven;

• -

  een zwaarder wegend belang rechtvaardigt gedogen, terwijl dit gedogen geen onevenredige gevolgen heeft voor derden;

• -

  er is sprake van concreet zicht op legalisatie. Het handhavingstraject wordt dan opgeschort totdat legalisatie een feit is ofwel het concreet zich op legalisatie is vervallen;

• -

  ten aanzien van geconstateerde overtredingen die als laag zijn geprioriteerd en waarover geen handhavingsverzoek is ingediend, wordt een zogenoemde ‘wrakingsbrief’ uitgedaan. Dit is een vorm van uitgestelde handhaving. Een wrakingsbrief is geen besluit in de zin van de Algemene wet bestuursrecht. Door middel van de wrakingsbrief wordt de overtreder kenbaar gemaakt dat de gemeente op de hoogte is van de overtreding en dat de gemeente zich het recht voorbehoud om op een later tijdstip alsnog handhavend op te treden. Bijvoorbeeld in het geval de prioriteiten van het onderhavig beleid wijzigen of als een handhavingsverzoek wordt ingediend.

  Daarnaast zijn hiervan uitgezonderd de persoonsgebonden gedoogbeschikkingen die in het verleden zijn verleend aan een beperkte groep permanente bewoners van recreatiewoningen

4.4 Preventiestrategie

Het gemeentebestuur wil nadruk leggen op preventie (zie algemene beleidsuitgangspunten (§ 2.6). Daarom is het extra van belang dat burgers, bedrijven en instellingen kennis hebben van de regelgeving en het belang daarvan inzien. Dit bevordert immers de spontane naleving. Hiertoe kunnen verschillende ‘preventie-instrumenten’ worden ingezet. Van belang daarbij is dat de middelen op de juiste momenten worden aangewend en aansluiten bij de doelgroep. In de onderstaande tabel worden de preventie-instrumenten weergegeven die de gemeente Soest hanteert. Daarbij wordt beschreven in welke situaties deze (kunnen) worden aangewend. In de jaarlijkse uitvoeringsprogramma’s en evaluaties wordt aangegeven welke preventie-activiteiten dat jaar worden of zijn ingezet.

4.5 Integrale handhaving en samenwerking

Voor een efficiënte, effectieve en klantvriendelijke handhaving worden de handhavingsactiviteiten zoveel mogelijk afgestemd met zowel interne als externe handhavingspartners. Deze afstemming kan uiteenlopende vormen aannemen, bijvoorbeeld door structureel overleg, signaaltoezicht, integraal toezicht en door het gezamenlijk uitvoeren van toezicht- of preventieacties. In het onderstaande schema zijn de belangrijkste samenwerkingsrelaties weergegeven.

4.5.1 Overlegstructuren

> Politie:

• o

  Structureel overleg tussen burgemeester en politie (portefeuillehoudersoverleg);

• o

  Wekelijks ambtelijk overleg met politie

• o

  Dagelijkse afstemming tussen boa’s en politie bij opstart en sluiting van de dag.

> Evenementenoverleg

• o

  Structureel overleg (ca. 4 keer per jaar) met de diverse ketenpartners, waaronder vergunningverlening, boa’s, politie, Vru, beleidsambtenaar OOV, verkeer,.

Overlastoverleg jongeren

• o

  Structureel overleg met de diverse ketenpartners in de aanpak van jeugdoverlast, waaronder beleidsambtenaar OOV, politie, boa’s, jeugdwerk en Stichting Balans.

> RUD

• o

  Kwartaaloverleg teamleider V&H / Regievoerder V&H – RUD

> Groene Platform

• o

  Het Groene Platform is een netwerkstructuur, geregisseerd vanuit provincie Utrecht. In dit platform zijn ketenpartners verenigd die domein II-boa’s in dienst hebben (gericht op toezicht in bossen en natuurgebieden), zoals provincie, RUD, gemeenten, Recreatie Midden Nederland en natuurorganisaties. Een convenant voorziet in de mogelijkheid tot uitwisseling van boa’s, bijvoorbeeld ten behoeve van toezichtacties. Gelet op het thema ‘Bostoezicht’ is de gemeente Soest aangesloten bij dit platform.

> Ruitenbergoverleg

• o

  Maandelijks overleg met alle groene boa’s (domein II)werkzaam in de provincie Utrecht. In dit overleg worden maandelijkse handhaaf acties gezamenlijk gepland en nieuws / ontwikkelingen vanuit het toezicht gedeeld.

4.5.2 Integraal toezicht en signaaltoezicht

Bij integraal toezicht treden toezichthouders van verschillende taakvelden, vakgebieden of organisaties gezamenlijk op om een vergunning, tijdelijke activiteit of inrichting te controleren. Integraal toezicht is geen zelfstandige toezichtvorm, maar wordt uitgevoerd naast de toezichtvormen zoals omschreven in paragraaf 4.2. Integraal toezicht vindt met name plaats ten aanzien van de volgende activiteiten:

> Bouwactiviteiten: bouwtoezicht / Vru

• o

  Integrale controles brandveiligheid tijdens de laatste fase van de uitvoering van bouwactiviteiten, met name bij publiek toegankelijke gebouwen en zwaardere industriefuncties.

>Nieuwe of gewijzigde horeca-inrichtingen: bouwtoezicht / DHW-toezicht / evt. Vru

• o

  Integrale controle n.a.v. nieuwe of gewijzigde vergunningplichtige horeca-inrichtingen. Controle gericht op inrichtingsvereisten voor horecagelegenheden (bouwtoezicht), brandveilig gebruik (Vru) en algemene DHW-regels (DHW-toezichthouders).

> Evenementen: boa’s, politie, Vru, RUD (ketenpartners afhankelijk van evenement)

• o

  Integrale controle tijdens diverse fases van het evenement. Controleaspecten afhankelijk

• o

  van het type evenement en de risicovolle elementen (zie toezichtstrategie).

> Integraal toezicht op incidentele basis (m.n. RUD)

• o

  Naar aanleiding van (overlast)klachten, meldingen of handhavingsverzoeken die meerdere taakvelden betreffen of waarbij de aard van de klacht onzeker is, worden geregeld integrale controles uitgevoerd. Dit speelt met name op het terrein van bedrijfsactiviteiten, waarbij milieuregelgeving relevant is. Een ander voorbeeld is een situatie van vervuiling in de thuissituatie, waarbij de GGD in het toezichttraject aanhaakt.

Naast integraal toezicht staan de gemeentelijke toezichthouders veelvuldig met handhavingspartners in contact in het kader van signaaltoezicht. Indien een toezichthouder een (mogelijke) overtreding tegenkomt die buiten zijn of haar taakveld of bevoegdheden valt, wordt hiervan een signaal doorgegeven aan de toezichthouder of instantie die het onderwerp wel behandelt. De belangrijkste handhavingspartners (-en onderwerpen) in dit verband zijn:

• >

  Politie / Milieupolitie (openbare orde, drugsafval, asbest);

• >

  Inspectie SZW (Arbo-wetgeving, met name op gebied van asbest, slopen en bouwveiligheid);

• >

  Vru (brandveiligheid);

• >

  Provincie Utrecht (Boswet, Landschapsverordening, Flora- en faunawet);

• >

  RUD (milieu, bodem);

• >

  Waterschappen (lozingen);

• >

  GGD (vervuiling thuissituatie, Wet kinderopvang);

• >

  RMN (afvaldump, afval ondergrondse containers, asbest);

• >

  Afd. Realisatie (wegbeheer, riolering etc);

• >

  Stedin en andere netbeheerders (kabels en leidingen);

In dit hoofdstuk zijn allereerst de handhavingsdoelstellingen bepaald ten aanzien van beleidsveld Omgevingsrecht. Gelet op de bepalingen van het Bor zijn meetbare doelstellingen geformuleerd, die zoveel als mogelijk zijn uitgedrukt in percentages, frequenties of aantallen. Daarbij is weergegeven welke indicatoren worden aangewend om te monitoren of de doelstellingen zijn behaald of wat de tussenstand is. Ten aanzien van beleidsveld Openbare ruimte en veiligheid is een andere opzet gekozen, zie verder § 5.3.

5.1 Doelstellingen Omgevingsrecht: taakveld Bouwen

5.2 Doelstellingen Omgevingsrecht: taakvelden Ruimtelijke Ordening + Overig

Toelichting handhavingsdoelstellingen projectmatige / planmatige aanpak RO-thema’s:

> Geen nieuwe zaken:

Uitgegaan is van het aantal zaken dat ten tijde van de vaststelling van het onderhavige beleid, bij benadering, in beeld is. Niet inbegrepen in deze doelstellingen zijn derhalve nieuwe zaken die in beeld komen binnen deze geprioriteerde thema’s.

> Passieve handhaving op laag geprioriteerde thema’s:

Ten aanzien van laag geprioriteerde RO-thema’s vindt alleen passieve handhaving plaats. Deze thema’s betreffen strijdige bedrijfsactiviteiten in de kom, waaronder detailhandel, de teelt van ruwvoedergewassen in het buitengebied en het overig strijdig bouwen en gebruik, waaronder overtreding van de regels voor vergunningsvrij bouwen (bijgebouwen, carports, dakkapellen etc.).

5.3 Monitoring beleidsveld Openbare ruimte en veiligheid

In deze paragraaf zijn ten aanzien van beleidsveld openbare ruimte en veiligheid concrete monitoringsindicatoren weergegeven die gebruikt worden om te evalueren of de handhavingsactiviteiten en –inspanningen overeenkomen met de prioriteitstelling en nalevingsstrategieën zoals weergegeven in de hoofdstukken 3 en 4. Wat betreft het tijdsvlak worden zoveel als mogelijk cijfers per week of kwartaal gehanteerd. Op deze wijze wordt niet alleen inzicht verkregen in de handhavingsactiviteiten over een jaar, maar ook in de actualiteiten en accenten binnen de korter tijdsbestek. Allereerst worden taakveld- en themagerichte indicatoren weergegeven (met name ten aanzien van de hoog geprioriteerde thema’s). Vervolgens worden de wijkgerichte indicatoren weergegeven. Dit laatst deel geeft inzicht in welke problemen zich per wijk voordoen.

• o

  Monitoring hoog geprioriteerde thema’s

• o

  Monitoring overige taakvelden / thema’s

> Monitoring meldpunt woonomgeving

• o

  aantal meldingen totaal per tijdseenheid;

• o

  gemiddelde behandeltijd per melding;

• o

  aantal meldingen per categorie.

> Monitoring sanctionering

• o

  Aantal waarschuwingen totaal per tijdseenheid;

• o

  Aantal boetes totaal per tijdseenheid;

• o

  Aantal boeten per categorie per tijdseenheid.

> Wijkgerichte monitoring

• o

  Per wijk omschrijving van de veelvoorkomende knelpunten op basis van meldingen, waarschuwingen, boetes en ervaringen boa’s, waar mogelijk voorzien van concrete cijfers per wijk (waarschuwingen, sancties en meldingen ten aanzien van diverse taakvelden).

6.1 Plaats in de organisatie & formatie

De handhavingsactiviteiten waar het onderhavige beleidsplan betrekking op heeft zijn (overwegend) belegd bij team Vergunning & Handhaving van afdeling Dienstverlening. De basistaken (milieu) worden uitgevoerd door RUD Utrecht. Het toezicht ten aanzien van brandveiligheid wordt uitgevoerd door Vru.

Binnen team Vergunning & Handhaving is 9,69 fte beschikbaar voor de uitvoering van handhavingstaken. Hierbij inbegrepen zijn uren voor coördinatie, kwaliteitsbeheer, werkverdeling boa’s en regievoering RUD. Binnen deze formatie wordt ruim 6 fte ingevuld voor het toezicht in de openbare ruimte (door boa’s) en 1,5 fte voor bouwtoezicht (Wabo-toezicht). Ongeveer 3,3 fte is beschikbaar voor de juridische handhavingstrajecten (omgevingsrecht en regelgeving openbare ruimte en veiligheid tezamen).

De formatie is geborgd door vastlegging in de jaarlijkse gemeentebegroting. Deze is gekoppeld aan de meerjarenbegroting. Deze formatie wordt nader gespecificeerd in het Afdelingsplan, dat door de directie wordt vastgesteld.

6.2 Organisatie-eisen Bor

In het Bor is ten aanzien van de Wabo-handhaving een aantal kwaliteitseisen op het organisatorische vlak neergelegd. Deze betreffen:

• -

  scheiding tussen vergunningverlening en handhaving op personeelsniveau;

• -

  roulatiesysteem voor handhavers ter voorkoming van het ontstaan van vaste handhavingsrelaties;

• -

  het vastleggen van bevoegdheden, taken en verantwoordelijkheden;

• -

  bereikbaarheidsregeling voor buiten kantoortijden.

Scheiding vergunningverlening en handhaving

In 2015 en 2016 is binnen team Vergunning & Handhaving een traject Organisatieontwikkeling uitgevoerd. In dit proces is een duidelijke scheiding aangebracht tussen de vergunningverlenende taken en –medewerkers enerzijds en de handhavingstaken en –medewerkers anderzijds.

Roulatiesysteem

Om te voorkomen dat er een te nauwe band ontstaat tussen toezichthouder en personen werkzaam bij de te controleren inrichtingen / objecten, moet een handhavingsorganisatie bij grotere en omvangrijkere controles een roulatiesysteem hebben. Dit onderwerp is met name aan de orde bij periodiek toezicht op milieu-inrichtingen en brandveilig gebruik. Beide taakvelden zijn buiten de eigen organisatie belegd, zodat dit voor de gemeentelijke organisatie niet aan de orde is.

Bevoegdheden, taken en verantwoordelijkheden

In het kader van het traject Organisatieontwikkeling zijn, naast het aanbrengen van een functiescheiding tussen vergunningverlening en handhaving, specifieke rollen en taakaccenten bij de verschillende medewerkers neergelegd. Deze zijn beschreven in het rapport ‘Rollen, taken en verantwoordelijkheden’ van december 2015. De rollen betreffen: coördinatie vergunningen, coördinatie toezicht en handhaving, kwaliteitsbeheer vergunningen, kwaliteitsbeheer handhaving en werkverdeling boa’s.

De medewerkers van team Vergunning & Handhaving werken aan de hand van werkprocessen, checklists en standaardbrieven. Op het moment van het vaststellen van onderhavig beleid is aanvang gemaakt met het actualiseren van deze stukken. De werkprocessen worden daarbij vastgelegd in het organisatiebrede systeem Protos. De standaardbrieven en checklists zijn opgenomen in de workflowapplicatie Squit.

Alle toezichthouders binnen team Vergunning & Handhaving zijn als zodanig aanwezig door het bevoegde bestuursorgaan (college van burgemeester en wethouders dan wel burgemeester). Bij de aanwijzingsbesluiten is vastgelegd ten aanzien van welke regelgeving zij de toezichthoudende bevoegdheden hebben. De toezichthouders openbare ruimte / Drank- en horecawet zijn tevens boa. Het direct toezicht op het gebruik van opsporingsbevoegdheden is belegd bij de korpschef van regionale eenheid Midden Nederland. Beëdiging en indirect toezicht op het gebruik van opsporingsbevoegdheden vallen onder de verantwoordelijkheid van de Officier van Justitie.

Bereikbaarheid buiten kantooruren

De gemeente Soest is wat betreft bouw- en RO-zaken indirect bereikbaar via het gemeentelijke calamiteitennummer inzake openbare ruimte (riolering, wegen e.d.) alsmede via de Vru en de Meldkamer politie Utrecht.