Nota Reserves en Voorzieningen 2021

3.1 Algemeen

Reserves en voorzieningen worden beiden aan de passiefzijde van de balans gepresenteerd. De reserves behoren tot het eigen vermogen en de voorzieningen tot het vreemd vermogen.

3.2 Reserves

Reserves zijn vermogensbestanddelen die als eigen vermogen zijn aan te merken. In de balans worden de reserves onderscheiden naar de algemene reserve en de bestemmingsreserves (artikel 42 en 43 BBV).

3.2.1 Algemene reserve

Dit is een reserve waaraan de raad geen bestemming heeft gegeven. Het rekeningresultaat wordt in de regel jaarlijks verrekend met de algemene reserve. De algemene reserve wordt tevens gebruikt als weerstandscapaciteit om niet begrote kosten te dekken. De omvang van de algemene reserve wordt dus bepaald door de benodigde weerstandscapaciteit (zie verder 4.5 Weerstandsvermogen).

3.2.2 Bestemmingsreserve

Dit zijn reserves waaraan de raad een bepaalde bestemming heeft gegeven. De bestemmingsreserves zijn door de raad ingesteld voor het kunnen realiseren van een specifiek doel. De raad is overigens vrij om de bestemming van deze reserves te wijzigen.

Hieronder vallen ook de reserves welke zijn gevormd ter dekking van kapitaallasten.

3.3 Voorzieningen

Voorzieningen worden voor de balans aangemerkt als vreemd vermogen. Zij geven een schatting van de voorzienbare lasten in verband met risico’s en verplichtingen waarvan de omvang en/of tijdstip van optreden per balansdatum min of meer onzeker zijn en die oorzakelijk samenhangen met de periode voorafgaand aan die datum. De middelen welke zijn toegevoegd aan een voorziening zijn niet vrij te besteden.

Een voorziening wordt gevormd:

• -

  Voor verplichtingen, verliezen en risico’s (artikel 44 lid 1a en 1b BBV);

• -

  Ter egalisering van kosten (artikel 44 lid 1c BBV);

• -

  Voor bijdragen aan toekomstige investeringen waarvoor een heffing wordt geheven als bedoeld in artikel 35 eerste lid, onder b van het BBV (artikel 44 lid 1d BBV) en

• -

  Voor middelen van derden waarvan de bestemming gebonden is (artikel 44 lid 2 BBV).

Het gaat bij voorzieningen om min of meer onzekere verplichtingen, die te zijner tijd schulden kunnen worden, zoals juridische claims in afwachting van een uitspraak van de rechter. Ook kunnen voorzieningen betrekking hebben op verplichtingen samenhangend met het in de tijd onregelmatig gespreid zijn van bepaalde kosten, zoals bijvoorbeeld voor groot onderhoud. Verder kunnen voorzieningen een schatting betreffen van de lasten voortvloeiend uit risico’s die samenhangen met de bedrijfsvoering, zoals bijvoorbeeld reorganisaties.

Voorzieningen moeten naar beste schatting dekkend zijn voor de achterliggende verplichtingen en risico’s. Bij voorzieningen is er voor de raad inhoudelijk gezien geen expliciete keuzemogelijkheid, vanwege het verplichtende karakter. Indirect kan de raad echter wel invloed uitoefenen op de hoogte van een voorziening. Dit geldt bijvoorbeeld bij onderhoudsvoorzieningen, waarbij het gewenste kwaliteitsniveau bepalend is voor het bedrag dat jaarlijks in een voorziening wordt gestort (denk aan gebouwen en wegenonderhoud). Als onderligger voor de voorzieningen wordt in de meeste gevallen gebruik gemaakt van beheerplannen. De onderbouwing, planning van de uitgaven en de voeding van de voorzieningen zijn in de beheerplannen opgenomen en in de tijd uitgezet. Vereist is dat periodiek beheerplannen worden geëvalueerd en dienovereenkomstig, indien noodzakelijk, worden bijgesteld.

3.4 Functies reserves en voorzieningen

In het totale financiële beleid hebben de reserves en voorzieningen verschillende functies, te weten:

• a)

  de bufferfunctie;

• b)

  de bestedingsfunctie;

• c)

  de financieringsfunctie

• d)

  de verplichtingenfunctie;

• e)

  de egalisatiefunctie.

3.4.1 De bufferfunctie

Dit is de belangrijkste functie van het eigen vermogen. Met name de algemene reserve dient als bufferfunctie voor het opvangen van eventuele onvoorziene uitgaven (incidenteel) waarmee in de planning geen rekening is gehouden en die noodzakelijkerwijs dienen plaats te vinden. Hierbij kan men denken aan:

• -

  Financiële risico's waarvoor geen bestemmingsreserve of voorzieningen zijn gevormd, of waarvoor elders in de begroting geen financiële middelen zijn gereserveerd, omdat er nog geen getrouwe kwantificering van de risico's kan plaatsvinden;

• -

  Het opvangen van eventuele jaarrekeningtekorten;

• -

  Het incidenteel opvangen van een (deel van) eventueel begrotingstekort.

3.4.2 De bestedingsfunctie

De overige reserves en voorzieningen zijn, al dan niet verplicht, in het leven geroepen om besteed te worden aan een van tevoren bepaald doel. Bij de zogenaamde bestemmingsreserves ligt het bestedingsdoel vast. Bij reserves met een bestedingsfunctie is een onderscheid te maken tussen:

• -

  eenmalige, op korte termijn te realiseren doelen, meestal in de investeringssfeer en

• -

  in de tijd gezien ongelimiteerde doelen, waarvoor steeds naar behoefte een beroep op de reserve wordt gedaan.

3.4.3 De financieringsfunctie

Door het vormen van reserves (eigen vermogen) en voorzieningen (vreemd vermogen) wordt vermogen afgezonderd voor toekomstige bestedingen. Door reserves en voorzieningen in te zetten, kan het beroep op overige financieringsbronnen worden beperkt.

3.4.5 De verplichtingenfunctie

De verplichtingenfunctie heeft betrekking op voorzieningen. Een voorziening heeft een karakter van een verplichting die de gemeente is aangegaan en waarvoor de benodigde middelen beschikbaar moeten zijn. Bijvoorbeeld pensioen- en wachtgeldverplichtingen van wethouders.

3.4.6 De egalisatiefunctie

Hiermee wordt het mogelijk gemaakt noodzakelijke aanpassingsprocessen geleidelijk te laten verlopen. Er ontstaat zodoende een regelmatige verdeling over de jaren heen, mede om ongewenste schommelingen (pieken en dalen) in de tarieven en het resultaat te voorkomen.

4.1 Presentatie

Jaarlijks wordt bij de begroting inzicht geboden in de stand van zaken met betrekking tot alle reserves en voorzieningen, inclusief de beoogde onttrekkingen/aanwendingen en stortingen. In de jaarstukken worden de aard en de reden en de wijzigingen daarin van elke reserve en voorziening, alsmede de toevoegingen en onttrekkingen/aanwendingen, toegelicht. Per reserve en voorziening wordt het verloop gedurende het jaar in een overzicht weergegeven.

4.2 Bevoegdheden

Het instellen, wijzigen en opheffen van reserves is gelet op het budgetrecht in principe een bevoegdheid van de raad. Hieronder worden de bevoegdheden verder toegelicht.

4.2.1 Instellen en opheffen reserves en voorzieningen

Het instellen en opheffen gebeurt bij besluit van de raad. In het raadsbesluit voor het instellen

dient in ieder geval opgenomen te worden: het doel, de gewenste hoogte, de voeding, de onderbouwing (bijvoorbeeld een meerjarenonderhoudsplan) en het verloop van de toevoegingen cq. onttrekkingen/aanwendingen.

Het aantal en de omvang van de reserves wordt zoveel mogelijk beperkt. Het doel van de gemeente is niet om eigen vermogen op te bouwen. Daarbij hoeft niet elk risico worden afgedekt met een aparte reserve. Dit kan ook middels de algemene reserve.

4.2.2 Storting en onttrekking reserves

In de begroting wordt een zo reëel mogelijk beeld gegeven van de stortingen en onttrekkingen van de reserves in een bepaald jaar. Mutaties in reserves zijn alleen toegestaan wanneer deze zijn gedekt door een voor 31 december van het verslagjaar genomen raadsbesluit dan wel wanneer door de raad een besluit is genomen om bepaalde (toekomstige) baten en/of lasten te muteren in een bepaalde reserve.

De raad kan de bevoegdheid ook bij het college neerleggen, maar dient hiertoe wel een specifiek besluit te nemen.

Negatieve bestemmingsreserves zijn niet toegestaan.

4.2.3. Toevoeging en aanwending voorzieningen

Zoals al is vermeld, dient een voorziening de omvang te hebben van de betreffende verplichting (of risico). De voeding van de voorzieningen vindt plaats via de exploitatie en deze vereisen een besluit van de raad. Het college is bevoegd over de voorzieningen te beschikken.

Negatieve voorzieningen zijn niet toegestaan.

4.3 Mutaties tussen reserves

Mutaties tussen bestemmingsreserves van verschillende programma’s moeten via het overzicht van baten en lasten, onderdeel mutaties in reserves, worden verwerkt. Ook indien er sprake is van en naar de algemene reserve. Overboekingen tussen bestemmingsreserves die behoren tot hetzelfde programma kunnen eventueel rechtstreeks tussen de betreffende reserves plaatsvinden.

4.4 Rentebeleid

Vanwege de eenvoud en de transparantie wordt geen rente toegevoegd aan reserves en voorzieningen, tenzij de waardering van de voorziening tegen contante waarde is of de voorziening als gevolg van bijdragen van derden dit verplicht stelt.

4.5 Weerstandsvermogen

Er doen zich ook risico’s voor die nog niet zo concreet zijn dat er al een bestemmingsreserve of een voorziening voor kan worden gevormd. Op basis van het BBV dienen deze risico’s in de paragraaf weerstandsvermogen bij de begroting te worden opgenomen. Deze verplichting geldt ook bij de jaarrekening, de paragraaf bevat dan de verantwoording van hetgeen in de overeenkomstige paragraaf in de begroting is opgenomen. Het weerstandsvermogen bestaat uit de relatie tussen enerzijds de weerstandscapaciteit (de middelen en mogelijkheden waarover de gemeente beschikt om niet begrote kosten die onverwachts en substantieel zijn structureel te dekken) en anderzijds alle risico’s waarvoor geen maatregelen zijn getroffen en die van materiële betekenis kunnen zijn in relatie tot de financiële positie. Het gaat om die elementen, waarmee tegenvallers eventueel bekostigd kunnen worden, bijvoorbeeld de algemene reserve, maar ook de onbenutte belastingcapaciteit. Voor het bepalen van de hoogte van de weerstandscapaciteit heeft uw raad de nota weerstandsvermogen: risicomanagement en weerstandscapaciteit vastgesteld.

5.1 Intrekken oude nota en overgangsrecht

De nota reserves en voorzieningen in Stede Broec uit 2006 wordt ingetrokken per 1 januari 2021.

Deze nota blijft van toepassing op de jaarrekening en het jaarverslag 2020.

5.2 Inwerkingtreding en citeertitel

Deze nota treedt in werking op 1 januari 2021.

Deze nota wordt aangehaald als: Nota reserves en voorzieningen 2021 Stede Broec.