Woonschepenverordening Steenwijkerland 2009

Deze verordening geldt voor woonschepen. Zo vallen permanent bewoonde woonschepen onder de begripsbepaling. Ook recreatiewoonschepen vallen onder de begripsbepaling. Tevens beperkt de verordening dit begrip niet tot woonschepen waarop uitsluitend dag- en/of nachtverblijf wordt gehouden. Ook schepen die in hoofdzaak daartoe worden gebruikt (derhalve ook voor andere doeleinden worden gebruikt) vallen onder de definitie. Men kan denken aan een klompenmakerij, een winkeltje of een werkplaats. Met deze bepaling wordt overigens niet beoogd de schepen waarmee bedrijfsmatige activiteiten worden gedreven (binnenscheepvaart) onder de werkingssfeer van de verordening te brengen.

De verordening geldt niet voor jachten en andere pleziervaartuigen, als en zolang deze als zodanig worden gebruikt. Jachten en andere pleziervaartuigen worden geacht niet als zodanig te worden gebruikt als - bijvoorbeeld op grond van aansluiting op openbare nutsvoorzieningen, andere aan de wal getroffen voorzieningen of anderszins - redelijkerwijs moet worden aangenomen, dat het gebruik als zodanig feitelijk slechts bijzaak is.

Als men het wonen op het water erkent, moet men ook de voorzieningen toestaan die daarbij horen (zoals een loopplank of een bijboot). Een bijboot is een klein vaartuig dat behoort bij het woonschip en bestemd en geschikt is voor het onderhoud, de voortstuwing of het kunnen bereiken van het woonschip. Een bijboot is voor veel bewoners noodzakelijk. Te denken valt aan hoge waterstanden in uiterwaarden.

Als de verordening uitsluitend regels zou stellen ten aanzien van woonschepen (en dus niet ten aanzien van bijbehorende voorzieningen), kan blijken dat er een hiaat is tussen de verordening en de Woningwet. Wanneer de bewoner zijn woonruimte namelijk wil uitbreiden door bijvoorbeeld een vlot te overkappen, kan de gemeente daartegen op grond van de verordening niet optreden. Ook de Woningwet kan niet worden gebruikt, omdat het vlot geen bouwwerk is. In de meeste gevallen zal evenmin strijd zijn met de bepalingen van het bestemmingsplan.

Om de voornoemde reden is in de verordening geregeld dat op de ligplaats bijbehorende voorzieningen zijn toegestaan. De gewenste voorzieningen worden door de aanvrager op het aanvraagformulier vermeld. Die gewenste voorzieningen worden getoetst aan de door burgemeester en wethouders gestelde nadere regels (zie artikel 6, derde lid, onder h). De toegestane voorzieningen worden opgenomen in de ligplaatsvergunning. Als vervolgens op de ligplaats voorzieningen aanwezig zijn die afwijken van de toegestane voorzieningen, kan de gemeente hiertegen optreden. Op deze manier kunnen excessen op het water worden voorkomen. Wat de voorzieningen op de wal betreft, kan in het bestemmingsplan een regeling worden opgenomen.

Als alternatief daarvan kan - indien de gemeente eigenaar is van de wal - een gebruiksovereenkomst met de woonschipbewoner worden afgesloten.

Onder e is het begrip 'water' gedefinieerd. De gemeente Steenwijkerland kent verschillende waterrijke gebieden. Sommige wateren zijn feitelijk voor het publiek toegankelijk, terwijl andere wateren niet voor het publiek toegankelijk zijn. De ligplaatsen die zijn aangewezen op de ligplaatsenkaart als bedoeld in artikel 5, eerste lid, van de verordening zijn allen zichtbaar vanaf de openbare weg en/of het openbare water.

Met het oog op de veiligheid en behoud van het aanzien van de gemeente is de verordening derhalve ook van toepassing op woonschepen gelegen in wateren die niet voor het publiek toegankelijk zijn.

Onder g is de definitie van ‘gemeentelijke ligplaats’ opgenomen. Een gemeentelijke ligplaats is geheel in eigendom van de gemeente Steenwijkerland.

Uitgangspunt is dat het slechts is toegestaan om binnen de gemeente met een woonschip een ligplaats in te nemen, te hebben of beschikbaar te stellen op de daartoe aangewezen plaatsen. Bij het aanwijzen van ligplaatsen gaat het om een afweging van diverse belangen (zoals planologische en nautische). Daarnaast is andere wetgeving (zoals een provinciale landschaps- of woonschepenverordening, de Wet milieubeheer, de Wet beheer rijkswaterstaatswerken of het Binnenvaartpolitiereglement) relevant bij het al dan niet aanwijzen van ligplaatsen.

Gelet op hetgeen is bepaald in de Huisvestingswet (artikel 88) moet er tenminste één mogelijkheid zijn om met een woonschip binnen de gemeente een ligplaats in te nemen. Op de ligplaatsenkaart bedoeld in artikel 5 zijn een aantal locaties aangewezen als ligplaats.

De verordening gaat ervan uit dat de acceptabele ligplaatsen worden aangegeven op een kaart die onderdeel vormt van de verordening: een ligplaatsenkaart (lid 1).

In het tweede lid is aan burgemeester en wethouders de bevoegdheid gegeven om de ligplaatsenkaart te actualiseren ingeval er een nieuwe planologische regeling is opgesteld of een bestaande planologische regeling is herzien. Wanneer een aanvraag van een ligplaats bijvoorbeeld wordt ingediend voor een plaats die op grond van een nieuw bestemmingsplan is aangewezen als ligplaats, maar op grond van de woonschepenverordening moet worden geweigerd omdat de ligplaatsenkaart nog niet is geactualiseerd, ligt het voor de hand dat burgemeester en wethouders de aanvraag aanhouden, de ligplaatsenkaart actualiseren en vervolgens de vergunning verstrekken (indien althans aan de overige voorwaarden van de verordening wordt voldaan). Voorkomen moet worden dat het gemeentebestuur in strijd moet handelen met eigen regelgeving (bijvoorbeeld: een bestemmingsplan).

De eigenaar van het woonschip moet beschikken over een ligplaatsvergunning, ook in die gevallen waarin er sprake is van een verhuurd woonschip.

Dit artikel bepaalt niet dat de aanvraag van een vergunning moet worden ingediend op een door burgemeester en wethouders vastgesteld formulier. Deze bepaling kan achterwege blijven nu dit aspect is geregeld in de Algemene wet bestuursrecht ( artikel 4:4 Awb).

De in het tweede lid genoemde termijn vangt aan op het moment waarop de aanvraag compleet is. Dit is het geval als bij de aanvraag voldoende gegevens zijn gevoegd voor een goede beoordeling van de aanvraag (zie artikel 4:5 Awb). Dit artikellid kan worden beschouwd als een invulling van artikel 4:13, eerste lid, van de Awb.

Lid 3 omvat de weigeringsgronden voor de ligplaatsvergunning. Er worden geen eisen met betrekking tot de aanvrager gesteld.

Onder b is bepaald dat de ligplaatsvergunning wordt geweigerd indien voor de betreffende ligplaats al vergunning is verleend. Te denken valt aan een situatie waarbij twee aanvragers bijna tegelijkertijd een ligplaatsvergunning hebben aangevraagd om een lege ligplaats in te nemen. Burgemeester en wethouders hebben aan de aanvrager die het eerst een aanvraag heeft ingediend een ligplaatsvergunning verstrekt, maar de vergunninghouder heeft de ligplaats nog niet ingenomen met zijn woonschip. Op grond van de bepaling onder b kunnen burgemeester en wethouders de andere aanvraag weigeren.

De maximale lengte-, breedte- en hoogtemaat alsmede de maximale diepgang worden aangegeven in nadere regels (zie onderdeel c). Voordeel hiervan is dat per locatie verschillende, op de situatie toegesneden maxima kunnen worden gesteld (vergelijkbaar met stedenbouwkundige accenten).

Op grond van het derde lid, onder e, is het mogelijk om eisen te stellen aan het woonschip die verband houden met het aanzien van de gemeente. Deze eisen zijn te vergelijken met welstandseisen aan bouwwerken. Het betreft hier echter niet het welstandstoezicht uit de Woningwet. Nadere eisen inzake behoud van het aanzien van de gemeente worden in nadere regels opgenomen.

In het derde lid wordt de eventuele verstoring van het landschap niet als weigeringsgrond genoemd. Reden hiervan is dat dit aspect doorgaans in provinciale woonschepenverordeningen wordt geregeld en derhalve niet meer in een verordening van een lagere overheid kan worden geregeld.

Onder f wordt verwezen naar ernstige constructieve gebreken. Een toelichting op deze gebreken is vervat in nadere regels.

In het derde lid, onder g wordt een termijn van 12 weken gesteld voor het innemen van de ligplaats na het indienen van de aanvraag voor een ligplaatsvergunning. Van deze termijn kan slechts worden afgeweken indien de aanvrager middels objectief verifieerbare bescheiden (bijvoorbeeld leveringsakte van het woonschip) kan aantonen dat de ligplaats zo spoedig mogelijk na het verstrijken van de 12-wekentermijn door zijn woonschip zal worden ingenomen.

Lid 4 bepaalt welke gegevens de ligplaatsvergunning omvat: de gegevens van de eigenaar, de ligplaats, de voorzieningen behorende bij het woonschip, de kenmerken van het betreffende woonschip (zoals de maatvoering en de naam van het woonschip), het gebruik van de ruimte rondom het woonschip en de toegestane voorzieningen op de wal.

De opsomming in lid 4 betreft geen limitatieve opsomming. Het opnemen van meer informatie of gegevens in de ligplaatsvergunning is derhalve toegestaan.

Een vergunning wordt in de regel voor onbepaalde termijn verstrekt. Er kunnen zich echter omstandigheden voordoen dat dit niet mogelijk of gewenst is.

In die gevallen heeft het college van burgemeester en wethouders de mogelijkheid om aan de vergunning een termijn te koppelen (lid 5). Deze termijn bedraagt maximaal 5 jaren.

Dit artikel bevat geen bepaling over het stellen van voorwaarden bij het verlenen van de vergunning. Ook zonder expliciete opname van deze mogelijkheid in de verordening, kunnen dergelijke voorwaarden echter wel worden gesteld.

De verordening gaat uit van een wachtlijst voor de gemeentelijke ligplaatsen binnen de gemeente Steenwijkerland.

De wachtlijst gaat uit van het beginsel 'wie het eerst komt, het eerst maalt'. De gegadigde die zich het eerst meldt, staat bovenaan de wachtlijst. Daarbij is het moment van ontvangst van een aanvraag voor een ligplaatsvergunning of een schrijven in de zin van lid 2, door het college bepalend.

Als een gemeentelijke ligplaats vrijkomt, kan de hoogst geplaatste gegadigde als eerste een aanvraag om een ligplaatsvergunning indienen. Daarbij wordt verwacht dat de betreffende gegadigde binnen zes weken reageert op het aanbod tot het indienen van een aanvraag voor een ligplaatsvergunning (lid 5). Indien de gegadigde niet binnen de gestelde termijn reageert, wordt de naam van de betrokken persoon van de wachtlijst geschrapt (lid 7).

Ook indien door een gegadigde driemaal een aanbod tot het indienen van een aanvraag wordt geweigerd, wordt de naam van de betrokken persoon van de wachtlijst geschrapt (lid 6).

In artikel 20, vierde lid, is het overgangsrecht geregeld inzake de wachtlijst behorende bij de Woonschepenverordening 2002 Steenwijkerland.

In dit artikel is geregeld dat de ligplaatsvergunning overdraagbaar is. Dit betekent dat in geval de eigenaar zijn woonschip met ligplaats verkoopt aan een ander, die als rechtsopvolger tevens in bezit komt van de ligplaatsvergunning. Dit is logisch omdat de vergunning geen eisen stelt aan de eigenaar van het woonschip. Indien de eigenaar zijn woonschip wil vervangen door een ander schip, dan is een nieuwe ligplaatsvergunning of wijziging van de bestaande vergunning vereist.

In dit artikel is niet bepaald dat de nieuwe vergunning pas geldt nadat zij aan de betrokkene is gezonden, omdat de Awb dat bepaalt (artikel 3:40). Als de eigenaar zijn woonschip verkoopt en de ligplaatsvergunning aan de nieuwe eigenaar geeft zonder medeweten van de gemeente, kunnen burgemeester en wethouders die vergunning intrekken. De gegevens op de vergunning komen immers niet meer overeen met de werkelijke situatie. Dit waarborgt dat de gemeente een actueel overzicht behoudt van de eigenaren van de woonschepen.

Zie de toelichting bij artikel 6, lid 3.

De onder d opgenomen bepaling is bedoeld om te kunnen optreden tegen excessen. Gedacht wordt bijvoorbeeld aan een verwaarloosd woonschip dat deels gezonken is.

De verplichting voor de eigenaar om te zijn aangesloten op de drinkwaterleiding kan de varende woonschipper beperken en brengt een zeker risico van vollopen en zinken van het woonschip met zich mee. Vandaar dat burgemeester en wethouders vrijstelling kunnen verlenen van deze verplichting, indien het schip is voorzien van een of meer drinkwatertanks.

Eventuele kosten voor aansluiting komen voor rekening van de vergunninghouder.

Een waterleidingbedrijf heeft geen wettelijke verplichting om water te leveren, maar wel een morele. Doorgaans zal de levering van leidingwater langs kades geen problemen opleveren. In de zogenoemde 'onrendabele gebieden' echter zal het bedrijf water leveren, mits de aanvrager de kosten van de aansluiting betaalt.

Dit artikel bevat de verplichting voor de houder van de ligplaatsvergunning om het woonschip aan te sluiten op het openbaar elektriciteitsnet. Onder aggregaten in de zin van het tweede lid wordt mede verstaan aggregaten waarbij gebruik wordt gemaakt van een verbrandingsmotor.

Eventuele kosten voor aansluiting komen voor rekening van de vergunninghouder.

Dit artikel bevat de verplichting voor de houder van de ligplaatsvergunning om het woonschip aan te sluiten op de gemeentelijke riolering. Het is gewenst dat van de gemeentelijke riolering gebruik wordt gemaakt.

Deze regeling is ontleend aan die in de Model-bouwverordening (artikelen 2.7. 4 en 2.7.7). Verwezen wordt naar de toelichting bij die regeling. In dit verband wordt opgemerkt dat de gemeentelijke zorgplicht voor de riolering niet zover gaat dat een gemeente riolering moet aanleggen indien een ligplaatsvergunning is verleend.

In dit artikel is geen verbod opgenomen om huishoudelijk afvalwater of faecaliën in openbaar water te lozen. Reden hiervoor is dat het lozen op het water wordt geregeld op basis van de Wet verontreiniging oppervlaktewateren. Voor het lozen van huishoudelijk en eventueel ander afvalwater op oppervlaktewater is een vergunning vereist van de waterkwaliteitsbeheerder.

Het innemen van een ligplaats buiten de aangewezen ligplaatsen en het innemen van een ligplaats zonder ligplaatsvergunning is een overtreding. Artikel 154, eerste lid, van de Gemeentewet laat aan de gemeentelijke wetgever de keuzemogelijkheid om op overtreding van verordeningen een geldboete te stellen van de tweede of de eerste categorie. In artikel 23 van het Wetboek van Strafrecht zijn de geldboetecategorieën opgenomen.

De op te leggen boete voor strafbare feiten in de tweede categorie is maximaal € 2268,90. Het is de gemeente niet toegestaan om een hogere geldboete op te nemen dan in de genoemde categorie. Met de strafbepaling wordt beoogd om enige preventieve werking te bereiken.

Deze verordening is niet alleen op toekomstige situaties van toepassing, maar ook op reeds bestaande rechtsverhoudingen. Daarom zijn overgangsbepalingen opgenomen.

Ligplaatsvergunningen die zijn afgegeven op grond van de Woonschepenverordening 2002 Steenwijkerland, worden geacht vergunningen op grond van deze nieuwe verordening te zijn (lid 1). Lopende aanvragen om ligplaatsvergunningen, schriftelijke kennisgevingen in de zin van artikel 7, lid 2, van deze verordening en verzoeken om wijziging van bestaande woonschepen worden afgehandeld op grond van het beleid dat gold voorafgaand aan de inwerkingtreding van de Woonschepenverordening Steenwijkerland 2009 (lid 2).

Aan eigenaren van woonschepen die op het moment van inwerkingtreding van deze verordening reeds ligplaatsen innemen op locaties die op de ligplaatsenkaart zijn aangeduid, wordt een ligplaatsvergunning verleend (lid 3). Indien een woonschip op het moment van inwerkingtreding is gelegen op een locatie die niet is genoemd op de ligplaatsenkaart wordt aan de eigenaar van het betreffende woonschip geen ligplaatsvergunning verleend.

In het kader van de `Woonschepenverordening 2002 Steenwijkerland’ is door het college een wachtlijst opgesteld en beheerd. Na inwerkingtreding van deze verordening hanteert het college de voornoemde wachtlijst (lid 4). Op de betreffende wachtlijst is artikel 7 van de Woonschepenverordening Steenwijkerland 2009 onverkort van toepassing.