Beleidsregels autodate

Inleiding

Sinds omstreeks 1997 is in Nederland een begin gemaakt met de introductie van het fenomeen autodelen, of Autodate. Het aantal deelauto’s is in zes jaar meer dan verdubbeld: van bijna 800 in 2002 naar dik 1.800 in april 2009. Naar schatting zijn er 27.000 deelnemers in Nederland. [1]

Wat is Autodate?

Gedeeld autogebruik is een afspraak tussen particuliere autobezitters of een afspraak tussen bedrijfs-matige aanbieders en klanten. Particulier gedeeld autogebruik komt meestal in woonwijken voor tussen buurtbewoners onderling. Bedrijfsmatige Autodate komt zowel in woonwijken als op bedrijfsterreinen voor. In woonwijken gebruiken forensen, ouderen, studenten, families de deelauto’s of auto-op-afroep. Op bedrijfsterreinen zijn bedrijven met veel mobiele werknemers klant. Om Autodate gebruiksvriendelijk, efficiënt en aantrekkelijk te maken, is het wenselijk dat parkeerplaatsen gereserveerd worden met behulp van verkeersborden; een herkenbaar punt om de auto op te halen.

Autodate reduceert het autobezit, het autokilometrage (aantal km gereden per jaar per auto) en bevordert het gebruik van openbaar vervoer en fiets. Een gereduceerd autobezit verlaagt de parkeerdruk. Minder autokilometers draagt in het stedelijk gebied bij aan de leefbaarheid en levert aantoonbaar milieuwinst op.

Feiten en cijfers [2]

Een deelauto kent in Nederland gemiddeld 14,3 deelnemers. Al naar gelang de groep waartoe de deelnemers behoren leggen zij gemiddeld 33 procent minder autokilometers af dan autobezitters, blijkt uit gerenommeerd onderzoek. Het grootst is de afname bij deelnemers die hun eigen auto de deur uit hebben gedaan: 65 procent minder autokilometers. Bij wie de deelauto als tweede auto gebruikt, groeit het aantal autokilometers met 3 procent. Wie geen auto had en gaat autodelen, maakt 29 procent minder autokilometers dan iemand die een auto aanschaft. Verder pakken autodelers relatief vaker de trein, het stads- en streekvervoer en de fiets. Elke deelauto bespaart drie tot vijf eigen auto’s. Dat zijn auto’s die mensen wegdoen of niet aanschaffen als ze een auto delen. Volgens het ministerie van VROM bespaart een autodeler gemiddeld 1.180 kilo CO2 per jaar. Kortom, autodelen vermindert autobezit én autogebruik.

Beleid

Het systeem van autodelen draagt in principe bij aan selectief autogebruik, de bevordering van fietsgebruik en het openbaar vervoer en past in die zin in het algemene verkeer- en vervoersbeleid en bij de in het coalitieakkoord 2010 - 2014 'Uithoorn werkt aan de toekomst' omschreven speerpunten: Duurzaam Uithoorn, Bereikbaarheid en Wonen in Uithoorn.

Er is in het Uithoorns Verkeer- en Vervoerplan 2008-2015 (UVVP) geen specifiek beleid voor autodelen vastgelegd.

Op 19 september 2009 is een gereserveerde parkeerplaats voor Autodate nabij het busstation ter hoogte van Marijnenlaan 46 te Uithoorn in gebruik genomen. Er is gedurende een jaar ervaring opgedaan met het fenomeen Autodate. De ervaringen zijn positief blijkens een tweede aanvraag van de Autodate-organisatie.

Op 5 oktober 2009 heeft het college van de gemeente Uithoorn besloten beleidsregels op te stellen voor het toe- of afwijzen van verzoeken om een gereserveerde parkeerplaats in het kader van Autodate, wanneer een nieuwe aanvraag wordt ingediend. Met de aanvraag voor de tweede, inmiddels gerealiseerde, Autodate-parkeerplek aan de Laan van Meerwijk 16 (eind september 2010) is dit nu aan de orde.

Bij de voortzetting van dit systeem is het gewenst een aantal beleidsuitgangspunten vast te leggen.

Te denken valt aan:

• -

  Welke aanbieders kunnen een aanvraag voor een gereserveerde parkeerplaats doen?

• -

  Welke eisen worden aan de aanbieders gesteld?

• -

  Welke eisen worden aan de locatie gesteld?

• -

  Is er een maximum aan het aantal gereserveerde parkeerplaatsen?

• -

  Hoe wordt omgegaan met controle en handhaving?

In algemene zin wordt het volgende beleid inzake Autodate gehanteerd, de praktische uitwerking wordt door het college nader ingevuld.

Aanvragers

Het Autodate-beleid van de gemeente beperkt zich tot aanvragen van bedrijven die aangesloten zijn bij de Landelijke Vereniging voor Gedeeld Autogebruik.

Reden om te kiezen voor een beperking tot deze bedrijfsmatige aanbieders is: herkenbaarheid en controleerbaarheid.

Aanvragen door bedrijfsmatige aanbieders worden zo mogelijk gehonoreerd. Het is vooralsnog niet noodzakelijk een maximum aan het aantal plaatsen te stellen.

Autodate tussen particulieren (diverse huishoudens en/of buren delen een auto in de straat) wordt niet gefaciliteerd met een gereserveerde Autodate-parkeerplaats.

Voorwaarden en afspraken met aanvragers

De gemeente heeft geen enkele (commerciële, risicodragende) verbintenis met Autodate-aanbieders doch faciliteert slechts de aanleg van de gereserveerde parkeerplaatsen (inspanningsafspraak). Parkeerplaatsen voor Autodate liggen meestal op gemeentegrond en maken onderdeel uit van de openbare weg in de zin van de Wegenverkeerswet 1994. De gemeente is en blijft wegbeheerder. Het is vooralsnog niet nodig om in een overeenkomst afspraken over bekostiging, aansprakelijkheid en gebruik vast te leggen.

De paal en het verkeersbord E4 lenen zich niet voor reclame-uitingen. Een uitzondering betreft het onderbord “alleen voor Autodate” onder het verkeersbord, waarop de bedrijfsnaam van de aanbieder wordt aangegeven, zonder beeldmerk. Verdere promotie van de locatie en aanbieder dient op andere wijze te geschieden, zoals op de voertuigen zelf.

De aanvrager verplicht zich om binnen 30 dagen van publicatie van het verkeersbesluit een deelauto beschikbaar te stellen op de gereserveerde Autodate-parkeerplaats.

Locatie

Aanvragen voor standplaatsen zullen zich naar verwachting concentreren in en om woonwijken met een hoge parkeerdruk. Een positief beleid van de gemeente biedt mogelijkheden en alternatieven voor die wijken waar de haalbaarheid van het realiseren van extra parkeerruimte gering is; Autodate-beleid is ondersteunend verkeer- en vervoersbeleid. Het is in die zin niet ondenkbeeldig dat Autodate ook voor een bedrijfslocatie aantrekkelijk kan zijn.

Zowel voor de aantrekkelijkheid van het Autodate-systeem als voor de reductie van het autogebruik verdient het de voorkeur parkeerplaatsen voor bedrijfsmatige Autodate nabij het busstation, halte van het openbaar vervoer of openbare voorziening te situeren. Met name deelnemers die zelf geen auto bezitten moeten op eenvoudige wijze de standplaats kunnen bereiken. Aanvragen worden hierop getoetst.

Een tweede element, waar niet op getoetst wordt waar maar wel samen met de aanvrager naar gestreefd wordt, is de mogelijkheid om een fiets te kunnen stallen nabij de standplaats van Autodate. Hoe beperkter het netwerk van standplaatsen hoe groter de behoefte aan een goede stallingsmogelijkheid. Er zal echter niet altijd ruimte zijn voor een stalling, die bovendien soms afbreuk doet aan de kwaliteit van de openbare ruimte. Daarom is dit niet als eis maar als streven in het beleid opgenomen.

De Autodate-auto is 24 uur per dag beschikbaar. Dat betekent dat de auto ook in de avond- of zelfs nachtelijke uren opgehaald en teruggebracht kan worden. De standplaats moet daarom sociaal veilig zijn en niet in een parkeergarage die ’s nachts afgesloten wordt. De aanvrager en de gemeente werken samen aan een goede locatiekeuze in dit opzicht.

Het college van burgemeester en wethouders wijst de plaatsen aan waarop in het kader van Autodate geparkeerd mag worden (overeenkomstig het aanwijzen van algemene gehandicaptenparkeerplaatsen).

Over de locatie wordt overleg gepleegd met

• 1.

  direct omwonenden / aangrenzende ondernemers;

• 2.

  buurtbeheeroverleg van de betreffende buurt;

• 3.

  de wijkteamchef van het wijkteam Uithoorn van de regiopolitie Amsterdam-Amstelland. (Verkeerskundige vragen en verzoeken die via buurt- en wijkbeheer, klachtenregistratie of brieven/e-mail binnenkomen, worden besproken in het reguliere verkeersoverleg. Hieraan neemt onder andere een vertegenwoordiger van het wijkteam Uithoorn van de regiopolitie Amsterdam-Amstelland deel.)

Controle en handhaving

De Wegsleepverordening Uithoorn 2008 Uithoorn is niet van toepassing, omdat de auto’s van Autodate niet als aparte voertuigcategorie in de Wegenverkeerswet 1994 zijn opgenomen.

“Foutparkeerders” worden door het cluster Handhaving aangesproken.

Procedure en juridisch kader

Het besluit tot aanwijzing van een weggedeelte voor parkeerplaatsen voor Autodate, aangeduid met een bord E4, is een verkeersbesluit dat openbaar bekend gemaakt wordt en waartegen bezwaar en beroep op grond van de Algemene wet bestuursrecht open staat.

Een Autodate-parkeerplaats wordt in Uithoorn fysiek gereserveerd door het aanbrengen van een verkeersbord E4 (parkeergelegenheid) in combinatie met onderbord met de tekst ‘alleen voor Autodate’ en de naam van de aanbieder.

Plaatsing van bord E4 (parkeergelegenheid) met onderbord (alleen voor Autodate) moet, op grond van artikel 15 van de Wegenverkeerswet 1994, gebeuren krachtens een verkeersbesluit. Indien de betrokken wegen bij de gemeente in beheer zijn, is het college op grond van artikel 18 van de Wegenverkeerswet 1994, bevoegd dit verkeersbesluit te nemen.

Ook het opheffen van een gereserveerde Autodate-parkeerplaats dient krachtens een verkeersbesluit te geschieden. Aanleidingen tot opheffing kunnen zijn oneigenlijk gebruik van de gereserveerde Autodate-parkeerplaats door de aanvrager of het ontbreken van een beschikbare deelauto op de gereserveerde Autodate-parkeerplaats voor langer dan 30 dagen.