Beleidsregels sanctiestrategie en hoogte dwangsom

Inhoud

Inleiding

• 1.

  Handhavingsmiddelen

• 2.

  Werkwijze

• 3.

  Sanctiestrategie

Tabel 1. Wet algemene bepalingen omgevingsrecht

Tabel 2. Bouwbesluit 2012

Tabel 3. Milieubescherming

Tabel 4. Algemene plaatselijke verordening Uithoorn

Tabel 5. Drank- en Horecawet

Toelichting

Inleiding

Op grond van artikel 125 Gemeentewet jo. Artikel 5:21 en 5:32 van de Algemene wet bestuursrecht heeft een bestuursorgaan de bevoegdheid om handhavend op te treden in de vorm van een last onder dwangsom. Een last onder dwangsom is een zogenaamde herstelsanctie. Een herstelsanctie is gedefinieerd in artikel 5:2 van de Awb: een bestuurlijke sanctie die strekt tot het geheel of gedeeltelijk ongedaan maken van een overtreding, tot het voorkomen van herhaling van overtreding, dan wel tot het wegnemen of beperken van de gevolgen van een overtreding.

De inhoud van een last onder dwangsom bestaat uit een aantal elementen (artikel 5:32a en 5:32b Awb) en moet voldoen aan een aantal eisen.

• -

  De te nemen herstelmaatregelen

• -

  Een termijn (bij een last tot het voorkomen van verdere overtreding of tot ongedaan maken van een overtreding)

• -

  De dwangsom. De dwangsom is of een bedrag ineens, of een bedrag per tijdseenheid waarin de last niet is uitgevoerd dan wel een bedrag per overtreding van de last.

• -

  Vaststellen maximumbedrag waarboven geen dwangsommen meer worden verbeurd.

• -

  Dwangsom in redelijke verhouding tot enerzijds de zwaarte van het door de overtreding van het wettelijk voorschrift geschonden belang en anderzijds de beoogde effectieve werking van de dwangsomoplegging.

Een bestuursorgaan komt bij het bepalen van de hoogte van de dwangsom en het maximum van het te verbeuren bedrag een ruime mate van beleidsvrijheid toe. De hoogte van de dwangsom kan en moet op de ernst van de overtreding worden afgestemd. (evenredigheid) en tot doel hebben de overtreding tegen te gaan of te voorkomen (effectiviteit).

Deze beleidsregels hebben betrekking op het bepalen van de termijnen en de hoogte van de dwangsom bij veelvoorkomende overtredingen op het gebied van omgevingsrecht en de bijzondere wetten. (Wabo, Wet milieubeheer, Wet bodembescherming, Bouwbesluit 2012), Drank- en Horecawet, Algemene plaatselijke verordening Uithoorn.

1. Handhavingsmiddelen

Last onder dwangsom

In beginsel zal gekozen worden voor een last onder dwangsom. Een last onder dwangsom is een herstelsanctie die strekt tot geheel of gedeeltelijk herstel van de overtreding en die de verplichting inhoudt tot betaling van de geldsom indien de last niet of niet tijdig wordt uitgevoerd.

Last onder bestuursdwang

Een last onder bestuursdwang is een herstelsanctie die inhoud een last tot geheel of gedeeltelijk herstel van de overtreding en de bevoegdheid van het bestuursorgaan om de last door feitelijk handelen ten uitvoer te leggen indien de last niet of niet tijdig wordt uitgevoerd. Een last onder bestuursdwang is een van de vormen van handhaving die wordt ingezet in het geval van de Wet Damocles of de Wet Victoria wanneer een pand gesloten wordt.

Spoedeisende bestuursdwang

Bij het opleggen van spoedeisende bestuursdwang wordt zoveel mogelijk de normale bestuursdwangprocedure gevolgd met een aangepaste (zeer) korte begunstigingstermijn. In voorkomende acute gevallen of onomkeerbare situaties kan bestuursdwang mondeling worden aangezegd en meteen worden geëffectueerd. Naderhand dient de bestuursdwang alsnog op schrift te worden gesteld en bekend te worden gemaakt. Hieronder staan enkele voorbeelden genoemd:

• •

  Levensbedreigende situaties (bijvoorbeeld bij brand/instortingsgevaar);

• •

  Brandgevaarlijke situaties die acuut levensbedreigend kunnen zijn;

• •

  Illegale lozingen en andere ernstige milieubedreigende situaties;

• •

  Het stilleggen van de bouw in geval van illegale bouw of onvoorziene veiligheid- of gezondheidsituaties tijdens vergunde bouwwerkzaamheden;

• •

  Aantasting van monumentale waarden;

• •

  Illegale grondbewerking;

• •

  Bedreiging van de openbare orde;

• •

  Illegale sloop (bijvoorbeeld met asbest) of onvoorziene veiligheid- of gezondheidsituaties tijdens vergunde sloopwerkzaamheden;

Preventieve last onder bestuursdwang of dwangsom

Als er sprake is van een klaarblijkelijk gevaar van een op zeer korte termijn te verwachten overtreding van een concreet bij of krachtens de wet- en regelgeving gesteld voorschrift kan een preventieve last onder bestuursdwang of dwangsom worden opgelegd. Daarbij is van belang dat die overtreding in de beschikking kan worden omschreven met die mate van duidelijkheid die uit een oogpunt van rechtszekerheid ten aanzien van handhavingbeschikkingen is vereist.

Intrekken vergunning

Een eerder verleende vergunning of ontheffing kan ingetrokken worden als sanctie op onrechtmatig gedrag van een houder van een beschikking. Intrekking is slechts mogelijk op grond van verschillende wet- en regelgeving waarvoor het college of de burgemeester bevoegd gezag is. Te denken valt hierbij aan het verstrekken van onjuiste of onvolledige gegevens of het niet nakomen van de aan de vergunning of ontheffing verbonden voorschriften en beperkingen. In sommige gevallen zijn nog aanvullende handhavingmaatregelen nodig in de vorm van een last onder dwangsom of een last onder bestuursdwang. Verder kan een vergunning worden ingetrokken om leed toe te voegen

(bestraffende sanctie). Dit kan ondermeer het geval zijn als een

horecaondernemer doelbewust de exploitatievergunning overtreedt. De situatie waarin van de intrekkingsbevoegdheid gebruik wordt gemaakt is dermate casuïstisch dat deze per situatie wordt beoordeeld.

Op grond van de Wabo kan een vergunning voor de activiteit bouwen worden ingetrokken wanneer 26 weken geen gebruik wordt gemaakt van de vergunning.

Sluiten van de inrichting

De burgemeester heeft bijvoorbeeld de mogelijkheid een horeca-inrichting (tijdelijk) te sluiten vanwege verstoring van de openbare orde. Zaken die gerelateerd zijn aan verstoring van de openbare orde en die afzonderlijk niet tot een sanctie kunnen leiden, kunnen bij deze maatregel samen worden genomen.

Bestuurlijke strafbeschikking

Wanneer het gaat om ongewenste situaties (kleine overtredingen in de openbare ruimte op basis van de Apv en Afvalstoffenverordening), kan een financiële prikkel preventief kan werken. De beschikking is niet bedoeld om hiermee een overtreding te beëindigen. Een belangrijk verschil met bestuurlijke boete is dat de oplegging en inning bij de bestuurlijk strafbeschikking via het CJIB loopt en deze onder het strafrecht valt.

De bestuurlijke strafbeschikking kan alleen in aangewezen gevallen worden opgelegd In deze gevallen is geen bestuurlijke boete meer mogelijk.

Kennisgeving van bekeuring

Een BOA kan een kennisgeving van bekeuring opmaken.

Beschikking in het kader van Wet Mulder

Voluit heet de betrokken wet de Wet administratiefrechtelijke handhaving verkeersvoorschriften. Tegen de beschikking staat bezwaar en daarna beroep open. Administratieve afhandeling wordt door het CJIB verzorgd. In een aantal gevallen, voornamelijk kleine verkeersovertredingen, is een BOA bevoegd om een beschikking op basis van de Wet Mulder op te leggen. Voor de overige zaken treedt de politie hiertegen op. Deze afspraken zijn vastgelegd in het handhavingsarrangement wat in 2013 is gesloten tussen de burgemeester en de wijkteamchef van de politie Uithoorn.

2. Werkwijze

De hoogtes van de dwangsommen staan in redelijke verhouding tot de zwaarte van de overtreding. Een redelijke termijn is een termijn die een overtreder redelijkerwijs nodig heeft om de overtreding ongedaan te maken. Zo zal de aanschaf van een tijdschakelaar (energiebesparende maatregel) veel minder tijd vergen dan het laten keuren van een brandmeldinstallatie. In dat laatste geval moet rekening gehouden worden met een eventuele offerte- en opdrachtverstrekking, alvorens de brandmeldinstallatie daadwerkelijk kan worden gekeurd. De overtreder dient echter zelf ook rekening te houden met terugkerende afspraken zodat hij hiervoor onderhoudscontracten voor kan afsluiten. Indien na het verstrijken van de termijn uit de vooraankondiging dwangsom is verstreken, zal een dwangsom worden opgelegd waarin een begunstigingstermijn is opgenomen. Een last onder dwangsom kan onder voorwaarden ook preventief ter voorkoming van een overtreding worden opgelegd.

Termijnstellingen

De termijnstellingen in de schema’s worden niet alleen gehanteerd in de last onder dwangsom of bestuursdwang, maar ook in de schriftelijke waarschuwingen die daaraan vooraf gaan.

Dwangsom verbeurd

Indien de bedragen uit het schema worden gehanteerd en de dwangsommen verbeurd zijn, kan hierna een nieuwe last onder dwangsom worden opgelegd.

Dwangsombedragen in geval van recidive

In geval van herhaling van de overtredingen wordt een extra toeslag opgelegd bij een volgende last onder dwangsom. Recidive geldt als dezelfde overtreder binnen vijf jaar na de opgelegde last onder dwangsom dezelfde overtreding opnieuw begaat. Deze bedraagt 50% bij de eerste herhaling en 100% bij meerdere herhalingen. Als deze herstelsanctie ondanks herhalingen niet werkt, wordt gekozen voor een last onder bestuursdwang.

Invorderingsproces 1

• 1.

  De overtreder verbeurt de bedragen van rechtswege na het verstreken van de begunstigingstermijn. De verbeurde dwangsom moet vervolgens binnen zes weken worden betaald. (Artikel 5:33 Awb)

• 2.

  Indien de dwangsom niet tijdig wordt betaald is er sprake van verzuim (artikel 4:97 Awb).

  Vanaf dat moment kan wettelijke rente worden gerekend.

• 3.

  Nadat zes weken zijn verstreken nadat de dwangsom is verbeurd en het dwangsombedrag niet is betaald, moet voor de invordering van de dwangsombedragen t een invorderingsbeschikking worden opgelegd. (artikel 5:37 Awb). (vatbaar voor bezwaar/ beroep). Binnen zes weken dient er te worden betaald.

• 4.

  Indien ook wettelijke rente in rekening wordt gebracht, moet hiervoor ook een rentebeschikking worden opgelegd (artikel 4:99 Awb). Ook vatbaar voor bezwaar/ beroep).

• 5.

  Indien de overtreder ondanks de invorderingsbeschikking niet betaalt, volgt een aanmaning (artikel 4:132 e.v. Awb)

• 6.

  Indien ook na de aanmaning niet wordt betaald, volgt een dwangbevel (inzetten deurwaarder; artikel 4:114 e.v. Awb) (vatbaar voor bezwaar en beroep).

• 7.

  Uitstel van betaling kan alleen bij beschikking worden verleend. (artikel 4:94 Awb). Ook hiertegen staat bezwaar en beroep open. Er kan een zekerheidsstelling, bijvoorbeeld bankgarantie worden geëist.

3. Sanctiestrategie

Bij bestuursrechtelijke handhaving kiest het college, respectievelijk de burgemeester van Uithoorn, waar mogelijk, voor het opleggen voor een last onder dwangsom. In die gevallen waarin het belang dat het betrokken voorschrift beoogd te beschermen zich verzet tegen de bestuurlijke sanctie van een last onder dwangsom wordt daar niet voor gekozen. Dit kan zich bijvoorbeeld voordoen wanneer acuut gevaar optreedt of sprake is van onveilige situaties en de hoogte van een dwangsom onvoldoende effect heeft of zal hebben. In onderstaande schema’s wordt beschreven hoe bij overtredingen van de Wet milieubeheer respectievelijk overtredingen van Bouwen, brandveilig gebruik en strijdig gebruik bestemmingsplan wordt omgegaan.

Sanctiestrategie Wet milieubeheer

Overtreding bij Overtreding bij eerste

Overtreding eerste tweede

hercontrole: controle: ambtelijke hercontrole:

bestuurlijke waarschuwing bestuurlijke

waarschuwing

sanctie

Toelichting sanctiestrategie overtredingen van de Wet milieubeheer

Wanneer tijdens het toezicht een overtreding wordt geconstateerd worden in overleg met de overtreder afspraken gemaakt over de termijn waarbinnen de overtreding beëindigd moet zijn. Dit wordt bevestigd in een brief; de zogenaamde ambtelijke waarschuwing. Na deze termijn wordt een eerste hercontrole uitgevoerd. Als bij deze controle blijkt dat de overtreding niet ongedaan is gemaakt zal een tweede termijn worden gegeven middels een bestuurlijke waarschuwing (voornemen handhavend optreden). Wanneer bij de tweede controle blijkt dat de overtreding nog steeds voortduurt, wordt in beginsel last onder dwangsom opgelegd.

Sanctiestrategie Bouwen, Brandveilig gebruik en strijdig gebruik bestemmingsplan

Toelichting: sanctiestrategie overtredingen bouwregelgeving, brandveilig gebruik en overtredingen van het bestemmingsplan

Wanneer tijdens het toezicht een overtreding wordt geconstateerd wordt in beginsel een termijn gegeven waarbinnen de overtreding ongedaan gemaakt dient te worden middels een bestuurlijke waarschuwing (voornemen handhavend optreden). Wanneer bij de hercontrole blijkt dat de overtreding nog steeds voortduurt, zal in beginsel handhavend worden opgetreden.

Tabel 1. Wet algemene bepalingen omgevingsrecht

Tabel 2. Bouwbesluit 2012

Tabel 3. Milieubescherming

Tabel 4. Algemene plaatselijke verordening Uithoorn

Tabel 5. Drank- en Horecawet