Verordening Interferentiegebied(en) Bodemenergiesystemen Gemeente Urk 2019

Ondertekening

Toelichting

Wat is bodemenergie en wat is interferentie?

Bodemenergiesystemen kunnen warmte en koude in de ondergrond opslaan. Deze opgeslagen warmte en koude kan vervolgens worden gebruikt voor de verwarming en koeling van gebouwen en woningen. Bodemenergiesystemen kunnen zo een belangrijke bijdrage leveren aan de verduurzaming van de energievoorziening. Daarom is te verwachten dat de toepassing van bodemenergiesystem zal toenemen.

Echter, wanneer er veel bodemenergiesystemen dicht bij elkaar worden gerealiseerd, is het mogelijk dat deze elkaar (positief of negatief) beïnvloeden. Dit wordt interferentie genoemd.

Wanneer geldt een vergunningplicht voor de aanleg bodemenergiesystemen?

Voor grote gesloten (>70 kW) bodemenergiesystemen is een omgevingsvergunning nodig op basis van landelijke regels. Dit is geregeld in het Besluit omgevingsrecht. Open bodemenergiesystemen vereisen eveneens een vergunning op basis van landelijk vastgestelde regels. Dit regelt de Waterwet. Een uitzondering geldt voor open systemen met een onttrekking van niet meer dan 10 m3 per uur. Deze zijn op grond van artikel 6.2, lid 1 van de Verordening voor de fysieke leefomgeving Flevoland 2012 vrijgesteld van de vergunningsplicht.

Artikel 2.2b van het Besluit Omgevingsrecht biedt de gemeentelijke overheid de mogelijkheid om de toepassing van ook kleine gesloten (<70 kW bodemzijdig vermogen) bodemenergiesystemen te reguleren. Bij gemeentelijke verordening kunnen gebieden worden aangewezen waarna binnen deze gebieden voor realisatie van ook kleine (>70 kW) gesloten bodemenergiesystemen een vergunning nodig is. Een gebied waarin alle gesloten systemen vergunningplichtig zijn, wordt ook wel interferentiegebied genoemd. Een interferentiegebied kan worden aangewezen ter voorkoming van interferentie tussen gesloten of open bodemenergiesystemen onderling of anderszins ter bevordering van een doelmatig gebruik van bodemenergie.

Welke gebieden worden aangewezen als interferentiegebied en waarom?

Een interferentiegebied maakt het voor de gemeente mogelijk om de ontwikkeling van bodemenergie in een gebied beter te sturen, doordat in die gebieden ook kleine gesloten systemen (<70 kW) vergunningplichtig zijn. Hierdoor kunnen extra eisen gesteld worden aan het systeem. Zo kan de gemeente beleidsregels opstellen waarin criteria en beslisregels bij besluitvorming over vergunningverlening geformuleerd worden, bijvoorbeeld over het gewenste type systemen, de gewenste diepte en/of de locatie van de systemen. Een interferentiegebied heeft geen invloed op de toepassing van open bodemenergiesystemen.

Het aanwijzen van een interferentiegebied is te overwegen bij de ontwikkeling van een nieuwe woonwijk met (veel) grondgebonden woningen of recente nieuwbouwwijken waarbij de woningen reeds zijn voorzien van goede isolatie en vloerverwarming. Met name in de situatie waarin geen gasaansluiting en/of warmtenet wordt gefaciliteerd, is de kans op veelvuldig gebruik van individuele gesloten bodemenergiesystemen groot. Het aanwijzen van een interferentiegebied is hierbij noodzakelijk om het risico op onderlinge negatieve interferentie tussen gesloten systemen te voorkomen. De gemeente kan beleidsregels vaststellen voor de vergunningplichtige systemen. Hierdoor is het voor ontwikkelaars en initiatiefnemers in het gebied duidelijk onder welke voorwaarden zij hun gesloten bodemenergiesysteem kunnen realiseren. Door het naleven van deze beleidsregels is men op lange termijn verzekerd van voldoende warmte- en koudelevering vanuit de ondergrond.

Het aanwijzen van een interferentiegebied is ook te overwegen in gebieden waar met name open bodemenergiesystemen verwacht worden. Een gesloten bodemenergiesysteem kan in deze gebieden de toepassing van open bodemenergiesystemen belemmeren. Door deze gebieden aan te wijzen als interferentiegebied (met ordeningsregels) kan de toepassing van gesloten bodemenergiesystemen beperkt of helemaal uitgesloten worden.

Op basis van deze uitgangspunten heeft de Gemeente geïnventariseerd in welke gebieden er potentieel een vraag naar bodemenergiesystemen is te verwachten en waar aanvullende regulering de initiatieven en potentie van bodemenergie zou faciliteren. Op het moment van schrijven is het wenselijk om interferentie te voorkomen en doelmatig gebruik van bodemenergie te bevorderen binnen het bedrijventerrein Zwolsehoek. Andere wijken binnen Urk worden nauwlettend gemonitord en kunnen eventueel in een later stadium aan de verordening worden toegevoegd.

Zwolsehoek

Gezien de omvang van de bedrijven en de vraag naar koeling voor de koel- en vriesinstallaties binnen dit gebied is de grootste energiebesparing en emissiereductie te behalen met de toepassing van open systemen. Voor het bedrijventerrein is dan ook de ambitie uitgesproken om een grootschalig collectief open bodemenergiesysteem aan te leggen. Hiertoe is het nodig de aanleg van kleinschalige gesloten systemen aan banden te leggen, zodat deze de aanleg van (grootschalige) open systemen niet blokkeren. Dit kan worden bewerkstelligd door het bedrijventerrein aan te wijzen als interferentiegebied en aanvullend beleid vast te stellen ten aanzien van de toepassing van gesloten systemen.

De provincie is, als bevoegd gezag voor open bodemenergiesystemen, voornemens beleid vast te stellen voor open bodemenergiesystemen in Zwolsehoek.

Indien zich op termijn mogelijkheden voordoen om bestaande wijken van het gas te halen (bv. bij een natuurlijk vervangingsmoment van het gasnet) zal opnieuw worden afgewogen of aanwijzing van meer gebieden interferentie nuttig en noodzakelijk is.

Wat is het gevolg?

Met het van kracht worden van de verordening is Zwolsehoek aangewezen als interferentiegebied. Bijlage 1 bevat een kaart met de exacte locatiebepaling van dit gebied. Binnen Zwolsehoek is voor de aanleg van een gesloten bodemenergiesysteem met een bodemzijdig vermogen kleiner dan 70 kW een omgevingsvergunning vereist. Open bodemsystemen met een onttrekking van niet meer dan 10 m3 per uur binnen het gebied worden eveneens vergunningplichtig. Dit is het gevolg van het bepaalde in artikel 6.2, lid 2 van de Verordening voor de fysieke leefomgeving Flevoland 2012.

De aanwijzing als interferentiegebied van Zwolsehoek heeft geen gevolgen voor grote gesloten (>70 kW) of open bodemenergiesystemen met een onttrekking groter dan 10 m3 per uur. De vergunningplicht voor deze systemen blijft dezelfde.

De verordening is niet van toepassing op aanwezige meldingsplichtige gesloten bodemenergiesystemen1 in het gebied dat als interferentiegebied wordt aangewezen. Hiermee wordt voorkomen dat voor deze geïnstalleerde gesloten bodemenergiesystemen alsnog een vergunningplicht gaat gelden.

Bijlage 1 – Locatie bedrijventerrein Zwolsehoek