Beleidsregels maatschappelijke ondersteuning Veendam 2016

Hoofdstuk 1 Kernbegrippen rond maatschappelijke ondersteuning

In de Wmo 2015 staan een aantal begrippen centraal: participatie, zelfredzaamheid, eigenkracht. In het verlengde van de eigen kracht liggen de begrippen gebruikelijke hulp, sociaal netwerk,mantelzorg en vrijwilligers. Deze begrippen worden in dit hoofdstuk verder uitgewerkt.

Hoofdstuk 2 Melding, onderzoek en aanvraag

In dit hoofdstuk wordt uitgewerkt hoe in zijn algemeenheid het onderzoek plaatsvindt nadat

een cliënt zich gemeld heeft met een hulpvraag.

Hoofdstuk 3 Maatwerkvoorzieningen en aard van de beperkingen

De maatwerkvoorziening vormt het sluitstuk in het aanbod van het college. Het woordmaatwerkvoorziening geeft al aan dat deze voorziening op de persoon toegesneden is. Omdie reden kan ook niet limitatief worden aangegeven welke maatwerkvoorzieningenhet college kan aanbieden. De meest voorkomende maatwerkvoorzieningen die in hoofdstuk 3 zijn genoemd, worden nader uitgewerkt.

Hoofdstuk 4. Overige maatwerkvoorzieningen

In dit hoofdstuk wordt uitgebreider ingegaan op de maatwerkvoorzieningen

woon- vervoer- en rolstoelvoorzieningen.

Hoofdstuk 5 Verstrekkingsvormen ondersteuning

In dit hoofdstuk wordt ingegaan op de vormen van ondersteuning in natura en persoonsgebonden budget.

Hoofdstuk 1 Kernbegrippen rond maatschappelijke ondersteuning

1. Inleiding

Voor zover in het kader van deze richtlijnen van belang, houdt maatschappelijke

ondersteuning in het kader van de Wmo 2015 het volgende in:

- het ondersteunen van de zelfredzaamheid en de participatie van personen met een beperking of met chronische psychische of psychosociale problemen, zoveel mogelijk in de eigen leefomgeving;

- bieden van beschermd wonen en opvang.

Ten aanzien van het behoud en de versterking van de zelfredzaamheid en participatie staat de

eigen verantwoordelijkheid van de burger en zijn sociale netwerk veel nadrukkelijker voorop

dan onder de oude Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo).

De gemeente is alleen aan zet voor zover de burger niet zelf of met de hulp van dat netwerk,

algemeen gebruikelijk voorzieningen of algemene voorzieningen, voldoende zelfredzaam is of

in staat is tot participatie, en het niet zelf kan betalen.

In dit hoofdstuk worden de diverse begrippen die een rol spelen bij de maatschappelijke

ondersteuning verder uitgewerkt.

2. Aanvaardbaar niveau

Het streven is om de persoon op het niveau van participatie en zelfredzaamheid te brengen dat bij zijn situatie past. Daarbij zijn met name van belang de situatie van betrokkene voordat hij geconfronteerd werd met zijn beperkingen, alsmede de situatie van personen in vergelijkbare omstandigheden en in dezelfde leeftijdscategorie die geen beperkingen hebben. Maar ook de mogelijkheden die er zijn, mede gelet op de persoonlijke situatie van de cliënt. Aanvaardbaar wil van de andere kant zeggen, dat de persoon zich er soms bij neer moet neerleggen dat er belemmeringen blijven, of dat hij zich enige beperkingen zal moeten getroosten. De door het college te bieden ondersteuning beperkt zich in die zin tot wat noodzakelijk is in het licht van de versterking of het behoud van zelfredzaamheid en participatie. De ondersteuning gaat niet zover dat het college rekening kan en moet houden met alle wensen van de cliënt, wat betreft bijvoorbeeld persoonlijke voorkeuren, smaak, luxe en gewoontes. Het gaat hierbij om een passende bijdrage in de zelfredzaamheid.

3. Algemeen gebruikelijk

Algemeen gebruikelijk ziet enerzijds op voorzieningen en anderzijds op kosten. Een algemeen gebruikelijke voorziening is een voorziening die niet bij wet, waaronder de Wmo 2015, wordt aangeboden en die, indien voorhanden, in redelijkheid een oplossing kan bieden voor de ondersteuningsbehoefte van de cliënt. Het gaat hierbij om voorzieningen zoals openbaar vervoer, bibliotheek, sportvoorzieningen, een boodschappendienst, een maaltijdvoorziening, gemaksdiensten die via een thuisorganisatie of verzekering worden aangeboden, hondenuitlaatdienst, klussendienst, niet-wettelijke kinderopvang, voorzieningen die via een aanvullende ziektekostenverzekering worden aangeboden, alarmering etc.

Daarnaast kan het gaan om voorzieningen die:

• -

  niet speciaal zijn bedoeld voor mensen met een beperking;

• -

  in de reguliere handel verkrijgbaar zijn;

• -

  niet meer kosten dan een vergelijkbaar product.

Te denken valt hierbij aan voorzieningen zoals een verhoogd toilet, een 1-hendelmengkraan, een elektrische of inductiekookplaat, een fiets met trapondersteuning of een auto. Daarnaast zijn er kosten waarmee een cliënt te maken krijgt, die algemeen gebruikelijk zijn en niet- specifiek zijn voor iemand met een beperking. Het gaat hierbij bijvoorbeeld om de kosten die samenhangen met het gebruik van een algemeen gebruikelijke voorziening of algemene voorziening, of de kosten van een verhuizing.

Er zal in relatie tot de cliënt bekeken worden of de voorziening of de kosten algemeen gebruikelijk zijn.

Het is in principe de cliënt die moet aantonen dat een algemeen gebruikelijke voorziening voor hem niet tot de (financiële) mogelijkheden behoort. Daarbij kan het inkomen van de cliënt een rol spelen, maar ook het feit dat hij door een schuldsaneringstraject of beslag op zijn inkomen geen financiële ruimte heeft om te sparen of een lening af te sluiten. Als er sprake is van een plotseling optredende, onvoorziene noodzaak kunnen voorzieningen of kosten, die normaal gesproken als algemeen gebruikelijk worden aangemerkt, dat toch niet zijn. Zo is een verhuizing die plotseling noodzakelijk is omdat iemand een hersenbloeding heeft gekregen, niet algemeen gebruikelijk. Hetzelfde kan gelden als een voorziening plotseling noodzakelijk is die een algemeen gebruikelijk middel (bijvoorbeeld een fiets), die recentelijk is aangeschaft, van de persoon vervangt.

4. Algemene voorziening

Een algemene voorziening is in de wet als volgt gedefinieerd:

Aanbod van diensten of activiteiten dat, zonder voorafgaand onderzoek naar de behoeften, persoonskenmerken en mogelijkheden van de gebruikers, toegankelijk is en dat is gericht op het versterken van zelfredzaamheid en participatie, of op opvang.

Algemene voorzieningen zijn derhalve voorzieningen die vrij toegankelijk zijn. Wel kunnen er globale restricties en toegangscriteria worden gesteld. Bijvoorbeeld aan de frequentie waarmee de voorziening wordt bezocht of dat men behoort tot de doelgroep waarvoor de voorziening is bedoeld.

Algemene voorzieningen Wmo zijn voorliggend op maatwerk Wmo. Alle hulpvragen beginnen bij de algemene voorziening.

Voorbeelden van algemene voorzieningen zijn het algemeen maatschappelijk werk, stap op cursussen en huishoudelijke ondersteuning en begeleiding.

5. Eigen kracht

De eigen kracht van de cliënt heeft betrekking op de mogelijkheden van de cliënt om zelf bij te dragen aan zijn zelfredzaamheid en participatie of opvang.

Deze eigen kracht komt niet alleen tot uitdrukking op het moment dat de cliënt al belemmeringen heeft, maar ook daarvoor al, door bijvoorbeeld te anticiperen op een levensfase waarin belemmeringen niet ongebruikelijk meer zijn.

Een jong stel bereidt zich voor op een levensfase waarin het kinderen krijgt en hiervoor kosten moeten maken in verband met de aanschaf van de benodigde babyartikelen of een verhuizing naar een grotere woning. Op diezelfde wijze zal een ieder zich ook moeten voorbereiden op wat veelal hoort bij het ouder worden: de behoefte aan een kleinere woning in verband met het vertrek van kinderen, de nabijheid van winkels en gemaksdiensten, een gelijkvloerse woning in verband met verminderde mobiliteit.

Het gebruik maken van de eigen kracht betekent ook dat de cliënt zelf voorziet in de kosten/voorzieningen die algemeen gebruikelijk zijn (zie 4). Een cliënt wordt geacht hiervoor op eigen kracht zorg te dragen.

Gebruik maken van de eigen kracht veronderstelt daarnaast dat de cliënt zich voldoende verzekert, bijvoorbeeld door een passende aanvullende ziektekostenverzekering af te sluiten die aansluit bij de situatie van de cliënt. De gemeente biedt voor inwoners met een inkomen tot 130% van het Wml (wettelijk minimumloon) een collectieve zorgverzekering van Menzis..

6. Gebruikelijke hulp

Gebruikelijke hulp wordt in de wet als volgt gedefinieerd:

hulp die naar algemeen aanvaarde opvattingen in redelijkheid mag worden verwacht van de echtgenoot, ouders, inwonende kinderen of andere huisgenoten

Voor zover het gebruikelijk is dat partners, ouders, inwonende kinderen en/of andere huisgenoten elkaar bepaalde ondersteuning bieden, is een persoon niet aangewezen op ondersteuning in de vorm van dienstverlening vanuit de gemeente. Voor gebruikelijke hulp is dus geen indicatie mogelijk.

De ondersteuning die deze gebruikelijke hulp in omvang en intensiteit overstijgt, wordt als mantelzorg gezien en deze hulp is in principe wel indiceerbaar (zie 10). Wat onder gebruikelijke hulp valt, wordt bepaald door wat naar algemene aanvaarde opvattingen in redelijkheid mag worden verwacht. In onze samenleving wordt het normaal geacht dat de echtgenoot, ouders, inwonende kinderen of andere huisgenoten waar nodig en mogelijk hun rol nemen in het huishouden, zeker daar waar er sprake is van een huisgenoot met een beperkte zelfredzaamheid.

Wat in redelijkheid mag worden verwacht is mede afhankelijk van de intensiteit en verwachte duur van de ondersteuningsbehoefte.

Uitzonderingen:

• -

  voor zover een partner, kinderen of andere huisgenoten geobjectiveerde beperkingen heeft en/of kennis/vaardigheden mist om gebruikelijke ondersteuning binnen dit resultaatgebied ten behoeve van de cliënt uit te voeren en deze vaardigheden (nog) niet kan aanleren wordt van hen geen bijdrage verwacht. Hierbij speelt bijvoorbeeld de leeftijd van het kind een rol.

• -

  voor zover een partner, kind en/of andere huisgenoot overbelast is of dreigt te raken wordt van hem of haar geen gebruikelijke hulp verwacht, totdat deze dreigende overbelasting is opgeheven. Daarbij geldt het volgende:

  • a.

    Wanneer voor de partner, ouder, kind en/of andere huisgenoot eigen mogelijkheden en/of voorliggende voorzieningen zijn om de (dreigende) overbelasting op te heffen dienen deze eigen mogelijkheden en/of voorliggende voorzieningen hiertoe te worden aangewend.

  • b.

    De partner, ouder, volwassen kind en/of andere volwassen huisgenoot moet bereid zijn maatschappelijke activiteiten te beperken, voor zover dat redelijkerwijs van hem verwacht.

Wat onder gebruikelijke hulp wordt verstaan, wordt verder uitgewerkt in de volgende hoofdstukken.

7. Maatwerkvoorziening en aard van de beperkingen

Een maatwerkvoorziening wordt in de wet (voor zover hier van belang) als volgt gedefinieerd:

Op de behoeften, persoonskenmerken en mogelijkheden van een persoon afgestemd geheel

van diensten, hulpmiddelen, woningaanpassingen en andere maatregelen:

- ten behoeve van zelfredzaamheid, daaronder begrepen kortdurend verblijf in een instelling ter ontlasting van de mantelzorger, het daarvoor noodzakelijke vervoer, alsmede hulpmiddelen, woningaanpassingen en andere maatregelen;

- ten behoeve van participatie, daaronder begrepen het daarvoor noodzaelijke vervoer, alsmede hulpmiddelen en andere maatregelen;-

- ten behoeve van beschermd wonen en opvang.

Een maatwerkvoorziening is pas aan de orde als na onderzoek blijkt dat de persoon als gevolg van zijn beperkingen, chronische psychische of psychosociale problemen niet op eigen kracht, met gebruikelijke hulp, met mantelzorg, met hulp van andere personen uit zijn sociale netwerk of met algemeen gebruikelijke of algemene voorzieningen voldoende zelfredzaam is of in staat is tot participatie. Op de maatwerkvoorzieningen en aard van de beperkingen wordt in de hoofdstukken 3 en 4 verder ingegaan.

8. Mantelzorg

Mantelzorg wordt in de wet als volgt gedefinieerd:

Hulp ten behoeve van zelfredzaamheid, participatie, beschermd wonen, opvang ,jeugdhulp, het opvoeden en opgroeien van jeugdigen, die rechtstreeks voortvloeit uit een tussen personen bestaande sociale relatie en niet wordt verleend in het kader van een hulpverlenend beroep.

Mantelzorg overstijgt in tijd en/of intensiteit, wanneer het door inwonende partners, kinderen of andere huisgenoten wordt geleverd, het niveau van gebruikelijke hulp. Anderzijds kan mantelzorg ook door niet inwonende familieleden of personen uit het netwerk van de persoon worden geleverd. Bijvoorbeeld door uitwonende kinderen, vrienden of andere personen uit het sociaal netwerk van de persoon. Uitgangspunt bij mantelzorg is dat de verzorging meer dan 8 uur per week is of langer dan drie maanden geboden wordt.

Mantelzorg is, in tegenstelling tot gebruikelijke zorg, in principe wel indiceerbaar. Dit impliceert dat die zorg alsnog wordt verstrekt als de mantelzorg zou wegvallen. De indicatiesteller bepaalt voor hoeveel professionele zorg iemand in aanmerking komt. De mate waarin mantelzorgers bereid en in staat zijn een deel van deze zorg te bieden, is bepalend voor het aantal uren professionele zorg dat iemand uiteindelijk krijgt. Hierbij speelt de draagkracht van mantelzorgers een rol. Deze is niet voor iedereen gelijk. Voor de ene persoon zal het bieden van één uur zorg per dag het maximum zijn dat hij of zij kan dragen, terwijl voor een ander de grens hoger kan liggen. Deze verschillen worden in belangrijke mate bepaald door de persoonlijke omstandigheden van de mantelzorger (leeftijd, gezinssituatie, eigen gezondheid et cetera). Bij het indicatieproces kan de mantelzorger aangeven welke ondersteuning hij nodig heeft om mantelzorg te kunnen bieden. Het voorgaande geeft aan dat mantelzorg niet gezien kan worden als een soort voorliggende voorziening.

9. Participatie

De wetgever verstaat onder participatie:

Het deelnemen aan het maatschappelijk verkeer.

Bij participatie gaat het om het deelnemen aan het maatschappelijke verkeer. Dit wil zeggen dat iemand, ondanks zijn lichamelijke of geestelijke beperkingen, in redelijke mate mensen kan ontmoeten, contacten kan onderhouden, en aan maatschappelijke activiteiten kan deelnemen. Daarvoor is het ook een vereiste dat hij zich kan verplaatsen.

10. Ondersteuning

De ondersteuning die het college door middel van een maatwerkvoorziening of Pgb verleent,

hebben te maken met het uiteindelijke doel van maatschappelijke ondersteuning:

• -

  Behoud en zo mogelijk versterking van de zelfredzaamheid en participatie;

• -

  Opvang en beschermd wonen (Dit wordt gemandateerd aan de centrumgemeente Groningen)

De vormen van ondersteuning worden in hoofdstuk 3 verder uitgewerkt. Hierbij wordt ook aangegeven voor welke doelgroepen de ondersteuning kan worden verleend.

11. Vertegenwoordiger

Een vertegenwoordiger is op grond van de definitie in de Wmo 2015 de persoon of rechtspersoon die een cliënt vertegenwoordigt die niet in staat kan worden geacht tot een redelijke waardering van zijn belangen ter zake.

Op grond van de wet kunnen als vertegenwoordiger optreden de curator, mentor of gevolmachtigde van de cliënt. De bewindvoerder staat hier niet bij. De bewindvoerder kan alleen als vertegenwoordiger optreden als deze is gevolmachtigd door de cliënt. Curatele, bewind en mentorschap zijn verschillende maatregelen om mensen te beschermen die zelf geen goede beslissingen kunnen nemen. Bijvoorbeeld door een verstandelijke beperking, verslaving of dementie. Bewind is bedoeld voor wie zijn financiële zaken niet zelf kan regelen. Mentorschap gaat over het nemen van beslissingen over de verzorging, verpleging, behandeling en begeleiding van de betrokkene. Curatele is bedoeld voor mensen die hun financiële en persoonlijke zaken niet zelf kunnen regelen. Die mensen zijn handelingsonbekwaam. Curatele, bewind en mentorschap kunnen worden aangevraagd bij de kantonrechter. Als een curator, mentor of gevolmachtigde ontbreekt, kunnen ook als vertegenwoordiger optreden:

• -

  echtgenoot, geregistreerd partner of andere levensgezel van de cliënt; dan wel (als deze ontbreekt);

• -

  diens ouder, kind, broer of zus.

Deze personen kunnen echter niet als vertegenwoordiger optreden als de cliënt dat niet wenst. Om die reden zal geprobeerd moeten worden om zoveel mogelijk een schriftelijke machtiging te vragen van de cliënt. Een buurvrouw, vriend of kennis, kan alleen als vertegenwoordiger optreden als deze expliciet door de cliënt is gevolmachtigd.

12. Voorliggende voorziening

Een voorliggende voorziening is een voorziening waar de cliënt wettelijk aanspraak op kan maken voor zijn belemmering. Onder de voorlopige voorziening worden ook verstaan: algemene voorzieningen. Een beroep op een maatwerkvoorziening op grond van de Wmo 2015 is hiervoor dan niet mogelijk.

Een voorbeeld is dat voor zover iemand een indicatie heeft voor ondersteuning met verblijf op grond van de Wet langdurige zorg, er geen aanspraak bestaat op ondersteuning via de Wmo 2015, tenzij het gaat om een voorziening voor sociaal recreatief vervoer of toegang tot een algemene voorziening.

13. Zelfredzaamheid

Zelfredzaam wordt in de wet als volgt gedefinieerd:

In staat zijn tot het uitvoeren van de noodzakelijke algemene dagelijkse levensverrichtingen en

het voeren van een gestructureerd huishouden.

Zelfredzaamheid is van belang om zo lang mogelijk zelfstandig te kunnen blijven wonen, zonder dat zorg met verblijf op grond van de Wet langdurige zorg noodzakelijk is. De omschrijving van «zelfredzaamheid» bevat twee elementen:

• -

  het uitvoeren van de noodzakelijke algemene dagelijkse levensverrichtingen,

• -

  het voeren van een gestructureerd huishouden.

Algemene dagelijkse levensverrichtingen (ADL) zijn de handelingen die mensen dagelijks in het gewone leven verrichten, met inbegrip van persoonlijke verzorging. Het begrip wordt gebruikt om te bepalen in hoeverre iemand zelfredzaam is. Iemand die als gevolg van lichamelijke en geestelijke beperkingen ADL-verrichtingen niet zelf kan doen, zal hulp nodig hebben en, indien hij zoveel hulp nodig heeft dat het niet verantwoord is dat hij zonder enige vorm van (vrijwel) continu toezicht en hulp leeft, misschien zelfs niet langer thuis kan blijven wonen.

Zelfredzaamheid wil niet perse zeggen dat de persoon zélf overal toe in staat is. De zelfredzaamheid van een persoon kan ook versterkt worden door de inzet van huisgenoten, het netwerk rond de persoon, mantelzorg, of een vrijwilliger die ondersteunende taken verricht. Verder kan het gebruik van algemeen gebruikelijke voorzieningen bijdragen aan de zelfredzaamheid.

14. Zelfredzaamheid-Matrix (ZRM)

De Zelfredzaamheid-Matrix (ZRM) is een ordeningsinstrument om verschillende dimensies van zelfredzaamheid overzichtelijk in beeld te brengen.

Hoofdstuk 1A De algemene voorzieningen

1. Relatie met overige regelingen:

Dit onderdeel van de beleidsregels zijn een nadere uitwerking van de Wmo 2015 en de vigerende Wmo verordening van de gemeente Veendam t.b.v. de uitvoeringspraktijk op de onderdelen onafhankelijke cliëntondersteuning, hulp bij het huishouden, begeleiding en de op persoon toewijsbare ondersteuning door welzijn.

Het heeft geen betrekking op voorzieningen (voormalige) WVG, vervoer, woningaanpassingen en de voorzieningen die het college moet treffen ten behoeve van de leefbaarheid, veiligheid en toegankelijkheid van gebouwen.

2. Toegang.

De gemeente organiseert de algemene voorzieningen dusdanig dat zij voor alle inwoners van de gemeente vrij toegankelijk zijn. Daarvoor worden er herkenbare fysieke inlooppunten georganiseerd, verspreid over de gemeente. Daarnaast wordt een telefoonnummer voor de voorzieningen aangemaakt en gepubliceerd.

Het uitgangspunt is het organiseren van de voorzieningen zo dicht mogelijk bij de burger.

Door de uitvoerende instelling wordt namens de gemeente aan de hand van een lichte instaptoets bepaald of en in welke vorm de ondersteuning vanuit de algemene voorziening vorm wordt gegeven. De instelling maakt daarvoor verplicht gebruik van het instrument de “Zelfredzaamheidsmatrix”.

Zie ook de bijlage 1, duidelijk wordt dat naast de score per deelgebied ook het totaalbeeld dat uit de matrix naar voren komt, bepalend is voor de vraag of verwijzing c.q. maatwerk aan de orde is. Er wordt uitdrukkelijk rekening gehouden met de bestaande mogelijkheden van gebruikelijke zorg en

de feitelijk verleende inzet van hulp vanuit het overige netwerk van de inwoner.

3. Onafhankelijke cliëntondersteuning.

De gemeente schrijft voor, in de beschikking aan de uitvoerende instelling, dat inwoners van de gemeente een beroep kunnen doen op onafhankelijke cliëntondersteuning, zoals gedefinieerd in art. 2.3.2. lid 3 van de Wmo 2015. De uitvoerende instelling maakt dat zichtbaar en herkenbaar voor de

inwoners in de manier waarop zij de algemene voorziening heeft ingericht conform de betreffende subsidievoorwaarde.

4. Hulp bij het huishouden.

De inwoners die ondersteuning nodig hebben bij hun zelfredzaamheid in het voeren van een eigen huishouding kunnen zich rechtstreeks wenden tot de uitvoerende instelling. De instelling mag geen intakes weigeren.

In goed overleg tussen de inwoner en de instelling wordt de omvang, aard en frequentie van de in te zetten hulp vastgesteld. De voorziening kent geen minimum of maximum in het aantal uren, wat nodig is, is nodig. Indien de inwoner en de instelling het niet eens worden over de in te zetten

ondersteuning, wordt door de instelling een verslag van de intake naar de gemeente gestuurd. Dit verslag vormt dan de basis van bemiddeling door de Wmo consulent en als dat geen resultaat oplevert, een aanvraag maatwerk. Deze maatwerkvoorziening wordt bij toekenning vertrekt voor een

bepaalde periode, maximaal 1 jaar, met een specifiek doel; bijvoorbeeld een intensief begeleidingstraject waarin de inwoner wordt begeleid naar het opnieuw zelfstandig zelfredzaam kunnen zijn c.q. een situatie waarin hulp vanuit de algemene voorziening wel toereikend is. Ook kan een periode van indicering naar de Wlz op deze manier eventueel worden overbrugd.

Het schoonmaken van een huis is een algemene aanvaard noodzakelijke bezigheid hetgeen op zich niet redengevend kan zijn voor maatwerk. Het moet bij de beoordeling gaan om de specifieke, persoonlijke / medische omstandigheden van de aanvrager. De grens van de afweging naar maatwerk

zit niet in het aantal benodigde uren.

5. Begeleiding.

De algemene voorziening begeleiding levert alle vormen van begeleiding in de categorieën begeleiding individueel basis en begeleiding groep basis, inclusief de vervoercomponent.

Voor de bepaling wat verstaan wordt onder “speciaal” en “basis” wordt indicatief gebruik gemaakt van de definities in de conversietabel NZA codes naar de iWmo, zie bijlage 2.

Door het gebruik van deze tabel wordt naadloos aangesloten bij de overgang van de AWBZ definities naar de iWmo omschrijvingen die ook bij de inkoop van de maatwerk voorzieningen begeleiding - speciaal is gebruikt.

6. Op persoon toewijsbare ondersteuning vanuit welzijn.

In de algemene voorziening is de op persoon toewijsbare maatschappelijke ondersteuning van inwoners opgenomen. Er is sprake van “toewijsbaar” als er sprake is van een traject dat met een inwoner wordt doorlopen en dit als zodanig opgenomen kan worden in het registratie systeem van de instelling.

De ondersteuning dient gericht te worden georganiseerd op de inwoners van Veendam, ouder dan 18 jaar en op de leefgebieden zoals genoemd in de zelfredzaamheidsmatrix (ZRM).

In de verantwoording maakt de instelling duidelijk hoeveel inwoners er zijn ondersteund, op welke leefgebieden van de ZRM, met welke inzet van de instelling, welke andere partijen betrokken zijn geweest en met welk resultaat, af te lezen op de vervolgrapportage op de 0 meting van 1-1-2019.

7. Overgang 18- naar 18+.

Voor de overgang van voorzieningen van 18- naar 18+ dienen ter bescherming van de minderjarige en zijn/haar bestaande hulpomgeving, nadere maatregelen genomen te worden.

Als beleidsuitgangspunt wordt vastgesteld dat de beoordeling van de voortzetting van de bestaande ondersteuning c.q. een mogelijke overgang naar een algemene voorziening, tijdig, dit wil zeggen minstens 1 maand voorafgaand aan de 18e verjaardag, afgerond moet zijn.

Het initiatief voor een tijdige aanvraag/melding wordt verwacht van de wettelijk vertegenwoordiger van de minderjarige, c.q. ouders of voogden.

De gemeente ondersteunt dit proces door het tijdig, d.w.z. een half jaar voor het bereiken van de 18 jarige leeftijd, verzenden van een uitnodiging aan de minderjarige en/of de verantwoordelijke ouders/voogden c.q. wettelijk vertegenwoordigers voor een gesprek met een jeugdconsulent t.b.v. een

warme overdracht.

8. Relatie met maatwerkvoorzieningen.

In principe kan een inwoner van Veendam naast het gebruik van een algemene voorziening ook gebruik maken van een maatwerkvoorziening. Op deze regel geldt één specifieke uitzondering. Er kan niet tegelijkertijd gebruik gemaakt worden van de algemene voorziening t.b.v. begeleiding basis en van maatwerk begeleiding speciaal. De begeleiding kan namelijk niet tegelijk en basis en speciaal zijn.

9. Eigen bijdragen.

Voor de ondersteuning bij hulp bij het huishouden is een eigen bijdrage verschuldigd. Deze is vastgesteld in de verordening Wmo en bedraagt op 1-1-2018 € 7,50 per uur.

Voor de overige verstrekkingen uit de algemene voorziening zijn geen eigen bijdragen verschuldigd. De eigen bijdrage bij hulp bij het huishouden wordt niet opgelegd als de inwoner kan aantonen dat hij/zij voor ziektekosten verzekerd is met de gemeentepolis Zorggarant 3 of anderszins, als deze

verzekering om technische reden (nog) niet mogelijk is, kan aantonen dat het inkomen kleiner of gelijk is aan de grens van 130% van het toepasbaar minimumloon.

Het college is uitdrukkelijk bevoegd om hier een hardheidsclausule toe te passen.

Hoofdstuk 2 Melding, onderzoek en aanvraag

Grondslag:

Wet: Hoofdstuk 1, artikel 1.1.1 (definities) en hoofdstuk 2, paragraaf 3

1 Inleiding

De wet schrijft voor dat, zodra een persoon zich meldt met een behoefte aan maatschappelijke ondersteuning, er een onderzoek moet worden uitgevoerd. In dit hoofdstuk wordt uitgewerkt hoe de melding en onderzoek plaatsvinden.

2 Melding

Een melding kan door of namens de cliënt worden gedaan. De wetgever schrijft niet voor wie allemaal een melding kunnen doen. Het hoeft niet persé te gaan om een vertegenwoordiger (zie 1.11) van de cliënt, maar het kan ook gaan om bijvoorbeeld de buurvrouw, een arts of een kind.

Met een melding maakt de cliënt duidelijk dat hij behoefte heeft aan maatschappelijke ondersteuning. Dat wil zeggen dat hij een hulpvraag heeft die te maken heeft met belemmeringen in zijn zelfredzaamheid of participatie of dat hij behoefte heeft aan beschermd wonen of opvang. Een cliënt kan zich op diverse manieren melden met een hulpvraag. Dit kan telefonisch, per e-mail, of persoonlijk bij bijvoorbeeld de balie van het gemeentehuis.

Een professionele hulpverlener kan een melding ook rechtstreeks doen bij het Wmo-loket. Nadat de cliënt zich heeft gemeld wordt in eerste instantie door de medewerker die de melding in behandeling neemt bezien of er echt sprake is van een melding, of dat het gaat om een simpele hulpvraag die direct telefonisch of bij het eerste contact kan worden afgedaan, bijvoorbeeld door de persoon te verwijzen naar het loket of de organisatie waar hij met zijn hulpvraag terecht kan.

Is er inderdaad sprake van een hulpvraag, dan zorgt de betreffende medewerker ervoor dat de juiste persoon de melding in behandeling neemt en dat de cliënt (en degene die de melding heeft gedaan als dat niet de cliënt zelf is geweest) van zijn melding een schriftelijke bevestiging ontvangt. Daarnaast wordt de cliënt er op gewezen dat hij recht heeft op onafhankelijke cliëntondersteuning.

De cliënt wordt tijdens of na de melding (schriftelijk) geïnformeerd over de mogelijkheid om binnen 7 dagen een persoonlijk plan te overhandigen waarin hij de onderwerpen die tijdens het onderzoek aan de orde zullen komen beschrijft en aangeeft welke maatschappelijke ondersteuning naar zijn mening het meest is aangewezen.

Het persoonlijk plan geeft de omstandigheden aan als bedoeld in artikel 2.3.2, lid 4 onderdelen a tot en met g Wmo 2015, en geeft aan welke maatschappelijke ondersteuning naar de mening van de cliënt het meest is aangewezen.

Ook vraagt de medewerker de cliënt een geldig identiteitsbewijs te overleggen en toestemming te verlenen voor de verwerking van persoonsgegevens waarover de gemeente uit andere hoofde beschikt (bijvoorbeeld ten behoeve van de uitvoering van de Jeugdwet, Participatiewet en de Wet gemeentelijke schuldhulpverlening) of die de gemeente van de zorgverzekeraar, de zorgaanbieder of andere derden zou willen ontvangen en die noodzakelijk zijn voor de uitvoering van de Wmo 2015.

In de onderzoeksfase is de vaststelling van de identiteit voldoende (artikel 2.3.4., lid 1 Wmo) Bij het indienen van de aanvraag met een i.d -document overgelegd worden (artikel 2.3.4., lid 2 Wmo).

3 Onderzoek

Nadat is vastgesteld dat er sprake is van een melding in de zin van de Wmo 2015, start de medewerker die de melding in behandeling neemt, een onderzoek. Daarbij worden de onderdelen onderzocht die de wetgever in de wet heeft opgenomen.

Uit de Memorie van Toelichting blijkt, dat niet alle onderdelen uit het onderzoek uitgevoerd hoeven te worden. Als de cliënt tijdens het onderzoek te kennen geeft dat hij met de aangereikte mogelijkheden uit de voeten kan of geen aanvraag voor een maatwerkvoorziening zal doen, kan het onderzoek als afgerond worden beschouwd. Indien de melding niet door de cliënt zelf is gedaan, wordt degene die de melding heeft gedaan zoveel mogelijk betrokken bij het onderzoek. Als er sprake is van een vertegenwoordiger ( zie hoofdstuk 1, punt 14), wordt ook die bij het onderzoek betrokken.

3.1 Behoeften, persoonskenmerken en voorkeuren van de cliënt

De behoeften en voorkeuren van de cliënt spelen op een aantal manieren een rol:

a) wat is de achtergrond van zijn behoefte aan maatschappelijke ondersteuning?

b) wat zijn de behoeften van de cliënt bij het zoeken naar een oplossing?

Ad a

Welke problemen ervaart de cliënt bij zijn zelfredzaamheid of maatschappelijke participatie? Waar worden deze door veroorzaakt? Waardoor is er volgens de cliënt een noodzaak voor beschermd wonen of opvang? Wat heeft cliënt gedaan om de problemen die hij ondervindt op te lossen. Hierbij wordt zoveel mogelijk geprobeerd in kaart te brengen binnen welke resultaatgebieden de ondersteuningsbehoefte valt.

Ad b

De cliënt kan aangeven welke wijze van ondersteuning hij in zijn hoofd heeft. Ook in algemene zin kan hij zijn behoeften ten aanzien van het ondersteuningsaanbod aangeven. Ook de achtergrond van de door de cliënt aangegeven behoefte zal daarbij aan de orde komen. Bijvoorbeeld: uit het onderzoek blijkt dat de belemmeringen van de aanvrager alleen opgelost kunnen worden door een woningaanpassing of verhuizing. Het college zal kiezen voor de goedkoopst adequate oplossing. Als blijkt dat de cliënt liever thuis wil blijven wonen, omdat hij hier gebruik kan maken van ondersteuning vanuit zijn sociale netwerk, zal dit door de medewerker betrokken worden bij het formuleren van het uiteindelijke besluit.

Daarnaast worden de persoonskenmerken van de cliënt bekeken: om wat voor soort cliënt gaat het? Relevante persoonskenmerken kunnen, afhankelijk van de belemmeringen die de persoon aandraagt, bijvoorbeeld zijn:

• -

  de leeftijd;

• -

  de gezondheidssituatie;

• -

  de mate waarin een persoon actief is geweest voordat hij geconfronteerd werd met zijn beperkingen;

• -

  de zelfstandigheid en leerbaarheid van de cliënt.

3.2 Mogelijkheden eigen kracht en gebruikelijke hulp

Eigen kracht

Als de belemmeringen, behoeften en voorkeuren van de cliënt in beeld zijn, is de volgende stap om in kaart te brengen wat binnen het vermogen van de cliënt ligt om zelf tot verbetering van zijn zelfredzaamheid of participatie of tot een oplossing voor zijn behoefte aan beschermd wonen of opvang te komen.

Kan de cliënt bijvoorbeeld door het doen van vrijwilligerswerk wat doen aan zijn participatieprobleem? Kan hij door het anders organiseren van zijn leven misschien geholpen worden? Kan de cliënt verhuizen naar een meer geschikte woning, zodat hij makkelijker uit de voeten kan in zijn woning, maar ook minder problemen heeft om de deur uit te gaan? Kan de cliënt met wat simpele hulpmiddelen, verkrijgbaar in bijvoorbeeld de bouwmarkt, een winkel voor huishoudelijke artikelen of een zelfzorgwinkel, zijn belemmeringen oplossen? Biedt een fiets met trapondersteuning een oplossing voor zijn vervoersprobleem?

Met andere woorden: in hoeverre kan de cliënt zijn eigen kracht aanspreken, al dan niet door gebruik te maken van algemeen gebruikelijke voorzieningen?

Gebruikelijke hulp

Bij gebruikelijke hulp gaat het om de hulp die naar algemeen aanvaarde opvattingen in redelijkheid mag worden verwacht van de echtgenoot, ouders, inwonende kinderen of andere huisgenoten.

Het gaat derhalve om “algemeen aanvaarde opvattingen”. Specifieke opvattingen van huisgenoten over taken binnen een huishouding, bijvoorbeeld in relatie tussen taken man en vrouw of taken die je kunt vragen van inwonende kinderen, spelen geen rol. Wel wordt rekening gehouden met de individuele belastbaarheid van de huisgenoten. Zijn er bijvoorbeeld huisgenoten waarvan verwacht kan worden dat zij huishoudelijke taken overnemen of de cliënt ondersteunen in zijn participatie?

Bij het onderzoek naar de eigen kracht kan ook de financiële situatie van belang zijn. Hoewel de financiële situatie geen grond is tot het afwijzen van ondersteuning, kan gezien de financiële situatie wel soms meer inzet van de eigen kracht aan de orde zijn.

3.3 Mogelijkheden mantelzorg en sociaal netwerk

Als sprake is van bijvoorbeeld een probleem bij het vervoer of bij het doen van het huishouden, kan ook mantelzorg en de inzet van het sociaal netwerk (inclusief eventuele vrijwilligers in de wijk) een rol spelen bij de oplossing van de belemmeringen van de cliënt. Daarom wordt onderzocht in hoeverre de cliënt beschikt over een sociaal netwerk, of er al mantelzorg aanwezig is of dat mantelzorg mogelijk een optie kan zijn. Mantelzorg overstijgt de gebruikelijke hulp. Daarnaast kan mantelzorg ook door anderen dan huisgenoten worden geleverd, bijvoorbeeld door een buurvrouw of kind dat elders woont.

3.4 Mogelijkheden algemeen gebruikelijke voorzieningen, algemene voorzieningen Wmo of maatschappelijk nuttige activiteiten

Met de cliënt wordt vervolgens besproken welke mogelijkheden er zijn ten aanzien van het gebruik van algemeen gebruikelijke voorzieningen of algemene voorzieningen Wmo. Te denken valt hierbij bijvoorbeeld aan het openbaar vervoer of het algemeen maatschappelijk werk. Ook kan met de cliënt gesproken worden over de mogelijkheden om door middel van het doen van maatschappelijk nuttige activiteiten een oplossing te bieden voor bijvoorbeeld belemmeringen ten aanzien van de participatie.

Ook zal aan de orde kunnen komen in hoeverre er voor de cliënt een indicatie mogelijk is op grond van de Wet langdurige zorg, omdat de beperkingen dermate ernstig zijn dat zij niet in een de thuissituatie in voldoende mate kunnen worden opgelost.

3.5 Samenhang in ondersteuning

Bij de cliënt moet ook worden geïnformeerd of hij op andere terreinen binnen het sociale domein zorg, ondersteuning of diensten ontvangt. Te denken valt aan zorg ten laste van de Wlz, Zorgverzekeringswet (basispakket of aanvullende verzekering) of op grond van de Participatiewet of Jeugdwet. Maar er moet ook worden onderzocht in hoeverre dergelijke ondersteuning wenselijk zou zijn. Op deze wijze kan, als ondersteuning vanuit de Wmo 2015 nodig blijkt, samenhang worden geboden in het totaalpakket van ondersteuning dat de cliënt ontvangt.

3.6 Bijdragen in de kosten

De cliënt zal ook geïnformeerd worden over de eventuele financiële bijdrage die hij is verschuldigd als er gebruik wordt gemaakt van een ondersteuningsaanbod van de gemeente. Aangezien de vaststelling van de hoogte van de eigen bijdrage voor een maatwerkvoorziening niet tot de bevoegdheid behoort van het college, maar van het CAK, kan de medewerker ten aanzien hiervan slechts globaal en onder voorbehoud informatie verstrekken en zo nodig verwijzen naar (de website van) het CAK. In ieder geval wordt wel door de medewerker duidelijk gemaakt voor welke voorzieningen er een eigen bijdrage verschuldigd is en waar de hoogte van de eigen bijdrage van afhankelijk is. Ook als er een andersoortige bijdrage dan een eigen bijdrage wordt gevraagd, zoals bijvoorbeeld voor het collectief vervoer of voor de algemene voorziening huishoudelijke ondersteuning, wordt dit aan de cliënt verteld.

3.7 Keuze voor maatwerkvoorziening of een persoonsgebonden budget

De cliënt wordt geïnformeerd over de mogelijkheid om, als er aanspraak is op een maatwerkvoorziening in de vorm van ZIN in plaats daarvan een persoonsgebonden budget te ontvangen. Daarbij zal de cliënt worden gewezen op de voorwaarden om voor een persoonsgebonden budget in aanmerking te komen, alsmede de rechten en plichten die hieraan zijn verbonden. De medewerker informeert de cliënt over het zorg- en budgetplan. Daarnaast informeert de medewerker de cliënt op zijn verzoek over de maximale budgetten die voor de ondersteuning waarvoor hij een pgb wil aanvragen van toepassing zijn, alsmede de eisen die worden gesteld aan professionele (formele) en niet professionele (informele) ondersteuning.

De cliënt wordt geadviseerd het zorg- en budgetplan op te stellen en aan de medewerker ter toetsing te overleggen tijdens de onderzoeksfase, zodat deze eventueel nog besproken en bijgesteld kan worden en de resultaten van deze toetsing meegenomen kunnen worden in het verslag. Dit kan echter pas op het moment dat er een formeel akkoord is op de toekenning van een maatwerkvoorziening.

Daarnaast informeert de medewerker de cliënt, indien van toepassing, welke aanbieders van ondersteuning voor hem in het gebied waar hij woont beschikbaar zijn.

3.8 Verslag

De medewerker maakt van het onderzoek een verslag, waarin de bevindingen van het onderzoek worden weergeven. Ook de eindconclusie, inclusief het eventuele (maatwerk)plan, wordt opgenomen in het verslag. Het verslag wordt aan de cliënt (en zijn eventuele vertegenwoordiger) verstrekt. Daarbij wordt hem verzocht het verslag voor “gezien” of “akkoord” te ondertekenen.

3.9 (Maatwerk)plan

In het (maatwerk)plan, dat onderdeel uitmaakt van het gespreksverslag, wordt aangegeven:

• -

  in verband met welke belemmeringen ondersteuning nodig is;

• -

  welke doelstelling er wordt nagestreefd met de ondersteuning;

• -

  op welke wijze deze ondersteuning kan worden vormgegeven;

• -

  welke adviezen er aan de cliënt zijn gegeven;

• -

  welke afspraken er zijn gemaakt met de cliënt;

• -

  volgens welke intensiteitstrede de ondersteuning nodig is.

• -

  indien een maatwerkvoorziening aan de orde is:

• -

  welke maatwerkvoorziening aan de orde is;

Kiest de cliënt voor een pgb, dan wordt het goedgekeurde zorg- en budgetplan toegevoegd aan het (maatwerk)plan. Bij het opstellen van het (maatwerk)plan is het streven om de cliënt op het niveau van participatie en zelfredzaamheid te brengen dat bij zijn situatie past. Daarbij zijn met name van belang:

• -

  de situatie van de cliënt voordat hij getroffen werd door zijn beperkingen;

• -

  de situatie van personen in vergelijkbare omstandigheden en in dezelfde leeftijdscategorie die geen beperkingen hebben;

• -

  de leerbaarheid van de cliënt, waaronder mede begrepen de mate waarin gestreefd kan worden naar verbetering, stabilisatie of vertraging van achteruitgang in de zelfredzaamheid en participatie, gezien de beperkingen van de cliënt.

Aanvaardbaar wil van de andere kant zeggen, dat de cliënt zich er soms bij neer moet leggen dat er belemmeringen blijven, of dat de situatie niet meer kan worden zoals het voorheen was, toen hij nog geen belemmeringen had.

De ondersteuning beperkt zich tot wat noodzakelijk is in het licht van zelfredzaamheid en participatie en breidt zich niet uit tot wat de cliënt bijvoorbeeld noodzakelijk vindt in het kader van smaak. Ook betekent het niet per definitie dat hij alle hobby’s moet kunnen uitoefenen die hij voorheen uitoefende.

4 Zelfredzaamheidsmatrix

De medewerker die de melding van de cliënt onderzoekt, maakt gebruik van de zelfredzaamheidsmatrix (ZRM) om vast te kunnen stellen hoe de eigen kracht van de cliënt is op diverse leefgebieden. In hoeverre de medewerker alle of slechts een beperkt aantal leefgebieden van de ZRM doorloopt, is afhankelijk van de aard en complexiteit van de hulpvraag van de cliënt.

5 Bekende cliënt

Als er sprake is van een cliënt die al bekend is in het kader van de Wmo, wordt voorkomen dat de cliënt opnieuw gegevens moet verstrekken die al bij de gemeente bekend zijn. Wel zal de medewerker de bij de gemeente bekende gegevens doorlopen, om te zien in hoeverre deze nog actueel zijn. Het onderzoek zal zich dan vooral richten op de wijzigingen die er sinds de vorige melding in de situatie van de cliënt zijn opgetreden en de aanvullende of gewijzigde hulpvraag.

6 Melding door derde

De melding kan, behalve door de cliënt zelf, ook worden gedaan door een derde. Dat kan een ieder zijn: een buurvrouw, een kind, een huisarts. Degene die de melding heeft gedaan, wordt zoveel mogelijk betrokken bij het onderzoek. Hierbij moet rekening gehouden met het privacybelang van de cliënt.

7 Afhandelingstermijn onderzoek

De wetgever schrijft voor dat het onderzoek naar aanleiding van de melding moet zijn afgerond door middel van een verslag binnen zes weken na de melding. In de Memorie van Toelichting is echter aangegeven dat een zorgvuldig onderzoek uitgangspunt is. Mocht omwille van deze zorgvuldigheid, bijvoorbeeld omdat informatie bij derden moet worden opgevraagd, of omdat er sprake is van een complexe hulpvraag vanuit diverse domeinen, de termijn van zes weken niet gehaald worden, dan kan de medewerker in overleg treden met de cliënt om deze termijn te verlengen. Dit wordt vervolgens schriftelijk bevestigd, onder vermelding van de termijn waarbinnen het onderzoek naar verwachting wel is afgerond.

Dit laat onverlet het recht van de cliënt om na zes weken een maatwerkvoorziening aan te vragen. Aangezien voor het beoordelen van een dergelijke maatwerkvoorziening dan ook aanvullend onderzoek nodig zal zijn, zal de medewerker naar aanleiding van de aanvraag en met verwijzing naar de Algemene wet bestuursrecht de cliënt eveneens moeten informeren dat de behandelingstermijn van de aanvraag niet wordt gehaald. Zie verder paragraaf aanvraag.

8 Onderzoek in relatie tot huisvesting

De toegang tot arrangementen waarin een huisvestingscomponent zit inbegrepen verloopt uitsluitend via de Centrumgemeente Groningen. Uitzondering hierop is kortdurend verblijf.

9 Aanvraag maatwerkvoorziening en pgb

9.1 Aanvraag schriftelijk

De aanvraag voor een maatwerkvoorziening moet schriftelijk worden ingediend. Hiervoor wordt een passage gereserveerd in het gespreksverslag. Als de cliënt een aanvraag voor een maatwerkvoorziening indient, is hij verplicht ook het gespreksverslag voor gezien of akkoord te ondertekenen. Een aanvraag kan pas worden ingediend als het onderzoek is afgerond. Is het onderzoek niet binnen zes weken afgerond, dan mag de cliënt wel een aanvraag indienen. Aangezien er op dat moment nog geen gespreksverslag is, kan hij de aanvraag indienen met een daarvoor vastgesteld formulier. Zie punt 9.5 voor de situatie dat de cliënt een aanvraag indient zonder dat er een melding heeft plaatsgevonden.

9.2 Ingezetene

Een persoon heeft slechts recht op een maatwerkvoorziening (of pgb) voor zover hij ingezetene is van de gemeente. Dat wil zeggen dat hij zijn woonplaats moet hebben in de gemeente.

Artikel 1:10 BW bepaalt dat de woonplaats van iemand zich bevindt te zijner woonstede, en bij gebrek van woonstede ter plaatse van zijn werkelijk verblijf. Het gaat om waar iemand werkelijk woont, de plaats waar iemand niet vandaan gaat dan met een bepaald doel en tevens met het plan om, als dat doel is bereikt, terug te keren.

Artikel 1:11 BW bepaalt dat een natuurlijk persoon zijn woonstede verliest door daden waaruit zijn wil blijkt om haar prijs te geven. Iemand wordt vermoed zijn woonstede te hebben verplaatst, wanneer hij daarvan op de wettelijk voorgeschreven wijze kennis heeft gegeven aan de gemeentebesturen. Normaal gesproken komen woonplaats, inschrijving in het GBA en feitelijke verblijfplaats overeen en is dus duidelijk wat de woonplaats is.

Als iemand 2 adressen heeft, bijvoorbeeld een woning en een vakantieadres, of een woning en een revalidatiecentrum, dan is van belang waar de persoon staat ingeschreven en of hij de intentie heeft terug te keren naar zijn woning. Door een tijdelijk verblijf in een instelling of een tijdelijk verblijf op een vakantieadres verliest iemand derhalve niet zijn woonplaats/ingezetenschap.

Als bij de persoon iemand staat ingeschreven die daar feitelijk niet woont, komt dat voor rekening en risico van de aanvrager van de cliënt: Als er in de BRP medebewoners staan ingeschreven die als huisgenoot kunnen worden aangemerkt, wordt hiermee rekening gehouden in het onderzoek. Het is aan de persoon om er zorg voor te dragen dat personen die feitelijk niet bij hem wonen, worden uitgeschreven.

Als uit onderzoek blijkt dat er bij een persoon iemand inwoont die kan worden aangemerkt als huisgenoot, wordt hiermee bij de vaststelling van de ondersteuning rekening gehouden, ook al staat de medebewoner in de BRP niet ingeschreven op het betreffende adres.

In de Wmo 2015 is vastgelegd dat een ingezetene van Nederland in aanmerking kan komen voor een maatwerkvoorziening. Het begrip "ingezetene" is echter niet gedefinieerd in artikel 1.1.1 Wmo 2015. Het is niet duidelijk wanneer een cliënt een ingezetene is en of bij de definitie aansluiting moet worden gezocht bij de Wet Brp. Dat zou betekenen dat de feitelijke verblijfplaats een ondergeschikte rol gaat spelen en juist de inschrijving in de basisregistratie doorslaggevend is.

Uit de Memorie van Toelichting volgt dat een ingezetene zich, voor een maatwerkvoorziening, moet wenden tot het college van de gemeente waar hij woont. De term 'wonen' is niet verder uitgelegd.

Uit de jurisprudentie bij de Wmo 2007 volgt dat het gaat om de feitelijke verblijfplaats, waarbij een BRP-inschrijving belangrijk maar niet doorslaggevend is. Het is vooralsnog onduidelijk of de term 'wonen' onder de Wmo 2015 ook op deze manier uitgelegd moet worden. Dat zou een discrepantie opleveren met de definitie van het term 'ingezetene' op grond van de Wet Brp.

Voor ondersteuning in de vorm van een maatwerkvoorziening voor beschermd wonen en opvang geldt niet dat de cliënt ingezetene moet zijn van de gemeente. De gemeente is gehouden deze ondersteuning te leveren aan iedere burger die zich tot de gemeente wendt en die daarvoor in aanmerking komt. Deze vorm van ondersteuning wordt uitgevoerd door Centrum Gemeente Groningen.

9.3 Aanvraag persoonsgebonden budget

Als een cliënt de ondersteuning in de vorm van dienstverlening voor één of meerdere resultaatgebieden door middel van een persoonsgebonden budget zelf wenst in te kopen, moet hij bij zijn aanvraag een zorg- en budgetplan overleggen, op basis van het format dat hem hiervoor is verstrekt. Daarnaast overlegt hij de concept-overeenkomst die hij met de aanbieder(s) wil afsluiten (bij dienstverlening). Hiervoor stelt de Sociale Verzekeringsbank modellen ter beschikking. Voor andere vormen van ondersteuning, bijvoorbeeld voor een woningaanpassing of een hulpmiddel, wordt geen volledig zorg- en budgetplan gevraagd, maar gelden afwijkende voorwaarden. Dit is opgenomen in het hoofdstuk maatwerkvoorzieningen.

Het college dient de overeenkomst goed te keuren voor wat betreft de zorginhoudelijke kant, de SVB keurt de overeenkomst op arbeidsrechtelijke aspecten.

9.4 Afhandelingstermijn aanvraag

De afhandelingstermijn voor de aanvraag bedraagt 2 weken. Als de cliënt voor de afhandeling van zijn aanvraag nog gegevens moet overleggen, dan wordt hem dat schriftelijk gevraagd, met vermelding van de termijn waarbinnen hij die gegevens moet overleggen. De afhandelingstermijn wordt opgeschort zolang de cliënt de gevraagde gegevens niet heeft overgelegd. De afhandelingtermijn kan ook in overleg met de cliënt en na diens toestemming worden opgeschort.

Als de gegevens niet binnen de termijn zijn verstrekt, kan de aanvraag buiten behandeling worden gesteld als deze gegevens wezenlijk zijn voor de afhandeling van de aanvraag. Als meer tijd nodig is om tot een besluit te komen, dan kan de afhandelingstermijn met een redelijke termijn worden verlengd. Wat een redelijke termijn is, is afhankelijk van de reden waarom meer tijd nodig is, maar zal normaal gesproken niet meer dan 8 weken kunnen bedragen. De cliënt wordt op de hoogte gesteld dat zijn aanvraag niet binnen 2 weken zal worden afgehandeld. In de brief wordt tevens vermeld wanneer hij het besluit wel kan verwachten.

9.5 Aanvraag zonder meldingsprocedure

Een aanvraag voor een maatwerkvoorziening (of pgb) kan door een cliënt alleen worden gedaan als het volledige onderzoek is afgerond, tenzij:

• -

  het onderzoek niet is uitgevoerd binnen 6 weken;

• -

  er naar het oordeel van de medewerker die de aanvraag in behandeling neemt sprake is van een spoedeisende situatie.

In de wet staat geen termijn genoemd waarbinnen een aanvraag moet zijn gedaan na afronding van het onderzoek. Als er naar de mening van de medewerker een dusdanig lange termijn zit tussen afronding onderzoek en indiening aanvraag, dat er twijfels zijn of het onderzoeksverslag nog actueel genoeg is, zal dit met de cliënt worden besproken. Daarbij wordt ook de reden gevraagd waarom de cliënt zo lang heeft gewacht met het indienen van zijn aanvraag en hoe hij de situatie in de tussentijd heeft opgelost. De medewerker kan er, afhankelijk van zijn bevindingen, voor kiezen het onderzoek volledig opnieuw te doen, dan wel het verslag met de cliënt door te lopen om te bezien in hoeverre er nog wijzigingen zijn. Dit (aanvullende) verslag wordt aan de cliënt verstrekt. Als een cliënt een aanvraag indient terwijl er geen sprake is geweest van een melding èn er ook geen sprake is van een spoedeisende situatie, dan wordt de aanvraag niet in behandeling genomen, maar wordt eerst een onderzoek ingesteld. De aanvraag kan worden aangemerkt als een melding. De cliënt wordt ervan op de hoogte gesteld dat de aanvraag te vroeg is ingediend en (voorlopig) niet in behandeling wordt genomen totdat het onderzoek is afgerond en de cliënt de aanvraag wil handhaven.

Hoofdstuk 3 Maatwerkvoorziening en aard van de beperking

Hoofdstuk 4 Overige maatwerkvoorzieningen

Wmo 2015: Hoofdstuk 1, artikel 1.1.1 (definities) en hoofdstuk 2, paragraaf 3

Hoofdstuk 5 Verstrekkingsvormen ondersteuning

1 Maatwerkvoorziening in ZIN of Pgb

Ondersteuning kan op twee manieren worden verstrekt:

· in de vorm van een maatwerkvoorziening, waarbij een door de gemeente gecontracteerde

aanbieder de ondersteuning/voorziening biedt (zorg in natura);

· door middel van een persoonsgebonden budget, cliënt koopt hierbij zelf de

ondersteuning/voorziening in.

Het is van belang dat er continuïteit is in de ondersteuning, zodat de ondersteuning uiteindelijk efficiënt kan worden uitgevoerd. Dit vergroot de doelmatigheid van de ondersteuning.

Om die reden worden er grenzen gesteld aan de frequentie waarmee cliënt mag wisselen tussen zorgaanbieders of tussen pgb en levering in natura. Wisseling is slechts mogelijk indien de cliënt dit goed gemotiveerd aangeeft en er naar het oordeel van het college sprake is van zwaarwegende omstandigheden.

2 Keuzevrijheid maatwerkvoorziening

Voor de maatwerkvoorzieningen gericht op ondersteunende ondersteuning geldt dat cliënt

kan kiezen van welk van de gecontracteerde aanbieders hij de ondersteuning wil ontvangen.

De cliënt kan wel aangeven welke aanbieder zijn voorkeur heeft, maar uiteindelijk bepaalt het college welke aanbieder de ondersteuning gaat leveren. Hierbij wordt rekening gehouden met het

cliëntprofiel, wachttijden en aard van de benodigde passende ondersteuning.

Voor andere maatwerkvoorzieningen geldt geen keuzevrijheid voor de leverancier van de voorziening, indien daarvoor contracten zijn afgesloten tussen leveranciers en gemeente.

3 Eisen voor een persoonsgebonden budget

a Kaders in wet

In artikel 2.3.6 van de wet is opgenomen dat indien de cliënt dit wenst, hij de ondersteuning

kan ontvangen in de vorm van een persoonsgebonden budget, dat de cliënt in staat stelt de

diensten, hulpmiddelen, woningaanpassingen en andere maatregelen die tot een

maatwerkvoorziening behoren, van derden te betrekken.

De cliënt moet voldoen aan de volgende criteria:

-de cliënt moet zelf, of met behulp van zijn netwerk, in staat zijn tot een redelijke

waardering van zijn belangen en in staat zijn de aan een pgb verbonden taken op

verantwoorde wijze uit te voeren. Dit betekent dat de cliënt (of iemand die hij daarvoor

inschakelt) moet kunnen inzien wat er aan ondersteuning moet worden ingekocht in het

kader van het ondersteuningsplan, hij moet offertes kunnen opvragen, hulpverleners

kunnen aansturen, de administratieve verplichtingen richtingen gemeente en Sociale

Verzekeringsbank kunnen uitvoeren etc;

• -

  indien cliënt gebruik maakt van professionals voor de waardering van zijn belangen dienen deze professionals te beschikken over een keurmerk;

• -

  dit geldt ook voor bemiddelingsbureau’s;

• -

  de cliënt moet kunnen motiveren waarom hij de maatwerkvoorziening als pgb geleverd wil

krijgen;

-er moet zijn gewaarborgd dat hetgeen hij met zijn pgb inkoopt veilig, doeltreffend en

cliëntgericht wordt verstrekt. Hierbij wordt meegewogen dat hetgeen de cliënt wenst in te

kopen in redelijkheid geschikt zijn voor het doel waarvoor het pgb wordt verstrekt en ook

van voldoende kwaliteit is;

-hulp bij regie op de uitvoering én het uitvoeren van de ondersteuning mag alleen door dezelfde persoon vervuld worden ingeval van partner van de cliënt.

Een pgb kan worden geweigerd:

-voor zover de kosten van het betrekken van de ondersteuning hoger zijn dan de kosten

van de maatwerkvoorziening. Als de kosten hoger zijn dan de kosten van een maatwerkvoorziening, zal het pgb gemaximeerd worden op de kosten van de maatwerkvoorziening.

• -

  als een pgb eerder is herzien of ingetrokken omdat:

• -

  de cliënt onjuiste of onvolledige gegevens heeft verstrekt en de verstrekking van juiste of

volledige gegevens tot een andere beslissing zou hebben geleid;

• -

  de cliënt niet voldoet aan de aan het pgb verbonden voorwaarden;

• -

  het pgb niet of voor een ander doel is gebruikt.

b Zorg- en budgetplan

De cliënt is verplicht voor een pgb voor de ondersteuning een zorg- en budgetplan te overleggen

volgens een voorgeschreven format. Op grond van dit plan moet de medewerker kunnen

vaststellen of de cliënt in aanmerking kan komen voor een pgb.

Het plan moet ook inzicht geven wie de ondersteuning gaat leveren en –afhankelijk van het

type ondersteuning- of deze beschikt over de benodigde kwalificaties.

Met een pgb ondersteuning inkopen bij een door de gemeente gecontracteerde ZIN aanbieder is in principe niet mogelijk. De overwegingen van de cliënt dit te willen, worden nadrukkelijk besproken en door het college afgewogen.

Is er sprake van een pgb voor andere maatwerkvoorzieningen, dan moet hij een zorg- en

budgetplan overleggen volgens een format dat relevant is voor het type ondersteuning en

voegt daarbij een offerte of factuur.

c Zorgovereenkomst

De cliënt is verplicht voor de ondersteuning die hij wenst in te kopen met een pgb een

schriftelijke overeenkomst af te sluiten met de zorgverleners die hij daarvoor in wenst te

schakelen. De zorgovereenkomst dient te voldoen aan het format, zoals dat door de Sociale

Verzekeringsbank ter beschikking wordt gesteld.

d Combinatie pgb en zorg in natura

Een cliënt kan ervoor kiezen een arrangement voor ondersteuning gedeeltelijk in de vorm van

een pgb en gedeeltelijk in natura te ontvangen.

In dat geval moet uit het zorg- en budgetplan duidelijk zijn hoe de cliënt deze verdeling wil

maken en ligt de verplichting bij de cliënt of zijn vertegenwoordiger om de ondersteuning te

coördineren en op elkaar af te stemmen.

Er is geen combinatie van pgb en ondersteuning in natura mogelijk binnen een

resultaatgebied. Binnen een resultaatgebied moet de cliënt kiezen voor òf ondersteuning in

natura òf een pgb.

e Trekkingsrecht

Voor zover het pgb valt onder het trekkingsrecht bij de Sociale Verzekeringsbank, zal de cliënt

moeten voldoen aan de verplichtingen die aan dit trekkingsrecht zijn verbonden.

f Formele of informele ondersteuning

De hoogte van het pgb voor dienstverlening is afhankelijk van de vraag of er sprake is van

formele of informele ondersteuning.

Er is sprake van formele ondersteuning in de volgende drie situaties:

· Een aanbieder die door de gemeente voor zorg in natura is gecontracteerd

voor het betreffende segment.

· Een aanbieder die voldoet aan de volgende criteria:

• a.

  Inschrijving Kamer van Koophandel;

• b.

  Biedt een dienstverband aan minimaal twee medewerkers;

• c.

  Medewerkers voldoen aan de kwaliteitseisen die voor de betreffende

ondersteuning worden gesteld en ontvangen een salaris dat daarmee

overeenkomstig is.

d.De eigenaar en medewerkers zijn geen eerstegraads familie van degene aan wie

ze zorg verlenen.

e.Beschikt voor kortdurend verblijf over een locatie waar meerdere cliënten tijdelijk

kunnen verblijven en waar permanent toezicht aanwezig is.

f.Beschikt voor begeleid wonen over een locatie waar meerdere cliënten verblijven

en waar permanent toezicht aanwezig is.

Een zelfstandig werkende hulp die, begeleiding of persoonlijke

verzorging biedt en voldoet aan de volgende criteria:

• a.

  Inschrijving Kamer van Koophandel;

• b.

  Beschikt over een VAR-WEU verklaring.

Er is sprake van informele ondersteuning bij:

-aanbieders en personen die niet voldoen aan de criteria voor een formele hulp (het gaat

dan veelal om personen uit het informele circuit);

-de locatie waar de zorg wordt gegeven dan wel de wijze waarop de ondersteuning is

georganiseerd voldoet aan de gangbare eisen die aan de betreffende ondersteuning wordt

gesteld.

4 Eisen aan gebruik van de ter beschikking gestelde voorziening

a. Maatwerkvoorziening ZIN

De cliënt is verplicht voor de maatwerkvoorziening die hij in bruikleen ontvangt een

bruikleenovereenkomst te tekenen. Als de leverancier door toedoen van de cliënt kosten moet maken voor het in oorspronkelijke staat terugbrengen van de maatwerkvoorziening, bijvoorbeeld doordat de cliënt stickers heeft aangebracht of de voorziening heeft geverfd), kan de leverancier de kosten daarvan in rekening brengen bij de cliënt.

Ook als een maatwerkvoorziening in eigendom wordt verstrekt, is de cliënt verplicht op

overeenkomstige wijze zorvuldig met de maatwerkvoorziening om te gaan.

Als er sprake is van een maatwerkvoorziening voor dienstverlening, is de cliënt verplicht om

de afspraken uit het ondersteuningsplan en de met de cliënt af te sluiten ondersteuningsplan

naar vermogen na te komen.

b. Pgb

De cliënt is verplicht het pgb te besteden conform het goedgekeurde zorg- en budgetplan.

Als hij de ondersteuning wil wijzigen of aanvullende ondersteuning wil inkopen, dan zal

hierover een gesprek moeten plaatsvinden. Dit kan leiden tot een nieuw besluit.

Voor voorzieningen die worden aangeschaft met een pgb geldt net als voor de

maatwerkvoorziening, dat hij hier zorgvuldig mee moet omgaan.

Besloten in de vergadering van burgemeester en wethouders van Veendam van 22 december 2015

de burgemeester, de secretaris,

S.B. Swierstra A. Castelein