Besluit van de gemeenteraad van de gemeente Veenendaal houdende regels omtrent Milieukwaliteitsplan 2017-2019

Samenvatting

Dit Milieukwaliteitsplan bevat de hoofdzaken van het door de gemeenteraad onderscheidenlijk burgemeester en wethouders te voeren milieu- en duurzaamheidbeleid. Het hoofddoel van het Milieukwaliteitsplan is het integraal werken aan de volgende doelstellingen:

• 1.

  Een gezonde en veilige leefomgeving

• 2.

  Een energieneutraal Veenendaal in 2035

• 3.

  Gebiedsgericht milieubeleid (bouwstenen voor een integrale Omgevingsvisie)

• 4.

  Veenendaal werkt aan een circulaire economie

• 5.

  Veenendaal is voorbereid op klimaatverandering

• 6.

  Veenendaalse bewoners, bedrijven en organisaties zetten zich in voor een duurzame samenleving

De gemeente houdt bij het opstellen van plannen en bij haar activiteiten, rekening met de milieu- en duurzaamheidsambities die zij nastreeft. Door de uitwerking van deze ambities in plannen, notities en instrumenten komen we tot een integraal milieubeleid.

Het Milieukwaliteitsplan kent 8 milieuthema’s: Bodem, Luchtkwaliteit, Geluid, Externe veiligheid, Duurzaamheid, klimaat en energie, Afval, Water en Biodiversiteit. Voor de langere termijn zijn per milieuthema wensbeelden geformuleerd en voor de kortere termijn tot en met 2019 zijn doelstellingen geformuleerd die verband houden met de hoofdambities van de gemeente.

In deze periode maken we grote stappen met ons milieu- en duurzaamheidsbeleid door het strategische programma ‘Een energieneutraal Veenendaal in 2035’, het proces invoering Omgevingswet, het gemeentelijk Riolerings- en Waterplan en het integraal beheerplan. Ook kijken we uit naar de Strategische Visie die in 2017 vorm krijgt. Dit zal ook consequenties hebben voor de accenten die wij in de komende jaren gaan leggen in ons milieu- en duurzaamheidsbeleid.

In de periode tot 2020 willen we zichtbare voortgang boeken op:

• ·

  integrale en gecoördineerde milieu- en duurzaamheidscommunicatie, waarin de leefstijl van onze inwoners en het creëren van een netwerk centraal staat;

• ·

  het faciliteren van de huidige duurzame initiatieven en het stimuleren van nieuwe;

• ·

  maatschappelijk verantwoorde inkoop; in elke aanbesteding aandacht voor energiebesparing, duurzame energie, het vermijden van onnodige autokilometers en/of schone vervoersvormen en circulariteit;

• ·

  het op projectmatige basis centraal stellen van onze milieu- en duurzaamheidsambities bij vergunningverlening, toezicht en handhaving;

• ·

  meer en beter samenwerken met de gemeenten van de Regio FoodValley, de gemeenten uit het gebied van Waterschap Vallei en Veluwe en de gemeenten die aangesloten zijn bij de Omgevingsdienst Regio Utrecht, de provincie Utrecht en de EBU.

Inleiding

Sinds 2000 heeft Veenendaal een milieubeleidsplan (het Milieukwaliteitsplan) als onderlegger voor ons streven naar een integrale aanpak van milieu- en duurzaamheidsbeleid. Het plan dat nu voorligt is de vierde. Tot 2012 stond vooral de leefomgevingskwaliteit (de traditionele milieuthema’s) centraal, In het Milieukwaliteitsplan 2012-2016 werd er ook duidelijk richting gegeven aan een duurzame ontwikkeling van Veenendaal. Uiteindelijk streven we ernaar dat we bij al onze activiteiten aandacht hebben voor de leefbaarheid van deze en toekomstige generaties, hier en elders in de wereld.

Dit Milieukwaliteitsplan bouwt verder op het vorige Milieukwaliteitsplan en op een verdere uitwerking of focus op de milieu-opgaven die te maken hebben met klimaatverandering en het beter benutten van grondstoffen. We hebben daarbij rekening gehouden met het raadsprogramma en aandachtspunten uit het vorige Milieukwaliteitsplan.

Het Mlieukwaliteitsplan is op dit moment een vaste waarde in een periode waarin het milieubeleid nieuwe opgaven kent en gemoderniseerd wordt. Eén van de grootste veranderingen is de aanpassing van de milieuwetten en het streven naar eenvoudiger regelgeving: de Omgevingswet. Daarbij krijgt de gemeente veel meer ruimte om haar eigen beleid vorm te geven.

De gemeente wordt hierbij uitgedaagd om integraal haar beleid te omschrijven in een Omgevingsvisie en dit ook uit te dragen. Het integrale aspect beperkt zich dan niet alleen tot milieu-onderwerpen zoals we dat kennen in het Milieukwaliteitsplan, maar gaat over alle aspecten die tot ruimtelijke consequenties leiden. De Omgevingsvisie is één van de instrumenten die de raad moet vaststellen als de Omgevingswet waarschijnlijk voorjaar 2019 in werking treedt. Deze zal ook van invloed op de ontwikkeling en de beschrijving van het milieu- en duurzaamheidsbeleid van de gemeente na 2019.

Het proces naar de Omgevingsvisie gaat wat ons betreft handen en voeten geven aan een nieuw format (de omgevingsvisie) waarin we onze doelstellingen en ambities gaan beschrijven. We kiezen er op dit moment bewust voor om niet te veel te wijzigen in het huidige format van het Milieukwaliteitsplan.

We verwachten dat we in 2019 de ruimtelijke milieu-ambities verankerd hebben in een Omgevingsvisie en onze ambities met betrekking tot duurzaamheid in een plan gaan beschrijven.

Leeswijzer

Het Milieukwaliteitsplan start met het beschrijven van de hoofddoelstellingen en de zaken die op strategisch niveau belangrijk zijn om resultaten te behalen op de zes hoofddoelstellingen en de uitstraling daarvan in de samenleving. Daarna volgen de 8 milieuthema’s zoals we kennen uit het vorige Milieukwaliteitsplan. Bij elk hoofdstuk is omschreven wat de stand van zaken is anno 2016, welke ontwikkelingen er zijn, wat wensbeelden zijn en welke doelstellingen er zijn voor de periode 2017-2019. Verder geven we aan waar we ons per thema vooral op gaan inzetten, welke informatie en welke besluiten de raad deze periode krijgt voorgelegd.

Integraal werken aan zes hoofddoelstellingen

Anno 2016

Gezonde en veilige leefomgeving

De gemeente wil binnen haar milieubeleid waarbij van oudsher een veilige en gezonde omgeving centraal stond, meer focus op duurzaamheid. Door wet- en regelgeving wordt al voor het grootste deel uitwerking gegeven aan deze gezonde en veilige omgeving. Daarnaast hebben we voor een aantal onderwerpen hogere ambities, zoals in de hieropvolgende hoofdstukken staat te lezen.

Het Vergunningverlening, toezicht en handhaving (VTH) beleidsplan is gericht op het voorkomen van risico’s in de fysieke leefomgeving en minder op het behalen van duurzaamheidsdoelen. In het jaarlijkse programma is wel ruimte aanwezig om op projectbasis onderwerpen aan te pakken. In deze ruimte kunnen we gebruik maken om steekproefsgewijs te handhaven op de zaken die wij qua duurzaamheid belangrijk vinden. Zoals bijvoorbeeld controles op de energieprestatie van woningen.

De Omgevingsdienst regio Utrecht is gestart met een vernieuwde aanpak rond het toezicht op de energiebesparingsmogelijkheden bij bedrijven. De kern van deze aanpak is om ondernemers te adviseren en samen te kijken naar de kansen voor energiebesparing binnen het bedrijf. De ODRU controleert zo’n 70 bedrijven per jaar in Veenendaal.

Veenendaal energieneutraal in 2035

De grootste uitdaging voor de gemeente is de duurzame ontwikkeling van Veenendaal, hoe we de opgaven van de toekomst aanpakken zoals de energietransitie, klimaatverandering en grondstoffenschaarste.

Vanwege de impact die een energietransitie heeft op de samenleving, is besloten om een strategisch programma op te stellen om te streven naar een energieneutraal Veenendaal in 2035.

Gebiedsgericht milieubeleid

Bij de thema’s bodem, geluid en externe veiligheid is er sprake van gebiedsgericht beleid. Niet in alle gebieden van Veenendaal wordt hetzelfde nagestreefd. Dit gebiedsgericht beleid wordt onderdeel van de Omgevingsvisie, één van de nieuwe instrumenten die de raad moet vaststellen vanwege de Omgevingswet.

Bijdrage leveren aan een circulaire economie

De grondstoffenproblematiek krijgt tot nu toe vooral uitwerking in ons afvalbeleid dat streeft naar het zoveel mogelijk apart inzamelen van herbruikbare grondstoffen. De circulaire economie is wat dat betreft nog een relatief onbekend begrip in onze organisatie en op de diverse beleidsterreinen. Het onderwerp past vooral bij hoe wij onze aanbestedingen inrichten: het maatschappelijk verantwoord inkopen.

Veenendaal is voorbereid op klimaatverandering

De klimaatverandering krijgt in het Gemeentelijk Water- en Rioleringsplan (in voorbereiding) een prominente aanpak.

Veenendaal zet zich in voor een duurzame samenleving

De voorbeeldrol van de gemeente is belangrijk in de milieu- en duurzaamheidscommunicatie. Een belangrijk onderdeel daarvan is hoe belangrijk wij duurzaamheid vinden bij de aanbestedingen. Uit een inventarisatie is gebleken dat de gemeente in 2015 voldoet aan 100% duurzaam inkopen, maar dat duurzaam of maatschappelijk verantwoord inkopen een duidelijkere afweging mag hebben.

Participatie is een grote wens van het bestuur en op het gebied van duurzaamheid ook een must. Om de opgaven van de toekomst het hoofd te bieden zal de maatschappij breed bereid moeten zijn om veranderingen te accepteren en nieuwe oplossingen te zoeken. De huidige manier van communiceren van de gemeente, is onvoldoende om voor die impact te zorgen. De meeste milieu- en duurzaamheidscommunicatie vindt op dit moment ad-hoc en incidenteel plaats. We zien de wijze waarop we hebben gecommuniceerd rondom de afvalinzameling als een goed voorbeeld.

Op het gebied van duurzaamheid werken we nauw samen met Regio FoodValley. Er wordt kennis uitgewisseld en projecten worden samen uitgevoerd. Hierdoor kunnen we de kosten delen en kunnen we gebruik maken van de netwerken die de regio heeft. De komende periode zetten we ons gezamenlijk in voor een regionale energievisie, het energetisch renoveren van de bestaande woonvoorraad en het verzorgen van een dekkende laadinfrastructuur voor schone mobiliteit. Hoewel de gemeente Veenendaal zich niet actief inzet voor de uitwerking van de regionale Voedselvisie, zijn we wel alert op Veenendaalse initiatieven rondom voedselverspilling, duurzaam en gezond eten (fairtrade, streekproducten) en de regionale voedselidentiteit.

Verder wordt er ook samengewerkt met de gemeenten die verbonden zijn in het Platform Water Vallei en Eem. Ook hier wordt kennis uitgewisseld en afgestemd over de juiste vorm van waterbeheer. En er worden gezamenlijk investeringen gedaan.

Toekomstige ontwikkelingen

Eén van de grootste veranderingen is de aanpassing van de milieuwetten en het streven naar eenvoudiger regelgeving: de Omgevingswet. Daarbij krijgt de gemeente veel meer ruimte om haar eigen beleid vorm te geven. Veel van de doelstellingen die we nu nog vastleggen in het Milieukwaliteitsplan en die van invloed zijn op de ruimtelijke ordening, worden naar verwachting onderdeel van de omgevingsvisie.

Op wereldniveau (klimaattop 2016 in Parijs) is consensus ontstaan over het feit dat de gemiddelde temperatuur ruim onder 2 graden Celsius moet blijven om een onomkeerbare en gevaarlijke klimaatverandering tegen te gaan. Voor Nederland betekent een beperking van de uitstoot van broeikassen met 80 % of meer in 2050. Om dit te bereiken is er in elke sector vernieuwing nodig. Al deze vernieuwingen komen niet vanzelf tot stand. De verwachting is dat de rijksoverheid inzet op een groot aantal maatregelen tegelijkertijd.

Ondertussen bereidt Nederland zich steeds meer voor op de effecten van klimaatverandering. De gemiddelde temperatuur in Nederland is met 1,7 graden Celsius gestegen en de neerslag is sinds 1950 met 20% toegenomen. We zien ook een toename van het aantal hevige buien en in de zomer is er meer kans op hittegolven.

Grondstoffen dreigen schaars te worden door een groeiende bevolking en toenemende welvaart in de wereld. Hierdoor wordt het steeds belangrijker om de beschikbare grondstoffen zo efficiënt mogelijk te gebruiken. De rijksoverheid zet dan ook steeds meer middelen en acties in om de transitie naar een circulaire economie te bewerkstelligen. Een circulaire economie staat voor zoveel mogelijk hergebruik van materialen en grondstoffen. De circulaire economie is op deze manier een economisch systeem dat goed past binnen een duurzame samenleving. Het tegenovergestelde van een circulaire economie is een zogenaamde lineaire economie. Hierin worden alle producten van welke de levensduur is afgelopen weggegooid, zonder oog te hebben voor eventueel hergebruik.

Wensbeeld

Veenendaal heeft een gezonde en veilige leefomgeving. Veenendaal is een klimaatactieve stad: ze is energieneutraal en voorbereid op de effecten van klimaatverandering. Groei en ontwikkeling van onze gemeente vindt plaats zonder dat de leefbaarheid van deze en toekomstige generaties, hier en elders in de wereld in gevaar wordt gebracht. De gemeente geeft het goede voorbeeld. Bewoners, bedrijven en instellingen zijn zich bewust van de opgaven van de toekomst en de veranderingen die daar bij horen. Veenendaal heeft een goede strategie om inwoners, bedrijven en instellingen te ondersteunen en te stimuleren bij de veranderingen die nodig zijn.

Wat gaan we doen?

We gaan onze inzet richten op:

• -

  Het opstellen van een communicatiestrategie

• -

  Uitvoering van het programma een energieneutraal Veenendaal in 2035

• -

  Een energievisie voor de regio

• -

  Voortzetting en verdere uitwerking van Veenendaal woont duurzaam

• -

  Een strategie om meer weging te geven aan maatschappelijk verantwoord inkopen

• -

  Een energieconvenant met het bedrijfsleven

De raad wordt geïnformeerd over:

• -

  Het duurzaamheidsonderwerp dat op projectmatige basis aandacht krijgt bij vergunningverlening, toezicht en handhaving

• -

  De geplande communicatie en de uitvoering daarvan

• -

  De inkooptrajecten waar we bijzondere duurzame resultaten willen boeken

• -

  De duurzame initiatieven waaraan we bijdragen en de resultaten

• -

  De projecten die ontstaan vanwege samenwerking met andere gemeenten en de resultaten daarvan

De raad besluit uiteindelijk over:

• -

  Het Programma een energieneutraal Veenendaal in 2035

• -

  Uitgangspunten nieuwe afvalbeleidsplan

• -

  Het Gemeentelijke Water- en Rioleringsplan

  • Bodem

Anno 2016

De provincie Utrecht is het bevoegd gezag voor ernstige bodemverontreinigingen. Er is een goed beeld waar de ernstige bodemverontreinigingen zich bevinden in de gemeente Veenendaal. De provincie is nog volop bezig om na te gaan waar saneringen met spoed moeten worden uitgevoerd. De spoedlocaties moeten eind 2020 gesaneerd en/of beheerst zijn. De eigenaren of gebruikers van bedrijfspercelen percelen zijn in beginsel zelf verantwoordelijk voor onderzoek en sanering. Die kunnen gebruik maken van een provinciale subsidieregeling.

De bodemverontreiniging in het Franse Gat (voormalige stortplaats) is ernstig maar is niet gedefinieerd als spoedlocatie. Het bodemonderzoek en het gewasonderzoek wijzen uit dat er geen humane risico’s zijn bij het normale gebruik ‘wonen met (moes)tuin’. Er geldt wel een gebruiksbeperking: er mag niet dieper dan 0,4 m worden gegraven om te voorkomen dat verontreinigd materiaal in de schone bovengrond komt.

De gemeente heeft in 2012 een regionale Bodemkwaliteitskaart en Nota bodembeheer vastgesteld om nuttig hergebruik van grond in de regio te stimuleren. Doordat er geen actieve grondstromencoördinator is in de regio, die zicht heeft op alle vraag en aanbod, worden de mogelijkheden van dit beleid niet optimaal benut.

De bodemkwaliteitskaart geeft ook per deelgebied aan welke bodemkwaliteit wordt nagestreefd.

De afgelopen jaren zijn er steeds meer bodemenergiesystemen aangelegd in de gemeente. Tot juli 2013 waren alleen de zogenoemde open bodemenergiesystemen in beeld. Deze zijn vergunningplichtig, met de provincie als bevoegd gezag. Sinds juli 2013 is het ook verplicht om melding te maken van de aanleg van gesloten bodemenergiesystemen. Vooral bij duurdere particuliere woningen zijn deze systemen in trek. Deze meldingen worden afgehandeld door de gemeente. De gemeente wijst de eigenaren op het belang van een goed beheer, waarmee problemen met deze systemen kunnen worden voorkomen.

Toekomstige ontwikkelingen

De Wet bodembescherming wordt aangepast en zal uiteindelijk opgaan in de Omgevingswet. De gemeente zal op dat moment ook het bevoegd gezag worden in plaats van de provincie. Dit dient gepaard te gaan met een warme overdracht van de dossiers en kennis. Aangezien er in de toekomst geen spoedlocaties meer zullen zijn, komt de focus onder de Omgevingswet te liggen op het zorgvuldig omgaan met bodemverontreiniging in samenloop met ontwikkelingen op een locatie of in een gebied. De huidige doelstelling dat nieuw ontstane bodemverontreiniging geheel moet worden opgeruimd en dus moet worden voorkomen, blijft ook onder de Omgevingswet van kracht.

In de Omgevingsvisie die de gemeente vanwege de Omgevingswet moet opstellen, wordt integraal de visie opgenomen op het gebruik van de ondergrond. Daarin komen ook onder andere het bodembeleid en het grondwaterbeleid samen. Potentiële functies van de ondergrond zoals ondergrondse energieopslag en ondergronds bouwen worden bekeken in samenhang met de bescherming van drinkwater, natuurgebieden en archeologische objecten. Het beleid wordt daarom in samenspraak met de provincie, het waterschap en grondwaterafhankelijke bedrijven gemaakt.

Wensbeeld

De gemeente maakt duurzaam gebruik van bodem en grondwater. Er zijn geen onbeheerste verontreinigingen meer aanwezig.

Wat gaan we doen?

We gaan onze inzet richten op:

• -

  Regionale samenwerking om grondstromen zoveel mogelijk te hergebruiken binnen de regio

• -

  Het inzichtelijk maken van kansen en belemmeringen in de ondergrond voor de diverse functies (ondergronds bouwen, energie en drinkwater)

• -

  Het volgen van de ontwikkelingen met betrekking tot bodemenergie en de toepassing daarvan in de woningbouw

De raad wordt geïnformeerd over:

-Stand van zaken spoedlocaties in 2019

De raad besluit uiteindelijk over:

-Uitgangspunten voor de Omgevingsvisie (visie op het gewenste gebruik van de ondergrond en herziening bodemkwaliteitskaart)

Luchtkwaliteit

Anno 2016

In Veenendaal is het wegverkeer de belangrijkste bron voor de uitstoot van schadelijke stoffen. Er zijn geen industriële activiteiten die een aantoonbare negatieve invloed hebben. Van de emissies door het wegverkeer zijn stikstofdioxide, fijnstof, zwaveldioxide, koolmonoxide en benzeen stoffen die schadelijk kunnen zijn voor de volksgezondheid.

In Veenendaal zijn geen overschrijdingen voor fijnstof en stikstofdioxide (de signaalstoffen). Op de Rondweg-oost is wel sprake van hogere concentraties dan in de rest van Veenendaal. De geluidwallen en -schermen langs de Rondweg-oost zorgen ervoor dat de blootstelling in het achterliggende woongebied minimaal is.

Veenendaal heeft veel bomen en groen. Dat heeft een positieve invloed op de luchtkwaliteit.

Nationaal Samenwerkingsprogramma Luchtkwaliteit (NSL)

De gemeente Veenendaal is deelnemer aan het NSL. In 2013 is het NSL verlengd tot 1 januari 2017. Het NSL wordt daarna opnieuw verlengd totdat de Omgevingswet ingaat. Veenendaal meldt jaarlijks de stand van zaken met betrekking tot de afgesproken luchtkwaliteitsmaatregelen. Deze maatregelen zijn opgenomen bij de doelstellingen.

Toekomstige ontwikkelingen

Maatregelen op internationaal en nationaal niveau hebben de meeste invloed op de blootstelling. De Europese emissiestandaard voor nieuwe voertuigen levert de grootste bijdrage aan een betere luchtkwaliteit. Maar forse vermindering van het gebruik van kolen, olie en gas, vervanging van oude voertuigen en apparaten en beperking van andere emissies uit bijvoorbeeld houtkachels en stallen leveren op termijn ook een bijdrage.

Op dit moment is toetsing aan de grenswaarden verplicht bij alle ruimtelijke ontwikkelingen die gevolgen kunnen hebben voor de luchtkwaliteit. Deze eis wordt versoepeld met de invoering van de nieuwe Omgevingswet. Dan hoeft toetsing alleen bij tunnels, auto(snel)wegen en/of in aangewezen gebieden.

Voor de op te stellen Omgevingsvisie zijn de uitgangspunten met betrekking tot verkeerscirculatie (auto’s en fietsen), groenstructuren en gevoelige bestemmingen van invloed op de luchtkwaliteit van Veenendaal dan wel de effecten op de gezondheid daarvan.

Wensbeeld

Er zijn geen inwoners blootgesteld aan concentraties boven de advieswaarden van de Wereldgezondheidsorganisatie. Deze waarden zijn lager dan de huidige wettelijke grenswaarden.

Bij ruimtelijke ontwikkelingen worden kansen benut voor de aanleg van directe fietsroutes, het omleiden en herverdelen van verkeersstromen, de bescherming van inwoners door het aanleggen van schermen en groenstructuren. Scholen, kinderdagverblijven en buitensportterreinen worden niet bij drukke verkeerswegen gerealiseerd als de luchtkwaliteit (bijna) op het niveau van de grenswaarde ligt.

In Veenendaal is de infrastructuur aangepast op duurzame en schone vervoerswijzen. Er zijn directe fietsroutes, uitstekende voorzieningen voor fietsers, en we stimuleren schoon vervoer.

Wat gaan we doen?

We gaan onze inzet richten op:

• -

  Inzetten op verbetering luchtkwaliteit door aanpassingen aan de Rondweg-oost

• -

  Uitvoeren maatregelen van het Gemeentelijk Verkeers- en Vervoersplan (GVVP)

• -

  Vaststellen Integraal beheerplan met voldoende budget voor onderhoud en beheer van de elektrische laadinfrastructuur, de groenbuffers langs de wegen en de maatregelen uit het GVVP

• -

  Verder uitvoering geven aan de NSL-maatregelen

• -

  Versterking van de communicatie op het gebied van luchtkwaliteit (beïnvloeding positief gedrag)

• -

  Het aanleggen van openbare oplaadpunten voor inwoners met elektrische voertuigen zonder mogelijkheden voor een laadpunt op eigen terrein

De raad wordt geïnformeerd over:

-Overschrijding of bijna-overschrijding van de luchtkwaliteitsnormen

De raad besluit uiteindelijk over:

• -

  Het integraal beheerplan (uitvoering maatregelen uit het GVVP, groenbuffers)

• -

  De uitgangspunten voor de Omgevingsvisie (positieve beïnvloeding lokale luchtkwaliteit)

Geluid

Anno 2016

Veenendaal is compact gebouwd, waardoor geluid altijd in meer of mindere mate aanwezig is. Niet overal streven we naar hetzelfde geluidsniveau. In een woonwijk moet het rustiger zijn dan bijvoorbeeld in het centrum. Geluid is afkomstig van diverse bronnen.

De snelweg A12, Rondweg-west, Rondweg-oost en de spoorlijnen Utrecht-Rhenen en Utrecht-Arnhem bepalen voor het grootste gedeelte het geluidsniveau in de gemeente. Langs deze infrastructuur liggen tal van woningen met een geluidsniveau dat hoger is dan de waarde die samenhangt met een rustige woonomgeving. Als daar ontwikkelingen plaatsvinden, moeten geluid reducerende maatregelen worden getroffen. Het betreft maatregelen aan de weg, in de overdracht (scherm) en/of maatregelen aan de woning.

Woningen met een hogere waarde (hoger dan 48 dB) worden als zodanig ingeschreven in het Kadaster. De gemeentelijke maximale ontheffingswaarde is 58 dB en wordt afgegeven onder voorwaarde van één geluidluwe gevel.

Stiltegebieden

De provincie Utrecht heeft twee stiltegebieden aangewezen die (gedeeltelijk) binnen de gemeente Veenendaal liggen: de Amerongseberg (achter de Dijkstraat) en de Achterbergse Hooilanden (De Hellen). Daarnaast heeft provincie Gelderland de Bennekommer Meent als stiltegebied aangewezen. De stiltegebieden beperken ruimtelijke plannen die plaatsvinden in de nabijheid ervan. De gemeente stelt maatwerkvoorschriften op voor bedrijven die in of rond de stiltegebieden liggen.

Meer geluid

Een gedeelte van het bedrijventerrein Nijverkamp is een voor geluid gezoneerd industrieterrein. Rondom dit terrein is een geluidszone gelegen, waar rekening moet worden gehouden met een hoger geluidsniveau. Deze geluidszone valt voor een deel in het stiltegebied de Achterbergse Hooilanden.

Bij evenementen worden in de evenementenvergunning – indien nodig – voorwaarden met betrekking tot het geluidsniveau opgenomen. Dit om de tijdelijke geluidoverlast voor omwonenden zoveel mogelijk te beperken.

Toekomstige ontwikkelingen

In het kader van de nieuwe Omgevingswet wordt het hele stelsel met betrekking tot de geluidwetgeving herzien. Zo zullen de hogere waarden niet meer worden vastgesteld via een apart besluit, maar geïntegreerd in de vaststelling van een omgevingsplan, projectbesluit of een ‘geluidproductieplafondbesluit’. De gemeente moet verder iedere vijf jaar monitoren of er knelpunten zijn ontstaan op gemeentelijke wegen. Het gemeentebestuur mag zelf de afweging maken of er maatregelen getroffen moeten worden (afhankelijk van technische mogelijkheden en financiële doelmatigheid). Verder is een verhoging van 1,5 dB toegestaan voor reconstructies aan provinciale wegen zonder het treffen van maatregelen aan de weg, in de overdracht of de woning. De gemeente krijgt aldus zelf meer verantwoordelijkheid met betrekking tot bescherming van haar inwoners tegen schadelijke effecten van geluid.

Wensbeeld

Geluidsaspecten worden altijd in de initiatieffase van projecten meegenomen. In deze fase treedt de gemeente niet primair op als toetser van de geluidwet en –regelgeving, maar als adviseur om problemen te voorkomen. Verhogingen van het gewenste geluidsniveau zijn altijd goed onderbouwd. Inwoners van Veenendaal weten dat er langs de hoofdinfrastructuur, op bedrijventerreinen en in het centrum meer geluidsbelasting plaatsvindt dan in rustige woonwijken. Dit is te zien op actuele gemeentelijke geluidskwaliteitskaarten die toegankelijk zijn via de website.

Verkeersknelpunten met negatieve invloed op de lucht- en geluidskwaliteit worden in kaart gebracht en aangepakt door het Gemeentelijk Verkeers- en Vervoersplan.

Maatregelen in de openbare ruimte om inwoners tegen geluidsoverlast te beschermen worden goed beheerd.

Wat gaan we doen?

We gaan inzet richten op:

-Bescherming van de geluidskwaliteit bij aanpassingen aan de Rondweg-oost

De raad wordt geïnformeerd over:

-Knelpunten geluid (incidenteel)

De raad besluit uiteindelijk over

• -

  Het integraal beheerplan (onderhoud en beheer van geluidsreducerende maatregelen)

• -

  De uitgangspunten voor de Omgevingsvisie (de vertaling van de geluidsnota, bestemmingen waarbij al dan niet tijdelijk meer geluid mag worden geproduceerd, de beleidsregel hogere waarden en de geluidskwaliteitskaarten in de Omgevingsvisie)

Externe veiligheid

Anno 2016

In Veenendaal worden gevaarlijke stoffen over de weg getransporteerd. De Rondweg-oost vanaf de A12 tot aan bedrijventerrein Ambacht/Nijverkamp is aangewezen als een route gevaarlijke stoffen. Ook vindt er transport van gevaarlijke stoffen plaats op de A12 en over het spoor Utrecht-Arnhem.

Naast de transportroutes zijn er 8 risicovolle bedrijven. Veenendaal heeft 1 vuurwerkopslag, 4 LPG-tankstations, 2 bedrijven met een grote opslag van gevaarlijke stoffen en 1 bedrijf met een ammoniak koelinstallatie. Deze inrichtingen zijn opgenomen op de risicokaart van de provincie Utrecht. In Veenendaal voldoen alle risicovolle bedrijven aan de veiligheidseisen. Er zijn geen risicovolle bedrijven die gelegen zijn in een woonomgeving.

Toekomstige ontwikkelingen

Vanuit het externe veiligheidsbeleid wordt de komende jaren toegewerkt naar een modern omgevingsveiligheidsbeleid. De risicobenadering zoals we kennen uit het externe veiligheidsbeleid blijft overeind: een maatschappelijk aanvaardbaar risico van de risicovolle activiteit voor de omgeving. Daarnaast wil men ook de veiligheidsbeleving van de burger betrekken en niet de kansberekeningen centraal stellen, maar de wijze waarop we rekening houden met diverse scenario’s (brand, ongeval). De verwachting is dat de term groepsrisico, zoals we die nu kennen in het externe veiligheidsbeleid, daarbij niet meer in voorkomt. Het groepsrisico is de cumulatieve kans per jaar dat ten minste 10, 100 of 1.000 personen overlijden als rechtstreeks gevolg van hun aanwezigheid in het invloedsgebied van een inrichting en een ongewoon voorval binnen die inrichting waarbij een gevaarlijke stof of gevaarlijke afvalstof betrokken is.

Wensbeeld

Risico’s voor de omgeving zijn zoveel mogelijk beperkt. Er zijn geen woongebieden waar risicovolle bedrijven aanwezig zijn. De gemeente is voorbereid op risico’s.

Wat gaan we doen?

We gaan onze inzet richten op:

-Het leveren van een bijdrage aan het provinciaal uitvoeringsprogramma Externe Veiligheid

De raad wordt geïnformeerd over:

• -

  Veranderingen op de risicokaart

• -

  Risicotoename

De raad besluit uiteindelijk over

-De uitgangspunten voor de Omgevingsvisie (geen toename van externe veiligheidsrisico’s mogelijk, behalve op bedrijventerrein Ambacht/Nijverkamp)

Duurzaamheid, klimaat & energie

Anno 2016

Er zijn veel ontwikkelingen en initiatieven op het gebied van duurzaamheid die om een meer integrale benadering vragen van de organisatie. Dit krijgt met betrekking tot de ambitie van de gemeente om in 2035 energieneutraal te zijn, vorm in een strategische en programmatische aanpak.

De gemeente als voorbeeld

De gemeente werkt klimaatneutraal en koopt maatschappelijk verantwoord in. Voor nieuwe gebouwen wordt uitvoering gegeven aan de duurzaamheidsambities van de gemeente. Mooie voorbeelden zijn Panorama (energieneutraal) en het Ontmoetingshuis (dak vol zonnepanelen).

Er wordt gewerkt aan een energiebesparingsaanpak voor het bestaande maatschappelijk vastgoed. Er is een start gemaakt met energiebeheer, waardoor er goed inzicht is in de energieverbruiken van de gemeente. Bij de openbare verlichting wordt een steeds groter aandeel van de lichtmasten slim en energiezuinig uitgevoerd. We doen mee met het zonnepanelenproject van Ondernemend Veenendaal en willen het dak van het zwembad en de sporthal aan de Sportlaan vol leggen met zonnepanelen.

Duurzaam bouwen - nieuwbouw

De ambities van de gemeente kunnen niet afgedwongen worden bij ontwikkelaars en bouwers. Hierdoor wordt niet altijd aan de ambities van de gemeente voldaan bij nieuwe ontwikkelingen. De gemeente kan echter nog stimulerender te werk gaan door onze ambities en kaders in alle gevallen duidelijk te communiceren bij ontwikkelingen. We kunnen ontwikkelaars en bouwers meer stimuleren tot het gewenste gedrag. In ieder geval moet duurzaamheid en energie, onderdeel worden van de onderhandelingen en afspraken. De kavels die de gemeente nu verkoopt in Veenderij hebben bijvoorbeeld een lagere grondprijs als de kopers een energieneutrale (EPC=0) woning bouwen.

In Veenendaal-oost worden afspraken over duurzaam bouwen gemaakt door het ontwikkelingsbedrijf Veenendaal-oost.

Duurzaam bouwen – bestaande bouw

Bij de bestaande woningvoorraad zit het grootste energiebesparingspotentieel. Daarom is de gemeente in 2016 gestart met de campagne ‘Veenendaal woont duurzaam’. Er is een website, een energieloket waar inwoners alle vragen over energiebesparing en energieneutraal bouwen kunnen stellen en een wijkaanpak. Voor deze wijkaanpak hebben wij de lokale markt gestimuleerd om coalities te vormen. Deze coalities moeten de huiseigenaar tegen een redelijke prijs een totaalaanbod voor energetische maatregelen kunnen doen. Het uiteindelijke leerdoel is dat het aanbod van de coalities en de samenwerking van bedrijven aansluit bij de behoefte van onze inwoners.

Daarnaast hebben we subsidie beschikbaar om twee woningen te renoveren naar energieneutraal. Hiermee willen we voorbeelden hebben in de gemeente die nog meer mensen aanzetten tot het nemen van maatregelen.

Duurzame initiatieven uit de samenleving

Er zijn steeds meer initiatieven uit de samenleving die meehelpen aan de verduurzaming van Veenendaal. Een greep uit de initiatieven:

IVN speelt al sinds jaar en dag een belangrijke rol met betrekking tot de natuur- en milieueducatie.

De werkgroep Duurzaam Ondernemen heeft aan de wieg gestaan van een aantal inspirerende initiatieven zoals het jaarlijkse Duurzaam Ondernemen Event en het zonnepanelenproject voor bedrijven.

De Stichting Veenendaal4Fair heeft ervoor gezorgd dat Veenendaal de titel FairTrade gemeente heeft binnen gesleept.

De groep Samen Duurzaam zet zich in om burgers te informeren, te activeren en te enthousiasmeren ten aanzien van het onderwerp duurzaamheid en om de verscheidene initiatieven en activiteiten die bestaan op dat gebied in Veenendaal met elkaar te verbinden. Zij organiseren een event rondom De dag van de Duurzaamheid.

Een groep bewoners in Veenendaal-oost (Veenergiek) zet zich in om de wijk verder te verduurzamen.

Toekomstige ontwikkelingen

Vanaf 2020 moeten alle woningen bijna energieneutraal worden opgeleverd. Vanaf 2050 is de levering van aardgas aan woningen niet meer vanzelfsprekend.

Er komen steeds meer instrumenten om te kunnen monitoren op het energieverbruik binnen de gemeente. Voor innovaties op het gebied van duurzaamheid komt steeds meer geld beschikbaar: samenwerking is een belangrijk onderdeel om gebruik te maken van dit geld.

Wensbeeld

Veenendaal is een klimaatactieve stad: ze is energieneutraal en voorbereid op de effecten van klimaatverandering. Groei en ontwikkeling van onze gemeente vindt plaats zonder dat de leefbaarheid van deze en toekomstige generaties, hier en elders in de g wereld in gevaar wordt gebracht.

Wat gaan we doen?

We gaan onze inzet richten op:

• -

  Investeringsplan voor een zonnepaneelsysteem op het dak van Sportlaan 1-3 na het verkrijgen van de aangevraagde SDE-subsidie

• -

  Een slimme en energiezuinige openbare verlichting

• -

  Het voldoen van onze organisatie aan de richtlijn voor energie-efficiëncy (EED)

• -

  Het uitvoeren van het regionale betonconvenant

• -

  Het verkrijgen van het overzicht van diverse financieringsconstructies

• -

  Het opstellen van een stappenplan energieneutrale gemeentelijke organisatie

De raad wordt geïnformeerd over:

• -

  Aandeel hernieuwbare energie in Veenendaal tegen Nederland gemiddeld

• -

  Percentage energiebesparing in Veenendaal tegen Nederland gemiddeld

• -

  Energiebesparing openbare verlichting

• -

  Voortgang ‘Veenendaal woont duurzaam’

De raad besluit uiteindelijk over

• -

  De uitgangspunten voor de Omgevingsvisie (ruimte voor wijzigingen in de energie-infrastructuur of smart-grid en collectieve energievoorzieningen)

• -

  Na verkrijging van de subsidie, deelname in project-BV van bedrijvenproject Zonnepanelen

• -

  Eventueel een investeringsplan voor aanpassingen aan de dakconstructie

Afval

Anno 2016

In vergelijking met een eeuw geleden gebruiken we 34 keer zoveel grondstoffen. Het Afvalbeleidsplan 2012-2020 zet dan ook sterk in op het inzamelen van meer herbruikbare grondstoffen en minder restafval.

Met ingang van 1 januari 2016 is Veenendaal overgegaan op een ander afvalinzamelsysteem. De inwoners betalen per keer dat de kliko met restafval wordt aangeboden. Inwoners kunnen daarbij kiezen voor een grote kliko of een kleine kliko. Aanbieden van een grote kliko is duurder dan een kleine, maar per volume-eenheid gelijk. Ook is per 1 januari 2016 gestart met de inzameling van PMD (Plastic en Metaal verpakkingen en Drankenkartons) in een extra kliko. Deze afvalstroom is gratis, net zoals de huis-aan-huisinzameling van papier en groente-, fruit- en tuinafval.

De doelstelling uit het huidige afvalbeleidsplan om 65% afval past niet meer bij de nieuwe doelstellingen van de rijksoverheid ingehaald. In 2020 moet er minder dan 100 kg restafval per inwoner worden ingezameld. Op basis van de resultaten van de eerste helft 2016 behaalt Veenendaal in 2016 al deze doelstelling. De nieuwe afvalinzamelingswijze is daarmee erg succesvol en een goede aanzet naar meer hergebruik van grondstoffen.

De gemeente is aandeelhouder in de ACV. Dit bedrijf zorgt voor de uitvoering van het afvalbeleid van de gemeente. Ook heeft dit bedrijf een taak in de bestrijding van plaagdieren, kolken reinigen, straatvegen en gladheidsbestrijding. ACV heeft in haar bedrijfsvoering veel aandacht voor schone mobiliteit (een derde van de ACV-voertuigen rijdt op groen gas gemaakt uit gft-afval) en social return. De afgedankte elektrische apparaten uit Veenendaal worden verwerkt bij Road2work Ede. Textiel en herbruikbare goederen gaan naar Restore kringloop. Beide zijn onderdeel van de ACV-groep en bieden werkgelegenheid aan mensen met een afstand tot de arbeidersmarkt.

Binnen de gemeenschappelijke regeling Afvalverwijdering Utrecht (AVU) werken alle Utrechtse gemeenten samen aan een efficiënte en doelmatige verwerking van het huishoudelijke afval.

Toekomstige ontwikkelingen

De Nederlandse economie moet in 2050 volledig draaien op herbruikbare grondstoffen. Een nationaal grondstoffenakkoord, waarin afspraken worden gemaakt met het bedrijfsleven, overheden en maatschappelijke organisaties, moet de aanzet vormen om tot een honderd procent circulaire economie te komen. Dit is nodig om ervoor te zorgen dat ook in 2050 voor iedereen noodzakelijke goederen zoals voedsel, kleding en apparaten beschikbaar zijn. In een circulaire economie ontstaat geen afval. Dat komt doordat producten efficiënter worden ontworpen en materialen zoveel mogelijk worden hergebruikt. Hiervoor is in september 2016 het Rijksbrede programma Circulaire Economie gestart.

Het programma ‘Van Afval naar grondstof’ is ontwikkeld om gemeenten te helpen om de nodige stappen te zetten naar een circulaire economie. De volgende stip op de horizon voor Veenendaal is om in 2025 nog maar 30 kg restafval per inwoner per jaar in te zamelen.

Wensbeeld

Veenendaal zamelt geen afval in maar waardevolle grondstoffen. Het inzamelen gebeurt efficiënt en op duurzame wijze. Inwoners en bedrijven zijn kritisch op verpakkingen en goederen die niet geschikt zijn voor hergebruik.

Wat gaan we doen?

We gaan onze inzet richten op:

• -

  Bestendigen en finetunen van nieuwe inzamelwijze

• -

  Intensieve afvalcommunicatie

• -

  CO2-uitstoot van afvalinzameling in beeld brengen

• -

  Afspraken maken met de ACV over de inzameling in Veenendaal met CO2-neutrale voertuigen

• -

  Tevredenheid bewoners in beeld brengen

• -

  Een nieuw afvalbeleidsplan in 2019 (met o.a. hoe Veenendaal het restafval kan verlagen naar 30 kg per inwoner per jaar in 2025)

De raad wordt geïnformeerd over:

• -

  Het ingezamelde restafval per inwoner per jaar

• -

  Het ingezamelde zwerfvuil per inwoner per jaar

• -

  Afspraken met ACV over de inzameling met CO2-neutrale voertuigen

• -

  Inzet afvalcommunicatie

De raad besluit uiteindelijk over:

• -

  Uitgangspunten nieuw afvalbeleid (2019)

• -

  De uitgangspunten voor de Omgevingsvisie (ondergrondse afvalinzameling in het centrum)

Water

Anno 2016

De geschiedenis met veenwinning geeft aan dat Veenendaal van huis uit nat en laaggelegen is met een aantal plekken waar kwelwater omhoogkomt. Dat is vooral in het oosten van Veenendaal het geval. De hier gelegen natuurgebieden De Hellen met hun zeldzame vegetatie danken hun bestaan aan kwelwater. Tegelijkertijd zien we dat door de verstedelijking de kwel vermindert.

De oppervlaktewaterkwaliteit in Veenendaal West is qua voedingsstofgehalte goed. Het water in de wijken Dragonder, Veenendaal-oost, Dragonder Oost, en de wijk Industrieterrein Noord hebben redelijk voedselrijk water. De surfvijver in de wijk Veenendaal Zuid is het meest voedselrijk. In de surfvijver zijn dan ook jaarlijks terugkerende problemen met blauwalg en vissterfte. We nemen maatregelen om de ecologie van water en oevers te verbeteren.

De gemeente neemt water mee als belangrijk ordenend element bij nieuwe ontwikkelingen. Zo wordt bij grote ruimtelijke plannen en besluiten een watertoets – een instrument dat waterhuishoudkundige belangen expliciet en op evenwichtige wijze laat meewegen – uitgevoerd. Ook wordt in bestemmingsplannen altijd een waterparagraaf opgenomen om een goede waterberging in het gebied in stand te houden.

Riolering en waterberging

De afgelopen jaren zijn de weinige locaties waar bij extreme neerslag sprake was van ernstige wateroverlast aangepakt. Door het veranderend klimaat hebben we te maken met een toename van neerslag (nu gemiddeld 825 mm) en een toename van hoosbuien. Samen met de toename van meer verhard oppervlak in Veenendaal, is het niet te voorkomen dat steeds meer bewoners enige wateroverlast of waterhinder ervaren.

De gemeente heeft 365 km rioolleiding. De kwaliteit van de riolering is redelijk tot goed. De waterberging in Veenendaal is tot nu toe toereikend. Dat willen we ook voor de toekomst zo houden. Daarom zetten we in op het afkoppelen van bestaand verhard oppervlak. Dat lukt goed voor de openbare ruimte, gebouwen van de gemeente en woningcorporaties, maar minder goed bij koopwoningen. Tijdens reconstructies van wegen waarbij er tevens een hemelwaterriool wordt geplaatst, vragen we medewerking aan inwoners en bedrijven voor afkoppeling.

Afkoppelen heeft nut om overbelasting van het rioolstelsel te voorkomen, maar ook het zuiveringsrendement van de rioolwaterzuiveringsinstallatie wordt hiermee verhoogd.

Daarnaast gaan we meer aandacht geven aan het positieve effect van minder verstening op het tegengaan van wateroverlast, de temperatuur in de bebouwing en de biodiversiteit.

Waterbeheer

Het Waterplan Veenendaal (2006-2021) is inmiddels ingehaald door nieuwe ontwikkelingen (meer taken bij de gemeente) en nieuwe visies over waterbeheer. Een Gemeentelijk Riolerings- en Waterplan is in voorbereiding.

Sinds 2012 wordt er nauw samengewerkt in het Platform Water Vallei en Eem. In het bestuurlijk Platform Water Vallei en Eem, het samenwerkingsverband van de regiogemeenten en het waterschap Vallei en Veluwe, is in november 2015 de Visie Natuurlijk Ontwikkelen vastgesteld. Deze visie biedt houvast voor ons handelen om lange termijndoelen te kunnen realiseren.

De doelen zijn:

• -

  het omgaan met hemelwater en gebruikt water meer duurzaam maken;

• -

  oplossingen kiezen met de beste verhouding tussen waarde en kosten;

• -

  een gezamenlijk programma opstellen in het kader van Klimaat Actieve steden;

• -

  betrokkenheid verhogen van bedrijven, onderwijsinstellingen, kennisinstituten en bewonersgroepen.

De nadruk ligt daarbij op maatregelen die bijdragen aan klimaatbestendige bebouwde gebieden, afkoppelprojecten en projecten gericht op waterbewustzijn.

Toekomstige ontwikkelingen

Water krijgt een steeds prominentere rol in samenhang met klimaatadaptatie. De gemeente moet voorbereid zijn op een toename van regenval en een toename van buien met extreme neerslag. De gemiddelde temperatuur is in Nederland al met 1,7 graden Celsius gestegen en het gemiddeld aantal tropische dagen in Nederland neemt toe. Water kan een rol spelen in de verkoeling van de stad tijdens deze dagen. Tegelijkertijd zullen we ook te maken krijgen met negatieve gevolgen voor de waterkwaliteit door dezelfde hogere temperaturen zoals uitbraken van blauwalg.

Tot 2020 is het voor gemeenten nog verplicht een Gemeentelijk Rioleringsplan te hebben. Daarmee laten we ook zien dat wij samen met het waterschap de besparingsdoelen uit het Bestuursakkoord Water realiseren. De nieuwe Omgevingswet biedt kansen om het waterbeheer goed te borgen in ruimtelijk beleid.

Wensbeeld

Veenendaal heeft een robuust en klimaatbestendig watersysteem. De locaties die gevoelig zijn voor wateroverlast zijn in beeld en bewoners weten wat acceptabele en niet acceptabele vormen zijn van wateroverlast.

In Veenendaal is altijd voldoende water voor de drinkwatervoorziening, de industrie, de natuur en de brandweer.

Het water en de waterbodem is schoon en goed onderhouden. Ook het grondwater is van voldoende kwaliteit voor alle functies in Veenendaal.

Water is altijd onderdeel van ruimtelijke planning zodat er voldoende ruimte is voor waterberging, waterafvoer en andere functies (bijvoorbeeld recreatie). Water in Veenendaal wordt ervaren als plezierig, mooi en veilig. Water valt in positieve zin op in Veenendaal.

Wat gaan we doen?

We gaan onze inzet richten op:

• -

  Het opstellen van het Gemeentelijk Riolerings- en Waterplan 2017-2020 en de uitvoering daarvan

• -

  Communicatie waterrelevante zaken versterken (tegengaan wateroverlast, watervervuiling, enz)

• -

  Onderzoeken stimuleringsregeling vergroening tuinen / afkoppelen regenwater

• -

  Onderzoek naar mogelijkheden van inzet van de RWZI voor de energievoorziening van Veenendaal

De raad wordt geïnformeerd over:

• -

  Stimulering vergroening tuinen / afkoppelen regenwater

• -

  Mogelijkheden RWZI bij de energievoorziening van Veenendaal

• -

  De voortgang over Het programma klimaatactieve stad van het Platform Water Vallei en Eem

De raad besluit uiteindelijk over:

• -

  Het integraal beheerplan (voorkomen wateroverlast)

• -

  Het Gemeentelijk Riolerings- en Waterplan (2017)

• -

  De uitgangspunten voor de Omgevingsvisie (gewenste waterfuncties met bijbehorende kwaliteiten in de stad en de toegestane mate van wateroverlast per gebied)

Biodiversiteit

Anno 2016

Bij ruimtelijke planontwikkeling is aandacht voor de landschappelijke, ecologische en cultuurhistorische patronen. Het groenstructuurplan bevat de uitgangspunten waarop plannen getoetst worden.

Om te voorkomen dat groen in Veenendaal bij ruimtelijke ontwikkelingen onder druk komt te staan, past de gemeente de Spelregels voor groencompensatie toe. In de spelregels worden de verschillende typen groen gewogen en wordt door middel van een scorelijst duidelijk met welke maatregelen het groen gecompenseerd kan worden.

Het gebied met de Hel, de Blauwe Hel en de Bennekomse Meent is aangewezen als Natura 2000 gebied. De gemeente wil met betrekking tot de instandhoudingsmaatregelen van het blauwgrasland en het trilveen in het gebied maatregelen die in evenwicht zijn met de consequenties voor bewoners en omliggende bedrijven.

De inrichting van De Groene Grens, het natuurgebied langs Veenendaal-oost, is in volle gang. De Groene Grens met haar bijzondere kalkmoeras wordt een gebied dat uitnodigt tot wandelen, fietsen en recreatie.

Een ander bijzonder natuurgebied is het Meeuwenkampje op de grens met Renswoude. Het gebied bestaat uit schraalgrasland en moeras.

Veenendaal draagt ook bij aan de ontwikkeling en het beheer van haar groene uitloopgebieden zoals het Binnenveld, Kwintelooijen en Fort aan de Buurtsteeg.

Streekeigen en autochtoon plantmateriaal wordt ingezet bij landschappelijke projecten. Bij stedelijk groen kiezen we steeds meer voor gevarieerd groen (meerdere boomsoorsten in één straat) om het groen minder kwetsbaar te maken voor ziektes. Ook houden we rekening met een voldoende aandeel drachtplanten voor bijen. Bij het (tijdelijk) (her)inrichten van groen in de openbare ruimte maken we een afweging of we eetbaar groen kunnen toepassen.

De watergangen in Veenendaal zorgen voor de natuurverbindingen in de stad. De oevers van de Grift zijn ecologisch ingericht.

Bij het onderhoud van het groen wordt rekening gehouden met natuurlijke processen. Het snoeiafval uit het onderhoud wordt ingezet bij de houtstookinstallatie in de gemeente Ede die op dit moment meer dan 4000 woningen verwarmt in de gemeente Ede.

Veenendaal heeft 4.278 bomen die extra bescherming genieten: 3.196 gemeentelijke en 1.082 particuliere bomen. Voor bomen op deze lijst moet in alle gevallen een omgevingsvergunning 'kappen'

aangevraagd worden. Een kapvergunning wordt pas verleend als de boom:

• onveilig is voor de omgeving

• schade toebrengt aan gebouwen of personen

• minder vitaal of ziek is.

De waarde van groen wordt steeds meer erkend. Groen speelt een sleutelrol in maatschappelijke vraagstukken als gezondheid (stressverlager, aanleiding tot bewegen, vangen fijn stof), economie (vestigingsklimaat bedrijven en waarde woningen), leefbaarheid (participatie en ontmoetingsplek) en milieu (koelend effect tijdens warme dagen, waterbergingscapaciteit, omzetten van CO2 in zuurstof), De levensduur van het groen en de noodzakelijke vervanging in de openbare ruimte wordt echter niet meegenomen in onze begroting. Dit wordt pas als post meegenomen in de begroting van herinrichtingen en constructies. Het groen in Veenendaal vertegenwoordigt een waarde van meer dan 23 miljoen euro.

Toekomstige ontwikkelingen

Soorten die oorspronkelijk uit warmere gebieden komen, voelen zich steeds beter thuis in Nederland. Bekende voorbeelden zijn de eikenprocessierups, bepaalde tekensoorten en de ‘hooikoortsplant’ Ambrosia. In Veenendaal kregen we in de zomer van 2016 te maken met een kleine uitbraak van de Tijgermug.

Het veranderde klimaat zorgt er ook voor dat het voorjaar eerder begint: planten bloeien eerder, bomen lopen eerder uit, insecten verschijnen eerder en vogels broeden vroeger in het jaar. Ons beheer en onderhoud van het groen zal zich hierop ook moeten aanpassen. Bij de aanleg zullen we ook steeds vaker moeten variëren met groen uit zuidelijkere streken.

Wensbeeld

De groenstructuur in de stad is verbeterd en herbergt kenmerkende plant- en diersoorten. Bestaande natuurgebieden zijn beschermd en mogelijk verder ontwikkeld. Verbindingszones zorgen voor een gevarieerde en aantrekkelijke natuur binnen Veenendaal. Veens groen nodigt uit om te bewegen. De recreatieve mogelijkheden om vanuit de stad het bosgebied op de Utrechtse Heuvelrug of het Binnenveld te bereiken zijn optimaal.

Wat gaan we doen?

We gaan onze inzet richten op:

• -

  Integraal beheerplan (gebruiksfuncties groen en onderhoud en beheer groen)

• -

  Een visie op de gebruiksfuncties en de diverse kwaliteiten van groen in de stad door middel van de evaluatie van het groenstructuurplan en het landschapsontwikkelingsplan.

• -

  Deelnemen aan het proces voor instandhoudingsmaatregelen Natura 2000-gebied

• -

  Actualiseren bomenlijst

• -

  Een bijdrage aan een goed alternatief voor het beheer van Kwintelooijen als in 2018 het Recreatieschap Utrechtse Heuvelrug is opgeheven

De raad wordt geïnformeerd over:

• -

  Evaluatie spelregels groencompensatie in 2018

• -

  Wijzigingen in de bomenlijst

• -

  Stand van zaken instandhoudingsmaatregelen en beheerplan Natura 2000-gebied

• -

  Stand van zaken ontwikkeling Fort aan de Buurtsteeg

De raad besluit uiteindelijk over:

• -

  Het integraal beheerplan

• -

  De uitgangspunten voor de Omgevingsvisie (gewenste groenfuncties met bijbehorende kwaliteiten, ruimtelijke uitgangspunten groenstructuurplan en landschapsontwikkelingsplan)

• -

  Bijdrage van gemeente Veenendaal voor het beheer in Kwintelooijen

Bijlage Overzicht beleidsstukken en instrumenten

Gemeentelijke beleidsplannen, uitvoeringsprogramma’s en instrumenten

Afvalbeleidsplan 2013-2020

Beheerplan gemeentelijke gebouwen (2009-2012)

Beleidsplan gladheidsbestrijding 2011-2016

Beleidsregel Hogere Waarde (2008)

Beleidsvisie openbare verlichting (2010)

Bodemkwaliteitskaart 2012-2017

Boombeleidsplan en beheerplan (2009)

Bomenlijst (2013)

Crisisbestrijdingsplan

Geluidnota (2008)

Gemeentelijk bodembeheersplan grondstromen (2008)

Gemeentelijk riolerings- en waterplan (in voorbereiding 2017)

Gemeentelijk verkeer- en vervoerplan (2012-2025)

Groenstructuurplan (2004)

Integraal Beheerplan (in voorbereiding 2017)

Inkoop- en aanbestedingsbeleid (2016)

IVOR (Inrichtingseisen Veenendaalse Openbare Ruimte)

Landschapsontwikkelplan (2007)

Levensloopbestendig groen en integraal technisch groen (2008)

Nota bodembeheer 2012-2022

Programma Veenendaal energieneutraal in 2035 (in voorbereiding 2017)

Rioleringsvisie 2010-2020

Startnotitie een energieneutraal Veenendaal in 2035 (2015)

Spelregels voor groencompensatie (2015)

SROI, het aangescherpte kader (2015)

Startnotitie Een energieneutraal Veenendaal in 2035 (2015)

Strategische kaders Dynamisch Vastgoedmanagement (in voorbereiding 2017)

Structuurvisie (2009)

Uitvoeringsdocument Opladen elektrische voertuigen Veenendaal (2014)

Vergunningverlening, toezicht en handhaving beleidsplan (2015)

Regionale beleidsplannen, uitvoeringsprogramma’s en instrumenten

Natuurlijk Ontwikkelen: visie op het omgaan met gebruikt water en hemelwater in de regio Vallei en Veluwe (2016)

Regionale energievisie (in voorbereiding 2017)

Strategische Agenda Regio FoodValley 2015-2019

Uitvoeringsprogramma Regio FoodValley 2016-2019

Visie op food in Regio FoodValley (2015)

Natuurbeheerplan 2017

Provinciale beleidsplannen, uitvoeringsprogramma’s en instrumenten

Bodem, Water en Milieuplan 2016-2021

Energieagenda 2016-2019

Innovatieprogramma fysieke leefomgeving 2016-2019

Leidraad duurzame gebiedsontwikkeling (2015)

Provinciale Ruimtelijke Structuurvisie 2013-2028

Provinciale Ruimtelijke Verordening (2013)

Provinciaal Uitvoeringsprogramma Externe Veiligheid 2015-2018

Strategische Agenda EBU 2013-2020

Strategisch Mobiliteitsplan Provincie Utrecht 2015-2028

Utrecht 2040 - Samen zorgen voor een duurzame en aantrekkelijke regio (2010)

Nationale beleidsplannen, uitvoeringsprogramma’s en instrumenten

Bestuursakkoord water (2011)

Convenant bodemontwikkelingsbeleid en aanpak spoedlocaties (2009)

Duurzaamheidsagenda – een groene groeistrategie voor Nederland (2011)

Energieagenda – naar een CO2-arme energievoorziening (2016)

Energieakkoord voor duurzame groei SER (2013)

Klimaatagenda – weerbaar, welvarend en groen (2013)

Landelijke afvalbeheerplan 2009-2021

Nationaal Waterplan 2016-2021

Natuurlijk verder – Rijksnatuurvisie 2014

Nederland Circulair in 2050 – Rijksbreed programma circulaire economie (2016)

Van afval naar grondstof (2014)