Besluit van de colleges van burgemeester en wethouders van de voormalige gemeenten Leerdam, Vianen en Zederik houdende regels omtrent de babs Rechtspositieregeling voor de buitengewoon ambtenaar van de burgerlijke stand van de gemeente Vijfheerenlanden

Ondertekening

Toelichting Rechtspositieregeling buitengewoon ambtenaar van de burgerlijke stand.

Artikel 1 - Begripsomschrijving

De wet Mulder heeft met ingang van 1 januari 1995 de buitengewoon ambtenaar van de burgerlijke stand (babs) geïntroduceerd. De buitengewoon ambtenaar burgerlijke stand (babs) wordt aangesteld door het college van burgemeester en wethouders (Burgerlijk Wetboek, Boek 1: artikel 16).

De gemeente Vijfheerenlanden krijgt een Reglement burgerlijke stand. Daarin wordt onder meer geregeld welke benoemingsmogelijkheden er zijn. Gemeenteambtenaren en ook de burgemeester, wethouders en leden van de raad kunnen tot (buitengewoon) ambtenaar van de burgerlijke stand benoemd worden. Tot buitengewoon ambtenaar van de burgerlijke stand (babs) kunnen bovendien anderen, niet werkzaam bij de gemeente, benoemd worden.

De gemeenteambtenaar aangewezen als abs en werkzaam bij burgerzaken, de burgemeester, de wethouders en de raadsleden worden beschouwd als onbezoldigd buitengewoon ambtenaar van de burgerlijke stand. Een medewerker van de gemeente (niet aangewezen als abs en niet werkzaam bij Burgerzaken) kan náást zijn/haar aanstelling bij de gemeente ook (apart) aangesteld zijn als babs. Voor deze aparte aanstelling geldt de rechtspositieregeling buitengewoon ambtenaren van de burgerlijke stand.

De vergoeding voor de werkzaamheden is in het algemeen op de apart aangestelde medewerker en de medewerkers van buiten de gemeentelijke organisatie van toepassing.

De babs is een ambtenaar in de zin van de Ambtenarenwet. Omdat de CARUWO niet op hem van toepassing is dient een afzonderlijke rechtspositieregeling te gelden (art. 125 Ambtenarenwet). Doorgaans is de functie van babs een nevenfunctie, die in omvang sterk kan variëren.

Artikel 2 - Aanstelling

In het lokale Reglement burgerlijke stand wordt de benoemingstermijn geregeld. De benoemingstermijn verschilt per categorie. Voor de babs wordt gekozen voor een benoemingstermijn van maximaal 5 jaar. Het gevolg van een relatief korte aanstellingsduur is onder meer dat de verplichtingen van de gemeente jegens de ambtenaar in het kader van ziekte (doorbetaling salaris, re-integratie) eerder ophouden te bestaan, namelijk bij einde van het dienstverband (behoudens ontslag). Bovendien geldt voor de duur van het nog resterende dienstverband dat van de werkgever (geen onredelijke) inspanningen gevergd worden door het UWV.

Voor ambtenaren die werkzaam zijn bij de afdeling KCC is de benoemingstermijn gelijk aan de periode waarin zij hun functie bij KCC vervullen: voor hen zijn de werkzaamheden als ambtenaar van de burgerlijke stand onderdeel van hun functie. Deze zogenaamde ambtenaren van de burgerlijke stand voltrekken in principe slechts huwelijken dan wel partnerregistraties tijdens hun werktijd.

Voor leden van het College is de benoemingstermijn gelijk aan de periode waarin men deel uitmaakt van het College.

Voor andere ambtenaren van de gemeente Vijfheerenlanden geldt een benoemingstermijn van maximaal 5 jaar (verlenging is mogelijk).

Ook niet bij de gemeente werkzame ambtenaren kunnen benoemd worden als buitengewoon ambtenaar van de burgerlijke stand. De benoeming is voor bepaalde tijd van maximaal 5 jaar.

Deze aanstelling kan (steeds) opnieuw voor bepaalde tijd (voor maximaal 5 jaar) verleend worden. De flexwetbepaling geldt niet omdat noch de CARUWO, noch het Burgerlijk Wetboek (7:615 BW) van toepassing is.

Artikel 3 - Salaris

Artikel 125 van de Ambtenarenwet stelt dat voor ambtenaren nadere regels voor de bezoldiging moeten worden getroffen. Artikel 3 van deze regeling voorziet hierin. Per huwelijk of geregistreerd partnerschap wordt een salaris uitbetaald, die wordt verhoogd met percentages die tot 1 januari 2017 onder een andere naam in de CARUWO geregeld waren: de vakantietoelage, zoals tot 1 januari 2017 geregeld in artikel 6:3, en de eindejaarsuitkering, zoals tot 1 januari 2017 geregeld in artikel 3:18a.

Artikel 4 - Vakantie

Per voltrokken huwelijk wordt 0,50 uur vakantie opgebouwd. Dat aantal is gebaseerd op het vakantierecht van 158 uren per 1836 uur van een 'gewone' gemeenteambtenaar. De babs neemt de vakantieuren direct na de huwelijksvoltrekking op. Dat resulteert per voltrokken huwelijk in een uitbetaling van het salaris en de vergoedingen als bedoeld in artikel 3 vermeerderd met de uitbetaling van 0,50 verlofuren van in totaal 6 uur.

Artikel 5 - Aanspraken bij ziekte

De regeling verklaart de CARUWO op het punt van doorbetaling van salaris en salaristoelagen bij ziekte van toepassing. Deze regeling geldt ongeacht de leeftijd van de babs en geldt ook voor de babs die ouder is dan de AOW-gerechtigde leeftijd.

In artikel 6, lid 2 sub a is geregeld dat de aanstelling eindigt zodra de babs zijn bevoegdheid gedurende een jaar niet heeft uitgeoefend. Dat geldt niet in geval van ziekte.

Eerste dag van ongeschiktheid: in lid 3 is bepaald (conform de Ziektewet) welke dag als eerste ziektedag geldt. Het is de bedoeling dat de babs niet direct bij aanvang van het ziekteverzuim bezoldiging krijgt doorbetaald, maar pas vanaf het tijdstip dat hij een huwelijk zou sluiten als hij niet ziek was geweest.

De babs is verplicht zo spoedig mogelijk zijn verhindering tot werken door te geven; in artikel 7 van deze regeling is artikel 15:1d van de CAR-UWO op de babs van toepassing verklaard. Ook het verzuimprotocol van de gemeente Vijfheerenlanden is van toepassing verklaard op de babs.

Naast het recht op doorbetaling van salaris en salaristoelagen staat de verplichting van werkgever en de babs (jonger dan AOW-gerechtigde leeftijd) zich in te spannen tot re-integratie in het arbeidsproces. Voor de babs die de AOW-gerechtigde leeftijd heeft bereikt, geldt de re-integratieverplichting niet. In de praktijk wordt deze verplichting niet altijd als wenselijk beschouwd. De babs is op grond van het Burgerlijk Wetboek immers uitsluitend benoemd tot het verrichten van de formaliteiten rondom en sluiting van het huwelijk/geregistreerd partnerschap. Bovendien heeft de babs in de regel een hoofdfunctie waar van uit re-integratie verplichtingen bestaan. In de praktijk zal bezien moeten worden hoe arbodienstverleners en het UWV omgaan met de verplichting tot re-integratie van de gemeente ten aanzien van een zieke babs.

Artikel 6 - Ontslag en schorsing

De babs wordt geschorst en ontslagen door het college van burgemeester en wethouders (Burgerlijk Wetboek, Boek 1: artikel 16). Artikel 125 van de Ambtenarenwet stelt dat voor schorsing, ontslag en uitkering nadere regels worden getroffen. In lid 1 wordt een opsomming gegeven van de ontslaggronden voor de babs, onder verwijzing naar de CARUWO. In lid 2 worden twee extra ontslaggronden geregeld.

In het geval de babs gedurende een jaar geen huwelijken heeft gesloten, volgt ontslag. De gemeente Vijfheerenlanden vindt het belangrijk dat de babs-en met regelmaat werkzaam zijn in hun functie. Zo behouden ze verbinding met wat leeft onder de mensen.

Zodra de babs de AOW-gerechtigde leeftijd bereikt, volgt ontslag. In sommige gevallen kan het wenselijk zijn dat de babs na de AOW-gerechtigde leeftijd doorwerkt. In dat geval is het mogelijk om een nieuwe aanstelling te verlenen. In dat geval is de wens van één van beide partijen voldoende om de aanstelling te beëindigen.

In het geval de babs niet (meer) woonachtig is binnen de gemeentegrenzen van Vijfheerenlanden, volgt ontslag.

Artikel 7 - Overige rechten en verplichtingen

De rechten en plichten van hoofdstuk 15 van de CARUWO worden hier voor een groot gedeelte ook op de babs van toepassing verklaard. Voor de inhoud van de artikelen wordt verwezen naar de CARUWO.

Enkele opmerkingen hierover:

De eed of belofte is niet van toepassing verklaard op de babs omdat eedaflegging reeds op grond van het Burgerlijk Wetboek verplicht is.

De personeelsbeoordeling is van toepassing omdat de ontslaggrond ‘onbekwaamheid/ ongeschiktheid anders dan’ aan de orde kan zijn. Een beoordeling kan bij toepassing van die ontslaggrond van belang zijn, evenals bij een weigering om opnieuw een aanstelling te verlenen.

De reguliere bepalingen over schadevergoeding door en aan de ambtenaar zijn van toepassing verklaard. In het algemeen kan gezegd worden dat de gemeente aansprakelijk is voor fouten van ondergeschikten en een zorgplicht heeft ten aanzien van de ondergeschikten zelf. Gemeenten kunnen bij aansprakelijkheid voor schade terugvallen op de aansprakelijkheidsverzekering die personenschade, zaakschade en vermogensschade dekt. Onder deze verzekering valt een ruime groep van ondergeschikten van de gemeente, waaronder de babs. Ook valt hieronder de babs die slechts voor één enkele gelegenheid werkzaamheden verricht.