Reserves en voorzieningen 2012

2.1 Reserves

In het waterschapbesluit is onder artikel 4.52 het volgende over reserves opgenomen:

Op de balans worden de reserves onderscheiden naar:

• -

  algemene reserves;

• -

  bestemmingsreserves voor egalisatie van de tarieven, waaronder wordt verstaan reserves die dienen om ongewenste schommelingen op te vangen in de belastingtarieven en niet specifiek besteed dienen te worden;

• -

  overige bestemmingsreserves.

Onder bestemmingsreserve wordt verstaan: een reserve waar het Algemeen Bestuur een bepaalde bestemming heeft gegeven.

Reserves ontstaan, worden gevoed, opgeheven of verminderd door aparte besluiten van het algemeen bestuur. Vorming, voeding, opheffing en onttrekking gebeurt niet als onderdeel van de kosten en opbrengsten van de exploitatierekening, maar in het kader van de bestemming of dekking van het resultaat. In tegenstelling tot de voorzieningen zijn de algemene reserves voor het algemeen bestuur in principe, binnen de taak door wie ze zijn opgebracht, vrij besteedbaar. Het algemeen bestuur kan besluiten aan een (deel van een) reserve een andere bestemming te geven dan waarvoor de reserve oorspronkelijk in het leven was geroepen. Reserves behoren tot het eigen vermogen.

• -

  Algemene reserves. De algemene reserves hebben geen specifieke bestemming en fungeren als algemeen 'weerstandsvermogen' van het waterschap. De algemene reserves dienen dan ook vooral om eventuele toekomstige tegenvallers van algemene aard te kunnen opvangen en om een jaarrekening die onverwachts met een tekort sluit in evenwicht te kunnen brengen. Met algemene reserves kunnen risico's, waarvan de omvang niet redelijkerwijs kunnen worden geraamd, worden afgedekt. Voor risico's die redelijkerwijs zijn in te schatten worden voorzieningen gevormd of verzekeringen afgesloten. Calamiteitenreserves behoren tot de algemene reserves.

• -

  Bestemminqsreserves. Een bestemmingsreserve is een reserve waar het algemeen bestuur een bepaalde bestemming heeft gegeven ( art. 4.53 lid 2 Waterschapsbesluit). Dit vindt plaats in het resultaat bestemmende gedeelte van de begroting en /of de jaarrekening. Het algemeen bestuur kan ook in de loop van het begrotingsjaar een apart besluit nemen over de reservevorming of mutaties daarin. Negatieve bestemmingsreserves zijn niet toegestaan.

  • o

    De bestemmingsreserve voor tariefegalisatie dient om ongewenste schommelingen in de tariefontwikkeling op te vangen. Gegeven het belang van de gelijkmatige belastingheffing voor waterschappen en daardoor van egalisatiereserves moeten deze reserves apart zichtbaar worden gemaakt, onder andere op de balans.

  • o

    Bestemmingsreserves worden ook gevormd om de kosten die het gevolg zullen zijn van toekomstige investeringen en maatregelen in de exploitatiesfeer te kunnen dekken. De bestemmingsreserves die niet tot de 'egalisatiereserves' behoren worden in dit besluit 'overige bestemmingsreserves' genoemd.

• -

  Nog te bestemmen resultaat. In dit besluit is er vanuit gegaan dat het algemeen bestuur pas bij de behandeling van de jaarrekening een besluit neemt over de dekking of bestemming van het exploitatiesaldo. Deze dekking/bestemming mag nog niet zijn verwerkt in de jaarrekening en daarom ook niet in (één van de posten van) de balans die daar deel van uitmaakt. Het saldo wordt met als vermelding 'nog te bestemmen resultaat' als apart onderdeel van de post eigen vermogen op de balans vermeld.

2.2 Voorzieningen

In het waterschapbesluit is onder artikel 4.54 het volgende over voorzieningen opgenomen:

Voorzieningen worden gevormd wegens:

• -

  Verplichtingen en verliezen waarvan de omvang op de balansdatum onzeker is, doch redelijkerwijs te schatten.

• -

  Op de balansdatum aanwezige risico's ter zake van bepaalde te verwachten verplichting of verliezen waarvan de omvang redelijkerwijs is te schatten.

• -

  Kosten die in een volgend begrotingsjaar zullen worden gemaakt, indien het maken van die kosten zijn oorsprong mede vindt in het begrotingsjaar of in een voorafgaand begrotingsjaar en de voorziening strekt tot gelijkmatige verdeling van lasten over een aantal begrotingsjaren.

Voorzieningen mogen slechts worden gevormd tegen concrete of specifieke risico's die op de balansdatum werkelijk bestaan en er moet een onderbouwing aan ten grondslag liggen waarop de hoogte van de voorziening is gebaseerd. Voorzieningen worden ook gevormd om toekomstige lasten die nu redelijkerwijs zijn in te schatten van het waterschap over een aantal begrotingsjaren te verdelen. Het gaat erom dat deze kosten wel zijn oorsprong vinden in het boekjaar of in een voorgaand boekjaar en de voorziening strekt tot een gelijkmatige verdeling van de lasten over een aantal boekjaren. Voorzieningen representeren verplichtingen tegenover derden en worden als zodanig gevormd ten laste van de exploitatierekening. Voorzieningen zijn geen onderdeel van het eigen vermogen

3.1 Calamiteitenreserve

Ter bestrijding van onverwachte gebeurtenissen (calamiteiten) wordt voor iedere taak afzonderlijk een calamiteitenreserve in stand gehouden. Daarmee wordt het mogelijk om ten tijde van calamiteiten snel en accuraat te handelen. Door dekking van de kosten uit deze reserve wordt voorkomen dat deze gebeurtenissen direct één op één merkbaar zijn in de tariefsontwikkeling. In voorkomende gevallen moet ook dan het tarief verhoogd worden om reserve op het minimumniveau te brengen maar binnen de bandbreedte kan dat veel geleidelijker. Voor de waterschappen zijn er geen algemene normen en regels die iets zeggen over de omvang van de algemene reserves. De waterschapsbesturen zijn autonoom in het bepalen van het eigen beleid in relatie tot de hoogte van de reserves De calamiteitenreserve behoort tot het eigen vermogen omdat:

• -

  het geen verplichtingen zijn waarvan de hoogte redelijkerwijs is in te schatten;

• -

  ze niet bedoeld zijn voor kosten die in een volgend jaar worden gemaakt en het oogmerk hebben die kosten over een aantal jaren te smeren;

• -

  ze bedoeld zijn als buffer (vermogen).

3.1.1 Wanneer kan er een beroep worden gedaan op de calamiteitenreserve?

Van een calamiteit is sprake wanneer zich een niet voorziene omstandigheid voordoet, die de organisatie onmiddellijk noodzaakt tot het nemen van maatregelen en waaraan kosten zijn vérbonden. Voor een beroep op de calamiteitenreserve voor de taken zuiveringsbeheer en watersysteembeheer is een minimum bedrag vastgesteld van € 50.000,00.

De stand per 1 januari 2012 van de calamiteitenreserve is:

3.2 bestemmingsreserves voor egalisatie van de tarieven

De egalisatiereserves zijn bedoeld om grote schommelingen in het tarief op te vangen. Op het moment dat deze reserves niet aanwezig zijn, zullen alle kostenontwikkelingen direct in de tarieven merkbaar worden. Indien als uitgangspunt wordt geformuleerd dat er sprake moet zijn van een gelijkmatige tariefsontwikkeling in de meerjarenraming is de aanwezigheid van egalisatiereserves noodzakelijk. Voor de taken watersysteembeheer en zuiveringsbeheer zijn aparte egalisatiereserves gevormd. Om egalisatie toe te kunnen passen dient een zekere buffer aanwezig te zijn. Indien zich in enig jaar in de exploitatiesfeer (onverwachte) ontwikkelingen voordoen (onverwachte hoge kosten of tegenvallende opbrengsten) kan door inzet van (een deel) van deze buffer voorkomen worden dat dit onmiddellijk grote tariefstijgingen tot gevolg heeft in de toekomst. Voor de omvang van de egalisatiereserves geldt dat algemene normen en regelgeving ontbreken en de waterschapbesturen daarom het eigen beleid bepalen.

Voeding van de egalisatiereserve kan alleen plaatsvinden door toevoeging van positieve rekeningresultaten. De verslaggevingsvoorschriften laten, in principe, niet toe dat aanvulling van de egalisatiereserve plaatsvindt via gerichte ramingen in de begroting.

Naast deze reserves beschikt het waterschap ook over 3 reserves die onder de categorie overige bestemmingsreserves vallen. Deze worden hieronder behandeld.

3.3 Egalisatiereserve CBL-HWB:

In 1998 is een Cross Border Lease (CBL) overeenkomst voor 13 van de zuiveringsinstallaties en 2 effluentleidingen gesloten. Het netto voordeel behaald met de Cross-Border-Lease-transactie is opgenomen in de egalisatierekening CBL-Hoogheemraadschap West-Brabant (CBL-HWB). Uit deze egalisatiereserve valt gedurende de looptijd van de lease (19 jaar) jaarlijks op annuïteitenbasis (5%) een gelijk bedrag vrij van circa € 1,5 miljoen (vrijval en rente) te gunste van het resultaat van de taak zuivering. Deze reserve bedraagt per 1 januari 2012 € 7.425.000. In de vergadering van 1 oktober 2008 heeft het algemeen bestuur besloten de jaarlijkse vrijval van deze reserve te verdelen over de taak Zuiveringsbeheer voor 53% en voor Watersysteembeheer voor 47%. Vanwege een bestendige gedragslijn die wordt gehanteerd wordt deze verhouding niet gewijzigd.

3.4 Egalisatiereseve CBL-SNB:

In 1999 is door de N.V. Slibverwerking Noord-Brabant (SNB) een Cross Border Lease overeenkomst gesloten voor haar slibverbrandingsinstallatie te Moerdijk. Het waterschap heeft zich samen met twee andere aandeelhouders (van de in totaal 5 aandeelhouders van de N.V.) garant gesteld voor alle verplichtingen met betrekking tot de CBL-overeenkomst. Het financiële voordeel van de overeenkomst komt dan ook slechts aan deze drie aandeelhouders toe. Het netto behaalde voordeel uit deze CBL-transactie van de SNB van € 2.208.000,- is opgenomen in de egalisatiereserve CBL-SNB. Uit deze egalisatiereserve valt met ingang van 2000 gedurende de looptijd van de lease (21 jaar) jaarlijks op annuïteitenbasis (5%) een gelijk bedrag vrij van totaal circa € 0,17 miljoen (vrijval + rente) ten gunste van het resultaat van de taak zuivering. Deze reserve bedraagt per 1 januari 2012 € 1.224.000. In de vergadering van 1 oktober 2008 heeft het algemeen bestuur besloten de jaarlijkse vrijval van deze reserve te verdelen over de taak Zuiveringsbeheer voor 53% en voor Watersysteembeheer voor 47%. Vanwege een bestendige gedragslijn die wordt gehanteerd wordt deze verhouding niet gewijzigd .

3.5 Reserve Wachtgelden personeel

De reserve wachtgelden is een bestemmingsreserve. De reserve werd, tot en met 2008, gevormd uit de jaarlijks ingehouden pseudo WW-premies bij de werknemers. De reserve dient ter opvang van eventueel toekomstige ( bijzondere) wachtgeldverplichtingen. Door dat geen pseudopremies meer worden geheven vindt geen storting meer plaats in deze reserve. Ter dekking van de kosten van de brand bij een chemisch bedrijf op het industrieterrein bij Moerdijk heeft het algemeen bestuur bij de vaststelling van de begroting 2012 besloten bij de jaarrekening 2012 een bedrag van € 1.500.000 - te onttrekken van de Reserve Wachtgelden personeel. Verwacht wordt dat dit gedeelte niet benodigd is om de toekomstige wachtgelden te dekken. Blijkt er uiteindelijk een tekort te zijn in deze reserve zal het waterschap de aanspraken op wachtgeld uit de exploitatie moeten financieren. Voor deze reserve is geen vastgestelde verdeelsleutel afgesproken tussen de twee reglementaire taken van het waterschap. De reserve wachtgelden personeel bedraagt per 1 januari 2012, naar verwachting € 2.212.557.

4.1 Voorziening wachtgelden personeel

Vanuit de voorziening wachtgeld worden de bestaande aanspraken betaald in het kader van wachtgeldverplichtingen van het personeel. Jaarlijks wordt bezien of de voorziening wachtgelden toereikend is om de wachtgeldaanspraken te kunnen nakomen. Is dit niet het geval dan zal vanuit de reserve wachtgelden personeel via de exploitatie de voorziening op de gewenste hoogte worden gebracht. Deze voorziening is gewaardeerd tegen de contante waarde van die aanspraken. Deze voorziening bedraagt per 1 januari 2012 op basis van de rekening 2011 € 55.512.

4.2 Voorziening wachtgelden dagelijks bestuur

Voor de bestaande wachtgeldaanspraken van het dagelijks bestuur is een voorziening gevormd die gewaardeerd is tegen de contante waarde van die aanspraken. Deze voorziening bedraagt per 1 januari 2012 op basis van de rekening 2011 € 538.421,-. Eventuele voeding of vrijval gaat ten laste respectievelijk ten gunste van de exploitatie.

4.3 Pensioenvoorziening Bestuurders

Op grond van de Algemene Pensioenwet Politieke Ambtsdragers (APPA) hebben voormalige bestuurders en hun nabestaanden recht op pensioen. Aan een extern bureau is een opdracht versterkt om de toereikendheid van de voorziening te bepalen. Deze voorziening bedraagt per 1 januari 2012 op basis van de begroting 2012 € 2.186.545,-. Eventuele voeding of vrijval gaat ten laste respectievelijk ten gunste van de exploitatie. Pensioenverplichtingen voor de zittende bestuurders is geregeld via Loyalis.

4.4. Voorziening Muskusrattenbestrijders

Om te kunnen voldoen aan de gevolgen van het Sociaal Statuut voor de muskusrattenbestrijders heeft de Provincie Noord-Brabant in 2010 een bedrag van ca. € 1.714.654,- aan de gemeenschappelijke regeling Muskusrattenbestrijders overgemaakt. De administratie van deze gemeenschappelijk regeling wordt gevoerd door waterschap Brabantse Delta en is opgenomen in de administratie van het waterschap. De verwachte stand per 1 januari 2012 bedraagt 1.514.929,-.

4.5 Voorziening onderhoud zandfilter RWZI Kaatsheuvel

Contractueel wordt door De Efteling BV jaarlijks een bedrag van € 7.800 aan het waterschap betaald voor het groot onderhoud aan zandfilter RWZI Kaatsheuvel. Het waterschap gebruikt dit bedrag voor vorming van deze voorziening. De uitgaven in het kader van het groot onderhoud zullen ten laste van deze voorziening worden geboekt. Indien deze voorziening aan het einde van de looptijd , 1 juli 2012, van de overeenkomst een saldo heeft, wordt dit terugbetaald. Het waterschap is over de voorziening geen rentevergoeding verschuldigd. Over een nadelig saldo wordt in het contract niet gesproken. Deze voorziening wordt opgenomen tegen werkelijke waarde. Er wordt geen rente aan toegevoegd. Als het contract wordt beëindigd moet waterschap het saldo van deze voorziening terug betalen aan de contractpartner. De stand van de voorziening bedraagt per 1 januari 2012 € 45.529.