Besluit van het dagelijks bestuur van Waterschap De Dommel houdende regels omtrent partiële herziening legger oppervlaktewater-lichamen 2018, beschermingszones op maat

Ondertekening

Toelichting besluit partiële herziening legger oppervlaktewater-lichamen 2018, beschermingszones op maat

Inleiding

Deze herziening van de legger betreft de omvorming van generieke beschermingszones zoals vastgelegd in de keur en de legger oppervlaktewaterlichamen 2018, naar locatie gebonden maatwerk-zones. De nieuwe maatwerksituatie is daarmee altijd gelijk of minder breed dan in de huidige situatie.

Doelstelling is om geen onnodige beperkingen meer op te leggen aan aangelanden en de breedte van de beschermingszones aan te passen naar de behoefte vanuit een doelmatige onderhoudspraktijk. Het op maat brengen en als zodanig op een leggerkaart markeren van beschermingszones sluit aan bij de filosofie van de Omgevingswet. Op 17 september 2019 heeft het DB de Richtlijn Beschermingszones op maat vastgesteld als beleidskader bij de omvorming van generieke naar maatwerk beschermingszones.

Toelichting beschermingszones op maat

Ten behoeve van het beheer en onderhoud van de A-wateren geldt in de legger nu aan weerszijden van deze wateren een beschermingszone met een standaardbreedte van 5 meter vanuit de dichtstbijzijnde insteek zoals aangegeven in de legger. Activiteiten van derden binnen de beschermingszones zijn aan regels (en vaak beperkingen) gebonden. De regels en beperkingen vloeien voort uit de keur. Qua beperkingen kan onder meer worden gedacht aan het verbod op het oprichten van bouwwerken en andere obstakels.

In de keur wordt nu al onderscheid gemaakt tussen (A) beschermingszone gewoon onderhoud en (B) beschermingszone buitengewoon onderhoud. Met de aanpassing van de beschermingszones wordt deze indeling verder gevolgd. Hierdoor blijven keurregels onverkort van kracht. In de praktijk komen er voor aangelanden meer mogelijkheden om vergunningsvrij activiteiten te verrichten in de nabijheid van watergangen. Na doorvoering van het maatwerk worden keurregels voortaan strikter toegepast, waardoor het aantal leggeraanpassingen minder zal worden, het operationeel beheer beter en de vergunningverlening en handhaving eenvoudiger.

Er is in de toekomst nog steeds ruimte om op basis van de lokale omstandigheden of verzoeken van aangelanden maatwerk te blijven leveren. Voordat een dergelijk besluit wordt genomen vindt altijd eerst een toets plaats aan de onderhoudspraktijk. Bij een verzoek om beschermingszones éénzijdig te maken zal worden geëist dat aangelanden hiervoor onderling een zakelijk recht vestigen als basis voor een vergunning. De basis hiervoor ligt nu al in de keur en zal door het waterschap bij de beoordeling strikter worden toegepast. Hierna is dan alsnog een nieuw leggerbesluit noodzakelijk om de beschermingszone te versmallen.

Onderbouwing

Er is in de nieuwe situatie sprake van twee soorten beschermingszones die beiden worden toepast op A-watergangen. Dit zijn alle watergangen van overwegend belang die nu als zodanig in de legger worden aangeduid. In de regel zijn dit de grotere watergangen met een afvoer van meer dan 30 liter per seconde. Ook kleinere watergangen, waarvoor door de provincie een kaderrichtlijnwater inrichtingsvariant is aangewezen, of waarbij sprake is van water afkomstig uit een rioolwateroverstort, zijn aangemerkt als A-watergang. Onderhoud geschiedt altijd door het waterschap zelf of door anderen onder toezicht van het waterschap.

A.Beschermingszone gewoon onderhoud

Deze beschermingszone is gericht op het mogelijk maken van het gewone (jaarlijks) uit te voeren onderhoud dat noodzakelijk is om de watergang in stand te houden en op een veilige en doelmatige manier in de functie van water aan- en afvoer te kunnen voldoen. De smalste zone (1 meter) is noodzakelijk om te dienen als bescherming van het talud en het uitvoeren van visuele inspecties mogelijk te maken. In situaties met een harde oeverbescherming én een onderhoudsmethode vanaf het water is geen beschermingszone vastgelegd. In de beschermingszone zijn in princiepe geen plaatsing van obstakels mogelijk, met uitzondering die in de Keur zijn toegestaan.

Bij de vaststelling van de nieuwe maatwerkbreedte is rekening gehouden met de volgende onderhoudsmethodieken;

• 1.

  Bij toepassing van breedspoormachines

• Beschermingszone: 5.00 m1

• 2.

  Bij toepassing van smalspoormachines

• Beschermingszone: 2.00 m1

• 3.

  Onderhoud vanaf water, talud zonder harde oeverbescherming

• Beschermingszone: 1.00 m1.

• 4.

  Onderhoud vanaf water, talud met harde oeverbescherming

• Beschermingszone: 0.00 m1.

Bij de beoordeling van de ‘maatwerktrajecten’ wordt gekeken naar operationele uitvoerbaarheid van het onderhoud, meestal door de beschermingszone te laten aansluiten op een vanaf de openbare weg voor machines eenvoudig te bereiken toegang.

Watergangen in natuurgebieden

Binnen natuurgebieden is langs de beken eveneens een beschermingszone mogelijk indien dit in de ogen van het waterschap voor het onderhoud noodzakelijk is. Indien het onderhoud niet mogelijk is wegens de aanwezigheid van bestaand bos, dan is de zone hier al op aangepast. In de praktijk wordt de wijze van onderhoud meestal onderling overeengekomen met de terrein beherende instantie en vastgelegd in een beheer en onderhoudsrichtlijn.

Onderhoud aan in de watergang gelegen kunstwerken en duikers zonder inspectieputten

(Bouwkundig onderhoud bij derden)

De beschermingszone is gelijk aan die van de boven- en/of benedenstroomse gelegen watergang.

Deze ruimte is nodig om materieel te verplaatsen en om veilig te werken omdat het onderhoud van het doorstroomprofiel van de duiker bij het waterschap is.

Overige duikers met inspectieputten (Bouwkundig onderhoud bij derden)

Maatwerkbreedte op basis van noodzaak voor de toegang van de inspectieputten.

Voor de duiker zelf is geen beschermingszone noodzakelijk, deze is via de keur beschermd als waterstaatswerk. Er moet wel ruimte worden beschermd die nodig is voor de bereikbaarheid van de inspectieputten omdat het onderhoud van het doorstroomprofiel van de duiker bij het waterschap is.

Overige duikers met inspectieputten (Bouwkundig onderhoud én onderhoud doorstroomprofiel bij het waterschap)

In de meeste situaties is de toegang al geregeld via een zakelijk recht. De duiker zelf is al beschermd via een status ‘waterlichaam’ in de keur. Slechts in bijzondere situaties zal een beschermingszone voor het onderhoud aan inspectieputten noodzakelijk zijn.

B: Beschermingszone buitengewoon onderhoud

Deze beschermingszone is gericht op het veilige en doelmatig in standhouden van de in de legger opgenomen ligging, vorm of afmeting van de watergang en de inliggende kunstwerken. Het gaat om bijzondere situaties zoals het uitbaggeren van het bodemprofiel of het herstel van taluds. Binnen de beschermingszone noodzakelijk is voor het buitengewoon onderhoud zijn op grond van de keur enkel obstakels toegestaan die eenvoudig zijn te verwijderen.

• 1.

  Onderhoud vanaf water

• Beschermingszone: 0.00 m1.

• 2.

  Al het overige buitengewoon onderhoud

• Beschermingszone: 5.00 m1

Bij de beoordeling van een maatwerktraject wordt gekeken naar de operationele uitvoerbaarheid van het buitengewoon onderhoud ter plaatse. Anders dan bij de beschermingszone gewoon onderhoud is het hierbij niet noodzakelijk om de ‘beschermingszone buitengewoon’ rechtstreeks aan te laten sluiten op de openbare weg omdat het onderhoud slechts incidenteel plaatsvindt. De beoordeling vindt plaats per kadastraal perceel dat dan op andere wijze bereikbaar moet zijn.

Bijzondere situaties

In bijzondere situaties kunnen afwijkende maten worden gehanteerd. Zo zijn in de periode vὸὸr 2015 situaties vergund van 4 meter breed omdat de beschermingszones destijds nog generiek 4 meter waren. Deze bijzondere situaties zijn als maatwerk in deze herziening onveranderd overgenomen.

Onderhoud aan in de watergang gelegen kunstwerken en duikers.

Hiervoor zijn geen beschermingszones buitengewoon vastgelegd.