Parkeerbeleidsplan gemeente Wijchen

Gemeentewet

Artikel 225, 234 en 235 van de Gemeentewet (GW) [1] geeft gemeenten de mogelijkheid om in het kader van parkeerregulering belasting te heffen. Om daartoe over te kunnen gaan moeten gemeenten een Parkeerverordening en een Parkeerbelastingverordening vaststellen. In Wijchen is dit niet van toepassing aangezien geen parkeergeld wordt gevraagd.

Wegenverkeerswet

De Wegenverkeerswet 1994 (WVW) [2] biedt de mogelijkheid om hinderlijk en gevaarlijk geparkeerde voertuigen weg te slepen. Als een gemeente een wegsleepregeling heeft ingesteld, biedt dat ook in andere situaties de mogelijkheid tot wegslepen. Daarnaast biedt de WVW de grondslag voor het plaatsen van bij Algemeen maatregel van bestuur (RVV 1990) aangewezen verkeerstekens en onderborden. Daartoe moet het college van burgemeester en wethouders een verkeersbesluit nemen.

Reglement verkeersregels en verkeerstekens

Het Reglement verkeerregels en verkeerstekens 1990 (RVV 1990) [3] bevat een aantal artikelen (10, 24 t/m 27, 49 t/m 55 en 85) met juridische voorschriften voor de vereiste gedragingen van de weggebruiker bij het parkeren[1].

Besluit administratieve bepalingen inzake het wegverkeer

Het Besluit administratieve bepalingen inzake het wegverkeer (BABW) geeft nadere instructies over het plaatsen en verwijderen van verkeerstekens [4]. Onder verkeerstekens verstaat het BABW:

• ·

  Verkeersborden;

• ·

  Verkeerslichten;

• ·

  Verkeerstekens op het wegdek.

In het BABW wordt onder meer geregeld voor welke verkeerstekens een officieel verkeersbesluit is vereist en welke onderborden mogen worden geplaatst, zoals een parkeerverbod of parkeerschijfzone. De nadere regels voor de toepassing, inrichting, plaatsing, kleur en afmeting van de verkeerstekens en onderborden zijn per ministeriële regeling vastgesteld in de uitvoeringsvoorschriften BABW inzake verkeerstekens. Verder staan in de BABW de regels voor de gehandicaptenparkeerkaart (artikelen 49-55).

Wet administratiefrechtelijke afhandeling verkeersvoorschriften

De Wet administratiefrechtelijke afhandeling verkeersvoorschriften (Wet Mulder) verlegt de afhandeling van bepaalde verkeersovertredingen (waaronder het foutparkeren) van het strafrecht naar het bestuursrecht. Het zogenaamde ‘recht van parate executie’ (boetetransactie) is in handen van de officier van justitie en deze treedt daarbij op in de bevoegdheid als bestuursorgaan.

Algemene plaatselijke verordening

In de Algemene plaatselijke verordening (Apv) [5] zijn in hoofdstuk 5 “afdeling 1 Parkeerexcessen” artikelen opgenomen (5.1 t/m 5.12) met aanvullende regels en voorwaarden gericht op het parkeren. Hieronder vallen onder andere parkeren van grote voertuigen en parkeren in het groen.

Uitwegenbeleid gemeente Wijchen

In de Apv [5] staat dat het is verboden zonder vergunning van het college een uitweg te maken naar de weg of verandering te brengen in een bestaande uitweg naar de weg [6]. Uitgangspunt is dat bij de aanleg van een uitweg dit niet ten koste mag gaan van een officiële parkeergelegenheid of groen. Daarnaast geldt dat de uitweg geen gevaar mag opleveren voor het verkeer op de weg (verkeersveiligheid). De gemeente onderschrijft op vele vlakken het parkeren op eigen terrein maar om de bereikbaarheid van deze parkeergelegenheid te regelen is wel een vergunningsplicht of meldingsplicht voor nieuwe uitwegen van toepassing. De aanvraag wordt getoetst aan de meest actuele versie van het uitwegenbeleid [7].

Bouwverordening

Artikel 2.5.30 van de Bouwverordening [8] regelt het parkeren en het laden en lossen bij of in gebouwen. De parkeerregeling is nu nog opgenomen in de bouwverordening. In de Reparatiewet BZK (Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties) is bepaald dat de bouwverordening geen stedenbouwkundige voorschriften, waaronder voorschriften met betrekking tot parkeren, meer mag bevatten. Voor bestaande bestemmingsplannen geldt een overgangstermijn tot 1 juli 2018. Voor nieuwe bestemmingsplannen vervalt de parkeerbepaling uit de bouwverordening na vaststelling en is het bestemmingsplan of parkeerbeleidsplan bepalend. Een recentelijke uitspraak van de Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State komt in de volgende paragraaf ‘bestemmingsplannen’ aan bod.

Rijksbeleid Structuurvisie Infrastructuur en Ruimte (2012-2040)

Op 13 maart 2012 is het rijksbeleid vastgelegd in de Structuurvisie Infrastructuur en Ruimte (SVIR). De SVIR heeft een horizon tot het jaar 2040 en vervangt onder andere de Nota Mobiliteit uit 2004. Het uitgangspunt is een bereikbaar, concurrerend, leefbaar en veilig Nederland. Tevens is decentralisatie een belangrijk begrip, om de toenemende ruimtelijke verschillen van Nederland maatwerk te bieden. Voor de snelweginfrastructuur is een duidelijk streefbeeld neergezet met ambities van een minimaal aantal rijstroken binnen, van en naar de Randstad.

Regionale Verkeers- en Vervoersplan Gelderland (2014-2024)

In de omgevingsvisie van de provincie Gelderland (juli 2014, geactualiseerd december 2015) is het regionale verkeers- en vervoerbeleid geïntegreerd. Het doel is dat steden en regio's elkaar versterken, door zorg te dragen voor een optimale bereikbaarheid tussen de steden en hun omgeving. De provincie en haar partners streven samen naar een duurzame mobiliteit. Het bundelen en concentreren van stedelijke functies (zoals culturele en sportvoorzieningen, kantoren, detailhandel, bedrijven, kennisinstituten) is daar een voorbeeld van.

Gemeentelijk Verkeer- en Vervoerplan (2008-2018)

Het Gemeentelijk Verkeers- en VervoerPlan (GVVP) deel 1 [9] is het meest recentelijke verkeersbeleid (30 oktober 2008 raadsbesluit). Hierin heeft parkeren een specifieke plaats gekregen. Het autoverkeer maakt een onlosmakelijk deel uit van de samenleving. Daarom wil de gemeente Wijchen waar redelijkerwijs mogelijk de vraag naar parkeervoorzieningen volgen. Wel moet er aandacht zijn voor de relatie met de omgeving in termen van ruimtebeslag en omgevingskwaliteit.

Als uitgangspunten worden gehanteerd

• 1.

  In principe dient elk gebied, voorziening, complex, bedrijf of instelling in de eigen parkeerbehoefte te voorzien. Daarbij is het belasten van omliggende gebieden met parkeerdruk door een plaatselijk tekort ongewenst. Voor de realisatie van nieuwe ontwikkelingen wordt met deze beleidsregels uitvoering gegeven van het parkeerbeleid.

• 2.

  Gestreefd wordt om in de toekomst geparkeerde auto’s zoveel mogelijk aan de openbare ruimte en aan het zicht te onttrekken. Parkeerterreinen met gestald blik, maar ook straten overvol met auto’s zijn ongewenst. Dit geldt bij uitstek voor de intensief gebruikte ruimte in het centrum.

• 3.

  Het parkeerbeleid is restrictief in die gebieden waar de ruimte schaars is, de aanwezigheid van de auto ongewenst is en waar alternatieven beschikbaar zijn.

De parkeerbehoefte wordt berekend met behulp van parkeerkencijfers. Deze parkeerkencijfers kwantificeren de parkeervraag per activiteit en gedifferentieerd naar soort, omgeving en gebied. Wijchen sluit aan bij de door het CROW opgestelde landelijke parkeerkencijfers en hanteert daarbij de maximale parkeernormen. Verbijzondering van deze parkeernormen heeft het college in januari 2013 vastgesteld [11] en komt in dit parkeerbeleidsplan in hoofdstuk 5 aan bod.

Dorpen van Wijchen

Voor de dorpsvisies van Balgoij, Bergharen, Hernen en Leur en Niftrik zijn dorpsontwikkelingsplan (DOP) opgesteld. Voor Batenburg is een Stadsontwikkelingsplan (SOP) gemaakt.

In deze plannen zijn geen doelen voor parkeren geformuleerd. Het beleid in de dorpen van Wijchen is dat bij de aanleg van nieuwe parkeerplaatsen het landelijke of monumentale karakter van de omgeving gerespecteerd blijft. Daarnaast faciliteert de gemeente geen parkeerplaatsen op particulier terrein.

Bestemmingsplannen

Vast bestanddeel van het bestemmingsplan is de verkeersparagraaf, waarin de diverse facetten van verkeer en vervoer aan bod komen, waaronder het parkeren. In de verkeersparagraaf moet zijn beschreven op welke wijze het parkeren ruimtelijk is ingepast in het plangebied en eventueel welke consequenties dat heeft voor het plangebied en/of daarbuiten.

De parkeerregeling is op dit moment nog opgenomen in de bouwverordening. Het is, na vaststelling van de Reparatiewet BZK, mogelijk om een bestemmingsplan parkeernormen via beleidsregels op te nemen. Voor nieuwe bestemmingsplannen vervalt de parkeerbepaling uit de bouwverordening na vaststelling.

Recentelijk heeft de Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State hierover een interessante uitspraak gedaan waarmee het belang van dit parkeerbeleid onderstreept wordt.

De Afdeling oordeelt in de einduitspraak van 16 december 2015 dat de juridische waarborg dat de benodigde parkeergelegenheid wordt gerealiseerd in een bestemmingsplan, kan worden gerealiseerd door gebruikmaking van artikel 3.1.2, tweede lid, onder a, van het Besluit ruimtelijke ordening. Op grond van dat artikel is het mogelijk dat in het bestemmingsplan een regel wordt opgenomen over “voldoende parkeergelegenheid”, waarbij “voldoende” betekent dat wordt getoetst aan de normen die zijn neergelegd in een gemeentelijke parkeernota.

Na vaststelling van de Reparatiewet BZK kunnen in het bestemmingsplan parkeernormen via beleidsregels opgenomen worden. Of het plan bevat concrete, voor dat plan geldende parkeernormen (zie bijvoorbeeld Bestemmingsplan Oostflank), of er wordt een algemene verwijzing naar het parkeerbeleid gemaakt. Daarbij is het voldoende dat er in de regels wordt opgenomen, dat er voldoende parkeerplaatsen gerealiseerd moeten worden ten behoeve van de nieuwe functie, met een verwijzing naar het geldende parkeerbeleid. Het afdwingen van de aanleg en in stand houden van de parkeerplaatsen kan middels een voorwaardelijke verplichting worden geregeld in het bestemmingsplan.

Centrumvisie

Op 21 maart 2013 heeft de gemeenteraad van Wijchen de Centrumvisie 2012 , genaamd ‘De Wijchense Verleiding’ [10] vastgesteld en daarmee de kaderbrief Centrumvisie uit 2006 herijkt en actueel beleid voor het centrum vastgesteld. In de centrumvisie is veel aandacht voor het woon-, leef- en winkelklimaat. Behoud en versterking van de functionele structuur en zorgdragen voor de verdere ontwikkeling van de ruimtelijke structuur van het centrum.

Parkeeronderzoek

Ten behoeve van het centrum zijn in der loop der jaren parkeeronderzoeken uitgevoerd. Het meest recente parkeeronderzoek is in juni 2014 uitgevoerd [12], in het winkelcentrum van Wijchen. Dit onderzoek is uitgevoerd op donderdag en zaterdag. Naast de parkeerdruk en parkeerduur is in het onderzoek specifiek naar de ligging en gebruik van de algemene gehandicaptenparkeerplaatsen gekeken.

De voornaamste conclusies van dit rapport zijn:

• -

  de bezettingsgraden op donderdag zijn het hoogste (drukste dag); hier ligt een direct verband met de weekmarkt die op donderdagen plaatsvindt;

• -

  voor doorsnee winkeldagen is er ruim voldoende parkeercapaciteit aanwezig;

• -

  op grotere afstand en in de parkeerschijfzone (blauwe zone) is veelal genoeg parkeercapaciteit voorhanden om aan de parkeervraag te kunnen voldoen.

Voor iedere parkeersectie is de parkeerdruk, uitgedrukt in (gemiddelde) bezettingsgraad gemeten. Op donderdag (zie bijlage 1) ligt de bezettingsgraad op een aantal parkeerterreinen en op enkele wegen aan de rand van het centrum boven de kritische grens (85%). Als de parkeerplaatsen voor 85% bezet zijn, wordt de parkeerruimte als vol ervaren. Vanaf dat moment zal immers gezocht moeten naar een plek. Parkeerplaatsen waar een hogere parkeerdruk van 85% is, wordt in dit parkeeronderzoek als een parkeerprobleem gedefinieerd. Het betreft hier veelal de grote parkeerterreinen Europaplein, Bolster, Dorsvlegel en Oude Klapstraat en dan met name het gedeelte dat buiten de parkeerschijfzone valt.

Parkeerschijfzone centrum

Een parkeerschijfzone is over het algemeen bekend als een blauwe zone. Op deze parkeerplaatsen mag een beperkte parkeerduur geparkeerd worden. Gestreeft wordt om de parkeerplaatsen die het dichtst bij het kernwinkelgebied liggen, daadwerkelijk te laten gebruiken door mensen die (korte termijn) komen winkelen. Het doel van de parkeerschijfzone, om een vlotte roulatie van de parkeerplaatsen te bewerkstelligen. In het centrum van Wijchen een parkeerschijfzone op vele parkeerterreinen ingesteld. Hiermee is een vlotte roulatie van auto’s mogelijk. Gekozen is voor zoveel mogelijk eenduidigheid van de parkeerduur en tijdspad van de blauwe zone want dit zorgt voor de minste verwarring bij bezoekers van het centrum.

Parkeren voor langere duur

Wijchen streeft naar het doel om de parkeerplaatsen (buiten het kernwinkelgebied) van zowel kort- als langparkeren te voorzien zodat iedere doelgroep van het parkeerterrein gebruik kan maken. Hiermee wordt voorkomen dat langparkeerders in de woonomgeving direct aan het centrum parkeert. Een maximale loopafstand van 200 tot 400 meter (hemelsbreed) wordt aangehouden die een bezoeker / ondernemer van winkelcentrum moet afleggen. Bij kortere bezoektijd neemt de maximale loopafstand af, tot circa 100 meter (hemelsbreed).

Bewoners parkeren

Ook bewoners parkeren langere tijd in het centrum van Wijchen. Voor een leefbaar centrum hoort deze doelgroep hier thuis en daarbij ook de mogelijkheid om te parkeren. Dit hoeft niet voor de deur, maar wel binnen acceptabele loopafstand van de woning. De richtlijn van het CROW wordt aangehouden met een maximale loopafstand van 150 meter (hemelsbreed) voor parkeerplaatsen zonder parkeerschijfzone voor bewoners. Indien bewoners tijdens winkeltijden kort willen parkeren, kunnen zij gebruik maken van de parkeerschijfzone (met gebruik van de parkeerschijf).

Eigenaren eigen grond

Parkeerplaatsen die op particuliere grond in het centrum van Wijchen gerealiseerd zijn en een openbaar karakter hebben, moeten (her)kenbaar ingericht worden. Indien parkeerplaatsen die een openbaar karakter hebben, slechts beschikbaar of gereserveerd zijn voor bewoners of bezoekers, moet dit als zodanig zichtbaar zijn. Het beleid is dat deze locaties van afwijkende bestrating of van bebording zijn voorzien om aan te duiden dat dit geen openbaar terrein is.

Medische praktijk

Vanwege de parkeerdruk in het centrum en omwille van een spoedgeval moet de auto van de huisarts dichtbij staan om te kunnen gebruiken. Huisartsen van huisartsenpraktijken komen in aanmerking voor één parkeerplaats op kenteken (de huisarts dient hiervoor zelf een verzoek in te dienen). Indien meerdere huisartsen werkzaam zijn in één praktijk, worden meerdere kentekens van de huisartsen gecombineerd op één parkeerplaats. Dit versterkt het werkelijk gebruik van deze gereserveerde parkeerplaatsen.

Bewegwijzering

In Wijchen is het van belang voor het functioneren van het winkelcentrum en non-commerciële dienstverlening, dat een parkeerroute wordt aangegeven. Het functioneren en de bereikbaarheid van parkeerplaatsen valt of staat met een goede parkeerbewegwijzering en een goede routering langs de parkeergelegenheden. Er is keuze in statische of dynamische bewegwijzering en vele varianten daarop.

Geen betaald parkeren

Op 21 maart 2013 heeft de gemeenteraad de Centrumvisie voor Wijchen, genaamd ‘De Wijchense Verleiding’ [10] vastgesteld en daarmee expliciet besloten om:

• -

  Vooralsnog niet over te gaan tot invoering van betaald parkeren;

• -

  Parkeerdruk te reguleren middels de parkeerschijfzone (blauwe zone)

• -

  Bijzondere aandacht te hebben voor parkeren van gehandicaptenvoertuigen met name tijdens evenementen

• -

  Bij ieder bouwplan in het centrum goed de gevolgen voor de parkeerbalans in ogenschouw te nemen.

• -

  Opheffen van het parkeerfonds.

In feite is parkeren nooit gratis. De vraag is enkel: wie betaalt het parkeren? Is het een collectieve voorziening die door de gemeente wordt gefinancierd, of moeten de kosten voor parkeren (deels) worden doorbelast aan hen die er gebruik van maken (de parkeerders), of hen die er profijt van hebben (de ondernemers)? De Centrumvisie is in 2012 vastgesteld beleid en er is nu geen aanleiding tot hernieuwde inzichten te komen.

Algemene gehandicaptenparkeerplaatsen

Ten aanzien van algemene gehandicaptenparkeerplaatsen (GPP) is in 2003 beleid vastgesteld [18], conform de richtlijnen van het CROW. Bij publieke gebouwen of gebouwen van algemeen nut worden algemene GPP gerealiseerd. Als beleidsrichtlijn wordt in Wijchen gehanteerd:

• ·

  op parkeerterreinen met openbare bestemmingen zoals gemeentekantoor en bibliotheek 5% van de parkeerplaatsen aanwijzen als GPP, met een minimum van 1 GPP;

• ·

  op de overige parkeerterreinen met minimaal 15 parkeerplaatsen 2% van de parkeerplaatsen aanwijzen als GPP met een minimum van 1 GPP;

• ·

  voor straatparkeren geen beleid vaststellen maar handelen naar behoefte;

• ·

  bij huisartsenpraktijken één algemene GPP aanwijzen;

In het centrum liggen de GPP dicht bij de diverse ingangen van/naar het kernwinkelgebied zodat een korte loopafstand wordt geborgd. Omdat bezitters van een gehandicaptenkaart niet verder dan 100 meter kunnen lopen en in het centrum op deze afstand van een huisartsenpraktijk en fysiotherapeut niet altijd een parkeerplaats beschikbaar is, wordt in het centrum per medische praktijk een algemene GPP toegestaan.

Individuele gehandicaptenparkeerplaats

Iemand die een gehandicaptenparkeerkaart heeft, kan in de gemeente Wijchen, indien de situatie en de aanvrager aan de voorwaarden voldoen, in aanmerking komen voor een individuele gehandicaptenparkeerplaats. Een individuele GPP is een parkeerplaats met een kenteken op het verkeersbord. In 2003 heeft het college hiervoor beleid vastgesteld [18] en bevat relevante uitgangspunten. De parkeerplaats is enkel en alleen voor het (gehandicapten)voertuig te gebruiken dat op het onderbord met kenteken is aangegeven.

Om voor een individuele GPP in aanmerking te komen, moet het enerzijds moeilijk zijn om de auto in de buurt van de woning te parkeren. Indien parkeren op eigen oprit mogelijk is of er is voldoende openbare parkeerruimte in de buurt van de woning, is deze noodzaak er niet. Anderzijds mag de verkeersveiligheid en/of de doorstroming van het verkeer niet worden belemmerd. Een aanvraag wordt getoetst op deze criteria. Indien de aanvraag wordt gehonoreerd, wordt een verkeersbesluit genomen.

Gehandicaptenparkeerplaatsen op grond van derden

De gemeente realiseert geen GPP op grond van derden.

Centrum Wijchen

Het afgesloten kernwinkelgebied is ingericht als een winkelerf waarmee parkeren binnen het centrum niet is toegestaan. Als beleidsuitgangspunt wordt een maximale hemelsbrede loopafstand van 250 meter gehanteerd naar een laad- en losvoorziening in het centrum. Voorkomen moet worden dat de laad- en losvoorziening gebruikt wordt als parkeerplaats. Behalve vrachtauto’s langer dan 12 meter mogen andere voertuigen wel laden en lossen in het kernwinkelgebied binnen de venstertijden.

Op donderdagochtend is er de weekmarkt in Wijchen. Op beperkte loopafstand van de Markt dient voor de vrachtauto’s van de marktkooplieden een parkeermogelijkheid bestemd te zijn. Op deze manier hebben de marktkooplieden hun voertuigen met handelswaren binnen reikwijdte.

Bedrijventerreinen

Uitgangspunt is dat parkeren van alle voertuigen op bedrijventerreinen op eigen (particulier) terrein moet plaatsvinden. Bij wijzigingen in bestaande situaties geldt dat uitgangspunt dan ook als toetsingskader. Conform het bestemmingsplan moet ieder bedrijf voorzien in zijn eigen parkeerbehoefte, zowel nu als in de toekomstige situatie, indien het pand een andere eigenaar of functie krijgt. Er mag geen nadelig gevolg ontstaan zoals het parkeren en/of laden en lossen in de openbare ruimte. Dit betreft ook het parkeren van (grote) voertuigen.

Zowel parkeren als laden/lossen dient op eigen terrein uitgevoerd te worden. Wanneer dit tot problemen leidt, moet worden gekeken naar oplossingen op nabijgelegen kavels. Als dit ook niet toereikend is, kan worden bekeken of het mogelijk is om parkeerplaatsen in de groenstroken aan te leggen. Dit op initiatief en kosten van het betreffende bedrijf, zie 4.5.

In de gemeente Wijchen mogen vrachtauto’s niet parkeren met uitzondering van enkele straten op bedrijventerrein Wijchen Oost (zie afbeelding 5, hoofdstuk 4.3). Daarnaast kunnen vrachtauto’s bij het hoofdkantoor van Nijol op het bedrijventerrein Bijsterhuizen verblijven. Omwille van de overlast die grote voertuigen in woonwijken (kunnen) veroorzaken, blijft de beleidslijn om vrachtauto’s te weren uit deze gebieden.

Campers

In principe wordt het realiseren van een camperparkeerplaats (eventueel met basisvoorziening) aan de markt overgelaten. Onder een camperparkeerplaats met basisvoorziening wordt een camperlocatie met een watertappunt, vuilwaterafvoerput, afvalbak en lozingspunt voor een cassettetoilet verstaan. In de openbare ruimte wordt alleen een camperplaats zonder basisvoorziening gerealiseerd indien de marktpartijen falen.

Fietsparkeren centrum Wijchen

Het hoofddoel uit het Centrum Fietsplan [42] is nog steeds van toepassing: stimuleren van het fietsgebruik door de bereikbaarheid van het centrum te optimaliseren.

Voor fietsparkeren is het belangrijk dat er op strategische locaties in het centrum voldoende stallingen zijn, waaraan een fiets extra vastgemaakt kan worden. Gekozen is voor eenzelfde standaard fietsenrek. Gekozen is voor het concentreren van stallingsmogelijkheden bij de entrees en op de looproutes van het centrum, waarbij de markt vrij blijft van stallingsmogelijkheden. Vanwege de veiligheid en de grote snelheidsverschillen tussen winkelend publiek en brom- en snorfietsers, zijn brom- en snorfietsers in het afgesloten centrum van Wijchen niet toegestaan.

Fietsparkeernormen

Net als het autoparkeren vraagt het fietsparkeren speciale aandacht in de openbare ruimte en dient dit bij bedrijven op eigen terrein geregeld te zijn. Om richtlijnen mee te geven over hoeveel fietsenstallingen nodig zijn, zijn fietsparkeerkencijfers door het CROW in de ASVV 2012 [32] opgesteld. De gemeente Wijchen sluit zich aan bij deze fietsparkeernormen.

Elektrische fietsen

Ten aanzien van het realiseren van elektrische oplaadpunten voor fietsen neemt de gemeente Wijchen geen prominente rol aan. Initiatieven vanuit de markt worden positief ontvangen waarbij het essentieel is dat er voldoende draagvlak is.

Weesfietsen

Een weesfiets is een fiets die in de openbare ruimte staat en lange tijd niet is gebruikt en waarvan de eigenaar onbekend is. Het doel is om overlast van deze fietsen te beperken. Weesfietsen kunnen worden verwijderd op de locaties waarvoor een aanwijzingsbesluit is bepaald.

Buurtwinkelcentra

Het doel is dat er voldoende parkeerplaatsen vrij zijn voor het winkelend publiek. In de regel geldt dat wanneer de bezettingsgraad/ parkeerdruk boven de 90% komt, er sprake is van een parkeerprobleem. De CROW richtlijnen geven aan dat bij een parkeerdruk vanaf 90% problemen kunnen ontstaan door zoekverkeer en gebrek aan capaciteit. Bij deze hoge parkeerdruk worden parkeerregulerende maatregelen bij buurtwinkelcentra, zoals een (gedeeltelijke) parkeerschijfzone, overwogen.

Wonen in Wijchen

In woonwijken blijft het streven om in de toekomst geparkeerde auto’s zoveel mogelijk aan de openbare ruimte en aan het zicht te onttrekken. Parkeerterreinen met gestald blik, maar ook straten overvol met auto’s zijn ongewenst. In de bestaande woonomgeving is dit niet altijd te realiseren. Van toepassing blijft dat in ieder gebied in de eigen parkeerbehoefte moet worden voorzien. Gestreefd moet worden om dubbel grondgebruik te optimaliseren. Parkeren voor bezoek vindt nog steeds in de openbare ruimte plaats. Hierbij wordt altijd een minimale parkeernorm van 0,3 parkeerplaats per woning aangehouden.

Indien naast de functie wonen ook een aan huis verbonden beroep is toegestaan, vergroot dit de parkeerdruk op de omgeving. Tot de aan huis verbonden beroepen kunnen de functies die zich verenigen met de woonfunctie worden gerekend. Ieder bestemmingsplan beschrijft een unieke situatie die van toepassing is. Als beleidslijn geldt dat er geen onevenredige toename op de parkeersituatie mag ontstaan. Het gaat dan om bedrijvigheid waarvan het karakter is te kenmerken als kleinschalig en de functie wordt door de bewoner uitgeoefend. Naast het kleinschalige karakter van de activiteit, is een kleinschalige verkeersaantrekkende werking een afwegingskader. Als voorbeeld is een groepssessie een kleinschalige activiteit, maar een grootschalig verkeersaantrekkende werking. Als definitie hanteert de gemeente Wijchen dat een aan huis verbonden beroep een 1 op 1 handeling / functie omvat die door de bewoner wordt uitgeoefend.

Sportcomplexen

Ook bij sportvoorzieningen blijft het doel dat voorzien wordt in eigen parkeerbehoefte. Bij diverse sportcomplexen in Wijchen zijn meerdere (sport)voorzieningen op één locatie gebundeld. Met meerdere sportvoorzieningen op één locatie worden de parkeerplaatsen optimaal gebruikt. Het is bij incidentele (grootschalige) evenementen de taak en verantwoordelijkheid van de aanvrager om te weten of de benodigde aantal parkeerplaatsen beschikbaar zijn en er niet gelijktijdig een ander (verkeersaantrekkend) evenement plaatsvindt.

Schoolomgeving

Deze parkeernota beperkt zich tot het parkeervraagstuk en niet die van de verkeersveiligheid (bijvoorbeeld oversteeksituaties of schoolroutes). De parkeerdruk is het hoogst tijdens het halen en brengen van kinderen op de basisscholen (2 of 4x per dag). In onze gemeente wordt bij parkeervraagstukken in principe altijd uitgegaan van de maximale parkeernorm en dubbelgebruik telt mee waar mogelijk.

In Wijchen wordt voor het bepalen van de totale parkeerbehoefte van basisscholen (en kinderdagverblijven) de volgende twee aspecten meegerekend:

• -

  parkeerbehoefte; CROW-publicatie 317 ‘kencijfers parkeren en verkeersgeneratie [39]

• -

  halen en brengen; CROW-publicatie 182 ‘parkeerkencijfers, basis voor parkeernormering’ [40].

Daarnaast streeft de gemeente naar een flankerend beleid, waarbij vooral de nadruk gelegd wordt op educatieve en kleinschalige projecten; bijvoorbeeld door de aanwezigheid van de scholen te accentueren, wordt het rijgedrag aangepast.

Elektrische voertuigen

In 2013 zijn beleidsregels ‘elektrisch rijden / duurzaam vervoer’ vastgesteld [41]. De gemeente heeft het doel om het gebruik van elektrische auto’s te stimuleren, zonder er (extra) kosten voor te dragen. Dit beleid is gebaseerd op de doelstelling ‘paal-volgt-auto’.

De wereld van elektrische auto’s is onderhevig aan vernieuwingen. Daarom zijn de beleidsregels voor oplaadpunten toe aan een update. Het nieuwe beleid betekent dat eigenaren van elektrische auto’s een laadpaal kunnen aanvragen, zodat er per laadpaal minimaal één gebruiker is. De gemeente zet zich in om palen in de openbare ruimte te faciliteren, zonder dat de gemeente daar kosten voor wil dragen. Op het parkeervak komt een verkeersbord te staan waarmee deze alleen voor ladende elektrische auto’s beschikbaar is. Zodra de laadpalen er eenmaal staan, zal het elektrische autogebruik naar verwachting alsmaar toenemen.

Parkeren treinreizigers

Het NS-station van Wijchen is een unieke parkeerlocatie in Wijchen. Er is een hoge concentratie fiets- en autoparkeerders en zij parkeren geruime tijd. Het doel is dat de treinreiziger in de directe nabijheid van het station de auto of fiets kan parkeren, zodat er geen uitwijkgedrag naar de omliggende (woon)wijken ontstaat. Voor fietsers is, naast voldoende stallingsmogelijkheden, ook de veiligheid belangrijk.

Tot slot bestaat er in de directe stationsomgeving een grote behoefte aan K&R (Kiss en Ride) vanwege het ophalen of wegbrengen van treinreizigers. Bij een veilige inrichting van de K&R-voorziening kunnen passagiers in- en uitstappen zonder kruisende verkeersstromen.

Carpoolen

Een carpoollocatie is niet hetzelfde als een P&R-locatie (Park & Ride). Een P&R-terrein is een alternatief voor parkeren ten behoeve van een (winkel)centrum. Deze liggen meestal aan de rand van een stad. Men kan hier gratis of tegen een gereduceerd tarief de auto parkeren. Vervolgens kan met het openbaar vervoer of een shuttleservice naar de binnenstad gereisd worden. Een carpoollocatie is een voorziening waar bestuurders afspreken en samen verder rijden in één auto.

Carpoolen is het deelgebruik van de auto, voornamelijk voor het woon-werkverkeer. Doel van de gebruikers om te carpoolen is het delen van de autokosten over de inzittenden, bijdragen aan het verminderen van het fileprobleem en verbeteren van het milieu omdat de afgelegde kilometers gedeeld worden. Carpoolen is alleen mogelijk indien er parkeerfaciliteiten zijn alwaar carpoolende auto’s elkaar kunnen treffen en samen verder kunnen rijden en de gemeente Wijchen onderschrijft dit belang.

Op de bedrijventerreinen Wijchen Oost en Bijsterhuizen leeft de wens voor een (extra) carpoolgelegenheid. Het beleid van de gemeente Wijchen is dat een carpoolplaats zinvol moet zijn, oftewel gebruikt dient te gaan worden. Zij neemt een positieve grondhouding aan tegenover een extra carpoollocatie indien deze carpoolbehoefte aanwezig blijkt te zijn.

Parkeren bij evenementen

Tijdens evenementen kan parkeren erg lastig zijn. Evenementen, groot of klein, hebben een verkeersaantrekkende werking. Dat betekent dat er bij evenementen rekening gehouden moet worden met parkeerruimte voor de bezoekers die met de auto of met de fiets komen. Ons beleid is dat ieder evenement zelf moet voorzien in de parkeerbehoefte. Zoveel mogelijk wordt gestreefd om dit op eigen terrein te bewerkstelligen (bv. op een aangewezen parkeerlocatie). In ieder geval dient altijd een verkeer- en parkeerparagraaf onderdeel uit te maken van de vergunningsaanvraag, zodat de parkeeroplossing getoetst kan worden. Van deze parkeeropgave mogen openbare parkeerplaatsen onderdeel uitmaken indien deze aanwezig zijn, bv. bij festiviteiten in het centrum.

Parkeren in het groen

Het parkeren in bermen en groen langs wegen kan een gemeente alleen voorkomen door dat fysiek onmogelijk te maken, dan wel door het parkeren in groen strafbaar te stellen door parkeerverboden in te stellen [6]. Een parkeerverbod langs de weg geldt namelijk ook voor de berm die onderdeel is van de weg [2]. Verboden uit de Apv (Algemene plaatselijke verordening) voor parkeren op groenstroken zijn slechts van toepassing op de groenstroken die geen deel uitmaken van de openbare weg.

Het hoofdprincipe is dat (hoofd)groenstructuur gehandhaafd blijft. Uitgangspunt bij het aanpakken van deze problematiek is dat er op wijkniveau oplossingen worden gezocht. De schaarse ruimte in combinatie met de vele geparkeerde voertuigen op sommige plaatsen zorgt voor een verminderde bereikbaarheid voor hulpdiensten. Over het algemeen kan worden gesteld dat het realiseren van parkeerplaatsen ten koste zal gaan van openbaar groen. De gemeente is hierin terughoudend omdat de groenvoorziening een prettig en leefbaar woonklimaat borgt. Aanleg van parkeerplaatsen in groen is mogelijk indien aan de voorwaarden wordt voldaan. In de woonwijk wordt een nachtelijke bezetting van 90% van de parkeerplaatsen als acceptabel beschouwd. Nagestreefd wordt dat er binnen 150 meter (hemelsbreed) van de woning in principe een parkeerplaats beschikbaar is.

Voor bedrijventerrein Wijchen Oost zijn afzonderlijke afspraken over aanleg van parkeerplaatsen in groen vastgelegd. Bij het opstellen van het Groenstructuurplan bedrijventerrein Wijchen Oost [28] is aangegeven hoe omgegaan dient te worden met parkeren en/of parkeerplaatsen op het bedrijventerrein. Doel is om groen te behouden ten behoeve van de leefbaarheid en als laatste optie te bezien. Om de ongewenste praktijk van parkeren in de groenstroken op te heffen, zijn voorwaarden voor aanleg van parkeerplaatsen in de openbare ruimte opgesteld [29][30].

Wijchen streeft er naar om auto’s in woonwijken aan het zicht te onttrekken. Middels beperkingen voor aan huis verbonden beroepen wordt de parkeeroverlast in woonwijken niet vergroot. Bij multifunctionele sportcomplexen worden de parkeerplaatsen optimaal gebruikt. Bij de schoolomgeving gelden naast de parkeernormen ook normen voor halen en brengen. Het beleid voor elektrische voertuigen wijzigt zodat individuele aanvragen mogelijk zijn. Voor treinreizigers moet voldoende parkeergelegenheid zijn in de directheid van het station zijn. Het belang van parkeerfaciliteiten waar carpoolende auto’s elkaar kunnen treffen en samen verder reizen, wordt onderstreept. Bij evenementen wordt gestreefd om parkeren op eigen terrein te bewerkstelligen. Wijchen hanteert een terughoudend beleid om te parkeren in het groen zodat de (hoofd)groenstructuur in woonwijken gehandhaafd blijft; voor bedrijventerrein Wijchen Oost zijn afzonderlijke afspraken gemaakt.

Parkeerschijfzone

Op afbeelding 2 zijn de parkeerplaatsen met blauw aangegeven die in de parkeerschijfzone liggen. Borden en een blauwe belijning van het parkeervak geven aan waar deze ‘blauwe zone’ geldt.

Afbeelding 2: parkeerplaatsen met beperkte parkeerduur (parkeerschijfzone met blauwe lijn parkeervakken)

De parkeerschijfzone in Wijchen is van toepassing op maandag t/m zaterdag van 9:00 tot 20:00 uur. Op koopzondagen is de parkeerschijfzone niet ingesteld maar is er wel (veel) winkelend publiek. Het doel van de parkeerschijfzone, om een vlotte roulatie van de parkeerplaatsen te bewerkstelligen, zou versterkt worden door de parkeerschijfzone ook op koopzondagen in te voeren. Echter zijn in Wijchen de koopzondagen niet op vaste dagen. Voor de bewoners en diens bezoekers kan het onduidelijk zijn wanneer de koopzondagen en daarmee de beperkte parkeerduur, van toepassing is. Om eenduidigheid te houden, wordt vastgehouden om de parkeerschijfzone niet op koopzondagen in te voeren.

Het onderzoek “Bereikbaarheid binnenstad” [15] (zie tabel in bijlage 2) laat zien dat winkelend publiek over het algemeen met 2 uur voldoende tijd heeft. Voor een winkelcentrum met de omvang van Wijchen ligt de parkeerduur op een drukke winkeldag (zaterdag) rond de 1 uur. Naarmate de omvang van een binnenstad / winkelcentrum toeneemt, neemt de parkeerduur toe. Uiteindelijk stagneert de parkeerduur op ongeveer 120 minuten (2 uur), zie bijlage 2. Geconcludeerd wordt dat er met de gestelde 2 uur middels een parkeerschijfzone voldoende parkeertijd is. De parkeerduur op de parkeerplaatsen met een parkeerschijfzone is gesteld op 2 uur. Er is een uitzonderingslocatie in Wijchen en dat is het (relatief kleine) parkeerterrein op de Vlaskam, alwaar slechts 1 uur parkeren is toegestaan. Deze uitzondering blijft in stand want er is door deze beperkte parkeerduur een vlotte circulatie/gebruik van de parkeerplaatsen; de kans is daarmee groter dat er plek is.

Parkeren voor langere duur

De parkeerschijfzone in Wijchen is van toepassing op maandag t/m zaterdag van 9:00 tot 20:00 uur. Dit betekent dat ’s avonds (tot 20:00 uur) de parkeerschijf gebruikt moet worden. Automobilisten die de vóór 18:00 uur in het centrum van Wijchen zijn en langdurig willen verblijven zoals bewoners, zijn bezoek of horecabezoekers, kunnen geen gebruik maken van de parkeerplaatsen in de parkeerschijfzone. Uit het parkeeronderzoek [12] blijkt dat er rond dat tijdstip voldoende parkeermogelijkheden in de parkeerschijfzone beschikbaar zijn. Het voorstel is om het tijdspad van de parkeerschijfzone te veranderen, ter verruiming van de bewoners en late bezoekers in het centrum.

Indien vanuit een instelling die de zorgverlening bij cliënten verzorgd, langer dan 2 uur bij een cliënt moet zijn, is hiervoor een ontheffing mogelijk. De ontheffing voor de parkeerduur kan door een zorgverlenende instantie worden aangevraagd en bevat geen persoongebonden kenteken. Hiermee kan de ontheffing door de hele organisatie gebruikt worden.

Binnen de huidige beleidskeuze worden geen (permanente) ontheffingen verleend, zodat de doorstroming van de parkerende voertuigen behouden blijft. Voor parkeerders die lange tijd in het centrum willen zijn, zijn voldoende parkeerplaatsen zonder tijdslimiet ingericht. Het college kan gemotiveerd afwijken bij uitzonderingen. Daarnaast is zij bevoegd op basis van artikel 87 RVV [1] ontheffing te verlenen voor de parkeerduur in de parkeerschijfzone.

Bewoners parkeren

Een permanente ontheffing op het gebruik van een parkeerschijf in de parkeerschijfzone (blauwe zone) wordt in de gemeente Wijchen niet verleend. Het doel van een parkeerschijfzone is om de doorstroming van de parkerende voertuigen te bevorderen. Voor alle langparkeerders (winkeliers, bewoners of bezoekers die langer willen parkeren) zijn rondom het centrum parkeerplaatsen zonder tijdslimiet ingericht. Deze liggen doorgaans op een iets grotere afstand van het centrum.

Vanuit de beleidsregels toegang centrum [17] is duidelijk dat een tijdelijke ontheffing voor bouw-, installatie-, reparatie- en verhuisverkeer (artikel 13) mogelijk is, eventueel aangevuld met een tijdelijke parkeerontheffing (artikel 17). Het bedrijf moet aantonen dat het in- en uitladen van gereedschap, apparatuur, materialen e.d. niet tijdens de venstertijden mogelijk is. De ontheffing wordt verstrekt voor de duur dat deze noodzakelijk is (maximaal 1 maand) en maximaal 2 tijdelijke ontheffingen per adres.

Eigenaren eigen grond

De intentie is dat eigenaren met parkeerplaatsen op eigen grond dit duidelijk zichtbaar maken. In een uitzonderlijke situatie wanneer parkeerplaatsen verdwijnen (op verzoek van de gemeente) maar zij wel grondeigenaar blijven, zijn specifieke afspraken gemaakt. Bij de herinriching van het centrum is met bewoners van Die Eijcken een afspraak gemaakt door de inrichting van het kernwinkelgebied door te trekken over hun terrein. Daarmee kwamen de persoonlijke parkeermogelijkheden te vervallen. De toegankelijkheid, bereikbaarheid en uitstraling van het centrum heeft een duidelijke verbeteringslag gemaakt. Voor deze bewoners is afgesproken dat zij per woonadres één ontheffing van de parkeerschijfzone kunnen krijgen.

Medische praktijk

Huisartsen in het centrum van Wijchen zijn niet verplicht om een parkeerplaats aan te vragen maar bij huisartsen zijn deze over het algemeen wel aanwezig. Op deze manier staat de auto binnen reikafstand tijdens een spoedgeval. Voor andere medische praktijken zoals een fysiotherapeut ontbreekt de noodzaak om bij een spoedgeval snel de auto ter plaatse beschikbaar te hebben.

Bewegwijzering

In Wijchen is gekozen voor statische ANWB-bewegwijzering die de centrumring aangeeft. De centrumring staat weergegeven in afbeelding 3. De route wordt gevormd door de volgende wegen: Stationslaan, Hogeweg, Meerdreef en de Mr.Van Coothlaan / Bronckhorstlaan. Vanuit deze centrumring worden de parkeerplaatsen bewegwijzerd met statische bebording met daarop de namen van de parkeerterreinen. Op dit moment is de afweging dat de kosten niet opwegen tegen de voordelen en daarom geen dynamische bewegwijzering wordt gerealiseerd.

Afbeelding 3: centrumring parkeren middels onderstaand statische verkeersbord

Algemene gehandicaptenparkeerplaatsen

Van de algemene gehandicaptenparkeerplaats (GPP) mogen alle bezitters van een gehandicaptenparkeerkaart gebruik maken. Er bereiken ons geen signalen dat er een tekort is. In bijlage 3 is een overzicht te zien van de GPP die nu in het centrum van Wijchen aanwezig zijn. Hieruit blijkt een goede verdeling van de GPP te zijn. In het parkeeronderzoek dat in juni 2014 is uitgevoerd [12], is specifiek onderzoek gedaan naar de aanwezigheid en het gebruik van de GPP. Geconcludeerd is dat over het algemeen geen knelpunten bestaan ten aanzien van de bezettingsgraad van de GPP.

Algemene GPP worden ook elders in Wijchen gerealiseerd, alwaar een behoefte blijkt te zijn. De Cliëntenraad Integraal Gehandicaptenbeleid Wijchen (CIGW) is onze gesprekspartner om deze locaties mede te bepalen.

In het centrum van Wijchen worden voor medische praktijken GPP gerealiseerd. Bezoekers van huisartsen en fysiotherapeuten zijn veelal (tijdelijk) minder valide. Zij zijn niet altijd in staat om ver te lopen en vanwege de parkeerdruk in het centrum is de beleidsregels dat bij huisartsen en fysiotherapiepraktijken in het centrum maximaal één algemene GPP aangewezen kan worden.

Individuele gehandicaptenparkeerplaatsen

Voor het centrum van Wijchen zijn, in verhouding tot andere wijken in Wijchen, meer individuele GPP gerealiseerd. Dit komt voornamelijk omdat in het centrum van Wijchen in verhouding meer ouderen wonen die in aanmerking komen voor een individuele GPP. Individuele GPP kunnen overal in Wijchen ingericht worden indien de aanvraag voldoet aan de eisen/richtlijnen. Bij zogenaamde seniorenwoningen in Wijchen is een GPP een voorkomend verschijnsel. Een individuele GPP wordt opgeheven zodra de aanvrager geen GPP meer (nodig) heeft of de aanvrager is overleden. Bij verhuizingen van de aanvrager, wordt de aanvraag opnieuw beoordeeld.

Gehandicaptenparkeerplaatsen op grond van derden

Individuele GPP’s worden niet op grond van derden door de gemeente gerealiseerd. Dat betekent dat de gemeente geen GPP op bijvoorbeeld op grond van een woningbouwcoöperatie aanlegt. Dit dient de eigenaar van de grond zelf reguleren.

Centrum Wijchen

Het afgesloten kernwinkelgebied is ingericht als een winkelerf waarmee parkeren binnen het centrum niet is toegestaan. Laden en lossen mag wel binnen de gestelde venstertijden: maandag t/m zaterdag van 7:00-12:00 uur. Buiten de bovenstaande venstertijden en voor deze grotere voertuigen zijn er voor de centrumbevoorrading twee locaties aangewezen waar laden en lossen altijd mogelijk is: op de Dorsvlegel en op het Europaplein.

Afbeelding 4: rode stip geeft twee locaties aan waar laden en lossen voor grote voertuigen in het centrum

Met deze ruime venstertijden en twee laad- en losvoorzieningen is er voldoende mogelijkheid voor alle laad- en losactiviteiten in het centrum te laten plaatsvinden. Voorkomen moet worden dat er misbruik van de laad- en losvoorziening door personenautomobilisten plaats vindt.

Voor de Action is een uitzonderingspositie gemaakt [43]. Het college heeft besloten om de bevoorrading van deze publiekstrekker in de Burchtstraat toe te staan. Bevoorrading met grote voertuigen was niet mogelijk aan een andere zijde van het pand. Op basis van de ontheffing mag in het afgesloten centrumgebied tussen 7:00 en 9:00uur geladen en gelost worden door 18 meter vrachtauto’s van Action. Door het gekozen tijdstip is de bezoekersdrukte nog niet aanwezig.

Voor de vrachtauto’s van de marktkooplieden (tijdens de weekmarkt) zijn de parkeerplaatsen van voormalige blauwe loods op de Dorsvlegel bestemd. Deze liggen op loopafstand van het centrum en aldaar is extra ruime parkeerruimte gerealiseerd. De parkeerplaatsen zijn normaliter zonder beperkingen te gebruiken, met uitzondering van de marktdag. Dan is deze parkeerruimte exclusief voor de vrachtauto’s gereserveerd.

Bedrijventerreinen

Voor de wegen en straten op bedrijventerrein Bijsterhuizen geldt een algemeen parkeerverbod, voor zowel personenauto’s als vrachtauto’s. Middels diverse (herhalings)borden is dit aangegeven.

Op bedrijventerrein Loonse Waard en enkele wegen van bedrijventerrein Wijchen Oost mogen vrachtauto’s op de openbare weg parkeren, mits ze de doorstroming niet belemmeren. Op Wijchen Oost is overmatig geparkeerde personenauto’s een doorn in het oog dat met lokale maatregelen opgepakt wordt. Op bedrijventerrein Breekwagen (Bergharen) is weliswaar geen parkeerverbod ingesteld maar dit valt binnen de bebouwde kom waardoor grote voertuigen hier op basis van de Apv niet geparkeerd mogen worden.

Vanwege de verkeersveiligheid zijn op bedrijventerrein Wijchen Oost enkele gebiedsontsluitingswegen uitgezonderd waar niet geparkeerd mag worden: Nieuweweg, Buys Ballotstraat, Gagelvenseweg, Kamerlingh Onnesstraat, Havenweg en parallelweg Graafseweg. Op afbeelding 5 is weergegeven waar wel geparkeerd door grote voertuigen mag worden op bedrijventerrein Wijchen Oost.

Afbeelding 5: rode arcering geeft aan waar wel geparkeerd mag worden door grote voertuigen.

Campers

De gemeente heeft het standpunt om de marktpartijen aan zet te laten met verzoeken voor camperplaatsen. Indien er ondernemers in Wijchen zijn die een camperplaats, eventueel met gebruikmaking van de aldaar aanwezige faciliteiten, voor eigen rekening willen exploiteren, wil de gemeente hieraan medewerking verlenen. Mocht de markt ontoereikend zijn, dan overweegt de gemeente zelf om camperplaatsen zonder basisvoorziening te realiseren. Daarnaast kunnen campergebruikers terecht bij bestaande (recreatie)ondernemers.

Fietsparkeren centrum Wijchen

De stallingen in het centrum van Wijchen staan aan de randen van het centrum en in het midden van de looproutes. Er is tijdens winkeltijden geen tekort aan stallingen waarneembaar. Op de marktdagochtend mag er niet gefietst worden op de markt. Tijdens grootschalige evenementen op de markt, zoals de kermis, wordt een fietsparkeerverbod op de markt ingesteld. Belangrijk is dat er voldoende alternatieven geboden worden. In het voorbeeld van de kermis wordt een bewaakte stallingsmogelijkheid aangeboden.

Fietsparkeernormen

De fietsparkeerbehoefte wordt bepaald aan de hand van de kencijfers uit het ASVV[32]. Er wordt onderscheid gemaakt in de functies kantoren, scholen, winkelgebied, gezondheidsinstellingen en sport, cultuur en ontspanning. Evenals voor parkeernormen voor auto’s wordt er ook bij de normen voor fietsparkeren onderscheid gemaakt in drie gebieden: centrum, schil centrum, rest bebouwde kom. In Wijchen is deze gebiedsindeling terug te vinden op afbeelding 8, zie hoofdstuk 5 waar de bepaling van de parkeerbehoefte verder aan bod komt.

Elektrische fietsen

Er zijn in het centrum van Wijchen geen openbare laadpalen voor fietsers. Langs fietsroutes bij enkele (horeca-)ondernemers in Wijchen of omliggende kerkdorpen, zijn wel laadmogelijkheden aanwezig. Particuliere initiatieven worden positief ontvangen. Dit geldt zowel voor het (winkel)centrum van Wijchen als daar buiten.

Weesfietsen

Weesfietsen zijn in Wijchen hoofdzakelijk bij het NS-station. Met een aanwijzingsbesluit van 20 januari 2016 [36] is het stationsgebied van Wijchen aangewezen als locatie waar het verboden is:

• -

  (brom)fietsen buiten de daarvoor bestemde ruimten te plaatsen;

• -

  (brom)fietsen langer dan 28 dagen onafgebroken te stallen

Afbeelding 6: aanwijzingsbesluit stationsgebied

Indien op andere locaties problemen met weesfietsen ontstaan, is het college bevoegd om een aanwijzingsbesluit te nemen. Het huidige aanwijzingsbesluit zal aangepast moeten worden zodra de nieuwe locatie van de fietsenstalling. De fietsenstalling in de stationsomgeving komt namelijk in de parkeergarage.

In het centrum worden fietsenstallingen geclusterd. Voor (nieuw)bouwplannen worden fietsparkeernormen aangehouden. De gemeente legt geen oplaadpunten voor elektrische fietsen aan. Het aanwijzigingsbesluit voor weesfietsen kan voor elk gebied ingesteld maar geldt nu alleen in de stationsomgeving. Het aanwijzingsbesluit moet veranderd worden zodra de nieuwe fietsenstalling (parkeergarage) is gerealiseerd.

Buurtwinkelcentra

In Wijchen zijn enkele buurtwinkelcentra, zoals Achterlo, Tunnelweg en Zuiderpoort. Daarnaast kent Wijchen nog een dorpsvoorziening in Alverna en een buurtsteunpunt in Woezik. Bij de meeste buurtwinkelcentra zijn geen parkeerregulerende maatregelen ingesteld; in Alverna is dit wel. Sinds de herinrichting van deze parkeerplaats zijn er geen signalen over de parkeerdruk ontvangen. Indien klachten over parkeren over buurtwinkelcentra komen, wordt een onderzoek uitgevoerd naar de exacte parkeerdruk tijdens de maatgevende periode. Dan wordt bezien of er een parkeerprobleem is en of parkeerregulerende maatregelen zoals een parkeerschijfzone wenselijk zijn. Bij de ingangen van de diverse winkels zijn enkele GPP gerealiseerd. Bij de gemeente Wijchen zijn geen probleemlocaties bekend over een verhoogde parkeerdruk. Hierdoor worden er nu geen parkeerregulerende maatregelen genomen.

Wonen in Wijchen

Dubbel grondgebruik is in Wijchen steeds vaker een gewoontegoed. Onder appartementen of grondgebonden particuliere woningen worden garages gerealiseerd, bijvoorbeeld bij de appartementen in de Villa Mes, aan de Sterrebosweg, de Teersmortelweg en in het plan ‘Tuin van Woezik’. In deze parkeergarages worden alleen voor de directe bewoners een (of meerdere) plaats(en) gereserveerd. Parkeren voor bezoek vindt nog steeds in de openbare ruimte plaats.

Indien woningen naast de functie wonen ook een aan huis verbonden beroep uitoefenen, vergroot de parkeerdruk op de omgeving. Omdat diverse bestemmingsplannen het beroep aan huis direct toestaan, vindt er een nadere afweging plaats. Het toestaan van een aan huis verbonden beroep is uitsluitend mogelijk indien aan de voorwaarden van het bestemmingplan wordt voldaan. Dit betekent over het algemeen o.a. dat de activiteit niet mag leiden tot gebruik van extra parkeren in het openbaar gebied. Vaak heeft het uitoefenen van een vrij beroep een publieksgericht karakter. Dit betekent dat het direct toestaan van het uitoefenen van een vrij beroep (arts, tandarts, notaris) een onevenredig zware druk kan leggen op de omgeving (b.v. parkeerdruk door patiënten, cliënten), hetgeen wel als een ruimtelijk relevant aspect kan worden getypeerd. Deze activiteiten zijn dan ook niet te scharen onder het in dit bestemmingsplan bedoelde begrip ‘aan huis verbonden beroep’, maar dienen te worden gerangschikt onder aan huis verbonden bedrijven. Ten aanzien van aan huis verbonden bedrijven is het bestemmingsplan over het algemeen meer terughoudend. Bedrijvigheid hoort in beginsel niet thuis in een woonomgeving.

Sportcomplexen

Bij sportvoorzieningen dienen voldoende parkeermogelijkheden te zijn. Indien meerdere (sport)voorzieningen op één locatie gebundeld zijn, worden de parkeerplaatsen optimaal gebruikt, zoals bijvoorbeeld op de Campus of sportpark Woezik. Bij evenementen dient er onderling afstemming gezocht te worden dat er niet gelijktijdig (grootschalige) evenementen plaatsvinden die van dezelfde parkeercapaciteit gebruik willen maken.

Schoolomgeving

In de gemeente Wijchen zijn weinig parkeervraagstukken bij scholen actueel. Alleen de omgeving van de Speelhoeve (Blauwe Hof) heeft onze aandacht om de overlast van halen en brengen te verlichten. Oplossingsrichtingen worden lokaal met school en bewoners met maatwerk gemaakt.

De gemeente streeft naar een flankerend beleid, waarbij vooral de nadruk gelegd wordt op kleinschalige en educatieve projecten. Het flankerende beleid heeft als doelstelling om alternatieven voor de auto voor het halen en brengen van kinderen op basisscholen te stimuleren. De rol van de gemeente is daarbij ondersteunend, door te faciliteren en te stimuleren. Dat wil zeggen dat de gemeente scholen en andere partijen zoals VVN of politie in de gelegenheid stelt, helpt en stimuleert om de problematiek aan te pakken. Via het Regionaal Orgaan Verkeersveiligheid Oost-Nederland (ROVON) zijn hiervoor in ruime mate documentatie en beschrijving van praktijkvoorbeelden beschikbaar. Voor de beeldvorming kan worden gedacht aan educatieve projecten of aansprekende acties om ouders te wijzen op alternatieven voor de auto. Vanuit het ROVON worden acties (financieel en) vooral intergemeentelijk aangepakt.

Elektrische voertuigen

De wereld van elektrische auto’s is onderhevig aan vernieuwingen. In 2015 zijn met een regionale aanbesteding van de Stadsregio Arnhem Nijmegen 12 laadpunten toegevoegd in de openbare ruimte; veelal bij dorpshuizen in de hele gemeente Wijchen. Op de Campuslaan en in het centrum van Wijchen (Europaplein) zijn in 2013 al 2 oplaadpalen geplaatst, met ieder 2 oplaadmogelijkheden. Op de website www.oplaadpalen.nl [42] wordt een actuele stand van zaken van alle oplaadpalen in Nederland gegeven. De Wijchense oplaadpalen staan hier vermeld.

De beleidsregels over elektrisch rijden zijn aan een update toe. Het nieuwe beleid betekent dat eigenaren van elektrische auto’s een laadpaal kunnen aanvragen, zodat er per laadpaal minimaal één gebruiker is. Wijchen heeft in de beleidsregels staan dat een aanvrager geen mogelijkheid mag hebben om op te laden via een privé-parkeergelegenheid. Parkeerplaatsen met oplaadpunten worden niet 'op kenteken' afgegeven maar de parkeerplaats wordt wel toegekend voor het specifieke doel voor het laden van een elektrisch voertuig. De gemeente bepaalt de locatie van het oplaadpunt en streeft naar realisatie van een oplaadpunt in de 'directe' nabijheid van het perceel of de woning. Aspecten als zichtbaarheid, vindbaarheid, clustering van laadpalen, parkeerdruk, doorgang verkeer, geen belemmering van straatmeubilair en behoud openbaar groen spelen mee in de locatiebepaling. Wijchen volgt hiermee het beleid ‘paal-volgt-auto’ en de toekomst zal uitwijzen hoeveel laadpalen er op deze manier bijkomen zodat het gebruik van elektrische auto’s gestimuleerd wordt.

Parkeren treinreizigers

Aan de zuidzijde, evenwijdig met de Stationslaan wordt in 2016/2017 de stationsomgeving verbeterd. Naast een parkeergarage die wordt gerealiseerd, wordt ook de openbare ruimte heringericht. In de parkeergarage komt plaats voor zowel auto’s als fietsen. Op het fietsparkeerdek is plaats voor meer dan 1.000 fietsparkeerplaatsen (dubbellaags) en er komen meer dan 200 autoparkeerplaatsen.

Het ontwerp en detaillering zorgen voor een open, duurzame parkeerkelder waar op toekomstige ontwikkelingen zoals elektrisch laden wordt voorgesorteerd. De belangrijkste trend is de toenemende aandacht voor het ontwerp en de inrichting van openbare parkeergarages. De aandacht richt zich daarbij vooral op het voorkomen van gevoelens van onveiligheid. Daarnaast is het belangrijk om ‘VOL’-signalering te hebben zodat er geen wachtrij ontstaat, ondanks dat er geen plaats is. De exacte vormgeving en inrichting van de stationsomgeving / parkeergarage wordt in dit plan niet behandeld. Uitvoering en realisatie van het parkeren, zowel K&R-, fiets- als autoparkeren, rondom het NS-station is een separaat project en geeft geen aanleiding om in dit parkeerbeleid verder te verbijzonderen.

Carpoolen

De enige officiële carpoollocatie in Wijchen is gelegen bij de afrit Wijchen-Bergharen van de A326, aan de Hernenseweg bij knooppunt Bankhoef (A50). De carpoolplaats biedt plaats aan 62 auto’s en is tevens voorzien van een overdekte fietsenstalling en verlichting. Met het openbaar vervoer is de carpoolplaats te bereiken via de buurtbus die hier direct langsrijdt (lijn 563; 1x/uur overdag) en op 800 meter (hemelsbreed) loopafstand de eindbushalte van de beide buslijnen in Wijchen (lijn 13 en lijn 15). Aan de aanwezige auto’s op diverse tijdstippen kan geconcludeerd worden dat de carpoolplaats goed wordt gebruikt. De locatie is in beheer en eigendom van de provincie Gelderland.

Vanuit de Wijchense bedrijvenverenigingen Wijchen Oost en Bijsterhuizen is de wens geuit voor een (extra) carpool gelegenheid. Het is voor de gemeente Wijchen belangrijk dat de carpoolplaats daadwerkelijk gebruikt dient te gaan worden. De gemeente heeft aangegeven positief te staan tegenover een extra carpoollocatie indien de behoefte en gebruik wordt aangetoond. Indien een geschikte locatie wordt benoemd, zijn financiering en beheer voorname aspecten waarover vooraf duidelijke afspraken over gemaakt moeten worden.

Parkeren bij evenementen

Ieder evenement moet zelf voorzien in de parkeerbehoefte. Bij de vergunningsaanvraag moet een verkeer- en parkeerparagraaf toegevoegd worden, waarin specifieke afspraken staan over hoe omgegaan wordt met het parkeren bij evenementen. Zoveel mogelijk wordt gestreefd om dit op eigen terrein te bewerkstelligen, zoals bijvoorbeeld bij het Emporium waar de parkeerruimte gehuurd wordt. Openbare parkeerplaatsen mogen onderdeel uitmaken van de aanvraag indien deze in voldoende mate aanwezig zijn, bv. bij festiviteiten in het centrum zoals de Kasteelfeesten en Wijchen On Ice. In de parkeeropgave moet de aanvrager aantonen hoe het fiets- en autoparkeren wordt geregeld, waar zijn bestaande en/of aanvullende parkeerverbodsborden nodig zijn en of de wegsleepregeling van kracht is.

Parkeren in het groen

De basis voor de afweging ‘parkeren wel/niet in het groen’ in woonwijken ligt vast in de groenstructuurplannen [28]. Daarin is vastgelegd welke groenstructuren op kern- en wijkniveau belangrijk zijn en in stand moeten worden gehouden dan wel versterkt moeten worden. Met buurt-groen is meer mogelijk, maar dat kan in verband met de leefbaarheid van de buurt niet zomaar worden opgeofferd. Om een heldere keuze in de belangenafweging te maken, zijn de richtlijnen van toepassing zoals verwoord in bijlage 4.

Voor bedrijventerrein Wijchen Oost zijn specifieke afspraken vastgelegd. Uitgangspunt is dat elk bedrijf op eigen terrein zorgt voor parkeerruimte voor eigen gebruik (personenauto’s en vrachtauto’s). Wanneer dit tot problemen leidt, moet worden gekeken naar oplossingen op nabijgelegen kavels. Als dit ook niet toereikend is, kan worden bekeken of het mogelijk is om parkeerplaatsen in de groenstroken aan te leggen. Parkeren in de openbare ruimte wordt dus gezien als laatste optie, met name uit oogpunt van leefbaarheid om het openbaar groen te behouden. Aanleg van parkeerplaatsen is uitsluitend mogelijk indien aan de voorwaarden wordt voldaan, zoals verwoord in bijlage 4. In 2015 zijn de regels en prijzen van bedrijventerrein Wijchen Oost betreffende uitbreidingen in de openbare ruimte (groen) versoepeld waardoor meer bedrijven de mogelijkheid hebben om extra parkeerplaatsen te realiseren. Het initiatief om de grond van de gemeente te kopen, of parkeerplaatsen te realiseren, moet van de bedrijven afkomen.

Bij buurtwinkelcentra kan middels een parkeeronderzoek uitsluitsel gegeven worden of parkeerregulerende maatregelen nodig zijn. Het aan huis verbonden beroep mag niet leiden tot een toename van (parkeer)overlast naar de omgeving toe. Er zijn al verscheidende elektrische laadpalen voor auto’s gerealiseerd en nieuwe aanvragen zullen dit aantal doen toenemen waarmee het elektrische rijden wordt gestimuleerd. Voor treinreizigers wordt in de stationsomgeving een parkeergarage gerealiseerd. De huidige carpoolvoorziening is een succes; voor nieuwe initiatieven staat de gemeente open voor. Parkeervoorzieningen realiseren in het groen is alleen onder bepaalde voorwaarden mogelijk waarbij het uitgangspunt is dat groenstructuur gehandhaafd blijft.

Verstedelijkingsgraad

In publicatie 317 wordt onderscheidt gemaakt in autogebruik tussen gebieden met een verschillende stedelijkheidsgraad. In een grote stad zullen de mogelijkheden om alternatieve vervoerswijzen te gebruiken groter zijn dan in een klein dorp. De verstedelijkingsgraad is bepaald [11] voor de kern Wijchen en de omliggende dorpen en zijn vastgelegd op:

• -

  de bebouwde kom van Wijchen, Niftrik en Batenburg valt onder 'matig stedelijk';

• -

  de bebouwde kom van Bergharen, Hernen en Balgoij valt onder ‘weinig stedelijk’;

• -

  het buitengebied van de gemeente Wijchen valt onder ‘niet stedelijk’;

Aan de hand een rekenvoorbeeld in bijlage 5 is het gebruik van deze verstedelijkingsgraad toegelicht.

Stedelijke zone

Publicatie 317 maakt daarnaast onderscheid in verschillende stedelijke zones. Het gebied is medebepalend naar de parkeerbehoefte. Er is onderscheid gemaakt in: centrum, schil, rest bebouwde kom en het buitengebied. Op basis van ervaring, ruimte en parkeermogelijkheden is in Wijchen aangegeven hoe deze zones exact liggen (zie afbeelding 8). Dit geeft duidelijkheid en eenduidigheid bij het bepalen van een bestaande of nieuwe parkeernorm, zoals het rekenvoorbeeld in bijlage 5.

De grenzen van het centrum zijn vernieuwd ten opzichte van besluit januari 2013 door een gelijke grens “Centrum” te hanteren, eenduidig zoals in de centrumvisie en het gebied reclamebelasting wordt geheven (zie zwarte lijn in afbeelding 8). De blauwe ring daaropvolgend is de “schil / overloopgebied”. De rest van Wijchen valt onder de “rest bebouwde kom”. Alles buiten de bebouwde komgrenzen valt onder “buitengebied”. Ligt een voorziening binnen de bebouwde kom van een Wijchens (kerk)dorp, dan valt dit onder “rest bebouwde kom”. Er wordt in deze kleine kernen geen aanduiding centrum gehanteerd.

Afbeelding 8: stedelijke zone in de kern Wijchen.

De parkeernormen gelden niet alleen voor auto’s; ook voor fietsers zijn er geldende parkeernormen, zie hoofdstuk 3.4. Voor het halen en brengen van kinderen bij (basis)scholen en kinderdagverblijven wordt vanwege de korte piekperiode, naast de berekende parkeerbehoefte, de specifieke rekenmethode van het CROW toegepast, zie hoofdstuk 3.5.