Notitie Geluidhinder langs wegen 2000

Varianten

In de VMK zijn een aantal varianten opgenomen. Het betreft de volgende scenario’s:

• 1.

  De situatie 1997: hierin is het bestaande wegennet opgenomen (VMK97)[1];

• 2.

  De situatie 2010: in deze variant zijn alle door de Raad vastgestelde plannen –althans waar “groen licht” voor is- doorgerekend (VMK10);

• 3.

  De situatie 2010: idem als 2, waarbij de Gagelvenseweg is doorgetrokken en de Schoenaker tussen de Randweg Noord en de Woeziksestraat is verwijderd (Belsub1);

• 4.

  De situatie 2010: idem als 2, maar waarbij de Meerdreef niet is doorgetrokken (Belsub2);

• 5.

  De situatie 2010: idem als 2, maar waarbij de maatregelen in het kader van duurzaam Veilig zijn opgenomen (Belsub3);

• 6.

  De situatie 2010, idem als 2, maar met toevoeging van alle eerder opgesomde maatregelen (3, 4 en 5), doorgetrokken Gagelvenseweg, geen verlengde Meerdreef, alle maatregelen uit duurzaam veilig verkeer) (Beltot).

Omdat inmiddels de maatregelen in het kader van duurzaam Veilig Verkeer door de Raad zijn vastgesteld en worden uitgevoerd, is situatie 5 feitelijk de basisvariant voor 2010.

De varianten 3 en 4 hebben slechts een beperkte invloed op de totale verkeersafwikkeling. Wel zijn de milieugevolgen plaatselijk groter.

Scenario 1, Situatie 1997, de basisvariant

In de basisvariant is het bestaande wegenpatroon van de gemeente opgenomen, met de daarbij behorende verkeersintensiteiten. Op grond hiervan zijn berekeningen uitgevoerd voor geluid en luchtverontreiniging.

Noot: Alle genoemde geluidsbelastingen zijn inclusief de aftrek van art. 103 wet Geluidhinder. D.w.z. dat de werkelijke geluidsbelasting daarom 3 of 5dB(A) hoger liggen, afhankelijk van de wettelijk toegestane snelheid ter plaatse.

Het blijkt dat van de 4500 opgenomen woningen, er:

2254 woningen zijn met een juridische geluidsbelasting hoger dan 50dB(A). De onderverdeling daarbij is:

• •

  1141 woningen hebben een geluidsbelasting tussen de 50 en 55 dB(A):

• •

  743 woningen hebben een geluidsbelasting tussen de 55 en 60 dB(A):

• •

  326 woningen hebben een geluidsbelasting tussen de 60 en de 65 dB(A):

• •

  44 woningen hebben een geluidsbelasting tussen de 65 en de 70dB(A)

• •

  Luchtverontreiniging door het wegverkeer niet voor komt.

Scenario 2, Situatie 2010, het toekomstig model ongewijzigd beleid

In deze variant is het vastgestelde beleid, zoals dat in onze ruimtelijke ordenings-, verkeers- en wegonderhoudsplannen (dus ook rekening houdend met toepassing van geluidarmer asfalt (SMA) op een aantal wegen) is vastgelegd tot het jaar 2010, verwerkt. De belangrijkste wijzigingen ten opzichte van het bestaande wegennet (1997)en de plannen zijn:

• •

  het doorknippen van de Zesweg;

• •

  het afsluiten van de Baron d'Osystraat (reeds gerealiseerd);

• •

  de afsluiting van de Gagelvenseweg tussen Woeziksestraat en Randweg Noord (reeds gerealiseerd);

• •

  eenrichtingsverkeer op een gedeelte van de Woeziksestraat;

• •

  afsluiten Wilhelminalaan en Palkerdijk t.b.v. Bijsterhuizen;

• •

  doortrekken 30e straat Bijsterhuizen;

• •

  doortrekken Meerdreef;

• •

  Niet meegenomen is de oostelijke ontsluitingsweg.

Naast deze aanpassingen aan het wegennet zijn onder meer ook de sociaal-economische veranderingen/wijzigingen en de mobiliteitsgroei in deze -en de andere varianten- verwerkt. Te denken valt b.v. aan toename aantal woningen, arbeidsplaatsen etc. Het betreft onder meer:

• •

  Hofsedam;

• •

  Huurlingsedam;

• •

  Groot Bijsterhuizen;

• •

  Kerkeveld;

• •

  inbreidingsgebieden;

• •

  dorpskernen.

Het blijkt dat het aantal woningen met een geluidsbelasting van meer dan 50dB(A) toeneemt tot 2393 (iets meer dan 6%). In de klasse boven de 65dB(A) neemt het aantal woningen zelfs toe van 44 naar 106 (140%).

De toename wordt voornamelijk waargenomen bij woningen langs de A326, de Graafseweg en Heumenseweg en wordt deels toegeschreven aan de woningbouwlokaties Kerkeveld en Huurlingsedam.

Scenario 3, Situatie 2010 met Gagelvenseweg in plaats van Schoenaker

Deze variant heeft slechts een beperkte invloed op de verkeersstromen en de geluidshinder. De Schoenaker ter plaatse van de Veenhof is in deze variant verwijderd en in plaats daarvan is de Gagelvenseweg opgenomen. Daarbij wordt er overigens wel van uit gegaan dat de woningen aan de Gagelvenseweg aan de voorkeurswaarde van de Wet Geluidhinder blijven voldoen ofwel geamoveerd worden.

Scenario 4, Situatie 2010, waarbij de Meerdreef niet is doorgetrokken

Bij het niet-doortrekken van de Meerdreef is het effect (geluidstoename) direct merkbaar op het gedeelte Oosterweg tussen Zuiderdreef en Ringlaan en in mindere mate van de Ringlaan tot de Mr. Van Coothlaan. Ook hier is het verkeerseffect van de maatregel slechts op een klein gedeelte van het wegennet merkbaar.

Scenario 5, Situatie 2010, waarbij alle maatregelen van Duurzaam Veilig Verkeer zijn opgenomen

Dit betreft het ongewijzigd beleid maar met alle maatregelen in het kader van duurzaam veilig. Bij duurzaam veilig zijn de effecten over de gehele gemeente verspreid. De hoofdontsluitingen krijgen -door de verkeersremmende werking van de maatregelen in de kernen- wat meer verkeer te verwerken.

Scenario 6, Situatie 2010, waarbij de eerdere varianten 3, 4, en 5 zijn verwerkt

In deze variant zijn de wijzigingen in het beleid doorgevoerd zoals deze in de eerdere varianten afzonderlijk zijn opgenomen. Het betreft:

• •

  de uitgangspunten van "Duurzaam Veilig" verkeer (snelheidsaanpassingen);

• •

  het niet doortrekken van de Meerdreef;

• •

  het doortrekken van de Gagelvenseweg (bocht er uit);

• •

  het knippen van de Schoenaker (woeziksestraat-randweg noord) (logisch gevolg van voorgenoemde punt)

Voor de A326 wordt er hierbij van uit gegaan dat deze in 2010 van ZOAB is voorzien (wegbeheerder Provincie).

Bij deze variant vermindert het aantal woningen met een geluidsbelasting van meer dan 50dB(A) tot 2281, echter ook hierbij neemt het aantal woningen in de klasse 65-70dB(A) toe van 44 tot 117.(circa 165%)

In onderstaande grafiek zijn de zes scenario's op een rijtje gezet.

Grafiek geluidhinder langs wegen

In onderstaande tabel zijn de aantallen woningen bij de diverse scenario's nog eens samengevat.

Conclusies:

• 1.

  Er wordt van uit gegaan dat bij alle nieuw aan te leggen wegen -c.q. reconstructies van wegen- de geluidsbelasting op de gevel van aanliggende woningen voldoet aan de voorkeursgrenswaarde van de Wet Geluidhinder. Daarmee wordt voorkomen dat nieuwe geluidhinderknelpunten ontstaan;

• 2.

  Als gevolg van het voorgenomen ruimtelijk beleid en de daarbij aangegeven politieke randvoorwaarden leiden alle verkeerstechnische maatregelen die in deze Verkeersmilieukaart onderzocht zijn, tot een -in absolute zin- geringe verlaging van het aantal geluidbelaste woningen. Het betreft voornamelijk een verschuiving van de geluidsbelasting in de middencategorie (56-60 en 61-65);

• 3.

  Over het algemeen leiden de scenario's niet tot een zodanige verlaging van de geluidsbelasting dat het leefklimaat bij de bestaande woningen aanzienlijk verbetert. In de hoogst belaste categorie (65-70) neemt het aantal woningen zelfs toe, c.q. verslechtert de situatie;

• 4.

  De toename van woningen in de hoogste categorie wordt veroorzaakt door de nieuwe woningbouwlokaties, de autonome groei van het autoverkeer en maatregelen in het kader van duurzaam veilig;

• 5.

  Luchtverontreiniging door het wegverkeer komt op ons wegennet niet voor.

Aanbevelingen

Aanbevolen wordt een sporenbeleid op te zetten dat gericht is op de volgende zaken:

• 1.

  de beschikbare budgetten van het Ministerie in de USV-regeling voor gevelsaneringen aanvragen en de hierin opgenomen projecten uit laten voeren (A-lijsten en Raillijsten); in dit verband ook schermprojecten onderzoeken voor de spoorlijn Den Bosch-Nijmegen en de Graafseweg (financiering en tijdstip van uitvoering onzeker); voor woningen op de B-lijsten (wegverkeerslawaai) eveneens trachten subsidie te verkrijgen.

• 2.

  de mogelijkheden onderzoeken om geluidhinderknelpunten met behulp van andere partners, overheden, c.q. medefinanciers, op te lossen;

• 3.

  Een programma en meerjarenraming opstellen voor het oplossen van geluidhinderknelpunten die als gevolg van autonome groei van het wegverkeer op onze wegen zich voor (gaan) doen;

• 4.

  Omdat op grond van de resultaten uit de verkeersmilieukaart blijkt dat geen enkele van de toekomstige visies/plannen etc. zal leiden tot een flinke vermindering van het aantal geluidbelaste woningen, een onderzoek starten naar de meest wenselijke verkeersstructuur.

Voor een nadere uitwerking van de punten 1, 2 en 3 is het noodzakelijk prioriteiten te stellen. Immers niet alle projecten kunnen tegelijkertijd worden aangepakt en ook de aard van de projecten is divers.

Om prioriteiten te kunnen stellen is inzicht nodig in de geluidhinderknelpunten op onze wegen én de (mogelijke) financiering door derden voor de uitvoering van eventuele maatregelen. Daarbij is de keuze gemaakt om woningen met een geluidsbelasting van 60dB(A) of hoger, prioriteit te geven. Het aantal woningen dat daarbij betrokken is bedraagt circa 300.

Nagegaan is bij welke wegen in 1997 en bij de overige scenario's de nabij gelegen woningen een geluidsbelasting hadden van 60dB(A) of meer. Zie bijlage 3. Vervolgens zijn de varianten onderling vergeleken. Bij deze vergelijking wordt inzichtelijk gemaakt op welke wegen er een toe- of afname is te verwachten van het aantal decibellen bij de onderzochte scenario's. Bijgevoegd treft u daarvoor een vijftal tekeningen aan (Bijlage 4).

Het blijkt dat de geluidhinderknelpunten -die op grond van de onderzochte scenario's blijven bestaan- zich met name voordoen op de volgende wegen:

De Graafseweg; de A326, de A50 en een aantal doorgaande routes naar/van de kerkdorpen.

Op grond van deze gegevens is een nader uitwerking gemaakt van de eerder genoemde knelpunten.

Ad.1. (USV-regeling)

Gevelsanering

In het kader van de USV (uitvoeringsregeling sanering verkeerslawaai) komen in totaal 24 woningen (5 wegverkeer en 19 railverkeer) in aanmerking voor geluidwerende maatregelen aan de gevel. Dit zijn over het algemeen verspreide woningen buiten de kernen. Voor de specificatie zie de bijlage 2.

De budgetten zijn door het ministerie VROM gereserveerd. De regio is budgethouder en de gemeente Nijmegen voert in principe de werkzaamheden uit (dit staat momenteel der discussie vanwege andere financieringsstromen). Fasering in de regio moet deels nog plaatsvinden. Totaal geraamd budget circa ¦ 350.000,=. In de eerste ISV-periode is voor de gemeente ¦35.000,= gereserveerd.

Schermprojecten

Een mogelijk vervolg is het opstarten van de schermprojecten langs de Graafseweg en de spoorlijn. Een groot aantal woningen langs de Graafseweg (bebouwde kom Alverna) en langs het spoor door de bebouwde kom van Wijchen (zowel de zuidzijde als de noordzijde, in totaal circa 300 woningen, zie bijlage 2), komt hiervoor in aanmerking. Deze woningen zijn niet opgenomen op de A-, B-, of Raillijsten. Als er schermen worden geplaatst hebben vele woningen (ook de achtergelegen bebouwing) daar profijt van.

De procedure voor schermprojecten is als volgt:

• •

  Gemeente onderzoekt globaal de geluidsbelasting van de woningen, b.v. per project; deze gegevens moeten op een speciaal projectformulier vermeld worden;

• •

  Gemeente dient een verzoek in bij het Ministerie om de voorbereiding van het project te starten; als het project wordt goedgekeurd krijgt de gemeente de voorbereidingskosten gefinancierd;

• •

  Gemeente gaat het project voorbereiden; wat voor soort scherm, de hoogte, de lengte, de technische mogelijkheid en voert overleg met bewoners.

• •

  Is er overeenstemming over het ontwerp van het scherm, dan kan de financiering voor de technische voorbereiding, het bestek en de aanleg aangevraagd worden. Het project komt dan op de landelijke lijst en afhankelijk van het beschikbare budget en urgentie, kan het project uitgevoerd worden.

N.B. Als het project alsnog niet in aanmerking komt voor schermvoorzieningen, kunnen woningen wel weer afzonderlijk voor gevelisolatie in aanmerking komen. Daarvoor moet een apart financieringstraject te worden doorlopen.

Woningen op de B-lijst

Een derde (niet geheel zekere) mogelijkheid is subsidie van het Rijk voor woningen op de B-lijst (zie bijlage 2). Deze woningen met een minder hoge geluidsbelasting vanwege het verkeerslawaai, komen in principe in aanmerking voor gevelisolatie, echter het Rijk heeft daar nog geen budgetten aan toegekend. De woningen op de B-lijst zijn woningen met een geluidsbelasting tussen de 55 en de 65 dB(A) (vanaf 1986). De financiering van de woningen op de B-lijst is onzeker. De B-lijst voor de gemeente Wijchen omvat vooralsnog 59 woningen.

Ad. 2. Onderzoek participatie derden

Het is de moeite waard te onderzoeken of er mogelijkheden zijn om samen met derden, b.v. andere wegbeheerders, grondbanken etc. b.v. de aanleg van geluidswallen of andere voorzieningen mogelijk te maken,. Daardoor kunnen wellicht met beperkte middelen knelpunten worden opgelost. Concreet wordt hier aan de aanleg van geluidswallen langs de A326 en de A50 mee bedoeld.

Ad. 3. Opstellen programma en meerjarenraming

De overige woningen met een geluidsbelasting hoger dan 50 dB(A) betreft situaties die ontstaan zijn na 1 maart 1986 als gevolg van autonome groei en/of de uitvoering van verkeers- of bestemmingsplannen. In principe is hier geen wettelijke regeling voor. Als tot een eventuele aanpak van de hier ontstane geluidhinderlijke situaties wordt overgegaan komen de kosten geheel voor rekening van de gemeentelijke portemonnee. In principe komen woningen met een geluidsbelasting > 50 dB(A) (totaal circa 1000) daarvoor in aanmerking. Gelet op de prioriteiten die gesteld moeten worden wordt hier voorshands uitgegaan van woningen met een juridische geluidsbelasting boven 60 dB(A). In totaal betreft het circa 500 woningen. Indicatief is de volgende berekening gemaakt.

Stel de gemiddelde isolatie van een woning kost circa ¦ 8.000,=. Dan zijn de totale benodigde middelen te begroten op ¦ 8.000 x 500 = ¦ 4.000.000,=.

Op dit moment is nog niet in detail onderzocht hoeveel woningen precies hiervoor in aanmerking te komen. Ook is nog niet bekend of er gevelisolerende maatregelen of afschermende voorzieningen in de vorm van geluidsschermen of -wallen moeten worden aangelegd, waardoor de kosten lager kunnen uitvallen.

Voorgesteld wordt om een nadere uitwerking te laten plaatsvinden van wegen en woningen, b.v. welke wegen, aantallen woningen, te treffen maatregelen, hoogte geluidsbelasting, prioriteitsstelling etc. Tevens zal een voorstel worden gedaan op welke wijze de financiële middelen worden toegekend. De in het MIP gereserveerde bedragen zullen daarvoor aangewend worden.

Ad. 4. Onderzoek verkeersstructuur

Een onderzoek naar de wenselijke verkeersstructuur kan er mogelijk toe leiden dat minder woningen geluidbelast worden. Mogelijk dat de resultaten ook nog van invloed zijn op de knelpunten zoals genoemd onder 3. Teven kunnen de ontwikkelingen in het kader van de nieuwe inbreidingslokaties in relatie tot de bebouwing van Huurlingsedam, worden meegenomen.

Resumé

Op grond van de conclusies (blz. 9) wordt voorgesteld wordt om de aanbevelingen, genoemd onder de punten 1 t/m 4 over te nemen. Daarbij stellen wij voor om, gelet op de diversiteit van de projecten, de aangegeven prioriteiten en beschikbare middelen/mogelijkheden op dit moment voorkeur te geven aan:

• •

  Het onderzoek om derden te laten participeren in de eventuele aanleg van geluidwerende voorzieningen langs de A326 en mogelijk de A50 (aanvang 2000/2001);

• •

  USV-projecten, teweten gevelsaneringsprojecten A- en raillijsten (afstemmen met de regio); (aanvang 2001)

• •

  Schermprojecten langs de Graafseweg en spoorlijn (aanvang 2001/2002).

Voor de financiering van maatregelen bij woningen waarvan de geluidsbelasting de afgelopen jaren is gestegen als gevolg van autonome groei van de gemeente zullen vanaf 2002 structurele middelen beschikbaar moeten komen. Nader onderzoek naar de juiste aantallen en uiteindelijk te treffen maatregelen en kosten zal nog plaatsvinden in het kader van het milieuprogramma. De in het MIP gereserveerde bedragen hiervoor aanwenden.

Bij het onderzoek naar de wenselijke verkeersstructuur tevens de ontwikkelingen m.b.t. de nieuwe inbreidingslokaties in relatie tot Huurlingsedam meenemen.