Beleidsregel van de burgemeester van de gemeente Woudenberg houdende regels omtrentde opiumwet Beleidsregels 13b Opiumwet gemeente Woudenberg

Beleidsregels artikel 13b Opiumwet gemeente Woudenberg

Deze beleidsregels hebben betrekking op de bevoegdheid tot de oplegging van een last onder bestuursdwang inhoudende de sluiting van woningen en lokalen door de burgemeester bij verkoop, aflevering of verstrekking dan wel het daartoe aanwezig zijn van drugs vanuit woningen of al dan niet voor publiek toegankelijke lokalen en daarbij behorende erven. De maatregel die voortvloeit uit deze bevoegdheid is een herstelsanctie en is niet bedoeld als straf. Sluiting is gericht op het herstel van de situatie en het weren en terugdringen van drugshandel in georganiseerd verband in en vanuit panden.

Het belang dat hiermee wordt gediend, is de bescherming van de openbare orde en de

volksgezondheid. Het doel van de maatregel is er op gericht om bekendheid van het pand als drugspand te doorbreken, de bekendheid van het pand in het drugscircuit teniet te doen en daarmee te verhinderen dat het pand (weer) wordt gebruikt ten behoeve van het drugscircuit en de georganiseerde drugshandel en daarnaast herhaling van de verstoring van de openbare orde alsmede verdere aantasting van het woon- en leefklimaat te voorkomen. De toepassing van artikel 13b van de Opiumwet is gericht op het pand (locatie) en niet de persoon of belanghebbende.

Juridisch kader

Vanuit het oogpunt van openbare orde en veiligheid, het beschermen van het woon- en leefklimaat en de volksgezondheid treedt de gemeente Woudenberg streng op tegen verkoop, aflevering, verstrekking dan wel aanwezig zijn van drugs. Om de effecten op de veiligheid en leefbaarheid aan te pakken kan de gemeente Woudenberg gebruik maken van de instrumenten uit de Wet Victoria, de Wet Damocles en de Wet Victor.

• •

  Artikel 174a Gemeentewet (Wet Victoria) geeft de burgemeester de mogelijkheid om een woning of lokaal te sluiten wegens verstoring van de openbare orde of ernstige vrees daarvoor bijvoorbeeld indien er sprake is van illegale verkoop van drugs. Er zijn echter panden van waaruit in drugs wordt gehandeld zonder dat dit voor verstoring van de openbare orde zorgt. Daar voorziet artikel 13b Opiumwet in.

• •

  Artikel 13b Opiumwet (Wet Damocles) geeft de burgemeester de mogelijkheid om bestuursrechtelijk te handhaven indien in woningen of lokalen dan wel in of op bij woningen of zodanige lokalen behorende erven een middel als bedoeld in lijst I of II wordt verkocht, afgeleverd of verstrekt dan wel daartoe aanwezig is. Het aantonen van overlast is geen voorwaarde bij het toepassen van artikel 13b Opiumwet.

• •

  Artikel 14 Woningwet (Wet Victor) regelt het traject na sluiting van een pand en maakt het mogelijk om het beheer van een pand over te nemen (artikel 14 Woningwet) en daarna eventueel te onteigenen (artikel 77 Onteigeningswet).

Het is vaste rechtspraak van de Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State om de zinsnede ‘daartoe aanwezig is’ in artikel 13b eerste lid Opiumwet zo uit te leggen dat de burgemeester al bevoegd is een last onder bestuursdwang op te leggen indien in een pand een handelshoeveelheid drugs aanwezig is. Om te bepalen wanneer sprake is van een ‘handelshoeveelheid’ wordt aangesloten bij de door het Openbaar Ministerie toegepaste criteria, waarbij een hoeveelheid harddrugs van maximaal 0,5 gram en een hoeveelheid softdrugs van maximaal 5 gram als hoeveelheden voor eigen gebruik

worden aangemerkt. Bij overschrijding van de hoeveelheid die bestemd is voor eigen persoonlijk gebruik, wordt aangenomen dat de drugs bestemd zijn voor verkoop, aflevering of verstrekking dan wel daartoe aanwezig zijn. Het tegendeel dient aannemelijk te worden gemaakt.

Overigens is voor de toepassing van artikel 13b, eerste lid, van de Opiumwet niet vereist dat zich daadwerkelijk drugsgerelateerde overlast in de omgeving voordoet, nu deze bepaling primair ziet op het tegengaan van drugshandel.

Reikwijdte beleidsregels

Deze beleidsregels zijn van toepassing op de uitoefening van de in artikel 13b Opiumwet neergelegde bevoegdheid van de burgemeester tot het opleggen van een last onder bestuursdwang bij panden indien er sprake is van verkoop, aflevering of verstrekking dan wel daartoe aanwezig zijn van drugs, ten aanzien van:

• -

  voor publiek toegankelijke lokalen en bijbehorende erven;

• -

  niet voor publiek toegankelijke lokalen en bijbehorende erven en;

• -

  woningen en bijbehorende erven.

Deze beleidsregels zijn niet van toepassing op coffeeshops. In de gemeente Woudenberg worden coffeeshops niet gedoogd.

Strafrechtelijk én bestuursrechtelijk handhaven

Bij de aanpak van handel in drugs, in het bezit zijn van en het gebruik van drugs worden naast strafrechtelijke maatregelen ook bestuursrechtelijke maatregelen ingezet.

Strafrechtelijke sancties richten zich op de bij de verkoop betrokken personen. Het beëindigen of het opheffen van de (georganiseerde) handel in drugs wordt daarmee niet per definitie bereikt.

Bestuursrechtelijke maatregelen richten zich bij overtreding van de Opiumwet op de betrokken woningen of lokalen, waardoor beëindigen of het opheffen van de illegale situatie kan worden bereikt.

Het moment van inbeslagname van drugs en het effectueren van de bestuursrechtelijke maatregelen kan enige tijd uit elkaar liggen, nu de eisen van zorgvuldigheid bij het toepassen van bestuursdwang in acht genomen moeten worden. Dit betekent niet dat er na inbeslagname geen reden meer is bestuursrechtelijke maatregelen, zoals een last onder bestuursdwang, op te leggen.

De burgemeester is bevoegd

De bevoegdheid van de burgemeester tot toepassen van artikel 13b Opiumwet betreft een discretionaire bevoegdheid. Dat wil zeggen dat deze bevoegdheid gebruikt wordt na een belangenafweging. In deze beleidsregels wordt vastgelegd op welke wijze de burgemeester met deze discretionaire bevoegdheid omgaat.

Het kan zijn dat zich omstandigheden voordoen waarin het volgen van het beleid onredelijke gevolgen heeft. In die gevallen kan de burgemeester gemotiveerd afwijken of afzien van het toepassen van de beleidsregels.

Er kan echter ook sprake zijn van verzwarende omstandigheden die aanleiding geven om eerder over te gaan tot het opleggen van een last onder bestuursdwang inhoudende een sluiting. Indien er verzwarende omstandigheden zijn, is aannemelijk dat er sprake is van een ernstige situatie, bijvoorbeeld als er aanwijzingen zijn dat de aangetroffen drugs voor drugshandel in georganiseerd verband bestemd zijn. De belangrijkste feiten en omstandigheden die kunnen worden aangemerkt als verzwarende omstandigheden, staan vermeld in onderstaande indicatorenlijst van het handhavingsarrangement.

Opleggen last onder bestuursdwang

Het opleggen van een last onder bestuursdwang op basis van artikel 13b Opiumwet is nader uitgewerkt in de Algemene wet bestuursrecht, titel 5.3, en betreft een herstelsanctie. Een herstelsanctie, in dit geval het opleggen van last onder bestuursdwang, is een bestuurlijke sanctie die strekt tot het geheel of gedeeltelijk ongedaan maken of beëindigen van een overtreding, tot het voorkomen van herhaling van een overtreding, dan wel tot het wegnemen of beperken van de gevolgen van een overtreding (artikel 5:2, eerste lid onder b Awb). Bij het opleggen van een last onder bestuursdwang wordt een begunstigingstermijn gegeven waarbinnen de overtreder de gelegenheid krijgt om de woning of het lokaal te ontruimen en sluiten. De termijn is gesteld op 48 uur om de ontruiming uit te voeren en de overtreding te beëindigen. Indien de last niet of niet tijdig wordt uitgevoerd, zal de burgemeester overgaan tot feitelijk handelen door te ontruimen en te sluiten. Door zelf uitvoering te geven aan de last onder bestuursdwang, kan de overtreder voorkomen dat de burgemeester feitelijke bestuursdwang toepast. De sluitingsbevoegdheid wordt niet aangetast. De sluiting is feitelijk van aard en brengt met zich mee dat niemand de woning of het lokaal mag betreden.

In de gemeente Woudenberg wordt er in beginsel voor gekozen het gehele pand (woning of lokaal) te sluiten, omdat zo direct een einde wordt gemaakt aan de illegale situatie. Tevens wordt door sluiting de bekendheid van het pand in het drugscircuit doorbroken. Een uitzondering op de gehele sluiting van het pand kan worden gemaakt in geval van de aanwezigheid van een kleine handelshoeveelheid hennep in een woning of bij kamerverhuur in deze woning. In Woudenberg wordt in het handhavingsarrangement, bij woningen een onderscheid gemaakt tussen de constatering van een kleine handelshoeveelheid of een handelshoeveelheid. Dit onderscheid is bedoeld om te voorkomen dat een last onder bestuursdwang wordt opgelegd in geval een relatief kleine overtreding van de toegestane hoeveelheid hennep wordt aangetroffen. Vooral om te voorkomen dat een relatief zwaar middel wordt ingezet met ingrijpende gevolgen voor de grondrechten van bewoners. In deze gevallen zal wel altijd een schriftelijke waarschuwing volgen. Bij (recreatie-)woningen waarvan is vastgesteld dat deze niet (langer) voor (recreatie-)woondoeleinden gebruikt werden, geldt dat deze voor de toepassing van deze beleidsregels worden gelijkgesteld met lokalen (niet zijnde woningen).

Bij het sluiten van woningen dient in de belangenafweging beoordeeld te worden dat de maatregel van sluiting er niet toe mag leiden dat het recht op respect voor het privéleven, het familie- en gezinsleven en woning onevenredig wordt aangetast (Artikel 8 Verdrag tot bescherming van de rechten van de mens en de fundamentele vrijheden, hierna te noemen ‘EVRM’). Hierin wegen de belangen van de bewoner zwaar mee. Voor bewoner(s) kan sluiting van een woning een aantasting van een fundamenteel grondrecht zijn. Anderzijds moet ook bedacht worden dat juist als het om woningen gaat, de impact van drugshandel op de omgeving/ omwonenden groot is en een dergelijke inmenging in de persoonlijke levenssfeer gerechtvaardigd is indien dit noodzakelijk is ter voorkoming van strafbare feiten en het herstel van het woon- en leefklimaat van omwonenden. Toepassing van de maatregel moet zorgvuldig gebeuren, zeker als sprake is van (mogelijk) verblijf van minderjarige(n) in de woning. Anderzijds dienen minderjarige(n) ook beschermd te worden tegen blootstelling aan dergelijke situaties, daarom zal in gevallen dat minderjarige(n) betrokken zijn een zorgmelding worden gedaan bij de Raad voor de Kinderbescherming. Gezien de effecten van de handel in en het gebruik van drugs vanuit een pand op het openbare leven, geniet feitelijk handelen de voorkeur boven het opleggen van een last onder dwangsom.

Wet kenbaarheid publiekrechtelijke beperkingen onroerende zaken (WKPB)

Het besluit tot sluiting van een woning of lokaal op grond van artikel 13b Opiumwet wordt geregistreerd en gepubliceerd in de zin van de Wet kenbaarheid publiekrechtelijke beperkingen onroerende zaken (WKPB). Het WKPB-register houdt deze publiekrechtelijke beperking betreffende de onroerende zaak bij. Indien de sluiting wordt opgeheven, wordt dit ook aangepast in het WKPB-register.

Vervolgtraject

Na afloop van de sluitingstermijn vindt in overleg met de eigenaar en bewoners een overdracht van de woning of het lokaal plaats. Is er ernstige vrees voor herhaling van de verstoring van de openbare orde dan komt het betreffende pand in aanmerking voor een verlenging van de duur van de sluiting.

De betrokkenen worden bij mogelijke verlenging opnieuw gehoord. Een andere mogelijkheid is het opleggen van een (preventieve) last onder dwangsom indien de gerechtvaardigde vrees op herhaling bestaat.

Soms is sluiting niet voldoende en zijn aanvullende maatregelen nodig om de leefbaarheid rond het gesloten pand te herstellen. De Wet Victor regelt het traject van onder andere een sluiting op grond van artikel 13b Opiumwet. De Wet Victor maakt het mogelijk om het beheer van een pand over te nemen (artikel 14 Woningwet) en daarna eventueel te onteigenen (artikel 77 Onteigeningswet). Het besluit tot beheer wordt genomen door het college van burgemeester en wethouders.

Handhavingsarrangement

Rolverdeling handhaving (niet limitatief)

De regie van de bestuurlijke handhaving en de coördinatie van de uitvoering hiervan ligt bij de gemeente.

De taken van de politie zijn:

• 1.

  constatering overtreding;

• 2.

  opmaken proces-verbaal;

• 3.

  melding aan burgemeester + verstrekken van schriftelijke informatie door de politie (zoals het toesturen van een bestuurlijke rapportage, Hennep Informatie Bericht of algemeen informatierapport).

De taken van het Openbaar Ministerie zijn:

• 1.

  bij voldoende bewijskracht in proces-verbaal en indien van toepassing, vervolgen van strafbare feiten;

• 2.

  toepassen van dwangmiddelen (zoals doorzoekingen of voorlopige hechtenis, indien opportuun en daartoe wettelijke bevoegdheden zijn);

• 3.

  leiden van opsporingsonderzoeken.

De taken van de gemeente zijn:

• 1.

  toepassen van bestuurlijke handhavingsrichtlijn;

• 2.

  indien van toepassing, het toepassen van bestuursdwang;

• 3.

  indien niet door eigenaar tot sluiting wordt overgegaan, sluiten en verzegelen van het object.

Handhavingsrichtlijn – lokalen en bijbehorende erven

Handhavingsrichtlijn – woningen en bijbehorende erven

De belangrijkste feiten en omstandigheden die kunnen worden aangemerkt als verzwarende omstandigheden, staan in onderstaande indicatorenlijst vermeld. De indicatorenlijst heeft een alternatief en geen cumulatief karakter. Ook op basis van enkele indicatoren kan worden aangetoond dat er verzwarende omstandigheden zijn. De indicatorenlijst is nadrukkelijk een hulpmiddel. Voor toepassing van de maatregel moet uiteraard altijd eerst gekeken worden of voldaan wordt aan de criteria van artikel

13b Opiumwet en de voorwaarden zoals gesteld in dit beleid.

Indicatorenlijst

• 1.

  de hoeveelheid aangetroffen middelen als bedoeld in lijst I en/of lijst II van de Opiumwet (dit zal in ieder geval een grotere hoeveelheid moeten zijn dan een hoeveelheid die duidt op eigen gebruik).Er moet minimaal sprake zijn van een hoeveelheid die duidt op beroeps- of bedrijfsmatige handel (hierbij wordt aangesloten bij de richtlijnen van de Procureurs Generaal). Indien sprake is van een dergelijke hoeveelheid kan op grond van de jurisprudentie aangenomen worden dat het gaat om handel en hoeft er geen sprake te zijn van daadwerkelijke verkoop, aflevering of verstrekking.

  Daarnaast kan er sprake zijn van andere signalen die duiden op beroeps- of bedrijfsmatigheid, zoals de aanwezigheid van verpakkingsmateriaal, grote som(men) (handels) geld, weegschaal, assimilatielampen e.d.);

• 2.

  de mate waarin de woning betrokken is bij de drugshandel in georganiseerd verband;

• 3.

  er is sprake van gewelds- of andere openbare orde delicten;

• 4.

  er is sprake van één of meer (vuur)wapen(s)/verboden wapenbezit, als bedoeld in de Wet Wapens en Munitie;

• 5.

  er is een vermoeden van betrokkenheid van de bewoner(s)/betrokkene(n);

• 6.

  er is een vermoeden dat de bewoner(s)/betrokkene(n) verkeert/verkeren in kringen van personen met antecedenten (hierbij moet met name gedacht worden aan antecedenten t.a.v. de Opiumwet of de Wet Wapens en Munitie, maar ook antecedenten op het gebied van geweld jegens personen of zaken, zoals mishandeling, bedreiging, vernieling of diefstal e.d. kunnen een rol spelen);

• 7.

  er is sprake van recidive;

• 8.

  er is sprake van een combinatie van middelen als bedoeld in lijst I en lijst II Opiumwet;

• 9.

  de mate van gevaar voor de omgeving, mate van risico voor omwonenden;

• 10.

  de mate van overlast;

• 11.

  aannemelijkheid dat de woning niet overeenkomstig de woonfunctie wordt gebruikt;

• 12.

  aannemelijkheid dat behalve de woning of het daarbij behorende erf nog één of meer locaties betrokken is/zijn bij drugshandel in georganiseerd verband of als aanwezigheid van drugs hierop duidt of

• 13.

  overige feiten of omstandigheden die duiden op drugshandel in georganiseerd verband.

Intrekking

Het “Nulbeleid coffeeshops en bestuursrechtelijke handhavingsarrangement” (vastgesteld op 26 juni 2008) wordt ingetrokken.

Inwerkingtreding

Deze beleidsregels treden in werking op de eerste dag na de datum van bekendmaking.

Citeertitel

Deze beleidsregels kunnen worden aangehaald als: Beleidsregels artikel 13b Opiumwet gemeente Woudenberg.