Beleidsregel hogere waarden gemeente Zaanstad

2.1 Wet geluidhinder

De Wet geluidhinder (Wgh) en het Besluit geluidhinder regelen de beheersing van de geluidshinder vanwege wegverkeer, spoorverkeer en gezoneerde industrieterreinen. De wet is gekoppeld aan de Wet ruimtelijke ordening. Ruimtelijke plannen moeten voldoen aan geluidsnormen.

In de gewijzigde Wet geluidhinder is voor wegverkeerslawaai en spoorweglawaai overgestapt op de Europese dosismaat Lden. Deze dosismaat wordt aangeduid met “dB”. Voor industrielawaai is (nog) niet de Europese dosismaat ingevoerd, daarvoor geldt nog de oude dosismaat Letm in dB(A).

Het wettelijke regime maakt onderscheid tussen bestaande en nieuwe situaties. De normen zijn voor nieuwe situaties in beginsel strenger dan voor bestaande situaties. Hieronder volgt een overzicht van enkele belangrijke onderwerpen uit de Wgh.

Voorkeursvolgorde maatregelen

De Wgh hanteert een voorkeursvolgorde bij de bestrijding van geluidshinder, te weten:

• 1.

  maatregelen aan de bron, zoals verkeersbeperkende maatregelen of geluidsreducerend asfalt;

• 2.

  overdrachtsmaatregelen, zoals geluidsschermen of het creëren van afstand tussen de geluidsbron en de ontvanger van het geluid;

• 3.

  maatregelen bij de ontvanger, zoals de realisatie van gevelisolatie bij woningen of de indeling van woningen.

Geluidsgevoelige bestemmingen

In de Wet geluidhinder en de bijbehorende besluiten is aangegeven welke gebouwen of terreinen bescherming genieten tegen geluid. Dit worden geluidsgevoelige bestemmingen genoemd; deze zijn vermeld in bijlage 1.

Geluidszones

Geluid en hinder zijn ruimtelijk bepaald: het geluidsniveau neemt af bij toenemende afstand tussen de bron en de ontvanger. De wetgever heeft om die reden gekozen voor het definiëren van ruimtelijke aandachtsgebieden, de zogeheten geluidszones. Er zijn zones gedefinieerd voor drie geluidsbronnen: wegverkeer, railverkeer en industrieterreinen met grote lawaaimakers.

Geluidsnormen

Aan zones zijn verschillende geluidsnormen gekoppeld voor elk van de geluidsbronnen. De normstelling onderscheidt een voorkeursgrenswaarde en een maximale grenswaarde. De voorkeursgrenswaarde voor geluid wordt voor alle (nieuwe) geluidsgevoelige bestemmingen nagestreefd. Realisatie hiervan is echter niet overal en altijd mogelijk. Daarom bevat de Wet geluidhinder de mogelijkheid om hogere waarden vast te stellen tot de maximale grenswaarde. In Zaanstad wordt maximaal ontheffing verleend tot de uit de Ruimtelijke Milieuvisie afkomstige basiskwaliteit- en ambitiewaarden. Bij een geluidbelasting hoger dan de basiskwaliteit-/ambitiewaarde, doch lager dan de wettelijk vastgestelde maximale grenswaarde wordt alleen gemotiveerd ontheffing verleend. Deze ontheffing zal enkel worden verleend op basis van een bestuurlijk besluit. Het bestuurlijke voorstel zal de consequenties van alle mogelijkheden c.q. opties moeten bevatten als basis voor de bestuurlijke besluitvorming. Hierbij valt te denken aan bijvoorbeeld beperkingen in het toestaan van woningbouw binnen zones van industrieterreinen. Bestuurlijke besluitvorming vindt plaats op basis van een afweging van (groot) algemeen, dan wel maatschappelijk belang. Hierbij mogen de doelstellingen uit de Ruimtelijke Milieuvisie niet uit het oog worden verloren. Het bestuurlijke besluitvormingsproces is vooralsnog niet nodig bij geluidsbelastingen veroorzaakt door verkeer op stroom- en gebiedsontsluitingswegen aangezien bij deze categorieën ontheffing mogelijk is tot de wettelijk vastgestelde maximale grenswaarde. De geluidbelasting veroorzaakt door deze stroom- en gebiedsontsluitingswegen is zodanig hoog dat, zo wordt verwacht, er (bij voorbaat) niet kan worden voldaan aan de vastgestelde basiskwaliteit- en ambitiewaarden. Deze wegen betreffen voornamelijk 50 km/h wegen met een verkeersintensiteit die hogere geluidbelastingen veroorzaken dan de genoemde basiskwaliteit- en ambitiewaarden. Ook op deze wegen zijn de ontheffingscriteria en voorwaarden van toepassing (zie § 3.3 sub 1 en sub 3) om een goed woon- en leefklimaat te waarborgen.

Hierbij wordt nog opgemerkt dat er onderzoek zal moeten worden gedaan naar de mogelijkheden om de geluidbelasting veroorzaakt door de stroom- en gebiedsontsluitingswegen, te reduceren.

Wettelijke eisen en randvoorwaarden (ontheffingsgronden)

In de Wet geluidhinder zijn ontheffingsgronden opgenomen op grond waarvan van de voorkeursgrenswaarde kan worden afgeweken en er een hogere waarde kan worden verleend. Deze ontheffingsgronden zijn gebaseerd op stedenbouwkundige, landschappelijke, verkeer/vervoerskundige en financiële aspecten. Alleen als blijkt dat geluidreducerende maatregelen onvoldoende doeltreffend zijn dan wel in conflict zijn met één of meerdere van de genoemde ontheffingsgronden, kan worden overgegaan tot het verlenen van een hogere waarde.

Ter verduidelijking hiervan volgt hier een korte toelichting op elk van deze ontheffingsgronden:

Stedenbouwkundige aspecten

De vraag wanneer er sprake is van stedenbouwkundige bezwaren is niet eenduidig te beantwoorden. Het realiseren van bijvoorbeeld een geluidsscherm langs een gemeentelijke weg of in een stadscentrum zal al snel als bezwaarlijk worden gezien. Vaak past een scherm niet in een stedelijke omgeving of bewoners willen geen scherm omdat hun uitzicht hierdoor wordt belemmerd. Als de initiatiefnemer kan aantonen dat woningbouw ter plaatse noodzakelijk is en dat deze bebouwing niet anders gesitueerd kan worden, kan op basis van stedenbouwkundige argumenten en locatiespecifieke omstandigheden een hogere waarde worden aangevraagd.

Landschappelijke aspecten

Overdrachtsmaatregelen buiten de bebouwde kom kunnen in verband met bijvoorbeeld doorsnijdingen in het landschap en esthetische aspecten bezwaarlijk zijn. In voorkomend geval kan het relevant zijn dat een deskundige de overdrachtsmaatregel op de onderdelen landschap, flora en fauna toetst.

Verkeer- en vervoerskundige aspecten

Deze aspecten hebben onder meer betrekking op maatregelen die het aantal verkeerbewegingen op een weg beïnvloeden zoals bijvoorbeeld verkeersbesluiten die voor vermindering van de verkeersintensiteit of verlaging van de rijsnelheid zorgen. Aangezien het niet uit te sluiten is dat zo’n maatregel een verslechtering voor een ander deel van de gemeente oplevert, is het vaak noodzakelijk de consequenties van een dergelijk besluit voor een groter aandachtsgebied door een verkeerskundige/ geluidsdeskundige te laten onderzoeken. Uiteraard dienen de genomen besluiten te passen binnen de systematiek van het Verkeers- en Vervoersplan (ZVVP) van de gemeente.

Financiële aspecten

Het betreft hier veelal de afweging tussen de kosten van bron- en overdrachtsmaatregelen en het accepteren (aanvragen) van een hogere waarde. Het realiseren van een geluidsscherm bij een groter aantal woningen is eerder financieel acceptabel dan bij een enkele woning. Hetzelfde geldt voor bronmaatregelen zoals stil asfalt: het is financieel niet doelmatig om stil asfalt aan te brengen voor één of enkele woningen. Elke situatie zal zo zijn eigen specifieke kenmerken hebben, zodat het moeilijk is om hier een algemeen criterium voor te ontwikkelen. Er zal van geval tot geval de afweging tussen de kosten van geluidmaatregelen en het verzoeken om een hogere waarde moeten worden gemaakt. Om hier toch enig richting aan te geven, zullen de kosten van geluidmaatregelen om te komen tot de voorkeursgrenswaarde worden getoetst aan het bedrag dat gelijk staat aan 5 % van de bouwsom van het (ruimtelijk) plan. Als de kosten van geluidmaatregelen aantoonbaar hoger zijn dan deze 5 %, kan ertoe worden overgegaan om een hogere waarde te verlenen. Zijn de kosten lager dan de genoemde 5 %, zal geen hogere waarde worden verleend en zal deze investering moeten worden gedaan in geluidreducerende maatregelen. Deze kosten komen voor rekening van de initiatiefnemer van het (bouw)plan. Het is in ieder geval belangrijk dat uit akoestische onderzoek blijkt wat de kosten van mogelijke geluidmaatregelen zijn en welke afweging er wordt gemaakt om deze wel of niet te (laten) treffen.

Om te voorkomen dat een hogere waarde moet worden verleend, zal bij het indienen van een (ruimtelijk) plan allereerst moeten worden gekeken naar de mogelijkheden voor een goede ruimtelijke ordening. Dit betekent dat voldoende afstand tussen geluidsbron en ontvanger nodig is om geluidsknelpunten te voorkomen. Maar omdat ruimte vaak schaars is en we ook vaak met bestaande situaties te maken hebben, kan de oplossing in de ruimtelijke ordening niet altijd gevonden worden.

Bij het (ruimtelijk) plan of bij de aanleg of reconstructie van een (spoor)weg wordt in de regel een akoestisch onderzoek bijgevoegd. Dit onderzoek geeft inzicht in de geluidbelasting in het maatgevende jaar (10 jaar vooruit geprognotiseerd). Er dient onderzocht te worden of er bron- of overdrachtmaatregelen mogelijk zijn om te kunnen voldoen aan de voorkeursgrenswaarde en als dit niet mogelijk is zal, op basis van de hierboven genoemde ontheffingsgronden, voldoende gemotiveerd moeten worden waarom niet.

Cumulatie

Indien het onderzoeksgebied binnen meerdere geluidszones van de Wgh ligt, dient de gemeente c.q. initiatiefnemer volgens artikel 110a lid 6 Wgh ook onderzoek te (laten) doen naar de effecten van de samenloop (cumulatie) van de verschillende geluidsbronnen. Cumulatie van geluidniveau’s moet plaatsvinden conform bijlage 1, hoofdstuk 2 van de Bijlage Reken en Meetvoorschrift Geluidhinder 2006. De ingevolge artikel 110g van de Wgh bij wegverkeerslawaai toe te passen aftrek wordt bij deze rekenmethode niet toegepast. Bij de terugrekening naar de geluidbelasting vanwege wegverkeer wordt op de gecumuleerde waarde deze aftrek pas toegepast.

Conform artikel 1.5 van het Besluit geluidhinder kan de gemeente alleen hogere waarden vaststellen als cumulatie van verschillende geluidsbronnen niet leidt tot onaanvaardbare geluidsbelastingen. De gecumuleerde waarde (L cum) mag nooit hoger zijn dan de wettelijk vastgestelde maximale grenswaarde. Er treedt een onaanvaardbare geluidbelasting op als de gecumuleerde waarde meer dan 3 dB hoger is dan de hoogste van de betreffende basiskwaliteit- of ambitiewaarde. Hierbij is de bronsoort met de hoogste basiskwaliteit- of ambitiewaarde maatgevend. 3 dB komt overeen met een verhoging van de geluidbelasting die als significant hoger wordt ervaren.

Bij stroom- en gebiedsontsluitingswegen is vooralsnog sprake van een onaanvaardbare geluidbelasting als de gecumuleerde waarde meer dan 3 dB hoger is dan de maximumgrenswaarden uit de Wet geluidhinder.

Toelichting:

Als er sprake is van verschillende geluidsbronnen op een en dezelfde gevel, zal getoetst moeten worden of de gecumuleerde geluidbelasting voldoet aan de normen. Dit wordt bepaald op basis van de volgende criteria:

• 1.

  De afzonderlijke geluidsbelastingen per bron mogen de basiskwaliteit dan wel ambitiewaarde niet overschrijden;

• 2.

  De gecumuleerde geluidbelasting moet worden bepaald overeenkomstig het gewijzigde Reken- en meetvoorschrift geluidhinder 2006 d.d. 26 augustus 2009.

Stappenplan

De gemeente gaat alleen over tot het verlenen van een hogere waarde als er, ondanks eventuele maatregelen, niet kan worden voldaan aan de wettelijke voorkeursgrenswaarde. Bij het proces tot het verlenen van een hogere waarde kunnen samengevat 2 trajecten worden onderscheiden: het voortraject en het hoofdtraject. Deze zijn als volgt opgebouwd:

Voortraject:

=>Indienen (ruimtelijk) plan + akoestisch onderzoek

=>Beoordelen ruimtelijk plan + akoestisch onderzoek

=>Als geluidbelasting < voorkeursgrenswaarde is geen hogere waarde noodzakelijk.

=>Als geluidbelasting > voorkeursgrenswaarde is verlenen hogere waarde mogelijk noodzakelijk

=>Vooroverleg opstarten tussen initiatiefnemer (ruimtelijk) plan en verkeer-/stedenbouwkundige en milieukundige over hogere waarde procedure

=>Uitvoeren (nader) akoestisch onderzoek naar mogelijke maatregelen om te kunnen voldoen aan de voorkeursgrenswaarde Hierbij geldt de voorkeursvolgorde: Bron – Overdracht – Ontvanger.

=>Als maatregelen voldoende doeltreffend zijn, is geen hogere waarde nodig

=>Als maatregelen onvoldoende doeltreffend zijn of er bestaan overwegende bezwaren van stedenbouwkundige, verkeerskundige, vervoerskundige, landschappelijke of financiële aard, is wel hogere waarde nodig

=>Aanvraag om hogere waarde (door gemeente of initiatiefnemer) voorbereiden.

Hoofdtraject:

=>Indienen aanvraag om hogere waarde (door gemeente of initiatiefnemer)

=>Toetsen aanvraag aan ontheffingscriteria en voorwaarden

=>Eventueel wijzigen (ruimtelijk) plan (ten aanzien van indeling, geluidluwe gevel of geluidluwe buitenruimte)

=>Ontwerpbesluit opstellen

=>Ter visie leggen ontwerpbesluit

=>Definitief hogere waarde besluit, genomen door College van B&W (beroep bij Raad van State mogelijk)

=>Inschrijven hogere waarde besluit in Kadaster.

De gemeente heeft, in afwijking van de wettelijk vastgestelde normering, bij het toekennen van een hogere waarde gekozen voor een gebiedsgerichte benadering. Per gebiedstype, overeenkomend met die uit de Ruimtelijke Milieuvisie, zijn maximale grenswaarden vastgesteld die zijn vertaald in de Basiskwaliteit- en Ambitiewaarden (zie § 3.2).

2.2 Met de Wet geluidhinder verbonden regelgeving

Wet milieubeheer

De Wet milieubeheer (Wm) is de belangrijkste milieuwet voor bedrijfsmatige activiteiten. Met deze wet toetst de overheid, meestal de gemeente, de gevolgen van de activiteiten van een bedrijf voor het milieu. Afhankelijk van de aard van het bedrijf vindt de toetsing plaats aan algemene (geluids)voorschriften of aan maatwerkvoorschriften.

Alleen wanneer een bedrijf is gevestigd op een gezoneerd industrieterrein (terrein met grote lawaaimakers), schrijft de Wet geluidhinder voor dat het geluid van alle bedrijven samen op de zonegrens, onder bepaalde geluidsnormen moet blijven. De beleidsregel hogere waarden Wgh gaat niet in op de toegestane geluidsproductie per bedrijf.

Wet ruimtelijke ordening

De Wet ruimtelijke ordening (Wro) schrijft een zorgvuldige voorbereiding van ruimtelijke plannen voor. Hieronder valt ook een zorgvuldige milieuhygiënische afweging. Het aspect geluid maakt deel uit van deze afweging. Ook situaties die niet onder de Wet geluidhinder vallen, zoals woningen of andere geluidgevoelige bestemmingen langs wegen met een maximumsnelheid van 30 km per uur, dient de gemeente in het kader van een goede ruimtelijke ordening bij de milieuhygiënische afweging te betrekken. Zie verder § 4.4 (Weg met maximumsnelheid van 30 km/h). Bij situaties met woonboten (een geluidgevoelig object in de zin van de Wet milieubeheer) is eveneens een goede ruimtelijke ordening noodzakelijk.

Bouwbesluit

In het Bouwbesluit zijn prestatie-eisen opgenomen voor geluidswering van gevels en tussen gebouwen onderling. Het Bouwbesluit maakt hierbij onderscheid tussen bestaande en nieuwe gebouwen. De eisen voor nieuwbouw zijn alleen van toepassing bij bouw of verbouw en gaan uit van een minimaal beschermingsniveau binnen geluidsgevoelige ruimten. In dit kader wordt, in afwijking van de Wet geluidhinder, een slaapvertrek van een kinderdagverblijf ook als een geluidgevoelige ruimte beschouwd, zodat ook hier de eisen uit het Bouwbesluit, voor wat betreft de geluidwering van de scheidingsconstructie tussen het verblijfsgebied (slaapvertrek) en de buitenlucht, van toepassing zijn. Dit om de gebruikers te beschermen tegen een te hoog geluidniveau en om een goed leefklimaat te garanderen. Een goede ruimtelijke ordening is daarbij van belang.

Conform het Bouwbesluit moet voor nieuwbouw de geluidswering van door weg- en railverkeer geluidbelaste gevels het verschil bedragen tussen de heersende geluidbelasting (zonder aftrek art. 110g Wgh) en 33 dB, met een minimum van 20 dB. Aan deze eis zal het slaapvertrek van het kinderdagverblijf worden getoetst. Voor specifieke geluidgevoelige bestemmingen zoals scholen en gezondheidszorggebouwen wordt een ondergrens van 28 dB gehanteerd waarbij eveneens een minimale geluidwerendheid van 20 dB van toepassing is. Bij industrielawaai moet de geluidwering het verschil bedragen tussen de heersende geluidbelasting en 35 dB(A), met een minimum van 20 dB.

Bij de vaststelling van de benodigde geluidwerendheid van de geluidbelaste gevel zal, indien van toepassing, rekening worden gehouden met de aan die gevel heersende cumulatieve geluidbelasting.

3.1 Zaans gebiedsgericht beleid

In de door de gemeente vastgestelde Ruimtelijke Milieuvisie zijn voor diverse omgevingscategorieën (gebiedstyperingen), afkomstig uit “Dansen op het veen” (zie bijlage 5), de zogenaamde basiskwaliteit en de ambitiewaarde vastgesteld. Deze waarden zijn dus gebiedsgericht waardoor een differentiatie ontstaat in het toestaan van maximale geluidniveau’s. Zo wordt in een woonomgeving minder geluid toegestaan dan in het centrumgebied. De omgevingscategorieën worden hiernavolgend kort toegelicht:

Woongebied:

Een woongebied is een gebied met als hoofdfunctie wonen. Slechts op enkele plaatsen in het gebied bevinden zich voorzieningen. Bedrijvigheid komt in deze gebieden nauwelijks voor. Woongebieden kunnen getypeerd worden als verblijfsgebieden: in een woongebied brengen mensen een groot deel van hun tijd door. In woongebieden verblijven bovendien kwetsbare groepen als kinderen en ouderen.

Gemengd gebied

Een gemengd gebied is een levendig gebied waar naast woningen ook bedrijven en voorzieningen aanwezig zijn, een voor Zaanstad typerende menging van wonen en werken. Over het algemeen heeft het wonen hier de overhand.

Centrumgebied

Het centrumgebied is een dynamisch gebied met veel voorzieningen. Het centrumgebied kenmerkt zich door een hoge dichtheid en een intensieve menging van diverse functies. Het geluidniveau mag hier wat hoger liggen dan in een woonwijk.

Bedrijventerrein + gemengd werkgebied

Op een bedrijventerreinen worden bedrijven tot en met milieucategorie 4 toegestaan. Deze terreinen zijn kleinschaliger dan de (gezoneerde) industrieterreinen.

Een gemengd werkgebied kenmerkt zich door arbeidsintensieve werkgelegenheid. Dienstverlening en kantoren zijn beperkt toegestaan, mits dit geen afbreuk doet aan de ontwikkelingsmogelijkheden van de in dit profiel gewenste bedrijvigheid. In een gemengd werkgebied zijn bedrijven tot en met milieucategorie 3 toegestaan.

Industrieterrein

Op een industrieterrein bevinden zich bedrijven in de zwaardere milieucategorieën (tot en met 5). Er zijn alleen bedrijven aanwezig, waarbij de aanwezigheid van een bedrijfswoning niet uitgesloten is.

In het algemeen zijn er op industrieterreinen relatief weinig mensen aanwezig. De combinatie van zwaardere bedrijvigheid en relatief weinig mensen maakt het mogelijk om hier hogere geluidniveau’s toe te staan dan in de andere gebiedstypen.

Agrarisch gebied

In dit gebied vindt agrarische bedrijvigheid plaats zoals melkveehouderij en akkerbouw met wat (bedrijfs)wonen. Het agrarisch gebied heeft als voornaamste functie landbouw en veeteelt. Vanwege het groene karakter zal het geluidsniveau overwegend laag zijn.

3.2 Basiskwaliteit- en Ambitiewaarden

De Basiskwaliteit heeft betrekking op bestaande situaties + vervangende (nieuw)bouw (korte termijn), de ambitiewaarde op toekomstige situatie (langere termijn: tot 2020). De in beginsel maximaal te verlenen hogere waarden zijn vastgesteld op basis van deze Basiskwaliteit en Ambitiewaarde. In situaties waarbij de Basiskwaliteit dan wel de Ambitiewaarde wordt overschreden, kan slechts ontheffing worden verleend (tot de maximumgrenswaarde) op basis van een gemotiveerd besluit van het college. Bij geluidsbelastingen veroorzaakt door stroom- en gebiedsontsluitingswegen is ontheffing zonder een besluit van het college vooralsnog mogelijk tot de maximumgrenswaarden.

De maximaal te verlenen waarden (Basiskwaliteit en Ambitiewaarde) staan per omgevingscategorie en per geluidsbron vermeld in onderstaand overzicht.

Woongebied: BASISKWALITEIT AMBITIEWAARDE

Gemengd gebied: BASISKWALITEIT AMBITIEWAARDE

Centrumgebied: BASISKWALITEIT AMBITIEWAARDE

Bedrijventerrein +

gemengd werkgebied: BASISKWALITEIT AMBITIEWAARDE

(*) Industrieterrein: BASISKWALITEIT AMBITIEWAARDE

(*) Bestaande woningen en bedrijfswoningen op industrieterreinen mogen gehandhaafd blijven, nieuwe situaties zullen niet meer toegestaan worden.

Agrarisch gebied BASISKWALITEIT AMBITIEWAARDE

Uitzonderingen:

• 1.

  Voor woningen of andere geluidgevoelige bestemmingen die zijn gelegen langs stroom- en gebiedsontsluitingswegen (zie bijlage 5A en 5B) gelden vooralsnog de maximumgrenswaarden voor wegverkeerslawaai zoals vermeld in de Wgh. Deze verruiming van de normen geldt alleen bij de omgevings-categorieën “Woongebied”, “Gemengd gebied” en “Centrumgebied”. De maximumgrenswaarde mag hier niet worden overschreden en het geluidsniveau in de woning moet voldoen aan de binnenwaarde uit het bouwbesluit. In de toekomst moet echter ook in deze situaties de geluidbelasting teruggebracht worden tot de betreffende basiskwaliteit- en/of ambitiewaarden. Daarom zal onderzoek worden gedaan naar de technische en organisatorische beheersmaatregelen die op korte en lange termijn genomen kunnen worden om de gewenste geluidsniveaus te realiseren. Daarbij zal een analyse worden gemaakt van de haalbaarheid en betaalbaarheid van die maatregelen.

• 2.

  In het geval er sprake is van vervangende (nieuw)bouw, zal getoetst worden aan de Basiskwaliteitswaarden.

• 3.

  In het geval de in de Wet geluidhinder opgenomen maximale grenswaarden strenger zijn dan de vastgestelde basiskwaliteit- of ambitiewaarden, zijn de wettelijke (maximale) grenswaarden bepalend. Deze staan vermeld in bijlage 4.

3.3 Hogere waarde procedure

In de nieuwe Wet geluidhinder is voorgeschreven dat plannen eerst uitvoerig worden onderzocht op mogelijke maatregelen om het aanwezige geluidniveau te beheersen. Pas na een ongunstig onderzoeksresultaat kan een procedure tot het verlenen van ontheffing van de voorkeursgrenswaarde worden ingezet. Het slotstuk van deze procedure is het verlenen van een hogere waarde om de realisatie van een (ruimtelijk) plan alsnog mogelijk te maken. De hogere waarde procedure vereist een zorgvuldige afweging tussen het toestaan van een bepaald geluidniveau en een voldoende bescherming van het woonklimaat. De volgende stappen moeten hiervoor worden gevolgd:

• 1.

  De ontheffingscriteria om de procedure te kunnen doorlopen;

• 2.

  Het geluidsniveau van de hogere waarde;

• 3.

  De voorwaarden die aan de hogere waarden worden verbonden.

1.Ontheffingscriteria

Bij het vaststellen van de criteria is zoveel mogelijk aangesloten bij de formuleringen van de Wet geluidhinder en bijbehorende besluiten zoals deze reeds vóór 1 januari 2007 golden. Er moet aan tenminste 1 criterium voor ontheffing van de voorkeursgrenswaarde worden voldaan om in aanmerking te kunnen komen voor vaststelling van een hogere waarde.

De ontheffingscriteria voor de hogere waarde procedure zijn:

• 1.

  er is sprake van verspreid gesitueerde woningen buiten de bebouwde kom.

• 2.

  er is sprake van grond- of bedrijfsgebondenheid van woningen.

• 3.

  de woningen of andere geluidgevoelige bestemmingen vullen een open plaats tussen aanwezige bebouwing op.

• 4.

  de woningen of andere geluidgevoelige bestemmingen vervangen bestaande geluidgevoelige bebouwing.

• 5.

  de woningen of andere geluidgevoelige bestemmingen vervullen door de gekozen situering of bouwvorm een doelmatige akoestisch afschermende functie voor andere woningen (in aantal tenminste de helft van het aantal woningen waaraan de afschermende functie wordt toegekend) of voor andere geluidgevoelige objecten.

• 6.

  er is sprake van de aanleg van een weg die een zodanige verkeersverzamelfunctie zal vervullen, dat dit zal leiden tot aanmerkelijk lagere geluidsbelastingen van woningen of andere geluidgevoelige bestemmingen binnen de zone van een andere weg.

• 7.

  de woningen zijn gesitueerd in een door het rijk aangewezen ontwikkelingslocatie (o.a. Vinex).

• 8.

  er is sprake van een wijziging van een industrieterrein waardoor binnen de zone per saldo meer woningen of andere geluidgevoelige bestemmingen met een aanmerkelijk lager geluidniveau zullen worden belast. Van een aanmerkelijk lager geluidniveau wordt gesproken bij een verlaging van tenminste 3 dB.

2.Geluidsniveau hogere waarde

Deze zijn vermeld per omgevingscategorie en per geluidsbron in het overzicht met Basiskwaliteit en Ambitiewaarde. In beginsel kan ontheffing worden verleend tot de genoemde Basiskwaliteit en Ambitiewaarden. Bij hogere geluidniveau’s kan alléén ontheffing worden verleend op basis van een bestuurlijk besluit waarbij is aangetoond dat er geen mogelijkheden zijn om de geluidbelasting terug te dringen dan wel de kosten van geluidwerende/geluidbeperkende voorzieningen de norm van 5 % van de bouwkosten overschrijdt.

3.Voorwaarden aan de hogere waarde

De gemeente zet zich in voor een leefbare woonsituatie, ook op locaties met een hoge geluidbelasting. De uitgangspunten van dit streven zijn vertaald in de thema’s uit de Ruimtelijke Milieuvisie 2008 die de periode tot 2020 beslaat en de actiepunten die beschreven zijn in het door de Raad vastgesteld Actieplan Omgevingslawaai.

De leefbaarheid wordt bewerkstelligd door voorwaarden te verbinden aan het verlenen van hogere waarden (de voorwaarden leggen de initiatiefnemer van plannen een inspanning op voor een leefbare woonomgeving als compensatie voor het bouwen in een lawaaiige situatie).

De voorwaarden voor het verlenen van een hogere waarde zijn:

Geluidsluwe gevel

De woning heeft ten minste één gevel met een lager (luw) geluidsniveau. Het geluidsniveau op deze gevel is niet hoger dan de voorkeursgrenswaarde voor elk van de te onderscheiden geluidsbronnen. Als dit niet mogelijk is geldt de hogere waarde minus 10 dB.

Woning indeling

De woning bevat voldoende verblijfsruimte(n) aan de zijde van de geluidsluwe gevel. Dit geldt voor ten minste 30 % van het aantal verblijfsruimten of 30 % van het oppervlakte van het totale verblijfsgebied.

(Afsluitbare) Buitenruimte

Indien de woning beschikt over één of meer (afsluitbare) buitenruimten (bijvoorbeeld een (af te sluiten) balkon of een tuin), dan is er minimaal één gelegen aan de geluidsluwe zijde. Indien dit niet mogelijk is dan mag het geluidsniveau in deze buitenruimte niet meer dan 5 dB hoger zijn dan aan de geluidsluwe zijde.

4.1 Startoverleg

Bij de eerste voorbereiding van ruimtelijke plannen zorgt een overleg met de geluids(/milieu)deskundige ervoor dat in een zo vroeg mogelijk stadium de mogelijkheden voor een optimale inpassing kunnen worden onderzocht. Indien op voorhand duidelijk is dat de te ontwikkelen woon- en leefomgeving vanwege de geluidssituatie onder druk staat, zal vanaf het begin van het ontwerpproces de inbreng van een geluidsdeskundige van de gemeente (vakgroep Ruimtelijk Milieu) nodig zijn.

4.2 Onderzoeksplicht Wgh

De Wgh schrijft voor dat de gemeente de gevolgen van ruimtelijke plannen akoestisch moet (laten) onderzoeken, indien de (nieuwe) geluidgevoelige bestemmingen binnen de zone van een weg, een spoorweg of een gezoneerd industrieterrein liggen.

De Wgh legt nadrukkelijk een onderzoeksplicht op. Eerst moet de gemeente de geluidniveaus zonder geluidreducerende maatregelen in beeld (laten) brengen. Indien de voorkeurswaarde wordt overschreden moet de doeltreffendheid van de in aanmerking komende verkeersmaatregelen en andere maatregelen worden onderzocht om te komen tot de voorkeurswaarde. Onderzoek moet plaatsvinden conform het Reken- en meetvoorschrift geluidhinder 2006. In het algemeen geldt: hoe hoger de geluidniveaus des te meer maatregelen er noodzakelijk zijn. Bij het treffen van maatregelen geldt de in § 2.1 vermelde voorkeursvolgorde van bron, overdracht en ontvanger.

4.3 Weg met maximumsnelheid van 30 km/h

Een weg met een maximumsnelheid van 30 km per uur heeft conform de Wgh geen zone. Uit jurisprudentie van de Raad van State blijkt dat voor een goede ruimtelijke ordening van een ontwikkeling (bouwplan), een dergelijke weg in de beoordeling meegenomen moet worden indien vooraf aangenomen had kunnen worden dat deze weg geluidsniveaus veroorzaakt die hoger zijn dan de voorkeurswaarde. Dit kan al het geval zijn bij een weg met een intensiteit van 1500 (asfalt) of 600 (klinkers) motorvoertuigen per etmaal. Indien uit akoestisch onderzoek blijkt dat de wettelijke voorkeurswaarde wordt overschreden dan stelt de gemeente conform deze beleidsregel dezelfde voorwaarden als die voor een weg mét een zone.

4.4 Wegen van derden

Indien de gemeente voornemens is om hogere waarden vast te stellen voor geluid afkomstig van een infrastructuur waarvan de gemeente geen wegbeheerder is, zoals een provinciale weg, rijksweg, spoorweg, een weg van een andere gemeente of een industrieterrein, dan informeert de gemeente deze wegbeheerder of zone beheerder als belanghebbende hierover.

4.5 Treffen van maatregelen bij ontvanger

Indien het akoestisch onderzoek aantoont dat maatregelen aan de bron of in de overdracht niet of beperkt mogelijk zijn, dan dient de initiatiefnemer de nadelen van een hoog geluidsniveau te compenseren door het treffen van maatregelen bij de ontvanger. Hierdoor wordt de situatie bij de ontvanger als minder hinderlijk ervaren. Deze maatregelen kunnen akoestisch van aard zijn, maar dat hoeft niet. Maatregelen van akoestische aard beïnvloeden de geluidssituatie bij de ontvanger, zoals een aangepaste planopzet, het situeren van een tuin aan de rustige kant van een woning of een aangepaste indeling van de woning waarbij de woon- en slaapkamers aan de rustige kant zijn gelegen. Dit soort maatregelen moeten in principe zoveel mogelijk vanaf het begin van het proces van planvorming meegenomen worden.

4.6 Dove gevels

Dove gevels De aanwezigheid van zogenaamde “dove gevels” dient zoveel mogelijk te worden voorkomen. Daar waar het niet anders kan moet het aantal “dove gevels” per woning tot maximaal één worden beperkt. De voorwaarden verbonden aan de hogere waarde (zie § 3.3 sub 3) zijn ook van toepassing bij dove gevels. Het toepassen van een dove gevel in het traject van bestuurlijke besluitvorming wordt in beginsel niet toegestaan.

4.7 Registratieplicht

Nadat het besluit definitief is, moet conform het gestelde in artikel 110i Wgh, de vastgestelde hogere waarden worden opgenomen in het Kadaster, als informatie behorende bij de betreffende woning.

Bij de vaststelling van hogere waarden dient de gemeente ook rekening te houden met de in het verleden door de provincie en het rijk vastgestelde hogere waarden.

De gemeente stuurt een afschrift van de verleende hogere waarden naar het Kadaster, zodat deze kan worden verwerkt.