Uitvoeringsprogramma 2020 Gemeente Zaanstad Omgevingsdienst Noordzeekanaalgebied

Inleiding

Dit uitvoeringsprogramma Zaanstad 2020 vormt het instrument om op basis van doelen, prioriteiten en risico’s de uitvoering voor het jaar 2020 vast te stellen. In dit document worden de wettelijke taken van de Omgevingsdienst Noordzeekanaalgebied (OD NZKG) op het gebied van vergunningverlening, toezicht en handhaving (VTH) en de overige taken die de gemeente Zaanstad bij ons heeft belegd beschreven. De OD NZKG voert deze taken in mandaat uit voor de gemeente Zaanstad.

De verplichting tot het maken van een jaarlijks uitvoeringsprogramma is opgenomen in het Besluit omgevingsrecht. Ten aanzien van de beschikbare capaciteit dienen er in de uitvoeringspraktijk keuzes te worden gemaakt met betrekking tot de toetsing en het, risico gestuurde, toezicht en de handhaving van deze regelgeving. De onderbouwing van deze keuzes zijn vastgelegd in dit uitvoeringsprogramma dat in afstemming met de gemeente Zaanstad tot stand is gekomen.

In het Noordzeekanaalgebied wordt het steeds drukker: meer industrie, meer mobiliteit en een forse woningbouwopgave. Ontwikkelingen die impact hebben op de kwaliteit van de leefomgeving. Een omgeving vol tegenstellingen. Bewoners, werkgevers, werknemers en recreanten: iedereen heeft er baat bij dat de regio veilig en leefbaar is en blijft. Daarin heeft ieder een eigen verantwoordelijkheid, ook de overheid. De Omgevingsdienst Noordzeekanaalgebied (OD NZKG) heeft als belangrijkste taak het leefbaar houden van dit gebied.

In het afgelopen jaar hebben we de maatschappelijke druk op het thema milieuoverlast zien toenemen. De aandacht voor het werk dat wij uitvoeren groeit. Middelen als social media geven inwoners de mogelijkheid om een sterker signaal af te geven over wat er in de omgeving speelt. Een belangrijk signaal voor ons als Omgevingsdienst. We gaan hier graag over in gesprek. Als OD NZKG willen we transparant zijn in het werk wat wij doen en de besluiten die wij nemen.

Wij dragen bij aan een duurzame en veilige ontwikkeling van dit gebied. Dit doen we door alle belangen goed af te wegen en het gebied van alle kanten te bekijken.

Volume-effecten 2020

In het uitvoeringsprogramma 2020 zijn verschillende volume-effecten:

Volume-effecten programma Milieu/BRZO

• •

  Het aantal bedrijven in Zaanstad is licht gestegen naar 3.920.

• •

  Het programmatisch actualiseren van vergunningen wordt doorgezet in 2020

• •

  De branches Automotive, voeding en gebouwen krijgen prioriteit bij de uitvoering van toezicht

• •

  Zaanstad heeft een grote ambitie ten aanzien van de duurzaamheidsopgave. Naast de reguliere taken voor geluid en luchtkwaliteit willen we aan de ambitie van Zaanstad onze bijdrage leveren. We verwachten een stijging van de inzet voor milieuadvies.

• •

  Voor het tweede jaar is de inzet voor MAAK.Zaanstad in het uitvoeringsprogramma opgenomen. We verwachten een stijging van de gevraagde adviesinzet.

• •

  Nieuw is de ontwikkeling van de specifieke ketenaanpak voor ondermijning om bij te dragen aan het voorkomen van ondermijnende criminaliteit.

Volume-effecten programma Bodem

• •

  Voor 2020 wordt een stijging verwacht van de inzet op de bodemtaken. In 2019 bleek al dat door het aantrekken van de economie veel activiteiten in de (verontreinigde) bodem plaatsvinden.

• •

  De werkzaamheden in het werkveld Bodem zijn vrijwel volledig vraaggestuurd. In het algemeen kan gesteld worden dat bodemtoezicht moet plaatsvinden op het moment dat de aannemer zijn werkzaamheden uitvoert. Er wordt daarom dagelijks een prioritering in werkzaamheden aangebracht, zodat de zaken met de grootste risico’s op het juiste moment de aandacht krijgen die benodigd is.

• •

  De problematiek van PFOS/PFOA zal ook de komende periode inzet vragen.

• •

  De duurzaamheidsopgave van de stad vraagt inzet op het vraagstuk rond open en gesloten energiesystemen. De druk op de ondergrond in Zaanstad zal ook het komend jaar de nodige aandacht opeisen.

Volume-effecten programma Bouw

• •

  In 2020 wordt samen met de opdrachtgever verkend hoe te komen tot implementatie van de asbesttaak die de OD NZKG dient uit te voeren.

Volume-effecten programma Randvoorwaardelijk/programma-overschrijdend

• •

  De inzet op de Wet Bevordering integriteitsbeoordelingen door het openbaar bestuur (Bibob) wordt in 2020 doorgezet en geëvalueerd.

• •

  De voorbereidingen voor de Omgevingswet zullen in 2020 geïntensiveerd worden. De OD NZKG werkt nauw samen met Zaanstad als het gaat om de verschillende nieuwe kerninstrumenten.

Dit resulteert in een begrote inzet van € 2.679.377.

Benodigde uren en financiële middelen

Voor de uitvoering van de activiteiten in 2020 zijn uren en financiële middelen nodig. Er is, overeenkomstig de indeling in het Productenboek OD NZKG een indeling gemaakt naar de vier programma’s: Milieu/Brzo, Bouw, Bodem en Randvoorwaardelijk/programma-overstijgend. Daarbinnen is een onderscheid gemaakt naar output- en regieproducten- en diensten.

Als OD NZKG voeren wij namens de gemeente wettelijke taken uit op het gebied van milieu, bouw en bodem. Naast deze taken adviseren we de gemeente op deze thema’s. Dit uitvoeringsprogramma vormt het instrument om op basis van doelen, prioriteiten en risico’s de uitvoering voor het jaar 2020 vast te stellen. De verplichting tot het maken van een jaarlijks uitvoeringsprogramma is opgenomen in het Besluit omgevingsrecht (Bor). In dit uitvoeringsprogramma zoeken we aansluiting bij uw gemeentelijke doelen en visies zodat we een op maat gemaakt uitvoeringsprogramma hebben. Hiervoor sluiten we aan op de doelen van het coalitieakkoord, het VTH-beleidsplan en de programmabegroting van Zaanstad.

Doel

Ten aanzien van de beschikbare capaciteit dienen er in de uitvoeringspraktijk keuzes te worden gemaakt met betrekking tot de toetsing en het toezicht en de handhaving van deze regelgeving. De onderbouwing van deze keuzes zijn vastgelegd in dit uitvoeringsprogramma.

Systematiek

Dit programma, dat op grond van onder meer de Wet algemene bepalingen omgevingswet (Wabo), het Besluit omgevingsrecht (Bor) en de ministeriële Regeling omgevingsrecht (Mor) dient te worden vastgesteld, is in die zin te beschouwen als de leidraad bij de uitvoering van de door de OD NZKG te verrichten activiteiten.

Informatiebronnen

Beleidsdocumenten, analyses van trends en ontwikkelingen en regionale VTH-strategie OD NZKG 2019-2022 dienen als basis voor prognose van de inzet voor 2020. In deze VTH-strategie wordt ook de ‘Toelichting methodiek Uniform Uitvoeringsniveau’ opgenomen. Daarmee is sprake van één gezamenlijke uitvoeringskwaliteit voor de VTH-milieutaken voor de reguliere bedrijven in het hele Noordzeekanaalgebied. Hiermee wordt onder andere invulling gegeven aan het ‘level playing field’. In het VTH-beleid is een branchegerichte risico- en doelenanalyse gemaakt voor de regionale basistaken en een themagerichte analyse voor andere type taken. Dat is gedaan op basis van een expertmatige beoordeling

De OD NZKG draagt met de uitvoering van de wettelijke taken bij aan de maatschappelijke doelstelling “een schone, duurzame, hele en veilige openbare ruimte”. Daarnaast draagt de OD NZKG, met de uitvoering van dit programma, actief bij aan uw doelstellingen. Een nauwe samenwerking tussen uw en onze medewerkers is daarbij noodzakelijk om de ambities te bereiken. Ook in 2020 willen we gezamenlijk veel inzet steken in de onderlinge samenwerking. De OD NZKG werkt vanuit drie programma's aan het realiseren van de wettelijke, regionale en de doelstellingen van de gemeente Zaanstad: Milieu, Bouw en Bodem.

Doel

De inzet van de OD NZKG wordt bepaald door de opgaven van de gemeente Zaanstad, in zowel kwantitatieve zin als in kwalitatieve zin, als de aansluiting op de beleidsopgave voor de stad.

Monitoren en rapporteren

De OD NZKG zal halfjaarlijks de voortgang formeel rapporteren. Daarnaast zal de accountmanager van de OD NZKG afwijkingen op de uitvoering en financiën tussentijds op vaste momenten bespreken met opdrachtgever.

De wens om daarbij meer outcome te laten zien zal op drie wijzen alvast worden opgepakt in de rapportage over 2020.

• 1.

  Welke meerjarige trends zien we? Deze worden grafisch weergegeven en in tekst lichten we toe hoe we anticiperen op de ontwikkelingen en hoe we aan de hand van de trends en bevindingen de uitvoering aanpassen (intensiveren, verminderen of veranderen).

• 2.

  We zullen in de rapportages sprekende voorbeelden uit onze uitvoeringspraktijk opnemen.

• 3.

  We geven een grafische weergave van de afgehandelde klachten inclusief een kwalitatieve toelichting. Verdere doorontwikkeling van de outcome zal worden vormgegeven vanuit de ontwikkelagenda samen met opdrachtgevers. Denkbaar is bijvoorbeeld verder in te zoomen op de termijnen waarbinnen vergunningen, klachten, controles en adviesopdrachten zijn afgehandeld.

Ons streven is om het uitvoeringprogramma nauw te laten aansluiten bij uw gemeentelijke doelen en visies. Om dit te bewerkstellen wordt in dit hoofdstuk een kort overzicht gegeven van de voor de OD NZKG relevante doelen van het coalitieakkoord, de contouren van de omgevingsvisie en de programmabegroting van de gemeente. Om deze doelen in een kader te plaatsen, wordt er gestart met een korte omschrijving van de gemeente. Tot slot wordt de vertaalslag gemaakt naar algemene beleidsdoelstellingen waaruit de OD NZKG gaat werken.

2.1 Gemeente Zaanstad in beeld

2.2 (Beleids)opgaven gemeente Zaanstad

De meest relevante (beleids)opgaven en visies voor de OD NZKG uit de verschillende beleidsstukken zijn hieronder weergegeven.

Coalitieakkoorden '‘Vandaag aan de slag voor het Zaanstad van morgen’ en ‘De molen op de wind zetten’

• •

  We hebben te maken met klimaatverandering door onder meer CO2-uitstoot. We dienen hiervoor maatregelen te treffen, door het terugdringen van energieverbruik, door het verduurzamen van wonen en bedrijvigheid en door alternatieve energiebronnen te benutten.

• •

  “We hechten veel waarde aan een snelle ontwikkeling van de Achtersluispolder in samenwerking met de ontwikkeling van Haven-Stad in Amsterdam” “Samen met de bedrijven kijken we naar een optimale combinatie van wonen en werken in de Achtersluispolder. Daar liggen grote kansen voor Zaanstad voor de uitbreiding van het aantal woningen”.

• •

  We passen gebiedsgericht maatwerk toe om wonen en werken mogelijk te maken en helpen bedrijven de contouren op het gebied van geur en milieu terug te dringen.

• •

  In onze gemeente spreken we elkaar aan op asociaal gedrag en bestrijden we criminaliteit en ondermijning.

VTH Beleidsplan gemeente Zaanstad

• •

  We dragen bij aan een veilige en duurzame gemeente waarin iedereen prettig en gezond woont, werkt en recreëert.

Begroting 2020-2023 Zaanstad ‘Samen werken aan een mooier Zaanstad’

• •

  Transitie naar een CO2-neutrale samenleving.

• •

  Creëren van randvoorwaarden voor aantrekkelijke woon-, werk- en leefmilieus waarin de kwaliteit van het gebied en de participatie van gebruikers centraal staan.

• •

  Schoon en gezond leefklimaat.

Schone Lucht Akkoord

• •

  De gemeente Zaanstad heeft begin 2020 het Schone Lucht Akkoord getekend. In het Schone Lucht Akkoord is afgesproken dat partijen vanaf 2020 binnen de bandbreedte waarin sprake is van best beschikbare technieken (BBT), zoveel mogelijk de strengst mogelijke emissie-eisen hanteren, wanneer het bevoegd gezag nieuwe vergunningen verleent of vergunningen actualiseert. In 2020 onderzoekt het Rijk samen met provincies en gemeenten de mogelijkheden hiervoor (onder meer via een pilot). Het nog door de gemeente op te stellen Zaans maatregelenplan kan daarmee ook een belangrijke beleidsopgave worden voor de OD NZKG.

2.3 Operationalisering beleidsopgaven & visies; beleidsdoelstellingen

Uit de bovenstaande beleidsopgaven en visies destilleert de OD NZKG de volgende beleidsdoelstellingen waar zij aan bijdraagt:

• 1.

  Terugdringen energieverbruik

• 2.

  Optimale combinatie van wonen en werken

• 3.

  Terugdringen contouren op het gebied van geur en milieu

• 4.

  Bestrijden ondermijning

• 5.

  Schoon en gezond leefklimaat

Deze beleidsdoelstellingen zullen nader geoperationaliseerd worden in de werkvelden milieu, bouw en bodem.

In dit hoofdstuk maken wij inzichtelijk hoe het programma milieu bijdraagt aan de beleidsopgaven en wat wij daarvoor aan activiteiten leveren. Allereerst worden de beleidsdoelen vertaald naar het programma milieu. Vervolgens worden de uitvoeringskaders geschetst. Daarna komt de analyse van risicogestuurd werken aan bod. Samen met de informatie over de VTH-uitvoering, milieu-advies en regulering vormt dit de basis voor de inzet binnen het programma Milieu in 2020.

3.1 Bijdrage aan de doelen

De OD NZKG levert in 2020 vanuit het programma Milieu een bijdrage aan de beleidsdoelen met de uitvoering van de volgende taken:

• •

  Schoon en gezond leefklimaat en een optimale combinatie van wonen en werken

  • °

    Door de uitvoering van de wettelijke VTH-taken voor de 3920 bedrijven van Zaanstad, waarin de milieubelasting van de bedrijven op de leefomgeving wordt getoetst op 9 thema’s als geluid, veiligheid en geur. Dit draagt bij aan een gezond leefklimaat, waarin evenwicht kan worden gevonden tussen de ontwikkeling van de bedrijvigheid en een gezonde leefomgeving.

  • °

    Daarnaast adviseren we binnen MAAK.Zaanstad in transformatiegebieden over het dichter bij elkaar brengen van wonen en werken en over duurzaamheidsvraagstukken.

• •

  Terugdringen contouren op het gebied van geur en milieu

  • °

    Door de uitvoering van de wettelijke VTH-taken borgen wij dat bedrijven binnen de bestaande kaders van geur en milieu opereren.

  • °

    In deze verdichte omgeving waar wonen en werken dicht op elkaar plaatsvinden, is het behandelen van klachten een belangrijk onderdeel van ons werk. Hierbij borgen we de naleving van regels door bedrijven en beperken we de overlast voor bewoners zoveel mogelijk.

• •

  Bestrijden ondermijning

  • °

    Speciale aandacht geeft de OD NZKG aan ondermijning als specifiek nieuw product in het UVP 2020 en door inzet op de wet Bibob.

• •

  Terugdringen energieverbruik

  • °

    Bij de wettelijke taken zijn energie en afval twee van de thema’s waarop de bedrijven binnen de wettelijke kaders worden getoetst. Voor Energie voert de OD NZKG een programma uit in opdracht van de gemeente om met alle groot- en middelgrootverbruikers afspraken te maken over energiebesparing. Met de nieuwe informatieplicht heeft de OD NZKG er een extra instrument bijgekregen.

  • °

    De OD NZKG geeft, op verzoek, adviezen in de ruimtelijke plannen. Bijvoorbeeld hoe de energietransitie vorm te geven. Het onderzoek naar het efficiënt toepassen van warmte/koude-opslag (WKO) is daarvan een goed voorbeeld.

3.2 Kaders voor uitvoering

De kaders voor de uitvoering van de milieutaken zijn in grote lijnen vastgelegd in de Wet algemene bepalingen omgevingsrecht (Wabo) en het Zaanse ‘Beleidsplan Vergunningverlening Toezicht en Handhaving 2019-2021’. Een verbijzondering van het kader wordt beschreven in de regionale VTH-strategie OD NZKG 2019-2022.

De uitvoeringsopgave wordt gemaakt op basis van het vastgestelde uniforme uitvoeringsniveau in combinatie met een actueel bedrijvenbestand. Onderstaand bedrijvenbestand is het geactualiseerde bedrijvenbestand per 1 september:

3.3 VTH-uitvoering in outputpakket

Door de uitvoering van de wettelijke VTH-taken draagt de OD NZKG bij aan het beleidsdoel “een gezond leefklimaat” en de in paragraaf 2.2 genoemde beleidsopgaven van de gemeente Zaanstad. Er wordt hierbij het onderscheid gemaakt tussen vergunningverlening & regulering en toezicht & handhaving.

3.3.1 Vergunningverlening & regulering

Een omgevingsvergunning biedt rechtszekerheid aan ondernemers en beschermt omwonenden tegen onaanvaardbare milieuhinder. Vergunningprocedures geven omwonenden tevens de gelegenheid inspraak uit te oefenen en kennis te nemen van de inhoud van een vergunning. Vanuit dit programma behandelen wij aanvragen voor omgevingsvergunningen voor het onderdeel milieu en actualiseren wij vergunningen indien daar aanleiding of noodzaak toe is. Tevens behandelen wij meldingen van bedrijven die milieurelevante activiteiten uitvoeren, maar die geen vergunning vereisen.

Door het goede vestigingsklimaat is de gemeente Zaanstad aantrekkelijk voor nieuwe bedrijven. Ook bedrijven die bestuurlijk onder het vergrootglas liggen, zoals biomassacentrales (BMC). Bij dergelijke initiatieven zullen wij de gemeente actief informeren.

Prioriteiten en prognose inzet 2020

De werkzaamheden bij vergunningverlening Milieu bestaan vooral uit:

• •

  Behandelen van aanvragen (vooroverleg, vergunningen, maatwerk, meldingen en rapportages);

• •

  Programmatisch actualiseren, waaronder het toetsen van de actualiteit van vergunningen en eventuele actualisatie van vergunningen van een deel van het bedrijvenbestand.

Daarbij geldt wel dat wanneer er meer aanvragen van bedrijven komen (vraaggestuurd) dan verwacht, deze voorrang krijgen op de actualisaties of de maatwerkvoorschriften. Een actualisatie van een vergunning die noodzakelijk is om acute fysieke risico’s te vermijden, krijgt een hogere urgentie. Binnen de vraaggestuurde component hebben de procedures met wettelijke termijnen voorrang op de procedures met servicetermijnen.

Met betrekking tot regulering ligt de nadruk op:

• -

  Bij vergunnen en revisie:

  • •

    Energiebesparing

  • •

    LAP3-bepalingen: Het Landelijk afvalbeheerplan (LAP) is het beleidskader voor afval in de circulaire economie in Nederland. Alle overheden moeten bij de uitvoering van hun taken op het gebied van afval rekening houden met het LAP. Op 28 december 2017 is het derde LAP in werking getreden.

  • •

    Toepassing Wet Bibob: per 1 januari 2019 is de OD NZKG gestart met toepassing van deze wet om de vestiging van criminele organisaties te voorkomen. In overleg met Zaanstad kunnen gedurende het jaar nadere aanscherpingen plaatsvinden aan de hand van de eerste ervaringen.

Bodemenergiesystemen

Door het besluit om in 2050 van het gas af te zijn, is er een toename van (gesloten) bodemenergiesystemen in de grond. Deze activiteiten vallen onder het Activiteitenbesluit en/of het Besluit lozing buiten inrichtingen (Blbi), waarvoor een melding moet worden ingediend.

Door deze explosieve groei wordt het gebruik van de ondergrond steeds intensiever. Hierdoor kan er interferentie tussen bodemenergiesystemen plaatsvinden met een minder efficiënte werking van de systemen als gevolg. Dit maakt ook de beoordeling van de ingediende meldingen steeds complexer. De verwachting is dat de inzet voor dit product gelijk zal blijven dan wel zal toenemen in 2020.

Dit leidt tot de volgende planning voor 2020:

Uitvoering van taken in het kader van de wet Bibob

Door de OD NZKG wordt, als onderdeel van deze Zaanse prioriteit, vanaf het voorjaar 2019 de Wet Bibob toegepast op aanvragen voor omgevingsvergunningen voor de activiteit Milieu. De Wet Bibob helpt voorkomen dat de overheid in zee gaat met criminelen of criminele organisaties. Ook wordt ingegrepen wanneer blijkt dat een vergunning structureel wordt gebruikt voor het plegen van strafbare feiten.

3.3.2 Toezicht en Handhaving

Toezicht en handhaving hebben tot doel het vergroten van de milieukwaliteit en veiligheid van de fysieke leefomgeving, door het verbeteren van het naleefgedrag inzake milieu- en brandveiligheidsregels binnen de inrichtingen en bij activiteiten. Toezicht bestaat uit een palet aan instrumenten. De OD NZKG sluit bij de keuze voor het meest geschikte instrument aan bij de landelijke handhavingsstrategie (LHS).

Zo kan bijvoorbeeld worden gekozen voor het versturen van informatiefolders in het kader van preventief toezicht of voor repressief toezicht door administratieve maatregelen.

Risico gestuurd werken

De OD NZKG werkt risico gestuurd. De verschillende bedrijfstakken worden beoordeeld op de thema’s: externe veiligheid, brandveiligheid, energiebesparing, afval, afvalwater, lucht, geur, geluid/licht en bodembescherming. Alle bedrijven in een bedrijfstak zijn ongeacht grootte, ligging of naleefgedrag ingedeeld in uitvoeringsniveaus.

De eerste stap is dat bepaald wordt welke van de bovenbeschreven thema’s het risico bepalen (en hoe zwaar deze wegen). Vervolgens wordt voor elke betrokken taak of product (een vergunning, melding, etc.) het werkniveau/de intensiteit bepaald en vindt een risicoafweging plaats. Uiteindelijk wordt bij potentieel zwaardere, de omgeving belastende activiteiten meer inzet gepleegd dan bij eenvoudiger, minder belastende activiteiten op een voor het hele uitvoeringsgebied van de OD NZKG gelijke wijze.

Bij de programmering van welke bedrijfstakken projectmatig worden aangepakt of welke thema’s specifiek gecontroleerd worden, wordt het naleefgedrag uit eerdere jaren meegewogen.

Het risico gestuurd werken is integraal met de Branche-aanpak de basis voor de inzet in het Uitvoeringsprogramma. Daarnaast zet de OD NZKG gedurende het jaar aanvullend in waar dit nodig is gezien actuele ontwikkelingen. U kunt daarbij denken aan klachten, ontheffingen, gevolgen van verandering in de bedrijfsvoering bij bedrijven en meer.

Klachten

In de VTH programmering zijn klachten een belangrijke pijler waar mogelijke risico’s zijn en inzet van de OD NZKG nodig is. Klachten vanuit de omgeving zijn voor de OD NZKG daarmee een belangrijk signaal. Zoals eerder benoemd behoeven bedrijven met meer klachten meestal meer aandacht. Dit heeft gevolgen voor de jaarlijkse VTH programmering maar kan bij actuele ontwikkelingen ook aanvullende inzet vragen.

In onderstaande tabel is het aantal klachten uit eerdere jaren in Zaanstad weergegeven:

Bij iedere binnengekomen klacht tracht de OD NZKG een veroorzaker aan te wijzen. Door middel van postcodes is het mogelijk deze klachten grafisch weer te geven op onderstaande afbeelding. Linksonder in de afbeelding kunt u vinden welke kleur en grootte van de cirkel staat voor welk aantal klachten.

We hebben de veroorzakers van klachten in beeld. Zoals benoemd behoeven bedrijven met meer klachten vaak meer aandacht. Dit kan, net als in voorgaande jaren, betekenen dat wij extra toezicht houden op deze bedrijven waar klachten zijn. We gaan met de bedrijven in gesprek om de overlast te verminderen of voorkomen. Daarnaast gaan wij ook met bewoners in overleg om een juist beeld te krijgen van de overlast die in de omgeving speelt.

Op bovenstaande kaart vindt u klachten rondom Nauerna niet terug. Deze klachten worden geregistreerd onder het bevoegd gezag van de Provincie Noord-Holland en hebben wij ook in beeld.

Prognose inzet 2020

Voor 2020 staan 658 bedrijven gepland voor een integrale controle. Geplande controles worden integraal uitgevoerd, controles naar aanleiding van klachten en/of meldingen (ongewone voorvallen) zijn veelal (mono)thematisch. Deze thema controles zijn niet standaard gepland, maar worden uitgevoerd wanneer daar aanleiding voor is.

De analyse per branche en soms per bedrijf met specifieke problemen vormen de basis voor de planning. Deze is in de brancheplannen uitgewerkt. In onderstaande tabel is de planning van controles voor 2020 in Zaanstad opgenomen. Daarnaast laten we in deze tabel het aantal bedrijven in de verschillende branches zien, de uitgevoerde controles in die branches in 2019 in Zaanstad en daarbij het naleefgedrag in deze branches over het gehele gebied van de OD NZKG.

In dit uitvoeringsprogramma lichten we er voor de gemeente Zaanstad, als voorbeeld, drie branches uit om een nader beeld te schetsen over de aandachtspunten die wij binnen de VTH werkzaamheden zien. De drie branches betreffen Automotive, Voeding en Overig & Gebouwen. Rekening houdend met de omvang van deze branches, ontwikkelingen zoals de informatieplicht en de ervaring wat betreft naleving (lessons learned) uit eerdere jaren, zetten we bij onze controles in deze branches in op een aantal specifieke thema’s:

Seizoensgebonden activiteiten

Voor de branches die seizoensgebonden activiteiten hebben spreiden we de controles over het jaar. Voorbeelden hiervan zijn de agrarische sector en de verkoop van consumentenvuurwerk. Boeren willen wij tijdens hun drukke voorjaar en zomer niet onnodig belasten en de verkoop van vuurwerk vindt aan het einde van het jaar plaats. In het vierde kwartaal zullen deze seizoensgebonden controles worden uitgevoerd, aangevuld met controles op minder risicovolle bedrijven en de afronding van de lopende- en hercontroles. Door deze aanpak drukken calamiteiten en meerwerk, als gevolg van onregelmatigheden in het veld, niet op de prioritaire controles. Dit heeft een positief effect op de kwaliteit, continuïteit en planmatigheid van het toezicht.

Overige prioriteiten

Naast de prioriteiten voortkomend uit de risicoanalyse en aanvullend op de doelstellingen in het coalitieakkoord, de programmabegroting en andere beleidsdocumenten heeft de gemeente specifiek voor de uitvoering van de toezichtstaken een aantal bestuurlijke prioriteiten benoemd:

• 1)

  Bestrijden van illegale activiteiten in het kader van ondermijning

• 2)

  Toezicht op de eindejaarsverkoop van vuurwerk

• 3)

  Consignatiedienst

Bestrijden van illegale activiteiten in het kader van ondermijning

In 2019 heeft de OD NZKG aan verschillende controles op ondermijning een bijdrage geleverd. Naast de bestaande gebiedsgerichte aanpak zullen wij in 2020 aanvullend een ketenaanpak ontwikkelen.

Er wordt nauw samen gewerkt met de gemeente, politie, Douane, RIEC, Belastingdienst, Inspectie SZW, NVWA, etc. Veelal op basis van RIEC-casuïstiek bij de aanpak van bedrijventerreinen en bij opslagunits. Ook in 2020 zal dit het geval zijn. Bij elk verzoek wordt afgewogen wat het aandeel van de OD NZKG moet of kan zijn zonder de primaire taak “milieutoezicht” uit het oog te verliezen. In 2020 zal hiervoor een afwegingskader worden opgesteld. Op basis van dit afwegingskader zal beoordeeld worden of de bijdrage zal bestaan uit:

• •

  Een oog-en-oorfunctie tijdens controles

• •

  Informatie (folders) aan ondernemers geven

• •

  Gegevens uit onze bestanden delen

• •

  Deelnemen aan gerichte controles waar een milieu/bodem/bouw aspect speelt

In het regie pakket milieu is hiervoor 150 uur opgenomen.

Toezicht op eindejaarsverkoop van vuurwerk

Vanwege de grote impact op de externe veiligheid wordt elk jaar de verkoop en opslag van vuurwerk in het najaar en aan het eind van het jaar op veiligheid gecontroleerd. De bestaande aanpak wordt ook in 2020 voortgezet.

De OD NZKG neemt bij controles tijdens vuurwerkverkoopdagen controle op de vuurwerkverkoopvergunning APV mee.

Consignatiedienst

De Consignatiedienst van de OD NZKG verzorgt voor de gemeente Zaanstad verschillende 24/7-beschikbaarheidsdiensten waarbij ondersteuning bij grote incidenten wordt verleend op het gebied van milieu en bouw, niet alleen bij bedrijven, maar voor de hele omgeving (Omgevingszorg).

Brandweer Aandachts Bedrijven (BAB)

De OD NZKG en de gemeente Zaanstad zijn nog in overleg over de controles bij en informatie uitwisseling over de BAB. Vermoedelijk worden deze afspraken begin 2020 afgerond.

Professionalisering toezicht en handhaving

Om de efficiëntie van het toezicht verder te vergroten en ter voorbereiding op de Omgevingswet en het informatiegestuurd werken wordt ook komend jaar het toezicht van de Omgevingsdienst Noordzeekanaalgebied verder geprofessionaliseerd. Wij zullen op verschillende plaatsen in het gebied gaan testen met verschillende nieuwe sporen:

• •

  Innovatie: wij zullen een pilot gaan draaien met de inzet van drones in het toezicht en bij het beoordelen van klachten. Daarnaast zullen wij de eerste stappen maken met de inzet van informatiegestuurd werken.

• •

  Diversificatie: het traditioneel toezicht (uitvoeren van een fysieke controle op locatie) gaan wij aanvullen met de inzet van preventief en administratief toezicht. Typische voorbeelden hiervan zijn het vergroten van de zichtbaarheid en de administratieve controles op certificaten. Uiteraard zullen we ons voordeel doen met de ervaringen van het systeemtoezicht bij Schiphol.

• •

  Efficiëntie: met de focus op de juiste dingen goed doen, zullen wij onze werkprocessen verbeteren (implementatie van Lean werken). Ook zullen wij de branche-aanpak doorontwikkelen, waarbij extra aandacht wordt besteed aan de afhandeling van klachten.

• •

  Preventief toezicht: In de branches Automotive en Tankstations gaan we in 2020 werken met preventief toezicht. De branche Automotive is geselecteerd vanwege laag naleefgedrag in eerdere jaren. De branche Tankstations is geselecteerd vanwege de uniformiteit in overtredingen. Dit zijn de eerste twee branches waar we dit instrument inzetten. Ook voor andere branches wordt aan preventief toezicht invulling gegeven in 2020. Voor deze branches wordt het instrument gedurende 2020 nader uitgewerkt.

3.3.3 Duurzaamheid en Energie

Overeenkomstig de ambitie van Zaanstad gaat de met de OD NZKG afgesproken energiebesparingsaanpak bedrijven het laatste jaar in. De gemeente heeft in 2015 gekozen voor een verscherpte ambitie waarbij eind 2020 bij de grootgebruikers en middengrootgebruikers van energie energiebesparende maatregelen zijn genomen.

Om deze ambitie te behalen is er gekozen voor een stapsgewijze aanpak over de afgelopen jaren en voor 2020. Waar in 2019 de focus lag op het maken van afspraken met bedrijven over de te nemen energiebesparende maatregelen wordt in 2020 gecontroleerd op de daadwerkelijke uitvoering van de afgesproken energiebesparende maatregelen.

Vanaf het begin van de opdracht zijn er jaarlijks nieuwe bedrijven naar voren gekomen waar afspraken gemaakt moeten worden over de te nemen maatregelen. Dit was ook in 2019 het geval en zal naar verwachting in 2020 opnieuw het geval zijn. Belangrijke noot is dat daardoor niet alle bedrijven op 1 januari 2021 de maatregelen genomen zullen hebben.

In onderstaande tabel zijn de in het Plan van Aanpak Energiebesparing opgenomen aantallen bedrijven genoemd. Aangegeven is wat de verwachtingen waren in 2015 en wat de stand van zaken is eind 2019. Voor 2020 is een reële prognose weergegeven. In de verslagen wordt gerapporteerd over de voortgang.

Vertaald naar onderstaande tabel wordt in 2020 met name ingezet om de bedrijven van geel (afspraken gemaakt over te nemen maatregelen) naar groen (voldoende voortgang over te nemen maatregelen, alle energiebesparende maatregelen zijn genomen/geen besparingspotentieel) om te zetten.

Voldoende voortgang en maatregelen zijn genomen/geen besparingspotentieel?

Bedrijven stellen een plan van aanpak op waarin zij aangeven welke maatregelen ze gaan treffen en op welke momenten (bijvoorbeeld natuurlijke vervangingsmomenten). De OD NZKG toetst deze plannen. Als bij een controle blijkt dat het bedrijf deze planning aanhoudt en daarbij de maatregelen heeft getroffen die er op grond van het plan van aanpak genomen moeten zijn, dan is de status ‘voldoende voortgang over te nemen maatregelen’ van toepassing.

Ook betreft dit bedrijven die reeds de nodige investeringen hebben gedaan om te voldoen aan de erkende maatregelen waarbij zicht is op het tijdig treffen van de opgegeven maatregelen.

Zodra alle maatregelen uit het plan van aanpak zijn doorgevoerd, is een bedrijf aangemerkt als ‘Alle energiebesparende maatregelen zijn genomen/geen besparingspotentieel’ gezet.

Aanpak 2020

In 2020 wordt, met uitzondering van de EED werkzaamheden, de aanpak uit 2019 vervolgd:

• •

  Registratie: om de realisatie meetbaar te maken worden de energiekenmerken van alle bezochte bedrijven in het zaaksysteem ingevoerd;

• •

  Vergunningverlening: er wordt een scan gemaakt van omgevingsvergunningplichtige grootgebruikers en middelgrote gebruikers van energie, waarbij wordt onderzocht of voor de betrokken inrichting voorwaarden over energiebesparing in de vergunning moeten worden opgenomen. Resultaten uit de EED of MJA worden meegenomen als onderdeel van de aanvraag;

• •

  Toezicht en handhaving: energiebesparing wordt op verschillende manieren worden meegenomen.

  • °

    Bij beoordeling van meldingen op grond van de Informatieplicht en daaraan te koppelen Plan van Aanpak Wet milieubeheer.

  • °

    Bij beoordeling van Energie-Efficiëntie Plannen (EEP) in het kader van MJA’s;

  • °

    Bij integrale controles milieu wordt het onderdeel energiebesparing meegenomen. Als het bedrijf niet aan de slag gaat, wordt handhaving ingezet;

  • °

    Themacontroles energie worden uitgevoerd bij grootgebruikers van energie die in lage uitvoeringsniveaus zitten.

  • °

    In 2020 ligt de focus op afspraken maken bij het restant van groot- en middelgrootgebruikers van energie, het controleren op realisatie van de maatregelen en andere afspraken zoals opgenomen in de UVO 2020.

Resultaat 2020

In 2020 wordt gerapporteerd op de volgende punten:

• •

  Stand van zaken, conform bovenstaande tabel, met toelichting over de haalbaarheid. Eind 2020 is er een completer overzicht van en beter inzicht in de stand van zaken, vastgelegd in Mozard, van de (restvoorraad) grootgebruikers en middelgrote gebruikers van energie:

  • °

    bij hoeveel bedrijven is het besparingspotentieel nog niet vastgesteld/onbekend,

  • °

    bij hoeveel bedrijven is besparingspotentieel geconstateerd, maar zijn nog geen afspraken gemaakt,

  • °

    bij hoeveel bedrijven zijn afspraken gemaakt en

  • °

    hoeveel bedrijven hebben alle energiemaatregelen genomen.

• •

  Vergunningverlening: resultaten scan op omgevingsvergunningplichtige grootgebruikers en middelgrote gebruikers; aantal gerealiseerde vergunningen met aangepaste energieparagraaf.

Klimaatroute

De introductie van de klimaatroute in de gemeente Zaanstad maakt dat de OD NZKG en de gemeente Zaanstad in overleg zijn over de juiste afstemming tussen klimaatroute enerzijds en toezicht op het uitvoeren van de maatregelen door de OD NZKG.

3.4 Milieu-advies en Milieuregie

Milieu-advies

De OD NZKG adviseert de gemeente Zaanstad in het kader van milieu-advies bij de ontwikkeling en implementatie van lokaal of regionaal beleid, ondersteunt beleidsmedewerkers van de opdrachtgever, adviseert, beantwoordt vragen en ondersteunt bestuurders. De advisering heeft betrekking op de thema’s Externe Veiligheid, Geluid, Lucht/Geur en Duurzaamheid (Circulaire Economie, Energietransitie, Klimaatadaptatie). Milieuadvisering is sterk vraaggestuurd, overwegend is het een mix van reguliere adviesvragen en vragen ingegeven door de actualiteit en nieuw beleid.

MAAK.Zaanstad

In dit Uitvoeringsprogramma is als basis 850 uur opgenomen voor MAAK Zaanstad. In een zorgvuldig traject met de verschillende MAAK.Zaanstad managers is een nadere raming gemaakt. De geraamde ureninschatting betreft 1.395 uur. Deze raming is gebaseerd op het scenario waarbij voor alle geraamde projecten bestuurlijke vaststelling tijdig zal plaatsvinden.

De gemeente Zaanstad en de OD NZKG monitoren gedurende het jaar de inzet op MAAK.Zaanstad. Als er meer inzet nodig is dan de geraamde 850 uur gaan we hier het gesprek over aan.

De geraamde inzet verspreidt zich over alle MAAK gebieden. De geraamde inzet betreft onder andere dezonering, het in kaart brengen van rechten en plichten van bestaande bedrijven, het beoordelen van Energie Prestatie Coëfficiënt (epc) toetsen en adviseren over de te volgen strategie met de overlastgevende bedrijven om transformatie mogelijk te maken.

3.5 Inzet uren en middelen

Onder het product Milieuadvisering zijn de 850 uur voor MAAK Zaanstad opgenomen.

De OD NZKG voert op dit moment geen bouwtaken voor de gemeente Zaanstad uit. Door een wijziging in het Bor dient de OD NZKG zorg te gaan dragen voor het ketentoezicht op asbest. De OD NZKG werkt in overleg met de opdrachtgevers een werkwijze en taakverdeling uit. In het eerste kwartaal van 2020 wordt het resultaat weer teruggelegd bij de opdrachtgevers voor besluitvorming en om daarna over te gaan tot implementatie. Daarna kunnen vergunningverleners en toezichthouders de nieuwe taken uitvoeren.

Voor de benodigde afstemming rondom de werkwijze en taakverdeling en de verdere implementatie in 2020 is 50 uur op regiebasis opgenomen.

In dit hoofdstuk maken wij inzichtelijk hoe het programma bodem bijdraagt aan de beleidsopgaven en wat wij daarvoor aan activiteiten leveren. Allereerst worden de beleidsdoelen vertaald naar het programma bodem. Vervolgens worden de uitvoeringskaders geschetst.

5.1 Bijdrage aan doelen

In 2020 levert de OD NZKG vanuit het programma Bodem een bijdrage aan de volgende doelen uit uw beleidsopgaven:

• •

  Schoon en gezond leefklimaat

  • °

    Door de uitvoering van de wettelijke VTH taken bodem wordt de bodem beschermt tegen illegale activiteiten en wordt toezicht gehouden op grondverzet met als doel het waarborgen van een gezonde bodem

  • °

    Voor een goed beheer van veengebieden, conform de Zaanse nota bodembeheer beschermt de OD NZKG hier de bodem natuurwaarde door het uitvoeren van toezicht.

  • °

    Terugdringen energieverbruik: In de ondergrond wordt het steeds drukker door ontwikkelingen als warmte/koude-opslag en andere thema’s bij de woningbouw.

  • °

    Bij de OD NZKG worden, via een stageproject, kansen voor de inrichting van de ondergrond in kaart gebracht binnen nieuwe kaders als omgevingsvisie en -plan.

5.2 Wettelijke Kaders

VTH-taken met betrekking tot de bodem worden met name verricht vanuit de wettelijke kaders van het Besluit bodemkwaliteit (Bbk). Op het grondgebied van de gemeente Zaanstad worden in opdracht van Provincie Noord-Holland (PNH) taken uitgevoerd in het kader van de Wet bodembescherming (Wbb). Daarnaast zijn er VTH-bodemtaken op grond van de Wet milieubeheer in het geval sprake is van bodemverontreiniging in relatie tot de activiteiten door de inrichting (bijvoorbeeld ongewone voorvallen met gevolgen voor de bodem) of vanuit het Bouwbesluit als gevolg van onzorgvuldige (asbest)sloop.

De werkzaamheden rond vergunningverlening en melding bodem zijn vrijwel volledig vraaggestuurd. De invulling van het UVP kan derhalve slechts als een indicatie gezien worden op basis van beschikbare kentallen, ervaringen, prioritering en beleidsvereisten.

5.3 VTH Uitvoering in outputpakket

Algemeen zal er in 2020 ten aanzien van de Omgevingswet veel inzet gepleegd worden op het omzetten van het programma Bodem naar Omgevingswettaken. De verwachting is dat de inzet binnen het outputpakket in lijn is met de vorige jaren. Het komende jaar wordt daarbij benut om enkele afspraken onder de loep te nemen en waar nodig aan te scherpen.

In de Zaanse nota bodembeheer is een beleidsregel opgenomen voor toepassing van grond op veenbodem. De OD NZKG neemt bij de reguliere controle dit onderwerp mee qua beoordeling. Mocht er sprake zijn van handhaving dan wordt dit onder het regieproduct intensieve handhaving meegenomen.

PFOS/PFAS

De prioriteit ligt bij het normaliseren van het proces rond PFAS-houdende grond en het voorkomen van verspreiding ervan. Daartoe zijn en worden voorschriften opgesteld en aangepast over grondverzet, zodat grond met veel PFAS niet wordt gecombineerd met schonere grond. De OD NZKG vervult hierin een voortrekkersrol. Voor PFAS wordt in regionaal verband een verspreidingskaart gemaakt, waardoor de problemen voor bouw- en infra-projecten tot een minimum beperkt worden. Daarnaast wordt voor alle opdrachtgevers van de OD NZKG capaciteit ingezet om bij te dragen aan landelijk verwachte regelgeving, landelijke en provinciale onderzoeken en overige activiteiten om het bodemproces bij PFAS-houdende grond te normaliseren. Gezien de taakverdeling tussen de gemeente Zaanstad en de OD NZKG is het belangrijk de goede samenwerking op dit punt te borgen.

Open bodemenergiesystemen

Voor de Provincie Noord-Holland (het bevoegd gezag in dezen) gaat de OD NZKG een project uitvoeren om alle data over open bodemenergiesystemen in de Provincie Noord-Holland) te digitaliseren en onderzoek te doen naar het functioneren van deze systemen. Doel is om te komen tot een integrale aanpak van de bodemenergiesystemen die leiden tot maximale energiebesparing en optimaal gebruik van de ondergrond en installaties. Dit betreft ook bodemenergiesystemen in de gemeente Zaanstad.

5.4 Inzet uren en middelen

Uitvoering van taken in het kader van de wet Bibob

Nader toegelicht in paragraaf 3.4.1.

Omgevingswet

De OD NZKG werkt nauw samen met Zaanstad als het gaat om de verschillende nieuwe kerninstrumenten, bijvoorbeeld in een ketenoverleg met de gemeente en andere partners. Bij het ontwikkelen van de omgevingsvisie brengt de OD NZKG haar kennis en expertise in.

In 2019 is een projectgroep omgevingsplan gestart waaraan de OD NZKG aan deelneemt. De OD NZKG werkt in 2020 samen met Zaanstad aan het omgevingsplan over de onderwerpen milieu (bruidsschat en externe veiligheid), bodem en geluid. De OD NZKG denkt ook mee over de structuur van het omgevingsplan. In overleg met Zaanstad geeft de OD NZKG voorlichting over de milieu-onderwerpen in Zaanstad.

De OD NZKG doet actief mee met botsproeven. De OD NZKG zal ook samen met Zaanstad de regels alloceren naar de juiste locaties. Ook wil de OD NZKG samen met Zaanstad de regels vertalen naar toepasbare regels die ook opgenomen kunnen worden in het Digitaal Stelsel Omgevingswet.

Inzet uren en middelen