Tijdelijke verordening aanscherping Wet werk en bijstand gemeente Zeewolde 2012

Geldend van 29-02-2012 t/m heden met terugwerkende kracht vanaf 01-01-2012

Intitulé

Tijdelijke verordening aanscherping Wet werk en bijstand gemeente Zeewolde 2012

De raad van de gemeente Zeewolde,

gelezen het voorstel van burgemeester en wethouders d.d. 10 januari 2012;

overwegende dat intrekking van de Wet investeren in jongeren en wijziging van de Wet werk en bijstand per 1 januari 2012 het noodzakelijk maken om de maatschappelijke bijdrageregeling en de verordeningen die hun grondslag vinden in laatstgenoemde wet aan te passen en voorts dat het gewenst wordt geacht het bestaande gemeentelijke beleid zoals vastgelegd in deze verordeningen zoveel mogelijk in stand te laten, in afwachting van toekomstige wetgeving die de gemeentelijke sociale zekerheid betreft.

gelet op artikel 147, eerste lid, van de Gemeentewet en artikel 8 van de Wet werk en bijstand;

gehoord de commissie Onderwijs en Welzijn d.d. 1 februari 2012;

Besluit

de Tijdelijke verordening aanscherping Wet werk en bijstand gemeente Zeewolde 2012 vast te stellen.

Artikel I. Wijziging Re-integratieverordening

De Re-integratieverordening gemeente Zeewolde 2009 wordt als volgt gewijzigd:

Onder vernummering van hoofdstuk 4. Slotbepalingen en artikel 11 e.v. wordt een nieuw hoofdstuk ingevoegd dat luidt als volgt:

Hoofdstuk 4. Regelingen in verband met de wijzigingen in de Wwb en intrekking van de WIJ per 1 januari 2012

Artikel 11. Wijziging betekenis begrippen

  • 1.

    • Waar in deze verordening de begrippen 'alleenstaande', 'alleenstaande ouder' en 'gezin' worden gebruikt, hebben deze vanaf 1 januari 2012 dezelfde betekenis als in artikel 4 van de wet.

  • 2. Waar in deze verordening wordt gesproken van 'gehuwde(n)' of 'gehuwdennorm' hebben deze begrippen vanaf 1 januari 2012 dezelfde betekenis als 'gezin', bedoeld in artikel 4, respectievelijk 'gezinsnorm', bedoeld in artikel 21, eerste lid van de wet.

Artikel 12. Afwijkende bepalingen voor jongeren

In afwijking van hetgeen in deze verordening is bepaald, kunnen de volgende voorzieningen bedoeld in artikel 9, eerste lid, onderdeel b van de wet niet worden ingezet voor de arbeidsinschakeling van belanghebbenden jonger dan 27 jaar:

  • a.

    onbeloonde additionele arbeid als bedoeld in artikel 10a van de wet;

  • b.

    de voorzieningen bedoeld in artikel 31, vijfde lid van de wet.

Artikel II. Wijziging Toeslagenverordening Wwb en WIJ

De Toeslagenverordening Wwb en WIJ gemeente Zeewolde 2010 wordt als volgt gewijzigd:

Onder vernummering van paragraaf 6. Slotbepalingen en artikel 9 e.v. wordt een nieuw hoofdstuk ingevoegd dat luidt als volgt:

Paragraaf 6. Regelingen in verband met de wijzigingen in de Wwb en intrekking van de WIJ per 1 januari 2012.

Artikel 9. Wijziging betekenis begrippen

  • 1.

    • Waar in deze verordening de begrippen 'alleenstaande', 'alleenstaande ouder' en 'gezin' worden gebruikt, hebben deze vanaf 1 januari 2012 dezelfde betekenis als in artikel 4 van de Wwb.

  • 2. Waar in deze verordening wordt gesproken over 'gehuwde(n)' of 'gehuwdennorm' hebben deze begrippen vanaf 1 januari 2012 dezelfde betekenis als 'gezin', bedoeld in artikel 4, respectievelijk 'gezinsnorm', bedoeld in artikel 21, eerste lid van de Wwb.

Artikel 10. Wijziging verwijzingen

  • 1.

    • Waar in deze verordening wordt verwezen naar artikel 21, onderdeel a van de wet, moet voor die verwijzing vanaf 1 januari 2012 worden gelezen: artikel 20, eerste lid, onderdeel b van de Wwb.

  • 2. Waar in deze verordening wordt verwezen naar artikel 21, onderdeel b van de wet, moet voor die verwijzing vanaf 1 januari 2012 worden gelezen: artikel 20, tweede lid, onderdeel b van de Wwb

  • 3. Waar in deze verordening wordt verwezen naar artikel 21, onderdeel c van de wet, moet voor die verwijzing vanaf 1 januari 2012 worden gelezen: artikel 21, eerste lid van de Wwb.

Artikel 11. Intrekking WIJ

De bepalingen van deze verordening zijn vanaf 1 januari 2012 evenzo van toepassing op personen van 21 jaar of ouder doch jonger dan 27 jaar.

Artikel III. Wijziging Afstemmingsverordening

De Afstemmingsverordening 2009 gemeente Zeewolde wordt als volgt gewijzigd:

Onder vernummering van hoofdstuk 5. Slotbepalingen en artikel 17 e.v. wordt een nieuw hoofdstuk ingevoegd dat luidt als volgt:

Hoofdstuk 5.Regelingen in verband met de wijzigingen in de Wwb en intrekking van de WIJ per 1 januari 2012

Artikel 17. Wijziging betekenis begrippen

  • 1.

    • Waar in deze verordening de begrippen 'alleenstaande', 'alleenstaande ouder' en 'gezin' worden gebruikt, hebben deze vanaf 1 januari 2012 dezelfde betekenis als in artikel 4 van de wet.

  • 2. Waar in deze verordening wordt gesproken over 'gehuwde(n)' of 'gehuwdennorm' hebben deze begrippen vanaf 1 januari 2012 dezelfde betekenis als 'gezin', bedoeld in artikel 4, respectievelijk 'gezinsnorm', bedoeld in artikel 21, eerste lid van de wet.

Artikel 18. Onvoldoende meewerken aan plan van aanpak

Onder 'gedragingen die de inschakeling in de arbeid belemmeren' als bedoeld in artikel 9, lid 1 van de wet, wordt vanaf 1 januari 2012 mede verstaan:

  • -

    het door de persoon van 18 tot 27 jaar niet voldoen aan de verplichting om in de zoekperiode naar vermogen algemeen geaccepteerde arbeid te verkrijgen en deze te aanvaarden dan wel scholing te gaan volgen, zoals bedoeld in artikel 43, vierde lid van de wet (categorie 3);

  • -

    het door de persoon van 18 tot 27 jaar onvoldoende meewerken aan het opstellen, uitvoeren dan wel evalueren van een plan van aanpak, zoals bedoeld in artikel 44a van de wet (categorie 3);

  • -

    het niet voldoen aan de verplichting om naar vermogen opgedragen onbeloonde maatschappelijk nuttige werkzaamheden te verrichten, zoals bedoeld in artikel 9, eerste lid, onderdeel c van de wet (categorie 4).

Artikel 19. Intrekking WIJ

De bepalingen van deze verordening zijn vanaf 1 januari 2012 evenzo van toepassing op personen van 18 jaar en ouder doch jonger dan 27 jaar.

Artikel IV. Wijziging Verordening langdurigheidstoeslag

De Verordening langdurigheidstoeslag 2009 wordt als volgt gewijzigd:

Artikel 5, lid 3, komt te luiden:

3.Indien één van de gezinsleden op de peildatum is uitgesloten van het recht op langdurigheidstoeslag ingevolge de artikelen 11 of 13, eerste lid van de wet, waardoor slechts één van de gezinsleden recht op langdurigheidstoeslag heeft, komt dit gezinslid in aanmerking voor een langdurigheidstoeslag naar de hoogte die voor hem als alleenstaande of alleenstaande ouder zou gelden.

Onder vernummering van C. Slotbepalingen en artikel 6 e.v. wordt een nieuw hoofdstuk ingevoegd dat luidt als volgt:

C.Regelingen in verband met de wijzigingen in de Wwb en intrekking van de WIJ per 1 januari 2012

Artikel 6. Wijziging betekenis begrippen

  • 1.

    • Waar in deze verordening de begrippen 'alleenstaande', 'alleenstaande ouder' en 'gezin' van toepassing zijn, hebben deze vanaf 1 januari 2012 dezelfde betekenis als in artikel 4 van de wet.

  • 2. Waar in deze verordening de begrippen 'gehuwde(n)' of 'gehuwdennorm' van toepassing zijn hebben deze begrippen vanaf 1 januari 2012 dezelfde betekenis als 'gezin', bedoeld in artikel 4, respectievelijk 'gezinsnorm', bedoeld in artikel 21, eerste lid van de wet.

Artikel 7. Laag inkomen vanaf 1 januari 2012

Vanaf 1 januari 2012 wordt in deze verordening onder 'laag inkomen' als bedoeld in artikel 36, eerste lid van de wet, verstaan: een inkomen tot 110% van de toepasselijke bijstandsnorm.

Artikel V. Wijziging Maatschappelijke bijdrageregeling

De Maatschappelijke bijdrageregeling wordt onder vernummering van artikel 3 e.v. als volgt gewijzigd:

Na artikel 2 van de regeling wordt een nieuw artikel ingevoegd dat luidt als volgt:

Artikel 3

Naast de in artikel 2 genoemde inkomensgrens geldt de vermogensgrens zoals opgenomen in de Wwb, wat betekent dat als het vermogen meer bedraagt dan de daarin genoemde grens geen recht op vergoeding bestaat.

Onder vernummering van paragraaf 12. Inwerkingtreding en artikel 15 wordt een nieuwe paragraaf ingevoegd die luidt als volgt:

Paragraaf 12. Regelingen in verband met de wijzigingen in de Wwb en intrekking van de WIJ per 1 januari 2012

Artikel 16. Wijziging betekenis begrippen

Waar in deze regeling in artikel 2 wordt gesproken over de van toepassing zijnde bijstandsnorm, hebben deze vanaf 1 januari 2012 dezelfde betekenis als in artikel 4 van de Wet werk en bijstand.

Artikel 17. Doelgroep sociaal culturele en sportieve activiteiten

Vanaf 1 januari 2012 wordt in deze regeling de inkomensgrens gesteld op 110% van de van toepassing zijnde bijstandsnorm, gedurende een ononderbroken periode van twaalf maanden voorafgaande aan de datum van aanvraag.

Artikel VI. Inwerkingtreding

Deze verordening treedt in werking op de dag na publicatie en werkt terug tot 1 januari 2012.

Artikel VII. Citeertitel

Deze verordening kan worden aangehaald als Tijdelijke verordening aanscherping Wet werk en bijstand gemeente Zeewolde 2012.

Ondertekening

Aldus besloten door de raad van de gemeente Zeewolde in zijn openbare vergadering van 16 februari 2012.
de griffier, de voorzitter,
B.J. Schouten G.J. Gorter

Nota-toelichting

Achtergrond

Op 1 januari 2012 treedt de 'Wet tot wijziging van de Wet werk en bijstand en samenvoeging van die wet met de Wet investeren in jongeren gericht op bevordering van deelname aan de arbeidsmarkt en vergroting van de eigen verantwoordelijkheid van uitkeringsgerechtigden' (kortweg: Wet Aanscherping Wwb) in werking. Uitgangspunten van deze wetswijziging zijn:

een grotere nadruk op de eigen verantwoordelijkheid van de burger voor de voorziening in het bestaan;

een versterking van het activerende karakter en de vangnetfunctie van de Wet werk en bijstand (Wwb);

een aanscherping van de verplichtingen voor bijstandsgerechtigden;

een beperking van de doelgroep voor het gemeentelijke minimabeleid.

Deze uitgangspunten leiden ertoe dat het wettelijk bijstandsregime substantieel van inhoud verandert. Zo gaat voor jongeren een wettelijke zoektijd van vier weken gelden en hebben zij, anders dan onder het regime van de Wet investeren in jongeren (WIJ), geen recht meer op een werkleeraanbod, maar op begeleiding bij de vormgeving van hun eigen verantwoordelijkheid op weg naar economische zelfstandigheid.

Een belangrijke wijziging in de regelgeving betreft voorts het afschaffen van de bijstand voor inwonende meerderjarige kinderen en ouders en de creatie van een toets op het huishoudinkomen. Voorts worden enkele nieuwe verplichtingen in de Wwb opgenomen en wordt de doelgroep voor het minimabeleid beperkt tot de groep minima met een inkomen tot 110% van de bijstandsnorm.

Consequenties voor gemeentelijk beleid

Mede vanwege intrekking van de WIJ per 1 januari 2012 hebben de genoemde ontwikkelingen aanzienlijke consequenties voor het gemeentelijk beleid. Deze consequenties kunnen als volgt worden gecategoriseerd:

De WIJ-verordeningen vervallen per 1 januari 2012. Doordat de WIJ wordt ingetrokken, vervallen de daarop gebaseerde verordeningen eveneens per 1 januari 2012. Jongeren vallen door de wetswijziging voortaan onder het Wwb-regime (overgangssituaties daargelaten).

Door herdefiniëring van de leefvormen die als afzonderlijk bijstandssubject voor bijstand in aanmerking komen, alsmede door de totstandkoming van de huishoudtoets, wordt de kring van rechthebbenden kleiner, hebben meerderjarige kinderen en hun ouders nog slechts gezamenlijk recht op bijstand en treffen misdragingen van deze belanghebbenden het gezamenlijke inkomen. Dit heeft gevolgen voor het gemeentelijke toeslagenbeleid, het maatregelenbeleid en het minimabeleid en roept de vraag op welke aanpassingen aan de verordeningen noodzakelijk en/of gewenst zijn.

De nieuwe verplichtingen voor bijstandsgerechtigden hebben gevolgen voor het maatregelenbeleid en het re-integratiebeleid en roepen evenzeer de vraag op welke aanpassingen aan de verordeningen noodzakelijk en/of gewenst zijn.

De normering van gemeentelijk minimabeleid tot maximaal 110% van de bijstandsnorm kan gevolgen hebben voor de doelgroepomschrijving in de Verordening langdurigheidstoeslag De normering kan tevens consequenties hebben voor andere delen van het minimabeleid, zoals de maatschappelijke bijdrageregeling.

Waarom een verordening met tijdelijke regels?

De wetswijziging leidt, zoals gezegd, tot de noodzaak om het gemeentelijke beleid op tal van terreinen te heroverwegen. Gelet op de zeer korte invoeringstermijn is het echter uitermate lastig om reeds voor 1 januari 2012 dit indringende heroverwegingsproces adequaat te hebben afgerond én vormgegeven. Daarbij komt dat de aanscherping van de Wwb per 1 januari 2012 niet op zichzelf staat maar een stap is in een proces dat in 2012 vermoedelijk tot nog een aantal wijzigingen in de Wwb zal leiden die nopen tot wijziging van het gemeentelijke beleid. Gedacht moet onder meer worden aan het wetsvoorstel 'Toevoeging van de eis tot beheersing van de Nederlandse taal aan de Wet werk en bijstand', de plannen van het kabinet betreffende “Aanpak fraude” (Handhavingsprogramma 2011-2014) en uiteraard de Wet werken naar vermogen.

Mede gelet op de uitvoeringstechnische complicaties die kunnen optreden als op beleidsmatig vlak keuzes worden gemaakt die tot aanpassingen in de uitvoeringspraktijk leiden, is een keus om de overgang naar de nieuwe Wwb per 2012 zoveel mogelijk 'beleids- en uitvoeringsarm' te laten plaatsvinden een logische. Met 'beleidsarm' wordt bedoeld dat het huidige gemeentelijke beleid zoveel mogelijk in stand wordt gelaten, dan wel dat slechts het minimaal noodzakelijke aan nieuw of gewijzigd beleid wordt vastgesteld, een en ander in afwachting van een diepgaandere, integrale heroverweging in 2012. Onder 'uitvoeringsarm' wordt verstaan dat daar waar noodzakelijke aanpassingen in het beleid plaatsvinden, die op de minst belastende wijze voor wat betreft de uitvoering plaatsvinden. Bij deze uitgangspunten past dat thans niet alle Wwb-verordeningen separaat worden gewijzigd en in een bestuurlijk wijzigingstraject worden geplaatst, maar dat slechts daar waar dat strikt noodzakelijk is aanpassingen aan de verordeningen plaatsvinden die door middel van één (wijzigings)verordening worden geëffectueerd.

Wat is de status van de tijdelijke verordening?

Het gaat om een wijzigingsverordening die met haar vaststelling door uw gemeenteraad een wijziging in de inhoud en betekenis van een aantal verordeningen teweegbrengt.

De verordening is tijdelijk van aard, in die zin dat zij is gericht op het faciliteren van de met de genoemde wetswijziging minimaal noodzakelijke aanpassingen in de gemeentelijke verordeningen. De intentie is om in 2012 het gemeentelijk

e bijstandsbeleid integraal te heroverwegen. De verwachting is dat dit in 2012 zal leiden tot een inhoudelijke aanpassing van de desbetreffende verordeningen. In de verordening wordt geen gebruik gemaakt van een zgn. 'horizonbepaling', die de duur van de verordening vaststelt op een concrete periode (bijv. tot 1 januari 2013). De ontwikkelingen binnen de sociale zekerheid zijn nog te ongewis om met zekerheid te kunnen vaststellen dat een integrale heroverweging van het lokale socialezekerheidsbeleid voor een bepaalde datum is afgerond.

Bij de vormgeving van de verordening is ernaar gestreefd om zoveel mogelijk recht te doen aan de Aanwijzingen voor de decentrale regelgeving van de VNG.

Gelijkstellingsbepaling

In de verordening wordt bij elke te wijzigen reguliere verordening een bepaling voorgesteld die regelt dat de begrippen 'alleenstaande', 'alleenstaande ouder' en 'gezin' per 1 januari 2012 in die verordening dezelfde betekenis hebben als in de gewijzigde Wwb. Uit een oogpunt van duidelijkheid is dit opgenomen. Vervolgens is bepaald dat voor 'gehuwden' en 'gehuwdennorm' moet worden gelezen 'gezin' en 'gezinsnorm', om daarmee te verduidelijken dat onder het nieuwe regime niet meer de gehuwden maar het gezin de norm is waarmee gewerkt moet worden.

Artikelgewijze toelichting

Artikel I. Re-integratieverordening

In 2010 heeft de gemeenteraad de Verordening werkleeraanbod WIJ 2010 vastgesteld. Daarmee is voldaan aan de wettelijke opdracht om, door middel van een verordening, regels te stellen over de inhoud van het werkleeraanbod. Door het intrekken van de WIJ zal daarmee van rechtswege tevens de Verordening werkleeraanbod WIJ 2010 komen te vervallen. De Verordening werkleeraanbod WIJ 2010 heeft een andere inhoud dan de Re-integratieverordening Wwb. Dit heeft o.a. te maken met het voorheen afdwingbare recht op ondersteuning door middel van een werkleeraanbod. In de Verordening werkleeraanbod WIJ 2010 was tevens opgenomen dat een aantal voorzieningen voor jongeren niet kon worden ingezet. Het ging hierbij om onbeloonde additionele arbeid, premies voor werkaanvaarding en scholing, onkostenvergoedingen voor vrijwilligerswerk en vrijlating van inkomsten. In artikel 10b is hier opnieuw in voorzien.

Artikel II. Toeslagenverordening

Voor de systematiek van het toeslagen- en verlagingenmodel in de Wwb geldt dat die ongewijzigd blijft. Zo blijft het een verplichting om een alleenwonende alleenstaande bijstandsgerechtigde een maximale toeslag toe te kennen (artikel 25, eerste lid Wwb) en blijven de mogelijkheden om verlagingen vast te stellen onaangetast. Wat wel wijzigt, is de doelgroep: door het intrekken van de WIJ vallen jongeren voortaan onder de Toeslagenverordening Wwb.

In de Toeslagenverordening Wwb en Wij wordt voor het bepalen van de hoogte van de toeslag verwezen naar de norm, bedoeld in artikel 1. Omdat de wetswijziging ook leidt tot een herpositionering van de normen in de Wwb, is voorzien in een gelijkstellingsbepaling, zodat ondubbelzinnig duidelijk is welke norm bedoeld wordt.

Artikel III. Afstemmingsverordening

De wetswijziging creëert enkele nieuwe wettelijke verplichtingen.

De eerste twee genoemde verplichtingen hebben betrekking op de persoon van 18 tot 27 jaar, voor wie de toegang tot een bijstandsuitkering verscherpt is en van wie een grotere verantwoordelijkheid wordt verwacht om zelf een bijdrage aan het verkrijgen van werk te leveren.

De laatste verplichting heeft betrekking op de mogelijkheid die het college in de wet heeft gekregen om de belanghebbende te verplichten een tegenprestatie te laten leveren voor het verkrijgen van een uitkering. De concrete uitvoering zal worden vastgelegd in op te stellen beleidsregels.

Door het intrekken van de WIJ is de Afstemmingsverordening WIJ komen te vervallen en gelden WIJ-besluiten als besluiten die op grond van de Wwb zijn genomen. Voor het sanctioneren van maatregelwaardige gedragingen van jongeren biedt vanaf 1 januari 2012 derhalve de Afstemmingsverordening Wwb het regeltechnische kader.

Artikel IV. Verordening langdurigheidstoeslag

Op twee onderdelen is de wetswijziging voor de Verordening langdurigheidstoeslag van belang. Allereerst gaat het dan om de herdefiniëring van de bijstandssubjecten en de daaraan gekoppelde huishoudtoets. Daarnaast betreft het de bepaling dat de inkomensgrens die voor het recht op langdurigheidstoeslag geldt maximaal 110% van de toepasselijke bijstandsnorm kan bedragen.

In de verordening wordt één van de normbedragen met betrekking tot de hoogte van de langdurigheidstoeslag doorgaans gekoppeld aan 'gehuwden'. Omdat dat begrip in de Wwb als zelfstandig bijstandssubject is vervangen door het begrip 'gezin' dient dat ook in de verordening tot uitdrukking gebracht te worden. Dat wordt in onderdeel C geregeld.

Indien sprake is van gehuwden waarvan één persoon geen recht heeft op bijstand, wordt thans de langdurigheidstoeslag vastgesteld naar de norm voor een alleenstaande (ouder). Dit blijft zo, als er sprake is van een gezin dat slechts uit

gehuwden bestaat. In onderdeel D is tot uitdrukking gebracht, dat als in de verordening voorzien is in een specifieke bepaling die dat regelt, die bepaling wordt vervangen door een bepaling die regelt dat als er tot het gezin een niet-rechthebbende behoort, dit slechts tot aanpassing van de hoogte van de langdurigheidstoeslag leidt als er slechts één rechthebbend gezinslid overblijft.

Artikel V. Maatschappelijke bijdrageregeling

Op twee onderdelen is de wetswijziging voor de maatschappelijke bijdrageregeling van belang. Allereerst gaat het hierbij om de herdefiniëring van de bijstandssubjecten en de daaraan gekoppelde huishoudtoets. Daarnaast betreft het de bepaling dat de inkomensgrens die voor het recht op de maatschappelijke bijdrageregeling geldt maximaal 110% van de toepasselijke bijstandsnorm kan bedragen.

Bij dit onderdeel is er voor gekozen een vermogenstoets, gelijk aan die in de Wwb, op te nemen.

Artikel VI. Inwerkingtreding en geldigheidsduur

Omdat de vaststelling en inwerkingtreding van deze verordening naar alle waarschijnlijkheid later plaatsvinden dan die van de wet, wordt in terugwerkende kracht voorzien. Dit impliceert wel dat de terugwerkende kracht geen grondslag verschaft voor het nemen van belastende besluiten met betrekking tot feiten en omstandigheden die plaatsvinden tot de datum van inwerkingtreding.

VII. Citeertitel

Deze bepaling spreekt voor zich.