Beleidsregels bestuurlijke boete WWB, IOAW en IOAZ gemeente Zoeterwoude 2014

Algemene toelichting

Op 1 januari 2013 is de ‘Wet aanscherping handhaving en sanctiebeleid SZW-wetgeving’ in werking getreden. Voor de WWB introduceert deze wet de bestuurlijke boete bij een schending van de inlichtingenplicht. Het college van burgemeester en wethouders is verplicht de bestuurlijke boete met de lopende uitkering te verrekenen.

In het geval van nulfraude, dat wil zeggen, situaties waarbij het schenden van de inlichtingenplicht niet heeft geleid tot een benadelingsbedrag heeft het college de bevoegdheid om een boete op te

leggen of te volstaan met een waarschuwing. Deze beleidsregel voorziet in de Zoeterwoudse regelgeving op dit gebied.

Ook is in deze beleidsregel regelgeving opgenomen voor de situaties dat er sprake is van verminderde verwijtbaarheid van de belanghebbende met betrekking tot het schenden van de inlichtingenverplichting. In het geval de gedraging de belanghebbende in het geheel niet aan te

rekenen is kan geen boete worden opgelegd. In het geval er sprake is van een gedeeltelijke verwijtbaarheid dient het college de boete te matigen d.w.z. lager vast stellen.

Artikel 1 Schriftelijke waarschuwing

Als er sprake is van een schending van de inlichtingenplicht zonder dat er teveel bijstand is uitbetaald – de zogenaamde nulfraude – wordt een schriftelijke waarschuwing opgelegd.

Een waarschuwing kan alleen worden opgelegd als betrokkene in de afgelopen twee jaar niet eerder een waarschuwing heeft gehad. Voor deze termijn wordt gerekend vanaf de startdatum van de boetwaardige gedraging (artikel 18a lid 4 WWB).

Een waarschuwing telt overigens niet mee voor de eventuele recidive.

Als sprake is van “nulfraude”, dan wordt dit niet als recidive beschouwd. Van recidive is enkel sprake als binnen de recidive termijn (= binnen 5 jaar na onherroepelijk worden eerste overtreding) voor de tweede keer een boete is opgelegd voor schending van de inlichtingenplicht, waarbij sprake is van een benadelingsbedrag.

Artikel 2 Verlagen bestuurlijke boete

Onderdeel a van het zevende lid van artikel 18a van de WWB biedt de mogelijkheid de boete te verlagen als er sprake is van verminderde verwijtbaarheid. Het gaat hierbij om omstandigheden ten tijde van de gedraging.

a. Te denken valt aan onvoorzien ontslag, overlijden partner, overlijden kind.

b. Denk hierbij aan de situatie dat iemand tijdelijk administratief onbekwaam is in verband met zijn geestelijke vermogens. Gaat het om een structurele situatie , dan moet de belanghebbende een wettelijke vertegenwoordiger regelen. Heeft hij/zij dat niet gedaan, dan is er geen sprake van verminderde verwijtbaarheid.

De leden a, b, en c zijn afkomstig uit het tweede lid van artikel 2a van het Boetebesluit sociale zekerheidswetten.

Lid d is afkomstig uit de beleidsregels van de Sociale Verzekeringsbank en is overgenomen omdat meerdere omstandigheden in hum onderlinge samenhang beschouwd ook tot verminderde verwijtbaarheid kunnen leiden.

Er is geen sprake van verminderde verwijtbaarheid als belanghebbende de brieven van de gemeente niet begrijpt, bijvoorbeeld omdat hij/zij de taal niet begrijpt. Of als de betrokkene langere tijd niet in staat is om zijn belangen te behartigen. Hij /zij zal in dat geval ervoor moeten zorgen dat een ander zijn/haar zaken regelt. In beide situaties wordt belanghebbende geacht iemand te zoeken die de correspondentie begrijpt en /of de belangen kan behartigen.

Artikel 3 Hoogte boete bij verminderde verwijtbaarheid

Als er sprake is van verminderde verwijtbaarheid wordt de boete verlaagd.

Verminderde verwijtbaarheid is er in allerlei soorten en maten. Bij een verminderde verwijtbaarheid is sprake van een verlaging van de boete tot 50%. Deze richtlijn wordt gehanteerd om willekeur of rechtsongelijkheid te voorkomen. Niettemin kan, mits voldoende beargumenteerd, afgeweken worden van deze richtlijn. Dit om op voorhand uitzonderingen niet ‘dicht te timmeren’ en maatwerk te kunnen leveren indien de richtlijn hierin niet voorziet.

Artikel 4 Afzien van een bestuurlijke boete

a. Te denken valt aan een plotselinge ziekenhuisopname.

b. Wat dringende reden zijn, is afhankelijk van de concrete situatie en kan niet op voorhand worden vastgelegd. Dit wordt individueel beoordeeld. Het moet echter wel gaan om zeer uitzonderlijke gevallen. Het enkele feit dat het de belanghebbende aan financiële middelen ontbreekt om in het bestaan te voorzien, is onvoldoende om te kunnen spreken van dringende redenen (TK 2011-2012, 33 207, nr. 3 p. 47. Vergelijk ook CRvB 14-02-2012, nr. 09/4506 WWB LJN BV6355).

Het afgeven van een beschikking dat het college afziet van het opleggen van een bestuurlijke boete wegens dringende redenen is van belang in verband met eventuele recidive.