Masterplan brede school ontwikkeling gemeente Alphen-Chaam

1.1 Aanleiding

Eind 2002 heeft de gemeenteraad van Alphen-Chaam zich uitgesproken voor de ontwikkeling van brede scholen in Alphen-Chaam. Gezien deze beleidsontwikkeling wil de gemeente een masterplan brede school ontwikkeling opstellen. Het masterplan dient inzicht te geven in hoe brede school ontwikkeling kan worden gefaseerd, gegeven de huidige situatie van onderwijs, culturele en welzijnsaccommodaties. Doelstelling van de gemeente Alphen-Chaam met betrekking tot de brede school ontwikkeling is te komen tot zo optimaal mogelijke ontwikkelingskansen voor de kinderen. Een doorgaande lijn vanaf 0 tot 12 jaar acht de gemeente hierbij van groot belang. De realisatie van de doelstelling van een brede school zal een belangrijke impuls geven aan de leefbaarheid van de kleine kernen. Inhoudelijke samenwerking in brede scholen zal in alle drie de kernen van Alphen-Chaam plaatsvinden. In de kern Chaam zal tevens onderzocht worden wat de mogelijkheden zijn van het onder één dak brengen van de partners binnen de brede school.

1.2 Opdracht en aanpak

Deloitte & Touche ICS Adviseurs is gevraagd om een masterplan brede school ontwikkeling op te stellen voor de gemeente Alphen-Chaam voor de periode 2003 - 2018.

Om tot een masterplan brede school ontwikkeling te komen worden verschillende fasen doorlopen. Deze fasen zijn in figuur 1.2 weergegeven waarna ze kort worden toegelicht.

inventarisatie onderwijsgebouwen

knelpuntenanalyse onderwijs

brede school en kleine kernen beleid

inventarisatie welzijns-en culturele accommodaties

knelpuntenanalyse weizijn en cultuur

ussenrapportage fasering brede school ontwikkchno

haalbaaiheidsondei/oek eeiste brede school

mdrappoilage Masterplan (incl. haalbaarheidsonderzoek!

inventarisatie overige activiteiten en behoeften in de kernen

knelpuntenanalyse in de kernen

Fase 1 Documentanalyse

De beleidsuitgangspunten van het brede school- en kleine kernen beleid van de gemeente wordt geïnventariseerd. Op basis hiervan wordt een lijst met geprioriteerde criteria opgesteld waaraan de toekomstige huisvestingssituatie moet voldoen.

Fase 2 Inventarisatie

In deze fase wordt een compleet vastgoeddossier van alle onderwijs-, welzijns- en ltele accommodaties opgesteld (door gemeente AlphenChaam)

Op basis van de analyse wordt een toekomstscenario ontwikkeld met daarin:

IA. Prioritering tussen activiteiten;

1B. De fasering van de ontwikkeling van een brede school per kern van 2003 tot 2018;

2. Aangevuld met wat er tot aan de realisatie van een brede school per kern moet gebeuren op basis van de verordening én rekening houdend met hetgeen moet gebeuren ter verbetering van de functionele kwaliteit van de schoolgebouwen op basis van het VNG-advies van augustus 2002.De gemeente Alphen-Chaam streeft maatwerk na wat betreft de impuls functionele kwaliteit. In overleg met schoolbesturen wordt een plan op maat per school opgesteld.

Fase 4 Haalbaarheidsonderzoek

In deze fase vindt een haalbaarheidsonderzoek naar de brede school in de kern Chaam plaats. Dit haalbaarheidsonderzoek is vastgelegd in de rapportage "Programma van wensen, ruimteprogramma en inpassing brede school Chaam" (referentienummer 20030522010/101283702).

Fase 5Eindrapportage Masterplan

De tussenrapportages uit de voorgaande fases worden verwerkt in een compacte eindrapportage "Masterplan brede school ontwikkeling Alphen-Chaam, 2003-2018".

1.3 Opzet beleidsnotitie masterplan 2003 - 2018

In hoofdstuk twee komen verschillende landelijke ontwikkelingen in het primair onderwijs aan de orde. Van elke landelijke ontwikkeling volgt een overzicht van de consequenties voor het masterplan 2003 - 2018 van de gemeente Alphen-Chaam. Deze consequenties voor Alphen-Chaam vormen de uitgangspunten die gehanteerd zijn bij het opstellen van het masterplan. Deze uitgangspunten zijn weergegeven volgens een structuur die aansluit bij de wettelijke zorgplicht van de gemeente voor de onderwijshuisvesting en de prioriteiten uit de verordening voorzieningen huisvesting onderwijs van de gemeente Alphen-Chaam. Het zorgen voor voldoende capaciteit binnen onderwijsgebouwen met een goede spreiding over het totale woongebied is de hoofdprioriteit voor gemeente en schoolbesturen. In paragraaf 2.2 gaan we in op randvoorwaarden voor een goede spreiding en voldoende capaciteit

In hoofdstuk drie worden de uitgangspunten uit hoofdstuk twee naast de huidige situatie in Alphen-Chaam gelegd zodat knelpunten en te nemen maatregelen in de onderwijshuisvesting duidelijk worden. Hoofdstuk vier vervolgens gaat in op de investeringen die de verschillende te nemen maatregelen met zich meebrengen.

1.4 Rol document

Voorliggend masterplan wordt in februari 2004 in de Gemeenteraad behandeld en dient ter voorbereiding van de besluitvorming rond het Onderwij shuis vestingsprogramma 2005. Het OOGO-overleg met de schoolbesturen zal in december 2003 plaatsvinden.

2.1 Inleiding

De ontwikkelingen in het primair onderwijs zijn onder te brengen in een aantal thema's. Deze thema's worden in onderstaande paragrafen besproken. In paragraaf 2.2 wordt ingegaan op het thema spreiding en capaciteit. Dit thema wordt onderverdeeld in een viertal subthema's te weten spreiding, omvang, bouwaard en leegstand. Paragraaf 2.3 behandelt de kwaliteit van de gebouwen binnen het primair onderwijs. Deze kwaliteit valt uiteen in technische en functionele kwaliteit. Tot slot gaat paragraaf 2.4 in op de functie van onderwijsgebouwen. Op dit moment is in het onderwijsveld in Nederland de discussie gaande over de keuze tussen een traditionele, autonome school en een gecombineerde voorziening, ofwel een multifunctionele accommodatie.

In dit hoofdstuk wordt elk thema beschreven, waarbij allereerst de landelijke ontwikkelingen aan de orde komen en daarna de situatie voor Alphen-Chaam wordt beschreven. In de laatste paragraaf komt de financiering van de verschillende maatregelen aan de orde.

2.2 Spreiding en capaciteit

2.2.1 Spreiding onderwijsgebouwen en gymnastiekaccommodaties

Landelijk spreiding onderwijsgebouwen

Voor het basisonderwijs wordt een gelijkmatige spreiding nagestreefd. In het landelijk

beleid Toerusting & Bereikbaarheid uit 1997 is spreiding gekoppeld aan een minimale

schoolgrootte van basisscholen en is voor elke gemeente een stichtings- en opheffingsnorm

bepaald (zie paragraaf 2.2.2).

Op dit moment spitst de discussie over spreiding van basisonderwijs zich toe op:

voedingsgebieden: uit welke buurten of wijken haalt een school het grootste deel van de

leerlingen;

wijkgericht werken: welke kernen worden door bewoners (en dus ook door leerlingen,

docenten en schooldirecties) beschouwd als een eenheid Dit wordt sterk bepaald door

Concreet is in het masterplan brede school ontwikkeling 2003 - 2018 als volgt gewerkt:

binnen elke kern dient een school voor primair onderwijs te zijn met voldoende capaciteit om de leerlingen op te vangen;

de capaciteit binnen een kern staat ter beschikking aan alle scholen voor primair onderwijs in die kern, en dus ter beschikking voor alle denominaties.

Landelijk spreiding gymnastiekaccommodatie

Veel gemeenten in Nederland willen hoogwaardige sportaccommodaties bieden aan hun

inwoners. Een gevolg is dat de kleinschaliger accommodaties in de wijk worden afgestoten

of gesloopt.

Voor het gymnastiekonderwijs betekent dit dat:

minder scholen een eigen gymzaal (in beheer) hebben;

afstand tussen school en gymzaal groter wordt;

scholen andere invulling gaan geven aan gymnastiekonderwijs. Vanuit het wijkgericht werken binnen gemeenten is een tegengestelde beweging te constateren, waarbij de nadruk ligt op het combineren van sportaccommodatie, kinderopvang, wijkfuncties, en schoolvoorzieningen (zie ook paragraaf 2.4). Bij de 'grotere accommodaties' wordt het mogelijk om een gymzaal te realiseren voor de verschillende partners van de multifunctionele accommodatie (mfa).

Alphen-Chaam spreiding gymnastiekaccommodaties

Belangrijk is om in het masterplan brede school ontwikkeling 2003 - 2018 in ieder geval

met onderstaande aspecten rekening te houden:

in elke kern is een gymnastiekaccommodatie beschikbaar voor de scholen in die kern;

de huidige, maximaal acceptabele afstanden school - gymzaal uit de Verordening

worden gehandhaafd:

20 klokuren of meer - maximaal 1.000 meter;

15 klokuren of meer - maximaal 3.500 meter;

5 klokuren of meer - maximaal 7.500 meter.

Steeds meer schoolbesturen bepalen voor zichzelf een minimale, optimale en maximale schoolgrootte. Daarbij worden twee zaken in de overweging meegenomen:

pedagogisch concept;

exploitatie van een zelfstandige locatie. Gezien de ontwikkelingen in de exploitatievergoeding (lumpsum financiering van het primair onderwijs) wordt het belangrijker om voor elke locatie een dekkende exploitatie te