Verordening elektronische kennisgeving Heumen 2018

Ondertekening

Toelichting

Algemene toelichting

Volgens de Algemene wet bestuursrecht (Awb) moet bij besluiten (in de zin van de wet) onderscheid worden gemaakt tussen twee vormen van “naar buiten brengen” daarvan: “bekendmaken” en andere vormen van mededelen, veelal “kennisgeven” genoemd.

Bekendmaken

‘Bekendmaken’ is de officiële openbaarmaking van een besluit. Een besluit treedt niet in werking voordat het is bekendgemaakt (artikel 3:40 van de Awb). Voor besluiten die tot een of meer belanghebbenden zijn gericht – daarbij gaat het bijna altijd om beschikkingen – bestaat die bekendmaking uit toezending of uitreiking aan die belanghebbenden, en als de aanvrager een ander is, dan ook aan hem (artikel 3:41, eerste lid, van de Awb).

Elektronische toezending kan alleen indien de betrokkene heeft kenbaar gemaakt dat hij langs deze (elektronische) weg voldoende bereikbaar is (artikel 2:14, eerste lid, van de Awb). Een besluit gericht tot een of meer belanghebbenden dat aan een of meer belanghebbenden niet kan worden toegezonden of uitgereikt, bijvoorbeeld omdat geen adres beschikbaar is of de identiteit van de betrokkene niet bekend is, moet op grond van artikel 3:41, tweede lid, van de Awb worden bekendgemaakt ‘op een andere geschikte wijze’.

Over de bekendmaking van besluiten die niet tot een of meer belanghebbenden zijn gericht, bepaalt artikel 3:42, tweede lid, van de Awb:

“2. De bekendmaking van besluiten van een niet tot de centrale overheid behorend bestuursorgaan die niet tot een of meer belanghebbenden zijn gericht, geschiedt door kennisgeving van het besluit of van de zakelijke inhoud ervan in een van overheidswege uitgegeven blad of een dag-, nieuws- of huis-aan-huisblad, dan wel op een andere geschikte wijze. Elektronische bekendmaking vindt uitsluitend plaats in een van overheidswege uitgegeven blad, tenzij bij wettelijk voorschrift anders is bepaald.”

Het gaat hierbij vooral om besluiten van algemene strekking, zoals beleidsregels, plannen met besluitkarakter, aanwijzingen van toezichthouders en dergelijke. Voor algemeen verbindende voorschriften, zie hierna.

Voor elektronische bekendmaking schrijft artikel 3:42, tweede lid, van de Awb in beginsel plaatsing in ‘een van overheidswege uitgegeven blad’ voor. Nu alle gemeenten met ingang van 1 januari 2014 een elektronisch gemeenteblad moeten hebben voor de bekendmaking van hun algemeen verbindende voorschriften (zie artikel 139 van de Gemeentewet, zoals dat luidt per genoemde datum, zie hierna), ligt het voor de hand dat medium te gebruiken voor álle ‘officiële’ wettelijk vereiste bekendmakingen en andere kennisgevingen. Gebruikmaken van de mogelijkheid, die artikel 3:42, tweede lid, van de Awb biedt, om te kiezen voor een ander gemeentelijk elektronisch medium of zelfs voor een niet door de gemeente uitgegeven elektronisch medium, moet sterk worden afgeraden. De kans is namelijk te groot dat veel betrokkenen dat medium niet zullen weten te vinden. Tevens is het vanwege de eenduidigheid niet wenselijk dat een gemeente in meerdere elektronische bladen publiceert.

Voor elektronische publicatie van besluiten van algemene strekking is niet nodig dat daarvoor bij gemeentelijke verordening een grondslag wordt geschapen: artikel 3:42, tweede lid, van de Awb biedt die grondslag al. Vanzelfsprekend behoort op een goede manier de nodige ruchtbaarheid te worden gegeven aan het moment waarop de gemeente besluit over te gaan tot elektronische bekendmaking van deze besluiten, alsook aan de vindplaats van de bekendmakingen.

Voor gemeentelijke algemeen verbindende voorschriften, zoals verordeningen, biedt artikel 139 van de Gemeentewet de wettelijke grondslag waarbij specifieke eisen worden gesteld aan de elektronische bekendmaking. Sinds 1 januari 2014 luidt het artikel als volgt:

Artikel 139

• 1.

  Besluiten van het gemeentebestuur die algemeen verbindende voorschriften inhouden, verbinden niet dan wanneer zij zijn bekendgemaakt in het gemeenteblad.

• 2.

  De uitgifte van het gemeenteblad geschiedt elektronisch op een algemeen toegankelijke wijze. Na de uitgifte blijft het gemeenteblad elektronisch op een algemeen toegankelijke wijze beschikbaar. Indien elektronische uitgifte geheel of gedeeltelijk onmogelijk is, voorziet het gemeentebestuur in een vervangende uitgave. Bij of krachtens algemene maatregel van bestuur worden omtrent het bepaalde in de eerste en tweede volzin nadere regels gesteld.

• 3.

  In afwijking van het eerste lid kan een besluit als bedoeld in dat lid bepalen dat een bij het besluit behorende bijlage wordt bekendgemaakt door terinzagelegging.

• 4.

  Voor het inzien van een overeenkomstig het eerste lid bekendgemaakt besluit worden geen kosten in rekening gebracht.

Door deze bepaling moet elke gemeente voortaan over een elektronisch gemeenteblad beschikken. Net als veruit de meeste gemeenten, maakt de gemeente Heumen daarvoor gebruik van de Gemeenschappelijke Voorziening Officiële Publicaties (hierna: GVOP), met het internetadres https://zoek.officielebekendmakingen.nl. Hiertoe heeft het college van Heumen op 11 maart 2014 besloten. De website van de gemeente Heumen kent een hyperlink naar de daar gepubliceerde regelingen.

Gemeenten kunnen in beginsel ook zelf een elektronisch gemeenteblad ontwikkelen, maar moeten er dan wel op letten dat ook wordt voldaan aan de eisen die aan een elektronisch gemeenteblad worden gesteld in de Regeling elektronische bekendmaking en beschikbaarstelling regelgeving decentrale overheden (Stcrt. 2008, 248). Dat is vooral van belang bij de bekendmaking van algemeen verbindende voorschriften: worden die niet op de juiste wijze bekendgemaakt, dan treden ze wellicht niet in werking. De GVOP is een generieke voorziening die aan alle eisen voldoet. Het college bepaalt het internetadres waarop het elektronisch gemeenteblad wordt geplaatst (artikel 1 van het Besluit bekendmaking en beschikbaarstelling regelgeving decentrale overheden (Stb. 2008, 553)). In de verordening is het adres opgenomen waar het elektronisch gemeenteblad is te vinden.

Kennisgeven

‘Kennisgeven’ is in de Awb de algemene term voor diverse vormen van openbaarmaking van besluiten – maar ook van andere documenten – die erop is gericht dat alle potentieel geïnteresseerden daar effectief kennis van kunnen nemen.

Bij met name beschikkingen in de ruimtelijke sfeer zijn vaak meer belanghebbenden (derden-omwonenden) betrokken dan alleen degene tot wie de beschikking is gericht en aan wie de beschikking door toezending op de juiste wijze dient te worden  bekendgemaakt. Om die reden is in de Wet algemene bepalingen omgevingsrecht (Wabo) bepaald dat naast bekendmaking van een beschikking aan de geadresseerde / aanvrager, tevens van de aanvraag alsmede van de bekendgemaakte beschikking kennis moet worden gegeven zodat potentieel geïnteresseerden /derde- belanghebbenden in een vroegtijdig stadium effectief van ontwikkelingen in hun omgeving kennis kunnen nemen en daarvan desgewenst (tijdig) iets kunnen vinden.  

Doel van deze kennisgeving is dus niet de inwerkingtreding van een besluit, maar ervoor te zorgen dat alle potentieel geïnteresseerden effectief kennis kunnen nemen van besluiten, ontwerpen en andere berichten die voor hen van belang kunnen zijn. Dat kan zijn in verband met mogelijke inspraak (zienswijzen), met een mogelijkheid om in bezwaar of in beroep te komen, maar het kan ook om een meer algemene voorlichtingsfunctie gaan. Een klassieke methode is, die berichten of aankondigingen te plaatsen in een huis-aan-huisblad.

Deze verordening gaat niet over de bekendmaking, gericht op het in werking treden van besluiten, maar over kennisgeving, gericht op het effectief kennis kunnen nemen van ontwerpbesluiten, besluiten, aanvragen en meldingen.

Artikelsgewijze toelichting

Artikel 1 Elektronische kennisgeving

Lid 1 Dit artikel gaat over kennisgeving, gericht op het effectief kennis kunnen nemen van ontwerpbesluiten, besluiten, aanvragen, meldingen en andere berichten, zoals bijvoorbeeld de aankondiging van een raadsvergadering, een inspraakavond en dergelijke. Zoals in de algemene toelichting staat vermeld is ‘Kennisgeven’ in de Awb de algemene term voor diverse vormen van het naar buiten brengen van sommige besluiten – maar ook en vooral van andere documenten – dat erop is gericht dat alle potentieel geïnteresseerden daar effectief kennis van kunnen nemen.

Met dit artikellid wordt voldaan aan de voorwaarde van een wettelijk voorschrift teneinde kennisgevingen uitsluitend elektronisch te kunnen publiceren (art. 2:14, tweede lid, van de Awb). Het bepaalt dat de verzending geschiedt door plaatsing in het elektronisch gemeenteblad.

In dit artikellid wordt de mogelijkheid gecreëerd om kennisgevingen uitsluitend elektronisch te publiceren. In veel gevallen kan het echter verstandig zijn om niet te volstaan met de elektronische kennisgeving, maar bovendien te voorzien in een of meer andere wijzen van kennisgeving. Dit omdat er velen zijn die geen toegang hebben tot het internet, en nog meer die deze toegang in theorie wel hebben maar die daar niet gemakkelijk hun weg kunnen vinden en die in elk geval niet dagelijks het gemeenteblad raadplegen. Naast elektronische kennisgeving kunnen ook andere vormen van publiciteit van belang zijn vanwege een betere service aan de potentieel geïnteresseerden.

Het artikellid bepaalt bovendien dat een wettelijk voorschrift zich kan verzetten tegen uitsluitend elektronisch publiceren. Het is soms inderdaad wettelijk gezien onvoldoende om alleen elektronisch te publiceren. Dat is bijvoorbeeld het geval bij toepassing van de uniforme openbare voorbereidingsprocedure; dan is artikel 3:12 van de Awb van toepassing. Daar wordt de materiële eis gesteld van ‘een geschikte wijze van kennisgeving’. Deze eis houdt in dat in elk geval moet worden voldaan aan de voorwaarde dat de kennisgeving daadwerkelijk al diegenen kan bereiken die naar verwachting bedenkingen kunnen hebben tegen het ontwerpbesluit.

Indien in een wettelijke bepaling slechts kennisgeving in een dag-, nieuws- of huis-aan-huisblad imperatief is voorgeschreven, dan dient de kennisgeving in elk geval daarin te geschieden. Publicatie in het elektronisch gemeenteblad is dan een niet verboden, aanvullende (en aanbevelenswaardige) wijze van kennisgeven. Een voorbeeld hiervan is artikel 1.9 van het Besluit algemene regels voor inrichtingen milieubeheer (maatwerkvoorschriften).

Aanvullende dan wel afwijkende publicatieverplichtingen blijven daarom ongewijzigd van toepassing. Voorbeelden van andere wettelijke bepalingen die zich verzetten tegen uitsluitend publicatie in het elektronisch gemeenteblad zijn:

• •

  artikel 78 van de Onteigeningswet;

• •

  artikel 7 van de Wet voorkeursrecht gemeenten;

• •

  artikel 2 van de Belemmeringenwet Privaatrecht;

• •

  de Wet algemene bepalingen omgevingsrecht (zie onder meer artikel 3.12); en

• •

  de Wet ruimtelijke ordening ((hierna: Wro), zie onder meer artikel 3.8, eerste en derde lid).

De Wro schrijft bijvoorbeeld voor dat de mededeling van de vaststelling van een bestemmingsplan ook moet plaatsvinden in de Staatscourant en op www.ruimtelijkeplannen.nl (artikel 3.8, eerste lid, aanhef en onder a, van de Wro).

Lid 2 Gemeenten moeten met ingang van 1 januari 2014 een elektronisch gemeenteblad hebben voor de bekendmaking van hun algemeen verbindende voorschriften (artikel 139 van de Gemeentewet, zoals dat luidt per genoemde datum). Zoals in de algemene toelichting staat vermeld beschikt de gemeente Heumen over een elektronisch gemeenteblad.

Lid 3 Dit artikellid maakt de ruime betekenis van het begrip ‘berichten’ duidelijk. Zo ruim is het ook in artikel 2:14, tweede lid, van de Awb bedoeld.