Regeling vervallen per 31-12-2022

BELEIDSPLAN VERGUNNINGVERLENING, TOEZICHT EN HANDHAVING 2017 - 2022

Geldend van 31-12-2021 t/m 30-12-2022

Intitulé

BELEIDSPLAN VERGUNNINGVERLENING, TOEZICHT EN HANDHAVING 2017 - 2022

Samenvatting

Hierbij treft u aan het beleid op het gebied van vergunningverlening, toezicht en handhaving van de fysieke leefomgeving voor de gemeente Uithoorn voor de periode 2017-2022. In dit beleidsplan zijn de keuzes beschreven die de gemeenteraad maakt voor de vergunningverlenings-, toezicht- en handhavingstaken op het gebied van: bouwen, ruimtelijke ordening, brandveiligheid, sloop- en asbestverwijdering, milieu, openbare orde en buitenruimte en kinderopvang. Het maken van keuzes is noodzakelijk omdat de middelen niet toereikend genoeg zijn om alles te toetsen, te controleren en te handhaven. Daar zijn de extra middelen die door de gemeenteraad in 2016 beschikbaar zijn gesteld (€ 80.000 structureel en € 80.000 incidenteel voor 2017) ten behoeve van toezicht en handhaving meegenomen.

Bij het behandelen van vergunningsaanvragen is per taakveld (bouwen, ruimtelijke ordening, milieu etc.) beschreven waar de prioritering en de diepgang van de te toetsen elementen zich vooral op richt. Activiteiten waar de kans groot is dat zich problemen kunnen voordoen en/of dat eventuele problemen een grote impact hebben, worden grondiger getoetst dan activiteiten waarbij dit niet of minder het geval is.

Naast de algemene taakvelden zijn er echter vier aandachtsvelden waar in het bijzonder aandacht aan wordt besteed. Deze aandachtsvelden zijn op basis van ervaringen van de afgelopen jaren naar boven gekomen. Het betreft:

  • Huisvesting arbeidsmigranten in het landelijk gebied;

  • Ondermijnende criminaliteit;

  • Bewoning tuinhuizen op het recreatiepark Het Korte Eind.

Daar waar deze aspecten in de vergunningverlening aan de orde kunnen komen (bijvoorbeeld bij aanvragen om woningsplitsing, drank- en horecavergunning etc.) zal hier extra aandacht aan worden besteed.

Om te bepalen waarop met name gecontroleerd wordt, is onderzocht welke overtredingen de afgelopen jaren het meeste voorkwamen en de meeste risico’s veroorzaken. Daarnaast is in beeld gebracht welke problemen zich kunnen voordoen, hoe ernstig deze problemen zijn en hoe groot het risico is dat deze problemen zich zullen voordoen. Hiervoor is een risicoanalyse opgesteld welke eens in de vier jaar en zo nodig tussentijds wordt geactualiseerd.

Uit deze risicoanalyse kwam naar voren dat het toezicht zich de komende beleidsperiode met name gaat richten op:

Bestaande problematiek waar aandacht aan besteed gaat worden

Bouwen en RO

Probleem en aandachtspunten

Splitsen van woningen voor het huisvesten van arbeidsmigranten.

Leegstand van panden op bedrijventerreinen met gevaar van verrommeling en of illegale activiteiten zoals het huisvesten van arbeidsmigranten of het oprichten van hennepkwekerijen.

Recreatiepark ‘Het Korte Eind’ waar permanente bewoning van tuinhuisjes plaatsvindt. Een mogelijke legalisatie wordt bemoeilijkt doordat het park in de geluidszone/veiligheidszone van Schiphol ligt. Met de provincie wordt overleg gevoerd over een mogelijke oplossing.

Er is onduidelijkheid over het vergunningvrij bouwen bij burgers waardoor veel tijd gaat zitten in het verstrekken van informatie.

Brandveiligheid

Probleem en aandachtspunten

Onvoldoende naleefgedrag bij kinderdagverblijven en zorginstellingen

Extra aandacht voor kerstversieringen bij horecabedrijven, scholen en kinderdagverblijven

Milieu

Probleem en aandachtspunten

Laks naleefgedrag van bedrijven op het vlak van het niet in orde zijn van logboeken of brandveiligheidscertificaten en het niet keuren van apparaten of het niet in orde zijn van nooddeuren (vluchtroutes)

Openbare orde en buitenruimte

Probleem en aandachtspunten

Onvoldoende aandacht voor activiteiten die ondermijnende criminaliteit tot gevolg kunnen hebben.

Het ontbreken van protocollen voor het houden van toezicht tijdens evenementen en op grond van de Drank- en Horecawet.

Aspecten met constante aandacht in verband met grote risico’s bij overtredingen

Aspect

Bouwen, Slopen en Ruimtelijke ordening

Constructieve veiligheid bij alle categorieën bouwwerken, met uitzondering van zeer eenvoudige constructies

Brandveiligheid bij alle categorieën bouwwerken

Kamerbewoning

Geen melding/vergunning voor brandveilig gebruik

Bewoning bedrijfsgebouwen bedrijventerreinen

Risicovol asbest

De staat van het bouwwerk, het open erf of het terrein

De veiligheid of gezondheid bij bouwen, slopen en het gebruik van het bouwwerk

Milieu

Externe veiligheid

Opslag van vuurwerk

Opslag van brandgevaarlijke stoffen met explosiegevaar

Veiligheid

Openbare orde gerelateerde zaken als hinderlijk gebruik van middelen, belediging en bedreiging ambtenaren

Verkopen van vuurwerk aan consumenten tijdens verkoopdagen

Onderhouden van vuur bij gebouwen

Economie

Grote evenementen

Gemeentelijke handhaving is het sluitstuk van een traject waarin onder meer wordt gesproken met de overtreder en mee wordt gedacht over een oplossing (bijv. vergunning verlenen). Pas als dit traject niet tot een oplossing leidt, is handhaving aan de orde. Bij de uitvoering van handhaving houdt het college rekening met de persoonlijke omstandigheden van de overtreder maar heeft daarbij ook oog voor de belangen van eventueel andere betrokkenen. We noemen dit ‘sociaal handhaven’.

Ten aanzien van toezicht en handhaving is het college een voorstander om te kijken naar andere manieren/mechanismen die naleven van regels zullen bevorderen en borgen. Het geven van eigen verantwoordelijkheid en vertrouwen heeft echter zijn grenzen. We willen namelijk primair een schoon, veilig, gezond en mooi Uithoorn.

Als wij vinden dat de grenzen te veel of te lang worden overschreden dan leggen wij herstel- of strafmaatregelen op. In dit plan is beschreven wanneer wij vinden dat er moet worden opgetreden. Tevens is in dit plan opgenomen welke stappen het college daartoe onderneemt en welke maatregelen wij passend achten.

De wijze waarop de gemeente toezicht houdt en handhaaft is beschreven in de nalevingstrategie. De nalevingstrategie richt zich enerzijds op het stimuleren van de naleving en anderzijds op het reduceren van de risico’s die ontstaan bij het niet naleven van de regels. De naleefstrategie is een onderling afgestemd geheel van deelstrategieën voor preventie, toezicht, sancties en gedogen.

  • De preventiestrategie richt zich op het vergroten van de bewustwording bij burgers en bedrijven. Het gevolg is dat er minder toezicht en repressieve handhaving hoeft plaats te vinden omdat er minder overtredingen worden begaan. Bij het vergroten van de bewustwording speelt communicatie een belangrijke rol. Zo moeten burgers, bedrijven etc. weten welke regels er zijn. Aan ons de taak om hen daarover te informeren. In deze strategie zien wij een link met onder andere ons uitgangspunt dat handhaving eenduidig, helder en transparant is.

  • In de toezichtstrategie is beschreven op welke wijze de gemeente toezicht houdt. Stelregel is dat indien niet hoeft te worden opgetreden, dat ook niet gedaan wordt. Waar het kan wordt naleving van de regels bevordert via communicatie, voorlichting en advies.

  • In de sanctiestrategie wordt beschreven welke instrumenten het college kan inzetten bij geconstateerde overtredingen. Welk instrument wordt gebruikt hangt af van de potentiële schade, gevaar of hinder die de overtreding veroorzaakt of kan veroorzaken, de aard van de overtreding en de houding van de overtreder (Hoe stelt de houder zich op? Komt de houder zijn afspraken na?). Als het college toch moet optreden dan is het ingrijpen er primair op gericht om de oude situatie te herstellen. Dit zal doorgaans geschieden via een last onder dwangsom waarbij de overtreder de overtreding zelf binnen een bepaalde termijn moet herstellen. Als hij dat niet doet dan kan het college een dwangsom (een te betalen geldbedrag) opleggen. Indien de overtreder niet in staat is om de dwangsom te betalen of als de overtreding leidt tot een gevaarlijke situatie dan zal het college andere middelen toepassen zoals een last onder bestuursdwang.

  • Er is soms sprake van zeer bijzondere omstandigheden waardoor het noodzakelijk en rechtvaardig is om van handhavend optreden af te zien. Dit kan alleen als er een expliciet besluit van het bevoegde bestuursorgaan van de gemeente aan ten grondslag ligt. Wanneer we gedogen en op welke wijze we dat doen staat beschreven in de gedoogstrategie.

Jaarlijks wordt – op basis van dit beleidsplan – een uitvoeringsprogramma opgesteld. Hierin wordt onder andere aangegeven wat de tijdsbesteding en capaciteit is voor het betreffende jaar en onderwerpen uit dat jaar nadrukkelijk de aandacht krijgen. De gemeenteraad wordt vervolgens via een jaarverslag geïnformeerd over hetgeen in dat betreffende jaar aan werkzaamheden is uitgevoerd.

De komende jaren staan er een aantal ontwikkelingen op de agenda die een belangrijke invloed hebben op het hele veld van vergunningverlening, handhaving en toezicht.

De komst van de Omgevingswet betekent dat er veel verandert. Het is nog te vroeg om duidelijkheid te krijgen over de aard van de veranderingen. Dit moet in toekomstige beleidsproducten (wijzigingen op het beleidsplan, aanpassingen in de uitvoeringsprogramma’s) worden geconcretiseerd.

De Wet private Kwaliteitsborging treedt naar verwachting medio 2018 in werking. Ook de gevolgen hiervan zijn nog onvoldoende duidelijk om dit te vertalen naar concrete maatregelen. In het uitvoeringsprogramma 2018 kunnen de consequenties worden vertaald naar de praktijk.

Idealiter is een van de fundamenten van het VTH meerjarenbeleidsplan de ‘kwaliteit’ waarmee de gemeente de verschillende taken (vergunningverlening, toezicht en handhaving) en taakvelden (bijv. bouwen en R.O. of brandveiligheid) wil uitvoeren. Dit moet worden vastgelegd in de Kwaliteitsverordening. De kwaliteitsverordening wordt opgesteld op basis van wettelijk vastgestelde “Kwaliteitscriteria 2.1”. Iedere gemeente moet aan de kwaliteitscriteria voldoen maar zij mag beredeneerd afwijken. Dit heet ‘comply or explain’. Het vaststellen van de kwaliteitscriteria en het opstellen van de kwaliteitsverordening moet nog gebeuren.

Het verwerken van de effecten hiervan gebeurt in de uitvoeringsprogramma’s voor de komende jaren.

Hoofdstuk 1 Aanleiding

1.1 Waarom een VTH-beleidsplan

In 2010 heeft de gemeenteraad het ‘Integraal Handhavingsbeleid 2010-2014, gemeente Uithoorn’ vastgesteld. De looptijd van dit beleidsplan is verstreken en er dient dus nieuw beleid te worden vastgesteld voor de uitvoering van de taken op het gebied van vergunningverlening, toezicht en handhaving (VTH). De gemeente is dit bovendien verplicht op grond van het Besluit omgevingsrecht (Bor) waarin staat dat de gemeente het beleid regelmatig dient te evalueren en aan te passen.

Een nieuw beleidsplan is voorts nodig gelet op de vele ontwikkelingen die zich op het vlak van de uitvoering van de VTH-taken zowel landelijk, regionaal als lokaal voordoen. Het is noodzakelijk dat de gemeente daar in haar beleid rekening mee houdt. Hierbij gaat het niet alleen om ontwikkelingen in de regelgeving. Ook in de lokale problematiek zien we de afgelopen beleidsperiode een verschuiving. Zo zijn er steeds meer signalen van ondermijnende criminaliteit zichtbaar. Het is dan ook nodig dat VTH als een integraal onderdeel van het veiligheidsbeleid wordt gezien. De komende beleidsperiode zal hier nadrukkelijk aandacht voor zijn.

Een nieuw beleidsplan komt tot slot tegemoet aan de beoordeling die de provincie Noord-Holland heeft gegeven op de uitvoering van de VTH-taken door de gemeente. In het kader van het interbestuurlijk toezicht dat de provincie uitoefent, blijkt dat Uithoorn niet volledig voldoet aan de wettelijk gestelde eisen.

Hieronder wordt verder ingegaan op de evaluatie van het beleidsplan 2010-2014 en de ontwikkelingen die zich op het vlak van VTH voordoen. Hiermee wordt de noodzaak van het nieuwe beleidsplan verder inzichtelijk gemaakt.

1.2 Terugblik

Op basis van het ‘Integraal Handhavingsbeleid 2010-2014 gemeente Uithoorn’ zijn belangrijke ambities, zoals het integraal werken, het verbeteren (professionalisering, intensivering) van de handhaving, het werken op basis van een prioriteitstelling en de doorontwikkeling van de automatisering in gang gezet en verder uitgebouwd. Maar tevens moet worden geconstateerd dat het beleid niet langer is toegesneden op de huidige wetgeving en maatschappelijke ontwikkelingen. De uitvoering vertoont met name gebreken bij:

  • het jaarlijks evalueren en plannen;

  • het vastleggen van werkprocessen en het werken met protocollen;

  • de registratie en informatie-uitwisseling zowel intern als met externe partners;

  • de registratie van toezicht- en handhavingstaken welke niet in hetzelfde systeem als de vergunningverleningstaken plaatsvinden.

1.3 Nieuwe ontwikkelingen

Zowel lokaal, regionaal als nationaal is de afgelopen jaren een aantal ontwikkelingen in gang gezet die tot doel hebben de kwaliteit van de uitvoering van de VTH-taken te verhogen. Deze ontwikkelingen zijn van invloed op de wijze waarop de gemeente haar VTH-taken dient uit te oefenen. Hieronder worden deze ontwikkelingen nader toegelicht.

1.3.1 Lokale ontwikkelingen

DUO+ Organisatie

Op 1 januari 2016 is DUO+, de samenwerkingsorganisatie van de gemeenten Diemen, Ouder-Amstel en Uithoorn, operationeel geworden. In deze samenwerkingsorganisatie zijn eveneens de uitvoering van de VTH-taken belegd met de kanttekening dat de gemeente Diemen deze taken grotendeels in eigen huis blijft uitvoeren. Het in DUO+ verband uitvoeren van de VTH-taken dient uiteindelijk te leiden tot een meer efficiënte, effectieve, robuuste en kwalitatief hoogstaande uitvoering van de VTH-taken.

Kwaliteitsverordening

Om de kwaliteit van de uitvoering van de VTH-taken te optimaliseren is de Wet VTH aangenomen (Kwaliteitscriteria 2.1) Deze criteria zijn verdeeld in procescriteria en ‘kritieke massa’. Procescriteria gaan over het proces van kaderstelling, uitvoering, monitoring en bijsturing. Ze gaan daarmee over de mate waarin de big 8 wordt gevolgd en de aanwezigheid van de documenten die hierbij horen. Kritieke massa gaat over de mate waarin voldoende ‘vakmanschap’ aanwezig is binnen de VTH organisatie. Dit wordt gemeten aan de hand van opleidingen, kennis, ervaring en frequentie van uitvoeren.

Iedere gemeente moet aan de kwaliteitscriteria voldoen maar zij mag beredeneerd afwijken. Dit heet ‘comply or explain’.

Deze wet verplicht de gemeente een ‘kwaliteitsverordening’ vast te stellen. De verordening richt zich primair op de VTH-taken die door de omgevingsdienst Noordzeekanaalgebied (hierna: OD NZKG) worden uitgevoerd (het basistakenpakket). De gemeente moet hiervoor in overleg met de andere bij de omgevingsdienst aangesloten gemeenten en de provincie Noord-Holland, zodat de verordening werkbaar wordt voor de OD NZKG. Voor de VTH-taken die niet bij de OD NZKG zijn belegd, dient de gemeente eveneens vast te leggen hoe zij de kwaliteit van de uitvoering borgt. De gemeente kan dit doen door middel van het vaststellen van een kwaliteitsverordening of beleid.

Door de gemeente wordt een verordening opgesteld die naar verwachting in 2017 in werking treedt.

Interbestuurlijk toezicht provincie Noord-Holland

De provincie Noord-Holland houdt toezicht op de kwaliteit van de VTH-taken bij gemeenten. Uit een in 2016 door de provincie uitgevoerd onderzoek blijkt dat Uithoorn haar toezicht- en handhavingstaken nog op een aantal aspecten dient te verbeteren. Eén van deze verbeterpunten is dat de gemeente een actueel VTH-beleidsplan dient te hebben. Bij het opstellen van dit beleidsplan dient in ieder geval aandacht geschonken te worden aan:

  • het stellen van prioriteiten op basis van een actuele risicoanalyse voor Ruimtelijke Ordening (RO), Bouw- en Woningtoezicht (BWT) en Milieu;

  • het formuleren van heldere en meetbare doelstellingen die gekoppeld zijn aan de gestelde prioriteiten;

  • het inzichtelijk maken van de samenwerking met andere VTH-partners op strategisch niveau;

  • het afstemmen van het beleid met andere VTH-partners;

  • het inzichtelijk maken van de taken die door de OD NZKG worden uitgevoerd en de taken die door de eigen organisatie worden uitgevoerd.

1.3.2 Regionale ontwikkelingen

Omgevingsdienst Noordzeekanaalgebied (OD NZKG)

Regionaal is een belangrijke gebeurtenis de oprichting van de OD NZKG. Deze dienst voert sinds 2013 het basistakenpakket (een aantal milieugerelateerde VTH-taken) van de gemeente uit. De afspraken tussen de gemeente en de OD NZKG zijn vastgelegd in een uitvoeringsovereenkomst (UVO) die zo nodig jaarlijks wordt geactualiseerd. Binnen de begroting van Uithoorn zijn hiervoor structureel middelen beschikbaar gesteld.

De OD NZKG voert vooralsnog alleen het basistakenpakket uit voor de gemeente. Wettelijk bestaat de mogelijkheid om ook andere VTH-taken (bijvoorbeeld op het gebied van bouwen) naar de OD NZKG over te hevelen. Landelijke en lokale ontwikkelingen (zoals het voldoen aan de eisen van de ‘kwaliteitsverordening’ zie paragraaf 1.3.1) kunnen er toe leiden dat taken overgeheveld gaan worden naar de OD NZKG. Indien dit aan de orde is, zal de gemeenteraad in dit proces worden betrokken.

Veiligheidsregio Amsterdam-Amstelland

De gemeente Uithoorn maakt onderdeel uit van de Veiligheidsregio Amsterdam-Amstelland (VRAA). De gemeente heeft aanvullende middelen beschikbaar gesteld aan de Veiligheidsregio. Hiermee voert de brandweer taken op het gebied van brandveiligheid voor de gemeente uit.

1.3.3. Landelijke ontwikkelingen

In de komende jaren staat er een aantal grootschalige wijzigingen op het gebied van wet- en regelgeving op het programma, die van invloed zijn op de uitvoering van de VTH-taken. De volgende ontwikkelingen dienen zich aan of zijn reeds in gang gezet:

Omgevingswet

Naar verwachting wordt in 2019 de omgevingswet van kracht. De Omgevingswet zorgt voor een minder complexe regelgeving door het bundelen van 26 wetten in 1 wet en het verlagen van het aantal ministeriële regelingen en algemene maatregelen van bestuur (4 in plaats van 120). Doel hiervan is het vergroten van het gebruiksgemak en inzichtelijkheid van de regelgeving. Het bundelen van regels heeft bovendien tot doel om activiteiten waar vergunning of ontheffing voor wordt gevraagd in samenhang te beoordelen en niet vanuit elke wet afzonderlijk. Daarnaast houdt de wet rekening met regionale verschillen (grotere bestuurlijke afwegingsruimte), wordt het gemakkelijker vergunningen aan te vragen door middel van 1 (digitaal) loket en zijn er minder onderzoekslasten voor bedrijven.

Wet kwaliteitsborging voor het bouwen

Op 21 februari 2017 is de Wet kwaliteitsborging voor het bouwen (hierna: Wkb) door de Tweede Kamer aangenomen. Deze wet beoogt een samenhangend stelsel van kwaliteitseisen en –procedures in het leven te roepen waarmee bedrijven die werkzaam zijn in de bouw (zoals aannemers of architecten) aantoonbaar garanderen dat het te realiseren bouwplan bij oplevering een bepaald kwaliteitsniveau heeft. Het kwaliteitsniveau is gerelateerd aan de bouwtechnische voorschriften van het Bouwbesluit 2012. Dit betekent dat de gemeente, na invoering van de wet, aanvragen om omgevingsvergunningen bouwen niet meer toetst aan het Bouwbesluit (preventieve toets) en ook het toezicht tijdens het bouwen niet meer uitoefent. De gemeente houdt nog wel haar taken op de volgende gebieden:

  • toetsing en toezicht op naleving vergunningvoorschriften met betrekking tot welstand, bouwverordening, monumenten, ruimtelijke ordening en wet Bibob;

  • overige taken vanuit Bouwbesluit 2012: afhandeling meldingen brandveilig gebruik en sloop; toezicht voorschriften brandveilig gebruik; toezicht voorschriften bouwen en slopen;

  • toezicht bestaande bouw;

  • toezicht illegale bouw.

Algemene regels vervangen vergunningen

Door de doorzettende deregulering zijn of worden veel activiteiten vergunningsvrij of kunnen worden gerealiseerd met een melding, waaraan algemene regels zijn verbonden. Aangezien wel algemene regels gelden (vergunningvrij is niet regelvrij), is toezicht noodzakelijk om te voorkomen dat gevaarlijke of ongewenste situaties ontstaan. Bovendien worden activiteiten gerealiseerd zonder vergunning en/of melding, waarbij tijdens of na de realisatie blijkt dat wel een vergunning of melding noodzakelijk was. In deze situaties moet een afweging gemaakt worden tussen legaliseren (het alsnog verlenen van een passende vergunning), handhaven of gedogen. Deze ontwikkeling zorgt ervoor dat er binnen de gemeente minder inzet komt op vergunningverlening en meer op toezicht en handhaving.

Wet Natuurbescherming

Op 1 januari 2017 is de Wet Natuurbescherming van kracht geworden. Deze wet vervangt de Natuurbeschermingswet 1998, de Boswet en de Flora- en Faunawet. Hierdoor wordt het voor inwoners en ondernemers eenvoudiger om te achterhalen of een activiteit met mogelijk schadelijke gevolgen voor de natuur toelaatbaar is. De provincies krijgen regie over het natuurbeleid in de regio en maken afwegingen voor vergunningen en ontheffingen.

De impact van deze wet is voor de gemeente niet heel groot. De gemeente kan aanvragen om omgevingsvergunning ontvangen waarbij de Wet Natuurbescherming een rol speelt. Men hoeft dus geen aparte natuurvergunning meer aan te vragen.

1.4 Afbakening en reikwijdte

Het beleidsplan geeft de gemeentelijke kaders aan die worden gebruikt om de uitvoering van de VTH-taken naar een adequaat niveau te brengen en te houden. Het beschrijft de keuzes die de gemeente maakt bij de uitvoering van haar VTH-taken. De concretisering van de in dit plan beschreven keuzes komen terug in het uitvoeringsprogramma.

Het beleidsplan heeft betrekking op de volgende taken:

  • alle wettelijke VTH-taken binnen het omgevingsrecht (bouwen, brandpreventie, ruimtelijke ordening, milieu en een deel van de APV);

  • de overige onderdelen van de APV (evenementen, standplaatsen etc.). Het gaat hier om de bestuursrechtelijke handhaving van de openbare orde en veiligheid;

  • bijzondere wetten (Drank- en Horecawet, de Wet op de kansspelen en Opiumwet). Het gaat hier om de bestuursrechtelijke handhaving van de openbare orde en veiligheid.

  • Wet Kinderopvang.

De onderstaande activiteiten vallen niet onder de reikwijdte van dit beleidsplan:

  • Het houden van toezicht op de diverse belastingverordeningen;

  • Het handhaven van rijdend verkeer, omdat de Bijzondere opsporingsambtenaren (Boa’s) hiertoe niet dan wel zeer beperkt bevoegd zijn;

  • Het houden van toezicht en het handhaven van sociale wetgeving en de leerplicht;

  • Privaatrechtelijke handhaving (bijvoorbeeld van contractbepalingen) met uitzondering van illegaal in gebruik genomen gemeentegrond.

1.5 Leeswijzer

Na de samenvatting en het inleidende hoofdstuk 1 worden in hoofdstuk 2 de visie, ambitie, doelen en uitgangspunten van de gemeente Uithoorn op het vlak van vergunningverlening, toezicht en handhaving beschreven. In hoofdstuk 3 wordt ingegaan op de vergunningverlening en de uitgangspunten die de gemeente daar bij hanteert. Wat vinden we belangrijk om toezicht op te houden en te handhaven in Uithoorn? Deze vraag komt aan de orde in hoofdstuk 4. Hoofdstuk 5 beschrijft de verschillende strategieën waarmee Uithoorn de naleving van de gestelde handhavingsdoelen wil bewerkstelligen. In hoofdstuk 6 komt aan de orde wat de gemeente Uithoorn doet om ervoor te zorgen dat het beleid dat beschreven is, wordt uitgevoerd, gemonitord en eventueel wordt bijgesteld, en hoe het college van burgemeester en wethouders de gemeenteraad hierover informeert.

Hoofdstuk 2 Waar gaat Uithoorn voor?

2.1 Inleiding

In dit hoofdstuk worden de visie, ambitie, doelen en uitgangspunten van de gemeente Uithoorn op het vlak van vergunningverlening, toezicht en handhaving beschreven. Wat vindt Uithoorn belangrijk en hoe uit zich dat in de uitvoering van de VTH-taken? Deze vragen worden beantwoord door een typering van de gemeente te geven en de visie van het bestuur op de uitvoering van de VTH-taken te schetsen.

2.2 Uithoorn in vogelvlucht

De gemeente Uithoorn bestaat uit de woonkernen Uithoorn en De Kwakel en telt 29.097 inwoners1. De Kwakel heeft een dorps karakter terwijl Uithoorn meer een forensengemeente is. Uithoorn heeft een centrale ligging ten opzichte van Utrecht, Amsterdam en Schiphol. Er zijn de komende jaren geen grote bouwopgaven gepland.

In de gemeente zijn 571 bedrijven die onder de Wet milieubeheer vallen. Van 147 bedrijven vindt de uitvoering van de VTH-taken plaats door de OD NZKG.

In de gemeente is een groot aantal tuinbouwbedrijven (kassenbouw). Daarnaast is er een aantal bedrijventerreinen met verschillende soorten bedrijven. In Uithoorn zijn 2 grote bedrijven: te weten Rutgers Resin B.V. en Quaker (beide chemische bedrijven). Tot slot is een deel van de bloemenveiling Aalsmeer in Uithoorn gevestigd.

De meeste detailhandel is te vinden in de dorpscentra van Uithoorn en De Kwakel alsmede in de winkelcentra Zijdelwaard en De Legmeer.

De gemeente kent een aantal horecabedrijven die vooral gevestigd zijn langs de Amstel in het dorpscentrum van Uithoorn. Voorts zijn in de gemeente een aantal grote evenementen zoals ‘Tropical Night’ en ‘Amstelland festival’ (3 daagse).

Uithoorn kent een 60 ha groot natuurgebied waaronder de Biezenwaard. De gemeente maakt deel uit van de ‘De Stelling van Amsterdam’ en ‘het Groene Hart’.

2.3 Visie

Uit het coalitieakkoord 2014-2018 van de gemeente Uithoorn komt naar voren dat de volgende aspecten als belangrijk worden ervaren:

  • -

    bereikbaarheid;

  • -

    veiligheid;

  • -

    aantrekkelijke woonomgeving;

  • -

    goede voorzieningen;

  • -

    voldoende ruimte;

  • -

    maatschappelijke samenhang;

  • -

    betrokkenheid burgers; en

  • -

    duurzaamheid.

Vanuit deze waarden is de visie van de gemeente Uithoorn ten aanzien van vergunningverlening, toezicht en handhaving de volgende:

Het leveren van een bijdrage en/of het scheppen van voorwaarden aan en voor een veilige, duurzame, schone en gezonde gemeente waar het prettig wonen, verblijven, ondernemen en werken is.

Deze visie maakt duidelijk welke koers Uithoorn de komende jaren wil aanhouden inzake vergunningverlening, toezicht en handhaving en geldt als leidraad bij het formuleren van uitgangspunten, het ontwikkelen van verder beleid en het plannen van activiteiten.

2.4 Ambitie

De gemeente heeft de ambitie om een veilige, duurzame, schone en gezonde woon, werk- en leefomgeving voor haar inwoners en ondernemers te realiseren en in stand te houden.

Om dit te bereiken vindt een klantgerichte, professionele dienstverlening op het gebied van vergunningverlening, toezicht en handhaving plaats. In de aanpak van problemen krijgt de eigen verantwoordelijkheid en betrokkenheid van burgers en bedrijven een belangrijke rol. We zetten sterk in op het aangaan van het gesprek met inwoners en ondernemers. We handhaven met gezond verstand en kijken niet alleen naar wat niet mag maar ook naar wat eventueel mogelijk is.

2.5 Doelen

Dit beleidsplan is erop gericht om de risico's die de veiligheid, duurzaamheid leefbaarheid, aantrekkelijkheid en gezondheid van de leefomgeving in Uithoorn bedreigen zo veel als mogelijk uit te sluiten. Meer dan ‘zo veel als mogelijk’ is niet realiseerbaar aangezien een risicoloze maatschappij een utopie is.

Om invulling te geven aan de bovenstaande ambitie wil het college in de planperiode de volgende doelen realiseren:

  • Het kwaliteitsniveau van de uitvoering van de VTH-taken, zoals beschreven in de, op de Wet VTH gebaseerde, ‘kwaliteitsverordening’ en het Bor wordt gerealiseerd en geborgd;

  • De gemeente Uithoorn is een solide samenwerkingspartner in de keten van vergunningverlening, toezicht en handhaving;

  • De dienstverlening wordt continu verbeterd, hetgeen gerealiseerd wordt door het verder optimaliseren van het gebruik van het ondersteuningssysteem Squit XO, het harmoniseren van (werk)processen, het doorvoeren van nader te bepalen maatregelen die voortvloeien uit de nog vast te stellen ‘Kwaliteitsverordening’;

  • De eigen verantwoordelijkheid en betrokkenheid (participatie) van burgers en bedrijven bij ruimtelijke initiatieven dan wel het oplossen van vraagstukken wordt gestimuleerd;

  • VTH speelt een onmisbare rol bij het aanpakken van allerlei veiligheidsvraagstukken. VTH gaat dan ook integraal onderdeel uitmaken van het integrale veiligheidsbeleid.

2.6 Uitgangspunten

Uitgangspunten geven invulling aan de visie, ambitie en doelen bij de VTH-taken van de gemeente. Naast algemene uitgangspunten kennen vergunningverlening en handhaving ook hun eigen uitgangspunten. Hierna worden eerst de gezamenlijke uitgangspunten beschreven en daarna de specifieke uitgangspunten voor vergunningverlening en toezicht en handhaving.

2.6.1 Gemeenschappelijke uitgangspunten

Risico- en informatie gestuurd werken

Het gemeentebestuur heeft - als onafhankelijke partij - de bijzondere positie om regelnaleving af te dwingen. Met deze positie gaan we uiterst zorgvuldig om. Zo zorgen we dat vergunningen binnen wettelijke termijn (of sneller indien mogelijk) worden afgehandeld, onze controles zo min mogelijk last veroorzaken en tijd kosten en dat belangrijke zaken veel aandacht krijgen en minder belangrijke minder.

Het beoordelen van vergunningsaanvragen en meldingen vindt risicogericht plaats. Dat wil zeggen dat wordt nagegaan waar de risico’s zich bevinden en dat de beoordeling van aanvragen zich vooral daar op richt. Bij de beoordeling wordt gekeken waar mogelijk winst valt te behalen op het gebied van veiligheid, duurzaamheid en/of leefbaarheid.

Toezicht en handhaving vindt èn risico- èn informatie gestuurd plaats. De inzet van de dagelijkse werkzaamheden is gebaseerd op een analyse van informatie over specifieke onderwerpen, locaties en doelgroepen en bepaalt daarmee welke acties er ondernomen moeten worden. Deze informatie komt van meldingen van inwoners, partners en eigen waarnemingen. Er wordt nadrukkelijk gekeken naar het maatschappelijk effect van toezicht en naar andere manieren/mechanismen die het naleven bevorderen en borgen. Hierbij staat centraal het geven van vertrouwen, het stimuleren van maatschappelijke initiatieven en het doen van een beroep op de eigen verantwoordelijkheid van burgers en bedrijven. Zeker daar waar burgers of bedrijven zelf zijn gebaat bij het naleven van de regels, wordt meer overgelaten aan hun eigen verantwoordelijkheid.

De risicoanalyse is de basis voor het prioriteren van de handhavingstaken.

Digitalisering

In de afgelopen jaren zijn veel processen gedigitaliseerd. In deze planperiode wordt verder gewerkt aan het op elkaar afstemmen en inrichten van de diverse systemen.

Contact met inwoners, ondernemers en instellingen verloopt bij voorkeur digitaal. Door digitaal te werken, wordt gezorgd voor lastenverlichting en een zo kort mogelijke proceduretijd in vergunningsaanvragen en handhavingszaken. Bij digitalisering wordt bewaakt dat ook digitaal minder vaardige bewoners gebruik kunnen blijven maken van gemeentelijke diensten. Specifiek voor dit doel wordt de mogelijkheid geboden om een afspraak in te plannen met de plantoetsers.

Handhaven is het laatste middel, maatwerk mogelijk

De gemeente Uithoorn neemt het voortouw bij overtredingen. Als wij vinden dat de leefomgeving te veel of te lang wordt aangetast dan leggen wij herstel- of strafmaatregelen op via een transparant stappenplan. Soms is het helaas nodig om op deze manier te zorgen voor een schone, veilige, gezonde en mooie leefomgeving. De gemeente probeert in haar rol van toezichthouder primair overtredingen te voorkomen en eventuele overtredingen op te lossen door middel van een goed gesprek met de overtreder en/of de partijen die een conflict hebben. Waar mogelijk wordt een maatwerk oplossing gekozen. Pas als een overtreder echt niet wil meewerken, wordt een handhavingsprocedure opgestart.

Wet- en regelgeving zijn leidend in de afweging van het al dan niet verlenen van een vergunning, het houden van toezicht of het toepassen van een sanctie. Situationele omstandigheden kunnen echter leiden tot een andere gemotiveerde afweging.

Door te differentiëren biedt de gemeente ruimte om de eigen verantwoordelijkheid te nemen.

Capaciteit en kwaliteit medewerkers

De beschikbare menskracht en middelen moeten voldoende zijn om de taken goed te kunnen uitvoeren. In hoofdstuk 6 wordt hier nader op ingegaan. Kortheidshalve wordt daar naar verwezen.

Eigen verantwoordelijkheid en de terugtredende overheid

De gemeente gaat ervan uit dat het aanleveren van volledige vergunningsaanvragen en het naleven van regels en voorschriften een verantwoordelijkheid van bewoners, ondernemers, verenigingen, instellingen en overheden is.

Soms wil of kan iemand zich echter niet (meteen) aan de afspraken houden die we met elkaar hebben gemaakt. Het is dan de taak van de gemeenschap en onze taak als gemeentebestuur om elkaar daar op aan te spreken. Wij vragen dan waarom en denken mee over een oplossing. Van de zijde van de gemeente betekent dit het verstrekken van de juiste en actuele informatie over (on)mogelijkheden. Er zijn participatiemakelaars aangesteld die de opdracht hebben om de organisatie communicatiever en meer omgevingssensitief te maken. Medewerkers moeten kunnen uitleggen wat kan en niet kan en waarom.

Interne en externe samenwerking

Bij het verlenen van vergunningen, het houden van toezicht en de handhaving kunnen medewerkers betrokken zijn van zowel DUO+ (zie paragraaf 1.3.1) als de gemeente Uithoorn. Hierbij kan het bijvoorbeeld gaan om de wijze waarop bepaalde regels dienen te worden geïnterpreteerd of hoe bepaalde activiteiten dienen te worden beoordeeld. De samenwerking is van belang voor een adequate wijze van uitvoering van de VTH-taken. Deze samenwerking is nog geen vanzelfsprekendheid doordat DUO+ pas ruim een jaar operationeel is. In deze planperiode is het verder vormgeven van de samenwerking dan ook een belangrijk aandachtspunt.

Daarnaast is Uithoorn niet als enige overheidsinstanties verantwoordelijk voor het verlenen van vergunningen en het handhaven van regels.

Vandaar dat expliciet de samenwerking wordt gezocht met bijvoorbeeld de politie, Veiligheidsregio Amsterdam-Amstelland, de omgevingsdienst Noordzeekanaalgebied en het waterschap Amstel, Gooi en Vecht. Samenwerking met deze organisaties is van groot belang voor zowel samenhangende op elkaar afgestemde vergunningsverlening als voor een helder en eenduidig toezicht en handhaving.

Hier wordt in bijlage 2 nader op ingegaan.

De ‘big 8 cyclus’ is de basis voor de beleidscyclus

Het plan maakt onderdeel uit van de beleidscyclus zoals wettelijk vastgelegd in het Besluit omgevingsrecht (Bor) en legt een relatie met landelijke kwaliteitscriteria die zijn opgesteld voor de uitvoering van de VTH-taken. In het Bor staan minimumeisen waaraan elke professionele VTH-organisatie moet voldoen. Deze eisen hebben tot doel de uitvoering van de VTH-taken op een adequate, herkenbare en structurele wijze te laten verlopen. Hierbij wordt gebruik gemaakt van een procesmodel waarmee een logische aaneenschakeling tot stand wordt gebracht van diverse bestuurlijke en uitvoerende werkprocessen. Dit procesmodel is, naar zijn vorm, bekend geworden onder de benaming ‘Big 8’.

afbeelding binnen de regeling

Dit beleidsplan is binnen deze cyclus het strategisch beleidskader. In het jaarlijks op te stellen uitvoeringsprogramma wordt concreet aangegeven waarop de capaciteit wordt ingezet en welke producten worden afgeleverd. Jaarlijks wordt de uitvoering van het VTH-uitvoeringsprogramma geëvalueerd en hierover vindt rapportage plaats aan de gemeenteraad. In deze evaluatie wordt tevens nagegaan of in dit beleidsplan opgenomen uitgangspunten bijstelling behoeven. Indien dit aan de orde is, wordt hier rekening mee gehouden in het nieuwe uitvoeringsprogramma en uiteindelijk bij de herziening van het beleidsplan.

Om te achterhalen of de gemeente adequaat is in haar uitvoering wordt gebruik gemaakt van het interbestuurlijk toezicht van de provincie. De provincie beoordeelt of de processen zodanig zijn ingericht dat de VTH-taken adequaat uitgevoerd kunnen worden. De ambitie is om in 2017 minimaal het predicaat redelijk adequaat te krijgen en dit in de jaren daarna uit te bouwen naar adequaat. Dit betekent onder meer dat de omissies die genoemd staan in paragraaf 1.2. zijn weggewerkt en dat de gemeente alert blijft op de ontwikkelingen die in paragraaf 1.3. staan genoemd en hierop anticipeert.

2.6.2 Uitgangspunten vergunningverlening

Mogelijkheden staan centraal

Vergunningverlening is een instrument dat wordt ingezet om activiteiten mogelijk te maken. Als uitgangspunt geldt dat niet de regel centraal staat maar de waarden die de regel beoogt te beschermen. Als bij een aanvraag een regel wordt overschreden dan wordt van tevoren met de aanvrager overleg gevoerd over de volgende aspecten:

  • Heeft de gemeente beleidsruimte en willen wij die benutten? Kunnen wij bijvoorbeeld afwijken van een advies, en zo ja hoe?

  • Kunnen de waarden die in het geding zijn op een andere manier worden beschermd?

  • Zijn er mogelijkheden om eventuele schade afdoende te compenseren?

  • Welke reële aanpassingen kunnen een plan wel acceptabel maken?

Gedeelde verantwoordelijkheid

Initiatiefnemers van vergunningaanvragen zijn in de eerste plaats zelf verantwoordelijk voor het indienen van een complete aanvraag. Ook zijn de initiatiefnemers zelf verantwoordelijk voor het creëren van draagvlak c.q. acceptatie van de voorgenomen plannen bij belanghebbenden, zoals buren. Om inwoners en ondernemers te ondersteunen bij het doen van een vergunningaanvraag geeft de gemeente, binnen redelijke grenzen, de mogelijkheid tot vooroverleg. In het vooroverleg worden plannen verduidelijkt en wordt de initiatiefnemer geïnformeerd over wettelijke regels en procedures.

Vergunningverlening geschiedt tijdig en professioneel

De gemeente Uithoorn levert tijdig handhaafbare vergunningen op basis van een zorgvuldige en transparante afweging van belangen. De motivering van besluiten is begrijpelijk en toegespitst op de ontvanger van de informatie.

Alle vergunningen worden in begrijpelijke taal voor de inwoners en ondernemers opgesteld. De vergunningen worden continu getoetst op leesbaarheid en waar nodig verbeterd. Bij complexe vergunningen wordt de conceptvergunning aan een collega voorgelegd met het verzoek hierop te reageren. De input wordt verwerkt in de uiteindelijke vergunning.

Wij streven naar vergunningen die de rechterlijke toets kunnen doorstaan. Uitgangspunt is het voorkomen van het van rechtswege verlenen van vergunningen als gevolg van overschrijding van wettelijke afhandelingstermijnen van aanvragen. Dit geschiedt onder meer door bij elke van rechtswege tot stand gekomen vergunning te bezien welke verbeteringen doorgevoerd moeten worden om herhaling te voorkomen.

De processen om te komen tot een vergunning zijn ingericht op een werkwijze, waardoor reguliere vergunningen vaak binnen drie weken in plaats van de wettelijke termijn van acht weken worden afgehandeld.

Omgevingsvergunningen die via een projectafwijkingsprocedure worden verleend worden in beginsel binnen de wettelijke termijn van 26 weken afgehandeld. Dit geschiedt door intensief contact tussen aanvrager, vergunningverleners van DUO+ en beleidsmedewerkers van de gemeente.

In 2017 wordt via de ‘leanmethode’ nagegaan of de werkwijzen nog beter gestroomlijnd kunnen worden.

De beoordeling van aanvragen en meldingen kan met meer of minder diepgang plaatsvinden. Een intensieve beoordeling vindt in ieder geval plaats als de aanvraag of melding onvoldoende vertrouwen geeft, een hoog risico kent of als er signalen zijn die duiden op ondermijning van de openbare orde en veiligheid.

In paragraaf 3.5 wordt verder op de diepgang van de toetsing ingegaan.

Informele werkwijze

Indien zienswijzen worden ingediend tegen een ontwerp-omgevingsvergunning wordt er direct telefonisch contact met betrokkene(n) opgenomen. Luisteren, informatie verstrekken en indien gewenst een persoonlijk gesprek in aanwezigheid van de aanvrager staan hierbij centraal. Deze methode heeft tot doel bezwaar- en beroepsprocedures te verminderen. De algemene indruk is, dat deze aanpak helpt bij het verkrijgen van wederzijds begrip en vroegtijdig tot aanpassing kan leiden waarmee beide partijen zich alsnog gehoord voelen in hun belangen.

2.6.3 Uitgangspunten toezicht en handhaving

Een optimaal veiligheids- en handhavingsbeleid is gericht op preventie

De gemeente wil in deze beleidsperiode het naleefgedrag van inwoners en ondernemers verder verbeteren. Daarvoor is van belang dat inwoners en ondernemers de regels kennen en er bij hen ook draagvlak is om de regels na te leven. Dit betekent dat de gemeente inzet op voorlichting en het stimuleren van vrijwillige naleving. Zo richten controles zich niet alleen op fout gedrag, maar krijgt gewenst gedrag ook aandacht. Hiermee wordt geprobeerd om overtredingen zoveel mogelijk te voorkomen, waardoor handhaving achteraf minder nodig is. Door toezichtacties van tevoren aan te kondigden, controleresultaten openbaar te maken en andere specifieke preventieacties wordt geprobeerd het naleefgedrag positief te beïnvloeden.

De gemeente voert regie op toezicht en handhaving

De gemeente voert via overleg en het uitvoeringsprogramma de regie bij de toezichtstaken die andere organisaties namens de gemeente uitvoeren De regiefunctie komt tot uiting in de gemotiveerde keuzes die de gemeente maakt met betrekking tot de aard, omvang en intensiteit van toezicht en handhaving.

Uitvoering toezicht en handhaving is helder en transparant

De gemeente Uithoorn wil duidelijk zijn over wat wel en niet is toegestaan. Eenduidigheid betekent, dat de gemeente bij geconstateerde overtredingen consequent en voorspelbaar handelt. Vergelijkbare situaties handelt de gemeente (in beginsel) op vergelijkbare wijze af. Hiermee worden willekeur, rechtsongelijkheid en precedentwerking voorkomen.

Daarom gebruikt de gemeente een nalevingstrategie (zie hoofdstuk 5). Deze strategie maakt inzichtelijk welke overtredingen op welke wijze worden voorkomen, opgespoord en gehandhaafd om te zorgen dat de regels worden nageleefd. Bij de keuze welke handhavingsinstrumenten worden ingezet, laat de gemeente zich leiden door die instrumenten die tegen zo laag mogelijk kosten het meeste rendement opleveren.

Handhaving vindt plaats naar redelijkheid en billijkheid

Situaties die om veiligheidsmaatregelen of handhaving vragen zijn steeds anders. Dat maakt standaardisatie van oplossingen niet mogelijk. Er moet informatie verzameld worden, om te bepalen welke interventie tot het meest succesvolle resultaat kan leiden. Uiteraard zijn er vaste juridische kaders, maar daarbinnen zoekt de gemeente met gezond verstand en oog voor het persoonlijke- en maatschappelijk belang naar maatwerk oplossingen. Door zoveel mogelijk openheid en regelmatig contact met de overtreders werkt de gemeente aan draagvlak voor de beslissingen die genomen worden. Op die manier worden procedures zoveel mogelijk voorkomen. Bij overtredingen met acuut gevaar wordt overigens gelijk sanctionerend opgetreden, bestuurlijk en/of strafrechtelijk.

Correct gedrag is de norm, zowel voor de gemeente als voor inwoners

In situaties dat inwoners en ondernemers door toezichthouders aangesproken worden op hun gedrag, of dat een uitweg gezocht moet worden in een onveilige situatie of een conflict kan de spanning oplopen. Correct gedrag en correct taalgebruik zorgen ervoor dat gesprekken met inwoners en ondernemers minder snel escaleren. Correct gedrag en taalgebruik verwachten we ook van inwoners en ondernemers. Er wordt niet geaccepteerd dat medewerkers geconfronteerd worden met (verbale) agressie of geweld. Bij dergelijke incidenten wordt aangifte gedaan.

Hoofdstuk 3 Vergunningverlening

3.1 Inleiding

Het is onmogelijk alle aanvragen tot in detail te toetsen aan alle geldende regelgeving. Dit komt dit door de beperkte capaciteit in relatie tot de hoeveelheid regelgeving die er ondanks de deregulering nog steeds is en vanwege de wettelijke termijnen van afdoening. Om sturing te geven aan de inzet voor het afhandelen van vergunningen en meldingen, wil de gemeente zoveel als mogelijk de aanvragen toetsen aan de hand van objectieve criteria.

3.2 Casemanagement

Bij het behandelen van vergunningaanvragen wordt het zogenaamde ‘casemanagement’ toegepast. Hierbij wordt een aanvraag zo compleet en integraal mogelijk afgehandeld. Iedere vergunning -, toezicht - of handhavingsdossier heeft een casemanager, die ervoor zorgt dat een dossier integraal door de betrokken partijen wordt beoordeeld. De casemanager communiceert hierover met de afnemer.

3.3 Voorlichting en vooroverleg

De gemeente heeft haar VTH-taken ingericht volgens het beginsel dat het overgrote deel van goed naleefgedrag voortkomt uit het goed communiceren over (on)mogelijkheden. Als gebruikers weten waaraan ze moeten voldoen en ook weten wat de gemeente van hen verwacht, dan kunnen veel misverstanden bij voorbaat worden vermeden. Om dit te bereiken, hanteren wij de volgende maatregelen:

  • We zorgen voor heldere, makkelijk te vinden beschrijvingen van wat we verwachten van gebruikers van de leefomgeving op de website van de gemeente en in het voorlichtingsmateriaal dat we aan hen ter beschikking stellen.

  • Er wordt gebruik gemaakt van een digitaal afsprakensysteem waarmee afspraken met initiatiefnemers worden ingepland waardoor potentiële vergunningaanvragers de gelegenheid krijgen zich goed voor te bereiden en voorlichting en dienstverlening op maat kan worden gegeven.

  • We stimuleren en adviseren initiatiefnemers die met vragen komen om in eerste instantie zelf een en ander te ontdekken door een adequate doorverwijzing naar het beschikbare voorlichtingsmateriaal op de website(s) en naar professionals die ze daarbij kunnen helpen.

  • Gesprekken op afspraak vinden plaats door gemeentelijke specialisten die ook de formele aanvragen en handhavingszaken behandelen.

  • We bereiden ons zo goed mogelijk voor op een afspraak met een potentiële vergunningaanvrager. We verwachten en sturen er op dat ook de potentiële vergunningaanvrager zo goed mogelijk voorbereid op de afspraak komt.

  • We zijn geen adviseur: Onze advisering beperkt zich tot een toelichting op de toepasselijke kaders en regels in het concrete geval van de potentiële vergunningaanvrager. We raden standaard aan om een professionele adviseur in de hand te nemen als men zich goed wil voorbereiden of goed aan de regels wil voldoen.

  • We zien fysiek overleg als een kans: Een kort gesprek heeft voorkeur boven geschreven correspondentie als dit veel misverstanden in het vervolgtraject kan voorkomen.

  • We streven er naar om in de vooroverleggen met de potentiële vergunningaanvrager hem/haar direct zo’n goed mogelijke inschatting te geven van de haalbaarheid van zijn/haar initiatief.

  • We adviseren initiatiefnemers alleen om een conceptaanvraag in te dienen als we de kansen van een initiatief niet ter plekke (c.q. binnen 20 minuten) goed kunnen inschatten. Potentiële aanvragers van initiatieven die plaatsvinden bij monumenten worden altijd uitgenodigd om eerst een conceptaanvraag in te dienen.

  • Potentiële aanvragers die een omgevingsvergunning willen aanvragen voor een bouwwerk waarvan de onhaalbaarheid met redelijke zekerheid al in het eerste gesprek kunnen worden ingeschat, worden ontmoedigd om een concept aanvraag in te dienen.

  • We stimuleren aanvragers om de formele aanvraag voor een vergunning digitaal in te dienen. Hiernaast blijft de mogelijkheid bestaan om aanvragen op papier te kunnen aanleveren omdat niet iedereen digitaal ontsloten is.

  • Waar we in het voortraject de tijd nemen voor overleg zijn we strikt in het formele proces:

    • Na een eerste verzoek tot aanvulling van ontbrekende stukken bij de aanvraag zal geen tweede verzoek meer komen.

  • Wij nemen in beginsel telefonisch contact op met de aanvrager als de belangenafweging negatief voor hem uit dreigt te vallen, voordat de beschikking de deur uit gaat. Wij stimuleren aanvragers in dergelijke gevallen om hun aanvraag in te trekken.

3.4 Specifieke aandachtspunten bij vergunningverlening

In dit hoofdstuk staat de werkwijze centraal die de gemeente volgt bij het toetsen van vergunningaanvragen en meldingen. Hierbij gaat het vooral om de prioritering en de diepgang van de te toetsen elementen van iedere aanvraag/melding. In de volgende paragrafen wordt per taakveld ingegaan op de elementen waarop een aanvraag wordt getoetst.

Naast de algemene taakvelden zijn er echter vier aandachtsvelden waar in het bijzonder aandacht aan wordt besteed. Deze aandachtsvelden zijn op basis van ervaringen van de afgelopen jaren naar boven gekomen. Het betreft:

  • Huisvesting arbeidsmigranten in het landelijk gebied;

  • Ondermijnende criminaliteit;

  • Bewoning tuinhuizen op het recreatiepark Het Korte Eind.

Daar waar deze aspecten in de vergunningverlening aan de orde kunnen komen (bijvoorbeeld bij aanvragen om woningsplitsing, drank- en horecavergunning etc.) zal hier extra aandacht aan worden besteed.

3.5 Werkwijze bij bouwgerelateerde activiteiten

Bouwen

Een aanvraag voor een omgevingsvergunning bouwen wordt getoetst aan het Bouwbesluit 2012, de gemeentelijke bouwverordening, het betreffende bestemmingsplan en aan welstandseisen.

Op basis van de ervaringen van de afgelopen jaren kan worden gesteld dat de bouwgerelateerde aanvragen in Uithoorn grotendeels enkelvoudig van karakter (bestaat uit één toestemmingsvereiste in dit geval bouwen) zijn. Een enkele keer is sprake van een meervoudige aanvraag (bouwen in combinatie met bijvoorbeeld een verzoek om ontheffing van het bestemmingsplan of in combinatie met milieugerelateerde activiteiten).

Formeel dienen bouwgerelateerde aanvragen op alle aspecten uit het Bouwbesluit en de gemeentelijke bouwverordening te worden getoetst. Gelet op de hoeveelheid aanvragen, de complexiteit van de materie en de beperkte menskracht is ervoor gekozen dit niet te doen. Activiteiten waar de kans groot is dat zich problemen kunnen voordoen en/of dat eventuele problemen een grote impact hebben, worden grondiger getoetst dan activiteiten waarbij dit niet of minder het geval is. Het toetsen van een aanvraag varieert, gelet op het bovenstaande en afhankelijk van het soort en aard van het bouwwerk, van een toets op volledigheid van de ingediende bescheiden tot aan het controleren en narekenen van alle relevante elementen van het bouwwerk. Uithoorn laat veel verantwoordelijkheid voor de kwaliteit van weinig risicodragende onderwerpen bij aanvragers/initiatiefnemers. Bij herhalingsplannen wordt er bijvoorbeeld geen bestemmingsplantoets meer uitgevoerd en geen afzonderlijke toets aan het Bouwbesluit of constructieve controleberekening gedaan. Hiermee wordt geanticipeerd op de wet ‘kwaliteitsborging voor het bouwen’.

De gemeente Uithoorn legt bij het toetsen van bouwaanvragen, voor zover van toepassing, in ieder geval de nadruk op constructieve veiligheid, brandveiligheid, de energieprestatienorm en welstand.

Op het moment van opstellen van dit beleidsplan wordt er gewerkt aan het ontwerpen van werkprocessen voor onder meer het toetsen van bouwgerelateerde aanvragen. Hierbij wordt tevens aandacht besteed aan een systematiek waarmee de diepgang van de toetsing kan worden bepaald. De systematiek bepaalt op basis van de risico’s van de activiteit het toetsingsniveau van de aanvraag waarbij tevens aansluiting wordt gezocht bij het (veronderstelde en gekende) naleefgedrag van ondernemers of inwoners. De resultaten hiervan worden uiteindelijk vastgelegd in controlelijsten en Squit XO. De uitkomsten van deze exercitie zullen door het college van B&W worden vastgesteld.

Ruimtelijke ordening

Aanvragen om omgevingsvergunning bouw worden standaard getoetst aan het geldende bestemmingsplan. Inherent aan het uitgangspunt dat mogelijkheden centraal staan (zie paragraaf 2.6.2) worden aanvragen die niet passen in het bestemmingsplan niet direct geweigerd. Er wordt eerst nagegaan of ontheffing verleend kan worden van hetgeen in het bestemmingsplan is opgenomen.

Hierbij wordt gebruik gemaakt van het ‘Beleid planologische afwijkingsmogelijkheden 1e herziening’ dat dateert uit juli 2014.

Hierin is opgenomen onder welke voorwaarden de gemeente bereid is om een aanvraag voor een activiteit die in strijd is met het bestemmingsplan toe te staan. Aanvragen om vergunningen worden aan deze beleidsregel getoetst.

Welstand

In de Welstandnota Uithoorn 2014 is een aantal gebieden aangewezen2 waarop het welstandsbeleid van toepassing is. Voor de overige gebieden geldt een excessenregeling (beoordeling achteraf). Als het bestemmingsplan geen bezwaar oplevert wordt het plan door een door het college gemandateerde ambtenaar getoetst aan de in de welstandsnota beschreven sneltoetscriteria. Voldoet het plan aan deze criteria dan geeft deze ambtenaar namens het college het positieve welstandsoordeel. Voldoet het bouwplan niet aan deze criteria of is er sprake van een bijzondere situatie waarbij twijfel bestaat aan de toepasbaarheid van de criteria, dan wordt het bouwplan aan de welstandscommissie (dan wel een namens haar gemandateerd lid) voorgelegd, die bij de beoordeling tevens gebruik maakt van de gebiedsgerichte, de objectgerichte en de algemene welstandscriteria zoals die staan beschreven in de Welstandsnota Uithoorn 2014.

Sloop- en asbestverwijderingen

De gemeente heeft de taak risico's die kunnen ontstaan bij de sloop van bouwwerken en asbestverwijdering beheersbaar te houden. Een deel van deze taak is overgeheveld naar de OD NZKG te weten die werkzaamheden waarbij bouwwerken worden gesloopt en asbest wordt verwijderd. In die gevallen waar alleen asbest wordt verwijderd is de gemeente aan zet.

Personen die dergelijke activiteiten willen uitvoeren, zijn wettelijk verplicht dit minimaal vier weken van te voren te melden conform het Bouwbesluit 2012 en/of het Asbestverwijderingsbesluit 2005. De gemeente of de OD NZKG beoordeelt alle meldingen in ieder geval op de aanwezigheid van plannen voor de te nemen sloopveiligheidsmaatregelen, onderzoeksrapporten naar de aanwezigheid van asbest in het te slopen bouwwerk en certificaten waarmee de uitvoerders dienen aan te tonen dat ze gekwalificeerd zijn om het asbestgevaar te beoordelen en/of het sloop- en verwijderingswerk uit te voeren. De gemeente of de OD NZKG stelt de melder standaard op de hoogte van de uitkomst van de toets die op de melding is uitgevoerd.

Overigens zijn vanaf 2024 alle asbestdaken verboden in Nederland. De maatregel moet gezondheidsproblemen door asbest voorkomen. Oude daken kunnen door de jaren heen zijn aangetast door weer en wind. Daardoor kunnen asbestvezels vrijkomen. En die vormen een gevaar voor de volksgezondheid.

Voor de verwijdering van asbestdaken geldt per 1 januari 2016 de rijks-subsidieregeling verwijdering asbestdaken. De regeling is voor particulieren, bedrijven, non-profit organisaties en overheden en heeft een looptijd tot en met 2019.

Bouwleges

De gemeente mag leges heffen voor de behandeling van omgevingsvergunning-aanvragen waarin sprake is van legesplichtige activiteiten zoals bouwen- en slopen, aanpassen van monumenten en activiteiten die ook onder de APV legesplichtig zijn. De hoogte van de leges en de berekening ervan is geregeld in de algemene rechtenverordening van de gemeente. Deze wordt jaarlijks opnieuw vastgesteld bij de behandeling van de gemeentebegroting.

Indien vergunningen op de nominatie staan om te worden geweigerd, dan neemt de gemeente contact op met de aanvrager. De aanvrager wordt in dit geval geadviseerd de aanvraag in te trekken. Hiermee krijgt de aanvrager substantieel lagere leges opgelegd en ziet de aanvrager af van de mogelijkheid bezwaar aan te tekenen tegen de eventuele weigeringsbeschikking.

Brandveilig gebruik

Doordat de brandweer is opgegaan in de veiligheidsregio Amsterdam-Amstelland (VRAA) is de brandweer geen onderdeel meer van de gemeentelijke organisatie. Voor de toetsing van complexe vergunning aanvragen op brandveiligheid maakt de gemeente gebruik van de expertise van de VRAA. De werkwijzen en toetsingsniveaus worden binnen deze beleidsperiode verder geoptimaliseerd. Aspecten die hierin onder meer worden meegenomen zijn: risicogerichtheid, controlefrequenties, diepgang controles, sancties, nalevingsgedrag en wijze van rapporteren.

3.6 Werkwijze bij milieugerelateerde activiteiten

OD NZKG

In de gemeente zijn 571 bedrijven die onder de Wet milieubeheer vallen. Van 147 bedrijven vindt de uitvoering van de VTH-taken plaats door de OD NZKG.

De OD NZKG start vanaf 2017 met een risicobenadering en een daarop gebaseerde financieringsmethodiek. Bij de risicobenadering werkt de OD NZKG met een combinatie van de te verwachten effecten op het milieu, de omgeving en de samenleving en het te verwachten gedrag van een bedrijf of branche of degene die een installatie runt of activiteit uitvoert. Op deze manier spelen eerdere ervaringen met de aanvrager, eigenaar of uitvoerder, de houding, de te verwachten opvolging van gestelde regels en de naleving van regels (naleefgedrag), een rol. Dit vertaalt zich in keuzes en het stellen van prioriteiten over de inzet van menskracht en middelen.

Deze risicobenadering wordt gebruikt om per opdrachtgever binnen de kaders van het bestaande uitgavenniveau c.q. de beschikbare formatie de programmering te optimaliseren. Met deze nadere risicobenadering en een hierbij behorende differentiatie in uurtarieven, wordt beter inzichtelijk gemaakt wat de OD NZKG doet (en wat het kost).

Gemeente Uithoorn (DUO+)

De 474 inrichtingen die vallen onder toezicht van de gemeente zijn allemaal meldingsplichtig. In veel wet- en regelgeving worden de laatste jaren vergunningstelsels vervangen door een systeem van meldingen. De meldingen die zich richten op activiteiten die van invloed zijn op het milieu kennen hun basis in het Activiteitenbesluit. Bij meldingen gaat de wetgever er van uit dat voor de activiteiten volstaan kan worden met een mededeling aan het bevoegd gezag. Aan het bevoegd gezag is het de taak te beoordelen of de activiteit inderdaad meldingsplichtig is en of de melding volledig is ingediend.

Het algemene uitgangspunt voor de behandeling van meldingen is als volgt:

  • Volledigheid: is de melding volledig ingediend?

  • Aannemelijkheid:

    • Is voldoende aannemelijk dat de melding overeen komt met het werkelijk (voorgenomen) gebruik of de (voorgenomen) uitvoering van werken?

    • Is voldoende aannemelijk dat het (voorgenomen) gebruik of de (voorgenomen) uitvoering van werken voldoet aan de regelgeving?

De meldingen worden door de gemeente geplaatst in Squit XO waarna een controlebezoek wordt aangemaakt.

3.7 Werkwijze bij activiteiten in het kader van de APV en bijzondere wetten

3.7.1 APV

In de Algemene Plaatselijke Verordening heeft de gemeente de mogelijkheid om activiteiten die in de leefomgeving plaatsvinden aan extra regels te binden. Voor een aantal activiteiten eist de APV expliciet dat vooraf een vergunning wordt aangevraagd. Door deregulering is dit aantal activiteiten de afgelopen jaren aanzienlijk afgenomen. De activiteiten die nog steeds vergunningplichtig zijn onder de APV worden als volgt getoetst:

Evenementen

Tijdens het opstellen van dit VTH-beleidsplan was de gemeente eveneens bezig met het opstellen van beleidsregels voor het organiseren van evenementen. In deze beleidsregels is beschreven:

  • voor welke type evenementen een vergunning vereist is;

  • wat de indienings- en beslistermijnen zijn;

  • welke categorieën evenementen er zijn (A (regulier), B (aandacht) en C (risicovol));

  • dat een risicoscan wordt gebruikt om de juiste categorie-indeling te bepalen;

  • wat de indieningsvereisten voor een aanvraag zijn;

  • met welke belangen bij het toetsen van de aanvraag rekening wordt gehouden; en

  • hoe de communicatie met omwonenden van een evenement plaatsvindt.

Aandachtevenementen en risicovolle evenementen worden geëvalueerd.

De informatie uit deze evaluatie vormt de basis voor de vergunningverlening (o.a. aanvullende voorschriften en/of beperkingen opleggen) en toezicht en handhaving in de toekomst. In deze evaluaties komt tenminste het volgende aan bod:

  • Het voortraject:

    • -

      Kwaliteit vergunningaanvraag en bijbehorende plannen;

    • -

      Proces en tijdig nakomen van afspraken;

    • -

      Kwaliteit adviezen en vergunning;

    • -

      Informatieverstrekking aan derden (omwonenden, bedrijven etc.).

  • De uitvoering:

    • -

      Impressies van het evenement;

    • -

      Openbare orde en veiligheid;

    • -

      Volksgezondheid;

    • -

      Milieu;

    • -

      Naleven afspraken van alle betrokken partijen en de samenwerking;

    • -

      Oplossen van incidenten.

Overige activiteiten

De gemeente verleent op basis van de APV en andere verordeningen nog vergunningen voor de volgende activiteiten:

  • -

    plaatsen van voorwerpen langs de openbare weg;

  • -

    standplaatsen;

  • -

    snuffelmarkten;

  • -

    circussen;

  • -

    speelautomaten (wet op de kansspelen);

  • -

    in- en uitritten;

  • -

    kappen van bomen die vermeld staan op de zogenaamde ‘bomenlijst’;

  • -

    huisvesting arbeidsmigranten.

De aanvragen voor deze activiteiten worden in beginsel 100% getoetst aan de vigerende regels zoals de beleidsregels die de gemeente voor een deel van deze activiteiten heeft vastgesteld.

3.7.2 Drank en Horeca

De Drank- en Horecawet vereist dat ieder bedrijf of organisatie die alcoholhoudende dranken schenkt en/of verkoopt daarvoor een vergunning bezit.

Bij gemeente nog niet bekende aanvragers van drank- en horeca vergunningen worden altijd in persoon uitgenodigd om hun aanvraag toe te lichten. Bestaande ondernemers die hun ondernemingsvorm wijzigen worden normaliter niet uitgenodigd voor een gesprek. Bij het beoordelen van de aanvraag voor een drank- en horecavergunning wordt ook standaard gekeken of de aanvrager andere vergunningen nodig heeft zoals een vergunning op basis van de wet op de kansspelen. Bij wijziging van bestaande vergunningen wordt de aanvraag alleen getoetst aan het onderdeel dat wordt gewijzigd (bijvoorbeeld leidinggevende of capaciteitsuitbreiding). Ook wordt met name bij horeca gerelateerde zaken de wet Bibob toegepast (zie ook paragraaf 3.7.3).

Als er een ernstig gevaar dreigt dat een vergunning wordt misbruikt, dan kan het bevoegde bestuursorgaan de aanvraag weigeren of de afgegeven vergunning intrekken. Zo wordt voorkomen dat de overheid criminele activiteiten faciliteert en wordt bovendien de concurrentiepositie van bonafide ondernemers beschermd.

3.7.3 Wet Bibob

De Wet Bibob (Wet bevordering integriteitsbeoordelingen door het openbaar bestuur), geeft de gemeente de mogelijkheid de achtergrond van een bedrijf of persoon laten onderzoeken. Als er ernstig gevaar dreigt dat de vergunning of de subsidie wordt misbruikt, kan de gemeente de aanvraag weigeren of de afgegeven vergunning of subsidie intrekken. De gemeente Uithoorn heeft in 2006 een aparte beleidslijn opgesteld. In deze beleidslijn is bepaald dat het beleid zich vooralsnog toespitst op de branches ‘horeca’ en ‘prostitutie’. Op grond van het subsidiariteit- en proportionaliteitsbeginsel en vanwege praktische redenen wordt bij de beoordeling om al dan niet een vergunning te verlenen een onderscheid gemaakt tussen een ‘lichte toets’ en een ‘diepgaande toets’. Met een ‘lichte toets’ wordt een globaal onderzoek van het antwoord op de vragen vermeld op de aanvraagformulieren, die voldoen aan de eisen van de Wet Bibob, en van de overgelegde bescheiden bedoeld. Komt daaruit iets opvallends naar voren, bijvoorbeeld een ‘merkwaardige’ financiering, dan kunnen de bescheiden nauwkeuriger gecheckt worden. In dat geval is sprake van een ‘diepgaande toets’. Bij een ‘diepgaande toets’ wordt nader advies gevraagd aan het coördinatiebureau Bibob en zonodig aan het Landelijk Bureau Bibob.

Mede door de toenemende aandacht voor activiteiten die ondermijnende criminaliteit tot gevolg kunnen hebben, is de wens uitgesproken om bij omgevingsvergunningen boven de € 250.000 en vastgoed- en grondtransacties ook standaard een Bibob-toets uit te voeren. Door deze verbreding wordt het beleid in de regio weer gelijk getrokken. Hierdoor wordt de kans op verplaatsing van de negatieve veiligheidseffecten verkleind

Het Bibob-beleid uit 2006 wordt in de periode 2017-2020 geactualiseerd waarbij het toetsen op de Wet Bibob frequenter dan nu bij het beoordelen van de aanvraag zal gaan geschieden.

3.7.4 Wet Kinderopvang

Alle kinderopvang centra staan geregistreerd in het Landelijk Register Kinderopvang en Peuterspeelzalen (LRKP). Hier worden wettelijk alle aanmeldingen, intrekkingen, wijzigingen, inspectierapporten en handhavingsbrieven in doorgevoerd. Hiernaast werkt de gemeente Uithoorn samen met de GGD Amsterdam in een volgsysteem waarin alle stappen voor onder meer besluit, onderzoek e.d. zijn opgenomen. De gemeente Uithoorn heeft in totaal 50 kinderopvang centra. Deze bestaan uit kinderdagverblijven, buitenschoolse opvangen, gastouders en gastouderbureaus.

3.7.5 Opiumwet

Recent hebben de burgemeesters van de Amstelland gemeenten ingestemd met het harmoniseren van de beleidsregels omtrent artikel 13b van de Opiumwet. Door het gelijktrekken van deze beleidsregels wordt verplaatsing van criminaliteit voorkomen. In alle Amstelland gemeenten wordt op dezelfde manier opgetreden tegen overtredingen op grond van de Opiumwet.

Hoofdstuk 4 Toezicht en handhaving

4.1 Inleiding

Wat vinden we belangrijk om toezicht op te houden en te handhaven in Uithoorn? Om deze vraag te beantwoorden is gebruik gemaakt van een tweetal bronnen. Ten eerste zijn de praktijkervaringen van de medewerkers en bestuurders in beeld gebracht. Hierbij gaat het om geconstateerde problemen die zodanig risicovol zijn dat het noodzakelijk is dat er in deze beleidsperiode met voorrang toezicht op wordt gehouden en op wordt gehandhaafd.

Ten tweede is een risicoanalyse gehouden waarin inzichtelijk is gemaakt welke problemen zich kunnen voordoen, hoe ernstig deze problemen zijn en hoe groot het risico is dat deze problemen zich zullen voordoen. In paragraaf 4.2 wordt per beleidsveld ingegaan op de bestaande problemen die door medewerkers en bestuurders zijn aangedragen en in paragraaf 4.3 en bijlage 1 komt de risicoanalyse aan de orde.

4.2 Bestaande problemen

4.2.1 Bouwen en ruimtelijke ordening

Doelstelling voor dit taakveld is het bevorderen van een veilige, gezonde, duurzame en kwalitatief goede leefomgeving door via controles en het toepassen van handhaving te voorkomen dat:

  • wordt gehandeld zonder of in afwijking van een omgevingsvergunning voor de verschillende soorten activiteiten (bouwen, brandveiligheid, sloopt etc.).

  • wordt gehandeld in strijd met de gebruiksregels van een bestemmingsplan of met de voorwaarden die zijn gesteld krachtens een omgevingsvergunning;

  • vergunningsvrije bouwwerken niet voldoen aan de van toepassing zijnde wet- en regelgeving.

Het hoofdbestanddeel van het toezicht wordt gevormd door reguliere controles en deze worden bij voorkeur integraal en in een aantal gevallen projectmatig uitgevoerd. Daarnaast vinden naar aanleiding van klachten, meldingen, eigen constateringen en vooraf bepaalde activiteiten die een verhoogde aandacht nodig hebben ongeplande controles plaats.

Het toezicht op naleving van regels en handhaving voor het taakveld bouwen is onder te verdelen in toezicht op naleving en handhaving van:

  • de omgevingsvergunning voor bouwen (waaronder monumenten en reclame) gericht op veilige bouwwerken, passend in het bestemmingsplan, die voldoen aan redelijke eisen van welstand en aan de eisen van het bouwbesluit en bouwverordening;

  • de omgevingsvergunning voor sloopactiviteiten om de veiligheid te garanderen en ter bescherming van de nabijgelegen gebouwen;

  • het verbod om te bouwen/slopen zonder omgevingsvergunning;

  • de kwaliteit van bestaande gebouwen op brandveiligheid en constructieve veiligheid;

  • strijdig gebruik van het bestemmingsplan;

  • hennepkwekerijen om gevaarzetting te voorkomen;

  • klachten en handhavingsverzoeken.

In Uithoorn vinden weinig grootschalige bouwprojecten plaats. Het grootste deel van de toezicht- en handhavingsactiviteiten betreffen de reguliere controles op bouwactiviteiten en de eventueel daaruit voortvloeiende handhavingsacties. Relatief veel tijd gaat hierbij zitten in de administratieve afhandeling van de controles.

Uit waarnemingen van medewerkers en bestuurders zijn er binnen de gemeente op het vlak van bouwen en RO de volgende problemen waar in deze beleidsperiode verhoogde aandacht aan wordt geschonken bij het houden van toezicht:

Bouwen en RO

Probleem en verhoogde aandacht voor:

Splitsen van woningen voor het huisvesten van arbeidsmigranten.

Leegstand van panden op bedrijventerreinen met gevaar van verrommeling en of illegale activiteiten zoals het huisvesten van arbeidsmigranten of het oprichten van hennepkwekerijen.

Recreatiepark ‘Het Korte Eind’ waar permanente bewoning van tuinhuisjes plaatsvindt. Een mogelijke legalisatie wordt bemoeilijkt doordat het park in de geluidszone/veiligheidszone van Schiphol ligt. Met de provincie wordt overleg gevoerd over een mogelijke oplossing.

Onduidelijkheid over het vergunningvrij bouwen bij burgers waardoor veel tijd gaat zitten in het verstrekken van informatie.

4.2.2 Brandveiligheid

Aan de Veiligheidsregio Amsterdam-Amstelland (VRAA) is de taak op het gebied van brandpreventie gedeeltelijk overgedragen. De gemeente betaalt twee medewerkers van de VRAA voor preventie en toezicht en handhavingstaken

De preventieve taken vinden plaats in de fase vóór ingebruikname van een bouwwerk of het houden van een activiteit en richten zich op:

  • Voorlichting aan burgers en bedrijven ter vergroting van het brandveiligheidsbewustzijn en daarmee tot vergroting van de zelfredzaamheid;

  • Toezicht en handhaving op brandveiligheidsvoorschriften uit het Bouwbesluit, het Activiteitenbesluit en de omgevingsvergunning gebruik, zowel bij nieuwbouw en bestaande bouw.

Bij de taken van de VRAA gaat het voorts om het toezicht op bestaande gebouwen en de controles van bedrijven en woongebouwen waarbij wordt bekeken of het gebouw of de inrichting aan de geldende voorschriften voldoet. De prioritering van het toezicht brandveilig gebruik van gebouwen is gebaseerd op de risicoklasse indeling 1 t/m 4 van de Handleiding PREVAP 2009 van (N)IFV. Deze handleiding wordt door Brandweer Nederland en gemeenten toegepast voor het bepalen welke gebruiksfuncties en gebruik in aanmerking komen voor een vorm van toezicht. De controlefrequentie is afhankelijk van de gebruiksfunctie. De prioritering van het toezicht op brandveilig gebruik van gebouwen wordt elk jaar opgenomen in het uitvoeringsprogramma.

Bij geconstateerde overtredingen brengt zij advies uit aan de gemeente (i.c. DUO+) over het vervolgtraject. De gemeente is verantwoordelijk voor de handhaving op de naleving van brandveiligheidsregels. De brandweer zal tijdens hercontroles concluderen of de overtredingen ongedaan zijn gemaakt.

Uit waarnemingen van de VRAA zijn er binnen de gemeente op het vlak van brandveiligheid de volgende problemen waar in deze beleidsperiode verhoogde aandacht aan wordt geschonken bij het houden van toezicht:

Brandveiligheid

Probleem en verhoogde aandacht voor:

Onvoldoende naleefgedrag bij kinderdagverblijven en zorginstellingen

Kerstversieringen bij horecabedrijven, scholen en kinderdagverblijven

4.2.3 Sloop- en asbestverwijdering

De controleurs van de gemeente en de OD NZKG voeren uit veiligheidsoverwegingen geen controles of metingen uit op de slooplocatie zelf. Men blijft buiten de afzetting. De controles beperken zich daarom tot de maatregelen m.b.t. de veiligheid van omwonenden en voorbijgangers en de aanwezigheid van de juiste papieren en certificaten van de uitvoerende aannemers. Bij vermoedens van onveilige situaties binnen de afzetting zal contact worden opgenomen met de Arbeidsinspectie. Bij het houden van toezicht wordt de hoogste prioriteit gegeven aan illegale sloop. De kans is hier het grootst dat partijen zich niet aan de veiligheids- en asbestverwijderingsvoorschriften houden en daardoor een direct risico kunnen vormen voor de omgeving.

4.2.4 Milieu

Voor het behoud van een schone, gezonde en veilige leefomgeving moeten bedrijven voldoen aan milieueisen. Op naleving van de milieueisen wordt door milieutoezichthouders van de gemeente Uithoorn (i.c. DUO+) en de OD NZKG toegezien.

De 474 meldingsplichtige bedrijven worden door de toezichthouders van DUO+ programmatisch en veelal integraal gecontroleerd. Niet elk bedrijf wordt jaarlijks gecontroleerd aangezien dit afhankelijk is van de risico-indeling van het bedrijf. Bedrijven worden in de regel 1 maal per jaar, 2½, 5 of 10 jaar gecontroleerd. Dit leidt ertoe dat gemiddeld 150 bedrijven per jaar worden gecontroleerd. Tijdens deze controles worden eveneens de brandveiligheidseisen nagegaan. Indien er sprake is van een horecabedrijf vindt ook direct een controle plaats op de inrichtingseisen van de Drank- en Horecawet. Deze bedrijven worden niet alleen op milieuregels gecontroleerd maar eveneens ook op de inrichtingseisen.

De OD NZKG controleert elk jaar ca. 50 bedrijven en hanteert daarbij de gestelde kaders en randvoorwaarden van de gemeente Uithoorn. Zij voert de taken uit volgens een vastgestelde mandaatregeling en rapporteren elk kwartaal over de voortgang van de werkzaamheden.

Toezicht en handhaving op milieugebied richt zich op bedrijfsgebonden (ook wel inrichtinggebonden) activiteiten en activiteiten die buiten de grenzen van bedrijven plaatsvinden (niet inrichtinggebonden activiteiten), zoals het lozen van afvalwater, afvaldumpingen, gevelreiniging, etc. Onder overige activiteiten vallen klachten en handhavingsverzoeken.

Bij het houden van toezicht wordt gewerkt met een bonus/malussysteem waarbij het naleefgedrag van bedrijven de controlefrequentie kan bepalen. Voor bedrijven die goed dan wel slecht naleefgedrag vertonen of die vooruitstrevend bezig zijn op milieugebied wordt de controlefrequentie aangepast. Bij het beoordelen van goed en slecht naleefgedrag worden de volgende situaties als referenties aangehouden:

Goed naleefgedrag

Slecht naleefgedrag

Geen overtreding laatste controles: Bij twee achtereenvolgende reguliere controles zijn geen overtredingen geconstateerd (met betrekking tot het naleven van voorschriften)

Vooraankondiging laatste controle: Bij de laatste reguliere controle is sprake geweest van een vooraankondiging (met betrekking tot het naleven van voorschriften)

Milieuzorgsysteem: Binnen de inrichting is een gecertificeerd milieuzorgsysteem aanwezig of een hiermee vergelijkbaar systeem

Intuïtie toezichthouder: Op intuïtie van de toezichthouder zou bij de volgende controle sprake kunnen zijn van het niet naleven van voorschriften (rommelige of onoverzichtelijke indruk, geregeld klachten, meldingen vanuit de keten (collega bedrijven, toezichtpartners en certificeringsinstellingen)

De controlefrequentie wordt als volgt aangepast als een bedrijf goed dan wel slecht naleefgedrag heeft getoond:

Oorspronkelijke frequentie

Frequentie bij goed naleefgedrag

Frequentie bij slecht naleefgedrag

1 x per jaar

1 x per 2 jaar

2 x per jaar

1 x per 2,5 jaar

1 x per 3 jaar

1 x per jaar

1 x per 5 jaar

1 x per 6 jaar

1 x per 4 jaar

1 x per 10 jaar

1 x per 10 jaar

1 x per 5 jaar

Zonder vaste frequentie (bijv. n.a.v. klachten of steekproef-controles)

-

1 x per 5 jaar

Uit de door de OD NZKG jaarlijks op te stellen rapportages (over de controles die door de OD NZKG namens de gemeente zijn uitgevoerd) komt naar voren dat er, bij de bedrijven die door de OD NZKG worden gecontroleerd, geen ernstige milieuproblemen zijn, waar extra aandacht voor nodig is.

Uit waarnemingen van gemeentelijke medewerkers komt, bij de bedrijven die door de gemeente worden gecontroleerd, het volgende probleem naar voren waar in deze beleidsperiode verhoogde aandacht aan wordt geschonken bij het houden van toezicht:

Milieu

Probleem en verhoogde aandacht voor:

Laks naleefgedrag van bedrijven op het vlak van het niet in orde zijn van logboeken of brandveiligheidscertificaten en het niet keuren van apparaten of het niet in orde zijn van nooddeuren (vluchtroutes)

4.2.5 Openbare orde en buitenruimte

APV

Het gaat bij de APV, veelal om onderwerpen en activiteiten die in de openbare buitenruimte plaatsvinden en waar burgers direct hinder van kunnen ondervinden. Enkele voorbeelden hiervan zijn geluidsoverlast bij evenementen, hondenpoep en stalling van caravans en aanhangers. Een groot deel van de regels zijn zogenoemde 'vangnetartikelen'. Indien burgers bij problemen in de openbare buitenruimte er onderling niet uitkomen, kan worden teruggevallen op de regels uit de APV.

Toezicht en handhaving op het vlak van de APV geschiedt doorgaans aan de hand van klachten of handhavingsverzoeken.

Evenementen

Zoals eerder in paragraaf 3.7.1 is opgemerkt wordt er gewerkt aan het opstellen van beleidsregels voor het houden van evenementen. In deze beleidsregels zijn ten aanzien van toezicht en handhaving de volgende uitgangspunten opgenomen:

  • De prioriteit voor reguliere evenementen blijft laag. Conform het Handhavingsbeleid zal in beginsel geen toezicht worden gehouden op deze evenementen. Toezicht zal plaatsvinden naar aanleiding van meldingen en klachten;

  • De prioriteiten voor aandachtevenementen en risicovolle evenementen is gemiddeld. Bij alle aandachtevenementen en risicovolle evenementen vindt, in samenspraak met de politie en andere partners toezicht (en handhaving) plaats.

Bij aandachtevenementen en risicovolle evenementen hebben niet alle aspecten een gelijk risico. Daarom wordt er bij de prioritering ook differentiatie aangebracht voor de verschillende aspecten, conform de volgende uitgangspunten:

  • Uitvoering brandveiligheidsmaatregelen – prioriteit heel hoog;

  • Uitvoering beveiligingsplan en aanwezigheid beveiliging – prioriteit hoog;

  • Constructie tenten en podia – prioriteit hoog;

  • Naleven geluidsvoorschriften – prioriteit hoog;

  • Inrichten terrein (en tenten) conform tekening – prioriteit hoog;

  • Aanwezigheid hulpverleners (EHBO) – prioriteit gemiddeld;

  • Hygiëne maatregelen – prioriteit gemiddeld;

  • Verkeersmaatregelen – prioriteit laag.

Drank- en horecawet (DHW)

Vanaf 1 januari 2013 wordt het toezicht en de handhaving van de DHW uitgevoerd door gemeenten. Met ingang van 1 januari 2014 is de DHW gewijzigd en is de leeftijdsgrens voor het kopen, in bezit hebben en consumeren van alcohol verhoogd naar 18 jaar. Het doel daarbij is de bescherming van de volksgezondheid. In het ‘Preventie en Handhavingsplan 2014-2016’, gemeente Uithoorn is de wijze van toezicht en handhaving en de samenwerking met andere handhavingspartners beschreven. In het kader van de Drank- en Horecawet vindt er regulier toezicht plaats op verleende vergunningen, inrichtingseisen en leeftijd. De toezichtfrequentie hangt af van de aard en het naleefgedrag en wordt jaarlijks nader bepaald in het uitvoeringsprogramma. Bovendien is een aantal Drank- en Horeca-inrichtingen opgenomen in het ‘milieubestand’ (zie paragraaf 4.2.4). Deze inrichtingen worden ook vanuit dit programma aan een onderzoek onderworpen.

Bij alle controles is de gemeente extra alert op het houden van een onderzoek in het kader van de Wet Bibob. Ook voor de DHW-wet worden protocollen voor het toezicht en handhaving opgesteld.

Bijzondere wetten

Naast de APV en de DHW wordt ook op naleving van bijzondere wetten toegezien, zoals de Opiumwet, de Wet op de kansspelen en de Wegenverkeerswet (hierna: Wvw).

De burgemeester heeft in het kader van de Opiumwet de bevoegdheid om woningen te sluiten om illegale hennepplantages tegen te gaan of te sluiten. Het houden van toezicht en het optreden hiertegen heeft prioriteit omdat hiermee ondermijnende criminaliteit wordt tegengegaan en het belangrijk is dat mensen in een veilige omgeving wonen. Zoals reeds eerder gememoreerd (paragraaf 3.7.6) hebben de burgemeesters van de Amstelland gemeenten door het harmoniseren van de beleidsregels omtrent artikel 13b van de Opiumwet gerealiseerd dat in deze gemeenten op dezelfde manier wordt opgetreden tegen overtredingen op grond van de Opiumwet.

Bij ondermijnende criminaliteit gaat het om criminele samenwerkingsverbanden die het vertrouwen in de maatschappij aantasten, denk aan mensenhandel, drugshandel, fraude, witwassen en cybercrime. Dit soort criminaliteit gaat vaak gepaard met geweld, bedreiging en intimidatie.

Met betrekking tot de Wvw zijn de BOA's bevoegd tot het handhaven op een aantal artikelen van de Wvw. De prioriteit ligt bij hinderlijk parkeren en bij parkeren op gehandicaptenparkeerplaatsen zonder dat men beschikt over een gehandicaptenparkeerkaart. De controle op de Wet op de Kansspelen is integraal meegenomen tijdens de controles betreffende de Drank- en Horecawet. Uit waarnemingen van medewerkers en bestuurders zijn er binnen de gemeente op het vlak van openbare orde en buitenruimte de volgende problemen waar in deze beleidsperiode verhoogde aandacht aan wordt geschonken bij het houden van toezicht:

Openbare orde en buitenruimte

Probleem en verhoogde aandacht voor:

Activiteiten die ondermijnende criminaliteit tot gevolg kunnen hebben.

Het ontbreken van protocollen voor het houden van toezicht tijdens evenementen en op grond van de Drank- en Horecawet.

4.2.6 Wet Kinderopvang

Het eerstelijns toezicht op het voldoen aan de Wet kinderopvang ligt bij de GGD. Vastgelegd is dat de GGD de instellingen minimaal eenmaal per jaar controleert. Zij gebruikt daarvoor haar eigen protocollen. Bovendien controleert de brandweer alle instellingen jaarlijks op brandveiligheid. De wet kent een eigen landelijk vastgestelde sanctiestrategie, die ook door de gemeente Uithoorn wordt toegepast. De toezichthouders van Duo+ oefenen zelf geen toezicht uit op naleving van de Wet kinderopvang.

Van de controlebezoeken ontvangt de gemeente rapportages. Op basis van deze rapportages wordt door de gemeente opgetreden tegen geconstateerde overtredingen.

Over de resultaten van het uitgevoerde toezicht legt het college jaarlijks verantwoording af aan de inspectie van het onderwijs. Als blijkt dat de gemeente voldoet aan alle wettelijke criteria krijgt de gemeente van de inspectie de A-status (dit wordt ook wel ‘basisarrangement’ genoemd). De gemeente Uithoorn heeft de A-status. Met de geplande inzet wordt de A-status behouden.

4.3 Risicoanalyse toezicht en handhaving

In de vorige paragraaf is ingegaan op problemen die zich reeds voordoen en waar aandacht voor nodig is. Daarnaast voert de gemeente (i.c. DUO+) natuurlijk ook toezicht uit op vergunde activiteiten en houdt zij ‘algemeen toezicht’. De gemeente wil haar menskracht en middelen echter wel inzetten op de activiteiten met de hoogste risico’s en de grootste problemen. Om dit te realiseren is een risicoanalyse uitgevoerd welke tot doel heeft sturing te kunnen geven aan de toezicht- en handhavingsinspanningen van de gemeente.

In onderstaande tabel zijn de resultaten (alleen hoogste prioriteiten en gebundeld in hoofdactiviteiten) van de risicoanalyse weergegeven. Voor de volledige risicoanalyse wordt verwezen naar bijlage 1.

Zeer hoge prioriteit bij toezicht en handhaving

Facet

Aspect

Bouwen, Slopen en Ruimtelijke ordening

Constructieve veiligheid bij alle categorieën bouwwerken, met uitzondering van zeer eenvoudige constructies

Brandveiligheid bij alle categorieën bouwwerken

Kamerbewoning

Geen melding/vergunning voor brandveilig gebruik

Bewoning bedrijfsgebouwen bedrijventerreinen

Risicovol asbest

De staat van het bouwwerk, het open erf of het terrein

De veiligheid of gezondheid bij bouwen, slopen en het gebruik van het bouwwerk

Milieu

Externe veiligheid

Opslag van vuurwerk

Opslag van brandgevaarlijke stoffen met explosiegevaar

Veiligheid

Openbare orde gerelateerde zaken als hinderlijk gebruik van middelen, belediging en bedreiging ambtenaren

Verkopen van vuurwerk aan consumenten tijdens verkoopdagen

Onderhouden van vuur bij gebouwen

Economie

Grote evenementen

De prioritering is niet bedoeld om een bepaalde volgorde in de handhaving aan te geven. De prioritering is bedoeld om de intensiteit van de handhaving aan te geven. Hoe hoger de prioriteit hoe actiever er gehandhaafd wordt. Verder zal de gemeente naar aanleiding van (niet anonieme) meldingen of handhavingsverzoeken altijd actie ondernemen. Dat geldt des te meer als het bestuursrecht ingezet wordt ter ondersteuning van een strafrechtelijk aanpak om (georganiseerde) criminaliteit te bestrijden.

Hoofdstuk 5 Nalevingsstrategieën

5.1 Inleiding

Het doel van toezicht en handhaving is het bewerkstelligen van goed nalevingsgedrag van wet- en regelgeving. De gemeente Uithoorn gaat uit van een goede mix tussen preventief en repressief handhaven. Voor de uitvoering is het van belang welke vorm van toezicht wordt gekozen om zo effectief en efficiënt mogelijk op te treden.

De activiteiten die zijn gericht op het naleven van regels vormen samen de naleefstrategie. De naleefstrategie richt zich enerzijds op het stimuleren van de naleving en anderzijds op het reduceren van de risico’s die ontstaan bij het niet naleven van de voorschriften. De naleefstrategie is een onderling afgestemd geheel van deelstrategieën voor preventie, toezicht, sancties en gedogen.

afbeelding binnen de regeling

De deelstrategieën staan hieronder op hoofdlijnen beschreven. In bijlage 6 vindt u hier een korte samenvatting van.

5.2 Preventiestrategie

De preventiestrategie richt zich op het vergroten van de bewustwording bij inwoners en ondernemers. Het doel is om aanvragen en meldingen zo compleet mogelijk te laten indienen en het opvragen van aanvullende gegevens en buiten behandeling stellen van een aanvraag of melding zoveel mogelijk te voorkomen.

Onduidelijkheden in het aanvraagformulier en/of de bijbehorende tekeningen worden voordat de vergunning wordt verleend opgehelderd. Van bijzonderheden tijdens de vergunningverlening wordt een overdrachtsdocument opgesteld voor de toezichthouders. De toezichthouders worden geïnformeerd over geweigerde aanvragen. De kans bestaat dat de aanvrager namelijk niet afziet van zijn voorgenomen activiteiten.

Het vergroten van de bewustwording bij inwoners en ondernemers leidt er tevens toe dat er minder toezicht en repressieve handhaving hoeft plaats te vinden omdat er minder overtredingen worden begaan. Daarom wordt altijd eerst nagegaan hoe mogelijke problemen voorkomen kunnen worden. Om dit doel te bereiken is het van belang dat:

  • regelgeving handhaafbaar is;

  • er gecommuniceerd en voorlichting gegeven wordt; en

  • we de maatschappelijke controle stimuleren.

Handhaafbare regelgeving

Regels hebben alleen nut als ze handhaafbaar zijn. Regels zijn handhaafbaar wanneer ze voldoen aan de volgende criteria:

  • ze zijn relevant: regels zijn nodig, actueel en uitvoerbaar;

  • ze zijn eenduidig: regels zijn op één manier uit te leggen en niet tegenstrijdig;

  • ze zijn controleerbaar: regels zijn gebaseerd op zichtbare en/of meetbare feiten.

Met deze criteria voor ogen wordt in de planperiode getoetst of nieuw op te stellen regels relevant, eenduidig en controleerbaar – en dus handhaafbaar – zijn.

We communiceren en geven voorlichting

De gemeente Uithoorn gaat er vanuit dat mensen regels willen naleven. Als een inwoner, ondernemer of instelling niet bekend is met de regels dan weet die soms niet dat hij/zij in overtreding is. Daarom communiceren we en geven we voorlichting over (nieuwe) regels waardoor het doel en de achterliggende gedachte van de regels helder worden en er begrip ontstaat over de regels die gelden. Daarnaast geven we ook informatie over het VTH-beleid, het jaarlijkse uitvoeringsprogramma en het jaarverslag. Bijvoorbeeld via de website en de Nieuwe Meerbode. Uiteraard blijft het de verantwoordelijkheid van de inwoner, ondernemer, instelling etc. om op de hoogte te zijn van de wetten en regels.

We stimuleren maatschappelijke controle

We stimuleren het gebruik van zelfcontrole, convenanten (bijv. in de horecabranche), certificering en keurmerken van brancheorganisaties. We willen ook dat de omgeving weet welke regels er zijn, zodat zij eventuele overtredingen signaleren. We stellen zo veel mogelijk vergunningen en besluiten via onze website beschikbaar. In het kader van buurtbemiddeling vragen we klagers om vooral (ook) zelf richting de burger, ondernemer, instelling etc. aan te geven dat ze overlast hebben.

5.3 Handhavingsstrategie

De handhavingsstrategie behelst drie strategieën namelijk:

  • Toezichtstrategie;

  • Sanctiestrategie en;

  • Gedoogstrategie.

5.3.1 Toezichtstrategie

De gemeente is mede verantwoordelijk voor het bewaken van algemene belangen. Vertrouwen in de samenleving is het uitgangspunt, maar wanneer regels niet (spontaan) worden nageleefd is ingrijpen noodzakelijk. De gemeente gaat dan vanuit haar toezichthoudende taak het gesprek aan over naleving van regels. Sanctioneren is daarbij een uiterste maatregel. In de toezichtstrategie staat de vraag centraal hoe de gemeente als bevoegd gezag het toezicht uitoefent.

Werkwijze controles

Doordat we controles uitvoeren, kunnen we overtredingen en illegale activiteiten opsporen en vaststellen. Van de controle maken we een rapportage, die in het digitale systeem wordt opgeslagen. Als de toezichthouder bij de controle een overtreding vaststelt, dan handelt hij volgens de sanctiestrategie. Een algemene omschrijving van een controle staat in bijlage 3.

De werkwijze in Uithoorn is gebaseerd op het beginsel dat toezicht in eerste instantie een preventieve werking moet hebben die eruit bestaat dat wettelijke voorschriften worden nageleefd zonder sanctionering. Overtredingen kunnen zo al in een vroegtijdig stadium worden voorkomen. In de praktijk blijkt dat in veel gevallen toezichthouders, die controles ter plaatse uitvoeren, met aansporingen en waarschuwingen ervoor (kunnen) zorgen dat de daadwerkelijk bestuursrechtelijke sanctie-instrumenten niet behoeven te worden ingezet. Daarbij staat de burger centraal, wat betekent dat onze dienstverlening altijd ingericht is op klantvriendelijkheid richting de burger. Waar het kan, proberen wij dus de menselijke maat te hanteren; indien er, na afweging van alle belangen, niet hoeft te worden opgetreden doen we dat ook niet.

Preventief toezicht bij bedrijven (inrichtingen)

De controlefrequentie bij bedrijven wordt gebaseerd op het aantal en zwaarte van activiteiten die door een inrichting worden uitgevoerd. De controlefrequentie hangt daarnaast af van hoe het bedrijf met de regels omgaat. Na elke controle kunnen de factoren wijzigen waardoor het bedrijf in een andere controlefrequentie terecht kan komen. Het voordeel van dit alles is dat de bedrijven die zich altijd netjes aan de regels houden, hiervoor beloond worden. Deze bedrijven worden minder vaak bezocht. Bedrijven die meer moeite hebben met het naleven van de regels zullen vaker bezocht worden. De OD NZKG houdt in opdracht van gemeente toezicht op de naleving van de regels door bedrijven en legt - zo nodig - sancties op bij overtredingen.

Soorten controles

We gebruiken verschillende soorten controles om effectief en doelmatig na te gaan of regels worden nageleefd. Naast de bovenstaande algemene omschrijving van een controle (bijlage 3) onderscheiden we de specifieke soorten controles, deze staan in bijlage 4. Wel is het zo dat controlebezoeken een momentopname zijn en dat deze het bedrijf of de activiteit niet vrijwaart van hun verantwoordelijkheid om de regels na te leven. Meestal kondigen we controles aan, maar soms niet. We krijgen dan een vollediger beeld door het verrassingselement.

Integrale aanpak

Verschillende controles die nodig zijn bij een bouwwerk, bedrijf of evenement voeren we zoveel mogelijk tegelijk uit. Dit noemen we integraal controleren. Welke vorm van integraal toezicht gehanteerd wordt, hangt sterk af van de situatie van de inwoner of het bedrijf. Deze integrale aanpak ligt in lijn met ons uitgangspunt dat er zo min mogelijk (administratieve) lasten zijn voor bewoners, bedrijven, etc. Ook wordt hiermee tegemoet gekomen aan de extra eisen die in de Wabo aan het toezicht worden gesteld. De Wabo schrijft onder meer voor dat het bestuursorgaan zijn controles moet afstemmen en coördineren om te voorkomen dat gemeentelijke toezichthouders en andere toezichthouders (bijvoorbeeld de OD NZKG) onwetend van elkaar bedrijven bezoeken. Indien gecoördineerd toezicht niet mogelijk is, blijven de controles vanuit de verschillende vakgebieden uitgevoerd.

Onze toezichthouders letten tijdens (het rijden van en naar) controles ook goed op voor andere vakgebieden en overheden. Ook de buitendienstmedewerkers zijn oren en ogen van de gemeente.

Vrije veld controles

Tijdens de “normale” werkzaamheden kijken toezichthouders en BOA’s verder dan alleen hun gerichte opdracht van dat moment. Vanuit hun kennis en ervaring hebben zij een breed inzicht van wat wel kan en wat niet. Zodra zij vaststellen dat over een aangetroffen situatie geen goede verklaring kan worden gegeven door de aanwezige(n), wordt een en ander middels een fotorapportage vastgelegd en op kantoor besproken met de meest betrokken collega’s (bijvoorbeeld bestemmingsplantoetsers). Als de situatie in overeenstemming is met de regelgeving, wordt aan de betrokkenen gemeld dat er geen problemen zijn en dat de werkzaamheden door mogen gaan. Als blijkt dat de situatie niet in overeenstemming is met de geldende regelgeving, wordt aan betrokkenen gemeld dat het werk is stilgelegd c.q. beëindigd dient te worden. Stillegging wordt zo snel mogelijk schriftelijk bevestigd, waarbij tevens een dwangsom op het doorbreken van de stillegging wordt opgelegd.

De vrije veldcontroles kunnen zowel een preventief als een repressief karakter hebben. Dit vrije veld toezicht wordt onder andere ingezet voor het beoordelen:

  • of vergunningsvrij bouwwerken ook daadwerkelijk vergunningsvrij zijn;

  • of het gebruik overeenstemt met het toegestane gebruik zoals bepaald is in het bestemmingsplan. Het gaat hier bijvoorbeeld om het gebruik van bedrijfspanden voor de huisvesting van arbeidsmigranten of illegale hennepplantages;

  • of de activiteit conform de bepalingen van de APV worden uitgevoerd;

  • of een bewoningsituatie nog overeenkomt met de gegevens in de Basisregistratie Adressen en Gebouwen (BAG).

Thematische controles

Themacontroles zijn de laatste jaren uitgevoerd op bedrijventerreinen, vuurwerkcontroles, kerstversieringen in horeca, brandveiligheid op kinderdagverblijven en scholen. Ook vindt een controle plaats gedurende de wintermaanden op het tuinpark Het Korte Eind.

Doel van deze acties is het in beeld krijgen van de naleving van regelgeving op de verschillende taakvelden en het verkrijgen van input voor hernieuwde prioriteitstelling. Bij constatering van een overtreding volgt een schriftelijke dan wel mondelinge waarschuwing. De aard van de sanctie wordt bepaald aan de hand van de ‘Beleidsregels sanctiestrategie en hoogte dwangsommen3 (bijlage 7) in combinatie met het stappenplan van de Landelijk Handhavingsstrategie (bijlage 5).

Programmatisch toezicht

Met name gebruikszaken laten zich goed inplannen en prioriteren. Deze aanpak wordt programmatisch toezicht genoemd. Dan gaat het vooral over:

  • Categorie-indeling milieubedrijven (meldingsplichtig, categorie A of B). Afhankelijk van de zwaarte wordt het bedrijf 1 keer per jaar, 1 keer per 2,5 jaar, 1 keer per 5 jaar of 1 keer per 10 jaar gecontroleerd.

  • Bedrijven waarin veel mensen, soms niet goed zelfredzaam, aanwezig zijn, zoals scholen, zwembaden, sportcentra, kinderdagverblijven en zorgcomplexen. Deze bedrijven worden 1 x per jaar gecontroleerd op met name de brandveiligheid.

Diepgang controle

Voor het bepalen van de diepgang van een controle maken we voor een aantal taakvelden (bijv. bouwen, drank en horeca, evenementen) gebruik van de systematiek van het landelijke integraal Toezichtprotocol (iTP). Het iTP is een hulpmiddel voor het houden van integraal, kwalitatief, meetbaar en efficiënt toezicht. Het iTP beschrijft transparant en objectief wat een toezichthouder controleert bij welke soorten gebouwen, bedrijven, activiteiten etc. Het geeft de diepgang en aandachtspunten van een controle aan. In de komende jaren wordt de systematiek doorontwikkeld en binnen Duo+ doorgevoerd in de werkwijzen.

5.3.2 Sanctiestrategie

Als preventieve handhaving door middel van voorlichting en toezicht niet leidt tot het gewenste naleefgedrag en er geen sprake is van een gepaste oplossing, legalisatie of actief gedogen, dan past Uithoorn andere maatregelen toe. De wijze waarop de gemeente Uithoorn hiertegen optreedt is beschreven in de eerdergenoemde ‘Beleidsregels sanctiestrategie en hoogte dwangsommen’. In deze beleidsregels staat beschreven welke instrumenten ingezet kunnen worden bij een geconstateerde overtreding.

5.3.3 Gedoogstrategie

Onder gedogen wordt verstaan: ‘Het door de gemeente al dan niet onder voorwaarden gedurende een zo kort mogelijke periode bewust niet handhavend optreden in overmacht- of overgangssituaties.’

De gemeente Uithoorn volgt in beginsel het ‘Landelijk beleidskader gedogen’ wat betekent dat alleen op basis van een schriftelijk besluit en alleen in gevallen waar een beroep kan worden gedaan op overmacht of een overgangssituatie, er sprake kan zijn van (actief) gedogen. De gemeente behoudt zich overigens het recht voor om voor haar moverende reden gemotiveerd van het landelijk beleidskader af te wijken.

Er is alleen sprake van overmacht in situaties van onverwachte, niet voorzienbare van buiten komende oorzaken/omstandigheden. In overgangssituaties kan gedogen aanvaardbaar zijn als de consequenties van handhaving niet in redelijke verhouding staan tot de belangen die met (onmiddellijke) handhaving gemoeid zouden zijn. Kenmerkend voor een overgangssituatie is, dat er concreet zicht dient te zijn op beëindiging van de illegale situatie.

Indien de situatie op bovenstaande gronden voor gedogen in aanmerking komt, dan worden de volgende voorwaarden in acht genomen:

  • Bij de gemeente moet een verzoek tot het nemen van een gedoogbeschikking zijn ingediend.

  • Het gedogen geschiedt uitdrukkelijk en schriftelijk.

  • Een gedoogbeschikking is niet overdraagbaar.

  • Alleen als feiten en omstandigheden daartoe nopen gaat de gemeente ambtshalve over tot het nemen van een gedoogbeschikking. Het voornemen om een gedoogbeschikking te nemen wordt verstuurd aan degene die een verzoek om gedogen heeft ingediend of aan degene die het bij een ambtshalve besluit betreft. Daarnaast wordt het voornemen om een gedoogbeschikking te nemen bekend gemaakt door aan belanghebbenden het voornemen om een gedoogbeschikking te nemen toe te zenden. Hierbij worden belanghebbenden in de gelegenheid gesteld om binnen twee weken hun zienswijze over het voornemen naar voren te brengen.

  • De definitieve gedoogbeschikking wordt aangetekend verstuurd aan de verzoeker om de gedoogbeschikking of degene die het betreft. Aan degene die een zienswijze heeft ingediend tegen het voornemen wordt een brief gestuurd met een reactie op de zienswijze met daarbij een kopie van de definitieve gedoogbeschikking.

  • De te gedogen activiteit wordt regelmatig gecontroleerd door de gemeente.

  • Handhavingspartners worden, afhankelijk van de ernst van de overtreding en de betrokken belangen, betrokken in de besluitvorming ofwel op de hoogte gesteld van het genomen besluit.

  • In de beschikking wordt aangegeven dat de gedoogde activiteit geheel voor eigen risico van de overtreder plaatsvindt. De beschikking vermeldt dat het de handhavingsbevoegdheden van andere organen dan het gedogende orgaan onverlet laat.

  • Degene tot wie de gedoogbeschikking zich richt heeft geen mogelijkheid om bezwaar te maken. Belanghebbenden daarentegen hebben zes weken de tijd om een bezwaarschrift tegen de gedoogbeschikking in te dienen.

Er wordt niet tot gedogen overgegaan indien:

  • aan de zijde van de overtreder sprake is van recidiverend dan wel calculerend gedrag, waaronder (georganiseerde) criminaliteit;

  • blijkt dat de te gedogen activiteit strijdig is met enige andere bij of krachtens wettelijk voorschrift gestelde regel en het voor de handhaving van die regel bevoegde gezag kenbaar heeft gemaakt dat het met bestuursrechtelijke handhavingsinstrumenten tegen deze overtreding optreedt dan wel zal optreden.

De beslissing van de gemeente om een overtreding bestuursrechtelijk te gedogen impliceert niet dat er strafrechtelijk wordt gedoogd. Deze afweging is aan het OM voorbehouden. Hetzelfde geldt voor het geval dat een ander bestuursorgaan op grond van een haar toekomende bevoegdheid bestuursrechtelijk handhavend kan optreden. Een bestuursorgaan is in beginsel niet gebonden aan een gedoogbeschikking van een ander bestuursorgaan.

5.4 Overtredingen door de eigen organisatie of andere overheden

De gemeente Uithoorn is verantwoordelijk voor het toezicht en de handhaving van een groot aantal regels. Een deel van de regels heeft zij zelf opgesteld. Om haar geloofwaardigheid te behouden is het belangrijk dat de gemeente zelf ook de regels naleeft en daarmee een voorbeeldfunctie vervult. Mocht het voorkomen dat door de eigen organisatie een overtreding wordt begaan, dan wordt tegen deze overtreding opgetreden als tegen iedere andere.

Deze lijn geldt ook voor de handhaving van overtredingen die door andere overheden zijn begaan.

5.5 Landelijke handhavingsstrategie

De Landelijke Handhavingsstrategie bevat een stappenplan voor het toepassen van de bestuursrechtelijke en strafrechtelijke sancties (zie hoofdstuk 3 van de Landelijke Handhavingsstrategie (LHS4, zie bijlage 5). De gemeente onderschrijft de gedachtegang van dit stappenplan en handelt zoveel mogelijk in lijn hiermee. Dat betekent dat zij zich het recht behoudt om op basis van de geconstateerde overtreding en om haar moverende redenen van het stappenplan af te wijken en maatwerk toe te passen. In afwijking van het stappenplan stuurt de gemeente bij een geconstateerde overtreding eerst een brief naar de overtreder waarin melding wordt gemaakt van de geconstateerde overtreding. In deze brief wordt de overtreder uitgenodigd om de overtreding binnen een bepaalde termijn te herstellen.

5.6 Strategie bij handhavingsverzoeken en klachten/meldingen

Naast de planmatige programmatische inspanning van de gemeente, wordt er eveneens toezicht gehouden en, indien noodzakelijk, handhavend opgetreden naar aanleiding van klachten, meldingen en verzoeken tot handhaving. Hierbij wordt de volgende werkwijze in acht genomen:

  • De afhandeling van klachten of meldingen hangt af van de gevaarzetting. Indien de gevaarzetting gering is dan heeft de afhandeling ervan een lage prioriteit en is de gevaarzetting hoog dan heeft de afhandeling een hoge prioriteit. De melder wordt hierover geïnformeerd waarbij de werkwijze en wijze van afhandeling wordt toegelicht.

  • Ten aanzien van handhavingsverzoeken is er de intentie om in deze planperiode over te gaan tot een handelswijze waarbij alleen nog maar schriftelijke handhavingsverzoeken in behandeling worden genomen die via een speciaal webformulier zijn ingediend. Dat wil niet zeggen dat de gemeente ook altijd tot handhaving over gaat. De gemeente gaat in ieder geval na of er daadwerkelijk sprake is van een overtreding en neemt een schriftelijk besluit naar aanleiding van het handhavingsverzoek.

Hoofdstuk 6 Organisatie en kwaliteitsborging

6.1 Inleiding

Om een adequate uitvoering van het handhavingsbeleid mogelijk te maken dient de gemeente over een organisatie te beschikken die bestaat uit voldoende gekwalificeerd personeel en die voldoende middelen heeft om de werkzaamheden uit te voeren. Voor de gemeente Uithoorn wordt sinds 1 januari 2016 de uitvoering van de VTH-taken uitgevoerd door de uitvoeringsdienst Duo+. De afdeling Buurt, team Vergunningen, Toezicht en Handhaving is hiermee belast.

Dit hoofdstuk beschrijft hoe de gemeente (i.c. DUO+) zorgt dat ze het voorgenomen beleid kan uitvoeren en hoe daar verantwoording over wordt afgelegd, ofwel hoe de gemeente haar eigen uitvoeringskwaliteit borgt.

6.2 Organisatie en formatie

De uitvoering van de VTH-taken op het gebied van de Wabo, APV, brandveiligheid, kinderopvang en bijzondere wetten, is, zoals gesteld, ondergebracht bij de afdeling Buurt, team Vergunningen, Toezicht en Handhaving van DUO+. Ook de BOA’s maken deel uit van dit team.

Het team Vergunningen, Toezicht en Handhaving beschikt over de volgende formatie:

Vergunningen

Aantal fte

Functiebenaming

Taken

1

Manager

Aansturing en eindverantwoordelijk

1

Juridisch adviseur vergunningen

Uitvoeringsbeleid, juridische kwaliteitszorg, zienswijze, bezwaar en beroep

0,6

Technisch adviseur vergunningen

Geluid, bodem

0,9

plantoetser

Bestemmingsplannen, monumenten

0,6 + 0,4

Technisch medewerker WABO

Bouwen, slopen, brandveiligheid

1

Technisch medewerker WABO

Bouwen, slopen, brandveiligheid

0,7

Medewerker vergunningen bijzondere wetten en APV

Behandelen aanvragen, kabels en leidingen

0,8

Medewerker vergunningen bijzondere wetten en APV

Behandelen aanvragen

0,8

Ondersteunend medewerker plantoetser

Bestemmingsplannen, startersleningen

Inhuur

Beoordelen constructieberekeningen en energieprestatie-eisen

Totaal 7,8 fte

Toezicht en handhaving

Aantal fte

Functiebenaming

Taken

1

Beleidsmedewerker handhaving

Uitvoeringsbeleid

1

Juridisch kwaliteitsmedewerker handhaving

Uitvoeringsbeleid, juridische kwaliteitszorg, zienswijze, bezwaar en beroep

1

Senior handhaver Wabo

Uitvoeren handhavingszaken

0,556

BOA / Marktmeester

Houden van toezicht op in dit beleidsplan genoemde taken

1

BOA Kleine ergernissen

Houden van toezicht op in dit beleidsplan genoemde taken

1

Handhaver Wabo / BOA Drank- en horeca

Uitvoeren handhavingszaken

Totaal 5,556 fte

De inzet van de BOA’s richt zich op:

  • 1.

    0,6 fte geoormerkt toezicht afvalstoffenverordening;

  • 2.

    0,4 fte APV en verkeersovertredingen;

  • 3.

    0,4 fte controles evenementen en drank- en horecacontroles;

  • 4.

    0,06 fte marktmeester

De BOA’s hebben een eigen bevoegdheid tot strafrechtelijk optreden. Zij staan ten aanzien van deze bevoegdheden onder toezicht van de politie en de Officier van Justitie.

Binnen de gemeente Uithoorn worden ook door de afdeling Buurt toezichthoudende werkzaamheden verricht. Dit zijn:

  • het team Advies, Ondersteuning en Ingenieursbureau. Hier wordt sec toezicht gehouden op projecten. De capaciteit en middelen zijn verdisconteerd in de beschikbare budgetten. Daarnaast houdt het team additioneel toezicht op projecten van derden (ontwikkelaars). De ontwikkelaars moeten zelf voorzien in het dagelijks toezicht op de bouwplannen, in ieder geval voor de aanleg van de openbare ruimte.

  • het team Beheer en Onderhoud. Het betreffen werkzaamheden in opdracht van de gemeente zoals onderhoud groen, kabels en leidingen en klachten c.q. meldingen van bewoners. Tijdens hun werkzaamheden spreken de opzichters mensen aan op gedrag en de wijze waarop zij gebruik maken van gemeentelijke eigendommen. Op basis van overredingskracht proberen zij gewenst gedrag “af te dwingen”.

6.3 Knelpunten en oplossingsrichtingen

Zoals in paragraaf 1.3 beschreven is, zal de uitvoering van de VTH taken de komende jaren aan grote wijzigingen onderhevig zijn. De organisatie krijgt door ontwikkelingen als de Omgevingswet te maken met taken die wegvallen en andersoortige taken die ervoor terugkomen. Bovendien dient de uitvoering van de VTH-taken te voldoen aan de eisen die de gemeente zichzelf heeft opgelegd in de nog vast te stellen ‘kwaliteitsverordening’ (zie paragraaf 1.3.1 ).

In algemene zin betekent dat de organisatie in deze planperiode flexibel zal zijn voor wat betreft het aantal (vaste) medewerkers hetgeen ertoe leidt dat vacatures vooral tijdelijk ingevuld worden en dat samenwerking met partners waarschijnlijk nog intensiever zal gaan geschieden dan nu het geval is.

In deze beleidsperiode worden de genoemde ontwikkelingen nauwlettend gevolgd en de mogelijke gevolgen voor de organisatie zullen jaarlijks in het uitvoeringsprogramma, of op ad hoc basis indien noodzakelijk, aan de gemeenteraad worden medegedeeld.

Naast de hierboven beschreven ontwikkelingen is er nu reeds een aantal knelpunten bekend die op korte termijn om een oplossing vragen. Het is binnen de huidige formatie en de beschikbare middelen mogelijk om de reguliere vergunnings-aanvragen die in het kader van de Wabo, de APV en de bijzondere wetten worden aangevraagd, binnen de wettelijke termijnen af te handelen. Zelfs als er een lichte stijging van de aanvragen plaatsvindt (doordat de economie aantrekt) zal dat niet tot problemen leiden.

Op het gebied van toezicht en handhaving is er in de uitvoering echter wel een aantal knelpunten te noemen. Deze knelpunten liggen op de volgende taakvelden:

Taakveld

Knelpunt

Bouw- en Woningtoezicht veiligheid en calamiteiten

Onvoldoende structureel toezicht

Toezicht vergunningen huisvesting arbeidsmigranten

Indien veel handhavingszaken onvoldoende capaciteit

Toezicht illegale huisvesting arbeidsmigranten

Geen capaciteit

Bewoning tuinhuisjes Tuinpark Het Korte Eind

Onvoldoende capaciteit

Illegaal gebruik gemeentegrond

Geen beleid en onvoldoende capaciteit

Ondermijnende criminaliteit

Geen capaciteit om samen met andere partners deze problematiek aan te pakken

Om deze problemen te lijf te gaan is door de gemeenteraad € 80.000 structureel en € 80.000 incidenteel (voor 2017) beschikbaar gesteld. In de jaarlijkse uitvoeringsprogramma’s wordt beschreven hoe de besteding van deze middelen plaatsvindt.

6.4 Organisatorische condities

De kwaliteitseisen op het organisatorische vlak betreffen tenminste:

  • een scheiding tussen vergunningverlening en handhaving op personeelsniveau;

  • het voorkomen van het ontstaan van (vaste/frequente) handhavingsrelaties;

  • het op schrift vastleggen van de bevoegdheden, taken en verantwoordelijkheden;

  • een bereikbaarheidsregeling voor buiten kantooruren.

Scheiding vergunningverlening, toezicht en handhaving

Uitgangspunt is om een heldere scheiding in stand te houden tussen de disciplines vergunningverlening en toezicht en handhaving. Het is in beginsel niet toegestaan dat een vergunningverlener zelf de door hem/haar verleende vergunning controleert. Medewerkers opereren zelfstandig onder eigen verantwoordelijkheid ten opzichte van elkaar. Een ieder draagt daardoor onafhankelijk op basis van eigen oordeelsvorming bij aan de totstandkoming van de (omgevings)vergunningen. Bij toezicht is deze onafhankelijke en gescheiden relatie ten opzichte van de (juridische) handhavers eveneens doorgevoerd.

Het voorkomen van het ontstaan van (vaste/frequente) handhavingsrelaties

Integriteitsvragen kunnen zich bij de vergunningverlening en toezicht en handhaving voordoen. De schaal van Uithoorn, de toegankelijkheid van bestuurders en het gekend zijn van ‘de spelers’ maken het noodzakelijk dat de gemeente zich bewust is van bedreigingen van de integriteit en maatregelen neemt.

De gemeente Uithoorn heeft een breed (van bestuur tot uitvoerende ambtenaar) integriteitsprogramma om hieraan tegemoet te komen. Een belangrijk aandachtspunt hierbij is het rouleren van personeel. Hiermee wordt voorkomen dat dezelfde toezichthouder voortdurend wordt belast met het toezicht op dezelfde inrichtingen.

Om te voorkomen dat er een te nauwe band ontstaat tussen toezichthouder en personen werkzaam bij de te controleren objecten/gebieden (vaste handhavingsrelatie) vindt de verdeling van de werkzaamheden veelal plaats op basis van evenredigheid en werkdruk. Tevens werken de toezichthouders van DUO+ niet in een vast deel van de gemeente Uithoorn maar werken zij door hele gemeente Uithoorn heen en omdat DUO+ eveneens werkzaamheden verricht voor de gemeente Ouder-Amstel werken zij eveneens voor deze gemeente.

Voor wat betreft de controles van milieu-inrichtingen vinden de controles programmatisch plaats. Veel inrichtingen worden niet jaarlijks gecontroleerd. Tevens zijn twee toezichthouders belast met deze werkzaamheden, zodat hier geen sprake is van een voortdurend toezicht door een en dezelfde toezichthouder. Dit ligt anders bij het toezicht dat door de BOA’s wordt gedaan. Zeker bij de controles van evenementen en op het gebied van drank- en horeca kan er niet of onvoldoende gerouleerd worden. Dit komt vooral doordat er 3 BOA’s (waarvan 2 met een bevoegdheid om te controleren op het verstrekken van alcoholische drank) zijn en er vaak voor gekozen wordt om hen in koppels in te zetten (vanwege beperken van de risico’s).

Het op schrift vastleggen van bevoegdheden, taken en verantwoordelijkheden

In zijn algemeenheid geldt dat voor alle medewerkers van DUO+ de taken en verantwoordelijkheden zijn vastgelegd in een toepasselijke functiebeschrijving en in het competentieboek.

Ten aanzien van een toezichthouder/BOA geldt dat er een wettelijke verplichting bestaat om zijn/haar bevoegdheden, taken en verantwoordelijkheden op schrift vast te leggen. De betrokken toezichthouders zijn door het college van burgemeester en wethouders van Uithoorn als zodanig aangewezen.

Bij de aanwijzing zijn ook hun taken en bevoegdheden vastgelegd. De aanwijzing vindt plaats op functieniveau. Naast hun toezichthoudende bevoegdheden zijn enkele medewerkers van het team Vergunningen, Toezicht en Handhaving van DUO+ tevens beëdigd als BOA. De beëdiging en aansturing van de BOA's gebeurt door het OM.

In de gemeentelijke mandaatregeling is verder geregeld welke zaken door het college van burgemeester en wethouders en de burgemeester aan DUO+ zijn gemandateerd.

Bereikbaarheid buiten kantooruren

Klachten en meldingen van overlast in het fysiek domein kunnen 24/7 via de website van de gemeente Uithoorn gemeld worden. Het formulier op de website ondersteunt een voortvarende afhandeling (gerichte vragen naar informatie, snel doorgeleiden naar verantwoordelijke ambtenaar).

Voor het melden van acute klachten zijn diverse organisaties altijd bereikbaar. Niet alle specialisaties zijn echter direct via deze diensten bereikbaar. Voor milieu gerelateerde klachten is het milieualarmnummer (023-5678890 of 0800-1636)van de OD NZKG 24 uur per dag bereikbaar.

Voor meldingen en calamiteiten in de openbare ruimte is er een gemeentelijk calamiteiten telefoonnummer beschikbaar buiten kantooruren (0297-513111). De gemeente Uithoorn draait mee in het samenwerkingsverband voor de crisis en rampenbestrijding. Hiervoor is met een piketdienst de bereikbaarheid voor 24/7 ingericht.

6.5 Overlegstructuur (intern en extern)

De interne organisatie is te kenschetsen als een organisatie met korte lijnen, waarin men elkaar makkelijk opzoekt. Vergunningverleners, toezichthouders (controleren of er geen sprake is van overtreding) en handhavers (treden op tegen geconstateerde overtredingen) weten elkaar goed te vinden. Er vindt elke week bouwplan overleg plaats tussen vergunningverleners, toezichthouders en plantoetsers. Tevens is er eens per maand teamoverleg VTH binnen DUO+. Eens per maand is er tussen DUO+ en de burgemeester als portefeuillehouder overleg over VTH-zaken. Op ambtelijk niveau vindt dit overleg eens in de twee weken plaats.

Daarnaast is er over aanvragen van grote evenementen altijd een vooroverleg en vindt er evaluatie plaats.

Extern wordt in het kader van VTH onder andere samengewerkt met de OD NZKG, de GGD, Brandweer, provincie Noord-Holland, politie en het Waterschap. Periodiek vindt met deze partners op verschillende niveaus overleg plaats. In bijlage 2 wordt hier verder op ingegaan.

6.6 Programma en regie

De gemeente Uithoorn is leidend in de programmering en de regievoering. Dit beleidsplan vormt het kader voor programmering van de activiteiten op het vlak van vergunningverlening, toezicht en handhaving. Deze programmering komt tot uiting in het jaarlijks op te stellen uitvoeringsprogramma vergunningen, toezicht en handhaving, dat door het college van burgemeester en wethouders wordt vastgesteld en ter kennisneming aan de raad wordt voorgelegd. In dit programma wordt aangegeven welke activiteiten in het betreffende jaar worden uitgevoerd. Aan de hand van de doelen en budgetten uit de programmabegroting, de gestelde prioriteiten, de bestuurlijke prioriteiten en het naleefgedrag wordt het jaarlijkse programma gevuld. Daarbij wordt zoveel mogelijk aangegeven wat de beoogde productie is in termen van aantal behandelde aanvragen, gehouden controles, in behandeling genomen handhavingszaken en aantal afgehandelde klachten en meldingen. Naast de aantallen wordt zo mogelijk tevens beschreven wat de effecten van de inspanningen zijn geweest waarbij een relatie wordt gelegd met de gestelde doelen en prioriteiten.

De uitvoering van de VTH-taken geschiedt door DUO+ in opdracht van de gemeente Uithoorn. De gemeente stelt daartoe vanaf 2018 een Dienstverleningsovereenkomst (DVO) op waarin wordt aangegeven wat er van DUO+ wordt verwacht. In deze DVO is ook opgenomen wanneer door DUO+ aan de gemeente gerapporteerd dient te worden. Dit geschiedt enkele keren per jaar op basis van de in de programmabegroting opgenomen indicatoren. Meer specifiek op de VTH-taken worden jaarlijks opgesteld:

  • een uitvoeringsprogramma; en

  • een jaarverslag

6.7 Opleiding

Een vereiste voor een professionele taakuitoefening is de zorg voor voldoende opleiding. Op dit moment is er een beperkt afdelingsbudget beschikbaar waar alle medewerkers gelijkelijk gebruik van kunnen maken. Om kosten te besparen wordt steeds nagegaan of het geven van een cursus in eigen huis mogelijk is.

De komende jaren gaat er veel veranderen op het gebied van toezicht en handhaving bijvoorbeeld op het gebied van het omgevingsrecht doet de Omgevingswet zijn intrede. Ook de nog vast te stellen “kwalteitsverordening” zal van invloed zijn op de omvang van de organisatie en de kwaliteit van de medewerkers. Scholing van de medewerkers blijft de aankomende jaren daarom noodzakelijk om op een goede wijze invulling te kunnen geven aan de werkzaamheden.

Voor de Boa’s die met grote regelmaat verplichte cursussen ( permanente her- en bijscholing voor domein I, verkeersregelaarsexamen, etc.) moeten doen, is een afzonderlijk opleidingsbudget beschikbaar.

6.8 Financiële verantwoording

De personeelsformatie en de financiële middelen die nodig zijn voor een adequate uitvoering van het VTH-beleid zijn vastgelegd in de begroting van de gemeente Uithoorn voor de uitvoeringsorganisatie Duo+. In het uitvoeringsprogramma wordt jaarlijks aangegeven hoe de personele capaciteit wordt ingezet.

6.9 Monitoring, rapportage en evaluatie

Ter bevordering van de inzichtelijkheid en overzichtelijkheid van de werkzaamheden binnen het team Vergunningen, Toezicht en handhaving worden er werkplannen voor alle medewerkers van het team ontwikkeld. Op basis van voorgenomen werkzaamheden in het uitvoeringsprogramma wordt een jaarverslag opgesteld. Hierin wordt opgenomen in hoeverre de voorgenomen werkzaamheden zijn gerealiseerd en wat de reden is voor eventuele afwijkingen. Deze gegevens worden gebruikt voor een eventuele bijstelling van de werkzaamheden voor het jaar daaropvolgend. Met een goede verantwoording over de uitvoering van de activiteiten kan zowel de effectiviteit als de efficiëntie van de uitgevoerde inspanningen worden beoordeeld. Met het jaarverslag wordt aan de raad verantwoording afgelegd over de uitvoering van de taken (conform artikel 7 Bor).

6.10 Hardheidsclausule

In dit beleidsplan is een aantal beleidsregels geformuleerd die tot doel hebben te komen tot een efficiënte en effectieve uitvoering van de VTH-taken. Dit zijn algemene uitgangspunten voor het handelen. Dit impliceert dat er altijd bijzondere omstandigheden kunnen zijn die in een concreet geval tot een andere dan hier beschreven aanpak leiden. Of, om het in de termen van artikel 4:84 van de Algemene wet bestuursrecht te formuleren:

'Het bestuursorgaan handelt overeenkomstig de beleidsregel, tenzij dat voor een of meer belanghebbenden gevolgen zou hebben die wegens bijzondere omstandigheden onevenredig zijn in verhouding tot de met de beleidsregel te dienen doelen.'

Een aantal elementen in deze formulering behoeft explicitering in dit beleidsplan:

Het bestuur handelt overeenkomstig deze nota

Het vastleggen van beleidsregels in de nota heeft tot gevolg dat het college en de burgemeester elk voor hun eigen bevoegdheid, handelt overeenkomstig de uitgangspunten die in dit plan zijn geformuleerd en dat ook derden daarop moeten kunnen vertrouwen.

Behoudens bijzondere omstandigheden

Er kunnen altijd bijzondere omstandigheden zijn die bij toepassing van de beleidsregels in een concreet geval tot onevenredige hardheid kunnen leiden. Er kunnen talloze aanleidingen zijn om hierop een beroep te doen. Het is aan de overtreder of andere belanghebbenden om - bij de aanschrijving - deze bijzondere belangen aan de orde te stellen. Het bestuur gaat zelf niet actief naar dergelijke belangen op zoek. Een beroep op dergelijke bijzondere omstandigheden kan (vrijwel) nooit worden gedaan als de overtreder op voorhand al was meegedeeld welke consequenties zijn handelen zou hebben en hij toch de overtreding heeft gepleegd.

Als uitkomst van een belangenafweging

De bijzondere belangenafweging moet tot de slotsom leiden dat de doelen die met de handhaving zijn gediend in geen verhouding staan tot de belangen die de overtreder heeft bij het voortduren van de illegale situatie. Het moet dus vrijwel per definitie om relatief ondergeschikte overtredingen gaan. Immers, als er sprake is van gevaarzetting, schade, hinder, overlast en dergelijke zal de belangenafweging al snel naar handhaving (moeten) leiden.

Beroep op de hardheidsclausule

In het algemeen kan alleen een beroep op de hardheidsclausule worden gedaan als er een combinatie is van:

  • niet expliciet verwijtbaar handelen; met

  • bijzondere omstandigheden die afweging vragen; en

  • relatief ondergeschikte overtredingen.

Kan aan een van deze vereisten niet worden voldaan dan ligt een positief besluit naar aanleiding van een beroep op de hardheidsclausule niet in de rede.

Bijlage 1 Risicoanalyse en prioriteiten

Prioriteren met behulp van risicoanalyse

Het ontbreekt de gemeente aan voldoende menskracht en middelen om alle verleende vergunningen op alle vergunde facetten te controleren en daarnaast ook nog alle illegale activiteiten, klachten, handhavingsverzoeken en eventuele bestuurlijke interventies te kunnen opsporen, beoordelen en te sanctioneren. Bovendien is de maatschappelijke noodzaak hiertoe ook niet aanwezig.

De toezicht- en handhavingsinspanningen dienen zich daarom te richten op die activiteiten waar de risico’s als er problemen ontstaan het grootst zijn. Een veel gehoorde kreet in handhavend Nederland luidt ‘vissen waar de vis zit’. Een manier om te bepalen waar de ‘vissen zitten’ is door een risicoanalyse uit te voeren.

Voor het uitvoeren van de risicoanalyse is gebruik gemaakt van een landelijk geaccepteerd risicomodel dat uitgaat uit van de definitie:

Risico = (negatief effect) x (de kans dat dit effect voorkomt)

In de analyse is van alle activiteiten de inschatting van het risico voor de aantasting van de leefomgeving centraal gesteld.Het risico is daarbij de kans dat niet-naleving van voorschriften leidt tot ongewenste effecten en de schade die dit voor de leefomgeving oplevert. Hoe groter de kans op niet-naleving en hoe groter de schade voor de leefomgeving hoe meer de gemeente stuurt op naleving.

Per activiteit is op basis van ervaring van betrokken medewerkers daarom een inschatting gemaakt van:

  • het naleefgedrag van de gebruikers van de leefomgeving

  • de schade die kan ontstaan in geval van niet-naleving van gestelde regels

Methodiek risicoanalyse

De aspecten ‘kans’ en ‘effect’ richten zich op een aantal thema’s. Deze thema’s zijn algemeen geformuleerd en kunnen worden toegepast op elk taakveld (Wabo, APV en bijzondere wetten). Het gaat om de volgende thema’s:

Thema

Toelichting

Fysieke veiligheid

in hoeverre leidt de overtreding tot aantasting van de fysieke veiligheid, en/of veiligheidsrisico’s voor de omgeving of derden? Het gaat hierbij om zaken als brandgevaar, explosiegevaar of instortingsgevaar.

Gezondheid

In hoeverre heeft de overtreding gevolgen voor de volksgezondheid? Het betreft vooral effecten op de lange termijn als gevolg van onvoldoende licht of lucht, geluid, vochtigheid en gebruik van of blootstelling aan schadelijke stoffen.

Natuur

In hoeverre leidt de overtreding tot aantasting van de natuur? Aspecten die hier aan de orde komen zijn bodemverontreiniging, aantasting flora en fauna. Duurzaamheid:(bodem, water, afval, verbruik van gas en elektra).

Financieel/economisch

In hoeverre leidt de overtreding tot financieel- economische schade voor de gemeente.

Leefomgeving

In hoeverre leidt de overtreding tot aantasting van de kwaliteit van de leefomgeving (leefbaarheid, aangezicht en privacy).

Imago

Hoe groot is het politiek-bestuurlijke afbreukrisico als de voorschriften niet worden nageleefd.

Om het effect van de overtreding te objectiveren naar ernst is de volgende onderverdeling aangehouden:

Effect

Fysieke veiligheid

Gezondheid

Natuur

Financieel/economisch

Leefomgeving

Imago

0

Geen effect

Geen effect

Geen effect

Geen effect

Geen effect

Geen effect

Geen effect

1

Heel klein

Pijn of letsel bij individu

Gering gevaar voor gezondheid

Enige verstoring van natuur/ milieu

€ 1 - € 1.000

Enige verstoring aanzien/ nauwelijks toename onveiligheidsgevoel

Nauwelijks bestuurlijk belang/aantasting imago

2

Klein

Pijn of letsel bij meer individuen

Gevaar voor de gezondheid

Aanzienlijke verstoring van natuur/ milieu

€ 1.000 - € 10.000

Aanzienlijke verstoring aanzien/ enige toename onveiligheidsgevoel

Klein bestuurlijk belang/aantasting imago

3

Gemiddeld

Zwaar letsel bij een enkeling of gering letsel bij velen

Groot gevaar voor gezondheid/enige ziektegevallen

Aantasting van natuur/ milieu van enige duur

€ 10.000 - € 100.000

Aantasting leefomgeving van enige duur / gemiddelde toename onveiligheidsgevoel

Gemiddeld bestuurlijk belang / aantasting imago

4

Groot

Dood van een enkeling of ernstig letsel bij velen

Veel ziektegevallen, enkel sterfgeval

Aantasting van natuur/milieu van lange duur

€ 100.000 - € 1.000.000

Aantasting leefomgeving van lange duur / grote toename onveiligheidsgevoel

Groot bestuurlijk belang / aantasting imago

5

Zeer groot

Meer doden

Meer sterfgevallen

Onherstelbare schade natuur/ milieu

> € 1.000.000

Onherstelbare schade leefomgeving/zeer grote toename onveiligheidsgevoel

Zeer groot bestuurlijk belang/aantasting imago

De kans dat een overtreding plaatsvindt is als volgt geobjectiveerd:

Overtredingskans

0

komt nooit voor

1

komt zelden voor

2

komt af en toe voor

3

komt regelmatig voor

4

komt veelvuldig voor

5

komt erg vaak voor

In de analyse is van alle activiteiten de kans ingeschat dat er iets kan gebeuren en Dit leidt vervolgens tot een onderverdeling in hoge, gemiddelde en lage prioriteiten. De hoogte van de prioriteit bepaalt de mate van intensiteit van het toezicht.

Kans

Intensiteit van het toezicht

(Heel)hoog

Er vindt een intensieve en integrale controle plaats op basis van een vooraf opgesteld actieplan. Elke melding van inwoners, ondernemers of handhavingspartners waaruit kan worden afgeleid dat er sprake is van overtreding van een kernbepaling (bepalingen die binnen de regeling of vergunning waarvan zij deel uitmaken, de kern vormen van de bescherming van de belangen waartoe die regeling of vergunning strekt) een vervolg krijgt.

Bij een eerste constatering van overtreding van handhavingstaken met een (heel) hoge toezichts- en handhavingsprioriteit volgt altijd een reactie, daar waar mogelijk "lik op stuk". Enerzijds om de overtreder direct tot naleving te dwingen, anderzijds om tijdrovende aanschrijvingsprocedures tot een minimum te beperken. Bij constatering van een overtreding van een kernbepaling bij hercontrole volgt een bestuursrechtelijke en/of strafrechtelijke sanctie.

Gemiddeld

Het toezicht vindt minder intensief (al dan niet met een lagere controlefrequentie) en vooral steekproefsgewijs plaats, dan wel door gebiedsgerichte controles of door surveillances. Bij constatering van een overtreding volgt altijd een reactie welke in eerste aanleg bestaat uit een schriftelijke waarschuwing of een PV. Indien bij hercontrole opnieuw een overtreding wordt geconstateerd volgt een sanctie, afhankelijk van de aard van de overtreding bestaande uit een strafrechtelijke geldboete of een bestuurlijke sanctie.

Laag

Er is sprake van passief toezicht (al dan niet met een zeer lage controle-frequentie). In principe wordt alleen naar aanleiding van meldingen, klachten of handhavingsverzoeken toegezien op naleving van de regels.

De prioritering is niet bedoeld om een bepaalde volgorde in de handhaving aan te geven. De prioritering is bedoeld om richting te geven aan de inzet van mensen, middelen, de frequenties van toezicht en handhaving en de aspecten waarop tijdens handhavingsbezoeken wordt gelet. Hoe hoger de prioriteit hoe actiever er gehandhaafd wordt. Verder zal de gemeente naar aanleiding van (niet anonieme) meldingen of handhavingsverzoeken altijd actie ondernemen. Dat geldt des te meer als het bestuursrecht ingezet wordt ter ondersteuning van een strafrechtelijk aanpak om (georganiseerde) criminaliteit te bestrijden.

De prioriteitenstelling wil zeggen dat overal aandacht aan wordt besteed, alleen met een verschillende toezichts- en handhavingsinzet en tempo.

Hoewel de risicoanalyse met cijfers werkt, is de uitkomst niet objectief maar subjectief. Het is het gevolg van een keuze. Daarom wordt jaarlijks nagegaan of de prioriteiten niet veranderd zijn. De risicoanalyse wordt jaarlijks getoetst op actualiteit, aangezien zowel problemen als naleefgedrag in de tijd veranderen. In de jaarlijkse uitvoeringsprogramma’s wordt hier op terug gekomen.

Risicoanalyse

In onderstaande tabellen is per taakveld de risicoanalyse beschreven en is de prioriteit van iedere toezicht- en handhavingstaak berekend. Hierbij is onderscheid gemaakt in vier soorten prioriteiten. Deze prioriteiten zijn in de tabellen te herkennen aan verschillende kleuren.

Rood:

taken met een hele hoge prioriteit met een prioriteitsscore van 20 en hoger

Oranje:

taken met een hoge prioriteit met een prioriteitsscore van 12 - 19

Blauw:

taken met een gemiddelde prioriteitsscore van 6 - 11

Groen:

taken met een lage prioriteit met een prioriteitsscore van 0 -5

De volgende aspecten worden gescoord:

  • Negatief effect: Hoe groot zijn de negatieve gevolgen als regels niet worden nageleefd?

  • Kans op niet-naleving: Hoe groot is de kans dat een doelgroep de regels niet naleeft?

afbeelding binnen de regeling

afbeelding binnen de regeling

afbeelding binnen de regeling

5) In algemene zin heeft ‘strijdig gebruik bestemmingsplan’ een gemiddelde prioriteit. 2 Zaken maken dat hier toch een hoge prioriteit aan wordt gegeven: illegale bewoning en hennepteelt in bedrijfsgebouwen. De uitwerking hiervan valt onder de prioriteiten huisvesting ‘arbeidsmigranten’ en ‘ondermijning’.

afbeelding binnen de regeling afbeelding binnen de regeling afbeelding binnen de regeling afbeelding binnen de regeling afbeelding binnen de regeling afbeelding binnen de regeling afbeelding binnen de regeling afbeelding binnen de regeling afbeelding binnen de regeling

Bijlage 2 Samenwerkingspartners

Een van de belemmeringen voor een effectieve en efficiënte handhaving is de versnippering van de uitvoering welke onder meer gepaard gaat met vrijblijvendheid in samenwerking tussen handhavingspartners. Hierdoor is het moeilijk, zo niet onmogelijk, om problemen aan te pakken die de jurisdicties van afzonderlijke besturen overschrijden, met name mobiele en ketenactiviteiten. Ketenpartners sluiten voor wat betreft taken en verantwoordelijkheden op elkaar aan en zijn daarop aanspreekbaar.

Voor de realisatie van onze doelstellingen is de gemeente (i.c. DUO+) mede afhankelijk van andere partijen. Hieronder wordt kort stilgestaan bij de partijen waar het meest intensief mee wordt opgetrokken en wordt aangegeven hoe de samenwerking wordt gestructureerd.

Omgevingsdienst Noordzeekanaalgebied

In 2013 is de omgevingsdienst Noordzeekanaalgebied (OD NZKG) van start gegaan. De OD NZKG voert namens Uithoorn, op basis van een jaarlijks op te stellen DVO, de zogenaamde basistaken (voornamelijk vergunningen, meldingen, toezicht en handhaving van inrichtingen Wet milieubeheer) uit. In deze DVO is tevens vastgelegd dat de werkzaamheden overeenkomstig de kwaliteitscriteria 2.1 plaatsvinden.

In geval van gecombineerde aanvragen (bijvoorbeeld bouwen en milieu) vindt de vergunningverlening ook door de gemeente plaats. Daarbij wordt gebruik gemaakt van de expertise van de OD NZKG voor het milieugedeelte van de omgevingsvergunning.

De OD NZKG rapporteert aan de gemeente over de door haar uitgevoerde activiteiten. De gemeente is het loket voor milieuaanvragen en meldingen Activiteitenbesluit. Klachten over milieu (geluidhinder, geurhinder, bodemverontreiniging etc.) kunnen zowel bij de gemeente als de OD NZKG worden ingediend.

Er vindt minstens 4 maal per jaar overleg plaats met de OD NZKG. Dit geschiedt aan de hand van de jaarlijks op te stellen uitvoeringsovereenkomst en de tertaalrapportages. Daarnaast is er tussentijds overleg over concrete uitvoeringszaken. Daartoe is er een vaste contactpersoon bij zowel de OD NZKG als de gemeente.

Veiligheidsregio Amsterdam-Amstelland

In de Veiligheidsregio Amsterdam-Amstelland is onder meer de regionale brandweer ondergebracht. De brandweer heeft een adviserende functie bij vergunningverlening op het vlak van brandpreventie en externe veiligheid en houdt daarnaast toezicht bij bedrijven en instellingen op het naleven van brandpreventieve voorschriften. Met de Veiligheidsregio is op ad hoc basis overleg over lopende en nieuwe zaken.

Politie en Openbaar Ministerie

Belangrijke ketenpartners zijn de politie en het OM. In een convenant zijn werkafspraken en taakafbakeningen beschreven tussen de politie en de buitengewoon opsporingsambtenaren. Dit convenant zal, tegen de achtergrond van dit beleid, worden geactualiseerd Het OM, politie en de burgemeester hebben daarnaast regulier overleg in de zogenaamde ‘driehoek’. Voorts is er vier maal per jaar horecaoverleg met de politie.

Omringende gemeenten

De zogenaamde AM (Amstelland-Meerlanden) -gemeenten hebben frequent overleg met elkaar. Deze partners zijn niet afhankelijk van elkaar, maar versterken elkaar door samenwerking. Binnen de regio is regelmatig overleg over ontwikkelingen en worden op casusniveau “problemen” met elkaar gesproken en van elkaars kennis en kunde gebruik gemaakt.

De gemeente Uithoorn staat open voor andere netwerkverbanden, die bij kunnen dragen aan een professionele uitvoering van taken. In een netwerkverband kan een goede balans gevonden worden tussen nabijheid van uitvoering van taken en kwaliteit en professionaliteit waarvoor een zekere schaalgrootte nodig is.

Daarnaast is er nog op ad-hoc basis overleg met waterschap Amstel, Gooi en Vecht, de provincie Noord-Holland, GGD, Voedsel en Warenautoriteit en Arbeidsinspectie.

Bijlage 3 Werkwijze bij een standaard controle

Een controle bestaat meestal uit drie fasen, namelijk het voorbereiden, het uitvoeren en het rapporteren. Per fase gaan we in op de werkwijze die we meestal hanteren.

Fase 1: Voorbereiding

De toezichthouder voert dossieronderzoek uit. De toezichthouder bestudeert het dossier met bijvoorbeeld de verleende vergunning(en) en eerdere correspondentie. Ook gaat hij na welke regelgeving (mogelijk) van toepassing is. Als dat nodig is stemt de toezichthouder het controlebezoek voordien af met interne vergunningverleners en andere toezichthouders. Dit doet hij ook met externe handhavingspartners. Daarna maakt de toezichthouder meestal een afspraak met de contactpersoon voor de controle. Zo voorkomen we dat het voor een toezichthouder, op het moment dat hij langs komt, niet mogelijk is om een volledige controle uit te voeren. Van deze regel wijken we af als een overtreding pas kan worden vastgesteld als we de contactpersoon niet op de hoogte hebben gesteld. Dit kan het geval zijn bij ontvangen klachten, vaak over het overtreden van gedragsregels.

Fase 2: Uitvoering

Na een goede voorbereiding voert de toezichthouder de controle uit. Bij aankomst bij de activiteit of het object meldt de toezichthouder zich bij de contactpersoon en legitimeert zich. Vervolgens geeft de toezichthouder het doel van de controle aan en vertelt hoe hij de controle wil uitvoeren. De toezichthouder voert het controlebezoek uit samen met de contactpersoon. De toezichthouder houdt zich aan de op het terrein geldende veiligheidsaspecten. De toezichthouder gebruikt zijn wettelijke bevoegdheden als dat nodig is en hij houdt zich aan de wettelijk gestelde regels hiervoor. Bijvoorbeeld bevoegdheden en regels voor het betreden van plaatsen, het nemen van monsters, etc. De toezichthouder toetst de aangetroffen situatie aan regels en legt deze vast in een rapport. Tijdens het bezoek kan hij ook bevindingen vastleggen met bijvoorbeeld het nemen van monsters en foto’s. Tijdens het bezoek geeft de toezichthouder voorlichting over de regels die gelden en hij kan advies geven over niet verplichte zaken bijvoorbeeld niet verplichte duurzame maatregelen. Als de toezichthouder de controle heeft uitgevoerd bespreekt hij de bevindingen met de contactpersoon. De toezichthouder maakt afspraken over herstel van eventuele overtreding(en) waarbij de toezichthouder de sanctiestrategie toepast. In ernstige gevallen, bijvoorbeeld als de overtreding tot een gevaarlijke of hinderlijke situatie leidt of als de overtreding onomkeerbaar is, dan treedt de toezichthouder direct op. In minder ernstige gevallen of als alles in orde is dan vat de toezichthouder de bevindingen van het controlebezoek samen in een brief aan de contactpersoon.

Fase 3: Rapportage

De rapportage met eventuele toegevoegde (digitale) foto’s, bijlagen etc. dient als bewijs. Ook de vervolgafspraken staan er in. De toezichthouder slaat deze rapportage na het bezoek op in het digitale informatiesysteem. We bewaren dit om de omvang en diepgang van de controle en de gemaakte afspraken met de contactpersoon vast te leggen. Het controlerapport is belangrijk voor het vastleggen van de handhavingshistorie en voor de bewijsbaarheid in een eventueel strafrechtelijk en of bestuursrechtelijk vervolgtraject. Wij kunnen er ook mee aantonen dat we voldoen aan onze toezichtstaak als er later onverhoopt ergens iets mis gaat. Niet alle rapportages zijn even omvangrijk. Een rapport van een hercontrole bevat alleen de aspecten die tijdens de vorige controle overtreden waren. Bij periodieke controles van bedrijven bevestigen we de resultaten altijd schriftelijk of via e-mail aan de contactpersoon. Bij alle andere controles bevestigen we de resultaten alleen schriftelijk of digitaal bij overtredingen. In deze brief leggen we ook de afspraken over herstel van de overtreding(en) vast.

Bijlage 4 Specifieke soorten toezichtcontroles

Controle tijdens bouw

Een controle tijdens de bouwfase van een gebouw

voorbeeld: controle tijdens de bouw van een woning

Opleveringscontrole

Een controle van een gebouw na het verlenen van een vergunning, ontheffing of het indienen van een melding.

voorbeeld: controle als een bedrijfsgebouw net gebouwd is

Periodieke controle

Een regelmatig terugkerende controle bij een bedrijf of activiteit

voorbeeld: een milieucontrole bij een bedrijf

Incidentele controle

Een controle naar aanleiding van een klacht, melding, of handhavingsverzoek

voorbeeld: een controle van een bouwwerk na een klacht over bouwen zonder vergunning

Aspectcontrole

Een controle op (alleen) één of enkele onderdelen.

voorbeeld: een controle van de brandblussers van een bedrijf

Zelfcontrole

Een controle waarbij we de gecontroleerde zelf een checklist invult om aan te geven in hoeverre hij voldoet aan de regels. In aanvulling hierop controleert een toezichthouder steekproefsgewijs of de ingevulde checklist klopt.

voorbeeld: een ondernemer vult zelf een checklist in of hij voldoet aan brandveiligheidseisen

Administratieve controle

Een controle aan de hand van administratieve gegevens en bescheiden zoals informatie van de Kamer van Koophandel, overlegde keuringsrapporten, certificaten zonder fysieke controle ter plaatse.

voorbeeld: een controle van het rapport van een bodemonderzoek

Gebiedsgerichte controle

Controle van een gebied, waarbij toezichthouders door een aangewezen gebied rijden waarin wordt gecontroleerd op bepaalde overtredingen.

voorbeeld: controle van een gebied op onveilig parkeren

Hercontrole

Controle van een gebouw of activiteit op locatie naar aanleiding van een eerdere controle waarbij overtredingen zijn geconstateerd. We kijken of de overtredingen zijn gestopt.

Bijlage 5 Stappenplan Landelijke Handhavingsstrategie

Stap 1: Positionering bevinding in de interventiematrix

afbeelding binnen de regeling

Figuur 2: De interventiematrix

De handhaver bepaalt ten eerste in welk segment van de in figuur 2 opgenomen interventiematrix hij de bevinding positioneert door: (1) het beoordelen van de gevolgen van de bevinding voor milieu, natuur, water, veiligheid, gezondheid en/of maatschappelijke relevantie en (2) het typeren van de normadressaat.

Ad. 1

De gevolgen van bevindingen beoordeelt de handhaver als:

  • 1.

    vrijwel nihil; of

  • 2.

    beperkt; of

  • 3.

    van belang – er is sprake van aanmerkelijk risico dat de bevinding maatschappelijke onrust geeft en/of milieuschade, natuurschade, waterverontreiniging en/of doden, zieken of gewonden (mens, plant én dier) tot gevolg heeft; of

    • aanzienlijk, dreigend en/of onomkeerbaar – onder andere het geval als de overtreding maatschappelijke onrust en/of ernstige milieuschade, ernstige natuurschade, ernstige waterverontreiniging en/of doden, zieken of gewonden (mens, plant én dier) tot gevolg heeft.

Ad. 2

De handhaver typeert de normadressaat als:

  • A.

    goedwillend, proactief en geneigd om de regels te volgen, de bevinding is het gevolg van onbedoeld handelen; of

  • B.

    onverschillig/reactief, neemt het niet zo nauw met het algemeen belang, heeft een onverschillige houding, de bevinding en de gevolgen van zijn handelen laten hem koud; of

  • C.

    is opportunistisch en calculerend, er is sprake van het bewust belemmeren van toezichthouders, er is sprake van mogelijkheidsbewustzijn, maar de gevolgen van het handelen worden op de koop toe genomen, bewust risico nemend; of

  • D.

    bewust en structureel de regels overtredend en/of crimineel of deel uitmakend van een criminele organisatie, houdt zich bezig met fraude, oplichting of witwassen.

Bij de typering van de normadressaat kijkt de handhaver dus verder dan de bevinding op zich en neemt hij diens gedrag en toezicht- en handhavingshistorie mee in beschouwing. Als de handhaver niet in staat is om de normadressaat te typeren, dan is typering B (onverschillig/reactief) het vertrekpunt.

De handhaver bepaalt tot slot of er sprake is van verzachtende of verzwarende argumenten. Bij verzachtende argumenten wordt de in de interventiematrix gepositioneerde bevinding één segment naar links en vervolgens één segment naar onder verplaatst. Bij verzwarende argumenten, waaronder recidive, is de verplaatsing één segment naar rechts en vervolgens één segment naar boven. Als er meer verzachtende of verzwarende argumenten zijn, levert dit toch maar één verplaatsing op.

Als legalisatie van de bevinding mogelijk is, is dat de aangewezen weg gelet op de hieruit voortvloeiende rechtszekerheid voor alle betrokkenen. Dit laat het toepassen van de landelijke handhavingsstrategie en de interventiematrix onverlet, omdat er maatregelen nodig kunnen zijn om de overtreding te beëindigen en de gevolgen te beperken of weg te nemen. Bij het toepassen van de interventiematrix is de mogelijkheid van legalisatie een verzachtende omstandigheid.

Er kunnen tot slot omstandigheden zijn om bij een bevinding van handhaven af te zien op basis van de in paragraaf 5.3.3. van de in dit beleidsplan beschreven gedoogstrategie. Gedogen laat eventuele strafvervolging door het OM overigens onverlet.

Stap 2: Bepalen verzwarende aspecten

De handhaver bepaalt of er verzwarende aspecten zijn die moeten worden betrokken bij de afweging om het bestuurs- en/of strafrecht toe te passen. Hoe meer verzwarende aspecten, des te groter de reden om naast bestuursrechtelijk ook strafrechtelijk te handhaven. Vooral voor bevindingen die na stap 1 in de middensegmenten van de interventiematrix zijn gepositioneerd (A4, B3, B4, C2 en D2), kunnen de verzwarende aspecten reden zijn om naast bestuursrechtelijk ook strafrechtelijk op te treden. De volgende verzwarende aspecten worden afgewogen:

  • 1.

    Verkregen financieel voordeel (winst of besparing). De normadressaat heeft door zijn handelen financieel voordeel behaald of financieel voordeel halen was het doel.

  • 2.

    Status verdachte / voorbeeldfunctie. De normadressaat is: een regionaal of landelijk maatschappelijk aansprekende of bekende (rechts)persoon, een overheid, een toonaangevend brancheonderdeel, een certificerende instelling, een persoon die een openbaar ambt bekleedt, de eigen organisatie.

  • 3.

    Financiële sanctie heeft vermoedelijk geen effect. Een bestuurlijke boete kan waarschijnlijk niet geïnd worden of is waarschijnlijk door de normadressaat als (bedrijfs)kosten ingecalculeerd.

  • 4.

    Combinatie met andere relevante delicten. Andere handelingen zijn gepleegd ter verhulling van de feiten, zoals valsheid in geschrift, corruptie of witwassen.

  • 5.

    Medewerking van deskundige derden. De normadressaat is bij zijn handelen ondersteund door deskundige derden, zoals vergunningverlenende of certificerende instellingen, keuringsinstanties en brancheorganisaties. De handhaver moet onderbouwen op grond van welke aanwijzingen hij het vermoeden heeft dat de deskundige derde op de hoogte was en/of medewerking heeft verleend aan de geconstateerde bevinding(en).

  • 6.

    Normbevestiging. Bij dit aspect geldt dat het doel van de handhaving ligt in het onder de aandacht brengen van het belang van een bepaalde norm bij de branche of bij het bredere publiek. Strafrechtelijke handhaving vindt mede plaats in het kader van normhandhaving of normbevestiging met het oog op grotere achterliggende te beschermen rechtsbelangen. Hierbij speelt de openbaarheid van het strafproces een grote rol. Als in het openbaar, door middel van een onderzoek ter terechtzitting of de publicatie van een persbericht bij een transactie of strafbeschikking, verantwoording wordt afgelegd van gepleegde strafbare feiten krijgt de normhandhaving of normbevestiging het juiste effect.

  • 7.

    Waarheidsvinding. Soms kan strafrechtelijk optreden met toepassing van opsporingsbevoegdheden met het oog op de strafrechtelijke waarheidsvinding en afdoening aangewezen zijn. Bijvoorbeeld als een controle of inspectie aanwijzingen aan het licht brengt dat er meer aan de hand is, maar de bestuursrechtelijke instrumenten ontoereikend zijn om de waarheid aan het licht te brengen.

Stap 3: Bepalen of overleg van het bestuur met politie en OM, dan wel politie en OM met het bestuur over de toepassing van het bestuurs- en/of strafrecht geïndiceerd is

De handhaver bepaalt of overleg over de toepassing van het bestuurs- en/of strafrecht geïndiceerd is op basis van de beoordeling van de bevinding met de interventiematrix (stap 1) en de afweging van verzwarende aspecten (stap 2). Dit overleg beoogt een weloverwogen inzet van het bestuursrecht, het bestuurs- én strafrecht of alleen het strafrecht. Dit overleg is derhalve tweerichtingsverkeer: bestuursrechtelijke handhavers zoeken indien noodzakelijk het overleg op met politie en OM en omgekeerd.

Overleg over de toepassing van het bestuurs- en/of strafrecht is altijd noodzakelijk als de handhaver de bevinding na stap 1 heeft gepositioneerd in de middensegmenten (A4, B3, B4, C2, D2 en D1) of zware segmenten (C3, C4, D3 en D4) van de interventiematrix. Overleg kan ook zinvol zijn bij bevindingen die de handhaver weliswaar heeft gepositioneerd in de lichte segmenten van de interventiematrix (A1, A2, A3, B1, B2 en C1), maar waarbij er op grond van stap 2 sprake is van één of meer verzwarende aspecten.

In situaties waarin een handhavingsinstantie een BSBm oplegt is overleg met het OM niet geïndiceerd en is strafrechtelijk optreden door het OM niet aan de orde.

Als de handhaver concludeert dat overleg over de toepassing van het bestuurs- en/of strafrecht geïndiceerd is, wordt gehandeld op basis van vooraf tussen bestuursrechtelijke handhavinginstanties, politie en OM gemaakte algemene afspraken over hun samenspel. Alleen zo kan accuraat en effectief optreden in voorkomende gevallen worden gewaarborgd, in het bijzonder als er sprake is van spoed en heterdaad. Situaties waarin de vooraf gemaakte algemene afspraken niet voorzien, zullen apart door handhavingsinstantie, politie en OM worden beoordeeld, in een regulier overleg of door middel van ad hoc overleg als snelheid vereist is. Uit het overleg volgt hoe de betreffende bevinding wordt opgepakt: alleen bestuursrechtelijk, bestuurs- én strafrechtelijk of alleen strafrechtelijk. Het laatste veelal startend met een opsporingsonderzoek onder leiding van de Officier van Justitie.

Tenslotte is, afgezien van de interventiematrix, aangifte bij het OM standaard als toezichthouders de volgende ernstige bevindingen doen:

  • Situaties waarin bewust het toezicht onmogelijk wordt gemaakt, zoals het weigeren van toegang, intimidatie, geweldsdreiging, fraude, vernietiging van bewijs en poging tot omkoping.

  • Situaties waarin de toezichthouder constateert dat er opzettelijk mensen in gevaar worden gebracht, door onder andere: sabotage, vernieling of het bewust verstrekken van verkeerde informatie.

Stap 4: Optreden met de interventiematrix

De landelijke handhavingsstrategie gaat uit van het in principe zo licht mogelijk starten met interveniëren gericht op herstel en het vervolgens snel inzetten van zwaardere interventies als naleving uitblijft. De handhaver gebruikt de interventiematrix van figuur 2 daarbij als volgt:

  • 1.

    De handhaver kijkt naar de interventies in het segment van deze interventiematrix waarin hij de bevinding eerder met behulp van stap 1 heeft gepositioneerd.

  • 2.

    De handhaver kiest voor de minst zware (combinatie) van de in het betreffende segment opgenomen interventies, tenzij de handhaver motiveert dat een andere (combinatie van) interventie(s) in de betreffende situatie passender is.

De interventies in de (segmenten van de) matrix lopen van beneden naar boven op in zwaarte. Hieronder staan alle interventies van licht naar zwaar toegelicht.

Waar in de matrix van figuur 3 ‘PV’ staat betreft het de middelzware en zware segmenten die in stap 3 zijn afgestemd tussen handhavingsinstantie en OM. Als in overleg is besloten dat het OM niet optreedt, zijn er in deze situaties de in figuur 3 aangegeven op herstel en/of op bestraffing gerichte bestuursrechtelijke interventies om te overwegen, en ook de BSBm als strafrechtelijke interventie.

De handhaver zet de betreffende (combinatie van) interventie(s) in totdat sprake is van naleving. Als naleving binnen de door de handhaver bepaalde termijn uitblijft, pakt de handhaver direct door, door middel van het inzetten van een zwaardere (combinatie van) interventie(s). In algemene zin geldt voor termijnen het volgende:

  • Gedragsvoorschriften dienen direct in acht genomen te worden. Hiervoor dient geen of hooguit een zeer korte termijn te worden gesteld om de overtreding te beëindigen en/of herhaling ervan te voorkomen.

  • In alle andere gevallen – waaronder ook plannen of voorzieningen waarvoor investeringen vereist zijn – geldt: hoe urgenter de situatie des te korter de termijn. Daarbij rekening houdend met de technische en organisatorische realiseerbaarheid in die termijn.

Het optreden in stap 4, zoals tot nu toe beschreven, heeft betrekking op gedane bevinding(en) die op grond van de interventiematrix worden aangepakt. Uiteraard kunnen handhavingsinstanties aanvullend ook hun toezichtstrategie bij het betreffende bedrijf als zodanig aanpassen, in de zin van bijvoorbeeld het verhogen/verlagen van de toezichtfrequentie, het initiëren van de herijking van de vergunningensituatie, etc.

afbeelding binnen de regeling

Figuur 3: De interventiematrix voor het bepalen van de eerste interventie(s) – zie ook bijlage 2

Toelichting op interventiematrix

Bestuursrecht herstellend

Aanspreken/informeren

Aanspreken/informeren is een informele interventie (geen wettelijke basis) naar aanleiding van een inspectie die ertoe moet leiden dat de normadressaat naleeft of in staat is na te leven. Aanspreken/informeren gebeurt mondeling, door het verstrekken van schriftelijke informatie of door verwijzing naar websites. Aanspreken/informeren is vooral aan de orde bij goedwillende normadressaten die onbedoeld niet naleven en die gemotiveerd zijn de niet naleving zo snel mogelijk zelf op te lossen.

Waarschuwen – brief met hersteltermijn

Waarschuwen betekent dat de normadressaat naar aanleiding van een inspectie een waarschuwingsbrief ontvangt. Daarin is opgenomen welke maatregelen of voorzieningen getroffen moeten worden om na te leven en binnen welke (redelijke) termijn. In de brief staat ook dat de handhavingsinstantie verdergaande bestuursrechtelijke interventies zal nemen (last onder dwangsom (LOD), last onder bestuursdwang (LOD), als blijkt dat de in de waarschuwingsbrief opgenomen maatregelen of voorzieningen niet zijn getroffen na het verstrijken van de termijn.

Bestuurlijk gesprek

Een bestuurlijk gesprek met (de leiding van) de normadressaat in kwestie is een aanvullende escalerende interventie op waarschuwen.

Verscherpt toezicht

Verscherpt toezicht als interventie betreft het naar aanleiding van een inspectie meer of intensiever toezicht houden op de normadressaat. Een bestuurlijk gesprek zal hier vaak aan vooraf gaan. Verscherpt toezicht moet worden aangekondigd, als ook onder welke voorwaarden het verscherpt toezicht weer zal worden opgeheven.

Last onder dwangsom – LOD (zie paragraaf 5.3.2. en de Beleidsregels sanctiestrategie en hoogte dwangsommen).

Last onder bestuursdwang – LOB (zie tevens paragraaf 5.3.2.)

Voor de last onder bestuursdwang gelden dezelfde zorgvuldig te doorlopen stappen als voor de last onder dwangsom. Ook hier kan, bijvoorbeeld in spoedeisende situaties, van deze stappen worden afgeweken:

  • 1.

    Bestuurlijke waarschuwing, dat wil zeggen: het bekend maken van het voornemen om een last onder bestuursdwang op te leggen met een hersteltermijn plus de termijn om zienswijzen bekend te maken. Indien niet tijdig hersteld:

  • 2.

    Sanctiebeschikking, dat wil zeggen: het opleggen van een last onder bestuursdwang met een hersteltermijn. Indien niet tijdig hersteld:

  • 3.

    Uitvoeren bestuursdwang.

Tijdelijk stilleggen

Tijdelijk stilleggen betekent dat activiteiten of voertuigen als gevolg van de overtreding tijdelijk worden stilgelegd, tot de overtreding is hersteld en van naleving sprake is. Er kan aanleiding zijn om bij tijdelijk stilleggen beleid en/of politiek te informeren. Tijdelijk stilleggen kan onder de LOB vallen.

Bestuursrecht bestraffend

Bestuurlijke boete (zie tevens paragraaf 5.3.2.)

Het opstellen van het boeterapport gebeurt door de BOA, maar de kennisgeving, beschikking en inning gebeuren door het boetebureau (o.a. CJIB). De maxima en bandbreedtes van boetebedragen zijn veelal vastgelegd in de wetgeving. Een belangrijk verschil met de BSBm (zie hierna) is dat bezwaar en beroep bij het bestuursorgaan dienen te worden aangetekend, terwijl de normadressaat tegen de BSBm in verzet kan komen bij het OM.

Schorsen of intrekken vergunning (zie paragraaf 5.3.2.)

Strafrecht

Bestuurlijke strafbeschikking milieu - BSBm

De bestuurlijke strafbeschikking milieu is een op het strafrecht (artikel 257ba Wetboek van Strafvordering) gebaseerde interventie die daartoe bevoegde handhavingsinstanties zonder tussenkomst van het OM kunnen opleggen. Voor feiten uit het zogenoemde ‘Feitenboekje Bestuurlijke Strafbeschikking Milieu- en Keurfeiten’ wordt een combibon uitgeschreven (geldboete) die ter afdoening wordt gezonden aan het Centraal Justitieel Incassobureau (CJIB). De BSBm kan los van (óf óf), parallel met (én én) of volgtijdelijk aan (eerst...dan...) op herstel gerichte interventies worden ingezet.

De BSBm is bedoeld voor relatief eenvoudige overtredingen, waarbij er over de schuldvraag geen twijfel bestaat. Als geen BSBm kan worden uitgevaardigd is in veel gevallen overleg met het OM noodzakelijk.

Proces-verbaal (zie tevens paragraaf 5.3.2.)

BOA’s die een strafbaar feit vermoeden of constateren, kunnen een PV opmaken. Dit optreden valt onder het strafrechtelijk optreden dat in deze landelijke handhavingsstrategie is geregeld. Een PV is de basis voor het verdere optreden van het OM dat kan leiden tot sancties als: een geldboete, een werkstraf, een gevangenisstraf, ontneming van wederrechtelijk verkregen voordeel, publicatie van het vonnis, stillegging van de onderneming en verbeurdverklaring.

Stap 5: Vastlegging

De doorlopen stappen en genomen beslissingen worden verifieerbaar en transparant vastgelegd volgens de binnen de gemeente geldende administratieprocedures en -systemen, zodanig dat hieruit kan worden afgeleid dat is voldaan aan: het motiveringsbeginsel, het zorgvuldigheidsbeginsel, het verbod van willekeur en het verbod van misbruik van bevoegdheid.

Bijlage 6 Overzicht nalevingsstrategie

Strategie

Doel

Instrumenten

Hoe

Preventiestrategie

Bewustwording inwoners en ondernemers

Communicatie en

Voorlichting

- Website gemeente

- Huis- aan huisbladen

- Voorlichtingsbijeenkomsten

Zelfcontrole

- Convenanten met branches

- Certificering

- Keurmerk

Toezichtstrategie

Inzicht geven in wijze waarop gemeente toezicht houdt

Programmatisch toezicht

- Structureel op basis van vergunningen en uitvoeringsprogramma

Integraal toezicht

- In overleg met andere toezichthoudende organisaties

Vrije veld toezicht

- Op basis van eigen waarnemingen, klachten en verzoeken

Zelftoezicht

- Checklist voor bedrijven

- Bevorderen gebruik standaard registratie instrumenten

- Gecertificeerde controles

Sanctiestrategie

Aangeven hoe gemeente optreedt bij overtredingen

Bestuursrechtelijk (gericht op herstellen overtreding)

- Last onder dwangsom

- Bestuursdwang

- Intrekken vergunning

- Bestuurlijke boete

- Mediation

Strafrechtelijk (gericht op bestraffen overtreder)

- Bestuurlijke strafbeschikking

- Proces Verbaal

Gedoogstrategie

Voorwaarden waaronder gemeente niet optreedt tegen overtreding

Gedoogbeschikking

- Alleen in bepaalde gevallen en bij uitzondering

- Alleen bij overgang of overmachtsituaties

- Uitsluitend schriftelijk en tijdelijk

Bijlage 7 Beleidsregels sanctiestrategie en hoogte dwangsommen

Inleiding

Op grond van artikel 125 Gemeentewet jo. Artikel 5:21 en 5:32 van de Algemene wet bestuursrecht heeft een bestuursorgaan de bevoegdheid om handhavend op te treden in de vorm van een last onder dwangsom. Een last onder dwangsom is een zogenaamde herstelsanctie. Een herstelsanctie is gedefinieerd in artikel 5:2 van de Awb: een bestuurlijke sanctie die strekt tot het geheel of gedeeltelijk ongedaan maken van een overtreding, tot het voorkomen van herhaling van overtreding, dan wel tot het wegnemen of beperken van de gevolgen van een overtreding.

De inhoud van een last onder dwangsom bestaat uit een aantal elementen (artikel 5:32a en 5:32b Awb) en moet voldoen aan een aantal eisen.

  • -

    De te nemen herstelmaatregelen

  • -

    Een termijn (bij een last tot het voorkomen van verdere overtreding of tot ongedaan maken van een overtreding)

  • -

    De dwangsom. De dwangsom is of een bedrag ineens, of een bedrag per tijdseenheid waarin de last niet is uitgevoerd dan wel een bedrag per overtreding van de last.

  • -

    Vaststellen maximumbedrag waarboven geen dwangsommen meer worden verbeurd.

  • -

    Dwangsom in redelijke verhouding tot enerzijds de zwaarte van het door de overtreding van het wettelijk voorschrift geschonden belang en anderzijds de beoogde effectieve werking van de dwangsomoplegging.

Een bestuursorgaan komt bij het bepalen van de hoogte van de dwangsom en het maximum van het te verbeuren bedrag een ruime mate van beleidsvrijheid toe. De hoogte van de dwangsom kan en moet op de ernst van de overtreding worden afgestemd. (evenredigheid) en tot doel hebben de overtreding tegen te gaan of te voorkomen (effectiviteit).

Deze beleidsregels hebben betrekking op het bepalen van de termijnen en de hoogte van de dwangsom bij veelvoorkomende overtredingen op het gebied van omgevingsrecht en de bijzondere wetten. (Wabo, Wet milieubeheer, Wet bodembescherming, Bouwbesluit 2012), Drank- en Horecawet, Algemene plaatselijke verordening Uithoorn.

Handhavingsmiddelen

Last onder dwangsom

In beginsel zal gekozen worden voor een last onder dwangsom. Een last onder dwangsom is een herstelsanctie die strekt tot geheel of gedeeltelijk herstel van de overtreding en die de verplichting inhoudt tot betaling van de geldsom indien de last niet of niet tijdig wordt uitgevoerd.

Last onder bestuursdwang

Een last onder bestuursdwang is een herstelsanctie die inhoud een last tot geheel of gedeeltelijk herstel van de overtreding en de bevoegdheid van het bestuursorgaan om de last door feitelijk handelen ten uitvoer te leggen indien de last niet of niet tijdig wordt uitgevoerd. Een last onder bestuursdwang is een van de vormen van handhaving die wordt ingezet in het geval van de Wet Damocles of de Wet Victoria wanneer een pand gesloten wordt.

Spoedeisende bestuursdwang

Bij het opleggen van spoedeisende bestuursdwang wordt zoveel mogelijk de normale bestuursdwangprocedure gevolgd met een aangepaste (zeer) korte begunstigingstermijn. In voorkomende acute gevallen of onomkeerbare situaties kan bestuursdwang mondeling worden aangezegd en meteen worden geëffectueerd. Naderhand dient de bestuursdwang alsnog op schrift te worden gesteld en bekend te worden gemaakt. Hieronder staan enkele voorbeelden genoemd:

  • -

    Levensbedreigende situaties (bijvoorbeeld bij brand/instortingsgevaar);

  • -

    Brandgevaarlijke situaties die acuut levensbedreigend kunnen zijn;

  • -

    Illegale lozingen en andere ernstige milieubedreigende situaties;

  • -

    Het stilleggen van de bouw in geval van illegale bouw of onvoorziene veiligheid- of gezondheidssituaties tijdens vergunde bouwwerkzaamheden;

  • -

    Aantasting van monumentale waarden;

  • -

    Illegale grondbewerking;

  • -

    Bedreiging van de openbare orde;

  • -

    Illegale sloop (bijvoorbeeld met asbest) of onvoorziene veiligheid- of gezondheidssituaties tijdens vergunde sloopwerkzaamheden.

Preventieve last onder bestuursdwang of dwangsom

Als er sprake is van een klaarblijkelijk gevaar van een op zeer korte termijn te verwachten overtreding van een concreet bij of krachtens de wet- en regelgeving gesteld voorschrift kan een preventieve last onder bestuursdwang of dwangsom worden opgelegd. Daarbij is van belang dat die overtreding in de beschikking kan worden omschreven met die mate van duidelijkheid die uit een oogpunt van rechtszekerheid ten aanzien van handhavingsbeschikkingen is vereist.

Intrekken vergunning

Een eerder verleende vergunning of ontheffing kan ingetrokken worden als sanctie op onrechtmatig gedrag van een houder van een beschikking. Intrekking is slechts mogelijk op grond van verschillende wet- en regelgeving waarvoor het college of de burgemeester bevoegd gezag is. Te denken valt hierbij aan het verstrekken van onjuiste of onvolledige gegevens of het niet nakomen van de aan de vergunning of ontheffing verbonden voorschriften en beperkingen. In sommige gevallen zijn nog aanvullende handhavingsmaatregelen nodig in de vorm van een last onder dwangsom of een last onder bestuursdwang. Verder kan een vergunning worden ingetrokken om leed toe te voegen (bestraffende sanctie). Dit kan onder meer het geval zijn als een horecaondernemer doelbewust de exploitatievergunning overtreedt. De situatie waarin van de intrekkingsbevoegdheid gebruik wordt gemaakt is dermate casuïstisch dat deze per situatie wordt beoordeeld.

Op grond van de Wabo kan een vergunning voor de activiteit bouwen worden ingetrokken wanneer 26 weken geen gebruik wordt gemaakt van de vergunning.

Sluiten van de inrichting

De burgemeester heeft bijvoorbeeld de mogelijkheid een horeca-inrichting (tijdelijk) te sluiten vanwege verstoring van de openbare orde. Zaken die gerelateerd zijn aan verstoring van de openbare orde en die afzonderlijk niet tot een sanctie kunnen leiden, kunnen bij deze maatregel samen worden genomen.

Bestuurlijke strafbeschikking

Wanneer het gaat om ongewenste situaties (kleine overtredingen in de openbare ruimte op basis van de Apv en Afvalstoffenverordening), kan een financiële prikkel preventief kan werken. De beschikking is niet bedoeld om hiermee een overtreding te beëindigen. Een belangrijk verschil met bestuurlijke boete is dat de oplegging en inning bij de bestuurlijk strafbeschikking via het CJIB loopt en deze onder het strafrecht valt.

De bestuurlijke strafbeschikking kan alleen in aangewezen gevallen worden opgelegd In deze gevallen is geen bestuurlijke boete meer mogelijk.

Kennisgeving van bekeuring

Een BOA kan een kennisgeving van bekeuring opmaken.

Beschikking in het kader van Wet Mulder

Voluit heet de betrokken wet de Wet administratiefrechtelijke handhaving verkeersvoorschriften. Tegen de beschikking staat bezwaar en daarna beroep open.

Administratieve afhandeling wordt door het CJIB verzorgd. In een aantal gevallen, voornamelijk kleine verkeersovertredingen, is een BOA bevoegd om een beschikking op basis van de Wet Mulder op te leggen. Voor de overige zaken treedt de politie hiertegen op.

Deze afspraken zijn vastgelegd in het handhavingsarrangement wat in 2013 is gesloten tussen de burgemeester en de wijkteamchef van de politie Uithoorn.

Werkwijze

De hoogtes van de dwangsommen staan in redelijke verhouding tot de zwaarte van de overtreding. Een redelijke termijn is een termijn die een overtreder redelijkerwijs nodig heeft om de overtreding ongedaan te maken. Zo zal de aanschaf van een tijdschakelaar (energiebesparende maatregel) veel minder tijd vergen dan het laten keuren van een brandmeldinstallatie. In dat laatste geval moet rekening gehouden worden met een eventuele offerte- en opdrachtverstrekking, alvorens de brandmeldinstallatie daadwerkelijk kan worden gekeurd. De overtreder dient echter zelf ook rekening te houden met terugkerende afspraken zodat hij hiervoor onderhoudscontracten voor kan afsluiten. Indien na het verstrijken van de termijn uit de vooraankondiging dwangsom is verstreken, zal een dwangsom worden opgelegd waarin een begunstigingstermijn is opgenomen. Een last onder dwangsom kan onder voorwaarden ook preventief ter voorkoming van een overtreding worden opgelegd.

Termijnstellingen

De termijnstellingen in de schema’s worden niet alleen gehanteerd in de last onder dwangsom of bestuursdwang, maar ook in de schriftelijke waarschuwingen die daaraan vooraf gaan.

Dwangsom verbeurd

Indien de bedragen uit het schema worden gehanteerd en de dwangsommen verbeurd zijn, kan hierna een nieuwe last onder dwangsom worden opgelegd.

Dwangsombedragen in geval van recidive

In geval van herhaling van de overtredingen wordt een extra toeslag opgelegd bij een volgende last onder dwangsom. Recidive geldt als dezelfde overtreder binnen vijf jaar na de opgelegde last onder dwangsom dezelfde overtreding opnieuw begaat. Deze bedraagt 50% bij de eerste herhaling en 100% bij meerdere herhalingen. Als deze herstelsanctie ondanks herhalingen niet werkt, wordt gekozen voor een last onder bestuursdwang.

Invorderingsproces

  • 1.

    De overtreder verbeurt de bedragen van rechtswege na het verstreken van de begunstigingstermijn. De verbeurde dwangsom moet vervolgens binnen zes weken worden betaald. Artikel 5:33 Awb.

  • 2.

    Indien de dwangsom niet tijdig wordt betaald is er sprake van verzuim (artikel 4:97 Awb).Vanaf dat moment kan wettelijke rente worden gerekend.

  • 3.

    Nadat zes weken zijn verstreken nadat de dwangsom is verbeurd en het dwangsombedrag niet is betaald, moet voor de invordering van de dwangsombedragen een invorderingsbeschikking worden opgelegd. (artikel 5:37 Awb). (vatbaar voor bezwaar/ beroep). Binnen zes weken dient er te worden betaald.

  • 4.

    Indien ook wettelijke rente in rekening wordt gebracht, moet hiervoor ook een rentebeschikking worden opgelegd (artikel 4:99 Awb). Ook vatbaar voor bezwaar/beroep).

  • 5.

    Indien de overtreder ondanks de invorderingsbeschikking niet betaalt, volgt een aanmaning (artikel 4:132 e.v. Awb )

  • 6.

    Indien ook na de aanmaning niet wordt betaald, volgt een dwangbevel (inzetten deurwaarder; artikel 4:114 e.v. Awb) (vatbaar voor bezwaar en beroep).

  • 7.

    Uitstel van betaling kan alleen bij beschikking worden verleend. (artikel 4:94 Awb). Ook hiertegen staat bezwaar en beroep open. Er kan een zekerheidsstelling, bijvoorbeeld bankgarantie worden geëist.

Sanctiestrategie

Bij bestuursrechtelijke handhaving kiest het college, respectievelijk de burgemeester van Uithoorn, waar mogelijk, voor het opleggen voor een last onder dwangsom. In die gevallen waarin het belang dat het betrokken voorschrift beoogd te beschermen zich verzet tegen de bestuurlijke sanctie van een last onder dwangsom wordt daar niet voor gekozen. Dit kan zich bijvoorbeeld voordoen wanneer acuut gevaar optreedt of sprake is van onveilige situaties en de hoogte van een dwangsom onvoldoende effect heeft of zal hebben. In onderstaande schema’s wordt beschreven hoe bij overtredingen van de Wet milieubeheer respectievelijk overtredingen van Bouwen, brandveilig gebruik en strijdig gebruik bestemmingsplan wordt omgegaan.

Sanctiestrategie Wet milieubeheer

afbeelding binnen de regeling

Toelichting sanctiestrategie overtredingen van de Wet milieubeheer

Wanneer tijdens het toezicht een overtreding wordt geconstateerd worden in overleg met de overtreder afspraken gemaakt over de termijn waarbinnen de overtreding beëindigd moet zijn. Dit wordt bevestigd in een brief; de zogenaamde ambtelijke waarschuwing. Na deze termijn wordt een eerste hercontrole uitgevoerd. Als bij deze controle blijkt dat de overtreding niet ongedaan is gemaakt zal een tweede termijn worden gegeven middels een bestuurlijke waarschuwing (voornemen handhavend optreden). Wanneer bij de tweede controle blijkt dat de overtreding nog steeds voortduurt, wordt in beginsel last onder dwangsom opgelegd.

Sanctiestrategie Bouwen, Brandveilig gebruik en strijdig gebruik bestemmingsplan

afbeelding binnen de regeling

Toelichting: sanctiestrategie overtredingen bouwregelgeving, brandveilig gebruik en overtredingen van het bestemmingsplan

Wanneer tijdens het toezicht een overtreding wordt geconstateerd wordt in beginsel een termijn gegeven waarbinnen de overtreding ongedaan gemaakt dient te worden middels een bestuurlijke waarschuwing (voornemen handhavend optreden). Wanneer bij de hercontrole blijkt dat de overtreding nog steeds voortduurt, zal in beginsel handhavend worden opgetreden.

Tabel 1. Wet algemene bepalingen omgevingsrecht

Te allen tijde worden afspraken gemaakt over tijdelijke oplossingen die in het kader van de veiligheid genomen moeten worden gedurende de begunstigingstermijn.

afbeelding binnen de regeling afbeelding binnen de regeling

Tabel 2. Bouwbesluit 2012

Te allen tijde worden afspraken gemaakt over tijdelijke oplossingen die in het kader van de veiligheid genomen moeten worden gedurende de begunstigingstermijn.

afbeelding binnen de regeling afbeelding binnen de regeling afbeelding binnen de regeling afbeelding binnen de regeling

Tabel 3. Milieubescherming

afbeelding binnen de regeling afbeelding binnen de regeling afbeelding binnen de regeling

Tabel 4 Algemene Plaatselijke Verordening Uithoorn

Veel overtredingen van de APV Uithoorn worden strafrechtelijk aangepakt. De overtreder ontvangt een zogenaamde bestuurlijke strafbeschikking en dient het bedrag te voldoen middels de factuur die hij vanwege het CJIB ontvangt. Voor een aantal artikelen op basis van de APV ligt bestuurlijke handhaving meer voor de hand. Dit schema bevat dan ook niet alle artikelen uit de APV.

afbeelding binnen de regeling

Tabel 5 : Drank- en horecawet

Sanctiestrategie Drank- en Horecawet

Er zijn verschillende sanctiestrategieën voor de diverse overtredingen van de Drank- en Horecawet. Deze zijn afhankelijk van de aard van de overtreding. De hoogte van de dwangsom verschilt per categorie.

afbeelding binnen de regeling afbeelding binnen de regeling afbeelding binnen de regeling afbeelding binnen de regeling

Toelichting

In de schema’s zijn voor de meest voorkomende overtredingen op het gebied van milieu, bouwen, brandveilig gebruik en horeca de hoogte van de dwangsommen opgenomen, die als uitgangspunt gelden bij een last onder dwangsom.

Bij het bepalen van de hoogte van de dwangsom gelden de in de tabel genoemde dwangsomhoogten. In de tabel worden de meest voorkomende overtredingen per categorie vermeld en de daaraan verbonden (maximale) dwangsomhoogte.

De geconstateerde feiten zijn bepalend voor het vaststellen van de hoogte van de dwangsom en het maximaal te verbeuren bedrag. Afwijking van de hoogte van de dwangsom volgens de tabel moet gemotiveerd worden. Op grond van artikel 4:84 van de Awb kan het college van burgemeester en wethouders afwijken van een beleidsregel indien handelen overeenkomstig de beleidsregel voor de belanghebbende gevolgen zou hebben die onevenredig zijn in verhouding tot de met de beleidsregel te dienen doelen.


Noot
1

Per 1 april 2016, bron CBS

Noot
2

Het dorpscentrum Uithoorn, de linten, de hoofdtoegangswegen, het gebied betrekking hebbend op de stelling van Amsterdam, het dorpscentrum De Kwakel, het veenweidegebied en ruilverkaveling, de wijk Thamerdal en de Iepenlaan

Noot
3

Beleidsregels sanctiestrategie en hoogte dwangsommen, inwerkingtreding 15 juli 2016

Noot
4

Landelijke Handhavingsstrategie. Een passende interventie bij iedere bevinding. Versie 1.7. 24 april 2014.