Winkeltijdenverordening gemeente Beuningen 2014

Ondertekening

Toelichting winkeltijdenverordening gemeente Beuningen 2014

Algemeen deel

Op 28 mei 2013 heeft de Eerste Kamer ingestemd met een initiatiefwet tot wijziging van deWinkeltijdenwet. Deze wetswijziging is op 1 juli 2013 in werking getreden. Op grond van de gewijzigde Winkeltijdenwet blijven de wettelijke verboden om winkels op zon-, feestdagen en op werkdagen voor 6 uur en na 22 uur open te stellen, op zichzelf bestaan. Gemeenten kunnen na de wetswijziging echter zelf bepalen of – en in hoeverre – zij vrijstelling of ontheffing verlenen van deze verboden. De uitzonderingsbepalingen daarvoor uit de nu nog geldende Winkeltijdenwet, zoals de toerismebepaling en de avondwinkelbepaling, komen namelijk te vervallen.

De met betrekking tot deze verordening meest relevante bepalingen van de Wtw, deartikelen 2 en 3, luiden na de wetswijziging als volgt:

Artikel 2

• 1.

  Het is verboden een winkel voor het publiek geopend te hebben:

• a.

  op zondag;

• b.

  op Nieuwjaarsdag, op Goede Vrijdag na 19 uur, op tweede Paasdag, op Hemelvaartsdag,op tweede Pinksterdag, op 24 december na 19 uur, op eerste en tweede Kerstdag en op4 mei na 19 uur;

• c.

  op werkdagen voor 6 uur en na 22 uur.

• 2.

  Het is voorts verboden op de in het eerste lid bedoelde dagen en tijden in de uitoefeningvan een bedrijf, anders dan in een winkel, goederen te koop aan te bieden of te verkopenaan en in rechtstreekse aanraking met particulieren.

Artikel 3

• 1.

  De gemeenteraad kan bij verordening vrijstelling verlenen van de in artikel 2 vervatte verboden.

• 2.

  De gemeenteraad kan bij verordening aan burgemeester en wethouders de bevoegdheidverlenen om in de gevallen, in de verordening aan te wijzen, en met inachtneming van dedaarin gestelde regels op daartoe strekkend verzoek ontheffing van de in het eerste lid bedoeldeverboden te verlenen.

• 3.

  De vrijstellingen en ontheffingen kunnen onder beperkingen worden verleend. Aan devrijstellingen en ontheffingen kunnen voorschriften worden verbonden.

De bevoegdheid van gemeenten wordt zo ruim dat zowel algehele handhaving van de verbodenals het volledig terzijde stellen daarvan tot de mogelijkheden behoort. Hetzelfde geldtvoor alle opties die daartussen zitten. De beperkingen voor het gemeentelijk beleid – en degemeentelijke regels – voor de zondags- en avondopenstelling kunnen alleen nog gevondenworden in het Vrijstellingenbesluit Winkeltijdenwet (de daarin opgenomen vrijstellingen geldenzondermeer) en ander hoger recht. Met betrekking tot dat laatste zijn, zoals hieronderuiteengezet zal worden, met name de algemene beginselen van behoorlijk bestuur van belang,vooral waar deze een zorgvuldige belangenafweging voorschrijven.

Onderzoek 2013

De wijziging van de wet heeft tot gevolg dat de gemeente keuzes moet maken. Er is daarom in 2013 onderzoek gedaan naar de wensen die er leven binnen de gemeente Beuningen.

Uit het onderzoek bleek dat er een duidelijke voorkeur bestaat voor het vrijgeven van de koopzondagen. Ondernemers willen graag de vrijheid hebben om hierover onderling afspraken te maken. Men stelt het op prijs dat er zo weinig mogelijk voorwaarden gelden. Een enquête onder consumenten/bewoners van de gemeente Beuningen laat hetzelfde beeld zien. Uit de enquête blijkt dat 65% van de deelnemers voorstander is van verruiming van de koopzondagen. Maar liefst 77% vindt dat het openen van winkels op zondagen zo veel mogelijk aan de winkeliers zelf moet worden overgelaten. Wel stelt men duidelijkheid op prijs ten aanzien van openingstijden. Tijdens het onderzoek is ook gebleken dat in Beuningen ruimte is voor een vrijere opvatting over de zondagsrust. Het geloof wordt slechts eenmaal aangehaald door de tegenstanders. Ook bij de ondernemers zelf blijkt dit geen punt van discussie te zijn. De brandweer en politie hebben aangegeven geen problemen te hebben met verruiming van de koopzondagen. De leefbaarheid, veiligheid en openbare orde bij koopzondagen komt niet in gevaar door de verruiming. De gemeente zelf tenslotte kiest voor deregulering. Dit betekent dat de gemeente rekening houdt met de volgende uitgangspunten:

• ·

  Geen overheidsbemoeienis, tenzij de noodzaak daartoe duidelijk aanwezig is.

• ·

  Minder detaillering: niet alle denkbare situaties in een regel vatten.

• ·

  Afschaffen van regels die niet of nauwelijks worden gebruikt.

• ·

  Afschaffen van regels die niet gehandhaafd kunnen worden, ofwel omdat het niet praktisch is ofwel omdat er bestuurlijk nooit handhavingcapaciteit voor wordt vrijgemaakt.

• ·

  Leesbaarheid en toegankelijkheid zijn niet ondergeschikt aan juridische volledigheid.

Het verruimen van de koopzondagen betekent dat er minder regels nodig zijn. Dit leidt automatisch tot minder bureaucratie. Verder vindt de gemeente het van belang dat de concurrentiepositie en de aantrekkingskracht van winkels binnen de gemeente niet in gevaar komt. Een aantal omliggende gemeenten hebben de regeling rond de koopzondagen al verruimd. Wanneer geen gehoor wordt gegeven aan de oproep van ondernemers en bewoners kan dit nadelige consequenties hebben voor de concurrentiepositie van deze gemeente. Dit kan weer nadelige gevolgen hebben voor de werkgelegenheid binnen onze gemeente. Al met al laat de belangenafweging zien dat er voldoende draagvlak bestaat voor verruiming van de koopzondagen. Uitgangspunt van de Verordening is om niet alle mogelijke situaties op voorhand te regelen. De Verordening is daarom kort en krachtig gehouden.

Evaluatie 2014

Een jaar na de vaststelling van de Winkeltijdenverordening 2013 heeft er een evaluatie plaatsgevonden. Er is onderzocht of de regeling voldoet aan de verwachtingen. Alle ondernemers in de gemeente hebben een uitnodiging ontvangen om tijdens twee bijeenkomsten op 27 oktober 2014 de ervaringen van het afgelopen jaar met de Winkeltijdenverordening te bespreken. De aanwezige ondernemers gaven aan tevreden te zijn over de ruimte die de Winkeltijdenverordening hen biedt. Verder blijkt dat er het afgelopen jaar bij de gemeente en bij de ondernemers geen klachten zijn binnengekomen vanuit de bewoners. Uit deze bijeenkomst zijn wel een aantal punten naar voren gekomen die aangepast kunnen worden.

De supermarkten willen graag een kleine aanpassing in de openingstijden

De Winkeltijdenverordening 2013 van de gemeente Beuningen gaf aan dat supermarkten open mogen tussen 13.00 en 17.00 uur. Deze tijden zijn destijds in overleg met de supermarkten tot stand gekomen. Bij twee supermarkten bestaat de behoefte om de openingstijden te verruimen. Een supermarkt is neutraal en de twee andere aanwezige supermarkten vinden de huidige tijden prima. Wel is men het er over eens dat het belangrijk is dat alle supermarkten in Beuningen dezelfde openingstijden aanhouden. Dit zorgt voor duidelijkheid naar de consument. Het is de supermarkten gelukt om tot een gezamenlijk standpunt te komen inzake de openingstijden. Uitkomst hiervan is dat men voorlopig open wil van 12.00 uur tot 17.00 uur. In mei 2015 willen de supermarkten opnieuw bij elkaar komen om de tijd tussen 12.00 en 13.00 te evalueren en de tijd tussen 17.00 en 18.00 uur te bekijken. Om praktische redenen zijn de opentingstijden voor supermarkten in de Verordening daarom gewijzigd naar 12.00 tot 18:00 uur. Binnen deze tijden kunnen de supermarkten afspraken maken zonder dat er opnieuw een wijziging voor de Verordening nodig is.

De overige winkels willen ook graag een kleine aanpassing in de openingstijden

De Winkeltijdenverordening 2013 van de gemeente Beuningen gaf aan dat overige winkels open mogen tussen 12.00 en 19.00 uur. Tijdens de bijeenkomst is door een aantal ondernemers van shoppingpark de Heuve aangegeven dat aan het laatste uur tussen 18.00 en 19.00 uur weinig behoefte bestaat. Wel is er bij een aantal ondernemers behoefte om een uur eerder open te mogen omdat het vroeg in de middag vaak al erg druk is in de winkel. Vanuit de Heuve is gevraagd om de tijdstippen te wijzigen naar 11.00 uur tot 18.00 uur. De overige aanwezige ondernemers konden zich hierin wel vinden en hebben aangegeven geen problemen te hebben met deze wijziging. In principe is deze wijziging voor woon- en leefomgeving ook geen probleem omdat het geen verruiming betreft maar slechts een verschuiving.

Er is een verzoek binnengekomen om op zondagochtend brood te mogen verkopen

Eén van de bakkers heef graag de mogelijkheid om op zondagochtend brood te verkopen. De mogelijkheid om op zondagochtend vers brood te kunnen kopen in Beuningen kan voor inwoners een meerwaarde hebben. Omdat het alleen bakkers betreft zal dit weinig tot geen overlast met zich meebrengen. Het kan juist een positieve invloed op de woon- en leefomgeving hebben. De andere bakkers weten nog niet of zij hier gebruik van maken maar staan niet negatief tegenover deze algemene vrijstelling voor de zondagochtenden. In de gewijzigde Verordening is het daarom mogelijk gemaakt dat bakkers op zondagochtend vanaf 8:00 brood verkopen.

De wijziging van het Vrijstellingbesluit Winkeltijdenwet maakt het toevoegen van een aantal bijzondere vrijstellingen noodzakelijk

In het Vrijstellingenbesluit Winkeltijdenwet worden aan enkele vormen van detailhandel landelijke vrijstellingen verleend van de openingsverboden uit de Winkeltijdenwet. Het betreft vormen van detailhandel die al veel op zon- en feestdagen plaatsvinden zoals snackbars, verkoop ijs en dergelijke. Door de gewijzigde Winkeltijdenwet zijn een aantal algemene vrijstellingen in het Vrijstellingenbesluit Winkeltijdenwet voor detailhandel op zon- en feestdagen vervallen. De Winkeltijdenwet laat het aan de gemeenteraad over om deze vervallen vrijstellingen in de verordening op te nemen. Een aantal van deze bijzondere vrijstellingen zijn daarom nu in de Winkeltijdenverordening 2014 opgenomen. Het gaat om verkoop tijdens kermissen, voorstellingen van culturele aard (theater), verkoop etenswaren ((snackbar) en straatverkoop van etenswaren (bijvoorbeeld ijscokarren). Bij de overige vervallen vrijstellingen bestaat geen noodzaak om deze apart op te nemen in de Verordening omdat de algemene vrijstelling in artikel 2 voldoende ruimte biedt (bijvoorbeeld openen feestwinkel tijdens carnaval). Voor een aantal geldt verder dat deze op de gemeente Beuningen niet van toepassing zijn. Denk aan videotheken, musea.

Artikelsgewijs

Artikel 2. Algemene vrijstelling

In de gemeente Beuningen spelen vooral twee thema’s:

• -

  verruiming van het aantal koopzondagen (eventueel per deelgebied)

• -

  mogelijkheid voor (alle) supermarkten om op elke zondag open te zijn

Door een algemene vrijstelling van de verboden van artikel 2 lid 1 van de Winkeltijdenwet op te nemen in de Winkeltijdenverordening mogen alle winkels, dus zowel supermarkten als overige winkels, iedere zondag open. Een indeling in deelgebieden is niet langer nodig. Voor wat betreft de openingstijden op zon- en feestdagen zijn er wel beperkingen opgenomen. Dit kan verschillende per branche. Zo gelden in overleg met supermarkten op zon- en feestdagen openingstijden tussen 12.00 en 18.00 uur. Bakkers mogen op zondagochtend vanaf 8:00 uur open. Ook is laden en lossen op zondagen en feestdagen niet toegestaan. Dit heeft als voordeel dat in de ochtend en avonden de (zondags)rust bewaard blijft. Eventuele overlast voor direct omwonenden kan hierdoor ook worden beperkt.

Een aantal feestdagen zijn uitgesloten van de algemene vrijstelling

Bij de algemene vrijstelling zijn voor wat betreft de feestdagen wel een aantal uitzonderingen opgenomen. Het gaat om eerste Kerstdag, eerste Paasdag, eerste Pinksterdag en Nieuwjaarsdag. Deze feestdagen zijn voor veel mensen dermate belangrijk dat het openen van winkels op deze dagen een brug te ver is. Ter bescherming van deze bijzondere feestdagen geldt hiervoor niet de algemene vrijstelling. Overigens bleek ook tijdens de bijeenkomst met ondernemers dat dit standpunt door hen wordt gesteund.

Artikel 3. Algemene bijzondere vrijstellingen

Met de wijziging van de Winkeltijdenwet zijn een aantal bepalingen uit het Vrijstellingenbesluit Winkeltijdenwet vervallen. Aangezien de algemene vrijstelling voor zondag beperkt is van 11.00 tot 18.00 uur en op weekdagen van 06.00 tot 22.00 uur zijn nog een aantal vrijstellingen in de verordening opgenomen. Het gaat onder meer om openstelling: tijdens kermissen, tijdens voorstellingen van culturele aard, van snackbars en straatverkoop van etenswaren (bijvoorbeeld ijscokarren).

Artikel 4. De individuele ontheffing

In de Verordening wordt de mogelijkheid gecreëerd voor burgemeester en wethouders om voor de resterende verboden individuele ontheffingen te verlenen. De algemene vrijstelling waarvoor gekozen wordt ziet namelijk slechts op de koopzondagen en een aantal feestdagen. Voor de overige verboden van artikel 2 van de Winkeltijdenwet kan daarom nog steeds een ontheffing noodzakelijk zijn. Denk aan aanvragen voor avondwinkels op werkdagen. Ook geldt de algemene vrijstelling vaak niet bij straatverkoop.

In de oude Winkeltijdenverordening kon het college beslissen over aanvragen van winkels die in de avonduren (na 22.00 uur en voor 6.00 uur) open wilden. Hiervoor bestond in onze gemeente overigens weinig belangstelling. Ook kon het college beslissen over aanvragen voor ontheffingen extra koopzondagen bij bijzondere gelegenheden. Dit zal nu veel minder vaak voorkomen, aangezien voor de koopzondagen nu een algemene vrijstelling geldt. De campingwinkel op de Groene Heuvels viel onder de oude verordening van 2012 onder de toerismebepaling en mocht hierdoor elke zondag open tussen 8.00 en 20.00 uur. Voor deze winkel is door het college daarom een ontheffing verleend.

De Verordening gaat ervan uit dat voor individuele aanvragen de ontheffing het belangrijkste instrument is. Per geval is dan een afweging te maken door het college of de gewenste openstelling zich verhoudt met belangen van de woon- en leefomgeving, de veiligheid en de openbare orde. Op deze manier kan het college flexibel inspringen op aanvragen die naar het oordeel van het college (beleidsvrijheid) een positief effect hebben op of iets toevoegen aan de woon- en leefomgeving. Het kan hierbij gaan om incidentele verzoeken bijvoorbeeld in verband met een feestelijke aangelegenheid. Daarnaast kan het ook meer structurele verzoeken zoals de campingwinkel op de Groene Heuvels. Er kunnen door het college verder beperkingen en voorschriften aan de ontheffing worden verbonden. Bij de beoordeling van een individuele ontheffing houdt het college rekening met de uitgangspunten van de Verordening. Het gaat hierbij onder meer om het:

• −

  voorkomen van overlast op zon- en feestdagen en op overige dagen tussen 22:00 en 6:00 uur;

• −

  voorkomen van overlast op bijzondere feestdagen vanwege het bijzondere karakter van deze dagen;

• −

  bevorderen van de duidelijkheid ten aanzien van de openingstijden. Uitzonderingen via individuele ontheffingen kunnen zorgen voor meer onduidelijkheid onder bewoners (woon- en leefomgeving).

• −

  bevorderen van de samenwerkingsbereidheid onder ondernemers ter bevordering sfeer (woon- en leefomgeving).

Artikel 8. Intrekking oude verordening en overgangsrecht

Vrijstellingen en ontheffingen verleend op basis van de oude verordening winkeltijden blijven gelden, maar kunnen door de gemeente ook worden vervangen door een nieuwe vrijstelling of ontheffing waaraan andere of aangepaste voorwaarden worden verbonden.